PORADNIK_Ewakuacja szkoly_okladka_layout :45 Page 2 EWAKUACJA SZKOŁY

(1)

EWAKUACJA

SZKOŁY

(2)

(3)

EWAKUACJA SZKOŁY

PORADNIK

Podmioty współpracujące:

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy Komenda Stołeczna Policji Straż Miejska m.st. Warszawy Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy

(4)

(5)

Warszawa, grudzień 2016 r.

Szanowni Państwo,

czym jest ewakuacja i jak istotne jest jej sprawne przeprowadzenie , dowiemy się z niniejszego poradnika.

W tym kontekście warto sobie uświadomiĆ, jak wielka odpowiedzialnośĆ spoczywa , na dyrektorze i kadrze pedagogicznej szkoły, w sytuacji realnego zagrożenia . Jak skutecznie wypełniĆ zobowiązanie wobec rodziców, którzy powierzyli Wam najcenniejszy skarb – swoje dzieci .

Rozwój cywilizacji niesie ze sobą nie tylko postęp i dobre zmiany, ale także wiele problemów i zagrożeń , do których należy się wcześniej przygotowaĆ. W każdej chwili może nastąpiĆ

zdarzenie (będące efektem przypadkowego lub celowego działania), w wyniku którego konieczna będzie szybka i sprawna interwencja , często połączona z ewakuacją uczniów i pracowników szkoły. Ażeby pomóc Państwu profesjonalnie i kompleksowo przygotowaĆ się na taką ewentualnośĆ, Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, w konsultacji ze specjalistami z Państwowej Straży Pożarnej, Policji , Straży Miejskiej oraz Biura Edukacji Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, opracowało poradnik pn . „Ewakuacja szkoły”.

Zawarte są w nim bezcenne informacje , wskazówki i wzory dokumentów ułatwiające podjęcie działania w sytuacji nadzwyczajnej, a także przygotowujące do opracowania własnego planu ewakuacji .

Wierzę , że Poradnik ten będzie przydatnym przewodnikiem, służącym realizacji jednego z ważniejszych zadań , wypełnianych w trosce o bezpieczeństwo dzieci w szkole .

Dyrektor

(6)

Opracowanie tekstu:

Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

ul. Młynarska 43/45, 01-170 Warszawa

Strona tytułowa:

Materiały własne Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

Źródła wykorzystanych ilustaracji:

Fototgrafie: str.: 6, 12, 18, 24, 25, 41, 42 - materiały własne Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

Rysunki: str. 7, 31, 35, 36, 37, 39, 45, 46 - Maria Joanna Kowalska Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego

Druk, skład:

PROPRINT Usługi Poligraczne e-mail: biuro@proprint.biz.pl tel.: /22/ 711-99-91

(7)

EW AKUACJA SZKOŁY

SPIS TREŚCI

1. Potencjalne przyczyny przeprowadzenia ewakuacji 6

2. Podstawa prawna 8

2.1 Zakres odpowiedzialności 8

2.2 Warunki ewakuacji w zakresie techniczno-budowlanym 9

3. Organizacja ewakuacji 12

4. Zasady prowadzenia ewakuacji oraz poruszania się po drogach

ewakuacyjnych 29

5. Telefony alarmowe, powiadamianie służb ratowniczych 33

6. System alarmowania 35

7. Miejsce zbiórki a miejsce czasowego przebywania

ewakuowanych uczniów 37

8. Informowanie rodziców o zdarzeniu 41

9. Ćwiczenia praktyczne w zakresie sprawdzenia warunków

i organizacji ewakuacji 44

10. Znaki ewakuacyjne 48

ZAŁĄCZNIK NR 1 50

ZAŁĄCZNIK NR 2 54

(8)

EW AKUACJA SZKOŁY

1. POTENCJALNE PRZYCZYNY PRZEPROWADZENIA EWAKUACJI

Ewakuacja to zorganizowane przemieszczenie ludzi, czasem wraz z dobytkiem, z miejsca, w którym występuje zagrożenie, na obszar bezpieczny.

Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu ewakuacji z budynku. Każdorazowo należy rozważyć potrzebę/konieczność ewakuacji oraz wybrać najlepszy (w zależności od sytuacji, rodzaju i umiejscowienia zagrożenia) wariant opuszczenia budynku, uwzględniający drogi, kierunki i kolejność opuszczania obiektu.

PRZYCZYNY EW AKUACJI

(9)

W przypadku wtargnięcia na teren placówki oświatowej uzbrojonego napastnika, ewakuację zaleca się jedynie wówczas, kiedy uczniowie i pracownicy szkoły znajdują się w pobliżu wyjścia z budynku i są jeszcze poza bezpośrednim zasięgiem zagrożenia. Szczegółowe zasady postępowania w takim przypadku zostały opracowane przez Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, we współpracy z Komendą Stołeczną Policji, w formie filmu edukacyjnego z cyklu „Nie warto ryzykować!”

pt.: „Wtargnięcie napastnika do szkoły” i dołączonej do niego broszury pn. „Zasady postępowania na wypadek wtargnięcia napastnika na teren placówki oświatowej”.

PRZYCZYNY EW AKUACJI

UWAGA!

Niektóre z wyżej wymienionych zagrożeń mogą mieć związek z celowym działaniem terrorystycznym.

Przyczynami ewakuacji w szkole mogą być zagrożenia związane między innymi z:

 pożarem,

 awarią instalacji gazowej,

 rozprzestrzenianiem się na terenie szkoły niebezpiecznych substancji chemicznych (ciecze, gazy),

 otrzymaniem informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalezieniem/podłożeniem podejrzanego,

niebezpiecznego przedmiotu/pakunku,

 powodzią,

 katastrofą budowlaną.

(10)

EW AKUACJA SZKOŁY PODST A W A PRA WNA

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 191 ze zm.)

Art. 4 ust. 1Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

(…)

4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji;

5) przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej;

6) zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi;

7) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Art. 4 ust. 1a Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w ust. 1, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje – w całości lub w części - ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku, gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem.

2. PODSTAWA PRAWNA

2.1. Zakres odpowiedzialności

(11)

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719)

§ 6 ust. 1Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej (…), zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, zawierającą:

(…)

5) warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;

(…)

8) plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, graficznych danych dotyczących w szczególności:

(…)

h) warunków ewakuacji, ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych.

2.2. Warunki ewakuacji w zakresie techniczno-budowlanym

Zgodnie z przepisami prawnymi, przygotowanie budynku szkolnego do ewakuacji uczniów i pracowników polega na stworzeniu warunków, zapewniających możliwość szybkiego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Warunki te osiągamy poprzez:

►właściwe wytyczenie dróg ewakuacyjnych, z uwzględnieniem równomiernego rozdzielenia grup osób opuszczających budynek,

►właściwe, zgodne z obowiązującą, polską normą, oznakowanie dróg ewakuacyjnych,

►wyposażenie dróg ewakuacyjnych w obowiązkowe oraz dodatkowe środki techniczne, ułatwiające ewakuację (takie jak: oświetlenie ewakuacyjne - alarmowe i przeszkodowe, urządzenia oddymiające, urządzenia antypaniczne, itp.).

PODST A W A PRA WNA

(12)

PODST A W A PRA WNA

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719)

§ 4 ust. 1 W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie (…) czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji:

(…)

11) składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości określonych w przepisach techniczno-

budowlanych;

14)zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie w przypadku pożaru lub innego zagrożenia powodującego konieczność ewakuacji;

16) lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych;

18) uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do:

(…)

e)wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych,

§ 4 ust. 2Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków (…):

4) oznakowują znakami zgodnymi z Polskimi Normami:

a) drogi i wyjścia ewakuacyjne (…) oraz pomieszczenia, w których zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi są wymagane co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,

f) drabiny ewakuacyjne, (…) miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych.

