Andrzej Siemieniewski
Celebrate Jesus 2000
Wrocławski Przegląd Teologiczny 8/2, 179-181
2000
O M Ó W I E N I A
I
R E C E N Z J E
C e le b ra te J esu s 2 0 0 0
(Spraw ozdanie z Europejskich K onsultacji C haryzm atycznych (
European Charismatic
Consultation -E C C )
i M iędzyn arod ow ych K onsultacji C haryzm atycznych na tem at E w an gelizacji Św iatow ej (International Charismatic Consultation on World Evangelisa
tion
-ICCOWE)
w Pradze, 2 3 -27 VIII 2 0 00)W dniach 2 3 -2 7 sierpnia 2 0 0 0 r. m iało m iejsce w stolicy C zech, w Pradze, n iez w y k łe w yd arzenie. Pod o g ó ln y m h asłem
Celebrate Jesus 2000
od b yw ały s ię ró w n o leg le d w a czterod n iow e spotkania. P ierw sze z nich zgrom adziło u czestn ik ów Europejskich K o n su l tacji C haryzm atycznych{European Charismatic Consultation-ECC),
a drugie g o śc i p rzy b y ły ch z okazji zjazdu M iędzynarodow ych K onsultacji C haryzm atycznych na tem at E w an g eliza cji Ś w iatow ej{International Charismatic Consultation on World Evangelisation
-ICCOWE).
N iez w y k ły m p rzyw ilejem b yło spotkanie w szystk ich p rzybyłych z praskim kardynałem M iroslavem V lk em , który w bardzo serdecznych sło w a ch za c h ę cił w sz y s t k ich do o w o cn y ch obrad. N a sam ym początku praskiego spotkania ks. kardynał p rzyw ołał żartobliw ie tradycyjne zaw ołan ie polityków : „K to m a Pragę, ten m a Europę” i zaprosił do takiej interpretacji teg o hasła, która skłoni do ż y w sz e g o d zielen ia s ię E w an gelią w Pradze dla dobra całej Europy.K ilku set u czestn ik ó w spotkań d zieliło się na d w ie grupy. P ierw sza z nich, zd ec y d o w a n ie liczn iejsza, z aktualnym i w yzw an iam i ew an gelizacji na św ie c ie zapoznaw ała s ię p o przez p relekcje, św iad ectw a i grupy dzielenia. W p ierw szy dzień, w środę 23 sierpnia, te m atem w iod ącym był biblijny w erset zaczerpnięty z Janowej Ewangelii: „Tak B ó g u m iłow ał św iat” (J 3, 16). K olejne dni p o św ięco n e b yły tem atom W cielenia Syna B o ż e g o (czw artek 2 4 sierpnia), k en o zy Chrystusa (piątek 25 sierpnia) i w reszcie tem atow i B ożej ch w a ły (sobota 2 6 sierpnia). K ażdy dzień rozpoczynał s ię Eucharystią w budynku Praskiego W y ż s z e g o Sem inarium D u ch o w n eg o (lub innym rodzajem nabożeństw a dla u czestn ik ó w p o ch od zących z n iekatolickich k o ścio łó w i w sp óln ot chrześcijańskich). W ciągu dnia czek a ły na p rzybyłych na spotkanie jeszcze: poranne w spólnotow e uw ielbienie, przedpołudniow e prezentacje teo lo g iczn e, tem atyczne sem inaria popołu dn iow e, grupy m odlitew n e, studia biblijne i celebracje w ieczorne (m odlitw a, u w ielb ien ie, św iadectw o i p osługiw an ie). S z c z e góln ym przedm iotem zainteresow ania stały się trzy relacje. Pierw sza z nich d onosiła o prze budzeniu w śród chrześcijańskich w spólnot w Skandynaw ii, druga była zdum iew ającym św ia d ectw em w iary p raw osław nego k o ścio ła w Rum unii (szc ze g ó ln ie czło n k ó w siln eg o tam stow arzyszenia eklezjalnej od now y „Armia Pana”), ostatnia w reszcie - to zdanie sprawy z d ziałaln ości zak orzen ion ego najm ocniej w e w sp ó ln o cie anglikańskiej p otężn ego ruchu opartego na ew an gelizacyjn ych kursach
Alpha
: łączna liczba u czestn ik ów tych kursów,180 OMÓWIENIA I RECENZJE
ro zp o w szech n io n y ch w ciągu ostatnich kilku lat zw ła szc za w krajach an glo języ czn y ch , zb liża s ię do d w ó ch m ilion ów . Spotkaniom p rzew od n iczyły takie o so b y p o w sz ec h n ie zn a n e w św ia to w y m ruchu charyzm atycznym , jak na przykład o. T om Forrest (A m erykanin, który je s t je d n ą z c z o ło w y c h p ostaci w katolickim R uchu O d n ow y C haryzm atycznej), M ich ael Harper (b y ły anglikanin a o b ecn y czło n ek K o ścio ła p raw osław n ego) c z y Larry C hristenson (am erykański pastor luterański).
