Karta pracy
dotyczy podpunktów regulaminu:
„wykorzystuje wiedzę z nauki o języku: rozpoznaje strony czasownika (czynną, bierną i zwrotną); rozpoznaje w zdaniach i równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę – rozumie ich funkcje (…)”
oraz
„stosuje związki frazeologiczne związane z tematyką kolorów”
Pomocne linki
Równoważnik zdania: http://hamlet.edu.pl/rownowaznik
Orzeczenie złożone: http://www.jezykowedylematy.pl/2011/02/orzeczenie-zlozone/
Części zdania: http://grzegorj.w.interiowo.pl/gram/pl/skladnia04.html
Przeczytaj wypowiedzenia umieszczone w tabeli.
Zaznacz, które z nich to
równoważniki
zdań – obok wytypowanych przez Ciebie wypowiedzeń napisz wyjaśnienie, dlaczego uważasz, że są to równoważniki i przekształć je na zdania pojedyncze o tej samej treści. Zrób wykres utworzonego zdania.W przypadku pozostałych wypowiedzeń, które twoim zdaniem są
zdaniami pojedynczymi
rozwiniętymi lub nierozwiniętymi, wykonaj wykres, podpisując w nim części zdania (posługuj się precyzyjną terminologią, np. podmiot gramatyczny, szeregowy, domyślny, logiczny, zdanie
bezpodmiotowe; orzeczenie gramatyczne lub złożone np. imienne, modalne, wyrażone czasownikiem niefleksyjnym; przydawka wyrażona…, dopełnienie bliższe, typ okolicznika wyrażony…).
Jeśli któreś wypowiedzenie jest w Twojej opinii
zdaniem złożonym
, napisz to w tabeli obok tego wypowiedzenia i uzasadnij, czemu tak uważasz. Przekształć zdanie złożone na zdania pojedyncze.Zrób wykres utworzonych zdań.
WYPOWIEDZENIE TYP, UZASADNIENIE, WYKRES 1. Nie wolno pić kawy!
2. Dostałem dziś uwagę za przeszkadzanie na lekcji.
3. Musisz pić soki.
4. Zrobiłem sobie dziś wolne od pracy.
5. Uczesz się wreszcie!
6. Zakochany żyje w innym świecie.
7. Bieganie jest zdrowe.
8. Zabrał się do tego dopiero po powrocie ze szkoły.
9. W sadzie nie było zbyt wielu drzew owocowych.
10. Wyjazd dzieci sprzed szkoły.
11. Tej wiosny przybyło wiele kwiatów w ogrodzie.
12. Grzegorz nie powinien się tak denerwować z byle powodu.
13. Zjeżdżanie po poręczy jest surowo zakazane.
14. Sześć dziewcząt stanęło do konkursu.
15. Blokada konta.
16. Od tego momentu Janek stał się jej najlepszym przyjacielem.
17. Nigdy więcej jedzenia śmieciowego!
18. Dostałam pięć z geografii.
19. Piotr przekazał książkę Marii.
20. Myślał, że nikt go nie zauważy.
21. Starał się, mimo że nie wychodziło mu.
22. Marcin kocha siostrę.
23. Zostaw to!
24. Dyrektor kieruje fabryką od ponad dwudziestu lat.
25. Dolej mi herbaty!
26. Szybko wystawił czułki, a potem zapragnął wejść na szczyt.
27. Artysta udzielił wywiadu gromadzie reporterów.
28. Ktoś potrafił rozwiązać to zadanie.
29. Do zupy zabrakło przypraw.
30. Zakaz wjazdu.
31. Tu jest jedzenia na dwa lata.
32. Niespodziewanie Alojzy został ojcem króla.
33. Nasi uczniowie pierwsi w konkursie matematycznym!
34. W oddali grzmi.
35. Dyrektor z
podwładnymi przygotowali konferencję szkoleniową.
