ΙΟΥΛΪ0Σ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ . / 1 9 4 t JU LIO -A U G U STO Περίοδος Τετάρτη. "Ετος 38ον ’ΛριΌ·. (Νο) 14 0 K vara Periodo - 3&1 Jaro
0 ΕΛΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΣΤΗΣ
ΔΙΜΗΝΟΝ ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΣΤΩΝ
DUMONATA ORGANO de HELLENAJ ESPERANTISTOJ
▲ΡΑΧ. 500
ENHAVO - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ι)γο Λ. Stamatiadis. Chu Eble ekziŝtas tnalpligravigaj' cirkonstancoj ? (Daurigo kaĵ fino).—Παγκόσμιος Έσπεραντική κίνησις.—T. Jung. La Verda fonto rekoraencis flui.—Dro A. Staniatiadis. La papago de Leono la Sa- ghulo (E1 la Hellena Ljngvo).—A.J. Χάρις είς τήν Εσπεράντο.—Γνωμικά.
Ευτράπελα.
DIREKCIO: 33 Str. Rodou. Athinai (8). Hellenujo-Hellas.Jarabono por eksterlando:
1 Us. Dol. (au satnvaloro)
Τ Ι ‘O " Ε λ λ η ν ' Ε α π ε ρ α ν ιιο τη ς
Χάρις είς τήν 'Εσπεράντο
Έ κ τής Ε λβ ετικ ή ς Έ σπερ< Έ φ η μ ερ ίδ ο ς « S v is a E sp e r o » τού Μ αίου ε. ε. άποσπώ μεν τά εξής :
«Τήν 21 Μ αίου 1 9 4 0 , εύρισκόμην έν τή πόλει Α τής Γαλλίας. Οϊ επιδρομείς έφ θα σαν εις τήν π >λιν μας ακριβώς όταν ήρχισε νά νυχτώ νη.
Τ ήν έπαύριον συνελήφθησαγ πλεΐστοι π ολΐτα ι, μεταξύ τών οποίω ν και ό υ ποφ αινόμενος μετά τίνος Βέλγου καί Ά λ γ ε ρ ιν ο ύ , Έ σ τερ α ντισ τώ ν, ώς εγώ
Μ άς έιοποθέτη σα ν έμ π ροσθεν ήαιχρημνισμέχου τοίχου, ώς έκ τών προηγη θέντω ν κανόνιοβολισμώ ν,μέ τούς βραχίονας τεταμένους υψηλά προς τά άνω.
Ε υρισκόμ ενα πλησίον καί οί τ<εΐς κοί άντηλλάξαμεν προς στιγμήν μερικός λέξεις εις τήν Ε σ π ερ ά ν τ ο , όταν έξαφνα μάς πλησιάζει είς τών γερμανώ ν φ ρουρώ ν καί μέ χαμηλήν κάπως φω νήν μάς έ ρ ω τ ά : Cu ν ι e s ta s E sp e r a n - t is t o j ? (Ε ΐσ θ ε Έ σ π ερ α ν τ ισ τ α ί; ). J e s, tia j n i e s t a s (Ν α ι, τοιοΰτοι εϊμε
θ α ). «Κ αλά», προσέθεσε, «θά σάς βοηθήσω νά δ ια φ ύ /ετε, διότι δλη αυτή ή ομάς έξελέγη διά νά έκτελεσθή» καί άπεμακρύνθη αμέσω ς.Ψ αντάζεσθε τήν ανησυχίαν μας ! Μετά πάροδον μιάς περίπου ώρας και κ α θ’ ήν στιγμήν ή προσοχή δλων τών συλληφθέντων ήτο έστραμμένη προς ένα έξ αυτών, δστις έδέρετο ανηλεώς υπό τίνος φ ρουρού, διότι είχε καταβιβάση τούς βραχίονας του, ίσω ς διότι ό δυστυχής είχε κουρασθή μέ τάς χεΐρσς υψηλά, α ισθά νομ α ι έξαφνα νά μέ σύοη κάποιος δ π ισ θ εν. Μόλις έστρεψα τήν κεφαλήν, άνεγνώ ρισα τον Γ ερμανόν φ ρουρόν, δστις αφού έβγαλε τό κράνος έκ τής κεφαλής του μοί έκαμε νεύμα νά πέσω κατά γης, δπερ καί έπραξα αμέσως μιμ η θείς fcic τούτο από τον Β έλγον καί τον Ά λ γ ε ρ ιν ό ν ομ οϊδεά τη ν, οι ό π ο ιο ι άντε λήφάησαν καί εκείνοι τό νεύμα τού γερμα>ού στρατιώτου. Έ ρ π ο ν τ ε ς δ>οι, έμ προσθεν ό γερμανός καί ήμεϊς οί τρεις κατόπιν, έφ θά σα μ εν δ π ισ θ εν εκεί που πλησίον εύρισμομέ' ων οίκιώ ν. Ή γ έ ρ θ η μ ε ν , τού έσ φ ίγξα μ ιν τήν χεΐρα προφέροντες τήν λέξιν D a n k o n ! (Ε υχα ριστώ )! κατόπιν έπιθέσαντες έκαστος τήν δεξιάν μέ τά πέντε δάκτυλα τεταμένα (έν εϊδει πενταίχμι υ άστέρος, ώς
τό Σύμβολο*· τού Έ σ π ερ α ντισ μ ο ΰ ) έπί τής καρδιακής χώρας π ρ οςέροντες τάς συνήθεις αποχαιρετιστήριους λέξεις: « P a c o n k a j a m o n ! (Π ά τσον κάϊ άμον : είρήνην καί αγάπην) ! καί έκάμαμεν καί οί τρεις πτ ρά τρέχοντες διά μέσου τών αγρώ ν, δσον ή δυνά μ εθα γρ η γο ρ ώ τερ α .’Έ μ α θ α κατόπιν δτι έκεΐ·
νο ι οί συλληφθέντες έξετελέσθησαν δλοι ! Χ άρις εϊς τήν Ε σ π ε ρ ά ν τ ο και τήν μεταξύ τών Έ σ π ερ α ντισ τώ ν αλληλεγγύην, τόσον εγώ , δσον κ«1 οί δύο δμο- ιδεάται μου, έσώθηιτεν έκ βεβαίου θανάτου! Ι δ ο ύ διατί έκτοτε έτελειοποιή- θη ν εϊς τήν Ε σ π ε ρ ά ν τ ο καί τήν διδάσκω εϊς τήν πόλιν τής διαμονής μου.
A .J .
Ι ο ύ λ ι ο ς — Α Ο γο υ σ το ς Π ε ρ ίο δ ο ς Τ ε τ ά ρ τ η Έ τ ο ς 38ον — Ά ρ ιθ . 140 Ι δ ιο κ τ η σ ία
A. A. Σ τ α μ α τ ιά δ ο υ Δ ιε ύ θ υ ν σ ις Ρόδου 23
Τ η λ . 80160
D ir e k c io : S tr. R o d o u 23 A th in a i (8) (H e lle n u jo - H e lla s
1946
Ju lio — A u g u s to K v a r a P e rio d o 38a J a r o — N ro 140
0 EAAHN ΕΣΠ ΕΡΔ Ν ΤΙΣΤΗ Σ
H E L L E N A E S P E R A H T I S T O
CHU EBLE EKZISTAS MALPLIGRAVIGAJ CIRKONSTANCOJ ?
(D a ttrg io k a j fino)
Kiel ĉ iu v iv a n ta O r g a n is m o , s e n te m a , la E s ta ĵo - T e r o , e s ta s a n k a ti e m o c ie m a , eĉ a fe k c ie m a . k a j g ia j e m o c io j r e g a s n ia n p sino- lo g ia n k a j m a te r ia n v iv o n . P e r ia v a rie c o e n la s u n a a k tiv e c o , a ŭ p e r ĉiu a lia kafizo, k i a n n i, h o m o j n e p o v a s k o n c e p ti, la E s ta jo - T e - ro s e n ta s c e r ta n cm o c io n , k iu e v id e n tiĝ a s p e r la tr is te c o ĉe la h o m a
g e n to . L a u la in te n s e c o de ĉi t i u etn o cio , la fa ro j ra p id e sin s e k v a s e n t r a g ik a jn so lv o jn ĉ irk a ii pli n ia p li g r a n d a n o m b ro d a p e rs o n o j Ili in v e n ta s p o s t t i a k o n s ta to la fa ta lo n , se d tiu ĉi e s ta s n e n io a lia ol la v iv o d e la E s ta ĵo te ro s u r era o cia p la tio . T iu ĉ i v iv o e s ta s k a fiz ita d e k ia lo j e k s te r a j al la E sta.ĵo T e ro , k iu , ĝ i a n k a ŭ a p a r te n a s al sia k o s m a so rto . N e n ia m la lio m o j k o n o s la e k s te r a n v iv o n d e la E s ta ĵo - T e ro . (*)
K aj n u n n i v e n u al l a k o n k lu d o . L a p la n e d o « T e ro » , s u r k iu k a j e n k iu v iv a s la h o m o j, e s ta s d e m u lta j s c ie n c u lo j k o n s id e ra ta , k ie l v iv a n ta k re ita ĵo , « E s ta ĵo - T e ro » . L,a s a m a j e le m e n to j k o n s is tig a s
£ in k a j n in Ĝ ia v iv o e s ta s a n k a u n ia v iv o . Ĝ i e s ta s in f lu a ta d e la su n o k a j e b le a n k a ŭ d e a lia j s u p e r k o s m a j m o n d o j k a j ra d ia d o j. C iu fo - je, k ia m ĝ i r ic e v a s fo rta jn in flu o jn , ĝ i e k s c itiĝ a s s u p e rtn e z u re k a j tra n s d o n a s ilin, lau s ia m a n ie ro , a l la h o m a ro . T ie l k o tn e n c iĝ a s tia m ĉ iu s p e c a j k a ta s tro fo j e n la m o n d o . J a m d e la p le j a n t i k v a te m p o , ĉi
1) E1 la franclingve publikigita verko «La G eon ou la Terre vivante» de Dro H elan Jaworski.
1 7 8 2 ' 0 "Ε λλη ν 9
Γ α λ λ ί α . Έ ν Γαλλία έψηρμόσδη προ τίνος τό σύστημα Γκάλλωφ (G a llu p P o ll), δσον αφορά τήν Π . Β. Γλώσσαν. Τό ίδρυμα Γχάλλωπ, το οποίον επί μεγάλων σοβαρών ζητημάτων προβαίνει είς στατιστικός ερευνάς σφυγμομετρήσεως τής κοινής γνώμης, ένήργησε πρό τίνος εν Γαλλίφ δημο
ψήφισμα έν σχέσει μέ τό εξής ζήτημα : « Π ο ια ν έχει γνώ μ η ν ό Γαλλικός λα
ός έν γένει περ'ι τής ενδεχόμενης εισαγω γής τής ύ Λ ο χρ εω ττχθ δ διδασκαλίας τής παγκοσμίου Β ο η θ . Γλώσης «*Εσπεράντο» είς τά Σ χολεία γενικώς»; Τα αποτελέσματα υπήρξαν τά έ£ής : (*)
Α *Ως προς τήν ήλικίαν
Ν έοι και νέαι: 2 0 — 34 έτών : 8 0 % Ναι 2 0 »/. “Οχ
Μεσήλικες : 3 5 — 54 75 » 2 5 »
Γέροντες : 5 5 - 7 5 7 3 » » 27 »
Β. ώς προς τήν περιουσίαν.