§ 15 ust. 1 Z każdego miejsca w obiekcie, przeznaczonego do przebywania ludzi, zapewnia się odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczanie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także zastosowanie technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegających na:

1) zapewnieniu dostatecznej liczby, wysokości i szerokości wyjść ewakuacyjnych;

2) zachowaniu dopuszczalnej długości, wysokości i szerokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych;

(13)

PODST A W A PRA WNA

3) zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń;

4) zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budo- wlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu;

5) zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i zapasowego) w pomieszcze- niach i na drogach ewakuacyjnych wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych (…).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

(Dz.U. z 2015 r. poz. 1422)

Warunki oraz parametry, jakie muszą spełniać drogi ewakuacyjne, określone są w rozdziale 4 działu VI (§ 236 – 257).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze zm.).

§ 5 ust. 1Plan ewakuacji szkoły lub placówki umieszcza się w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp.

§ 5 ust. 2Drogi ewakuacyjne oznacza się w sposób wyraźny i trwały.

Plan ewakuacji szkoły/placówki to najczęściej plan sytuacyjny poszczególnych kondygnacji w formie ich rzutu poziomego, z naniesionymi, w sposób wyraźny i trwały, kierunkami ewakuacji. Jednakże, z uwagi na fakt, że przepisy nie określają, jak taki plan ma wyglądać, może to być również opis zachowań w czasie ewakuacji. Najważniejsze, aby całość była czytelna i umożliwiała sprawne opuszczenie budynku przez uczniów i pracowników.

(14)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

3. ORGANIZACJA EWAKUACJI

Organizacja ewakuacji ludzi jest częścią instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, ale przepisy nie określają wymagań co do formy/wzoru takich dokumentów.

Nie da się stworzyć/zalecić jednego sposobu organizacji ewakuacji, gdyż każda szkoła ma inne uwarunkowania. Dlatego, wdrażając najbardziej optymalne warunki do przeprowadzenia ewakuacji, należy uwzględnić specyfikę obiektu i wypracować najlepsze rozwiązania organizacyjne dla danej szkoły.

Poniżej znajdują się przykłady procedur i zaleceń oraz propozycje rozwiązań i dobrych praktyk, związanych z organizacją ewakuacji, uwzględniające różnice w sposobie postępowania, w zależności od momentu wystąpienia zagrożenia (alarm ogłoszony na przerwie/podczas trwania lekcji).

(15)

Logo szkoły

Pieczęć szkoły:

TEMAT: PROCEDURA EWAKUACJI SZKOŁY

Cel: Przeprowadzenie sprawnej i bezpiecznej

ewakuacji osób, znajdujących się w obiekcie szkolnym, w sytuacji wystąpienia zagrożenia.

Zakres:

Określenie trybu postępowania oraz uprawnień i odpowiedzialności osób, realizujących niezbędne działania podczas ewakuacji.

Uwaga! Procedura powinna obejmować cały proces, od momentu stwierdzenia/możliwości wystąpienia zagrożenia, aż do powrotu dzieci do szkoły lub odebrania ich przez rodziców/prawnych opiekunów.

Opracowanie: Należy wpisać osobę opracowującą dokument.

Uprawnieni do uruchomienia procedury:

Dyrektor szkoły/wicedyrektorzy lub inne upoważnione osoby (wpisać konkretne osoby).

Zarządzający: Dyrektor szkoły

Dokumenty związane Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

Załączniki

Załącznik Nr 1

Wykaz miejsc czasowego przebywania osób ewakuowanych i ich rozmieszczenia.

Załącznik Nr 2

Wzór komunikatu informującego rodziców/opiekunów o ewakuacji szkoły.

Data ostatniej aktualizacji:

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Przykład procedury ewakuacji szkoły

(16)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

^UWAGA!Zadania przypisane dyrektorowi szkoły, podczas jego nieobecności, wykonuje zastępca lub inny, wyznaczony pracownik.

UWAGA!

Z procedurą muszą być zapoznani wszyscy pracownicy placówki. Nauczy- ciele przekazują uczniom wybrane informacje z procedury, w zakresie niezbędnym do opanowania zasad ewakuacji.

l. ZADANIA SZKOŁY

1. PRZEKAZANIE INFORMACJI O ZDARZENIU. ZARZĄDZENIE EWAKUACJI

Wykonujący Opis czynności Uwagi

Osoba, która zauważyła zagrożenie

Informuje o zagrożeniu osoby znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu.

W przypadku ujawnienia podejrzanego/niebezpiecznego przedmiotu/

pakunku, miejsce to powinno być odseparowane i zabezpieczone od ewakuowanych osób i przed dostępem osób postronnych. Osoba/osoby zabezpieczające takie miejsce muszą stać w bezpiecznej odległości oraz, w miarę możliwości, za jakąś osłoną (np. ścianą).

Zabezpieczenie miejsca powinno trwać do momentu, kiedy wszyscy uczniowie opuszczą zagrożoną strefę.

Przekazuje informację o zagrożeniu dyrektorowi placówki.

Uczeń może przekazać informację osobiście, przez dowolnego nauczyciela lub sekretariat.

(17)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Dyrektor szkoły

Ocenia sytuację i, w razie potrzeby, zarządza ewakuację, decydując m.in.:

– czy dotyczy ona całości budynku, czy i tylko jego części,

– którymi drogami ma się odbywać (zagrożenie może wykluczać korzystanie z części dróg - kiedy np.

podejrzany/niebezpieczny przedmiot/pakunek znajduje się na danej drodze

ewakuacyjnej), – czy obejmuje mienie

i w jakim zakresie.

W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, lub gdy sytuacja wymaga natychmiastowego działania (np. rozwój pożaru może odciąć drogę ewakuacyjną), nauczyciel powinien ewakuować swoich podopiecznych, bez oczekiwania na zarządzenie ewakuacji przez dyrektora placówki, jednocześnie informując innych o zagrożeniu.

Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi.

Miejsce zdeponowania ewakuowanego mienia należy wyznaczyć wcześniej.

Dyrektor szkoły lub wyznaczona/

wskazana osoba

Dzwoni pod numer alarmowy 112 (lub 997/998/999) powiadamiając służby ratownicze o zagrożeniu.

Zakres informacji

w powiadomieniu – patrz str. 33, Rozdział 5.

Telefony alarmowe, powiadamianie służb ratowniczych.

Jeśli trwa przerwa lekcyjna, przed uruchomieniem sygnału alarmowego informuje

nauczycieli w pokoju

nauczycielskim o zarządzeniu ewakuacji.

(18)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

2. EWAKUACJA UCZNIÓW Z OBIEKTÓW SZKOŁY

Kieruje akcją

ewakuacyjną/ratowniczą do czasu przybycia służb ratowniczych.

Wyznaczeni pracownicy szkoły

Otwierają na oścież wszystkie wyjścia ewakuacyjne.

Wyznaczony pracownik szkoły

W miarę możliwości wyłącza, zachowując zasady

bezpieczeństwa, media, takie jak energia elektryczna i gaz.

Do wyłączenia mediów powinny zostać wyznaczone osoby posiadające wiedzę na temat ich obsługi.

W sytuacji, gdy brak oświetlenia znacząco utrudni ewakuację, energię elektryczną należy

wyłączyć po zakończeniu ewakuacji.

Upoważniona

osoba Uruchamia/włącza alarm zarządzający ewakuację.

Zgodnie z systemem alarmowania,

obowiązującym w danej placówce – patrz str. 35.

UWAGA! Za ewakuację dzieci i młodzieży poza strefę zagrożenia odpowiada dyrektor szkoły, ale do nadzoru nad uczniami podczas ewakuacji zobowiązana jest cała kadra pedagogiczna oraz wszyscy pracownicy szkoły.