36. Wiele dni w grudniu było bardzo mroźnych.
37. Jutro rozpoczęcie akcji sprzątania świata.
38. Dorota już czuje się lepiej.
39. Pani z pieskiem spaceruje po parku.
40. Rozmowa koleżanek.
41. Ta rudera do niedawna służyła za mieszkanie.
42. Park całkiem pusty.
43. W firmie przeprowadzono kontrolę.
44. Patrycja wyglądała na zmęczoną.
45. Wspaniała pogoda.
46. One zawsze umieją się zachować.
47. Okrutna kara śmierci została mu szybko zamieniona na dożywocie.
48. Nie było brata.
49. Na dworze już ciemno.
50. Za pięć minut rozpocznie się koncert.
51. Pozostawał jej wierny przez wszystkie te lata.
52. Człowiek rozumny szuka pomocy.
53. Dokończę ten list rano.
54. Postępował nieodpowiedzialnie.
55. Włamywacz poruszał się bezszelestnie.
56. Pomyślę o tym kiedyś.
57. Kłótnia Krzyśka z bratem.
58. Byłby to dobry samochód dla Ziutka.
59. Od wczoraj przybyło wody.
60. Uciekał, zastanawiając się nad swoim losem.
61. Chłopcy są tacy mali!
62. Uwaga!
63. Zimą na pewno gdzieś pojadę.
64. To była naprawdę fascynująca wyprawa.
65. Dziewczyna śpiewała klaszcząc.
66. Trzęsła się z wściekłości na myśl o jego cynicznej minie.
67. Na ubraniu pojawiły się jakieś plamy.
68. Bycie opanowanym to wielka zaleta.
69. Śmiać mi się chciało.
70. Z lasu codziennie dochodziło wycie wilków.
71. Miesiąc przygotowywałem się do tego spotkania.
72. Wypadł z klasy z hukiem.
73. On jest często bity przez kolegów.
74. Mój sąsiad okazał się draniem.
75. Byłem trzeci!
76. Trzeba wykonać tę pracę.
77. Powinno się zawsze czesać włosy przed wyjściem z domu.
78. Krystyna jest doskonałym inżynierem.
79. Należy uważać na zepsutą windę.
80. Siedział w kinie i jadł chipsy.
81. Wyprawa do kina.
82. Zdenerwowany Krzysiek wolał wstać z krzesła.
83. Proszę zatrzymywać samochód tylko w wyznaczonych miejscach.
84. Książka, którą czytałem, okazała się nieciekawa.
85. Weseli żyją dłużej.
86. Wczoraj wynajęli artystów do malowania parkanu.
87. Ucierać do uzyskania jednolitej konsystencji.
88. Chciałbym pojechać jutro do mojego kuzyna.
89. Nie powinno się myć zębów po zmroku.
90. On musi przyjść do pracy!
91. Zakaz obgadywania.
92. Ewa kończy pisać list.
93. Zdzisiek zwycięzcą!
94. W górach o tej porze roku bardzo wieje.
95. Warto się tego nauczyć.
96. Po lekcjach pójdę szybko do biblioteki.
97. Rzeczy zagubione znajdują się na piątej półce.
98. Ważne jest, by nie dać się wyprowadzić z równowagi.
99. Zakupiła okazyjnie meble w żółte paski.
100. Gdy strażnik poszedł spać, złodziej po ciuchu przekradł się do kuchni.
101. Krzysiek schował do torby podkowę na szczęście.
102. Zwiedzający zamek czuli się zmęczeni.
103. W poniedziałek rozpoczęcie przygotowań do konkursu.
104. Wskutek ulewy tama na rzece została przerwana.
105. Inwestorzy ponieśli duże straty przez własną głupotę.
106. W razie deszczu zostaniemy w domu.
107. Włącz się w obchody godziny miłosierdzia dla planety!
108. Pora na gotowanie.
109. Pokrzywdzony zgłosił się na komisariat.
110. Znowu deszcz.
111. Mimo głodu dziewczyna nie usiadła do kolacji.
112. Logiczna parabola odwołuje się do znanego nam z historii najnowszej świata socjalizmu.
113. Wieczorem mimo zmęczenia szybko zrobiłam zakupy w osiedlowym sklepie.
114. Powrót Kopciuszka do domu karocą z dyni.
115. To w końcu stało się potwornie nieznośne.
116. Nudno.
117. Piękna, niewysoka, niebieskooka dziewczyna prezentowała ciemnoszarą suknię z satyny.
118. Nigdy więcej nie używaj mojej suszarki!
119. Powiem mu prawdę o jego pochodzeniu.
120. Potrójny obrót zrobił ogromne wrażenie na widzach.
121. Wysokie , gęste krzewy osłaniały dom przed silnym wiatrem.
122. Trzynaście jest pechową liczbą.
123. Należy zawsze mieć czyste paznokcie.
124. Usuń makijaż!
125. Gruba warstwa śniegu pokryła chodniki i ulice.
126. Pozdrowienia dla Kasi.
127. Cenne i interesujące eksponaty prezentowano w ostatniej sali.
128. Żale na Grażynę.
129. Jesienią można zbierać grzyby.
130. Przestępca ubrany był w koszulę w kratkę i
nieprzemakalny płaszcz przeciwdeszczowy.
131. Za oknami słońce.
132. Szeptać w towarzystwie jest niegrzecznie.
133. Śnieżny dzień.
134. Naśmiecono na klatce schodowej.
135. Ucieczka chomika.
136. Zachwyca mnie od zawsze uśmiech dziecka.
137. Szalony budowniczy postawił po raz pierwszy dom z cegły.
138. Od wczoraj
przebywam w śmierdzącym pomieszczeniu.
139. Poeta Juliusz Słowacki pisał zachwycające wiersze.
140. Pokropiwszy kwiat wodą, udał się do sklepu.
141. Podręczny zestaw narzędzi okazał się bardzo przydatny.
142. Na zewnątrz gorąco.
143. Obfity i
niespodziewany deszcz ucieszył rolników oczekujących opadów
144. Zbierać pieniądze!
145. Chcieliśmy wyjechać w zeszłym roku.
146. Powrót za miesiąc.
147. Wczoraj spotkałem go na rynku.
148. Ustąp starszemu!
149. Piszącym egzamin udostępniono słowniki.
150. Grzegorz w napięciu oczekiwał na wyniki
egzaminu.
TEST, CZYLI
utrwalenie
1. Jaką funkcję pełni wyraz „czytać” w wypowiedzeniu „Mój brat lubi czytać powieści przygodowe.”
a) podmiotu b) orzeczenia c) dopełnienia d) okolicznika
2. Jakie części zdania dominują w wypowiedzeniu „Silna i niespodziewana ulewa uniemożliwiła zorganizowanie zaplanowanej wycieczki.”
a) okoliczniki b) orzeczenia c) dopełnienia d) przydawki
3. Które z poniższych zdań można przekształcić na wypowiedzenie złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania.
a) Wędrował po górach. Spotkał grupę turystów.
b) Wracał z teatru. Padał ulewny deszcz.
c) Oglądał film. Zadzwonił telefon.
d) Wyszedł z domu. Zapadł zmrok.
4. Zdaniem bezpodmiotowym jest wypowiedzenie:
a) Czytali ciekawy artykuł.
b) Zebrano wiele upominków.
c) Malowanie obrazów jest jego ulubionym zajęciem.
d) Wyjechał.
5. Wtrącenie występuje w wypowiedzeniu:
a) Uczeń, który systematycznie pracuje, osiąga lepsze wyniki.
b) Niestety, nie mogę przyjechać.
c) Złe wiadomości, na szczęście, okazały się nieprawdziwe.
d) Janusz twierdzi, że film jest ciekawy, bo przedstawia prawdopodobną wizję przyszłości.
6. Które z podanych zdań zawiera orzeczenie złożone:
a) W przyszłości zostanę informatykiem.
b) Interesuję się ornitologią.
c) Do sklepu dostarczono towar.
d) Podróżowanie to moja pasja.
7. Czasownik „potwierdza” w wypowiedzeniu „Twoje zachowanie potwierdza moje przypuszczenia.”
występuje w trybie:
a) rozkazującym b) przypuszczającym c) orzekającym
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna
8. Przysłówek „doskonale” w wypowiedzeniu „Doskonale znam tę powieść.” pełni funkcję:
a) podmiotu b) dopełnienia c) przydawki d) okolicznika
9. Czasownik „nie przyjedzie” w wypowiedzeniu „Andrzej nie przyjedzie jutro.” występuje w stronie:
a) czynnej b) biernej c) zwrotnej
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna 10. Podmiot logiczny występuje w zdaniu:
a) Zebranie trwało o pół godziny dłużej niż przypuszczałem.
b) Trochę soku się wylało.
c) Oglądaliśmy wspaniały film.
d) Monika z koleżanką poszły do teatru.
11. Jaką funkcję pełni wyraz „odwiedzić” w wypowiedzeniu „Postanowiłem odwiedzić przyjaciela.”?
a) podmiotu b) orzeczenia c) dopełnienia d) okolicznika
12. Zdaniem bezpodmiotowym jest wypowiedzenie:
a) Przepisywali notatki z zajęć.
b) Obudził się.
c) Opanowanie nowych wiadomości wymaga systematycznej pracy.
d) Pomalowano szkolny korytarz.
13. Wtrącenie występuje w wypowiedzeniu:
a) Obraz, który kupiłem w galerii, bardzo podobał się wszystkim.
b) Wyjechałem, ponieważ padał deszcz i było zimno.
c) Krzysztof, na szczęście, zdążył na pociąg.
d) Niestety, wyjazd okazał się niemożliwy.
14. Które z podanych zdań zawiera orzeczenie złożone:
a) Przeglądanie notatek zabrało mu dużo czasu.
b) Przyglądał się z zainteresowaniem nowemu zawodnikowi.
c) Dom pomalowano białą farbą.
d) Mój brat będzie lekarzem.
15. Czasownik „zbierali” w wypowiedzeniu „Wczasowicze zbierali na plaży bursztyny.” występuje w trybie:
a) rozkazującym b) przypuszczającym c) orzekającym
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna
16. Przysłówek „dokładnie” w wypowiedzeniu „Dokładnie czytał list od rodziców.” pełni funkcję:
a) podmiotu b) dopełnienia c) przydawki d) okolicznika
17. Czasownik „nie zamknął” w wypowiedzeniu „Chłopiec nie zamknął drzwi .” występuje w stronie:
a) czynnej b) biernej c) zwrotnej
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna
18. Wypowiedzenie „Dom, który stał na skraju osady, sprawiał wrażenie, że jeszcze niedawno ktoś w nim mieszkał.” składa się z:
a) dwóch zdań składowych b) trzech zdań składowych c) czterech zdań składowych d) pięciu zdań składowych
19. Podmiot logiczny występuje w zdaniu:
a) Zaproszenie na uroczystość bardzo wszystkich ucieszyło.
b) Zaplanowali letnie wakacje.
c) Chleba zabrakło.
d) Andrzej z kolegą odwiedzili mnie wczoraj.
20. Podane wypowiedzenia przekształć na mowę niezależną:
a) „Sprzedawca odpowiedział , że jutro sklep będzie zamknięty.”
………
b) „Kierownik odrzekł , że plan zebrania nie uległ zmianie.”
………
c) „Mężczyzna odparł , że pochodzi z Gdańska.”
………
d) „Chłopiec stwierdził , że potrafi odnaleźć zgubione klucze.”
………
21. W zdaniu „Czerwona smuga światła rozjaśniła niebo.” podmiotem jest:
a) czerwona
b) czerwona smuga c) smuga
d) smuga światła
22. Zdaniem bezpodmiotowym jest wypowiedzenie:
a) Zasnął.
b) Systematyczne uczenie się przynosi efekty.
c) Odkryto nowe gatunki owadów.
d) Podziwiali wspaniałe zabytki.
23.Wtrącenie występuje w wypowiedzeniu:
a) Zrozumieliśmy, że nie dotrzemy do celu, lecz nikt nie chciał w to uwierzyć.
b) Wykład, mimo wszystko, był interesujący.
c) Niestety, pada deszcz.
d) Kwiaty, które posadziliśmy w ogrodzie, zakwitną dopiero w sierpniu.
24. Które z podanych zdań zawiera orzeczenie złożone:
a) Książki zostaną rozdane jutro.
b) Odezwał się dopiero po chwili.
c) Uruchomienie samochodu okazało się niemożliwe.
d) Odczytano oficjalne oświadczenie rządu.
25. Czasownik „przyjdź” w wypowiedzeniu „Przyjdź jutro godzinę wcześniej.” występuje w trybie:
a) rozkazującym b) przypuszczającym c) orzekającym
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna
26. Przysłówek „szybko” w wypowiedzeniu „Szybko podjął decyzję.” pełni funkcję:
a) podmiotu b) dopełnienia c) przydawki d) okolicznika
27. Czasownik „nie przestał” w wypowiedzeniu „Deszcz nie przestał padać.” występuje w stronie:
a) czynnej b) biernej c) zwrotnej
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna 28. Podmiot logiczny występuje w zdaniu:
a) Przygotowanie dekoracji powierzono specjalistom.
b) Ojca nie było w domu.
c) Dzieci z rodzicami podróżowali w osobnym autokarze.
d) Odnalezienie adresu nie stanowiło problemu.
29. W zdaniu „Późniejszy odjazd pociągu bardzo mnie zmartwił.” podmiotem jest:
a) późniejszy odjazd b) późniejszy
c) odjazd pociągu d) odjazd
30. Zdaniem bezpodmiotowym jest wypowiedzenie:
a) Dowiedział się o przyjeździe gości.
b) Ogłoszono wyniki konkursu.
c) Zamknięcie sklepu bardzo nas zmartwiło.
d) Wyzdrowiał.
31. Wtrącenie występuje w wypowiedzeniu:
a) Nie przyszedł, bo zachorował i musiał pójść do lekarza.
b) Niestety, nie otrzymałem listu.
c) Otrzymane wiadomości, niestety, potwierdziły moje obawy.
d) Pamiętał, że musi szybko dać odpowiedź, dlatego nie zastanawiał się długo.
32. Które z podanych zdań zawiera orzeczenie złożone:
a) Opracowanie skutecznej metody zajęło mu dużo czasu.
b) Remont zakończono wcześniej.
c) Postanowił wyjechać.
d) Jestem uczniem gimnazjum.
33. Przysłówek „nieoczekiwanie” w wypowiedzeniu „Nieoczekiwanie zmienił decyzję.” pełni funkcję:
a) podmiotu b) dopełnienia c) przydawki d) okolicznika
34. Czasownik „nie otrzymałem” w wypowiedzeniu „Nie otrzymałem odpowiedzi.” występuje w stronie:
a) czynnej b) biernej c) zwrotnej
d) żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna 35. Podmiot logiczny występuje w zdaniu:
a) Otwarcie wystawy przełożono na przyszły tydzień.
b) Turyści z przewodnikiem zatrzymali się przed budynkiem muzeum.
c) Zwiedzimy także Wawel.
d) Chleba nie zabraknie.
36.Podane wypowiedzenia:
Mama śpi. Już późno. Obniżka cen. O Boże!
to kolejno:
a) wykrzyknienie, zdanie, zawiadomienie, równoważnik zdania.
b) Zdanie, równoważnik zdania, zawiadomienie, wykrzyknienie.
c) Zawiadomienie, wykrzyknienie, równoważnik zdania, zdanie.
d) Zawiadomienie, wykrzyknienie, równoważnik zdania, zdanie.
37. Orzeczenie imienne występuje w zdaniu:
a) Marek brał udział w zawodach pływackich.
b) W tym pomieszczeniu nie wolno palić.
c) Tato Weroniki i Adasia jest lekarzem.
d) Jutro będę miała bardzo ważny egzamin.
