Grzebień Anna

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI

oto

1/1. Relacja

t/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby rełatora

Jc . A

I/3. Inne rflaterialy dokumentacyjne dotyczące osoby relalora

II. Materiały uzupełniające relację

111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora

III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r.

III/5 - inne...

IV. Korespondencja

V. Nazwiskowe karły informacyjne

VI. Fotografie _'AM,

2

3

Wincenty Drobiński "Fala"

Grupa Partyzancka Czernica Oddział Partyzancki Młynki Gryf 'P’ oin.ófśki' '

zam. Gdańsk

ul. Seredyńskiego 4/21

*M^»dMjąc*QO o 4 w t*d c r *m #

(dU nirwafco

Gdańsk 6 stycznia 95'

dnia . ... 19

i

A

OŚWIADCZENIE ŚWIADKA

Jo. uczestnik (czka) — (wymienić formację. Ugrupowanie. jednostkę. narwę obozu, więzienia hp. — od — do)

Od . lutego. 19.4.2: T, ^. do .stycznia^ 1 945 ,r.. Gryf_ Pomorski

świadomy odpowiedzialności za prawdziwość podanych niżej przeze mnie (aktów, legitymujący (a) dowodem osobistym (innym dokumentem), seria i numer 8459549 Pesel 14102700330 wyatawnionym dni. p a . , K le : T0 W n ik

i- »vi8dczam, że Ob. :h’P'P? . ~F. Z^ e b i e ń urodź, dnia . . 2 3 l i p c a 1 9 2 5 r .

...^5K(cć>rk o) Chojnicach

Jana

> « ( m. znany (a) osob.śc.e jako uczestnik (czka) - w ym ienić formację. u

0

2

I czasokres od - do) 0d października 1939 r . do lutego 1945 r . należała do Drużyny Harcerskie j w Chójńićach.' Przysięgę- harcerską- złożyła u- druży-.

n o w e j - Franciszki .S z a .b l ^ s k i ę j .w _listopadzie 1939 r . w Chojnicach. Do Gryfa Pomorskiego wstąpiła w kwietniu i 942 'r.' zgrupowanie' Cftojni'ce-Brusy Grupa’ partyzancka -H0i-s: Męeikał"- -T0W- Gryf .Pomordc i . .Przysięgę .żołnierza.

Gryf.a. Pomorskiego złożyła u por. Henryka Grabosz "Gwiazda" w czerwcu 1 942 r*.' Wykonywała ‘S łużbę’ S^erśyjnro-sabotsżową- niszcząc- urządz-enia - do produkcji -samolotów .w. f-mie.Hęrung w Chojnicach z 'grupą "K o le ja r z "

w Chojnicach w okresie 1942 r . do 1945 r . ‘n is z c z ą c 'n a p is y ' hitlerowskie', rozwieszała polskie -na-pisy- "Hitler, i . Niemcy kapul? .or.a.z. przekazywała i n ­ formacje od i 940 -r. do 1943 r . do grupy konspiracyjnej Stacja Chojnice d-cy Jan Steńżei ’z‘ ŻW2Ti 'k d to ^i' Bernardowi- Szczęsnemu- z -ZWZ -i- ezłonk-owi - AK ■ w -ok-re-s-ie • 1-94.0-.1 942 ,r...,. klprę. otrzymywała z punktu Franciszki Szablew skiej

Chojnicach, druż. Leona Sikorskiego w 'C h o jn ic a c h ' S za re 'S ze re g i' ha rozkaz pór.' ‘Jana-Szalewskiego "Sobo l" * -0dd2;.. Partyz.. "Szyszki.-.1 0 3 " . ...

W y żej

wymieniony (.') [^r.i.rlsl (-) p'r-.■ Jnnimy (y) . "A n itą "

stopień wojskowy . hąrcer^ żo łn ierz U,;,:.C1,, łączniczka - sanitariuszka cxnz bral udział w n/>;:7p,-jv ri drM.nln^^i zaliczonej do upi.iwniert Vn<rl-

fvv, . .

Rrała udział w potyczce ż patrolem1 żandarmerii - pos te°i^.0"Bru^ySOna' 'ś^ ó'śi^e ‘Żabno ^-C z a m i ż- w- noc - sylwestrowa z. 1 943/4.4. r . .na.

r o z k a z - p o r . .Henryka.Grabosz "G w ia zd a ", brała udział sanitarny i ewakuacyjny w akcji* "Kaszuba" w d n iu *1*5' i* T 6 'marca* 'l 9 4 4 'r .‘ ‘t'j\' w-miejsc. ■ Czerni ca -Tama w' e w a k u a c j i -rannego-bunk-i-e-r- -"Podchorążówka.

w. Czernicy, w. obiekcie . Szulców.

