UT-H Radom Instytut Mechaniki Stosowanej i Energetyki Laboratorium Wytrzymałości Materiałów

(1)

2.3. Próba udarności

- 1/3 -

UT-H Radom

Instytut Mechaniki Stosowanej i Energetyki

Laboratorium

Wytrzymałości Materiałów

instrukcja do ćwiczenia

2.3 Próba udarności

I ) C E L Ć W I C Z E N I A

Celem ćwiczenia jest poznanie metodyki badania udarności metodą Charpy’ego oraz określenie własności udarowych materiału otrzymanych do zbadania próbek.

I I ) O B O W I Ą Z U J Ą C Y Z A K R E S W I A D O M O Ś C I

Definicja udarności, sposób jej wyznaczania, rodzaje próbek do badania udarności, wpływ szybkości odkształceń próbki i innych czynników na własności mechaniczne stali, charakterystyczne rodzaje przełomów próbek.

I I I ) L I T E R A T U R A

1) Dziewiecki K., Misiak J.: Ćwiczenia laboratoryjne z wytrzymałości ma- teriałów, Wyd. WSI Radom 1996, ćwiczenie 2.3 „Próba udarności”

2) PN-EN 10045-1 Metale. Próba udarności sposobem Charpy’ego.

Metoda badania

I V ) S T A N O W I S K O D O B A D A Ń

Badanie udarności przeprowadzane jest na młocie wahadłowym typu Charpy’ego. Rys.1 przedstawia młot o energii początkowej 50J. Na podsta- wie 1 zamocowane jest wahadło 2 mogące obracać się wokół nieruchomej osi 3. Próbka 4 ułożona jest symetrycznie na podporach. Na osi obrotu wahadła znajduje się wskazówka, mogąca obracać się z niewielkim oporem

(2)

- 2/3 -

na tle nieruchomej skali 5. Wychylone do początkowego położenia I wahadło zostaje zwolnione z zaczepu, uderza w próbkę łamiąc ją i przyjmuje chwilowo skrajne położenie II zarejestrowane przez popchniętą wskazówkę. Na skali odczytujemy wartość energii pochłoniętej przez zniszczoną próbkę.

Rys.1. Młot wahadłowy Charpy’ego. Próbka do badania udarności

V ) P R Z E B I E G Ć W I C Z E N I A

UWAGA: Próbę udarności wolno przeprowadzać wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem pracownika Laboratorium

1) Zmierzyć otrzymane do badania próbki w płaszczyźnie symetrii karbu z dokładnością 0.1mm, wyniki pomiaru (szerokość b, wysokość h w miej- scu karbu) zanotować w tabeli protokołu.

(3)

- 3/3 -

2) Umieścić próbkę na podporach młota. W celu właściwego jej ustawienia posłużyć się szablonem do ustawiania próbek. Zwrócić uwagę, aby karb próbki usytuowany był po stronie przeciwnej w stosunku do punktu uderzenia.

3) Wychylić wahadło młota do początkowego położenia i utwierdzić w za- czepie, wskazówkę ustawić w dolnym położeniu.

4) Zachowując szczególne środki ostrożności zwolnić zaczep.

5) Po wyhamowaniu wahadła odczytać wartość pracy uderzenia K (energii pochłoniętej przez próbkę). Wynik zanotować w tabeli protokołu z dokładnością 0.1J, gdy K10J lub 1J, gdy K>10J. Dokonać oględzin przełomu, wnioski zanotować w tabeli. W przypadku gdyby próbka nie została złamana, lub przełom był niewłaściwy zastosować się do wytycznych podanych przez normę.

6) Czynności wymienione w punktach 1)-5) powtórzyć dla pozostałych próbek.

7) Przywrócić stanowisko pomiarowe do pierwotnego stanu.

8) Wykonać sprawozdanie z ćwiczenia.