(19)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Podążając za uczniami, dokonują przeszukania pomieszczeń, w celu sprawdzenia, czy nikt nie pozostał wewnątrz budynku.

Należy zwrócić szczególną uwagę na pomieszczenia takie jak: toalety, zaplecza, pracownie, szatnie, pomieszczenia

gospodarcze i socjalne.

Wyznaczony pracownik szkoły

Zabiera ze sobą wydruki listy uczniów poszczególnych klas.

Z uwagi na fakt, że obecnie w szkołach brak jest papierowych

dzienników, listy będą pomocne przy

sprawdzaniu obecności uczniów na miejscu zbiórki.

Sugeruje się również zabranie kluczy do pomieszczeń szkolnych.

Pracownicy sekretariatu szkoły

Zabezpieczają dokumenty, pieczęcie, itp. i zamykają drzwi do sekretariatu.

Nauczyciele ze świetlicy szkolnej

Prowadzą ewakuację uczniów ze świetlicy.

Pomagają w ewakuacji uczniom niepełnosprawnym.

(20)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

2A. WARIANT A - Ewakuacja jest ogłaszana podczas trwania przerwy lekcyjnej

Uczniowie

Ustawiają się pod ścianami po obydwu stronach korytarzy (środek powinien pozostać wolny) i oczekują na nauczyciela.

Dzieci, które w chwili ogłoszenia sygnału ewakuacyjnego nie są na korytarzach, powinny tam jak najszybciej przejść.

Jeśli przebywanie na korytarzu nie jest bezpieczne

(np. zadymienie, ogień), uczniowie udają się do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego, a następnie na miejsce zbiórki.

Nauczyciele z pokoju nauczyciel- skiego i nauczyciele dyżurni

Wychodzą na korytarz i, ustawiając się w niewielkich odstępach od siebie,

pozwalających na zachowanie kontroli nad grupą,

wyprowadzają uczniów z budynku, kierując do odpowiednich

lokalizacji/punktów na miejscu zbiórki.

Zasady poruszania się po drogach ewakuacyjnych – patrz str. 29.

(21)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

2B. WARIANT B - Ewakuacja jest ogłaszana podczas lekcji

Uczniowie znajdujący się poza swoją salą (np. którzy wyszli do toalety, nie rozpoczęli swoich zajęć)

Udają się do najbliższej sali lekcyjnej (nie powracają do swojej klasy).

Nauczyciele przebywający w stołówce szkolnej i pracownicy kuchni

Wyprowadzają dzieci ze stołówki w zorganizowanych grupach, kierując się na miejsce zbiórki.

Nauczyciele/

opiekunowie pełniący dyżur na boisku

1. Kontynuują nadzór nad swoimi podopiecznymi, uniemożliwiając uczniom powrót do szkoły.

2. Kierują dzieci do odpowiednich lokalizacji/punktów na miejscu zbiórki.

Nauczyciele, którzy po przerwie mieli miećnastępne zajęcia z daną klasą

Na miejscu zbiórki dołączają do uczniów, z którymi mieli mieć następne zajęcia.

(22)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Nauczyciel prowadzący zajęcia

1. W zależności od sytuacji lub informacji przekazanych wraz z sygnałem alarmowym, wydaje uczniom polecenie

pozostawienia lub zabrania swoich rzeczy i ewakuacji z budynku.

Polecenia należy wydawać głosem stanowczym, ale spokojnym.

Należy przeciwdziałać wszelkim objawom paniki.

W przypadku poważnego niebezpieczeństwa, np.

gdy ogień szybko się rozprzestrzenia, nie ma czasu na pakowanie rzeczy i zabieranie ich ze sobą – najważniejsze jest bezpieczeństwo uczniów!

Jednakże, jeżeli powodem ewakuacji jest np.

podłożenie ładunku wybuchowego, uczniowie zabierają ze sobą

wszystkie swoje rzeczy:

plecaki, torby, okrycia wierzchnie, itp. – ułatwia to późniejszą procedurę pirotechnicznego sprawdzenia budynku.

2. Nakazuje uczniom wsunąć krzesła pod ławki i ustawić się w pary przed drzwiami wyjściowymi z sali.

3. Pozostawia okna:

– zamknięte (w przypadku pożaru), lub

– otwarte (w sytuacjach takich jak: awaria instalacji

gazowej, rozprzestrzenianie się na terenie szkoły niebezpiecznych substancji, otrzymanie informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalezienie/podłożenie podejrzanego,

niebezpiecznego przedmiotu/pakunku).

Nauczyciele, którzy podczas ogłoszenia alarmu prowadzili zajęcia z użyciem substancji niebezpiecznych (np.

lekcja chemii), przed opuszczeniem sali muszą te substancje

zabezpieczyć.

(23)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Nauczyciel prowadzący zajęcia

4. Wyznacza dwóch uczniów na czoło grupy, do pierwszej pary.

Muszą to być uczniowie odpowiedzialni

i zdyscyplinowani – to oni poprowadzą klasę drogą ewakuacyjną.

5. Wychodzi na korytarz i sprawdza, czy warunki pozwalają na bezpieczne opuszczenie sali.

Jeśli warunki nie pozwalają na korzystanie z wytyczonej drogi ewakuacyjnej - nauczyciel ma prawo wybrać inną drogę.

6. Jeśli warunki pozwalają na ewakuację, wyprowadza uczniów z klasy informując, którą drogą ewakuacyjną mają się poruszać oraz przypomina, gdzie jest miejsce zbiórki.

Zasady poruszania się po drogach ewakuacyjnych – patrz str. 29.

7. Sprawdza, czy wszyscy uczniowie opuścili klasę.

8. Wychodzi i:

a. zamyka drzwi na klamkę (nie na klucz) lub b. pozostawia drzwi do

pomieszczeń otwarte – w przypadku ewakuacji szkoły ze względu na informację o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalezienie/podłożenie podejrzanego,

niebezpiecznego przedmiotu/pakunku.

Niezamykanie drzwi na klucz jest istotne w przypadku ponownego sprawdzenia sal.

9. Podąża za klasą, na końcu grupy uczniów.

(24)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

2C. Dalsze postępowanie – wspólne dla WARIANTU A i WARIANTU B

Uczniowie

1. Wykonują polecenia nauczyciela, zachowując spokój i zdyscyplinowanie.

2. Zgłaszają nauczycielowi wszystkie zdarzenia zagrażające

bezpieczeństwu (złe warunki na drodze ewakuacyjnej, tj.

zadymienie, zawalenie, pożar, omdlenie lub odniesienie obrażeń przez innego ucznia, itp.).

3. Pomagają mniej sprawnym uczniom w opuszczeniu budynku.

1. Nadzoruje realizację zapisów, zawartych w procedurze ewakuacji.

2. Czuwa nad sprawnym przebiegiem ewakuacji, właściwym kierowaniem uczniów do wyjść ewakuacyjnych.

3. Reaguje na bieżący rozwój sytuacji.

Pozostali pedagodzy i personel znajdujący się na terenie szkoły

Pomagają w ewakuacji uczniów na poszczególnych kondygnacjach/klatkach schodowych, strefach

pożarowych, kierując dzieci do właściwych dróg/wyjść

ewakuacyjnych.

(25)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Woźni, portierzy, personel sprzątający i pozostali pracownicy administra- cyjno-gospo- darczy szkoły

1. Pomagają wyprowadzać dzieci na zewnątrz, kierując je do miejsc/a zbiórki.

2. Zabezpieczają wyjścia ze szkoły, zapobiegając jednocześnie powrotowi uczniów oraz wejściu do obiektu innych osób.

1. Odpowiada za zorgani- zowanie opieki i pomocy ewakuowanym

i poszkodowanym uczniom/

pracownikom.