Współpracowała z harcerzami i niewolnikami z Powstania Warszawskiego na przełomie' i 944/45" r . 'w 'punkcie' Brusy -z I.iechtyldą Goebel -ó-raz- z-dziećmi - z' Zemo jszczyzny. .uivięzionymi. W. Chpjnicach na przełomie 1944/45. r . w punkcie ta jn e j pomocy w Chojnicach z kierowniczką' F ran ciszką'SZablew ską'i Gertrudą Kokot, ‘przekazując- zaopatrz-en-ie- żywności-owe

.i organizowała. .

punkty .ucieczki. Współpracowała również z niewolnikami angielskim i w 1 941 r . do 1942 r. i "niewolnikami rosyjskim i ’W *T94-4' r ; -do 1945-r.- w- f i r m ie "Horung-"

w

Cho jnicaęh-ns -r-ozkaz por.. Jan. Sząlewski. "Sobol" C d d z .. Partyz.

S z y s z k i—i 03

g d z i e

dostarczała inform acje, zaopatrzenie, p i a n y u c i e c z k i 'i ' organizowała przytułki'.’ Brała 'udział również- w innych walkach -i akcjach sabotażowo-dywersyft r.ych.

4

-2 - %

W y ż e j

w y m la rito n y był fepfńSjonowany (a): wym ienić jej rodzaje, m iejscow ości, czasookres. o fo a ’'.

represjonująca (nazw ę), 2 jakich pow odów iip. 9^*4 jcjno.wana . . . .

przez okupanta za niepodpisanie V o l k s l i s t y z a współpracę z . bunkrarzami G ryfa

harcerzam i, za udział w ruchu oporu i w Szarych Szeregach,

wzajemną pomoc Polakom, za stosowanie1 sabotażu przeciwko Rzeszy N ie ­ m ieckiej oraz: jej ludności. '

J e ś li św indok je st ćzlonkicm organizacji kombatanckie] pow inien podać Jej narw ę. wpi«.*.ć noroor

c zło n ko w skie j, datę jej wydania, przez koęo

J .4 ° . s t y c z n . i a . 1 945. r . . . G r y f P o m o r s k i

. n r 5^.1 T 4 6 /1 021 ?

U r z ą d . d.o. S p r ą w k o m b a t a n t ó w , i .O s ó b . . H e p r e s j o n o w a n y c h V.ra r s z a w a 1 6 . 0 4 . 1 9 9 4 r .

Czy św iadek posiada uprawnienia kombatanckie; podać kiedy I przez koso {-rzyzafip.c, nr le g h y rn » ;ji.

(zaśw iodczenio). datę wydania . 94 . W ®#.0. ^{1 ? 4 2.}

Stycznia . 1.945 r . . G ryf . . . Pomorski Zedw. nr 5 9 1 1 4 6 / 1 0 2 1 5 2 Urząd do spraw Kombatantów i Osób

Represjonowanych Warszawa 1 6 . 0 4 . 1 9 9 4 r .

\v(i»Ł(XK7Cinv potlpio

1

•* * j %t »«v **4 f . »<•* *

$,u.CZ- ć. U u . > i l r < v c k l 1}

I forvkcJo

5

6

7

„..Harcerki z Chojnic zorganiżoioały cały łańcuch pomocy: »Widziałyśmy zziębnięte i slaho odziane kolumny jeńców angielskich. Zorganizowaliśmy punkty szycia rękawic. Zbierałyśmy ciepłą bieliznę, szaliki, nauszniki itp. (...) Pracowałyśmy grupami 3

— 5

sposoby

rzenie sprzyjaniu jeńcom, nawet uśmiech

—

Najczęściej udawaliśmy się przed godz. 6 rano do upatrzonych uprzednio miejsc pracy jeńców i tam, pod przewróconymi lorkami, krzakami, w pro­

wizorycznych latrynach podkładaliśmy paczki z odzieżą, czasem z żywnością«.

Raz podrzuciły hn kartkę po angielsku z prośbą, aby na znak, że wszystko znajdują, gwizdali w czasie powrotu z pracy popularną piosenkę » It’s long way to Tiperar': Ku ich radości »jeńcy« stale gimzdali tę właśnie melodię.

Wreszcie spotkaia nas z ich strony niesamowicie iczruszająca niespodzianka.

Otóż luracając z pracy, jeńcy gwizdali nasze dime polskie melodie: Marsz, marsz Polonia, marsz dzielny narodzie« i »Rozkwitały p$ki białych różu.

Naprawdę trudv-> było wtedy zachować obojętność (...). Tajemnicą pozostanie, kto ich nauczył 'ych melodii...”.

„...Na transport dziewcząt z Zamojszczyzny natknęły się też harcerki z Chojr nic. Udało im się zorganizować błyskawiczną, choć niewystarczającą pomoc odzieżowo-żywnościową oraz przekazać od nich listy, a potem dowiedzieć się, w jakich fabrykach am unicji w Niemczech zostały umieszczone...".

