Metody numeryczne w fizyce
FZP002934wcL
rok akademicki 2019/20 semestr letni
Wykład 6
Karol Tarnowski
karol.tarnowski@pwr.edu.pl L-1 p. 220
• Równanie Laplace’a
• Metoda relaksacji
• Przykłady
• Równanie Poissona
Plan wykładu
• metoda relaksacji
Równanie Laplace’a
+ + =
2 2 2
2 2 2 0
V V V
x y z
( , , )
V x y z
Dyskretyzacja pierwszej pochodnej
( + ) − ( )
, ,
1, , , ,
i j k
V i j k V i j k V
x x
( , , ) ( , , )
V i j k V i x j y k z
( ) − ( − )
, ,
, , 1, ,
i j k
V i j k V i j k V
x x
( + ) − ( − )
, ,
1, , 1, ,
i j k 2
V i j k V i j k V
x x
Dyskretyzacja drugiej pochodnej
+ −
−
2 1/2, , 1/2, ,
2
, ,
i j k i j k
i j k
V V
x x
V
x x
+ −
− −
−
2 1, , , , , , 1, ,
2
, ,
1 i j k i j k i j k i j k
i j k
V V V V
V
x x x
x
( )
+ − + −
2 1, , , , 1, ,
2 2
, ,
i j k 2 i j k i j k
i j k
V V V
V
x x
Równanie Laplace’a
+ + =
2 2 2
2 2 2 0
V V V
x y z
( ) ( ) ( )
1, , , , 1, ,
2
, 1, , , , 1,
2
, , 1 , , , , 1
2
2
2
2 0
i j k i j k i j k
i j k i j k i j k
i j k i j k i j k
V V V
x
V V V
y
V V V
z
+ −
+ −
+ −
− +
+
− +
+
− +
=
+ − + − + −
+ + + + + =
1, , 1, , , 1, , 1, , , 1 , , 1 , ,
1
6 V i j k V i j k V i j k V i j k V i j k V i j k V i j k
Równanie Laplace’a
Metoda relaksacji
→ → →
0 1 2
, , , , , ,
i j k i j k i j k
V V V
= + +
2 2 2
2 2 2
V V V V
t D x y z
( , , , )
V x y z t
( , , ,0) → ( , , , → )
V x y z V x y z t
Równanie Laplace’a
Metoda Jacobiego
+
+ − + −
= + + +
1
, 1, 1, , 1 , 1
1 4
n n n n n
i j i j i j i j i j
V V V V V
Równanie Laplace’a
Przykład 1. Potencjał między równoległymi płytkami
Równanie Laplace’a
Przykład 2.
Równanie Laplace’a
Przykład 3. Kondensator płaski
• metoda Jacobiego
• metoda Gaussa-Seidla
Równanie Laplace’a
+
+ − + −
= + + +
1
, 1, 1, , 1 , 1
1 4
n n n n n
i j i j i j i j i j
V V V V V
+ + +
+ − + −
= + + +
1 1 1
, 1, 1, , 1 , 1
1 4
n n n n n
i j i j i j i j i j
V V V V V
Równanie Laplace’a
Przykład 4. Ładunek punktowy
+ + = −
2 2 2
2 2 2
0
V V V
x y z
( )
+ −
+ −
+ −
+ +
= + + +
+
1, , 1, , 2
, ,
, , , 1, , 1,
0
, , 1 , , 1
1 6
i j k i j k
i j k
i j k i j k i j k
i j k i j k
V V
V V V x
V V
( ) =
4 0
V r r