ROZWÓJ DZIECKA 4 - LETNIEGO

ROZWÓJ DZIECKA 4 - LETNIEGO

1. Rozwój somatyczny i aktywność ruchowa.

2. Procesy poznawcze.

3. Emocje.

4. Rozwój społeczny.

5. Rozwój moralny.

6. Osobowość dziecka.

W wieku 4 lat rozpoczyna się okres średniego dzieciństwa, który trwa do 6 roku życia.

Dziecko które rozpoczyna ten etap życia charakteryzuje poziom rozwoju motorycznego i sensorycznego, umożliwiający mu poruszanie się w najbliższym otoczeniu i docieranie do interesujących je obiektów, traktowanych przez nie jako istniejące realnie.

Ad.1. Rozwój somatyczny i aktywność ruchowa

Dziecko wkraczające w okres średniego dzieciństwa ma wszystkie zęby mleczne swobodnie porusza się chodząc i biegając, jest dość samodzielne w zakresie samoobsługi. Zmiany wzrostu i wagi ciała są znacznie mniejsze niż do tej pory. Następuje wydłużenie ciała pod wpływem szybszego rośnięcia kończyn. Dziewczynki rozwijają się szybciej niż chłopcy. W średnim dzieciństwie obserwuje się wzrost sprawności motorycznej, pojawiają się nowe umiejętności, proste ruchy łączone są w kombinacje ruchowe, np. bieg i skok, bieg i

kopnięcie piłki, chwyt

i rzut piłką. O 4-latkach mówi się, że są nie do opanowania w każdym rodzaju aktywności.

Jest to spowodowane dużą potrzebą ruchu. Dziecko 4-letnie nie potrafi długo skupić się na wykonywanej czynności, dlatego często zmienia rodzaje zajęcia ruchowego. Ważną rolę w uczeniu ruchów odgrywają wzorce kulturowe, które różnice związane z płcią; chłopcy uzyskują lepsze wyniki w czynnościach wymagających więcej energii i siły, dziewczynki zaś przewyższają chłopców w czynnościach motorycznych (skakanka) oraz precyzji (rysowanie, pisanie). W zakresie motoryki małej dzieci 4-letnie są samodzielne w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu. W rysunkach stosują schematy przedmiotów i człowieka, komponują rysunek o wielu obiektach. 4-latki są nie do opanowania ruchowo; biją, kopią, rzucają kamieniami, niszczą przedmioty, uciekają.

Ad.2. Procesy poznawcze Sprawności percepcyjne

W wieku 3, 4 - lat dzieci odróżniają pismo od tego, co nim nie jest. Ujmują pismo całościowo. Dzieci 4-letnie potrafią kopiować koło, krzyżyk, szyny, umiarkowanie dokładnie kopiują kształty liter. Wzrasta zdolność rozróżniania barw i ich odcieni, wzrasta wrażliwość słuchowa. Czas ujmują 4-latki subiektywnie, choć lepiej niż 3-latki. Poprawnie podają kolejność zdarzeń i ujmują je jako przewidywalne. 4,5-latki wykazują zainteresowanie literami i cyframi, czasem umieją całkiem nieźle liczyć.

Pamięć

W miarę dojrzewania dzieci utrzymują w umyśle coraz większą liczbę liter, słów, cyfr. Mogą odtworzyć szereg złożony z 4 cyfr. Są zdolne do stosowania strategii powtarzania materiału do zapamiętania.

Czynności myślowe

- Szeregowanie - 47% 4-latkow tworzy małe szeregi z patyczków różnej długości. - Klasyfikacja - 4-latki opanowują w niej poziom podstawowy, gdzie wystarczają informacje percepcyjne, odkrywane samodzielnie. Informacje podawane przez dorosłych są nieprzydatne.

Symboliczna reprezentacja rysunku

Badacze określają ten okres jako idioplastykę, realizm intelektualny, okres schematu uproszczonego. Zestawiając proste kształty dzieci rysują to co widzą w danym obiekcie. Ich rysunki są symbolami, które przypominają elementy rzeczywistości.