Rannych, których stan może się pogorszyć przy

przenoszeniu

(np. z podejrzeniem urazu kręgosłupa) nie wolno przemieszczać, chyba, że charakter zagrożenia wymusza ewakuację

(np. silnie rozprzestrzeniający się pożar).

2. Wprowadza zakaz wejścia i wjazdu na teren szkoły osób postronnych.

3. Zarządza odblokowanie dróg dojazdowych i udostępnienie miejsca do działań dla służb ratowniczych, poprzez np. złożenie pachołków, otwarcie szlabanów, ewakuację pojazdów z terenu administrowanego przez szkołę.

4. Po przybyciu na miejsce służb ratowniczych składa raport o sytuacji

Kierującemu Działaniami Ratowniczymi (KDR), informując również, czy zostały wyłączone media,

Po przybyciu na miejsce, służby ratownicze przejmują dowodzenie akcją ewakuacyjną/

ratowniczą.

(26)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

5. Udostępnia plany obiektu.

6. Postępuje zgodnie z poleceniami KDR.

Uczniowie

Po dotarciu do miejsca zbiórki ustawiają się (w sposób ustalony, np. dwuszeregu) na wcześniej wyznaczonych dla swoich klas miejscach

i oczekują na dalsze polecenia nauczycieli.

Nauczyciele

1. Na miejscu zbiórki sprawdzają obecność swoich podopiecznych, weryfikując, czy wszystkie dzieci opuściły budynek (w przypadku ewakuacji ogłaszanej podczas przerwy – będą to uczniowie klasy, z którą nauczyciele mieli mieć następne zajęcia, w przypadku ewakuacji ogłaszanej podczas trwania lekcji – będą to uczniowie klasy, z którą prowadzili zajęcia).

(27)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

2. Składają raporty wicedyrektorowi (lub innej wyznaczonej osobie) o stanie osobowym ewakuowanych uczniów.

W celu zebrania informacji o liczbie ewakuowanych, to wicedyrektor (lub inna wyznaczona osoba) powinien podchodzić do poszczególnych klas, aby nauczyciele/opiekunowie nie musieli oddalać się od podopiecznych.

Zaleca się, aby nauczyciel, który stwierdzi brak

któregoś z uczniów, zasygnalizował to poprzez podniesienie ręki do góry.

Wtedy obserwujący zbiórkę wicedyrektor lub osoba wyznaczona, powinien natychmiast podejść do tego nauczyciela.

Wicedyrektor (lub inna wyznaczona osoba)

Składa dyrektorowi raport zbiorczy o stanie osobowym uczniów szkoły.

Zaleca się, aby dyrektor szkoły podczas

ewakuacji/ćwiczeń ewakuacji ubrany był w kamizelkę odblaskową, np. żółtą, z napisem

„DYREKTOR”, zaś zastępcy dyrektora – w kamizelki odblaskowe, np. pomarańczowe, oznakowane

„WICEDYREKTOR”. Ma to na celu usprawnienie komunikacji służb oraz personelu szkoły z dyrekcją placówki.

(28)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

1. Składa meldunek KDR o zakończeniu ewakuacji uczniów, informując, czy wszyscy uczniowie i pracownicy bezpiecznie opuścili budynek.

2. Pozostaje do dyspozycji KDR i przekazuje jego polecenia swoim zastępcom (wyznaczonym osobom), ci zaś nauczycielom.

3. W razie potrzeby podejmuje decyzję o dyslokowaniu dzieci z miejsc/a zbiórki do miejsc czasowego

przebywania uczniów.

W przypadku możliwości powrotu do szkoły, uczniowie pod opieką nauczycieli wracają do swoich klas.

3. DYSLOKACJA EWAKUOWANYCH UCZNIÓW DO INNYCH BUDYNKÓW

Nauczyciele opiekujący się klasami

Prowadzą dzieci do ustalonych uprzednio miejsc (budynków) czasowego przebywania.

Miejsce zbiórki, a miejsce czasowego przebywania ewakuowanych uczniów – patrz str. 37.

4. INFORMOWANIE RODZICÓW O ZDARZENIU

Wicedyrektor, pracownik sekretariatu lubwyznaczony pracownik szkoły

Informuje rodziców o zdarzeniu zgodnie z przyjętymi wcześniej ustaleniami.

Informowanie rodziców o zdarzeniu – patrz str. 41.

(29)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Rodzice /prawni opiekunowie

Odbierają swoje

dzieci/podopiecznych z miejsc wskazanych w informacji dla rodziców.

II. ZADANIA SŁUŻB

Straż Pożarna lub Policja (w zależności odmechanizmu zdarzenia)

1. Prowadzi ewakuację osób poszkodowanych/ofiar z miejsca zagrożenia.

2. Usuwa zagrożenie.

Policja

1. Zabezpiecza miejsce zdarzenia.

2. Wprowadza, w razie potrzeby, czasowe zmiany w organizacji ruchu kołowego w rejonie prowadzonych działań.

Straż Miejska

1. Zapewnia porządek w bezpośrednim otoczeniu miejsca zdarzenia.

2. Wspiera działania Policji.

Pogotowie Ratunkowe

Odbiera poszkodowanych z miejsc wskazanych przez Kierującego Działaniami Ratowniczymi (KDR)

i dyslokuje poszkodowanych do ośrodków kwalifikowanej pomocy medycznej (szpitali).

(30)

ORGANIZACJA EW AKUACJI

Centrum Zarządzania Kryzysowego m.st.

Warszawy

1. Wspomaga Kierującego Działaniami Ratowniczymi (KDR), dysponując na jego wniosek inne

służby/podmioty, konieczne do prowadzenia działań ratowniczych

i porządkowych.

2. Dysponuje, w razie

potrzeby, miejskie autobusy Zarządu Transportu

Miejskiego (ZTM) w celu umieszczenia w nich dzieci do czasu zorganizowania im miejsc czasowego

przebywania/przewiezienia ich do miejsc czasowego przebywania.

3. Uruchamia Stołeczny Zespół Pomocy Poszkodowanym (SZPP) w celu wsparcia opieki nad uczniami.

5. ZAKOŃCZENIE EWAKUACJI

Nauczyciele opiekujący się klasami

Sprawują opiekę nad uczniami do czasu:

– ich powrotu do szkoły, – przekazania dzieci rodzicom lub postępują zgodnie z dyspozycjami dyrektora.

Samowolne oddalenie się dzieci jest zabronione.

Udziela wszelkiej pomocy służbom przy ustalaniu przyczyn i okoliczności wystąpienia zagrożenia.

(31)

ZASADY PROW ADZENIA EW AKUACJI

4. ZASADY PROWADZENIA EWAKUACJI ORAZ PORUSZANIA SIĘ PO DROGACH EWAKUACYJNYCH

►zarówno uczniowie, jak i pracownicy szkoły, muszą stosować się do poleceń kierującego ewakuacją,

►zachowanie spokoju i tzw. „zimnej krwi” pozwala prawidłowo ocenić sytuację i podjąć adekwatne działania – wczesne reagowanie na wszelkie niepokoje w grupie oraz pewność w zachowaniu i działaniach nauczyciela są istotne dla uniknięcia paniki,

►uczniowie powinni poruszać się po drogach ewakuacyjnych szybkim krokiem, bez podbiegania, wyprzedzania i popychania się; należy unikać zatrzymywania się (blokowania ruchu) oraz oddzielania się od grupy,

►pomieszczenia szkolne należy opuszczać według ustaleń zawartych w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. W pierwszej kolejności ewakuuje się dzieci z klas/pomieszczeń, w których wystąpiło zagrożenie. Następnie uczniów, którzy znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się zagrożenia lub dzieci z klas/pomieszczeń, z których wyjście może zostać odcięte w wyniku przewidywanego rozwoju sytuacji (np. rozprzestrzeniania się ognia). W dalszej kolejności ewakuować należy uczniów z najwyższej i kolejno z niższych kondygnacji,

