Decyzja - Sara Wexler - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

SARA WEXLER

ur. 1931; Międzyrzec Podlaski

Miejsce i czas wydarzeń Międzyrzec Podlaski, II wojna światowa Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W

poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2017, II wojna światowa, Rosjanie, ucieczka na wschód

Decyzja

Kiedy Rosjanie byli u nas i nie cofnęli się jeszcze, wtedy mój najstarszy brat powiedział, żebyśmy wszyscy uciekali z nim do Rosji, bo Niemcy zabiją wszystkich, tak on powiedział. To babcia była u nas, ona doszła do niego i dała mu takie, dwa razy tak: „Ty nie mów tak, ty nie bądź takim prorokiem. To nieprawda. Niemcy nic nie będą nam robić i będzie wszystko w porządku”. A jednak nic nie było w porządku potem.

Mój brat uciekł, a potem on się wrócił, bo powiedział, że Niemcy cofnęli się, i że jeszcze raz oni przyjdą tutaj i zabiją wszystkich Żydów, to bądźcie z mądrym i uciekajcie razem ze mną do Rosji. A tatuś mówił, że do Rosji on nigdy nie chce więcej uciekać, dlatego, że oni byli już w Rosji, przed rewolucją. Mam nawet zdjęcie, że oni są w Rosji, z moim tym najstarszym bratem. On miał może dwa lata wtedy. To już ojciec mówi: „Ja tak dużo pracowałem na tą fabrykę i to wszystko, to ja teraz pojadę do Rosji, żeby wszystko nam zabrali?” Bo myślał, że w Rosji to nie można już tak żyć. No i tak to zdarzyło się, że wszystkich zabili, oprócz mego brata, który uratował mnie i szwagierkę.

Data i miejsce nagrania 2017-12-13, Kirjat Mockin

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Maria Radek