Informator płacowy
Wskaźniki i stawki aktualne
od 1 stycznia 2021 roku
270 narzędzi dostępnych od ręki kalkulatory, wzory dokumentów, procedury
48 ekspertów
którzy czekają na Twoje pytania – gwarancja odpowiedzi do 48 godzin
Strefa HR
fachowe źródło wiedzy na temat rekrutacji, motywacji, angażowania,
komunikacji, employer branding, przywództwa i rozwoju pracowników
Kalendarz zmian w prawie
przegląd wszystkich zmian dla kadrowych w jednym miejscu
Szkolenia wideo i podcasty dotyczące nowości i konsekwencji zmian prawnych
Monitoring prawa
aktualne informacje o zmianach w prawie: artykuły, orzeczenia, komentarze, praktyczne porady
z przykładami
Biblioteka ponad 5000 porad prawnych
udzielonych przez ekspertów — każdego dnia nowe odpowiedzi na pytania
270 narzędzi dostępnych od ręki kalkulatory, wzory dokumentów,
procedury
48 ekspertów
którzy czekają na Twoje pytania – gwarancja odpowiedzi do 48 godzin
Strefa HR
fachowe źródło wiedzy na temat rekrutacji, motywacji, angażowania,
komunikacji, employer branding, przywództwa i rozwoju pracowników
Kalendarz zmian w prawie
przegląd wszystkich zmian dla kadrowych w jednym miejscu
Chcesz być na bieżąco w sprawach prawa pracy, płac, ZUS i HR?
+HR
Szkolenia wideo i podcasty dotyczące nowości i konsekwencji zmian prawnych
Monitoring prawa
aktualne informacje o zmianach w prawie: artykuły, orzeczenia, komentarze, praktyczne porady
z przykładami
Biblioteka ponad 5000 porad prawnych
udzielonych przez ekspertów — każdego dnia nowe odpowiedzi na pytania
SPIS TREŚCI
WYNAGRODZENIA
Minimalne wynagrodzenie za pracę oraz minimalna stawka godzinowa ... 6
Dodatek za pracę w porze nocnej... 6
Dodatki za godziny nadliczbowe... 7
Współczynnik urlopowy ... 8
Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ... 9
Wysokość kwot wolnych od potrąceń ... 9
Kwoty wolne od potrąceń ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych .... 14
ODPRAWY Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej ... 15
Ograniczenie wysokości odpraw w okresie epidemii ... 15
Odprawa emerytalno-rentowa... 16
Ograniczenie wysokości odpraw w okresie epidemii ... 16
Odprawa pośmiertna ... 17
UBEZPIECZENIA Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne ... 18
Składka na ubezpieczenie zdrowotne ... 18
Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ... 19
Składka na Fundusz Emerytur Pomostowych ... 19
Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy ... 20
Ubezpieczenia społeczne osób wykonujących umowę zlecenia lub umowę o dzieło ... 20
Wskaźnik waloryzacji podstawy zasiłku chorobowego ... 26
Świadczenia z tytułu choroby ... 27
Świadczenia rodzinne ... 28
Zasiłek dla bezrobotnych ... 31
Jednorazowe odszkodowania za wypadki przy pracy ... 32
Zasiłek pogrzebowy ... 33
Renty ... 36
Najniższa emerytura ... 36
Kwota bazowa ... 37
Składki na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych ... 37
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w zależności od kategorii ryzyka ... 39
Składki na ZUS przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (tzw. mały ZUS plus) ... 44
Okres, przez który można korzystać z ulgi ... 44
Jak ustalić postawę wymiaru składek ... 45
Składki na ZUS dla nowych firm ... 45
Składki na ZUS dla przedsiębiorców ... 47
CZAS PRACY Wymiar czasu pracy dla 1-miesięcznych okresów rozliczeniowych ... 49
Wymiar czasu pracy dla 3-miesięcznych okresów rozliczeniowych ... 50
Wymiar czasu pracy dla 6-miesięcznych okresów rozliczeniowych ... 51
Wymiar czasu pracy dla 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego ... 51
Terminarz pracujących niedziel w placówkach handlowych ... 52
ZFŚSOdpis na ZFŚS... 53
Odpis na ZFŚS dla nauczycieli ... 54
Wysokość świadczenia urlopowego ... 55
Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczycieli ... 56
Współczynnik urlopowy ... 56
URLOPY PRACOWNICZE Urlop proporcjonalny ... 58
Urlop wypoczynkowy ... 60
Urlop wypoczynkowy dla pracowników młodocianych ... 61
PODATKI
Skala podatku dochodowego ... 61
Kwota zmniejszająca podatek ... 62
Koszty uzyskania przychodu ... 63
Limit wpłat na IKE ... 65
Limity odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych – odliczenia od dochodu ... 66
Kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe ... 70
Limity kar grzywien z KKS w 2021 i 2020 roku ... 71
Limity kar grzywien z KKS w 2021 i 2020 roku ... 72
Opłata za wydanie interpretacji podatkowej ... 72
ODSETKI Odsetki ustawowe ... 73
Odsetki maksymalne od czynności prawnej ... 73
Odsetki ustawowe za opóźnienie (w stosunku rocznym) ... 73
Obniżone odsetki od zaległości podatkowych ... 74
Obniżone odsetki od zaległości podatkowych ... 74
Odsetki od zaległości podatkowych... 75
Opłata prolongacyjna ... 79
PODRÓŻE SŁUŻBOWE Delegacje krajowe ... 80
Diety zagraniczne ... 80
SAMOCHÓD Samochód służbowy wykorzystywany do celów prywatnych ... 87
Stawki za kilometr przebiegu pojazdów prywatnych używanych do celów służbowych ... 87
Maksymalny limit kilometrów na jazdy lokalne pojazdem prywatnym używanym do celów służbowych ... 88
Od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
(w przypadku pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy)
2.800 zł
Minimalna stawka godzinowa
(dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych) 18,30 zł
Podstawa prawna:
art. 4, art. 6, art. 8a ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz.2207 ze zm.),
rozporządzenie Rady Ministrów z 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wyna- grodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r. (Dz.U. z 2020 r. poz.
1596).
Dodatek za pracę w porze nocnej
W 2021 r. wzrósł dodatek za każdą godzinę pracy w porze nocnej, który stanowi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia.
Miesiąc Kwota dodatku za godzinę pracy w porze nocnej styczeń (2.800 zł : 152 godz.) × 20% = 3,68 zł
luty (2.800 zł : 160 godz.) × 20% = 3,50 zł marzec (2.800 zł : 184 godz.) × 20% = 3,04 zł kwiecień (2.800 zł : 168 godz.) × 20% = 3,33 zł maj (2.800 zł : 152 godz.) × 20% = 3,68 zł czerwiec (2.800 zł : 168 godz.) × 20% = 3,33 zł lipiec (2.800 zł : 176 godz.) × 20% = 3,18 zł
Miesiąc Kwota dodatku za godzinę pracy w porze nocnej sierpień (2.800 zł : 176 godz.) × 20% = 3,18 zł
wrzesień (2.800 zł : 176 godz.) × 20% = 3,18 zł październik (2.800 zł : 168 godz.) × 20% = 3,33 zł listopad (2.800 zł : 160 godz.) × 20% = 3,50 zł grudzień (2.800 zł : 176 godz.) × 20% = 3,18 zł
Podstawa prawna:
Art. 1518 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r.
poz. 1040 ze zm.).
Dodatki za godziny nadliczbowe Rodzaj
nadgodzin Okres, w którym wystąpiły nadgodziny Dodatek Dobowe W nocy, w niedziele i święta niebędące dla pra-
cownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowią- zującym go rozkładem czasu pracy
100%
Dobowe W pozostałych dniach 50%
Średniotygo-
dniowe Z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozlicze- niowym, chyba że przekroczenie tej normy nastą- piło w wyniku pracy w nadgodzinach dobowych
100%
Podstawa prawna
Art. 1511, art. 1512, art. 1513 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r.
poz. 1040 ze zm.).
jeden dzień lub wielokrotności wynagrodzenia za jeden dzień. Sprawdź jego wysokość i zasady ustalania w 2020 r.
Współczynnik urlopowy obliczany jest odrębnie dla każdego roku kalen- darzowego. Szacuje się go, odejmując od liczby dni w danym roku kalenda- rzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięcio- dniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12.
Ustalając współczynnik urlopowy na 2021 r. należy uwzględnić, że w tym roku występują:
1) 52 niedziele,
2) 52 dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,
3) 9 dni świątecznych przypadających w inne dni niż niedziele.
W przypadku pracowników pełnoetatowych współczynnik ten wynosi 21,00, co wynika z następującego wyliczenia:
[365 dni – (52 niedziele + 9 dni świątecznych + 52 dni wolne wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy)] : 12
= 21,00
W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy ob- licza się w taki sam sposób, przy czym obniża się go proporcjonalnie do wy- miaru czasu pracy tego pracownika. Zatem współczynnik urlopowy w 2021 r. dla pracownika zatrudnionego na:
1/4 etatu wynosi 5,25 (1/4 x 21,00), 1/3 wynosi 7,00 (1/3 x 21,00), 1/2 wynosi 10,50 (1/2 x 21,00), 3/4 wynosi 15,75 (3/4 x 21,00).