Sprawności językowe i komunikacyjne

- Słownictwo - mają tendencje do tworzenia neologizmów, stosując poprawnie ojczyste reguły gramatyczne. Pełnia one funkcje wypełniania luk, gdy dziecko nie znajduje w swoim zasobie słów słownictwa na określenie jakiegoś obiektu. - Narracja - dzieci coraz częściej odróżniają opowiadania od innych form wypowiedzi. Opowiadania przedstawiają najczęściej konflikty interpersonalne. W 4 roku życia wzrasta znajomość nazw stanów emocjonalnych, czynności umysłu, zachowań społecznych. Bogaci się i doskonali struktura opowiadania dziecka. Można w nim znaleźć wszystkie elementy i struktury opowiadania. W wieku 4 lat dzieci wprowadzają opisy czasu.

- Konwersacje - doskonali się umiejętność ich prowadzenia. Szczególną rolę w rozmowie odgrywają pytania. Służą one nawiązaniu i podtrzymaniu kontaktu oraz zdobyciu informacji.

Tendencja do zadawania pytań zwiększa się wraz z wiekiem i największa jest w 4, 5 roku życia. Jest to wiek pytań. Do 5 roku życia rośnie liczba pytań heurystycznych, przez które dziecko zmierza do wyjaśnienia i uporządkowania wiedzy o świecie. Potem liczba ta spada.

- Wyobraźnia - wydaje się ona nie mieć w tym wieku żadnych granic. Dzieci wymyślają towarzyszy zabaw i różne wymyślone historie. Dla dzieci w tym wieku granica między rzeczywistością a fikcją jest bardzo cienka.

Ad.3. Emocje

Dzieci 4-letnie lepiej rozumieją emocje własne i innych osób, zdobywają umiejętności regulowania ekspresji własnych emocji. W 4 roku życia nazwy stanów i przeżyć uczuciowych stanowią 6,6% wszystkich nazw czynności wyrażanych czasownikowo. Potrafią właściwie oceniać przyczyny podstawowych reakcji emocjonalnych, jednak są skłonne zwracać uwagę raczej na czynniki zewnętrzne wywołujące emocje niż wewnętrzne. Dzieci 4-letnie są nie do opanowania emocjonalnie. Głośny, niemądry śmiech występuje na przemian z napadami złości. Mówi brzydkie słowa, powraca do nich z upodobaniem i rymuje je, zarykując się śmiechem - tzn., że zdaje sobie sprawę z ich niestosowności.

Lęki

W tym wieku przeważają lęki słuchowe, np. odgłosy silników oraz: lęk przed ciemnością dzikimi zwierzętami, wyjściem matki. Rozładowanie napięć emocjonalnych odbywa się przez: ssanie palca podczas snu, pobudzenie motoryczne - dziecko ucieka, kopię, pluje, obgryza paznokcie, dłubie w nosie, robi miny; pobudzenie werbalne - puszenie się i przechwalanie, celowe koślawienie języka, używanie brzydkich słów. Występują lęki i koszmary senne, potrzeba oddawania moczu podczas podniecenia emocjonalnego, ból brzucha, a nawet wymioty w momencie stresu.

Ad.4. Rozwój społeczny

Dla dzieci w wieku przedszkolnym dobra szkoła społecznego uczenia się jest zabawą.

Szczególnie ważne są zabawy w role, które pozwalają odkrywać reguły związane z daną rolą.

Zabawa dobrze służy zrozumieniu przez dzieci społecznych ról dorosłych - rodzinnych, zawodowych. Przyjmują je zgodnie z płcia. W wieku 3-6 lat stabilizują się zabawy samotne i równoległe (obserwacja zabaw innych). Zajmują one połowe czasu przeznaczonego na zabawy. Wzrasta również poziom empatii, czyli rozumienia stanów emocjonalnych innych osób. Dzieci 3-4 letnie są bardziej skłonne odpowiadać prospołecznie na zmartwienia dzieci, z którymi weszły w koleżeńskie relacje niż na kłopoty innych.

Dziecięce przyjaźnie

W wieku przedszkolnym dzieci rozumieją niezwykły charakter kontaktu społecznego, jakim jest przyjaźń. Przyjaciel jest wyróżniany jako partner zabawy, przyjaciele dzielą się zabawkami, do przyjaciela częściej niż do innych kierowane są prośby, pozdrowienia.

Przyjaciele częściej przebywają ze sobą, rozmawiają, patrzą na siebie. W wywiadzie na temat przyjaciela młodsze dzieci przedszkolne częściej niż starsze zwracają uwagę na cechy zewnętrzne, aż 63% dzieci wskazuje na uczucia, a w sytuacjach sprzyjających powstawaniu przyjaźni 53% dzieci wskazuje na pomaganie. Niemniej jednak przyjaźnie w wieku przedszkolnym są zwykle nietrwałe, a niektóre dzieci (np. agresywne), mają trudności z zawieraniem przyjaźni.

Negatywne zachowania dziecka

4-latki są nie do opanowania w stosunkach międzyludzkich. Uwielbiają przeciwstawiać się poleceniom rodziców. Nie skutkują nawet surowe kary. 4-latek puszy się, przeklina, przechwala, prowokuje. Między 4-7 rokiem życia wzrasta agresja zorientowana na osobę (agresja wroga). Jest ona obliczona na sprawienie bólu innej osobie zarówno przez odwet, jak i sposób ustalenia dominacji. Chłopcy są bardziej agresywni niż dziewczynki, bardziej skłonni bić się, popychać, obrażać, grozić pobiciem.

Stosunki rodzice - dzieci

Dużym autorytetem są dla 4-latków rodzice, ale dzieci sprzeciwiają się tym autorytetom.

Mają przemożny pęd do przeciwstawiania się wszelkim zasadom, choć w końcu ulegają i podporządkowują się.

Ad.5. Rozwój moralny

Jest on ściśle związany z rozwojem poznawczym, uczuciowym i społecznym. Wiąże się z poznaniem reguł obowiązujących w grupie społecznej, odróżnianiem dobra od zła oraz doświadczania poczucia winy i wstydu. Od około 4 roku życia dzieci zaczynają odczuwać wewnętrzną powściągliwość, chociaż nie rozumieją jeszcze podstawy nakazów i zakazów.

Istotną rolę w tym względzie odgrywa rozumienie przeżyć innych osób oraz rozwój takich uczuć, jak wstyd i wina.

Ad. 6. Osobowość dziecka

Rozwój osobowości dziecka postępuje równocześnie z jego rozwojem społecznym, emocjonalnym i poznawczym. Zasadniczą rolę w kształtowaniu się osobowości odgrywa proces identyfikacji. Wtórna identyfikacja występuje po 3 roku życia jako usiłowanie upodobnienia się do modela. Małe dziewczynki zaczynają identyfikować się z matką, a chłopcy z ojcem. Według Bandury chłopcy obserwują i naśladują chłopięce zachowania, ponieważ są za nie nagradzani, natomiast dziewczynki są nagradzane za zachowania

dziewczęce. W wieku przedszkolnym rozwija się zdolność samokontroli, czyli działania zgodnie z oczekiwaniami autorytetów. Podstawą wszystkich form kontroli jest zdolność do powstrzymania się od natychmiastowego reagowania na pobudzenia i planowanie działania.

Dopiero w 4 roku życia dzieci zaczynają świadomie kontrolować intensywność swoich emocji. Zaczynają też planować swoje działania, chociaż zwykle nadal nie odnoszą sukcesu.

Stopniowo stają się coraz bardziej zdolne do planowania swoich działań, są w stanie dostosować się do próśb i zaleceń rodziców oraz kulturowych norm, bez konieczności zewnętrznej kontroli.

W okresie średniego dzieciństwa zaczyna się rozwijać obraz własnej osoby jako zestaw przekonań o swoich własnych cechach. Obraz własnej osoby jest bardzo konkretny. Składają się na niego: imię posiadane, rzeczy, codzienne zachowania. Odróżnianie siebie od innych wyraża się m. in. w używaniu zaimków osobowych "mój" i "twój". W sytuacjach konfliktowych używanie określenia "to moje" nie jest wyrazem samolubstwa dziecka, lecz znakiem wytyczania granicy między "ja" i "innymi", a więc jest przejawem rozwoju osobowości. Odróżnianie siebie od innych pozwala dzieciom zarówno współdziałać ze sobą w zabawie, jak i rozwiązywać konflikty. W wieku przedszkolnym kształtuje się również samoocena, czyli zespół sądów o własnej wartości. Zajmuje ona szczególne miejsce w rozwoju obrazu własnej osoby. Powoduje, iż sądy opisowe na swój temat utrwalają się.

Przygotowała Agnieszka Olejniczak na podstawie opracowania Beaty Kostyńskiej (www.dominikanki.edu.pl)

Rozwój psychofizyczny pięciolatka

Jak prawidłowo rozwija się dziecko w wieku 5 lat?

Jaki jest pięciolatek? Bardzo aktywny, zarówno w sferze poznawczej, fizycznej, jak i emocjonalno-społecznej. Jest niesłychanie energiczny, towarzyski i chętny do współpracy.

Mamusia wciąż pozostaje w centrum jego wszechświata. Pięć lat to wiek, kiedy dziecko z reguły jest stabilne emocjonalnie, choć wciąż nie bardzo rozumie, że inni ludzie mogą myśleć inaczej niż ono, no i wciąż - niestety – bywa małą chimerą i miewa napady złości. Pięciolatek jest chłonny i ciekawy świata, dlatego zadaje mnóstwo pytań, zaczyna interesować się wieloma sprawami. Wasza codzienność to nieustające pasmo zagadek: Dlaczego? Kiedy? Po co?

Pięciolatek jest samodzielny - umie się rozebrać i ubrać, zapnie sam guziki i rozepnie suwak. Nie ma kłopotów z wykonywaniem prostych czynności higienicznych, sprawnie posługuje się łyżką i widelcem, używa też noża, choć jeszcze nie umie nim kroić jedzenia.

Dlatego warto wysiłki i starania malucha dostrzegać i zachęcać do samoobsługi, nie wyręczać i nie podcinać tym samym skrzydeł. Zwłaszcza, że maluch uwielbia zdobywać i testować swoje nowo nabyte umiejętności. Dziecko pięcioletnie rozumie stawiane mu wymagania i stara się im sprostać. Lubi tez pochwały i słowa uznania. Warto to wykorzystać.

Dziecko jest bardzo sprawne fizycznie i nieustannie pozostaje w ruchu: biega, skacze, kuca, nawet podczas rysowania czy innych statycznych zajęć wciąż się rusza. Ponieważ pięciolatek ma ogromną potrzebę bycia aktywnym, a i uwielbia zdobyć i testować swoje nowo nabyte umiejętności, o czym wspominaliśmy, to dobry czas, by zapisać go na zajęcia, które zapewnią

mu ruch i swobodę.

Pływanie, taniec czy zajęcia gimnastyczne z elementami sztuk walki wydają się być idealnym rozwiązaniem, ale jazda na rowerze, hulajnodze czy rolkach także powinna przypaść dziecku do gustu. Zachęcaj dziecko do aktywności sportowej, do pokonywania swoich słabości, do

„wspinania się wyżej i skakania dalej” – to fantastyczna inwestycja w rozwój nie tylko fizyczny (głównie rozwój kośćca oraz mięśni), ale także emocjonalny, intelektualny i społeczny.

Pamiętaj, że prawidłowo rozwijające się dziecko potrzebuje zabawy naprzemiennej, tj. pracy w skupieniu i zabawy ruchowej. Dlatego warto zadbać o to, by w codziennym harmonogramie zajęć znalazły się obydwie formy zabawy. Ponieważ ruchy dłoni, palców, nadgarstków, czyli elementy motoryki małej, stają się coraz bardziej precyzyjne, dziecko z pewnością chętnie weźmie udział w zajęciach manualnych. Przeczytaj nasze propozycje

zabaw dla pięciolatków.

Zauważyliście, że dziecko ma kłopot z myśleniem abstrakcyjnym? Dla niego liczą się konkrety – jeśli czegoś nie widać, nie istnieje. Dlatego wciąż rozstania z mamą są dla niego dużym przeżyciem. Jeśli do tego dodać, że pięciolatek wciąż jest labilny emocjonalnie…Wprawdzie coraz lepiej rozumie emocje i wciąż doskonali się w zakresie ich regulowania, niemniej wciąż jeszcze nie radzi sobie z nimi dość dobrze i okazuje je w sposób żywiołowy i gwałtowny. Jest dość ekspresyjne. Podczas jednej zabawy może być uśmiechnięte i zadowolone, po czym obrazić się, znów się zainteresować i do zabawy powrócić, po chwili się pogniewać - i tak w kółko. Trudno za nim nadążyć.

Rozwój społeczny i emocjonalny pięciolatka

 Stabilny emocjonalnie

 Przyjacielski

 Związany emocjonalnie z mamą

 Chętny do współpracy

 Posłuszny

 Samodzielnie wymyśla zabawy

 Chętnie bawi się z dziećmi

 Bywa nieśmiały

 Lubi się popisywać siłą, zręcznością

 Zaczyna się wstydzić „ nie patrzcie, kiedy się rozbieram”

 Lepiej panuje nad swoim zachowaniem

 Zależy mu na uznaniu dorosłych

 Pokazuje uczucia

 Stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np.: zbudowanie wieży z klocków

 Lubi przebywać w domu

 Zadaje pytania na temat śmierci

 Dba o swoich przyjaciół

 Czasem krytykuje lub zawstydza inne dzieci, wytykając im błędy

 Rozumie dowcipy, lubi zabawiać dorosłych

 Chce być pomocny w domu

Rozwój fizyczny i motoryczny pięciolatka

 Może tracić pierwsze mleczaki

 Rozróżnia prawą i lewą stronę

 Pisze parę liter

 Rysuje postać człowieka

 Używa sztućców, kroi nożem

 Jest sprawny fizycznie

 Wiąże buty

 Tworzy rozbudowane budowle z klocków

 Potrafi się umyć, ubrać, zjeść, skorzystać z toalety samodzielnie

 Jeździ na 4 kołowym rowerze, czasem na 2 kołowym

 Umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii

 Skacze na skakance

 Próbuje wykonywać skomplikowane ćwiczenia gimnastyczne, np. stawać na głowie

 Koloruje obrazki nie wychodząc za linię

 Skacze na jednej lub drugiej nodze naprzemiennie Rozwój intelektualny pięciolatka

 Jego mowa jest płynna i poprawna

 Lubi argumentować używając słów: ponieważ; dlatego, że

 Zna dużo wyrazów

 Może czytać pojedyncze litery lub słowa

 Tworzy zdania złożone z 6-8 wyrazów

 Rozpoznaje podstawowe kolory

 Zapamiętuje adresy i numery telefonów

 Liczy do 10

 Rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw

 Rozumie znaczenia następstwa czasu , np. dziś , jutro, rano, wieczorem

 Odróżnia fantazję od rzeczywistości

 Zapamiętuje opowiadane historie i chce żeby je kontynuować

 Tworzy własne opowiadania

 Umie pogrupować przedmioty, np. wg. wielkości

 Jego zabawy są coraz bardziej rozbudowane

 Potrafi napisać cyfry od 1-5

 Potrafi napisać swoje imię Sen pięciolatka

Pięciolatek przesypia 10-11 godzin w ciągu nocy. Lubi mieć czas w łóżku na pooglądanie książki. W piątym roku życia następuje nasilenie tzw. złych snów. Czasem dziecko boi się powtórnie zasnąć. Trzeba je wtedy otoczyć szczególną opieką.

Jedzenie

Pięciolatek ma z zasady dobry apetyt, ale może być konserwatystą kulinarnym. Nie ma potrzeby na siłę karmić dziecko potrawami, których nie lubi, jednocześnie nie ma powodu, żeby nie dawać mu do spróbowania potraw, których nie zna.

Jak możesz pomóc swojemu pięcioletniemu dziecku

 Obserwuj relacje dziecka z rówieśnikami, mów mu na czym polega współpraca, negocjacje

 Ucz dziecko nazywać uczucia, np.:czym różni się smutek od złości

 Pomóż pięciolatkowi rozwijać poczucie odpowiedzialności, włączaj go do prac domowych; kończąc wyznaczone zadania przed pójściem do zabawy,

 Naucz dziecko stawiać cele. Dzięki ich realizacji będzie czuło się pewnie i niezależnie,

 Bawcie się w proste zabawy matematyczne, używajcie do tego zabawek, słodyczy i wyobraźni

 Mów dziecku jasno, które z jego zachowań są dobre, a które nie,

 Wspólnie grajcie w gry, czytajcie książki, chodźcie na imprezy dla dzieci

 Czytaj często dziecku, dopóki nie nauczy się czytać samemu – czytajcie razem,

 Bawcie się w teatrzyk

 Twórzcie razem opowieść, starajcie się rozbudowywać ją każdego dnia

Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się inaczej, więc wiadomości tu zawarte mają charakter wyłącznie informacyjny. Jeśli coś cię niepokoi, skontaktuj się z lekarzem.

Przygotowała Sylwia Poniewozik na podstawie książek: „Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat”, „Twoje dziecko”

Rozwój psychofizyczny sześciolatka

Sześciolatek jest bardzo żywiołowy i ruchliwy, hałaśliwy, entuzjastyczny, podlegający

skrajnym emocjom. Coś ci to mówi? Jeszcze niedawno wydawało ci się, że bunt dwulatka był najtrudniejszym etapem rozwoju. Ale na scenie pojawił się sześciolatek. Wybuchowy, czasem arogancki, a jednocześnie otwarty na uczenie się nowych rzeczy, tryskający energią. Nie do opanowania.

Chcesz wiedzieć, czego oczekiwać - poczytaj…

Rozwój społeczny i emocjonalny

 Podlega gwałtownym emocjom od entuzjazmu do agresji. Sześciolatkiem targają sprzeczne i gwałtowne emocje. Nawet błahostka może wywołać wielki wybuch złości.

 Chce być najlepszy, najszybszy, najsilniejszy, najmądrzejszy, naj…naj…

 W dobrym nastroju jest entuzjastyczny i pomocny.

 Czasem oszukuje, by osiągnąć swój cel bądź lepiej wypaść w oczach innych.

 Jest bardzo czuły na krytykę

 Zdarza mu się kłamać. Ma problem z przyznaniem się do winy.

 Odruchowo odpowiada „nie”, dyskutuje i kłóci się z rodzicami.

 Może mieć kłopot z współdziałaniem z rówieśnikami ze względu na potrzebę rywalizacji i zwyciężania. Ma dużą potrzebę rywalizacji i współzawodnictwa.

 Przyjaźni się głownie z osobami tej samej płci

 Chce być najważniejszą osobą na świecie, zawsze w centrum zainteresowania.

 Ten egocentryzm sprawia, że nie do końca rozumie potrzeby innych.

 Buntuje się. Nie zgadza się wykonywanie poleceń, próśb mamy czy wymagań.

Czasami jego reakcje mogą przypominać zachowania dwulatka.

 Ma najlepszego przyjaciela, najczęściej tej samej płci.

 Bawi się z dziećmi tej samej płci.

 Ma trudność z zauważaniem potrzeb innych. Sześcioletnie dzieci lubią być w centrum zainteresowania, czuć się ważne i akceptowane.

 W tym wieku kontakty z mama bywają trudne

 Pojawiają się nowe lęki. Dziecko boi się samotności, ciemności, duchów, burzy, ognia, itp.

 Chętnie nawiązuje kontakty z rówieśnikami i dorosłymi, jest bardzo wrażliwy na opinię pani w przedszkolu i innych dorosłych.

 Sześciolatek próbuje sobie radzić z lekami i stresem obgryzając paznokcie i skórki czy dłubiąc w nosie.

 Rodzice przestają być dla dziecka autorytetem. Mało tego! To oni są winni wszelkich niepowodzeń, a nawet kłótni z innymi dziećmi.

Rozwój fizyczny i motoryczny

 Hałaśliwy.

 Żywiołowy.

 Pełen energii.

 Sprawny fizycznie. Dziecko jest już dość zręczne jego ruchy stają się skoordynowane i harmonijne.

 Dziecko ma poczucie, że może wszystko, że nic go nie ogranicza, dlatego chętnie próbuje wielu nowych rzeczy, jest otwarte na nabywanie nowych umiejętności.

 Jego ruchy stają się płynne, dzięki czemu maluch może wykonać tzw. kombinację ruchową.

 Sześciolatek umie podrzucić i złapać piłkę, pokonywać przeszkody i wykonywać ćwiczenia równoważne.

 Lubi zabawy ruchowe, ale może się szybko męczyć.

 Nie boi się ryzyka, kompletnie nie myśli o niebezpieczeństwie. Zwracaj uwagę na bezpieczeństwo dziecka – rozmawiajcie o tym. Upominaj, by np. idąc na rower czy roku zakładał kas, a przechodząc przez ulicę – rozglądał się. To szalenie ważne.

 Ma czasem problemy z koordynacja ruchową (okres wzrostu).

 Bardzo go interesuje temat wypadających mleczaków - powód do dumy.

 Dobrze rysuje i maluje, może mieć trudności z pisaniem.

 Biega, skacze, wspina się.

 Jeździ na 2 kołowym rowerze.

 Może jeździć na łyżwach, nartach, rolkach.

 Rysuje koło, kwadrat, prostokąt, romb.

 Jest samodzielny. Umie posługiwać się nożem i widelcem, zapina guziki, potrafi też zawiązać sznurowadła w butach.

Rozwój intelektualny

 Dobrze zapamiętuje wierszyki, piosenki.

 Używa ok. 4 tysiące słów.

 Rozpoznaje i zapamiętuje dźwięki.

 Rozróżnia prawą i lewą stronę.

 Dziecko potrafi tworzyć zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.

 Układa puzzle.

 Podejmuje samodzielnie decyzje.

 Rozumie pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb.

 Rozumie, ze rzecz widziana z daleka wydaje się mniejsza niż jest w rzeczywistości.

 Rozumie różnicę pomiędzy czymś przypadkowym a zamierzonym.

 Zna dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku.

 Potrafi się skupić na ok. 15 min.

 Nie ma rozdzielności uwagi.

 Bawi się w zabawy z podziałem na role.

 Interesuje się przyrodą i jej zjawiskami, zaczyna interesować się życiem społecznym.

Jest otwarte i ciekawe świata, dlatego dąży do jego poznania. Chce zrozumieć zasady i prawa nim rządzące – nieustannie pyta, a także wyraża swoją opinię na dany temat.

 Zaczyna stawiać hipotezy , w których istotną rolę pełnią jego wyobraźnia. Ma jeszcze małe zasoby wiedzy, ale próbuje sobie radzić.

 Swobodnie prowadzi rozmowy. Lubi rozmawiać i dzielić się swoimi spostrzeżeniami i przemyśleniami.

 Próbuje uzasadniać swoje decyzje. Próbuje bronić swoich racji za wszelką cenę, często w sposób wybuchowy i nieopanowany. Trwa walka o swoją tożsamość i niezależność.

 Sześciolatek jest ciekawy świata, choć czasem trochę niepewny w działaniach.

 Dziecko powinno umieć współdziałać z rówieśnikami i przestrzegać określonych norm zachowania.

 Sześciolatek zaczyna przewidywać intelektualne i emocjonalne skutki swego działania.

Jak możesz pomóc swojemu dziecku?

 Pomóż dziecku rozwijać poczucie odpowiedzialności, włączaj go do prac domowych;

kończąc wyznaczone zadania przed pójściem do zabawy.

 Zachęcaj dziecko do pomagania innym.

 Interesuj się jego przyjaciółmi, tym co się dzieje w zerówce.

 Naucz dziecko stawiać cele. Dzięki ich realizacji będzie czuł się pewnie i niezależnie.

 Ustal jasne reguły i trzymaj się ich, np. jak długo dziecko może oglądać telewizję.

 Mów dziecku jasno, które z jego zachowań są dobre, a które nie.

 Rozmawiajcie o konsekwencjach różnych zachowań.

 Wspólnie grajcie w gry, czytajcie książki, chodźcie na imprezy dla dzieci.

 Czytaj często dziecku, dopóki nie nauczy się czytać samemu – czytajcie razem.

 Wspieraj dziecko w podejmowaniu nowych wyzwań.

Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się inaczej, więc wiadomości tu zawarte mają charakter wyłącznie informacyjny. Jeśli coś cię niepokoi, skontaktuj się z lekarzem.

Przygotowane przez A. Olejniczak i S. Poniewozik na podstawie książek: „Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat”, „Twoje dziecko”