STEFAN DZIEKAN lat 21-gimnazjalista-druzynowy"ęogotowia Harc- erskiego"-39r ZHP 79 Pom.Drużyna Harcerzy im.T.Kosciuszki Erusy-stan druz.do 30 harcerzy i ^0 współpracujących.Zdradzo­

ny i aresztowany 20. O^.^r-o sadzony w areszcie śledczym w Gda­

ńsku i Stutthofie-zamordowany zmarł- w Akademii Medycznej w Gd­

ańsku 0 5 . przed rozprawa,tj.23-25.09.^1r w Sadzie Doraźnym w Gdansku-AKT OSKAEZBJfIA

.S.HMS.21/^1-Prokurator Berke-pod- pis Dr« Koch. POLEGŁ NA POLU CHWAŁY-CZ3SC JEGO PAMIĘCI... ...

ALTONS SZYCA lat 16 ur.09.02.1923r-gimnazjalista-harcerz

"Pogotowia Harcerskiego"-39r-aresztowańy 17.09.39r w 3rusach przez bojowkarzy SA -przewieziony"Czarna 3uda" do Chojnic i zastrzelony na drodze w Chojnicach/Charzykowy 18.09.39r przez volksdeutscha Ernesta Hiedla czi-.SA-"Selbstschutz".

ZGINAŁ ŚMIERCIĄ MECZENSKA—CZESC JEGO PAMIĘCI...

ANTONI ROŻEK lat 20-gimnazjalista-harcerz"Pogotowia Harcers- kiego"-39r Brusy wraz z ojcem Jozefem z Zabna-Brusy wł.maja- tku zostali aresztowani w Chojnicach przez SA za udział w ru­

chu oporu i zginęli w obozie Sachsenhausen.

ZGINĘLI SMIEŚCIA MECZENSKA-CZESC ICH PAMIĘCI...

Ambroży Masło wski"Sokor" d-ca Óddz.partyz."Tuszkowy" Lipusz- Dziemiany od 07.^2r do 02.*f5r Gryf Pom. art 1/2/3 i d-ca bunkrów "Jastrzebie

osobowy - czynny od

.i +

r do

.^ r

-bunkier bojowy i bunkra w Przytarni-naboru i szkolenia rekrutów,zaopatrzenia w sprzęt wojskowy—bunkier organizacvjnc- bojewy

osooowy-czynny od

do

.^

r. 3rał~udzia3r w rożnych akcjach bojowych z policja,SS,SS Jagdkomando.Werma­

chtem i z grupami "szpiclów" w okresie od 07.42r do

. Brai-w walca z obława -rolicji k/Sumin pow.Kościerzyna w lipcu

*t2r,v rozbiciu aresztu we Wielu w marcu

obronie bunkra Ciegardio-Koscierzyna z /obława żandarmerii 23.08.^3r ,w napadz^

na pociąg wojskov/y k/D^ienian w kwietniu ^r,w bitwie-Łubiana pod Piskiem 26.05»^r,w napadzie na posterunek w Lipuszu

i z Wermachtem w Leśnaj H ucie w styczniu

- wykonywał- rozkazy yu-cow Gryfa Pom. ,AK i ZHP Romualda Lamke

"Paczek" grupa part^z.Lipusz Gryf Pom.,Leona Kulasa "Zawisza"

grupa partyz.Lipus^i Gryf Pora. ,Jana Klaman"Ludwik"grupa partyz Wiele-Karsin Gryf/ Fom. Marc jana Czarnowskiego "Wrzos" Cddz.

partyz."Młynki" 3ryf Pom. i Jana Szalewskiego "Sobol"AK Oddz

"Szyszki-103" oręb pośredników i łączników.

H a r r •

P o m . D r u ż y n y

z i e r n i k u 39 r w a l c z y ł w P o g o t o w i u H a r c e r s k i m . J e s t w s p ó ł o r g ­ a n i z a t o r e m k o n s p i r a c y j n e j ZH P

P

m. D r u ż y n y H a r c e r z y i m . K o s c i u s z k i B r u s y , w k t ó r e j w a l c z y ł do 07 .0 *+ . if Or wr az z d h , d h - S t e f a n D z i e k a n

c z ł o n k a m i w s p i e r a j ą c y m i d r u ż y n ę w r u ­ ch u o p o r u . A r e s z t o w a n y p o d c z a s b u d o w y " b u n k r a " w S p i a r w i e e c i k a ł - z d r a d z o n y 0 7 . 0 ^ . ^O r i z a b r a n y do w i e z i e n i a w C h o j ­ n i c a c h , n a s t e p n i e u w i e z i o n y w KL S t u t t h o f . G i m n a z j a l i s t a u r . si e

0 9 . 0 7 . ^ w A k a d e m i i M e d ­

w G d a ń s k u . W 39 r zd ał e g z a m i n na S t u d i a N a u c z y c i e l s k i w

P O L E G Ł NA P O L U C H W A Ł Y - C Z S S C J3 30 P A M I Ę C I . . Pp o r L e o n D r o b i n s k i - G r y f P o r

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22