Należy pamiętać, że powyższy współczynnik urlopowy stosuje się wyłącz- nie w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego, bez względu na to, czy nabyte prawo do ekwiwalentu w danym roku dotyczy urlopu bieżącego – nabytego w tym roku, czy też urlopu zaległego, za rok poprzedni. Decydującym jest data nabycia prawa
do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, a nie data nabycia samego pra- wa do urlopu.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych doko- nuje się w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagro- dzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
Dla ustalenia ww. wpłat na PFRON przyjmuje się kwotę wynagrodzenia przeciętnego:
Za okres Kwota
1.12.2020 r. – 28.02.2021 r. 5.168,93 zł
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepeł- nosprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 426 ze zm.).
Wysokość kwot wolnych od potrąceń
Z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia spo- łeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat doko- nywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zre- zygnował z ich dokonywania– podlegają potrąceniu następujące należności:
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należ- ności innych niż świadczenia alimentacyjne,
nych potrąceń w 2021 roku z uwzględnieniem wymiaru etatu i różnych wskaźników podatkowych (wysokość kosztów uzyskania przychodów, pra- wo do ulgi podatkowej bądź jej brak).
Potrącanie sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz potrącanie należności
na rzecz pracodawcy
(100% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) Pracownicy niebędący uczestnikami PPK i niekorzystający z „zerowego PIT”:
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 587,61 536,67 596,11 547,35
1/3 754,78 700,89 763,28 709,89
1/2 1.074,33 1.030,33 1.082,33 1.038,33
3/4 1.568,00 1.524,00 1.576,00 1.532,00
cały
etat 2.061,67 2.017,67 2.069,67 2.026,67
Pracownicy niebędący uczestnikami PPK, objęci „zerowym PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 587,61 549,67 596,11 552,35
1/3 754,78 732,89 763,28 732,89
1/2 1.099,33 1.099,33 1.099,33 1.099,33
3/4 1.649,00 1.649,00 1.649,00 1.649,00 cały
etat 2.198,67 2.198,67 2.198,67 2.198,67
Potrącanie kar pieniężnych
(90% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych)
Pracownicy niebędący uczestnikami PPK i niekorzystający z „zerowego PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 528,85 483,00 536,50 492,62
1/3 679,30 630,80 686,95 638,90
1/2 966,90 927,30 974,10 934,50
3/4 1.411,20 1.371,60 1.418,40 1.378,80
cały
etat 1.855,50 1.815,90 1.862,70 1.824,00
Pracownicy niebędący uczestnikami PPK, objęci „zerowym PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 528,85 494,70 536,50 497,12
1/3 679,30 659,60 686,95 659,60
1/2 989,40 989,40 989,40 989,40
3/4 1.484,10 1.484,10 1.484,10 1.484,10
cały
etat 1.978,80 1.978,80 1.978,80 1.978,80
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 440,71 402,50 447,08 410,51
1/3 566,09 525,67 572,46 532,42
1/2 805,75 772,75 811,75 778,75
3/4 1.176,00 1.143,00 1.182,00 1.149,00
cały
etat 1.546,25 1.513,25 1.552,25 1.520,00
Pracownicy niebędący uczestnikami PPK, objęci „zerowym PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 440,71 412,25 447,08 414,26
1/3 566,09 549,67 572,46 549,67
1/2 824,50 824,50 824,50 824,50
3/4 1.236,75 1.236,75 1.236,75 1.236,75
cały
etat 1.649,00 1.649,00 1.649,00 1.649,00
Potrącenia dobrowolne na rzecz innych podmiotów niż pracodawca
(80% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) Pracownicy niebędący uczestnikami PPK i niekorzystający z „zerowego PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 470,09 429,34 476,89 437,88
1/3 603,82 560,71 610,62 567,91
1/2 859,46 824,26 865,86 830,66
3/4 1.254,40 1.219,20 1.260,80 1.225,60
cały
etat 1.649,34 1.614,14 1.655,74 1.621,34
Pracownicy niebędący uczestnikami PPK, objęci „zerowym PIT”
Wymiar etatu
KUP podstawowe,
PIT-2
KUP podstawowe,
bez PIT-2
KUP podwyższone,
PIT-2
KUP podwyższone,
bez PIT-2
1/4 470,09 439,74 476,89 441,88
1/3 603,82 586,31 610,62 586,31
1/2 879,46 879,46 879,46 879,46
3/4 1.319,20 1.319,20 1.319,20 1.319,20
cały
etat 1.758,94 1.758,94 1.758,94 1.758,94
Podstawa prawna:
Art. 871 i art. 91 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz.
1320 ze zm.).
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonaw- czych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
• należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego tytułu wykonawczego
532,61 zł
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi
878,81 zł
należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1 i 2 i 6–9 ustawy o emeryturach i rentach, tj. m.in. świadczenia wypłacone zaliczkowo lub nienależnie pobrane
703,05 zł
należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnio- nych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakła- dach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyj- no-opiekuńczych
213,04 zł
Podstawa prawna:
Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 lutego 2020 r. w sprawie mie- sięcznej kwoty przeciętnej emerytury, miesięcznej kwoty przeciętnej renty z tytułu niezdolności do pracy, miesięcznej kwoty przeciętnej renty rodzinnej, wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (M. P. z 2020 r. poz. 197).
ODPRAWY
Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej
Pracownikowi, w sytuacji gdy zostanie zwolniony z firmy zatrudniającej co najmniej 20 pracowników, z przyczyn go niedotyczących, przysługuje od- prawa pieniężna uzależniona od zakładowego stażu pracy pracownika.
Jej wysokość odpowiada wysokości:
• 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u da- nego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• 2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u da- nego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• 3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u da- nego pracodawcy ponad 8 lat.
Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Wysokość odprawy pieniężnej nie może jednak przekraczać kwoty 15-krot- nego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odręb- nych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Od 1 stycznia 2021 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 2.800 zł. W związku z tym, maksymalna wysokość odprawy pieniężnej wynosi 42.000 zł (15 × 2.800 zł).
Ograniczenie wysokości odpraw w okresie epidemii
Zgodnie z art. 15gd tarczy antykryzysowej w okresie obowiązywania sta- nu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów go- spodarczych, o którym mowa w art. 15g ust. 9, lub istotnego wzrostu ob- ciążenia funduszu wynagrodzeń, o którym mowa w art. 15gb ust. 2 tarczy antykryzysowej, wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wy- płacenia świadczenia, nie może przekroczyć 10-krotności minimalnego wy- nagrodzenia za pracę.
stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1969 ze zm.),
Ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 2207 ze zm.).
Odprawa emerytalno-rentowa
Pracownikowi przysługuje odprawa rentowa lub emerytalna, jeżeli zosta- ną spełnione łącznie dwie przesłanki:
1) pracownik spełnia warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury (odpowiedni wiek i wymagany okres ubezpie- czenia),
2) stosunek pracy ustaje w związku z przejściem na rentę lub emeryturę.
Należy pamiętać, że do nabycia prawa do odprawy istotna jest przyczyna rozwiązania stosunku pracy, a nie sposób (rodzaj) rozwiązania.
Pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomie- sięcznego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się według zasad przyjętych do obliczania ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Pracownik, który otrzymał odprawę rentową lub emerytalną nie może ponownie na- być do niej prawa.
Wyższa odprawa emerytalno-rentowa może przysługiwać pracownikowi na podstawie obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy (ewentualnie regulaminu wynagradzania) albo na podstawie przepisów szczególnych, tzw. pragmatyk pracowniczych.
Ograniczenie wysokości odpraw w okresie epidemii
Zgodnie z art. 15gd tarczy antykryzysowej w okresie obowiązywania sta- nu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów go- spodarczych, o którym mowa w art. 15g ust. 9, lub istotnego wzrostu ob-
ciążenia funduszu wynagrodzeń, o którym mowa w art. 15gb ust. 2 tarczy antykryzysowej, wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wy- płacenia świadczenia, nie może przekroczyć 10-krotności minimalnego wy- nagrodzenia za pracę.
Podstawa prawna:
Aart. 921 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).
Odprawa pośmiertna
Okres zatrudnienia pracownika w firmie Wysokość odprawy Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat 1-miesięczne wynagrodzenie Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat 3-miesięczne wynagrodzenie Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat 6-miesięczne wynagrodzenie
Podstawa prawna:
Art. 93 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).
Jeżeli chcesz upewnić się, czy poprawnie wyliczyłeś składki na ubezpieczenia społeczne od umów o pracę, umów zlecenia i innych umów od 1 stycznia 2021 r., zajrzyj do poniższej tabeli.
Ubezpieczenie Łącznie
Stopa składki w części finan- sowanej przez ubezpieczonego
Stopa składki w części finan- sowanej przez
płatnika
Emerytalne 19,52% 9,76% 9,76%
Rentowe 8% 1,5% 6,5%
Chorobowe 2,45% 2,45% -
Wypadkowe od 0,67% do
3,33%* - -
Uwaga*): Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróż- nicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń. Od 1 kwietnia 2018 r. wynosi ona od 0,67% do 3,33%.
Podstawa prawna:
art. 22 ustawy 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
W 2021 r. stawka procentowa składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9%, a odliczanej od podatku 7,75%.