D ruga grupa u czestn ik ó w p raskiego sym pozju m spędzała cz a s p rzed p ołu d n iow y i p o p o łu d n io w y na te o lo g iczn y ch w ykładach i dyskusjach, łącząc się z grupą p ier w szą w w ie czorn ych celebracjach. N a tym m iejscu zainteresow anie sk up im y przede w szy stk im na tym ściślej teo lo g iczn y m a sp ek cie sierp niow ych dni. W czw artek zebrani m ieli o k azję za pozn ać s ię z n auczan iem p raw osław n ego biskupa D io k lei, K a llistosa (jest to A n g lik zw ą c y s ię „ w ś w ie c ie ” T im othy W are). Ten u czą cy w O xfordzie profesor w y g ło s ił w ykład: W cielenie a K ościół. Z daniem ks. biskupa K allistosa, o ile centralnym p ytaniem teologii w iek u d w u d z ie ste g o b y ło pytanie: „C zym je s t K o śc ió ł? ”, to o d p ow ied n ik iem teg o zagad n ien ia w w iek u następnym b ęd zie n aczeln y problem : „C zym je s t o so b a ludzka?” W uka zy w a n iu różnych k oncep cji teo lo g ii K o ścioła bp K allistos pokazał, ja k „ teo lo g ia piram i d y ” (ch a ra k tery sty czn a dla m en ta ln o śc i o d zw ier cied lo n e j w k a to lic y z m ie z w ła s z c z a w czasach I Soboru W atykańskiego) m o że zo sta ć zrów now ażon a „eu ch arystyczn ą te o lo g ią K o śc io ła ”. W tej w izji ce le m istnienia K o śc io ła na ziem i je s t celeb row an ie Euchary stii; a skoro tak, to k oncep cja nazb yt jednostronnie instytucjonalna (o d w ołu jąca s ię ch ęt n ie do C ypriana z K artaginy) m a być dopełniana w iz ją K o śc io ła ja k o eu charystycznej w sp óln oty (kontynuacja teo lo g ii Ign acego z A ntiochii). Tradycyjny termin c o m m m io sa n c torum m o że w tedy w yrażać dw a przenikające się pojęcia: „com m unia św ięty ch ” i „com - munio w tym , co św ięte” (a w ię c przede w szystkim w Eucharystii), a form uła, jed en , św ięty, p o w sz ec h n y i ap ostolsk i” m o że w ted y realizow ać s ię rów n ież w konkretnym k o ście le lo kalnym , g d y je g o w sp óln ota celebruje E ucharystyczną U cztę.
N astęp n ym m ó w c ą b y ł am erykański teo lo g pentekostalny dr Edm und J. R ybarczyk, profesor religii z U niw ersytetu Vanguard w C osta M esa w K alifornii. P oruszył pasjonują cy temat: M istyka stara i nowa - p o d obieństw a m iędzy praw osław iem i klasycznym pen te- kostalizm em . C elem prof. Rybarczyka było ukazaniem pentekostalizm u jak via m edia m ię dzy p raw osław iem a tradycyjnym protestantyzm em , a to p oprzez k u ltyw ow an ie „teologii d ośw iad czen ia” (experiential theology). Charakterystyczną in now acjąpentekostalizm u jest od m ienn e u m ie jsco w ie n ie d o św iad czen ia m istycznego: nie tyle na końcu drogi ch rześci jańskiej (tak czy n ił tradycyjnie k o śc ió ł p raw osław ny), ile najej początku. W a ż n e je s tw tym k ontek ście od różn ienie czą stk o w y ch „ d ośw iad czeń ” (experiences
)
od c a ło śc io w e g o i ab solu tnie p o d sta w o w e g o „ D o św ia d czen ia ” (E xperience). Śm iałe porów nanie różnych od cieni d ośw iadczenia chrześcijańskiej wiary (oparte, bądźm y pew ni, na solidnym studium historii m istyki obu tych gałęzi chrześcijaństw a) spotkało się z ż y w ą od p ow ied zią w dysku sji, wciągającej do pasjonującej w ym iany zdań obok przedstaw icieli w spom nianych w tytu le w ykładu w yznań także katolików i anglikanów. G odna podziw u była odw ażna szczerość prof. Rybarczyka, u m iejącego w skazać na tendencje konsum pcjonizm u i praktycznego m a terializm u w ystępujące w reprezentowanej przez n iego tradycji duchow ej.W piątek, w dzień p o św ię c o n y k en o zie Chrystusa, u czestn icy teo lo g ic z n e g o spotkania m ogli w y słu ch a ć w ykładu p rzedstaw ion ego przez dra V eli-M att Kärkkäinena, fiń sk ieg o
OMÓWIENIA I RECENZJE 181
p rzed staw iciela teo lo g ii system atycznej z T eologiczn ego Sem inarium Fullera z P asadeny w K alifornii. Tem at je g o w ystąpienia brzmiał:
„Duch Święty wezwał mnie pneumatolo-
giczny potencjał nauczania M. Lutra o zbawieniu
” . Intelektualne poru szenie na sali w y w o ła ło n ie z w y k le cen n e zinterpretow anie p ojęciatheosis
(tradycyjnie k ojarzon ego z e w sch odn ią lin ią teologii chrześcijańskiej) w św ietle pojęć tradycji luterańskiej. D r Kärkkäin- en w y g ło s ił charakterystyczne zdanie na tem at nauczania Lutra o ła sc e B o g a udzielonej c z ło w ie k o w i (w ed łu g Lutra łaska czyni z cz ło w ie k amehr als ein Mensch
): „Jest to doktry na patrystyczna w n ajlepszym w ydaniu”.P neum atologiczn ej tem atyce p o św ięco n e b yło rów nież następne przedłożenie. K ato licki pracow n ik U niw ersytetu Marquette w M ilw auk ee (U S A ), dr Ralph D e l C olle, w w y kładzie
Wcielenie a Duch Święty,
skupił się na zb aw czych konsekw encjach dla ludzi udziału D ucha Ś w ięteg o w w ydarzeniu Jezusa Chrystusa.N ie z w y k łą ok azją intelektualną i d uchow ą b y ło rów n ież sob otn ie spotkanie z p raw o sław n ym m ó w c ą o. H ilarionem A lfy ey ev em , pracow nikiem Patriarchatu M o sk iew sk ieg o . M ający doktorat z O xfordu i d ośw iadczenie nauczania zarów no w R osji, ja k i w Stanach Z jed n oczon ych , ten praw osław ny teo lo g przedstaw ił temat:
Chrystus kosmiczny - zwy
cięzca piekła.
N ie uniknięto w dyskusji, jak łatw o s ię d om yślić, takich p rob lem ów ja k apokatastaza cz y p o w szech n o ść dostępu do zbaw ienia. S zcz eg ó ln ie w ie le debatow ano je d nak na tem at interpretacji b iblijnych fragm entów m ó w iących o m o ż liw o śc i o g ło sz en ia E w an gelii lu dziom , którzy ju ż zak oń czyli ziem sk i b ieg życia. W yraźne o d m ien n ości k ie runków za z n a c zy ły s ię w tej d zied zin ie ju ż w starożytności, na przykład m ięd zy teo lo g a m i aleksandryjskim i (K lem ensem c z y C yrylem ) a teologam i Z achodu (takim i jak A u g u styn).O prócz głębok iej kom petencji autorów w ykładów w artość praskiego spotkania leżała w n iezw y k ły m b o g a ctw ie zgrom adzonych dyskutantów. M ożna b y ło w ysłu ch ać, ja k ś c ie rają się op in ie p en tekostaln ego pastora z O klahom y i praw osław nego k sięd za z R um unii, B ułgara pracującego w protestanckim k olegiu m w Pradze i p rzedstaw iciela n iem ieckiej p laców k i am erykańskiej organizacji
Campus Crusade fo r Christ.
M ożna b yło p o d ziw iać, jak te o lo g o w ie k atoliccy, p raw osław ni, anglikańscy cz y protestanccy dyskutują z zaan gażo w a n iem o poglądach te o lo g ó w p raw osław nego Średniow iecza, o subtelnościach S o b o ru C h alced oń sk iego cz y o teo lo g iczn y ch niuansach cz a só w Reform acji. 1 w końcu - trud n o b y ło n ie z a u w a ż y ć o d w a g i d u ch a w w ie r n o ś c i - n ie ty lk o d e k la r o w a n e j, a le i praktykow anej - nauczaniu B ib lii i je g o interpretacji przez Tradycję K o ścioła, zw ła szc za tę najstarszą, patrystyczną.
O djeżd żający do sw o ich m iejsc chrześcijańskiego zaangażow ania u czestn icy sierp nio w y c h dni w Pradze, zarów no Europejskich K onsultacji C haryzm atycznych ja k i M ięd zy narod ow ych K onsultacji C haryzm atycznych na tem at E w an gelizacji Ś w iatow ej, p ew n i b y li jed n ego: ż e ch o cia ż praskie spotkanie od b yło s ię przy końcu lata, przeniknięte b y ło do głębi teo lo g ic z n ą atm osferą now ej w io sn y chrześcijaństw a.