ΙΙτω χοί (ή έλαχίστης περιου
σίας κάτοχοι) 77 » » 23 » >
Μ ετρίας περιουσίας κάτοχοι 77 » » 2 3 » »
Π λούσιοι 70 » 30 » »
Γ. ώς προς τήν πολιτικήν άπόχρώ σιν.
ΟΙ άκρως αριστεροί 87 » » 13 » »
Οί άριστεροί : 78 » Χ> 2 2 »
Κέντρον : 68 » » 3 2 » »
Δ ε ξ ιο ί: 62 »
>
38>
Τά συμπεράσματα θεω ρούνται υπό τών σιατιστικογράφω ν λίαν ένθα- ρυντικά διά τήν παραδοχήν τής υποχρεωτικής διδασκαλίας τής Παγκόσμιοι»
Β οηθ. Γλώσσης είς δλάς τάς Σχολάς. Ό έπιδειχθείς ενθουσιασμός προέρ
χεται, ώς αναφέρουν τά Α γ γ λ ικ ά και Γαλλικά Έ σ π ε ρ . φύλλα, έκ τοΰ δτι, ώς π α νθ ομ ολογείτα ι, διά τής έπικρατήσεως, παρά τήν έδνικήν γλώσσαν έκά- στης χώρας και μιας τοιαύτης ούδετέρας, Βοηθητικής, Δευτέρας γλώσσης, θά ήδύναντο ασφαλώς νά Ιπ ιτευχθούν κατά τήν έπικρατούσαν γνώ μ η ν: Ιον Ή προσέγγισις τών λαών και ή έκ ταύτης σημαντική έλάττωσις τών αιτίων τών πολέμων. 2όν. Ή διευκόλυνσις διά τά ταξείδια καί τήν εΰκολον μετά κίνησιν τών πληθυσμώ ν είς τό έξωιερικόν. και 3ον Σημαντική ευκολία διά τό Δ ιεθνές έμπόριον.
Έ λ λ ό ς . Θ εσσαΛ ονίκτ/· Μετά πολλής χαράς έπληροφορηθημεν τήν έκ νέου λειτουργίαν τής έν Θεσσαλονίκη «Έ σ π ερ α ντικ ή ς Έ νώ σεω ς» T e s a -
Λ
lo n ik a E s p e r a n to - L ig o : (Α ισχύλου 11) και τής όποιας, κατόπιν αρχαι
ρεσιών, έξελέγη τό έξής Δ ιοικ. Συμβούλιον : Π ρόεδρος ό κ. Ά θ . Ά ρ γ υ ρ ο ί) Έ κ του έπισήμου όργάνου του Έ σπερ. Κέντρου έν ’AyyXig (Inter- nacia Esperanto Ligo) «Ĥsperanto Internacia» τοΟ Μαΐου 1946, καί έκ τής
«Franca Esperantisto» τών Παρισίων, Μ αρτίου—Α π ρ ιλ ίο υ 1946.
*Ο 'Έλλην *Εαπεραντιντης 1 7 8 3
πουλος, Γ εν. Γραμματεύς ή κ. Μ .Ν . Δ ρα γώ να . Μέλη οΐ κ κ. Ί ω . Μ π ε'έκ ος Κωνστ. Ζ αχαριάδης Σ π Λ α μ π ρ ινίδ η ς και Ιω . Δερμίκης.
Ό «*Έλληγ Έ σ π ερ α ντι στής» συγχαίρει είλικρινώ ; τό νέον Δ Σ υμ β ούλιον, τό ό π ο ιο ν , ώς έκ τής συν δ έ σ ε ω ς του, δεν δύνατσι καρά νά προοδεύσει προς ευτυχή έκπλήρω σιν τού ιερού σκοπού εις ον αποβλέπει ή έν τή Μ α κ ε δ ο ν ικ ή πρωτευούση φ ιλοπρόοδος « Έ σ π ερ α ντικ ή "Ε νω σις».
Ή Δ ιε ύ '& ν ν σ ις
‘Ε λβετία*
Β έ φ ν η . Τ ό π ρ ο σ εχές .Δ ιε θ ν έ ς Έ σ π ε ρ . Σ υ ν έ δ ρ ιο υ θά γίνη κατά τό προσεχές έτος 1947 έν Έ λβετίςι. Ε κ φ ρ ά ζ ο ν τ α ι πιθανότητες, δτΐ τόΛ τοΰ έτους 1948 θά γίνη έν Σ ουη δίρ, ένβα ώς γνωστόν ή Έ σ π ερ . κίνησις ε ίν α ι σ η μ α ν τ ικ ή , και τό το ν 1 9 4 9 έν Γ α λ λ ία , έ ν θ α ή Έ σ π ε ρ . κ ίν η σ ις ε ίν α ι κ α τ α π λ η κ τ ικ ή .Ιρ λ α ν δ ία .
Δ ο υ β λ ϊν ο ν * Έ ν Δ ο υ β λ ίνφ εγένειο προ τίνος Δ ιεθνή ς Σ ύνοδος τής Α ε ρ ο π ο ρ ία ς , >Ις ήν άν^επροσω πεύθησαν 13 χώ ραι. ΕΙς τού την παρέσιησαν καί αντιπρόσω ποι τοϋ πα γκ οσμ ίου Έ σ π ε ρ . Τ ό π ο υ , δπως μεταδώσωσιν εις τά έν τώ έξωτερικφ Έσπερ. φύλλα τά αποτελέσματα τής έν λόγψ Σ υ νό δ ο υ .*Η Ι ρ λ α ν δ ία , ώς γνω σ τό ν, τυγχάνει ανεξάρτητος Δ η μ οκρατία , περι- λαμβάνουσα 4 . 2 5 0 . 0 0 0 κ α τ ο ίκ ω ν μέ κυρίας πόλεις τό Δ ουβλϊνον και τό
Μ πέλφαστ ( Έ κ τοΰ « I r la n d o V o k a s » ).
ΗορβΓ|γΙα.
Τό 26ον ετήσιον Έ σ π ε ρ . Σ υνέδρ ιον τής Σ ουηδίας, άπε- φ άσισε νά άποστείλη γεννα ΐυ ν χρηματικόν ποσόν εις Ν ο ρ β η γία ν διά την ά- νοικοδόμ η σιν τοΰ ύπό των Ν α ζί κατεδ «φισθέντος οϊκου τοΰ Νορβηγικ.οΰΈ σ π ε ρ . Σ υλλόγου.
O ŭ y y a p ia .
Β ο υ δ α π έ σ τ η . Μετά την άπελευθέρω σιν τής Β ο υ δ α π έστης έπανήρχισε την λειτουργίαν της ή Ο υγγρική Ε ρ γ α τ ικ ή Έ σ π ε ρ . Έ τ σ ι- σ εία - ( i i u t i g a r a L a b . —S o c ie t o L ,ab orista). Ω σ α ύ τω ς έπανή ρχισε τάς έργα- σίας του ό Ο υγγρικός Π α ιδα γω γικ ός Έ σ π ε ρ . Σ ύλλογος μέ πρόεδρον τον όμ οϊδεά τη ν κ. Α . P e c h a n . 'H δ ιδ α σ κ α λ ία τής ΙΙα γκ οσ μ ίου Β ο η θ . Γλώσσης είσήχθη και είς τήν Σ χολήν τής Κ ενιρικής ‘Α στυνομίας Βουδαπέστης (R e n - d o r E g y e s lŭ e t ) . Τ αύτη ν άκολ<·υθοΰσΐν είς 2 τμήματα άνά 5 0 Α σ τ υ ν ο μ ι κοί δΓ έκαστον μ ά θ η μ α , ΓΙρόεδρος τοΰ έν λόγψ τμήματος τυγχάνει ό Έ σ π ε - ραντιστής Τ αγματάρχης κ· Ι ω σ ή φ M e g a d j a καί αντιπρόεδρος ό Δρ V in c e T o t h , ώσαύτω ς Τ αγματάρχης.
Ο ύ ρ θ υ γ ο υ ά Π * -ΛΤοντεβ/ντβο. Έ ν Μ οντεβίντεο έληξαν τά 4 επίσημα Έ σ π ε ρ . Μ αθήματα, έξ ών τά δύο ήσαν ειδικώ ς διά τούς μετεκπαιδευόμε
νους καθηγητάς καί τά άλλα δύο διά τούς τελειόφοιτους Δ ημοδιδασκάλους./ Ή διδασκαλία καί των 4 τούτων μ αδημάτω ν είχεν άνατεδή είς X _ τον γνω- στον Έ σ π ερ α ντ τσ ιή ν καί καθηγητήν τοΰ Π α νεπ ισ τη μ ίου κ Μ,. Φερνατώές Μ ενενδές. Τ « αποτελέσματα ύτή ρ ξα ν ανώτερα πάσης προσδοκία ς.
Σ η μ . τής Δ ιευ θ ύ νσ εω ς. — Κ αί έν Ά θήναις*, κατόπιν έπανειλημμέ- νων υ π ο υ ρ γικ ώ ν έγπυκλίω ν, καί από 25ετία ς π ερίπου, έδιδάσκομεν άνευ τι-
1 7 8 4 *Ο "Ε λλην 'Ε ο π ε ^ α ν τ ιο τ η ς νος διακοπής την Π α γχ. Β οη θ . Γλώσσαν « Ε σ π ερ ά ν τ ο » εις δλα σχεδόν τά Ε κ π α ιδ ευ τ ικ ά ‘Ιδρύματα τής πρωτευούσης άνιδιοτελώ ς, πάντοτε μέ λαμπρά
αποτελέσματα. Ο ϊ επιδρομείς έπέβαλον ή μ ΐν την διακοπήν τούτων. Καίτοι δέ άπό διμήνου έζητήσαμεν διά σχετικής αίτήσεως μας προς τό Σεβ * Υ π ουρ γείο ν Έ θ ν . Π αιδείας άνανέω σιν τής σχετικής έγκυκλίου, οΰδεμία μέχρι τούδε έ- λήφθη άπόφασις και ούτω εμεινεν ή Ε λ λ ά ς ή μόνη Χώρα τής ύφηλίου έ ν
θα σιω πη ρφ τφ τρόπψ άνεβλήθη ή τοιαύτη διδασκαλία ούχι βεβαίως διά την έκτακτον φήμην τού έγκριτου "Ανωτάνου παρ’ ή μ ΐν "Εκπαιδευτικού Συμβουλίου» ούτινος δμολογουμένω ς πυοΐστατοι διακεκριμένος έκπαιδευτι- κώς, ειδήμω ν τής Π αγκοσμίου Β οη θη τ. Γλώσσης «"Εσπεράντο» ώς και τής υψηλής αυτής ιδεολογίας !
Πολω νία.
- Cθ γνωστός Έ σ π ερ α ντισ τή ς καθ. S^gna^rski ήρχισε την διδασκαλίαν τής ΓΙ. Β. Γλώσσης εις την “Έ νω σ ιν των Π ολω νών Δημοδιδασκάλων.Σ ο υ η δ ία * «Βεοτόρας. Ό γνωστός συγγραφεύς και Α κ α δ η μ α ϊκ ό ς κ.
Π αύλος N y le n είς ώ ραίαν ομιλίαν, ήν έξεφώνησεν εν Βεστέρας κατέληξεν ώ ς έξης: « . Δεν απέχει πολύ ή εποχή κ α θ’ ήν πάσα χώρα θά θεω ρήται τοσούτψ μάλλον πεπολιτισμένη, δσον περισσότερον θά είναι έν αύτή διαδε
δομένη ή Π . Β Γλώσσα Ε σ π ε ρ ά ν τ ο » . Ή διδασκαλία ταύτης είσήχθη είς δλα τά σχολεία τής Μ . Έ κπαιδεύσεω ς ώς και είς τά Λαϊκά τοιαύτα τής Στοκχόλμης, G o te b e r g , Μοτάλα κ. ά είς πάντα δέ τά Μέλη τού Δ π θ ν ο ύ ς
"Οργανισμού Ν εολαίας (T J O ), ούτινος ή έδρα έν Ό λ λ α νδ ίρ , έπεβλήθη ή έκ- μάθησις τής Ε σ π ε ρ ά ν τ ο , ώς και εις τούς αντιστοίχους τοιούτους τής Α γ γλίας, Βελγίου και Γαλλίας.
L a v e r d a fo n to r e k o m e n c is flu i C)
1. L,a v e r d a fo n t o r e k o m e n c is flu i D e n o v e n ia arb o e k b u r ĝ o n a s ; N e p o v i s ĝ in m ilit a b ru F d etru i.
k a r e se n ia l i n g v o r ee so n a s.
2. S u r b r u s t3 d e n o v e s te lju v e lo j (b rila s, en v e n t ’ -sin s tr e ĉ a s la e sp e r a
(fla g o , k a j k oroj tr ile k a n ta s k aj ju b ila s . ĉar v e n i s ja m la lib e r ig a ta g o .
3. P e r e is la t i r a n \ la ul* teru ra ; L a monĉT, lu k t in t e ja rojn sen -
(k o n s ile , P o s t lia f a f s i n s e n ta s p li se k u r a , k a j la h o m a r o s p ir a s p li tran -
( k v ile . 4. J a m a n k a ft E s p e r a n t o la k a -
(te n o jn d is ŝ ir is kaj d e n o v e p r e te s ta r a s , P r o p o n i a l la m o n d o sia jn b e n - F ru fctŝv ela e s t o n t e c o ĝ i pre-
(p a r a s.
5. ĉ u pli m a je s te e ĉ la s u n ’ r a d ia s ? Ĉu v e r e la ĉ i e l ’ p lϊ r a v e bluas?
S e d u n u v e r o n v iv e n i k o t i s c i a s : K e n ia fo n to r iĉ e ree flu as?
T . J U N G 1) Svenska JRsperanto—Tidningen. t,a Kspero. Marto 1946.
eO "Ε λλην 'Ε β π ερ α ντια τη ς 1 7 8 5
L A P A P A G O DE L E O N O L A S A G H U L O
(A n e k d o to el la B iz a n tia H is to rio ) A n ta ti m il ja ro j s u r la tro n o d e B iz a n tio sid is u n u el la p lej g lo ra j irn p e rie s tro j B azilo i a la M a c e d o n ia n o .
V iro v e re r e ĝ a , ju s ta , s a ĝ a k a j k u r a ĝ a , li h a v is ta m e n u n u m al- v irto n ; li e s tis k o le re m a D u n i s ia k o le re g o li p o v u s n o n tr iĝ i tn a l- jus.ta k a j k r u e la . I n te r la fa v o ra to j, p li fo rta n p o te n c o n h a v is en la k o r te g o c e r ta frip o n o , n o m a ta S a n ta v a re n o , k iu le r te tr o m p a n te p e r h ip o k r ite c o k a j in tr ig o j la im p e rie s tro n , li ĝ u is lia n fa v o ro n .
L a so la , k iu tre fru e ' k o m p re n is la k a r a k te r o n de S a n ta v a r e n o k a j m a le s tin iis lin e s tis la p lej ju n a filo d e la im p e rie s tro , L e o n o , k iu p ro sia sa ĝ e c o e s tis in d ik ita p o r e s ti la p o s te u lo s u r la im p e rie s- tr a tro n o . P ro tio , S a n ta v a re n o m a la in is ĝ is m o rte L e o n o n k a j. p e n s is lin p e re ig i p r o f ita n te de la k o u a ta m a lv irto de la im p e rie s tro t.e. d e lia k o le re m o . L,i do k o m e n c is tro m p e a f e k ti a m ik e c o n p o r L e o n o . L i n io n tr iĝ is z o rg o p le r.a sen fla ta j la ttd o j k a j li s u b m e tiĝ is al 1i tie l ria- tu rc k a j s e n ĝ e n e , ke io m p o s tio m e li fo rig is la m a lfid o n k a j la a n tip a - tio n de la p rin c o k o n tr a u li.
T ia m e s tis o b s e r v a ta m a ln o v a le g o , la ŭ k iu , ĉiu fo je, k ia m la im p e rie s tro e liris al la ĉaso, n e n iu el la s e k v a n ta r o , n e e s c e p te a n k a u p o r lia j filoj, r a jtis k u n p o r ti ia n ajn a rm ilo n .
Ian i, la im p e rie s tro d e c id is iri al 14 ĉaso a k o m p a n a ta , k ie l k u - tim e , de sta s e k v a n ta r o . S a n ta v a r e n o , k iu ja m e s tis a k ir in ta p e r s ia j ru z a ĵo j la k o n fid o n d e L e o n o , a lv e n a s ra p id e tn e al li a n ta fl lia for- iro k a j k o tn u n ik a s al L e o n o , k v a z a ii s e k r e te ,.la n ie n s o g a n n o v a ĵo n .k e la im p e r ie s tr o e lrn e ta s sin al d a n ĝ e ro d u m la ĉaso k a j p e rs v a d a s la b o n k o ra n filon se k v i la p a tro n , k a ŝ e k u n p o r ta n te p o n a rd o n p o f lin d e fe n d i la u o k a z e .
P o st n e lo n g e la r e ĝ a s e k v a n ta r o e liris al la ĉaso . E n u n u tno- m e h to S a h ta v a re n o a lk u r a s , s p ir e g a n te k a j kvazaiS e k te r u r ita , a-1 la im - p e rie s tro d ir a n te : M a jstro I — v ia filo L e o n o s e n p a c ie n c iĝ a s p o r r e £ i.
S u b lia vesta.ĵo li k a ŝ a s p o n a rd o n . G a rd u v in , I m p e r ie s tr a M o ŝto l»
L»a iru p e rie s tro tu j fla m iĝ a s k a j o rd o n a s , k e oni k o n d u k u a n ta ŭ lin L e o u o n . A p e n a ŭ e s tis m a lk o v r ita la p o n a rd o , la im p e r ie s tr o . e k sp lo d - e tn a p ro k o le ro a lk u r a s al sta s e n k u lp a . filo k a j p e rfo rte f o r tir a s el lia b ru s to la p rin c a jn e m b le m o jn de h e re d o n to k a j o rd o tia s lia n tu ja n e n k a r c e r ig o n sen ju ĝ a d o k a j s e n a p o lo g io . R e v e n in te p o s te e n la pa- laco n li sin e n fe rm is en s ia ĉ a m b ra ro k a j fo rte ĉ a g r e n iĝ a n te e k p lo ris :
« L e o n o » li so p iris la m e n ta n te , — m ia p le j a m a ta filo, m ia h e r e d o n to a t- e n c is m ia n v iv o n , la v iv o n de lia p ro p ra p a tro ! L a s e n d a n k e m u lo
Mi u e v o la s p lu v id i lia n v iz a ĝ o o n e k io, k io m e m o rig o s al m i lia jn
1786 Ό ~Ελλην 'Ε α π ερ η ν τια τη ς
tr a jto jn . P o r m i, h o v e ! ne e k z is ta s n e k e k z is tis ia m L eo n o » !
D e p o st tiu m o m e n to la im p e r ie s tr a p a la c o k v a z a ŭ e k fu n e b ris . V a n e la m a lb o n s o rta L e o n o s k rib is el la k a rc e ro k o r tu ŝ a jn le te ro jn al s ia a m a ta p a tro . L,a im p e rie s tro n e n u r n e le g is, sed 1ί eĉ ne v o lis v id i ilin . T ia m a n ie r e fo rp a s is 3 lo n g a j m o n a to j. A lv e n is la K ristn a sk o - ta g o . G ra n d a festo en la p alaco . E s tis in a ln o v a k u tim o la u k iu la im p e rie s tro j o feris ĉia tn en tiu fe s to ta g o o fic ia la n ta g m a n ĝ o n al la k o rte g a n o j. L a im p e rie s tro , k v a n k a m ĉ a g re n o p le n a p ro f u n e b r o — p o r li e stis sa m e k v a z a u li e s tu s p e rd in ta p o r ĉ ia m sia n a m ita n filo n — n e v o lis m alobei al tiu ĉi k u tim o k a j o rd o n is, k e oni p r e tig u la o fic iŭ la n fe sle n o n en la m u lte k o s ta p a la c a p o rtik o , en k iu li ne e stis e n ir in ta de post Ia ta g o de la m a lĝ o ja o k a z in ta ĵo .
L a k o r te g a n o j s id ig a s sin I n t e r ili la im p e rie s tro S ile n to k a j p ro fu n d a ĉ a g re n o r e g a s m eze d e la k u n m a n ĝ a n to j O n i k re d u s pli- b o n e , k e fu n e b ro k u n ig is tie tio m d a lio m o j ol fe s to ta g o .
A p u d fe n e stro p e n d is k a g o p le k tita el a r g e n ta j m e ta lfa d e n o j.
Έξη ĝ\ s a ite tis b e la m u ltk o lo ra p a p a g o , k iu n L e o n o e s tis b re d itita .S ŭ - t
b ite en la m ezo de m o rta sile n to , re s o n a s v o ĉ o : « L e o n o , k a r a L e o n o ! L eono, k a ra L e o n o ! S k a n d a lo . S c iv o la j 1a k o r te g a n o j sin tu r n a s p o r v id i. E s tis la voĉo d e la p a p a g o , k iu d a u r ig is rip e ti la v o rto jn , k iu jn e s tis in s tr u in ta al ĝ i L eo n o .
L a k a ra nom o, k iu n e e stis a u d ita d u n i 3 t u t a j m o n a to j pro- fu n d e k o r tu ŝ is ĉiu jn k o r te g a n o jn A n k a u la o k u lo j de la in ip e rie s tro p le n iĝ is je la rm o j. F in e u n u el la k o rte g a n o j, la p le j se n te m a , ne p o v a n te s u b te n i la ŝ a rĝ o n , k iu pezis s u r sia b ru s to le v iĝ is k a j d iris :
« M a js tro ! L a voĉo d e la b ird o n in k o n d a m n a s . K ia l n i n e p o v u s ni a n k a ŭ , k iel ĝ i, p rc n o n c i n o m o n tie l k a r a al ni ĉ iu j? K ie l e s ta s eb le k u n v e n i ĉi tie n e n o fic ia la fe ste n o , k ia m v ia filo ĝ e m a s en s u b te ra k a r c e r o / v i k t i m o eb le d e tim e g ig a e ra ro a ŭ eĉ d e te r u r a p e rfid o ? Cu v i.o rd o n is, M ajstro, k e o ni lin ju ĝ u , k e li fa ru sia n a p o lo g io n ? C ŭ la le ĝ o c e r tig is al li ĉ iu jn fa v o ra ĵo jn . k iu jn ĝ i nc rifu z u s eĉ al la plej m a ln o b la k r im u lo ?
T i u ĉi k u r a ĝ p le n a lin g v a ĵo v e k a s s u b itc en la a n im o de la im - p e rie s tro lia jn p a tr a jn n a tu r a jn s e n to jn . L e o n o k o n d u k ita la s a m a n m o m e n to n a n ta ŭ sia n p a tr o n tro v is n e n iitn m a lfa c ile c o n p o r p ru v j si- a n p le n a n s e n k u lp e c o n . L a im p e rie s tro re k o n a s , k e li e s tis tr o m p ita . L i m a lb e n a s 'sia n fa ta la n s e n d e te n e m o n , k iu d u m 3 lo n g a j m o n a to j ig is la p a tro n k a j la filo n m a lfe liĉ a j.L i tu j e n b r a k ig a s k a j e m o c ip le n e k is a s p lu rfo je L e o n o n . L a la rn io j de la p a tr o k a j d e la filo k u n m ik s -
iĝ a s . T u t a la k u n v e n in ta r o e k p lo r e g a s p ro n e p ris k rib e b la ĝojo.
K a j S a n ta v a re n o ? L,a m om fenton, k ia m L e o n o e s tis e n ir a n ta en
*Ο "Ελλην *Εαπεραντιβτ·ης 1781
la S a L o n eg o n , li r a p id e g e f o r ŝ o v iĝ is m a la p e r a n te k ie l v a p o r o !
B a z ilo , k a j lia filo L e o n o , e n p le n a r e tr o v ita f e liĉ o s in m o n tr is in d u lg e m a j. I li s in k o n t e n t i g i s p u n i la p e r fid u lo n p er d a ŭ ra e k z ilo .
(E1 la H e lle n a L ln g v o ) D r o A . S T A Μ Α Τ ΙΑ D I S
Γ ν ω μ ι κ ά
1. Ή φιλάρεσκος γυνή ομοιάζει τήν σκιάν ήμώ ν. Τρέχετε κ α ίό π ιν της; σας φ εύγει. Τ ην φ εύ γετε; σάς ακολουθεί.— 2. "Ισον ύα ίνη ; και γυναι- κός. ώ μότης.— 3. Ά π ό γυνα ικ ός δρχή άμαρτίας, και δ ι ’ μύτήν άποθνή σκο- μεν π ά ντες.— 4 . Γ υ νή , δν, ούδένα έπιδεχόμενον ορ ισ μ όν (L a m b e r t).— 5 *Ο άνήρ δνευ τής γυναικός και ή γυνή δνευ τού άνδρός είσ ιν ατελείς, ένούμε- νοι συμ πλη ροΰντα ι.— *Η άλώπηξ δταν γηράση γίνετα ι καλογραία, δ διάβο
λος ερημίτης, ή δέ γυνή ευλαβής, 7 .— Α ί γυνα ίκες είναι δαίμονες" μάς στέλ- λουν είς τήν κόλασιν διά τής θύρας του π α ρα δείσ ου,— 8 . *Η γ υ ν ή γέλα δ
τα ν δύναται και κλαίει δταν θ έλ η .— 9. Λ αός και ύδωρ και πύρ, άκατάσχετα πάντα (Φ ωκυλίδης).— 10. *Η καρδιά τής ερωτοτρόπου γυνα ικ ός είνα ι ως ρ ό δ ο ν, εκ τού οπ οίου έκαστος εραστής κομίζει εν φύλλον, έως δτου τελευ- ταΐον τφ μείνουσιν αί ά κ α νθ οι.
Εύτράπελα(έκ του *Εσπερ· τύπου)
I1. Ό σύζυγος.— Μ ά, για τί αγόρασες γιά μένα τόσον μακρύ ύποκάμ ισον ;—-
‘Η σ ύ ζ υ γ ο ς : Διότι δεν ήθελα νά μάθη ό κόσμος πώς έχω δνδρα τόσον κοντόν.
2 . Ό μικρός ζω ό φ ιλ ο ς.— Π α π π ο ύ ! Ε π ά ν ω στή φαλάκρα τής κεφαλής σου τρέχει μιά κάμπια. Μ 9 ά φ ήνεις νά βάλλω μπροστά της ένα π ρ ά σ ινο φ υ λ- λ α ρ ά κ ι;
3 . Δ ιό τι είνα ι π ιο δυνατός. Δεν μοΰ λές, Γ ια νν ά κ η : για τί σέ έδειρε σήμερα ό πατέρ ις σου ; Τ όσο εύκολο καί δέν τό κατάλαβες ; γιατί είνα ι πιο δυ
νατός α π ό . μένα.
4. Μ ιά νύκτα μέ σ ελ η ν ό φ ω ς.—Ή σύζυγος : (Μ ά είναι άλήθεια άρα γε αυτό πού γρ ά φ ει ή έφ ημερίς ; ‘Ε κείνος : Τ ί δηλαδή ;— Π ώ ς μπορεί νά τν- φ λω θή κανείς καί μ έ τ ό σ ελ η νό φ ω ς!— ‘Ε κείνος : Μη λησμονής, πώς 1- ρωτευθήκαμε μιά νύκτα μέ σεληνόφως*
5 . Μ αραμένον ά νθ ο ς. « ‘Α γαπη τή Δ εσ π οινίς», λέγει κύριος είς Δ εσπ οινίδα κάπως περασμένης ήλικίας, τήν δπ οία ν έν τούτοις έλάτρευεν. «Δ ιιτή ρ η σα τό ά νθ ος τπού μοΰ προσεφέρατε τήν .παρελθούσα έβδομμδα, ,διότΐι δ* καί μαράθηκε -μου υπ ενθυμ ίζει
Λάντοτεέσβς.
«Κ ύριε», ά π α ντά ή/Δβεκποινίςδυσαρεστημένη, <ΐμέ · προσβάλλατε» · . !
I V Ό ’Έ λίη ν 'Εοπερανιιοτης
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Ά ρώ . Προτ. 31008
Έ ν ’Αθήναις τή 31 Μπΐρυ 1933 ΙΙρός
Τούς κ. κ. Γενικούς Έπιθεμ>ρητάς των Σχο
λείων, Διευθυντάς των Διδασκαλείων Μ. Έ κ παιδεΰσ»ως, Πειραματικού Σχολείου Πανεπι
στημίου Αθηνών καί Μαρασλείου Δίδασκα, λείου.
Ύπομιμνήσκοντεςτην ύπ3 άρ. 59433, άριθ.
Εγκυκλίου 102 τής 28 "Οκτωβρίου 1932 δια ταγήν μας περί ιής ^διδασκαλίας τής Διεθνούς Γλώσσης «Εσπεράντο» εις τούς βουλομένους έκ των μαθητών τών Γυμνασίων καί Διδασκα
λείων τού Κράτους, παρακαλούμεν υμάς, δπως συσιήσητε εις τούς Διευθυντάς τών Σχολείων τής άρμοδιότητός σας νά παράσχωσι πάσαν διευκόλυνσιν εις τούς άφιλοκεροώς άναλαβόν- τας την τοιαύτην διδασκαλίαν αποφοίτου- τής ενταύθα Έσπεραντικής “Ακαδημίας τής Ε λ
λάδος. ■ :ν*;~
Οι κ. κ. Διευθυνταί τών Γυμνασίων καί Διδασκαλείων σκόπιμον είναι τά έξηγήσωσι την έν τφ σημερινφ πολιτισμφ θέσιν τής γλώσσης ταύτης καί τον υψηλόν προορισμόν αυτής,νά συσιήσωσι δέ εις τούς μαθήτάς δπως μετά σωργήςκαί ενδιαφέροντος, καθ’ άς ώρας είναι έλευθςροι, νά παρακολουθώσι τά διδα σκόμενα μαθήματα.
Ό Υπουργός
I. ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ
Π Ρ Ο Ζ Ο
X
Η ! "Ολοι οΙ ’Εσπεραντι- σταί πρέπει νά προτιμήσουν :ΥΔΡΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΥΣ
ΕΛΑΙΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΥΣ
ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΕΙΣ τών όμοιδεατών τω ν:
ΑΙΜ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ - Π. ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ Γραφεϊα: Εΰριπίδου 11. Τηλ. 24-404
"Ολοι οΙ Έοπεραντιοταί είς τό ’Εσπε-
; ραντικόν Έμπορορραφεϊον Γ. Μ I Γ Γ Α
Θά ντυθείτε μέ γούστο, τέχνη, μόδα κ ι’ έψαρ- μογή τελεία , σέ όλα τά είδη ανδρικών ένδυμά- των, καθώς κα ί γυναικείω ν τα γ ιέρ κα ί παλτών.
'Αδήναι, όδός EŭpuniSou 11 —Τηλ. 24-402
«Irlando Voksa». Specimeno K ontraŭ Re- spondkupono. Sonas, Dundrom a. D ublin.
Irlando
Ο ΕΑΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΣΤΗΣ HELENA ESPERANTISTO
Ιδιοκτησία Α. Α. Ζταματιάδου
Ή έκ τών περιεχομένων άναδημο- σίευσις έπ ιτρέπ εται μόνον έάν ά- ναφέρηται τό παρόν ψύλλον «°Έλ- λήν Έσπεραντιστής».
ΕΞΑΜ Η ΝΟ Σ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΔΡΑΧ. 1750
ί ---
1. Λ εξικόν Έ λληνο-Έ σπ εραντικόν μετά Λ εξιλο γίο υ Έ σπεραντο-Έ λληνικου σελ.
450 (πανόδετον) δρ. 20000
2. Nova Graraaijka libro » 10000 3. Γρα μ μα τική—Α σ κ ή σ ε ις —Ισ τ ο ρ ία » 4000 4. Σ υ λλο γή Ασκήσεω ν (Bkzercaro) 1000
5 Ό Μ ικρός Διερμηνεύς 2000
6. Εσπ εράντο κ ά ΐ Έσπεραντισμός » 2000
7. ΟΙ Δελψινόσημοι μεθ’ 180 εικόνων
8. Camaran (Γα λλισ τί) πολυτελώς > ινόδ 9. Μπαχά’ ού λ λ ά χ κα ί ή Νέα έποχή
10. Budao (μέ 8 είκ.) σελ. 50
11. Σ το ιχ ε ία τής Δ. Γ Ε σ π εράντο 12. Σκέψ εις περί τής Δ. Βοηθ. Γλώσ-
αης κα ί του σκοπού αύτής
12. Ό λ α τά τεύχη τοθ <σΕλληνος Έ - σπεραντιστου του έτους 1945
15000 20000 2000 2000 300 200 3000
»
>
»
>
Μ ικραί Α γ γ ε λ ία ι: — l t ’ έκάότην Γρα^|ΐλν (άπαξ) Δρα^. 800.
Anoncetoj. Kosto : nnu Reepondkupono por ĉ ia ĵ t r i vortoj.
ĉiu provnumero: 3 Respondkuponoj.