►pierwszeństwo podczas ewakuacji powinny mieć osoby o ograniczonej zdolności poruszania się,

►podczas ewakuacji z klas/pomieszczeń, uczniów należy kierować na oznaczone drogi ewakuacyjne (korytarze), a następnie zgodnie z kierunkami określonymi przez znaki ewakuacyjne (kierunek wyznacza strzałka – patrz str. 48, Rozdział 10. Znaki ewakuacyjne) na klatki schodowe i wyjścia poza obszar zagrożony na miejsce/a zbiórki, np. teren boiska szkolnego,

►podczas ewakuacji obowiązuje ruch jednokierunkowy: wszyscy powinni opuścić budynek – nikomu nie wolno wracać do środka,

►w przypadku blokady dróg ewakuacyjnych (np. na skutek zawalenia się

(32)

ZASADY PROW ADZENIA EW AKUACJI

drogami, należy niezwłocznie, wszelkimi sposobami (telefonicznie, za pośrednictwem osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy, krzycząc, stukając w ścianę, itp.) powiadomić o tym fakcie kierującego ewakuacją/

akcją ratowniczą lub bezpośrednio zadzwonić na numer alarmowy 112.

Podczas pożaru czy rozprzestrzeniania się niebezpiecznej substancji chemicznej, do czasu otrzymania pomocy należy:

■

szczelnie zamknąć drzwi do pomieszczeń, z których przenika czynnik szkodliwy,

■

otworzyć/wybić okna, znajdujące się na korytarzu i klatce schodowej – aby zapewnić dopływ świeżego powietrza,

■

zebrać uczniów w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła zagrożenia,

■

wywiesić za oknem kawałek materiału (zasłona, część garderoby),

■

wyznaczyć uczniów do wypatrywania osób na zewnątrz budynku, by w razie możliwości nawiązać z nimi kontakt,

►nie wolno korzystać z wind podczas pożaru,

►drogi ewakuacji dzieci nie powinny krzyżować się/nakładać z drogami dojazdu służb ratowniczych,

►w sytuacji, gdy dwie grupy dochodzą jednocześnie do przewężenia na drodze ewakuacyjnej (klatka schodowa, drzwi), pierwszeństwo ma grupa dzieci młodszych (z niższej klasy),

►jako miejsce zbiórki ewakuowanych należy ustalić, w miarę możliwości, miejsce nie kolidujące z działaniami jednostek ratowniczych,

►przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych, należy poruszać się w pozycji pochylonej lub na czworakach (dym i gazy pożarowe unoszą się do góry), w przypadku skażenia gazem odwrotnie (gaz gromadzi się przy podłodze), drogi oddechowe – usta i nos należy w miarę możliwości zasłaniać chustką zmoczoną w wodzie, poruszać się wzdłuż ściany by nie stracić orientacji co do kierunku ruchu, wszystkie komendy należy wydawać głośno i wyraźnie, często mówić do uczniów, uspokajając ich – gdy widoczność zmaleje, kontakt głosowy będzie jedyną formą komunikacji uczniów z nauczycielem,

(33)

ZASADY PROW ADZENIA EW AKUACJI

►z jednego budynku można wyznaczyć, jeśli jest taka potrzeba, więcej niż jedno miejsce zbiórki do ewakuacji; przepisy z zakresu ochrony przeciwpożarowej nie wskazują wymagań odnośnie liczby miejsc zbiórki do ewakuacji; ważne jest, aby było organizacyjnie ustalone, do którego miejsca kto się udaje, aby w czasie ewakuacji można było sprawdzić, czy wszyscy opuścili zagrożony budynek (informacje co do liczby miejsc zbiórki i podziału organizacyjnego powinny być zawarte w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, opracowanej dla całego obiektu),

►pracownicy szkoły zobowiązani są do dokładnego zapoznania się ze wszystkimi dokumentami, dotyczącymi ewakuacji – warunkami i sposobem organizacji ewakuacji oraz planami obiektu/ewakuacji,

►uczniowie powinni rozróżniać sygnały alarmowe oraz znać drogi ewakuacyjne (interpretować plan obiektu/ewakuacji) i zasady poruszania się po nich.

(34)

ZASADY PROW ADZENIA EW AKUACJI

PAMIĘTAJ!

Nie wolno:

►zawężać szerokości dróg komunikacji ogólnej, tj. korytarzy, klatek schodowych,

►stosować palnych elementów wystroju,

►zastawiać wyjść (drzwi) ewakuacyjnych.

Drzwi, stanowiące wyjścia ewakuacyjne, muszą mieć możliwość otwarcia od środka.

(35)

1. Po wykręceniu numeru alarmowego i zgłoszeniu się dyspozytora należy spokojnie i wyraźnie oraz zwięźle powiedzieć:

►gdzie miało miejsce zdarzenie (adres, nazwa placówki, ewentualnie informacje o wjeździe na teren),

►co się stało – rodzaj zagrożenia oraz jego rozmiar, np. pożar szatni, zadymienie na korytarzu,

►czy są poszkodowani – jeśli tak, to ile i jaki jest ich stan (czy są przytomni, czy oddychają),

►ile osób może znajdować się w szkole, czy są bezpośrednio zagrożone osoby,

►czy rozpoczęto ewakuację, jeśli tak to w jakim zakresie,

TELEFONY ALARMOWE

5. TELEFONY ALARMOWE, POWIADAMIANIE SŁUŻB

RATOWNICZYCH

(36)

TELEFONY ALARMOWE

PAMIĘTAJ!

Dyspozytor zawsze odkłada słuchawkę pierwszy!

2. Jeżeli sytuacja nagle się zmieni, należy ponownie zadzwonić na numer alarmowy i podać wszystkie nowe informacje.

3. Po przybyciu na miejsce służb, dyrektor (lub osoba przez niego wyznaczona) powinien przekazać Kierującemu Działaniami Ratowniczymi plany budynku/ów i dróg ewakuacyjnych oraz podać wszystkie żądane informacje, tj.:

►ilu uczniów opuściło placówkę,

►ile osób zostało w budynku i na jakich kondygnacjach,

►gdzie jest umiejscowione zagrożenie, itp.

(37)

W przypadku, gdy w szkole brak radiowęzła, wskazane jest zamontowanie odrębnej, prostej instalacji alarmowej, składającej się z kilku, odpowiednio rozmieszczonych, syren akustycznych, uruchamianych ręcznie, za pomocą przycisku/ów, z możliwością wygłoszenia lub odtworzenia uprzednio nagranego komunikatu ostrzegawczego. Daje to możliwość wydania konkretnych, indywidualnych zaleceń, w zależności od rodzaju zagrożenia/rozwoju sytuacji.

Przykładowo, umożliwi to rozróżnienie ewakuacji na skutek pożaru od tej spowodowanej znalezieniem podejrzanego przedmiotu/pakunku.

SYSTEM ALARMOW ANIA

6. SYSTEM ALARMOWANIA

►nadzór nad funkcjonowaniem systemu alarmowania na terenie placówki oświatowej sprawuje jej dyrektor,

►o powstaniu i charakterze zagrożenia należy niezwłocznie powiadomić wszystkich pracowników, dzieci oraz osoby przebywające na terenie placówki, sygnalizując zarządzenie ewakuacji wyraźnym i jednoznacznym alarmem,

►alarm ogłaszany jest w szkołach:

■sygnałem dzwonka szkolnego, a w razie braku prądu - ręcznym dzwonkiem,

■słownym komunikatem (po sygnale dzwonkiem): „UWAGA UWAGA EWAKUACJA OBIEKTU”, ogłaszanym z wykorzystaniem wewnętrznej sieci urządzeń głośnomówiących (radiowęzła) lub/i tubą, ułatwiającą przekazywanie komunikatów słownych.

(38)

SYSTEM ALARMOW ANIA

►szkoły indywidualnie ustalają rodzaj dźwięku (sekwencję dzwonka) będącego sygnałem do ewakuacji (np. 3 sygnały trwające po 3 sek.

oddzielone 1 sekundową przerwą). Ważne jest, aby sygnał ten odróżniał się od dzwonka szkolnego, sygnalizującego przerwy lekcyjne i tym samym był jednoznacznie identyfikowany jako sygnał zagrożenia i polecenie ewakuacji.

Przykład sekwencji dzwonka zarządzającego ewakuację:

►każdy uczeń i pracownik placówki powinien znać rodzaje sygnałów alarmowych oraz komunikatów ostrzegawczych,

►sygnał alarmowy dla ewakuacji powinien różnić się od sygnału używanego do alarmowania o zagrożeniu, wywołanym wtargnięciem uzbrojonego napastnika na teren szkoły. Dobrym i tanim rozwiązaniem jest instalowanie (niezależnie od funkcjonującego systemu alarmowania) w każdej sali lekcyjnej diody, która świecąc daję „cichą” informację o wtargnięciu napastnika na teren szkoły. Diody można zamontować także w miejscach słabej słyszalności dzwonka lub syreny,

►sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze mogą być wykorzystywane wyłącznie w sytuacji rzeczywistego zagrożenia lub podczas ćwiczeń,

►w przypadku ujawnienia zagrożenia, jeżeli nie ma możliwości szybkiego nawiązania kontaktu z dyrektorem szkoły, sygnał alarmowy może włączyć także każdy z przeszkolonych i przygotowanych do tego pracowników placówki.

(39)

MIEJSCE ZBIÓRKI

7. MIEJSCE ZBIÓRKI A MIEJSCE CZASOWEGO PRZEBYWANIA EWAKUOWANYCH UCZNIÓW

Miejsce zbiórki/plac ewakuacyjny (najczęściej – boisko szkolne) wymaga odpowiedniej organizacji. Każda klasa powinna mieć na nim wyznaczone swoje stałe miejsce (ustalone umownie lub za pomocą namalowanych pól) – najważniejsze, żeby uczniowie znali miejsca swoich klas na placu. Takie podejście ułatwi ewakuację podczas przerwy lekcyjnej oraz dotarcie na miejsce uczniów, którzy podczas ogłoszenia ewakuacji znajdowali się poza klasami, np. w toalecie. Usprawni to również zbieranie informacji o tym, czy wszystkie klasy opuściły budynek (brak całej klasy na miejscu zbiórki może świadczyć o zablokowaniu drogi ewakuacyjnej i odcięciu klasy od wyjścia).

Zaleca się, aby szkoły posiadały alternatywne punkty zbiórki, dające możliwość wyboru najlepszego miejsca, w zależności od sytuacji. Przykładowo:

1) miejsce po przeciwnej stronie budynku w przypadku niesprzyjających warunków pogodowych, kiedy kierunek wiatru powodowałby

(40)

MIEJSCE ZBIÓRKI

2) miejsce zbiórki po ewakuacji w przypadku ujawnienia podejrzanego/niebezpiecznego pakunku musi znajdować się w odległości co najmniej 150 m od szkoły i nie powinno być podawane do publicznej wiadomości.

Planując warunki i organizację ewakuacji, należy również uwzględnić sytuacje, w których konieczna będzie dyslokacja dzieci z miejsca zbiórki do miejsc czasowego przebywania. Uczniowie będą mogli tam pozostać do czasu zakończenia działań i powrotu do szkoły lub odebrania ich przez rodziców/opiekunów prawnych. Jako miejsca dyslokacji należy uwzględnić obiekty użyteczności publicznej, dla których krótkotrwała obecność ewakuowanych dzieci (będących pod opieką swoich nauczycieli/wychowawców) nie wywoła szczególnie negatywnych efektów. Dobrymi miejscami mogą być przedszkola (dla klas 0, I), inne szkoły, biblioteki, domy kultury oraz inne obiekty, podległe władzom Miasta lub dzielnicy. Ewentualne wykorzystanie tych miejsc, na etapie opracowywania procedury ewakuacji, powinno zostać uzgodnione z ich zarządcami.

Przemieszczenie uczniów powinno odbywać się w sposób zorganizowany, pod nadzorem tych samych opiekunów, którzy odpowiadali za ewakuację z budynku szkolnego.

Dyslokacja uczniów z miejsca zbiórki prowadzona/zalecana jest z następujących powodów:

►boisko szkolne/plac apelowy, znajdujące się przy szkole, nie zawsze jest miejscem bezpiecznym – np. w przypadku zagrożenia wybuchem lub w czasie pożaru, czy rozprzestrzeniania się niebezpiecznej substancji chemicznej, kiedy toksyczny dym/ substancja mogą być unoszone z wiatrem w stronę boiska,

►występują niekorzystne warunki atmosferyczne (np. burza z piorunami, intensywne opady deszczu, śniegu, niska temperatura) – a dzieci, z powodu pilnej ewakuacji, nie miały możliwości ubrać się w okrycia wierzchnie,

►przewidywany długi czas, związany w prowadzeniem działań ratowniczych,

►w miejscach czasowego przebywania dzieci będą czuły się bezpieczniej i będą miały możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb fizjologicznych,

(41)

MIEJSCE ZBIÓRKI

►pozostawanie dzieci na boisku naraża je na widok ofiar – odseparowanie dzieci od miejsca zdarzenia zminimalizuje ryzyko wystąpienia szoku pourazowego,

►fakt przebywania dzieci poza terenem szkoły daje możliwość sprawniejszego zorganizowania akcji ich odbioru przez rodziców/opiekunów prawnych, bez ryzyka tarasowania/kolizji dróg dojazdu/działań dla służb przez pojazdy rodziców,

►w przypadku zdarzenia, w następstwie którego są ofiary, np. poparzeń lub innych poważnych uszkodzeń ciała, teren boiska może posłużyć jako lądowisko dla śmigłowca Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.

(42)

MIEJSCE ZBIÓRKI

Przykładowa dyslokacja ewakuowanych dzieci ze szkoły

(43)

INFORMOW ANIE RODZICÓW O ZDARZENIU

8. INFORMOWANIE RODZICÓW O ZDARZENIU

Jeśli dojdzie do ewakuacji z budynku szkoły, rodzice mogą dowiedzieć się o tym fakcie od dzieci (przez telefon) lub z mediów i będą chcieli dotrzeć jak najszybciej do szkoły. Pojawienie się na miejscu zdarzenia dużej liczby rodziców/dziadków/opiekunów może znacząco utrudniać pracę służb ratowniczych.

Dlatego istotną kwestią jest informowanie rodziców o zagrożeniu i ewakuacji szkoły z podaniem obecnego miejsca przebywania ich dzieci oraz ewentualnymi wskazówkami co do dalszego postępowania/ procedury odbioru dzieci.

Przykładowy schemat

przepływu informacji podczas ewakuacji

(44)

INFORMOW ANIE RODZICÓW O ZDARZENIU

►wiadomości e-mail/sms przekazywane do rodziców za pośrednictwem „trójek klasowych” (przedstawicieli Rady Rodziców),

►komunikaty na stronie internetowej szkoły (o ile jest możliwe zalogowanie się i umieszczenie stosownych informacji poza budynkiem szkolnym),

►media (serwisy społecznościowe, np. Facebook, Twitter i komunikatory, tj. Skype, Google Hangouts, Viber).

Szkoła powinna mieć ustalone procedury przekazywania informacji/komunikatów rodzicom, np. poprzez:

►wiadomości systemowe e-mail/sms za pośrednictwem dziennika elektronicznego LIBRUS,

(45)

INFORMOW ANIE RODZICÓW O ZDARZENIU

WAŻNY KOMUNIKAT!