Wszystkie zasadnicze uregulowania prawne dotyczące ubezpieczeń zdro- wotnych, a więc i wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne określone zostały w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Jeżeli przychód osiągnięty przez osobę ubezpieczoną przekroczył kwotę rocz- nego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, to zaprzestajesz odprowadzać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od momentu tego przekroczenia. Pamiętaj jednak, że nie przestajesz odprowadzać składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.
W 2021 r.: 157.770 zł
Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadają- cej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia mie- sięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej (art. 19 ust. 10 ustawy z 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych). Odprowadzasz więc składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tylko do momentu przekroczenia ww. kwoty przez ubezpieczonego.
Podstawa prawna:
Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18 listopada 2020 r. w sprawie kwoty ogra- niczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2021 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2020 r., poz. 1061).
Składka na Fundusz Emerytur Pomostowych
Począwszy od 1 stycznia 2011 r. składki te należy opłacać przede wszystkim za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:
• urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
• wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charak- terze, których wykaz zawarty jest w załączniku nr 1 i 2 do ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 664).
Podstawę wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe określo-
pracodawcy, co oznacza, że z przychodu pracownika nie są potrącane z tego tytułu żadne kwoty.
Podstawa prawna:
Art. 35 i art. 36 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.
Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
Wskaźnik podany w tabeli określa, w jakiej wysokości musisz odprowadzić składki na FGŚP, FP i FS. Składkę naliczasz od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,10% za okres od 1 stycz- nia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.
Fundusz Pracyi Fundusz Solidarnościowy – 2,45% (2,30 + 0,15%) za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.
Podstawa prawna:
Art. 29 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 7 ze zm.).
Art. 104 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1409 ze zm.).
Ustawa z 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz.
1787 ze zm.).
Ubezpieczenia społeczne osób wykonujących umowę zlecenia lub umowę o dzieło
Wykonywanie pracy na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia lub in- nej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym
stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, może rodzić skutki prawne w sferze ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenie zdrowotnego, a tym samym za- równo osoby wykonujące pracę na takiej podstawie prawnej, jak i podmioty korzystające z takiej formy zatrudnienia powinny zapoznać się z regulacjami prawnymi dotyczącymi tej problematyki.
Podmiot
ubezpieczenia Tytuł ubezpieczenia
Rodzaj ubezpieczenia rytalneeme- rento-
we choro-
bowe wypadkowe Pracownik Umowa zlecenia
zawarta nie z wła- snym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz – wyna- grodzenie z umowy o pracę jest niższe od minimalnego
O O D O
Umowa zlecenia zawarta nie z wła- snym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz – wyna- grodzenie z umowy o pracę jest wyższe od minimalnego
D D N O, jeżeli osoba
zainteresowana przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-ren- towych
Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz
O O O O
Osoba niemają- ca innego tytułu ubezpieczenia
Umowa zlecenia jest jedynym tytu- łem do ubezpieczeń
O O D O
Osoba mająca zawartą wcze- śniej umowę zlecenia
Kolejna (zawarta równolegle) umowa zlecenia
O O D O
Od 1 stycznia 2016 r. osoba mająca zawartą wcześniej umo- wę zlecenia, z której otrzy- muje wynagro- dzenie równe co najmniej minimalnemu i takie jest jej wypłacone
Kolejna zawarta równolegle umowa zlecenia
D D N O, jeżeli osoba
zainteresowana przystąpiła do ubezpieczeń emerytalno-ren- towych
Od 1 stycznia 2016 r. osoba mająca zawar- tą wcześniej umowę zle- cenia, z której otrzymuje wynagrodzenie niższe od mini- malnego
Kolejna zawarta równolegle umowa zlecenia
O O D O
Emeryt lub ren- cista zatrudnio- ny na umowę o pracę
Umowa zlecenia zawarta nie z wła- snym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz
D D N O, jeżeli osoba
zainteresowana przystąpiła do ubezpieczeń emerytalno-ren- towych
Podmiot
ubezpieczenia Tytuł ubezpieczenia
Rodzaj ubezpieczenia rytalneeme- rento-
we choro-
bowe wypadkowe Emeryt lub ren-
cista zatrudnio- ny na umowę o pracę
Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz
O O O O
Osoby, które nie są zatrudnio- ne na umowę o pracę u za- mawiającego dzieło
Umowa o dzieło N N N N
Pracownik Umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz
O O O O
Pracownik Umowa o dzieło zawarta nie z wła- snym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz
N N N N
Osoba niema- jąca zawartej innej umowy cywilno-praw- nej i niebędąca pracownikiem
Umowa o dzieło N N N N
Emeryt, renci- sta zatrudniony na umowę o pracę
Umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz
O O O O
Emeryt, renci- sta zatrudniony na umowę o pracę
Umowa o dzieło zawarta nie z wła- snym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz
N N N N
Osoba pobie- rająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku ma- cierzyńskiego z innego tytułu (np. stosunku pracy)
Umowa zlecenia D D N O, jeżeli osoba
zainteresowana przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych
Osoba pobie- rająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macie- rzyńskiego
Umowa o dzieło N N N N
Osoba prze- bywająca na urlopie wy- chowawczym z innego tytułu (np. stosunku pracy)
Umowa zlecenia O O D O
Uczeń i student
do 26 lat Umowa zlecenia N N N N
Podmiot
ubezpieczenia Tytuł ubezpieczenia
Rodzaj ubezpieczenia rytalneeme- rento-
we choro-
bowe wypadkowe Uczeń i student
do 26 lat Umowa o dzieło N N N N
Od 1 stycz- nia 2015 r.
członek Rady Nadzorczej otrzymujący wynagrodzenie i mający miej- sce zamieszka- nia w Polsce
Umowa o dzieło jest jedynym tytu- łem do ubezpieczeń
O O N N
Od 1 stycznia 2015 r. członek Rady Nadzor- czej otrzymu- jący wynagro- dzenie i który nie ma miejsca zamieszkania w Polsce
O O N N
Od 1 stycznia 2015 r. członek Rady Nad- zorczej, który nie otrzymuje wynagrodzenia i który ma miej- sce zamieszka- nia w Polsce
N N N N
Od 1 stycznia
2015 r. członek N N N N
Rady Nad- zorczej, który nie otrzymuje wynagrodze- nia i który nie ma miejsca zamieszkania w Polsce
N N N N
Od 1 stycz- nia 2015 r.
członek Rady Nadzorczej otrzymujący wynagrodzenie i mający miej- sce zamieszka- nia w Polsce
Umowa zlecenia bez względu na to, z kim zawarta
O O D O
Wyjaśnienie symboli:
O – ubezpieczenie obowiązkowe, D – ubezpieczenie dobrowolne, N – ubez- pieczony nie podlega ubezpieczeniu
Wskaźnik waloryzacji podstawy zasiłku chorobowego
Wysokość wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ogłaszana jest przez Prezesa ZUS w Monitorze Polskim, w terminie do ostat- niego dnia każdego kwartału na kwartał następny. Waloryzacja podstawy wy- miaru zasiłku chorobowego przeprowadzana jest po upływie 6-miesięcznego okresu zasiłkowego, wliczając w to również okres pobierania wynagrodzenia za czas choroby, jeżeli kontynuowana jest wypłata zasiłku. Waloryzacja polega na podwyższeniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednich kwartałach.
Okres Wskaźnik w % I kwartał 2021 r. 97,0%
Uwaga!
W zawiązku z tym, że wskaźnik ten nie przekracza 100%, pod- stawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowana do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w I kwartale 2021 r. nie podlega waloryzacji
Podstawa prawna:
Art. 19 ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecz- nego w razie choroby i macierzyństwa.
Świadczenia z tytułu choroby
Z tytułu choroby pracownikowi przysługują:
• wynagrodzenie wypłacane i finansowane przez pracodawcę za okres pierwszych 33 dni (14 dni dla 50-latków – 80% wynagrodzenie choro- bowe) niezdolności do pracy w roku kalendarzowym – na podstawie art. 92 Kodeksu pracy,
• zasiłek chorobowy ze środków FUS – od 34. dnia (od 15. dnia do 33 dla 50-latków – 80% zasiłek chorobowy) niezdolności do pracy w roku kalendarzowym.
Wynagrodzenie chorobowe Zasiłek chorobowy Wynagrodzenie chorobowe przysługuje
w wysokości:
1) 80% wynagrodzenia, chyba że prze- pisy obowiązujące u danego praco- dawcy przewidują wyższą wysokość, 2) 100% wynagrodzenia, jeżeli niezdol-
ność do pracy:
• przypada w okresie ciąży,
Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi:
1) 80% podstawy wymiaru zasiłku, 2) 70% zaś za okres pobytu w szpitalu;
u pracownika, który ukończył 50. rok życia – 80% w okresie od 15 do 33 dnia choroby
3) 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy:
• powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i na- rządów oraz zabiegom pobrania komórek, tkanek i narządów.
dze do pracy lub z pracy,
• powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i na- rządów oraz zabiegom pobrania komórek, tkanek i narządów.
Podstawa prawna:
Art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Art. 11 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Świadczenia rodzinne Świadczeniami rodzinnymi są:
• zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
• świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyj- ne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna,
• zapomoga wypłacana przez gminy,
• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
1. Zasiłek rodzinny
Zasiłek rodzinny na: Wysokość
dziecko w wieku do 5 lat 95 zł
dziecko w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 18 lat 124 zł dziecko w wieku powyżej 18 lat do ukończenia 24 lat 135 zł
2. Dodatki do zasiłku rodzinnego Dodatki do zasiłku rodzinnego
z tytułu: Wysokość
urodzenia dziecka 1.000 zł
Uwaga! Dodatek ten jest wypłacany jednora- zowo i przysługuje kobiecie, pod warunkiem że pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
opieki nad dzieckiem w okresie ko-
rzystania z urlopu wychowawczego 400 zł miesięcznie
samotnego wychowywania dziecka 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci.
wychowywania dziecka w rodzinie
wielodzietnej 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego • 90 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
• 110 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24.
roku życia rozpoczęcia roku szkolnego albo
rocznego przygotowania przed- szkolnego
100 zł
Uwaga! Dodatek ten przysługuje jednorazowo na dziecko i wypłacany jest raz w roku.
podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamiesz- kania
• 113 zł miesięcznie na dziecko w związ- ku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycz- nej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymują- cej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
wości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimna- zjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowią- zek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.
3. Świadczenia opiekuńcze
Nazwa świadczenia Wysokość
Świadczenie pielęgnacyjne 1.971 zł
Zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł
Specjalny zasiłek opiekuńczy 620 zł
Zasiłek dla opiekuna 620 zł
4. Świadczenie wychowawcze (tzw. 500+)
Nazwa świadczenia Wysokość
Świadczenie wychowawcze 500 zł
5. Świadczenie w związku z urodzeniem ciężko chorego dziecka
Nazwa świadczenia Wysokość
Jednorazowe świadczenie w związku z urodzeniem dziecka, w sto- sunku do którego stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w pre- natalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu
4.000 zł
Podstawa prawna:
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r., poz. 1952 ze zm.).
Ustawa z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r.
2134 ze zm.).
Art. 10 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (tekst jedn.;
Dz.U. z 2019 r. poz. 473).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz.U.
z 2018 r. poz. 1497).
Zasiłek dla bezrobotnych Zasiłek dla bezrobotnych
od 1 września 2020 r.
wynosi w okresie:
Wysokość (brutto) pierwszych trzech mie-
sięcy posiadania prawa do zasiłku
• 960,00 zł (80% kwoty zasiłku – okres uprawniający do zasiłku wynosi mniej niż 5 lat),
• 1.200,00 zł (100% kwoty zasiłku – okres uprawnia- jący do zasiłku wynosi od 5 lat do 20 lat),
• 1.440,00 zł (120% kwoty zasiłku – okres uprawnia- jący do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat)
kolejnych miesięcy posia-
dania prawa do zasiłku • 753,84 zł (80% kwoty zasiłku – okres uprawniający do zasiłku wynosi mniej niż 5 lat),
• 942,30 zł (100% kwoty zasiłku – okres uprawniający do zasiłku wynosi od 5 lat do 20 lat),
• 1.130,76 zł (120% kwoty zasiłku – okres uprawnia- jący do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat)
Podstawa prawna:
Art. 72 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1409 ze zm.).
Art. 15 pkt 2 ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1068).
padku
Od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r.:
Z tytułu uszczerbku na zdrowiu
Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 984 zł Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procen- towych
984 zł
Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności
do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego 17.214 zł Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności
do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty
17.214 zł
Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub
dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty 88.527 zł Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny
zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko 44.264 zł Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie
małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub renci- sty oraz 17.214 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługują- cego na każde z tych dzieci
88.527 zł
Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 17.214 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko
88.527 zł
Z tytułu uszczerbku na zdrowiu Gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubez- pieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom
17.214 zł
Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub ren- cisty oraz 17.214 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługu- jącego na drugiego i każdego następnego uprawnionego
44.264 zł
Podstawa prawna:
Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 marca 2020 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (M.P. z 2020 r. poz. 279).
Zasiłek pogrzebowy
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:
1) ubezpieczonego,
2) osoby pobierającej emeryturę lub rentę,
3) osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania;
4) członka rodziny osoby wymienionej w pkt 1 i 2, za którego uznaje się:
• małżonka (wdowę i wdowca);
• rodziców, ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające;
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzie- ci umieszczone w rodzinie zastępczej;
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletno- ści inne dzieci niż wymienione wyżej;
• rodzeństwo;
• dziadków;
• wnuki;
• osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Art. 77 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: D.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.).
Kwoty przychodów dodatkowych a zmniejszenia emerytury lub renty Wielu emerytów lub rencistów, który po przyznaniu świadczenia emerytal- nego lub rentowego kontynuują pracę zarobkową lub też rozpoczynają wy- konywanie takiej pracy, muszą się liczyć z tym, że osiągane przez nich za- robki mogą wpłynąć na zawieszenie prawa do świadczenia lub zmniejszenie jego wysokości.
Prawo do pobierania świadczenia w pełnej lub zmniejszonej wysokości, bądź też zawieszenie prawa do emerytury lub renty uzależnione jest od tego, czy zostaną przekroczone dopuszczalne kwoty przychodu. Dopuszczalne kwoty przychodu określone są wskaźnikiem 70% lub 130% przeciętnego miesięcz- nego wynagrodzenia, ogłaszanego przez Prezesa GUS. Dopuszczalne kwoty przychodu ogłasza Prezes ZUS w terminie do 14. dnia roboczego drugie- go miesiąca każdego kwartału kalendarzowego. Tak więc progi zarobkowe zmieniają się w marcu, czerwcu, we wrześniu i w grudniu.
Zwolnieni z podlegania zawieszalności są emeryci, którzy ukończyli po- wszechny wiek emerytaln
Od 1 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r.
Przychód Kwota
przychód niezmniejszający świadczenia (równowartość 70%
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2020 r.)
do 3.618,30 zł
przychód zmniejszający świadczenia (powyżej 70% do 130%
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2020 r.)
powyżej 3.618,30 zł do 6.719,70 zł
Przychód Kwota przychód zawieszający wypłatę świadczenia (powyżej 130%
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2020 r.)
powyżej 6.719,70 zł
Podstawa prawna:
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 53).
Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 17 listopada 2020 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszone- go za III kwartał 2020 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent (M.P.
z 2020 r. poz. 1055).
Wysokość świadczenia przedemerytalnego
Okres od 1 marca 2020 r.
Wysokość świadczenia przedemerytal-
nego 1.210,99 zł miesięcznie
Podstawa prawna:
Art. 2 i art. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn.: Dz.U.
z 2019 r., poz. 2173 ze zm.).
Kwoty przychodu dla świadczeń przedemerytalnych Obowiązuje od 1 marca 2020 r.
Przychód Kwota
Miesięczna dopuszczalna kwota przychodu 1.229,60 zł
Miesięczna graniczna kwota przychodu 3.442,80 zł
Roczna dopuszczalna kwota przychodu 14.755,20 zł
Roczna graniczna kwota przychodu 41.313,60 zł
nej kwoty przychodu, granicznej kwoty przychodu oraz rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu i rocznej granicznej kwoty przychodu, stosowanych przy zmniejszaniu lub zawieszaniu świadczeń przedemerytalnych oraz zasiłków przedemerytalnych (M.P. z 2020 r. poz. 193).
Renty
Od 1 marca 2020 r. kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń rento- wych wynoszą:
renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna 1.200,00 zł renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy 900,00 zł renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wy-
padkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa 1.440 zł renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku
z wypadkiem lub chorobą zawodową 1.080 zł
Podstawa prawna:
Astawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 53).
Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i cho- rób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1205 ze zm.).
Najniższa emerytura
Od 1 marca 2020 r.: 1.200,00 zł
Podstawa prawna:
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 53).
Kwota bazowa
Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 53), kwota bazo- wa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne w poprzednim roku kalendarzowym.
Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 11 lu- tego 2020 r. kwota bazowa w poprzednim (2019) roku kalendarzowym wy- niosła: 4.294,67 zł.
Wskaźnik obowiązuje w okresie: 1.03.2020 – 28.02.2021 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 53).
Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 11 lutego 2020 r. w sprawie kwoty bazo- wej w 2019 r. (M.P. z 2020 r. poz. 173).
Składki na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych
1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego sta- nowi faktyczne wynagrodzenie nie niższe jednak od:
• I rok nauki – 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
• II rok nauki – 6% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
• III rok nauki – 7% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Od 1 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r.
Podstawa wymiaru składki Rodzaj ubez- pieczenia
Sposób finansowania (w zł) płatnik ubezpieczony I rok nauki 258,45 zł emerytalne 25,22 25,22
rentowe 16,80 3,88
chorobowe – 6,33
wypadkowe × –
II rok nauki 310,14 zł emerytalne 30,27 30,27
rentowe 20,16 4,65
chorobowe – 7,60
wypadkowe × –
III rok nauki 361,83 zł emerytalne 35,31 35,31
rentowe 23,52 5,43
chorobowe – 8,86
wypadkowe × –
2. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy stanowi faktyczne wynagrodzenie nie niższe jednak od 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Od 1 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r.
Podstawa wymiaru składki Rodzaj ubez- pieczenia
Sposób finansowania (w zł) płatnik ubezpieczony przyuczenie do
wykonywania określonej pracy
206,76 zł emerytalne 20,18 20,18
rentowe 13,44 3,10
chorobowe – 5,07
wypadkowe × –
× – stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnico- wana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od po- ziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń