Adrianna Lizak, Mikołaj Duks, III rok SSP
KAZUS – PRAWO PRZEDSIĘBIORCÓW STAN FAKTYCZNY
Pani Natalia jest farmaceutką posiadającą prawo wykonywania zawodu. Na początku 2019 roku zdecydowała się na prowadzenie własnej apteki. Zgodnie z posiadaną wiedzą oraz informacjami, które znalazła w Internecie, już 10 stycznia zarejestrowała prowadzenie działalności gospodarczej w systemie teleinformatycznym CEIDG. Następnie, zwróciła się do odpowiedniego organu o wpis do właściwego rejestru działalności regulowanej. Organ pozytywnie rozpatrzył wniosek i dokonał wpisu. Pani Natalia otworzyła swoją aptekę 15 kwietnia 2019 roku – równo 2 miesiące po uzyskaniu zezwolenia. Zasięgając porady znajomego, farmaceutka postanowiła skorzystać też z ulgi na start.
Latem 2020 roku pani Natalia podjęła decyzję o zawieszeniu działalności gospodarczej na okres 30 dni ze względu na długo wyczekiwaną czterotygodniową
wycieczkę po Europie. Wzorując się
na znalezionym w Internecie formularzu, złożyła wniosek w celu zawieszenia wykonywania działalności w okresie 01.08.2020 r.– 28.08.2020 r.
Przedsiębiorcza pani Natalia nie chciała jednak, aby prowadzona przez nią apteka w czasie jej nieobecności przestała przynosić zyski. Postanowiła, że apteka pozostanie czynna a klienci będą obsługiwani przez jej pracowników. Na okres jej wycieczki po Europie przypadł także termin opłacenia najmu lokalu, w którym farmaceutka prowadzi działalność. Pani Natalia niezwłocznie zapłaciła czynsz za pomocą bankowości internetowej.
20 listopada 2020 roku farmaceutka otrzymała zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Organ rozpoczął przeprowadzanie czynności kontrolnych w miejscu wykonywania działalności gospodarczej już 25 listopada o godzinie 8.00. W
dni powszednie apteka otwarta była w godzinach
9.00 – 17.00, w związku z czym pani Natalii nie było jeszcze w lokalu przedsiębiorstwa.
Pracownicy organu kontroli zapoznawali się z dokumentacją działalności gospodarczej
tylko w obecności pracowników apteki. Po dotarciu na miejsce, pani Natalia była oburzona tym, że kontrola rozpoczęta została pod jej nieobecność.
PYTANIA
1. Czy pani Natalia poprawnie zarejestrowała swoją działalność gospodarczą?
2. Czy pani Natalii przysługiwała „ulga na start”?
3. Czy pani Natalia prawidłowo dokonała zawieszenia działalności gospodarczej?
4. Czy apteka mogła funkcjonować w ten sposób w okresie zawieszenia?
5. Czy kontrola została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy – Prawo przedsiębiorców?
6. Co może zrobić pani Natalia w przypadku naruszenia przepisów Rozdziału 5 ustawy?
ROZWIĄZANIE Ad. 1
Pani Natalia jako farmaceutka posiadająca prawo wykonywania zawodu prawidłowo zarejestrowała swoją działalność gospodarczą. Działalność farmaceutyczna jako działalność gospodarcza uregulowana jest zarówno w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, jak i przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.
Skupiając się na przepisach wskazujących podstawy rejestracji działalności gospodarczej należy zaznaczyć, że podejmowanie oraz wykonywanie działalności
gospodarczej jest wolne dla każdego
na równych prawach (wolność działalności gospodarczej i równość przedsiębiorców – art. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców). Tak też, pani Natalia jako osoba fizyczna
może stać się przedsiębiorcą
w rozumieniu ww. ustawy, jeśli podejmuje zorganizowaną działalność zarobkową oraz wykonuje ją w sposób ciągły i we własnym imieniu (art. 3 i 4 ustawy – Prawo przedsiębiorców).
Apteka stanowi działalność gospodarczą, która według PKD oznaczona jest kodem 47.73.Z (Sprzedaż detaliczna wyrobów farmaceutycznych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach). Jednak, prowadzenie apteki jest działalnością regulowaną (art. 43 ustawy – Prawo przedsiębiorców) i wiąże się z koniecznością
otrzymania właściwego zezwolenia wydawanego przez Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny.
Zgodnie z art. 99 ust. 4 pkt 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne w jego obecnym brzmieniu, „prawo do uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej posiada farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu, o którym mowa w art.
4 i art. 4b ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą”. Prowadzenie apteki należy zarejestrować w CEIDG lub w przypadku wybrania innej formy prowadzenia działalności niż jednoosobowa działalność gospodarcza – w KRS.
Pani Natalia spełniła wszystkie wymagania dotyczące rejestracji swojej apteki.
Prawidłowo dokonała wpisu do CEIDG oraz jako magister farmacji posiadający prawo wykonywania zawodu farmaceuty była uprawniona do otrzymania zezwolenia na prowadzenie działalności regulowanej, a co za tym idzie także wpisu do odpowiedniego rejestru tej działalności.
Ad. 2
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, Pani Natalii jako przedsiębiorcy, który jest osobą fizyczną oraz podejmuje działalność gospodarczą po
raz pierwszy, przysługuje prawo
do skorzystania z „ulgi na start”. Prawo to zwalnia przedsiębiorcę z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej, w okresie tym opłaca się jedynie składkę zdrowotną.
Ad. 3
Pani Natalia nieprawidłowo dokonała zawieszenia działalności gospodarczej.
Jak wskazuje
art. 23 ustawy – Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do CEIDG może zawiesić wykonywanie działalność gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, ale nie krótszy niż 30 dni. Farmaceutka błędnie określiła okres zawieszenia, który we wniosku wskazała jako 01.08. 2020 r. – 28.08.2020 r. (28 dni).
Należy także zwrócić uwagę na problem zatrudnionych pracowników w okresie zawieszenia. Zgodnie z art. 22 wyżej wskazanej ustawy, przedsiębiorca może zawiesić działalność gospodarczą na zasadach określonych w ustawie tylko wtedy, gdy zatrudnia „wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie
na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu”. W tym przypadku trzeba uwzględnić przepisy prawa pracy oraz regulacje dotyczące ubezpieczeń społecznych. W związku z powyższym, farmaceutka nie mogła zawiesić działalności gospodarczej i jednocześnie wymagać od pracowników świadczenia pracy za wynagrodzeniem na zwykłych warunkach.
Ad. 4
Art. 25 ustawy – Prawo przedsiębiorców określa dozwolone działania przedsiębiorcy w okresie zawieszenia wykonywania jego działalności gospodarczej.
Apteka farmaceutki nie funkcjonowała prawidłowo, ponieważ w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej (art. 25 ust. 1). Za standardowe wykonywanie działalności gospodarczej w tym przypadku należy rozumieć to, że apteka pozostaje czynna i obsługuje kolejnych klientów za pośrednictwem pracowników przedsiębiorcy. Decyzji pani Natalii nie można więc w tym przypadku uznać za dopuszczalne przez prawo „czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów” (art. 25 ust. 2 pkt 1). Natomiast, prawidłowe było zachowanie pani Natalii dotyczące uregulowania płatności za najem lokalu przedsiębiorstwa. Zapłacenie czynszu stanowi wypełnienie zobowiązania powstałego przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (art. 25 ust. 2 pkt 2).
Ad. 5
Organ kontroli wywiązał się z ustawowego obowiązku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Sama kontrola odbyła się jednak przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców. Kontrola rozpoczęła się godzinę przed otwarciem apteki. Fakt ten stanowi naruszenie art. 51 ustawy – Prawo przedsiębiorców, ponieważ
„kontrolę przeprowadza się (…) w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywana działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę”. Przeprowadzenie czynności przez pracowników organu kontroli przed godzinami pracy wiązało się z tym, że na miejscu kontroli byli obecni tylko pracownicy apteki, natomiast nie było tam samej właścicielki – pani Natalii. Art. 50 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców stanowi, że
„czynności kontrolne wykonuje się w obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej”, natomiast ust. 5 tego przepisu wskazuje, że w przypadku nieobecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika przedsiębiorcy lub osoby zatrudnionej u przedsiębiorcy w ramach innego stosunku prawnego, którzy mogą być uznani za umocowanych do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa (art. 97 KC). Na podstawie powyższego artykułu należy uznać więc, że dokonanie kontroli wyłącznie w obecności pracowników apteki było działaniem zgodnym z prawem.
Ad. 6
Art. 46 ustawy – Prawo przedsiębiorców stanowi podstawę dochodzenia roszczeń przez właściciela działalności gospodarczej na skutek wykonania czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa. Na podstawie powyższego przepisu należy uznać, że pani Natalia może ubiegać się o odszkodowanie.
