1
j S P I S Z A W A R T O Ś C I , r t / / „ ^
j T E C Z K I MiBŁ...
...
I./l. Relacja
l/2.Dokumenty(sensu stricte) dotyczące osoby relatora 1/3 .Inne materiały dokumentacyjne dotyczące dełatora II. Materiały uzupełniające relację ^ lć. 3, ę. ę, III/1 .Materiały dotyczące rodziny relatora
III/2.Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.
III/3.Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) III/4.Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r.
III/5.Inne... '
IV. Korespondencja K .l cj. X
V. Nazwiskowe karty informacyjne : VI. Fotografie —
2
3
Irena Królikowska Warszawa,dnia ... 1967r.
Warszawa lo,ul.Sempołowskiej 3 m.25.
A H K I E T A
Zamierzam napisać pracę o losach kombatantek po wojnie. Jako jed
na spośród Was,pragnę poznać historię Waszego życia,która pomoże mi zbadać wpływ służby wojskowej kobiet na ich późniejszą pozycję w społeczeństwie i ro
dzinie ..Proszę więc uprzejmie o szczerą odpowiedź na postawione niżej pytania, ewentualnie dołączenie na osobnej kartce swego życiorysu.Jeżeli pragniecie po
zostać nie znane,ankiety można nie podpisywać lub poaać tylko wybrary pseudonim.
Mile widziane wszelkie zdjęcia,które po wykorzystaniu, na życzenie adresatki, mogą być zwrócone.
Z góry dziękuję za współpracę.
1. To demobilizacji osiedliłaś się: / odpowiednie podkreśl/
w mieńcie stołecznym, w mieście wojewódzkim, w mieście powiatowym, w małym miasteczku, na wsi,
w osiedlu.
Dlaczego:
2. Opisz pokrótce warunki, w jakich odbywał się Twój start życiowy po zdemobi
lizowaniu:
Po zdemobilizowaniu w roku 1947 podjęłam pracę w Zarządzie
Wojewódzkim Ligi Kobiet w Krakowie jako inśtruktor organizacyjny terenowy. Praca w tym okresie trudna i odpowiedzialna. Od 1950r pracuję w Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych ^r.9 w Krakowie jako referent d/s socjalnych.
l'ruk . ^ L'tli . ‘ I.) pl <■( _ £ f . A ~ 5 ? . . 0 X li - ? *• ó ‘i ■ • 0 $ . 6 f-.
4
- 2 -
3. Start ten wydatnie ułatwiła Ci : rodzina, przyjaciele,
państwo,
społeczeństwo,
instytucje społeczne, radziła:.' sobie _całkowicie_ samodzielni^. /odpowiednie podlereśl/
4.Czy rozpoczęłaś naukę po zdemobili zowaniu:
tak, nie.
Jeżeli tak , to dlaczego uważałaś to za konieczne:
5* Rozpoczęłaś naukę - dokształcanie się:
- już w rotu 1945,
- kilka lat później,/kiedy/
- kilkanaście lat później, - wcale nie uczyłaś się, 6. Jeśli rozpoczęłaś naukę, to czy:
-ukończyłaś szkołę podstawową,
" " zawodową,
" " . średnią ogólnokształcącą, _ " " •• zawodową,
- wyższą.
7. Co zadecydowało o takim wyborze:
Jeżeli przerwałaś naukę, to podaj przyczyny tej decyzji / ile klas ukończy
łaś:
8. Podaj zawód , w jakim pracujesz: s-(;# ref* ekonomiczny d/s socjalnych a/ Ile zarabiasz / jakie masz gospodarstwo/ :
mies.' zarobek zł. 2.500.-
b/Jakie posiadasz mieszkanie: pokój z kuchnią /we wspólnym mieszkaniu/
c/ Czy posiadasz: Telefon, radio^
telewizor, --*»&d'ELp 5 Q2>y»
pralkę, lodowkę, odkurzacz, inne;
5
- 3-
9. Czy lubisz swoją pracę:
nie.
