Ν Ο Ε Μ Β ΡΙΟ Σ-Δ ΕΚ Ε Μ Β ΡΙΟ Σ 1 9 4 6 NOVEM BRO—DECEMBRO Πεηίοδο; Τεχάοχη. νΕχος 38ον Άρι/Θ\ (Νο) 141 K vara Periodo 38a Jaro
0 ΕΛΑΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΣΤΗΣ
ΔΙΜΗΝΟΝ ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΣΤΩΝ
DUMONATA ORGANO de HELENAJ ESPERANTISTOJ ΔΡΑΧ. 800
ENHAVO - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Dro Α. Stamatiadis. Kelkaj vortoj pri la «Direktanta Ideo» kaj ghia in- fluo stir la vivaj estajhoj.(Daurigo kaj fino).—Raymoad Schwartz. Argu- mento por mia spegulo·—Εγκύκλιος Σ. Υπουργείου Εθνικής Παιδείας, Περί της Διδασκαλίας τής Π. Β. Γ. «Εσπεράντο» εις τάΕκπαιδευτικά Ιδρύματα.—Ministra Cirkulero pri la Instruado de la Tutmonda Helplin- gvo Esperanto en la Pedagogiaj Akademioj kaj Gitnnazioj, de la Stato.
—Τηλερόας. Παγκόσμιος Έσπερβντική κίνησις.—Γνωμκχά»—Ευτράπελα. Β' έ·
ξώφυλλου : Δρ Α. Α. Σταματιάδης. Όφειλομένη διασκευή (συνέχεια καί τέλος). Δ' έξωφύλλου. *Η Διεύθυνσις, Πρός τούς "Ελληνας ’Εσπε-
ραντιστάς.
DIREKCIO: 33 Str. Rodon. Athinai (8). Helenujo-HellasJarabfcttO oor ekaterlando:
i 1/* Ub. βοϊ. (au samv&loro)
I 1 Ό 'Έ λ λ η ν ' Ε σ π έρ α ν τισ τή ς
Όφειλομένη διασκευή
(Συνέχεια εκ του προηγουμένου τεύχους και τέλος)
'Ως προς τό «κακότεχνον κατασκεύασμα» ώς χαρακτηρίζει ήέφημερίς
ακριβής, εΰηχος9 αρμονική καί τολμώμεν να εΐπωμεν : πλουσιωτέρα πάσης
νον διά τούς τεχνικούς ορούς χρησιμοποιεί αύιη τάς ρίζας τής Θείας καί αθανάτου ήμών γλώσσης, τής Ελληνικής- Μεγάλης φήμης άνδρες, ώς ό Einstein, δ επίσημος αντιπρόσωπος τής Αγγλίας εις την τέως Κοινωνίαν των Ε θνώ ν λόρδος Robert Cecil, οί Γάλλοι στρατηγοί Sebert, Priou, δ επί κεφαλής τής Επιμελητείας τού συγχρόνου Γαλλικού στρατού γνωστός στρα
τηγός Bastien καί πλεΐστοι άλλοι πεφημισμένοι επιστήμονες τυγχάνουσι
'Ως προς τον πλούτον των έργων τά δποΐα εχουσι συγγραφή εις αυ
τήν, ταΰτα ύπερβαίνουσι τάς 100 χιλιάδας εις έργα πρωτότυπα καί μετα- πεφρασμένα. Μεταξύ τούτων συμπεριλαμβάνονται: δλοι οί γνωστοί καί δί
σημοι ξένοι συγγραφείς: Σαιξπεΐρος, Τολστόϊ, Γκαΐτε, Βίκτωρ Ούγκοί, Μολλιέρος, Ούέλλς, Βιργίλιος, Ρακίνας, Γκαρσίν, Σίλλερ, Κονωούκίος καί πλεΐστοι άλλοι. Διάφοροι μεταφράσεις, ώς τής Παλ. Διαθήκης, φιλοσοφι
κά έργα, ώς ή Μοναδολογία τού Αάϊμπνιτζ, ή έκ τής Σανσκριτικής Μπαχα-
γκαβάδ—Γκίτά, τό Κοράνιον, ή Ιφιγένεια εν Ταυρίδι, ή οποία εδιδάχθη
καί έν τω Μελοδράδατι τής Δρέσδης έν Έσπεραντική γλώσση καί πλεΐστα
άλλα. Ποίησιν έκ των έργων τόύ Χάϊνε, τού Βύρωνος, τού Λερμοντώβ,
του Μίκιεβιτς, τού Πούσκιν, τού Λογκφέλ^ρυ, τού Νικάντερ καί πολλών
Ν)βριος — Δ εκ έμ β ρ ιο ς Π ερίοδος Τ ε τ ά ρ τ η
"Ε το ς 38ον — ’Αριθ. 141 Ιδ ιο κ τ η σ ία
Α. Α. Σ τ α μ α τιά δ ο υ Δ ιεύ θυ νσ ις Ρόδου 23
Τηλ. 80-160
N o v em b ro —D ecem bro K v a ra Periodo 38a Ja ro —N ro 141
D ir e k c io : S tr. R o d o ii 23 A tin e (8) ( Ile le n u jo - H e lla s)
1 9 4 6
0 ΕΛΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤ1ΣΤΗΣ
H E L E N A E S P E R A N T I S T O
KELKAĴ VORTOD PRI LA DIREKTANTA IDEO KAĴGHIAINFLUO SUR L A V IV A Ĵ ESTAJHOJ
(Daŭrigo kaj fino)
Sed oni povas sin demandi : Kompare al tiu tutuniversa har- monio, kiu nin ĉirkaŭas kaj en certa grado eniĝas en nin rnem, kio fariĝas pri la morala malharmonio en la mondo, en kiu Ia homoj sin inalam as kaj sin interbuĉas, duin, kiel sciate, tiel la popoloj, kiel la individuoj nur per la konkordo feliĉiĝas kaj progresas. Se ni esploras la nuntem pan mondon je socia vidpunkto, oni kredus, ke la malbotia spirito estas tiu, kiu superregas kaj estras tiun ĉi diablan dancon, tiotn abomena estas la v id aĵo : malserena, uragana kaj ŝtorm a mar- mezo da maljustecoj, ĉiuspecaj kruelaĵoj, da insid—, kaj rabniortig- oj, da malhumanaj faroj, kolizio de la bono kun la malbono, la mendogo kontraubatalanta la veron, la mallumo insistanta super- regi kontraŭ la evidentan klaran lumon, m alagrablaj miskomprenoj pro m anko de kom una lingva interkortiprenilo kaj fine : krim oj kaj sinsekvaj militoj ! Tam en ankaŭ 'en la scienca kampo se ni atentasi estas facile vidi, ke ĉio fariĝas harmonio, ĉio iĝas saĝeco. Ni prenu, kiel ekzeinplon unu : la digitaion *) kaj unti arbon : la kinarbon *).
Per la karbonata acido de la aero, de la azoto de la grundo, de la
1) D ig italis p n p u rrea. 2) C inchona ru b iacea.
17&6 Ό "Ε λλην Έ σπεραντιστής
lu m o k aĵd e lanialsekeco de la tero, tiuj ĉi preparas, kieT aliaj gigant- o jen h em io , la unua : la digitalon, kaj la d u a la kinon, du el la plej es- encaj substancoj en la tarapeŭtiko. Tiu evoluiga kaj organiziga forto en ili atestas internan herm etikan sciencon, kJu nin mirigas, tial ke nia kom una scienco estas tu te nekapabla per tiuj samaj elementoj, kiujn uzas la suprecititaj plantoj, pretigi tiajn produktojn ! Ni esplo- ru nun la hepaton, tiun grandan laborejon de nia organismo, kiu, d an k ’ al sia biologiismo preparas sukeron kaj galon. Gi havas la econ neniigi la venenojn, kiujn ĝi renkontas en la homa organism o,
reguligi la tem peraturon, forkonduki eksteren la m ateriojn, kiuj re- zultas el la brulkonsum ado kaj m uitajn aliajn m alutilajn substaneojn.
T iu herm etika scienco de la digitalo, de la kino, de la hepato, por citi nur tiujn ĉi tri, ne estas certe rezulto de llia spriteco, kaj iliaj produktoj, kiel aliaj similaj, havas utilan celon, kiun ili tute ne estis antauvidintaj, pro tio, ke ili estas privataj je konscienco ! Krom tio la ciklo de la vivo inter la mineraloj unuflanke kaj la liomo aliflanke nje povus kunligiĝi sen la interm eto de la mikroorgatiistnoj, kaj eĉ la h o m a ekzisto eble sen ili estus estinta neebla. Cetere nia propra orgatiism o estas kreita tiel, kiel ĝi estas, por la daura luktad^. Ĝi konsistas el organoj de defendo kaj harmonio, kiel ekz. la endokrin- aj glandoj, la pankreaso, la hipofizo k .t.p . Nia sango kondukas senĉese defendrimedojn, elmontro de vivo t e. de lukto kaj de trium - fo.( «L,a vivo», diras Sokratis en la enkonduko de Fedon, «estas Dia donaco, pro tio ni ne povas fari per ĝi, kion ni volas». Sekve la vivo, kiel Dia.donaco. altrudas al ni fiksitajn devojn.
Dependas do de la homo mem, por ke per la higieno kaj la abstinenco ĝi atentu kaj zorgu, kiel bona soldato, por la bona funkcio de siaj m ultekostaj organoj. Li devas ne diboĉi, t.e, ne fari m albon—
au trouzon de ili kaj alivorte ne elspezi la municiojn, kiujn ĝia or- ganismo produktas kaĵ oferas al ĝi ; sen tio la homa organism o estus komparebla al fortikaĵo, kiu venkita, sin fordonus al la ruiniganta invadinto. Jen do la harm onia ciklo, kiun ni konstatas : la mineral- loj estas utiligataj de la plantoj. Ci tiuj estas uzataj por la nutrado dc la bestoj kaj de la homo kaj iliaj forĵetaĵoj kaj kadavroj dissolviĝas de la m ikroorganism oj, kiuj diserigas ilin al simplaj korpoj, kiuj siaflanke returnas al la mondo de la m ineraloj el kiuj origine ili devenas. Tiel per tiuj ĉi diversaj funkcioj in te rla tri regnoj ni rimark- as, ke funde, ckzistas inter ili nedisiĝa kaj nerom pebla kunligado, tiam aniere, ke dum la regno de Ia mineraloj servas, kiel bazo al 1a regno de la plantoj, reciproke la regno de la plantoj servas kiel bazo al la regno de la bestoj. Ĉio tio ĉi certe ne okazas el iu sim pla
raekanismo, sed lau ni, ili portas la niarkon de la «D irektanta Ideo»
Ό *Έλλην Έ σ ιτερ α ντισ τή ς 1799
de le « G v id an ta Principo»,
E1 la suprediritaj argunientoj ni fine konkludas, ke en la seii- lim a mondo, kiun ni povas koncepti, tinu «Diridktanta ldso»'0ajnas kunnaska al ĝi, kaj ĉiu homo aŭskultas sian propran anirnon por audi certan ehon de la mondakordo. T io okazas, por ke ĝi povu forgesi eĉ sian propran korpon kaj unu tagon senpente forlasi ĝin m alantauen. Tiel ĝi sukcesos miksi sian individuecon kun la uni- verso kaj patropreni tiam aniere al la ĉiama anim a senm orteco *)·
Dro A N A K R EO N ST A M A T IA D IS 1) K1 fontoj de diversaj Francaj aŭtoroj.
♦
ARGUM ENTO POR M IA S P E G U LO ’
(de R aym ond Sfchwartz)
Mi fariĝis kvindekjara, bela aĝo por ju n u lo !
Por junulo kvindek... liara, kiel m okas la spegulo.,.
Sed spegulatestoj pravas, nur lau fuĝa perspektivo, Kaj m alofte ili havas, stam pon de 1’definitivo.
K vindekjara - K vindekhara, hodiaua ekvilitoro, Estos jam bilan c’ erara, en m orgaŭa kontolibro.
Sed pro kio mi rezonas pri sim ilaj bagateloj,
Kun spegulo, kiu sonas nur la lingvon de m arteloj?
Se vi volas argum enton, ĝin mi tiel ĉi fortnulas :
«Ofte neĝas sur tegm enton duni ititerne fajro brulas ! » Sekve sciu, m ia ktiabo, ke mi liavas ĝis nutihoro,
K vindek jaroj sur la kapo, sed... nur dudek en la koro.
Ε υ τ ρ ά π ε λ α
1. Έπιλήσμων.—Μου συμβαίνει κάτι πολύ περίεργον ! “Ο,τι και άν κάμω σήμερα τό λησμονώ την αύριον !—Δεν θά μπορούσες νά μοΰ δα·
νείσης δέκα χιλιάδες δραχμές
2. ‘Η δμπρέλλα.—Κάποιος χαιρετά άλλον εις τό καφφενεΐον.—Μού φαίνεται πώς συνηντήθημεν στο σπίτι τού Βιργίνη.—Δεν τό θυμούμαι, τού άπαντά δ άλλος.—Και εν τοΰτοις είμαι βέβαιος, αυτό συνέβη προ έν^ς μη
νάς περίπου.—Έ και πώς με έγνωρίσατε τώρα ; —Ά πό την δμπρέλλα.—
Μά τότε δέν είχα δμπρέλλα. —Σωστά, είχα όμως εγώ ! ( Ό ερίφ·ής τού είχε βουτήξη τήν δμπρέλλα του).
1) ΕΙ Am erika Ŭ 2perantisto M ajo-Junio 1946·
1800 Ό “ Ελλην 'Ε σ π εραντιστής
Β Α Σ ΙΛ Ε ΙΟ Ν Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ
ΥΠΟΥΡΓΕ,ΟΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Έ ν Άθ-ήναις 2 ΙΟβρίου 1946
ΚΑΙ
Ε Θ Ν Ι Κ Η Σ Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ
ΔΙΕΥΘΥΝΕΙΣ Μ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΕΩΣ
Ε γ κ ύ κ λ ι ο ς
Π ερί της διδασκαλίας τής Παγκοσμίου Βοηδ. Γλώσσης
« ’Ε σ π ε ρ ά ν τ ο»
Π ρ ό ς
τούς κ. κ· Γενικούς 9Επι&εωρητάς Μέσης καϊ Στοιχειώδους Εκπαι
δεύσεις y Διευϋνντάς Παιδαγωγικών *Ακαδημιών καϊ Πειραματικών Σχολείων Πανεπιστημίου 9 ΑΊ^ηνών καϊ Θεσσαλονίκης καϊ ΔιευΦυν-
τάς τών σχολοίων Μέσης 9Εκπαιδεύσεως
’Έχοντες ύπ’ δψει τήν σπουδαιότητα, ήν όσημέραι λαμβάνει έν τω πεπολιτισμένφ κόσμφ ή Παγκόσμιος βοηθητική Γλώσσα «Εσπεράντο»
καί ύπομιμνήσκοντες παλαιός ήμετέρας Εγκυκλίους ύπ’ άριθ. Πρωτ.
55517 τής 28— 10—29, 65896 τής 7— 11—1931, 59433 τής 28— 10—1932, 94066 τής 9—10 —1939 καί 71639 τής 24—8 —1946 «Περί τής διδασκα
λίας τής έν λόγφ Γλώσσης εις τούς βουλομένους έκ τών μαθητών τών Γυμνασίων καί Παιδαγωγικών Άχαδημιών τού Κράτους, παρακαλούμεν ο τως παράσχητε πάσαν δυνατήν δίευκόλυνσιν εις τούς άφιλοκερδώς άνα- λαβόντας τήν τοίαύτην διδασκαλίαν Καθηγητάς, Αποφοίτους τού iv Ά θή·
ναις «Άνωτάτου Ελληνικού Έσπεραντικού Ίνστιτσύτου».
Σκόπιμον είναι δπως οι κ. κ. Διευθυνταί τών ώς άνω Σχολείων έξηγήσωσι προ τής ένάρξεως τού έν λόγφ μαθήματος, τήν έν τφ σημερινφ πολιτισμφ θέσιν τής Γλώσσης ταύτης και τον υψηλόν αυτής προορισμόν, συστήσωσι δέ εις τούς έγγραφησομένους, δπως μετά στοργής καί ενδιαφέ
ροντος παρακολουθώσι τά διδασκόμενα μαθήματα.
'Ωσαύτως συνιστώμεν εις τούς κ. κ. Εκπαιδευτικούς Λειτουργούς τήν ανάγνωσιν τού περιοδικού «'Έλλην Έσπεραντιστής», επισήμου ‘Οργά
νου τών Ελλήνων Έσπεραντιστών, έκδιδόμενον κατά δίμηνον.
Ό Υπουργός
Α· Πμπαδήμος
Ό Έ λ λ η ν Έ σ π ερ α ντισ τή ς 1901
HELENA R EG O LAN DO
MINISTREIO DE KULT01 A tine la ζ de Decenlbro 1946
ΚΑ]
DE NACIA INSTRUADO
Nnm . de Prot. 99 727
C I R K U L E R O
P ri la in stru a d o d e la T u tm on d a H elplingfvo
« B sp era n to » .
A1
S-roj G eneralaj Inspektoroj de la E lem enta kaj M ezgrada Instruado, D irektoroj de la P edagogiaj A kadem ioj kaj de la E k sp erim en taj
Lernejoj de la U niversitatoj de Atine kaj T esaloniki k ai Di- rektoroj de la L ernejoj de M ezgrada Instruado.
K oasiderante la gravecon, kiun ak iras ĉiutage en la civilizita mondo la T u tm o n d a H elpingvo «E speranto» kaj re m e m o rig a n te a l vi niajn an taŭ ajn C irkulerojn sub N utn 55517 de la 28.10.1929.
65896 de la 7.11.31, 59433 de la 28.10.1932, 94066 de la 9.10.1939 kaj 71639 de la 24 8.1946 «Pri la In struado de la T u tm o n d a H elplin- gvo « E sp eran to » al la lern an to j de la G im nazioj kai P ed ag o g iaj Akadem ioj de la S tato , ni petas, ke vi faciligu ĉiam aniere tiu n ĉi instruadon, kiun akceptis fari tu te senprofite Profesoroj D iplom itaj de «Supera H elena E sp eran to - ln stitu to » de Atlne.
E stas oportune, ke Sroj D irektoroj de la suprecititaj (Alt)Lern- ejoj k larig u .an taŭ la kom enco de la E speranto - kur$o, la altan grad- on, kiun atin g is en la n u n tem p a civilizacio tiu ĉi L ingvo kaj reko- m endu sam tem pe al la L ernantoj, ke ili sekvu ak u rate kun amo kaj intereso la in stru a ta jn kursojn.
Krom tio, ni rekom endas al la suprecititaj Sroj D irektoroj la legadon de la dum onata Periodaĵo «H elena E sp eran tisto » , Oficiala O rgano de H elenaj E sp eran tisto j.
L a M inistro
A. P a p a d i m o s
1802 'Ο 'Έ λ λ η ν Έ σ π εραντισ τής
Παγκόσμιος 1 Εσπέραντική κίνησις
Ιρ λ α ν δ ία . Δονβλϊνον, Κατ’ άπόφασιν ληφθεΐσαν^ την 19 Ιουνίου 1946, τό Ιρλανδικόν Κοινοβούλιον έψήφισεν, όπως διατεθώσι 3 έκατομ.
Άγγλικαί λίραι διά νά άγορασθώσι διάφορα είδη και άποσταλώσιν ώς βοηθήματα εις τάς ένεκα του πολέμου δεινοπαθήσάσας χώρας, 6ς τήν Α λ βανίαν, Αυστρίαν, Βέλγιον, Γερμανίαν, 9 Ελλάδα, Ουγγαρίαν, Τσεχοσλοβα
κίαν, Ιταλίαν, Γιουγκοσλαυΐαν, Πολωνίαν και Ρουμανίαν. Μέρος των βοη
θημάτων θά σταλή άπ’ ευθείας, και μέρος διά τού Ε ρυθρού Στατρού.
Ταύτα θά περιλαμβάνουν: 20 χιλ. αγελάδας, 5 χιλ. ίππους αρότρου, 10 χιλ. τόννους ζακχάρεως, 2400 τόννους λαρδίου (χοιρείου λίπους), 4 έχατ.
500 χιλιόγ. κρέατος εντός κυιίων. 300 τόν. πεπυκνωμένου γάλακτος, 250 τον. τυρού. 12500 χιλ. ερίου, 185 χιλ. μάλλινα κλινοσκεπάσματα, 30 χιλ.
ανδρικά επανωφόρια, 20 χιλ. πλήρεις ενδυμασίας. 60 χιλ. μέτρα λινού υφάσματος, 25 χιλ. αδιάβροχα επανωφόρια, 20 χιλ, κλινοστρωμνάς και 17 χιλ. χειρόμακτρα (προσόψια). (Έχ τού Έσπεραντικού Ιρλανδικού Περιοδι
κού τού Αύγουστου 1946: «Irlando Vokas»).
Ιτ α λ ία . ΖΙάρμα. Εις την Ιατρικήν Σχολήν τού Πανεπιστημίου τής Parm a, ιδρύθη ειΛική έδρα διά τήν διδασκαλίαν τής Εσπεράντο, τήν οποί
αν πλήν των φοιτητών τής Ιατρικής παρακολουθούν και πολλοί ιατροί τής πόλεως. Τήν διδασκαλίαν άνέλαβεν ό καθ. τής Ιατρικής κ Γεώρ. Canuto.
Τορϊνον. Εις τό ΓΙανεπιστήμιον τού Τορίνου ιδρύθη ειδική έδρα διά τήν διδασκαλίαν τής Παγκοσμίου Βοηθητικής Γλώσσης, τήν οποίαν παρακολου
θεί μέγας αριθμός Φοιτητών όλων των κλάδων.
Κίνα. Έ ν Κ ίνρ: εξεδόθησαν εις εσπεραντικήν γλώσσαν αΐ 27 τελευ- ταΤαι όμιλίαι τού Κινέζου Αρχιστρατήγου Τσάγκ—Κ άϊ— Τσέκ. Τό βιβλτον
περιλαμβάνει 216 σελ. εις καθαράν Έ σπ. γλώσσαν.
Ν έα Ζηλανδία. Ό γνωστός συγγραφευς κ. Τ. Ε. Mac Millan έν είδικφ άρθρψ εν τφ όποίψ πραγματεύεται περί τής Εσπεράντο, ειρω
νεύεται εκείνους οι οποίοι άρνούνται νά έπιδοθώσιν εις τήν Εσπεράντο 11 ’ διότι, ως ισχυρίζονται, τυγχάνει γλώσσα τεχνητή. Αλλά μήπως αντί τόύ ϊπ- r - J ? r που, επιλέγει ό έν λόγφ συγγραφεύς, δεν χρησιμοποιούν σήμερον δλοι ο! λαοί διά τήν μετακινησίν των τεχνητά μέσα, ως τό ποδήλατον, τήν μοτοσυκλέτ- ταν, τό αύτοκίνητον, τόν σιδηρόδρομον, τά ατμόπλοια, καί τά αεροπλάνα;
'Ο λλα νδ ία. -5Γ<£χη. Έ Χάγη ιδρύθη προ τίνος Παγκόσμιος Σύνδε
σμος (U niversala Ligo) μέ σκοπόν τήν διοργάνωσήν Παγκοσμίου Συνομο
σπονδίας πάντων των λαών τής ύφηλίου μέ Διεθνές Κοινοβούλιον, εις τό όποιον θά άντιπροσωπευωνταί όμοτίμως δλα ανεξαιρέτως τά έθνη, μέ Δι
εθνές Δικαστήριον καί μέ επίσημον μοναδικήν γλώσσαν τήν Παγκόσμιον
‘ Ο 'Έ λ λ η ν ‘ Ε σπ εραντιστής 1803 Βοηθ. «‘Εσπεράντο». Πολλα'ι οργανώσεις, μέλη τής «'Ομοσπονδίας Έσπε- ραντικών Εργατώ ν» των Κάτω Χωρών, ώς και τής Γαλλίας, ήρνήθησαν νά υπογράψουν τάς διά το Ο Η Ε προοριζομένας Διακηρύξεις περί επίση
μο ποιήοεως τής Εσπεράντο ως Δευτέρας δι* έκαστον έθνος γλώσσης, διό
τι έξαιτοΰνται, όπως αύτη καθιερωθή, ώς μοναδική γλώσσα έν τφ κόσμφ, καταργουμένων συν τφ χρόνφ τών εθνικών τοιουιων ! Τούτο δμως άντιβαί- νει καθ' όκοκληρίαν είς τάς θεμελειώδεις άρχάς, τάς οποίας εθεσεν ευθύς έξ άρχής ό επινοητής τής Π. Βοηθητικής· Γλώσσης Δρ Λουδ. Ζάνμεχωφ, καθ’ άς ή Ε. σεβόμενη πάσας τάς έθνικάς γλώσσας, προώρισται νά χρησι- μεύση ώς Δευτέρα Βοηθητική γλώσσα.
Ο ΰγγαρία. Β ονδαπέονη. 100 Ούγγροι βουλευται ύπέβαλον έν τφ Ούγγρικφ Κοινοβουλίφ σχέδιον νόμου περί ύποχρεωτικής διδασκαλίας τής Π. Β. I'. Εσπεράντο εις δλα τά εκπαιδευτικά 'Ιδρύματα τής Οδγγσρίας.
Διοργανώθησαν. δε 3 μαθήματα τής Π. Β. Γλώσσης άποκλειστικώς διά τούς 'Υπαλλήλους πάντων τών 'Υπουργείων και εν εϊδικώς διά τούς άνωτέ- ρους Κυβερνητικούς Λειτουργούς τού Κράτους.
Κατ’ άπόφασιν τού Δημ. Συμβουλίου Βουδαπέστης ή κεντρική οδός:
K ender U tca μετωνομάσθη είς οδόν «Εσπεράντο».
Ουρουγουάη. Ή διδασκαλία τής Π. Βοηθ. Γλώσσης είσήχθη έπι- σήμως εις δλα τά Εκπαιδευτικά 'Ιδρύματα τής Χώρας κατόπιν ύποδείξεως τού πρό τίνος σύνελθόντος εκεί Ε θνικού Μορφωτικού Συνεδρίου. Προς τούτο διοργαντοθησαν ειδικά μαθήματα διά τε τούς Καθηγητάς και τούς Δημοδιδασκάλους τής Ουρουγουάης.
Π ολω νία. Λότζ. Κατά τό πρό τίνος λαβόν χώραν έν Λότζ έτήσι·
ον ’Εσπερ. Συνέδριου παρέστησαν οί Πρυτάνεις κ. κ, Κοταρμπίνσκα και Μ ουσζίτσκι. Ό τελευταίος κατέστρεψε ιόν λόγον του μέ τάς εξής λέξε ις :
«Διά νά έννοήσητε, είπε, τον βαθμόν τού πολιτισμού μιας χώρος, πληρο- φορηθήιε τον βαθμόν τής έν αυτή διαδόσετυς τής Παγκοσμίου Βοηθητικής Γλώσσης και άναλόγως δύνασθε ασφαλώς νά έξαγάγητε συμπεράσματα.
Ρ ουμανία, Βουκονβέοτιον. Τό 'Υπουργείου ι ής Παιδείας παρεχώ- ρησεν ευρύχωρου αίθουσαν διά τούς βουλομένους έκ τών πολιτών νά παρα- κολουθήσωσι μαθήματα τής Βοηθ. Γλώσσης, διωρισθέντων έπι τούτο Κα
θηγητών υπό τού έν λόγφ 'Υπουργείου, τή υποδείξει τού Έσπεραντικοΰ Ινστιτούτου τής Ρουμανίας
O radea Mare. Ό Δήμαρχος τής πόλεως ταύτης κ. D u m itru Var- nea, ένθουσιοδδης Έσπεραντιστής, άνέλαβε τήν διδασκαλίαν τής Εσπεράν
το εις τούς Δημοτικούς ύπαλλήλους. Εις δύο κεντρικός όδούς τής πόλεως
έδόθησαν τά δνόματα : «'Εσπεράντο» και «Λ. Ζάμενχωψ», τό δνομα τού
έπινοητού τής Π. Β .’Γλίόσσης.
1804 Ό Έ λ λ η ν Έ σπ εραντιστής ΖοβίεΤίκή Έ νω σίς. Μόσχα. Κατόπιν αρχαιρεσιών του Έπερ.
Συλλόγου «U nuiĝo de Sovetaj E sperantistoj» έξελέγη παμψηφεί πρόε
δρος ό Λοχανός Νεκρεστώβ. Ζωηρά Έσπεραντική κίνησις εις διαφόρους πόλεις της Σοβ. Ένώσεως.
Τσεχοσλοβακία. Πράγα. Ή Διεθνής Αστυνομική "Ενωσις έπα- νήρχισε την Έσπεραντικήν δράσιν της. Τό αυτό παρατηρεΐται καί έν Γαλλίφ
υπό τον Δ)ντήν τής Αστυνομίας κ. G. D artois.
Κατόπιν ειδικού διατάγματος ή διδασκαλία τής Π. Β. Γ. είσήχθή εις δλας τάς Εμπορικός Σχολάς τ?ς Τσεχοσλοβακίας.
Ντόσκν Ό Δήμαρχος τής πόλεως Dosky, ένθερμος Έσπεραντιστής διέθεσε διά τον έγχόιριον Έσπεραντιχόν Σύλλογον καί τά διδασκόμενα Έσπερ. μαθήματα ολόκληρον κτίριον (τέως Ξενοδοχεΐον) άνήκον εις τό Δημαρχεΐον, επί τής προσόψεως τού οποίου έτέθησαν αί λέξεις «Μέγαρον τής Εσπεράντο», ή δέ οδός έφ’ ής κεΐται τούτο έπωνομάσθη «οδός Ε
σπεράντο. Τηλεβόας
Γ νω μ ι κ ά
1. Γέρων ανόητος, ώσπερ τρίβων παλαιός, εις ούδέν έστίν εύθετος.
(Πλούταρχος).
2< Οι θμμοί Ηαθάπερ αί κύνες τυφλά τίκτουσιν εγκλήματα . (Πλού
ταρχος).
3. *Η χάρις ή βραδύπους άχαρις χάρις (Λουκιανός).
4 Ράον ευτυχίαν άποβσλεΐν ή δυστυχίαν άποφυγεΐν (Λιβάνιος).
δ. Εις μέν τό εύπλοήσαι, κυβερνήτου καί πνεύματος χρεία· εις δέ τό εύδμιμονήσαι λογισμού καί τύχ?;ς (Κύρος)
6. Τό εις πύρ καί εις γυναίκα έμπεσείν, ϊσον υπάρχει (Πυθαγόρας).
7. ‘Αφόρητος γίνεται κακία έπαινουμένη (Σιμωνίδης).
8. Αί πονηραί ελπίδες, ώσπερ οΐ κακοί οδηγοί, επί τά αμαρτήματα άγούσίν (Σφκράτης). Τά δάκρυα είναι τό παλλάδιον τών γυναικών
SL Γήρας διδάσκει πάντα καί χρόνου τριβή.
10. Ό πλουσίψ χορηγών, ούδέν διαφέρει τού εις θάλασσαν ύδωρ έκχέ- οΛτος (Σωκράτης).
Ε υ τ ρ ά π ε λ α
3, Μέ τό ζώρι χωρίς νά θβλη.—Ό Διοικητής Αστυνομικού Τμήμα
τος προς συλληφθέντα και άχθέντα εις τό τμήμα λωποδύτην.—Πάλιν εδώ;
Τί άδιάνθρωπος πού είσαι, καϋμένε! Ό λωποδύτης. Τί φταίω εγώ, κύριε Δϊοικηίά ; Έ γώ δεν ήθελα νάρθω !— Ό αστυνόμος αποδώ, σώνει καί καλά νάρθω. Κβ έθώ πού ήρθα, μέ τό ζώρι μτ έφερε !
4. Γκαρσόν! ή μπύρα είναι ακάθαρτη! —«Συγγνώμην, Κύριος, ή μπύρα είναι πολύ καθαρά, κάνετε λάιθος! Τό ποτήρι είναι ακάθαρτο!
'Αριστοφάνης
‘O ‘Έ λ λ η ν Έ σ π ε ρ α ν τ ισ τ ή ς I I 1
του και άνταλλάσσεται μέ 120 περίπου Έσπεραντικά περιοδικά δλου του κόσμου, καί δεν είναι τό μόνα ! Οί έν 'Έλλάδι Έσπεραντισταί υπολογίζον
ται σήμερον εις 25 χιλ. περίπου, ε£ ών περί τάς 8 χιλ. εν τη ΓΙρωτευούση ένθα ύφίσταται: «Ελληνικός Έσπεραντικός Σύνδεσμος», «Γυναικείος Έ - _ _ <
σπεραντικός Σύλλογος» καί Ά νώ τ. Έλλ. Έσπερηντικόν Ίνστιτούτον (πάν
τα ταύτα έπισήμως εγκεκριμένα) τού δε Έσπερ. Ινστιτούτου έπίλικτον Μέλος έτύγχανε καί ό*πρό τίνος άποβιώσας αείμνηστος Νικ. Χατζιδάκης, τακτικός Καθηγητής τού Έ θ ν . Πανεπιστημίου Αθηνών. Έ ν Θεσσαλονίκη δέ λειτουργεί κανονικώς ή «Έσπεραντική “Ενωσις Θεσ)νίκης» μέ πολύ κα
λήν δρασιν. Εις πλεΐστα Πανεπιστήμια ξένων Κρατών έχουσιν ιδρυθή καί λειτουργοΰσιν ειδικαί εδραι διά τήν διδασκαλίαν τής Εσπεράντο, τής Δευ
τέρας ταύτης Γλώσσης έκαστου έθνους, εις αναρίθμητα δέ Εκπαιδευτικά
‘Ιδρύματα καί τών 5 Η πείρω ν, τής Ιαπω νίας, τής Κίνας καί τών Ινδιώ ν μή έξαίρουμένων, διδάσκεται από 60 περίπου ετών ή Παγκόσμιος Βοηθητι
κή Γλώσσα εις τινα μέν ώς προαιρετικόν, εις πλεΐστα δέ ώς υποχρεωτικόν μάθημα. Προς δέ ένεκα τής γνωστής μεταξύ τών Έσπεραντιστών άλληλεγ- γύης, ή αλληλοβοήθεια τυγχάνει συνήθης καί πασίγνωστος. Αναρίθμητοι είναι αΐ εν Έλλάδι δυστυχήσασαι ένεκα τοΰ πολέμου οικογένειαι Έσπεραντι- στών, αϊτινες από τής άπελευθερώσεως καί εντεύθεν εξακολουθούν καί σή
μερον άκόμη, νά λαμβάνουν δέματα μέ διάφορα είδη καί τρόφιμα έκ μέ
ρους ξένων Έσπεραντικών Όργανώσεων καί δή έξ Αμερικής, ώς επί τό πλεϊ- στον τη υποδείξει τών έν Έλλάδι έπισήμως άνεγνωρισμένων Έσπεραντι
κών Σωματείων· Ή δέ άκαιρος καί άκατανό,ητος σκέ-ψις τής συντάξεως τής Ιφημερίδος «Καθημερινή» Α θηνώ ν νά δημοσίευση έστω καί περιωρισμέ- νον άρθρίδιον εναντίον τής Ούδετέρας Γλώσσης, εθεωρήθη υπό τών έν
‘Ελλάδι Έσπεραντιστών γενικώς ού μόνον άστοχος, άλλα καί αυτόχρημα έγκληματική, αφού ή τε Έσπεραντική Γλώσοα, ώς μέσον, καί ή υψηλή ανθρωπιστική ιδεολογία αρτής : «ο Έσπεραντισμός», ώς σκοπός, άπεδεί- χθησαν τόσον εύεργετικαί διά δείνοπαθούσας ένεκα τοΰ τελευταίου πολέ
μου, δυστυχείς Έλληνικάς οικογένειας. Είναι δέ ένδεχόμενον αί τοίαΰται άσκοποι καί ανακριβείς δημοσιεύσεις νά δυσαρεστήσουν τούς έν τώ έξωτε- ρικω όμοΐδεάτας καί νά σταματήσουν εις τό μέλλον τά μετά τόσης προθυ
μίας παρεχόμενα έκ τού έξωτερικού βοηθήματα.
Σημειωτέον, δτι τό γνωστόν Στατιστικόν ’ίνότιτούτον Γκάλλοπ, κα
τόπιν έρέύνης μεταξύ τού Γαλλικού κοινού μέ τό ερώτημα: «πόίαν γνώμην έχει έπϊ τής ένδεχομένης εισαγωγής τής υποχρεωτικής διδασκαλίας τής ,’^Ιχ,
σπεράντο εις τά Δτηιόαια .σχολεία έν γένει», ή άπάντησις ρπήρξενεύνοϊκή υπέρ τήςτοιαύτης εισαγωγής -κατά 75 0)0.
Τέλοςέν συμπεράσματι, εύρίσκομεν δτι τοιαύτα ανεξέλεγκτα δημοσι
εύματα τά οποία διαστρεβλώνουν τήν αλήθειαν, ώς τό τής έφήίίΐέρίδός «*Κά-
VI Ό Έ λ λ η ν Έ σ π ε ρ α ν τ ι σ τ ή ς . θ η μ ε ρ ιν ή » 3Α θ η ν ώ ν , πόρρω άπέχουσ ι τού νά είναι επ ο ικ ο δ ο μ η τικ ά δ ιά την ύ γειά δ ια φ ώ τ ισ ιν κα ί τον συγχρονισ μ όν τού α να γνω σ τικ ο ύ κοινού. Ή δέ επ α γγελ μ α τικ ή σ υνείδησ ις μ ια ς έφ η μ ερ ίδ ο ς επιβάλλει νά σέβηται πάντοτε την α λ ή θ εια ν , δ ιό τι ώς γνω σ τό ν : Q u i o d i t v e r i t a t e m o d i t lu c e m δ σ τ ις
μ ι σ ε ί τ η ν
α λ ή θ εια ν μ ισ εί τό φ ω ς. Ε ΐς τ ό εξω τερικόν άλλως τε ή ύ π ό θ εσ ις π ερ ί τής Π α γ κ . Β ο η θ Γ λώ σ σ ης « Ε σ π ε ρ ά ν τ ο » , δεν είν α ι πλέον σ υ ζη τή σ ι
μος δ ιό τ ι α ύτη έπεκράτησεν ήδη
ε νμεγάλη κλίμ ακι π α ντα χο ύ τής Γ η ς ω ς Βοηχθ. Γ λώ σ σ α καί χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι ευρέως είς τό έμ π ό ρ ιο ν, την άλληλο- γ ρ α φ ία ν κ χί τάς έπισ τή μ α ς, ό δέ σ υ ντά κτη ς έφ η μ ερ ίδ ο ς, δσ τις είς τό εξω τε
ρικό ν θ ά προύκάλει σ υζή τη σ ιν επί το ιό ύτο υ θ έμ α το ς ή θ ά έξέφροζεν έστω·
κ α ί α μ φ ιβ ο λ ία ς περί τής ώ φελιιχότητος τής Ε σ π ε ρ ά ν τ ο θ ά έκινδύνευεν, ίσ ω ς όχι νά λ υ ντσ α ρ ισ θ ή , άλλ’ ασ φ αλώ ς νά θ ε ω ρ η θ ή υπό τώ ν α να γνω σ τώ ν α υ
τής ου μόνον είς άκρον α μ α θ ή ς καί κακόβουλος αλλά και κ α θ ’ δλοκληρίαν κ α θ υ σ τερ η μ ένο ς καί α σ υγχρόνισ τος, αφ ού κα ί αυτός ακόμη δ Ο Η Ε π ρ ό κ ειτα ι μετ3 ου πολύ νά ά π α σ χο λ η θ ή π ερί τής ανάγκης τής ενδεχόμενης εισ α γω γή ς τής Π α γκ ο σ μ ίο υ Β ο η θ . Γ λώ σ σ ης Ε σ π ε ρ ά ν τ ο , ως μ ά θ η μ α υ π ο χρε
ω τικόν εις δλα ανεξαιρέτω ς τά Ε κ π α ιδ ε υ τ ικ ά 'Ιδ ρ ύ μ α τ α π ά ντω ν έν γένει τώ ν π επ ο λ ιτισ μ ένω ν Χ ω ρ ώ ν.
A q 3Α ν α κ ρ έ ω ν Λ , Σ τ α μ α τ ιά δ η ς