38. Wskaż zdanie bezpodmiotowe:
a) Chory czytał książkę.
b) Zawsze go podziwiała.
c) Zabrakło nam pieniędzy.
d) Łupie mnie w kościach.
39. Który z wyrazów pełni w podanym zdaniu funkcję podmiotu?
A B C D Wczoraj wieczorem w naszym sklepie zabrakło świeżego pieczywa.
40. Nazwij rodzaje podmiotów w podanych wypowiedzeniach:
Kasia tańczy sambę. 1. szeregowy
Wujka nie ma w domu. 2. gramatyczny Ola i Ania są w kinie. 3. domyślny Uśmiechnął się tajemniczo. 4. logiczny 41. Przydawka jest określeniem :
A. czasownika B. rzeczownika C. przysłówka D. przymiotnika
42. Który z wyrazów pełni w zdaniu funkcję okolicznika?
A B C D Niespodziewanie słynna śpiewaczka odwołała swój koncert.
43. W zdaniu:
Odważny Robinson wyruszył na zwiedzanie swojej wyspy.
podkreślone wyrazy tworzą:
a) Związek rządu b) Związek zgody c) Szereg
d) Związek przynależności 44. W zdaniu:
Ambitny sportowiec nie opuszcza żadnych treningów.
dopełnieniem jest wyraz:
A. ambitny B. sportowiec C. żadnych D. treningów 45. Jakimi częściami zdania są kolejne wyrazy w zdaniu?
Mała dziewczynka narysowała pięknie portret swojej babci.
a) Przydawka, podmiot, orzeczenie, dopełnienie, przydawka, okolicznik, dopełnienie b) Przydawka, podmiot, orzeczenie, przydawka, okolicznik, przydawka, przydawka c) Podmiot, przydawka, orzeczenie, dopełnienie, okolicznik, dopełnienie, przydawka d) Przydawka, podmiot, orzeczenie, okolicznik, dopełnienie, przydawka, przydawka 46. Nazwij części mowy w zdaniu:
Zacny rycerz, idąc spokojnie przez las, zauważył uciekającego szybko przed nim wychudzonego złodzieja kur, który trzykrotnie już był sądzony za ten niecny czyn.
………...
………...
………...
………...
………...
………...
47. Wypowiedzenia:
Student czyta i notuje.
Nauczyciel tłumaczy zadanie lub pyta na oceny.
Marek pisze wypracowanie, natomiast Basia rozwiązuje test.
Nauczył się, więc zdał egzamin.
to kolejno zdania współrzędnie złożone:
a) Rozłączne, wynikowe, łączne, przeciwstawne b) Łączne, rozłączne, przeciwstawne, wynikowe c) Przeciwstawne, wynikowe, łączne, rozłączne d) Wynikowe, łączne, przeciwstawne, rozłączne 48. Zastosuj rzeczownik „Marcin” w zdaniu w funkcji:
przydawki w związku rządu……….
przydawki w związku zgody ………
podmiotu logicznego……….
podmiotu towarzyszącego………
49. Przekształć na zdania pojedyncze:
a) Taka interpretacja wiersza jest czymś, co mnie zaskoczyło.
………...
b) Najbardziej cieszy mnie to, że znam przesłanie wiersza.
………...
c) Najbardziej podoba mi się, kiedy robię pranie.
………...
d) Kto kłamie, przestaje wierzyć innym.
………...
e) Kto oszukuje, musi bać się kary.
………...
f) Wiersze Słowackiego są takie, że wszyscy je lubią.
………...
g) Słowacki był tym, kto tworzył wyjątkową poezję.
………...
h) Było to coś, czego się nie spodziewałem.
………...
i) Bogini Hestia chroni tych, którzy do niej zwracają się z prośbą o opiekę.
………...
j) Czułem, jak mój entuzjazm udzielał się zebranym.
………...
50. Przekształć na formę bierną zdania:
a) Wielu ludzi zna poezję Słowackiego.
………...
b) Słowacki wykorzystuje w wierszach obrazy poetyckie.
………...
c) Później przeczytam kilka utworów Słowackiego.
………...
d) Kupię jutro książkę o Juliuszu Słowackim.
………...
e) Gombrowicz wyśmiewał wiarę w geniusz Słowackiego.
………...
f) Podczas czytania zjem trzy kanapki.
………...
g) Teraz rozwiązuję bardzo trudne zadanie.
………...
h) Poeta z Krzemieńca pisał cudowne poematy.
………...
i) Słowacki napisał „Kordiana” w formie scenicznej biografii bohatera romantycznego.
………...
j) Matka wysłała młodego Juliusza w celach zdrowotnych do Baden-Baden.
………...
k) Słowacki pisał utwory na podstawie własnych doświadczeń.
………...
51. „To świat dla odważnych i mocnych.” – przekształć/wzbogać wypowiedzenie, by powstało zdanie:
a) złożone podrzędne przydawkowe
………...
b) pojedyncze z imiesłowem w funkcji przydawki
………...
c) zdanie pojedyncze z orzeczeniem imiennym
………...
52. Zbuduj zdanie, w którym znajdzie się 8-10 różnych części mowy. Ilość wyrazów może być większa. Podpisz części mowy.
………...
………...
………...
………...
………...
………...
………...
………...
53. Rozpoznaj mowę zależną i niezależną.
a) Zosia odwróciwszy się rzekła: „Czy ty też nie możesz rozwiązać zadania?”
………...
b) Chory pytał go, czy te lekarstwa są drogie.
………...
54. Zbuduj trzy równoważniki zdania (z bezokolicznikiem, z czasownikiem kauzatywnym, z formą bezosobową).
………...
………...
………...
55. Wyjaśnij znaczenie poniższych związków frazeologicznych:
Białe tango ………...
Rozbój w biały dzień ………...
Biały marsz ………...
Czarno na białym ………...
Biała broń ………...
Białe szaleństwo ………...
Dostawać białej gorączki ………...
Czarny jak święta ziemia ………...
Czarny ląd ………...
Czarny jak smoła ………...
Blady jak śmierć ………...
Czarny humor ………...
Pracować na czarno ………...
Na czarną godzinę ………...
Myśleć o niebieskich migdałach ………...
Niebieski ptak ………...
Czerwony jak burak ………...
Złoty interes ………...
Złoty środek ………...
Zapisać się złotymi zgłoskami ………...
Obiecywać (komuś) złote góry ………...
Srebrny ekran ………...
Na szarym końcu ………...
Być jak szara myszka ………...
Rządzić się jak szara gęś ………...
Szara eminencja ………...
Widzieć (coś) przez różowe okulary ………...
Przedstawiać coś w różowych kolorach ………...
Nie mieć zielonego pojęcia ………...
Dostać zielone światło ………...
Biały kruk ………...
Mieć czarne myśli ………...
Być jak biała karta ………...
Złota myśl ………...
Żywe srebro ………...
Żyć kolorowo ………...
Białe szaleństwo ………...
Białe kołnierzyki ………...
Pokazać białą flagę ………...
Dostać czerwona kartkę ………...
Mieć zielone papiery ………...
Złota młodzież ………...
Obiecywać komuś złote góry ………...
Zielonooki potwór ………...
Zostawić na czarną godzinę ………...
Czarny charakter ………...
Rozbój w biały dzień ………...
Błękitna krew ………...
Być czarnym koniem ………...
Dostać białej gorączki ………...
Żółć go zalała ………...
Być czarną owcą ………...
Czarny rynek ………...
Widzieć białe myszki ………...
Iść w siną dal ………...
Czarno na białym ………...
Czarna ospa ………...
Biała śmierć ………...
Czarny punkt ………...
Czarna lista ………...
Czarna robota ………...
Biała gorączka ………...
Biała płeć ………...
Biały murzyn ………...
Szary człowiek ………...
Żółta prasa ………...
Szare komórki ………...
Mieć zielono w głowie ………...
Posłać kogoś na zieloną trawkę ………...
Mieć zielone światło ………...
Złota rączka ………...
Zrobić kogoś na szaro ………...