Dlaczego tak jest? praca moja w zakresie spraw socjalnych daje mi możność pomocy ludziom, którzy tego potrzebują. Sprawy, które nie mogą być załatwione drogą służbową załatwiam w zakresie pracy społecznej /Związki Zawodowe, Liga Kobiet/. Ludzie dla których pracuję w pełni doceniają moją pracę,
10. Czy fakt ,że byłaś żołnierzem:
- ułatwiał Ci - załatwianie spraw osobistych w urzędach, - otrzymanie pracy,
- dostanie się do szkoły, -otrzymania mieszkania, . - awans w pracy,
- nie miał żadnego wpływu, - Utirudtuai,
- nie przyznawałaś się do tego. nie zauważyłam żadnego wpływu.
Podaj ciekawsze przykłady ilustrujące powyższą odpowiedź:
11. Czy służba wojskowa wyrobiła w Tobie:
- poczucie własnej godności: Tak, nie.
- odwagę: tak, nie.
- wytrwałość w dążeniu do celu: __ J&łLu nie . Czy możesz poprzeć to jakimiś przykładami:
6
- 4 -
- osobistych tak , nie . - zawodowych tak , nie.
- społecznych tak , nie.
- naukowych tak , nie - małżeńskich tak , nie.
- towarzyskich 'tak", nie.
13. Czy utrzymujesz więź z.kombatantkami s
Tak, nie*.
Dlaczego:
W Krakowie jest nas bardzo niewiele. Spotkania organizowane przez Ligę Kobiet lub na terenie ZBOWID-u są serdeczne, powodują o d g * e # - bywanie w pamięci wspomnień i przeżyć. Kombatantki są bezpośrednie _ i przedewszystkim ludzkie, czego brak odczuwa się w srodowisku miej®- 14. Opisz swoje osiągnięcia w pracy: cowym.
Osiągnięciem w pracy mogę nazwać tylko zadowolenie a dobrze spełnione
go obowiązku i oceny tych dla których pracują tj. pracowników przedsię
biorstwa w którym pracuję 17 lat* Stanowisk© posiadam takie jak przed 17 laty. Przyczyną tego zapewne była wytworzona intryga a może i brak legitymacji partyjnej.
15. Napisz , kiedy wyszłaś zamąż, czy małżeństwo jest udane, ile nasz dzieci,
w jakim wieku: ^ anłą ż w yszłam w roku 1 9 4 7 , m a m dwoje dzieci. Syn lat 17 uczeń Technikum Mechanicznego, córka lat 19 studentka 2-go roku Wyższej Szkoły Ekonomicznej.
16, Podaj,gdzie uczą się /uczyły się / Twoje dzieci:
- Jak kierowałaś ich losami: O b e c n i e t rudno ok reś l i ć i c h l o s - O k a ż e się g dy u s a m o d z i e l n i ą się.
- Czy nie zawiodły pokładanych w nich nadziei; -
Stosunek moich dzieci do mnie jest tak serdeczny i przyjacielskilife, że będą się starała nadal utrzymać na takim poziomie. Kie narzua cam im swojej woli, lecz wszystko staram się uzgodnić, omówić lub przekonać, by podjęte przez nich decyzje były słuszne.
7
mm JjJ mm
17* Czy Twoja rodzina szczyci się tym, że byłaś żołnierzem*
- tak, bardzo, - tak,
- jest obojętna, - Kiś •
Zilustruj to przykładamis
18. Czy swoją przeszłość żołnierską wspominasz z przyjemnością, czy z niechę
cią* z przyjemnością Dlaczego tak jest*
W czasie trudnych dni pobytu w wojsku spotykałam wiele ludzi
serdecznych, szczerych, uczuciowych i uczciwych. Wiara, że walczymy o lepsze Jutro była wielką zachętą w dniach trudnych.
a/ czy uważasz, że służba wojskowa wpłynęła ujemnie na Twoją kobiecość?
n a p e w n o nie.
Podaj przykłady:
1/ wyszłam zamąż, m am dwoje dzieci, wiele lat prowadziłam
akcję socjalną w zakresie opieki nad dziećmi, którym poświę
całam dużo serca, co oceniono przyznając mi Srebrny ^rzyz Zasługi. W domu między dziećmi a mną są więzy bardzo serdecz
ne. Hasz dom jest bardzo łubiany przez przyjaciół moi ch dzieci, b/ czy uważasz, że służba wojskowa da3a Ci jakieś szanse życiowe ? n £ e w s z y s t k o co o s i ą g n ę ł a m s w o j ą p r a c ą i s a m o z a p a r c i e m . P o z d e m o b i l i z o w a n i u p i ^ o ^ ^ & e ^ - y ć i ę ż k o iw»zy.s,tkozdobywałam t y l k o s w o j ą prac^g.
Służba wojskowa była jedynie podstawą by stawiać mnie na sta
nowiskach trudnych, wymagających pracy w terenie.
c/ czy ktoś Ci wytykał w sposób przykzy okres służy wojskowej? nie Podaj przykładyj
8
- 6 -
19. Czy Twoja córka /dzisiejsza młodzież/ byłaby ,Twoim zdaniam, zdolna pójść w Twoje ślady, gdyby zaszła tego potrzeba?
n a pe w n o tak.
2o. Podaj:
a/ Ile miałaś lat w chwili mobilizacji: 24 lata#
b/ Jakie miałaś wykształcenie? średnie.
c/ Gdzia mieszkałaś przed wojną:
- miasto stołeczne,
- miasto wojewódzkie, L w ó w
— miasto powiatowe, - miasteczko,
- wieś, - osiedle.
d/Gdzie mieszkałaś przd mobilizacją? Z S R R - Kazachstan m. Ajaguz
e/ Gdzie pracowałaś? w Związku Patriotów Polskich jako sekretarz Zarządu Powiatowego w Ajaguzie.
f/ W jakim stopniu wojskowym opuściłaś wojsko? p o r u c z n i k
g/ Jakie otrzymałaś odznaczenia i kiedy? 1946 rok Medal za Wolność i Zwycięstwo, 1946 rok-Srebrny Krzyż Zasługi, 1946-ddznaka Grunwaldu,
1956 Srebrny Krzyż Zasługi - za pracę zawodową
21. Czy chciałabyś cJs j ^ e s z c ^ ^ o d ^ o c f a S ^ * Odznaka honorowa Z w 0Zawód#Kolej®
1968 rok Dla zaakcentowania więzi kombatantek - przystępujemy na terenie Krakowa «lo zorganizowania Koła Kokbatantek I-szej i Il-ek Armii.
Wszystkie K 0 leżanki z terenu Krakowa, z którymi utrzymujemy kontakt pracują społecznie w ZBBfWIdzie, Lidze Kobiet. Osobiscie na podkreśleni*
zasługuje ocaaia mojej pracy p r z e # Zw# Zawód. Kolejarzy, w którym społecznie pracuję od 17-tu lat# W nagrodę udostępniono mi wycieczkę do ZSRR, gdzie spotkałam znajomych sprzed 25 lat z okresu służby
wojskowej z którymi utrzymuję kontakt.—
Jeszcze raz dziękuję Ci aa udzielenie pomocy w tej pracy.
9
10
te /z
Droga Koleżanko!
Proszę o wybaczenie, że zwracam się
do Paniw ten sposób, lecz sam fakt aaintere- sowania Pani sprawami Kombatantek świadczy, że Pani również przeszła z nami szlak bojowy.
Bardzo mi przykro, że nie odesłałam w ter
minie ankiety - trudno to obecnie tłumaczyć, ale starając się to naprawić spełniam Pani życaenie.
Miło jest mieć świadomość, że nasz trud sprzed 25 laty nie poszedł na marne i ktoś interesuje się naszymi losami - niejedno
krotnie bardzo różnymi.
Miło nam będzie Panię zaprosić na nasze ze branie organizacyjne Koła Kombatantek
I-szej i Ii-ej Armii - o terminie powia
domimy oddzielnym pismem,
Łączę serdeczne pozdrowienia- życząc osiągnięcia nakreślonego celu •
Z okazji zbliżających się Świąt
Bożego Narodzenia i Nowego R o k u - przesyłam moc serdaeznych pozdrowień.
Kraków, 7*XII,68r
11
12
13
I i&H/hstL Z S R R - L W P
B o r y s M a r i a
Ź r ó d ł o in fo rm ac ji:
A n k i e t a a n o n i m o w a z 1^67r
14
15