Wzór komunikatu informującego rodziców/opiekunów o ewakuacji szkoły powinien zostać przygotowany w ramach opracowania procedury ewakuacji (z możliwością modyfikacji w trakcie zdarzenia).

Należy zwrócić szczególną uwagę na język stosowany w komunikatach.

Niewłaściwie dobrany, może sprzyjać powstawaniu paniki lub innych zachowań sprzecznych z oczekiwanymi. Komunikat powinien być zrozumiały dla wszystkich odbiorców, zwięzły, konkretny i wiarygodny.

Przykładowy wzór komunikatu:

KOMUNIKAT O EWAKUACJI UCZNIÓW SZKOŁY .… NR .…

(adres) ………..

W dniu ……….. o godzinie …………. odbyła się ewakuacja uczniów z powodu ………

Dzieci z klas:

………. zostały ewakuowane do ………

(wpisać nazwę i adres obiektu oraz numery telefonów).

Dalsze informacje będą na bieżąco przekazywane poprzez

………

(wpisać sposób kontaktu z rodzicami)

(46)

ĆWICZENIA PRAKTYCZNE

9. ĆWICZENIA PRAKTYCZNE W ZAKRESIE SPRAW- DZENIA WARUNKÓW I ORGANIZACJI EWAKUACJI

Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za przygotowanie personelu i uczniów do opuszczenia placówki na wypadek powstania zagrożenia.

Najlepszym sposobem na opanowanie sprawnego przeprowadzenia ewakuacji są ćwiczenia ewakuacyjne, określone w przepisach jako praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji.

Regularne treningi zwiększają poczucie bezpieczeństwa uczniów i pracowników szkoły. Przy dobrej znajomości obiektu, dróg ewakuacyjnych i prawidłowym ich oznakowaniu, czas potrzebny na opuszczenie obiektu będzie uzależniony głównie od stopnia wyszkolenia – przygotowania do prowadzenia ewakuacji i znajomości procedur postępowania uczniów i pracowników.

Zachęca się, aby ćwiczyć różne warianty ewakuacji, uwzględniając np. sytuację odcięcia jednej z dróg ewakuacyjnych oraz zakładać różne mechanizmy zdarzeń, np. ewakuację na wypadek podłożonego, niebezpiecznego ładunku (ewakuacja taka jest nieco odmienna od ewakuacji na skutek pożaru).

Uwaga! W grupie ludzi zawsze znajdą się osoby, których zachowanie będzie znacznie odbiegało od przyjętych założeń i przewidywalnych reakcji (zwłaszcza dotyczy to młodszych uczniów, którzy są bardziej podatni na stres – np. w razie zagrożenia mogą się chować) lub będzie całkowicie irracjonalne (zanotowano wiele przypadków, gdy ludzie po ucieczce z płonącego budynku wracali do niego, np. po pozostawione, niemające dużej wartości, mienie).

W przypadku osób, które tylko odwiedzają szkołę, jak np. rodzice uczniów, trzeba mieć na uwadze, że nie będą oni zaznajomieni ze wszystkimi możliwościami ewakuacji – zazwyczaj będą próbowali opuszczać budynek tą samą drogą, którą do niego weszli.

Celem ćwiczeń nie jest jedynie wypracowanie jak najkrótszego czasu wyprowadzenia dzieci z budynku!

(47)

ĆWICZENIA PRAKTYCZNE

►zapoznanie nowych pracowników/uczniów z funkcjonującymi procedurami, kierunkami ewakuacji i zasadami zachowania się – wszyscy powinni znać swoje obowiązki, zasady postępowania oraz współpracować ze sobą,

►sprawdzenie skuteczności dotychczasowego sposobu informowania o zagrożeniu oraz systemu powiadamiania o konieczności ewakuacji,

►sprawdzenie prawidłowości przyjętego sposobu/ów prowadzenia ewakuacji (prawidłowości podjętych decyzji o ewakuacji, umiejętności kierowania ewakuacją, realizacji przyjętych zasad ewakuacji, itp.),

►sprawdzenie skuteczności sił i środków przewidzianych/

zaplanowanych do przeprowadzenia ewakuacji,

►wyrobienie właściwych reakcji/nawyków wśród pracowników szkoły i uczniów, w celu zminimalizowania możliwości wystąpienia paniki i jej skutków,

►sprawdzenie przestrzegania przez ewakuujących i ewakuowanych określonych w instrukcji zasad prowadzenia ewakuacji,

►modyfikowanie i ciągłe doskonalenie dotychczasowych procedur - błędne jest założenie, że raz opracowana procedura jest docelowa – należy ją aktualizować, wyciągając wnioski z każdych kolejnych ćwiczeń!

Cele praktycznego sprawdzenia organizacji ewakuacji:

(48)

ĆWICZENIA PRAKTYCZNE

►ilość i szerokość wyjść ewakuacyjnych,

►długość, szerokość i wysokość przejść oraz dojść ewakuacyjnych,

►oznakowanie dróg ewakuacyjnych,

►kontrolę stanu technicznego środków zabezpieczeń przeciwpożarowych, w szczególności mających wpływ na ewakuację:

■

zabezpieczenie przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych,

■

sprawność działania środków alarmowania i dźwiękowego systemu ostrzegawczego (możliwość emisji sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych),

■

kontrolę dostępu,

■

instalację oświetlenia ewakuacyjnego,

■

sprzęt przeciwpożarowy,

■

rozwiązania budowlane, służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów, itp.

Praktyczne sprawdzenie warunków ewakuacji obejmuje, m.in.:

(49)

ĆWICZENIA PRAKTYCZNE

Zgodnie z przepisami, ćwiczenia ewakuacji powinny odbyć się w szkole nie później niż 3 miesiące od rozpoczęcia roku szkolnego, czyli przed 30 listopada.

Na terenie m.st. Warszawy o próbnych ewakuacjach w placówkach oświatowych zwyczajowo są informowani, a także zapraszani do udziału w charakterze obserwatorów, przedstawiciele Straży Pożarnej, Straży Miejskiej oraz pracownicy Delegatury Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, właściwej dla danej dzielnicy.

Omówienie i ocena ćwiczeń odbywa się po zakończeniu próbnej ewakuacji, z udziałem zaproszonych gości-obserwatorów. Wnioski i spostrzeżenia z ćwiczeń służą ewaluacji procedury ewakuacji (przykładowa procedura ewakuacji - patrz str. 13).

Pomocnicze dokumenty do opracowania ćwiczeń ewakuacji zebrane są w Załączniku nr 1 – str. 50.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719)

§ 17 ust. 2 W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać - co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

§ 17 ust. 4 Właściciel lub zarządca obiektu powiadamia właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej o terminie przeprowadzenia (…) praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji, nie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem.”

(50)

ZNAKI EW AKUACYJNE

10. ZNAKI EWAKUACYJNE

„Znaki

Bezpieczeństwa” - Ewakuacja

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji- z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002 ze zm.)

Załącznik do ww. rozporządzenia – wymagania techniczno-użytkowe - pkt 13.1.2.

Znaki bezpieczeństwa - ewakuacja

Znaki ewakuacyjne stosowane do oznaczania drogi ewakuacyjnej oraz czynności związanych z ewakuacją powinny spełniać wymagania zawarte w normie PN-N-01256/02 lub normie PN-ISO 7010.

Oznaczenie dźwigów powinno być zgodne z normą PN-EN 81-73 w zakresie wzoru i kolorystyki znaku. Znak ten powinien spełniać wymagania normy PN-N-01256-4 wg pkt 2.2 i 2.3 tej normy.

Spełnienie wymagań powinno być potwierdzone stosownym dokumentem.

Należy na bieżąco uzupełniać ewentualne braki w oznakowaniu dróg ewakuacyjnych, jak również dbać o ich widoczność (kontrolować sposób i miejsca usytuowania znaków) oraz właściwy stan oznakowania (nie dopuszczać do ich zabrudzenia, zamalowania, itp.).

Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i pożarowych oraz przykłady (rysunkowe) oznakowania dróg ewakuacyjnych zostały określone w Polskiej Normie PN-N-01256-5:1998 Znaki

(51)

bezpieczeństwa. Generalną zasadą jest, aby system oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych składał się z wysoko umieszczonego oświetlenia podstawowego oraz wysoko umieszczonych znaków ewakuacyjnych.

Podstawową zasadą rozmieszczania znaków jest, aby z każdego miejsca na drodze ewakuacyjnej, w którym może znaleźć się człowiek, widoczny był co najmniej jeden znak ewakuacyjny wskazujący kierunek ewakuacji lub samo wyjście ewakuacyjne. Oznakowanie fotoluminescencyjne¹należy umieszczać jak najbliżej źródeł światła, w celu zapewnienia mu dostatecznej luminescencji.

Wymiary znaków powinny być dopasowane do wielkości pomieszczeń i długości korytarzy.

Tam, gdzie oświetlenie jest niewystarczające, nie należy stosować samych znaków fotoluminescencyjnych, ale również (równolegle) znaki ewakuacyjne, podświetlane z własnym źródłem zasilania na wypadek wyłączenia napięcia w sieci oświetlenia podstawowego. Znaki te powinny pracować w trybie stałej gotowości, tzn. powinny być stale podświetlone w czasie, gdy w budynku przebywają ludzie.

Wybrane znaki ewakuacyjne opracowane są w Załączniku nr 2 – str. 54.

1 Zjawisko fotoluminescencji – emisja światła wytworzona przez ciała (luminofory) w wyniku

ZNAKI EW AKUACYJNE

(52)

ZAŁĄCZNIKI NR 1

PRZYKŁADOWE DOKUMENTY ĆWICZEŃ EWAKUACJI

ZAŁĄCZNIKI NR 1

Warszawa, dn. ………

Nazwa szkoły Adres szkoły Telefon kontaktowy

Komendant Miejski PSP ul. Polna 1

00-622 Warszawa

ZAWIADOMIENIE

Na podstawie § 17 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.2010.109.719), informuję o zamiarze przeprowadzenia ćwiczeń praktycznych w zakresie sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji w budynku:

………..………....……...

(rodzaj budynku - funkcja/ adres)

Planowany termin ćwiczeń: (data)………..… godz.: ………...….

Proponowany scenariusz ćwiczeń:

………..………...……

(podać w szczególności obszar budynku objęty ćwiczeniem, przewidywaną liczbę uczestników ćwiczenia, wykorzystane środki organizacyjne i techniczne itp.)

Planowany współudział / nadzór:………

(podać kto będzie nadzorował ćwiczenia, w szczególności: przedstawiciele PSP, specjalista lub inspektor ochrony ppoż., specjalista lub inspektor BHP, itp.)

………

(53)

ZAŁĄCZNIKI NR 1

ZATWIERDZAM Dyrektor szkoły

DOKUMENTACJA ĆWICZEŃ

Szkoła Nr …….………

w Dzielnicy………...….

ul. …..……….

1. Kierownik ćwiczenia

Dyrektor szkoły ……….

2. Organizator ćwiczenia

Wyznaczone osoby z kadry pedagogicznej (ew. przy współpracy patrolu szkolnego Straży Miejskiej oraz JRG-…….. /OSP).

3. Temat ćwiczenia

Ewakuacja ludzi przebywających na terenie szkoły z powodu pożaru.

4. Cele do osiągnięcia

Sprawdzenie znajomości sygnałów alarmowych, sprawne ewakuowanie osób z zagrożonego pożarem budynku oraz doskonalenie współdziałania kadry pedagogicznej z jednostkami ratowniczymi.

5. Czas ćwiczenia Data: ……..

Godz. rozpoczęcia ćwiczenia: ….., Godz. zakończenia ćwiczenia: …....

6. Założenia ćwiczeń

W czasie nieobecności opiekuna, uczniowie zaprószyli ogień w sali lekcyjnej na pierwszym piętrze. Po przeprowadzeniu ewakuacji okazuje się, że jeden uczeń pozostał na I piętrze, a silne zadymienie utrudnia dotarcie do zagrożonego dziecka.

Załączniki:

- charakterystyka obiektu (załącznik nr_ do Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego),

- plan pozoracji (w razie potrzeby – można ćwiczyć bez pozoracji), - sprawozdanie (po zakończeniu ćwiczeń).

(54)

ZAŁĄCZNIKI NR 1

PLAN POZORACJI

1. Techniczne środki pozoracji

Chorągiewki sygnalizacyjne, taśma ostrzegawcza do wygrodzenia obszaru źródła zagrożenia, środki do charakteryzacji pozorantów, środki pozorujące ogień i zadymienie, itp.

2. Odpowiedzialny za wykonanie pozoracji

…

3. Zadania dla wykonujących pozorację

Przed planowanym czasem rozpoczęcia ćwiczeń (dn. …… godz. ………..) osoba/y odpowiedzialne za pozorację wygradzają teren źródła zagrożenia (np. pożaru) chorągiewkami lub/i taśmą ostrzegawczą i rozmieszczają środki pozoracji imitujące zagrożenie. Pozorant, ucharakteryzowany adekwatnie do mechanizmu zdarzenia zajmuje ustalone miejsce (np. w oknie na I piętrze).

4. Zakończenie pozoracji

Po zakończeniu ćwiczeń na sygnał kierującego ćwiczeniami usunąć wszystkie środki pozoracji, przywrócić teren ćwiczeń do stanu przed ćwiczeniami.

Dokumentację sporządził:

……….

(pieczęć, podpis)

(55)

ZAŁĄCZNIKI NR 1

SPRAWOZDANIE

z praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji

W dniu ………. przeprowadzono praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji w ………..………...…

(nazwa i adres obiektu)

1. Osoba kierująca działaniami do czasu przybycia jednostek służb ratowniczych: ………

……….………

(imię, nazwisko, stanowisko)

2. Przygotowanie personelu obiektu:...

...

(data i zakres ostatniego szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej)

3. Warunki ewakuacji:...

...

(drożność dróg ewakuacyjnych, szerokość oraz długość dojść, oznakowanie dróg i wyjść ewakuacyjnych, zastosowane materiały i wyroby budowlane na drogach ewakuacyjnych, inne)

5. Wyposażenie w urządzenia przeciwpożarowe i podręczny sprzęt gaśniczy: ..………

……..………

6. Ocena ćwiczeń:

- alarmowanie:...………

(sposób przekazania informacji, alarmowanie służb) - ocena zachowania się pracowników po ogłoszeniu ewakuacji:

...

...(zgodność postępowania z wymaganiami instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, znajomość procedur ewakuacyjnych)

- ocena zachowania się pracowników w wyznaczonych miejscach:

...

(sprawdzenie stanu osobowego, przekazanie informacji kierującemu akcją) - ocena pracowników odpowiedzialnych za likwidację zagrożenia:

...

(wyłączenie dopływu energii elektrycznej, zamknięcie głównego zaworu gazu, sprawdzenie umiejętności obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego i innych urządzeń przeciwpożarowych)

- ocena osoby kierującej działaniami przed przybyciem jednostek służb ratowniczych ...

7. Liczba osób ewakuowanych: ………

8. Całkowity czas trwania ewakuacji: ………

9. Uwagi dotyczące ćwiczeń: (wskazanie uchybień, potencjalnych problemów)

...

10. Wioski i rekomendacje: (sugestie dot. sposobu rozwiązania ww. problemów)

...

Sprawozdanie sporządził: Zarządzający obiektem: