2.1. Próba statyczna rozciągania metali Próba statyczna ściskania metali kruchych
- 1/4 -
UT-H Radom
Instytut Mechaniki Stosowanej i Energetyki
Laboratorium
Wytrzymałości Materiałów
instrukcja do ćwiczenia
2.1 Próba statyczna rozciągania metali Próba statyczna ściskania metali kruchych
I ) C E L Ć W I C Z E N I A
Celem ćwiczenia jest zaznajomienie się ze statyczną próbą rozciągania i statyczną próbą ściskania, jako podstawowym rodzajem prób wytrzymało- ściowych stosowanych w badaniach metali konstrukcyjnych oraz wyzna- czenie:
w statycznej próbie rozciągania, przeprowadzonej dla stali miękkiej,
górnej ReH i dolnej ReL granicy plastyczności,
wytrzymałości na rozciąganie Rm,
naprężenia rozrywającego Ru,
wydłużenia względnego A,
przewężenia względnego Z,
w statycznej próbie ściskania, przeprowadzonej dla żeliwa szarego,
wytrzymałości na ściskanie Rc.
I I ) O B O W I Ą Z U J Ą C Y Z A K R E S W I A D O M O Ś C I
Wykres rozciągania =f() dla stali miękkiej, definicje wielkości wymie- nionych powyżej, rodzaje stosowanych próbek wytrzymałościowych, zasa- da działania maszyny wytrzymałościowej o napędzie mechanicznym i hy- draulicznym.
2.1. Próba statyczna rozciągania metali Próba statyczna ściskania metali kruchych
- 2/4 - I I I ) L I T E R A T U R A
1) Dziewiecki K., Misiak J.: Ćwiczenia laboratoryjne z wytrzymałości ma- teriałów, Wyd. WSI Radom 1996, ćwiczenie 2.1: „Próba statyczna rozcią- gania metali. Próba statyczna ściskania metali kruchych”
2) PN-EN 10002-1 Metale. Próba rozciągania. Metoda badania w tempe- raturze otoczenia
3) PN-80/H-83119 Żeliwo szare. Próba statyczna ściskania
I V ) S T A N O W I S K O D O B A D A Ń
Statyczna próba rozciągania przeprowadzana jest na maszynie wytrzyma- łościowej o napędzie mechanicznym ZD10/90 lub FS-LFM-100, próba ściskania na maszynie ZD40 o napędzie hydraulicznym. W statycznej próbie rozciągania Badane są próbki pięciokrotne o średnicy d0=10mm wykonane ze stali St3. W statycznej próbie ściskania badane są próbki walcowe o średnicy d0=20mm oraz wysokości h0=30mm, wykonane z żeliwa szarego.
V ) P R Z E B I E G Ć W I C Z E N I A
UWAGA: Wszystkie czynności związane z obsługą maszyn wytrzymałościowych wykonuje pracownik Laboratorium.
A) Próba statyczna rozciągania
Zmierzyć i opisać otrzymaną do badania próbkę. Przy użyciu skalarki oznaczyć na niej początkową długość pomiarową L0=5d0. Średnicę próbki d0 oraz początkową długość pomiarową zanotować w tabeli 1 protokołu.
2.1. Próba statyczna rozciągania metali Próba statyczna ściskania metali kruchych
- 3/4 -
Czynności przy wykorzystaniu maszyny ZD10/90 1) Włączyć maszynę i ustawić odpowiedni zakres siły (40kN).
2) Wyzerować siłomierz.
3) Przygotować do pracy rejestrator.
4) Zamocować próbkę w szczękach.
5) Przeprowadzić statyczną próbę rozciągania. Podczas trwania próby zanotować wartość siły Fm.
6) Po zerwaniu wyjąć obie części próbki i wyłączyć maszynę.
7) Wartości sił FeH, FeL oraz Fu obliczyć z proporcji w stosunku do Fm na podstawie wykresu wykonanego przez rejestrator.
Czynności przy wykorzystaniu maszyny FS-LFM-100 1) Włączyć maszynę i uruchomić program sterujący.
2) Dokonać odpowiednich nastaw parametrów próby:
prędkość rozciągania: 10mm/min,
nakazać automatyczne wyznaczenie: ReH, ReL, Rm, Fm, Fu. 3) Wyzerować siłomierz maszyny.
4) Zamocować próbkę w szczękach.
5) Uruchomić procedurę rozciągania.
6) Po zerwaniu próbki wydrukować protokół wraz z wykresem rozciągania.
7) Wyjąć obie części próbki, wyłączyć program sterujący i maszynę wytrzymałościową.
Po zerwaniu próbki
1) Złożyć obie części próbki, zmierzyć długość po zerwaniu Lu oraz średnicę du w miejscu zerwania zachowując wskazania normy. Wyniki zanotować w tabeli 1 protokółu.
2.1. Próba statyczna rozciągania metali Próba statyczna ściskania metali kruchych
- 4/4 -
2) Wykonać obliczenia parametrów mechanicznych badanego materiału.
B) Próba statyczna ściskania
1) Zmierzyć średnicę d0 oraz wysokość h0 otrzymanej do badania próbki żeliwnej. Wyniki zanotować w tabeli 2 protokołu.
2) Włączyć maszynę wytrzymałościową ZD40.
3) Ustawić odpowiedni zakres siłomierza (400kN).
4) Umieścić próbkę między płytami maszyny.
5) Przygotować do pracy rejestrator.
UWAGA: Próbę ściskania żeliwa wolno przeprowadzać wyłącznie przy założonej osłonie przeciwodpryskowej.
6) Przeprowadzić próbę ściskania zachowując wskazania ujęte w normie.
W tabeli 2 protokołu zanotować wartość Fc największej siły wskazanej na siłomierzu.
7) Wyłączyć maszynę. Wyjąć próbkę.
8) Dokonać oględzin próbki. Obliczyć wytrzymałość na ściskanie Rc.
