Str. 1
Dlaczego sztuka odrzucona?
Zakres IV etap edukacyjny Przedmiot Wiedza o kulturze Wymagania
szczegółowe: (III.5) dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno- historyczną i obyczajami epoki, w której powstało;
Temat lekcji: Dlaczego sztuka odrzucona?
Czas na realizację: 1 godzina lekcyjna.
Cele szczegółowe wiadomości – uczeń:
zna dzieła, które nie były zrozumiane w okresie, w którym powstały,
wymienia nazwiska artystów wskazanych dzieł,
zna przyczyny odrzucenia dzieł.
umiejętności – uczeń:
wyjaśnia powody, dla których działa sztuki nie spotkały się z aprobatą społeczeństwa
omawia tematykę wskazanych dzieł,
potrafi wskazać elementy szokujące
wyjaśnia reakcje odbiorcy wskazanych dzieł.
postawy:
kształtowanie krytycznej postawy wobec sztuki,
wyrabianie poglądów na temat zjawisk w kulturze,
rozwijanie umiejętności krytycznego postrzegania sztuki,
dostrzegani relacji społecznych.
Metody pracy: podająca (wykład informacyjny), problemowa, eksponująca (pokaz materiału wizualnego)
Forma pracy: indywidualna, zbiorowa Środki
dydaktyczne,
w tym zasoby multimedialne:
reprodukcja „Sądu Ostatecznego” Michała Anioła w wersji do wyświetlenia;
prezentacja multimedialna ukazująca dzieła skandaliczne
Przebieg lekcji
faza 1. Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Str. 2
wprowadzająca:
(12 min.)
obecności, zapisanie tematu lekcji).
2. Nauczyciel pisze na tablicy słowo skandal i pyta uczniów, z czym się ono kojarzy, prosi uczniów o podanie synonimów.
3. Po stworzeniu mapy skojarzeń, uczniowie odpowiadają na pytanie: kiedy dzieło sztuki może być skandaliczne?
4. Po takim wprowadzeniu nauczyciel odwołuje uczniów do wiedzy z gimnazjum i wyświetla „Sąd Ostateczny”
Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej i informuje uczniów, że dzieło, które powstało w XVI wieku wyglądało zupełnie inaczej – oprócz Matki Boskiej, artysta namalował wszystkie inne postacie w akcie, co doprowadziło do oburzenia kleru i wywołało szok społeczeństwa. Ponadto pokazuje inne elementy, które zaszokowały, wskazuje na obecność brzydoty (skóra Michała Anioła trzymana przez św. Bartłomieja), na ukazanie Chrystusa jako atlety.
faza
realizacyjna:
(30 min.)
1. Nauczyciel wyświetla prezentację z dziełami, które wywołały skandal.
2. Nauczyciel przeprowadza mini-wykład dotyczący dzieł:
a. Śniadanie na trawie - Edouard Manet – dzieło powstało w 1763 roku jako inspiracja obrazem Tycjana „Koncert wiejski”. Ówczesna
arystokracja oburzała się na naturalistyczne i pozbawione idealizacji przedstawienie ciała kobiety pośród arystokratów i w dodatku fakt zamieszczenia aktu podczas pikniku.
b. Fontanna - Marcel Duchamp – artysta wystawił dzieło podczas wystawy w 1917 roku z
sygnaturą firmy „R.Mutt 1917”, która to właśnie ów pisuar wyprodukowała. Dzieło zostało
odrzucone i skrytykowane ze względu na fakt, iż był to przedmiot gotowy, a artysta jedynie wykorzystał go do zakwestionowania pojęcia sztuki w tradycyjnym rozumieniu.
c. Katarzyna Kozyra - Piramida zwierząt - rzeźba z czterech martwych wypchanych zwierząt, ustawionych na sobie od największego do najmniejszego – konia, psa, kota i koguta budziła kontrowersje - śmierć klaczy, stanowiącej podstawę kompozycji, została sfilmowana przez Kozyrę a praca spotkała się z falą krytyki, głównie ze względu na
wykorzystanie do rzeźby „gotowych” martwych zwierząt, naruszenie poprawności etycznej oraz dobrego imienia sztuki.
d. Andres Serrano - Piss Christ – wystawiona w
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Str. 3
1989 roku fotografia amerykańskiego fotografika Andresa Serrano przedstawiająca mały,
plastikowy krucyfiks z ciałem Chrystusa, zanurzony w naczyniu z moczem artysty
wywłała wiele kontrowersji nie tylko wśród kleru – dzieło zostało nagrodzone przez rządową agencję w Stanach Zjednoczonych, dla polityków i działaczy związanych z radykalną chrześcijańską prawicą stało się ono symbolem ekscesów liberalizmu.
e. Maurizio Cattelan - La Nona Ora – rzeźba papieża przygniecionego meteorem została zaatakowana najpierw przez Wojciecha Cejrowskiego a wywołała też ogólny szok społeczeństwa, gdyż zaprezentowana została podczas wystawy w Zachęcie warszawskiej na temat polskości i jej objawiania się w sztuce.
f. Chris Ofili - Matka Boska – obraz ten jest jednym z najlepiej znanych a zarazem
najbardziej kontrowersyjnych współczesnych wersji Czarnej Madonny Malarz otoczył
stylizowaną Czarną Madonnę m.in. wizerunkami odchodów słonia i obrazami zaczerpniętymi z pornografii oraz filmów z gatunku blaxploitation.
5. Po omówieniu dzieł uczniowie podejmują dyskusję, w której zwracają uwagę na związek między dziełem a opinią społeczno- historyczną i obyczajami epoki.
6. Spostrzeżenia i wnioski zostają zapiane na tablicy.
faza
podsumowująca:
(8 min.)
1. Utrwalenie materiału z lekcji.
2. Zadanie domowe: wyszukaj z dostępnych źródeł dzieła, które uważasz za takie, które wywołało dyskusje społeczeństwa.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
