1. Piszemy mowę obronną
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna fragmenty Pana Tadeusza A. Mickiewicza,
• zna treść utworu A. Mickiewicza Dziady cz. II,
• zna treść utworu K. Dickensa Opowieść wigilijna,
• zna treść noweli H. Sienkiewicza Latarnik.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi odnaleźć w życiu analizowanych bohaterów literackich źródła ich winy oraz określić kary, jakie ponieśli za swe czyny,
• potrafi określić, w jaki sposób kary wpłynęły na dalsze życie bohaterów literackich,
• potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi zredagować mowę obronną dla wybranego bohatera literackiego.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, metoda skojarzeń, burza mózgów, dyskusja
c. 3. Środki dydaktyczne
Schemat do pracy w grupach (załącznik 1) Wskazówki do pracy dla uczniów (załącznik 2)
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Następnie uczniowie zapisują na tablicy zadanie: Jaka może być wina i jaka może być kara?
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, każda grupa wybiera lidera, sprawozdawcę i sekretarza.
Nauczyciel krótko przypomina lub odczytuje zasady pracy w grupie, przypomina o rolach
poszczególnych osób w grupie. Grupy wypełniają schemat, po czym odczytują wyniki swojej pracy
na forum klasy, można zadawać dodatkowe pytania. Następnie wspólnie zostają sformułowane wnioski: Bohaterowie literaccy musieli w większości ponieść karę za swoje czyny, każdy z nich starał się odpokutować za swoje grzechy. Wnioski są zapisane do zeszytu (załącznik 1).
2. Uczniowie indywidualnie redagują mowę obronną dla wybranego przez siebie bohatera
literackiego. Nauczyciel rozdaje uczniom na kartkach podstawowe wskazówki, jak redagować tę formę wypowiedzi. Poszczególni uczniowie odczytują swoje prace (załącznik 2).
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie zastanawiają się, czy są takie winy, których nie da się wybaczyć?
e. 5. Bibliografia
1. Dickens K., Opowieść wigilijna, Greg, Kraków, 2001.
2. Mickiewicz A., Dziady cz. II, Zielona Sowa, Kraków 2003.
3. Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Greg, Kraków 2002.
4. Sienkiewicz H., Latarnik, Czytelnik, Warszawa 2000.
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1.
Schemat do pracy w grupach
BOHATER CO ZROBIŁ, ŻE
UZNANO GO ZA WINNEGO?
JAKĄ PONIÓSŁ KARĘ?
JAK KARA WPŁYNĘŁA NA JEGO
ŻYCIE?
JACEK SOPLCA Z PANA TADEUSZA
JÓZEF SKAWIŃSKI Z LATARNIKA
EBENEZER SCROOGE Z OPOWIEŚCI WIGILIJNEJ
DUCHY Z DZIADY CZ. II
i. b) Wskazówki dla uczniów Załącznik 2.
1. Pisz w 1 os. liczby pojedynczej.
2. Twoje pomysły muszą nawiązywać do tekstu i realnych przewinień bohatera.
3. Możesz powołać ludzi na świadków i opisać to w formie dialogu.
4. Pamiętaj o słownictwie typu: „Wysoki Sadzie”, „Ławo Przysięgłych”.
5. Ułóż mowę końcową, w której będziesz się odwoływać do sumień zebranych.
ii. c) Notatki dla nauczyciela Przykładowe wypełnienie tabeli
BOHATER CO ZROBIŁ, ŻE
UZNANO GO ZA WINNEGO?
JAKĄ PONIÓSŁ KARĘ?
JAK KARA WPŁYNĘŁA NA
JEGO ZYCIE?
JACEK SOPLCA Z PANA TADEUSZA
Jacek Soplica zabił Stolnika, popełnił wielką zbrodnię.
Przyczynił się w ten sposób nieświadomie do zwycięstwa Rosjan. Uznano go za zdrajcę ojczyzny, został odrzucony przez szlachtę i musiał uciekać z kraju.
Musiał ukrywać się w przebraniu, znosić ciążące na nim oskarżenie, cały czas ukrywał się za habitem, przybrał imię Robaka i pod tym pseudonimem przygotowywał
powstanie.
Zrozumiał, że źle postąpił, zmienił całe dotychczasowe swoje życie. Z hulaki i szlachcica martwiącego się jedynie o wyniki pojedynków stał się prawdziwym patriotą, walczącym o swoją ojczyznę.
JÓZEF SKAWIŃSKI Z LATARNIKA
Nie zapalił lampy na latarni w Aspinwall, gdzie pracował i gdzie znalazł przystań po latach tułaczki po świecie.
Pod wpływem lektury Pana Tadeusza Adama Mickiewicza zapomniał
o wywiązaniu się ze swego obowiązku.
Został zwolniony z pracy i musiał szukać dalej swojej przystani.
Skawiński nie zmartwił się karą, ponieważ tak naprawdę dzięki lekturze eposu
narodowego odzyskał wiarę w Polskę, odnalazł w swym starym sercu patriotę.
EBENEZER SCROOGE Z OPOWIEŚCI WIGILIJNEJ
Przez większość życia był
dusigroszem i skąpcem, nie zauważał innych dookoła siebie, jego jedynym
zmartwieniem było ciągłe pomnażanie dóbr materialnych.
Nie cieszyły go Święta Bożego Narodzenia, pragnął spędzać je samotnie.
Cyniczny
i bezduszny bohater zapomniał, co tak naprawdę liczy się w życiu człowieka
W noc wigilijną
Scroogowi pokazały się trzy duchy: Duch Wigilijnej Przeszłości, Teraźniejszości oraz Przyszłości. To one uświadomiły mu jego bezcelowe i puste życie.
Dzięki nim skąpiec zmienił się diametralnie i nie poniósł kary, dostał za to drugą szansę w życiu.
Mimo że Scrooge nie poniósł kary, to zmienił się całkowicie. Stał się przyjaznym
człowiekiem, pełnym współczucia i miłości.
Pomagał innym, zauważał ludzkie cierpienie, swoją fortuną postanowił podzielić się z najbardziej potrzebującymi.
DUCHY Z DZIADY CZ. II
Zły pan, męczył za życia swoich poddanych, nie zważał na cierpienie ludzkie, doprowadził do zamarznięcia matki z dzieckiem, kiedy nie chciał im udzielić pomocy.
Zosia nigdy nikogo nie kochała całym sercem, nie zaznała prawdziwej miłości, prowadziła zbyt frywolne życie.
Rózia i Józio nie zaznały w życiu ziemskim żadnych trosk i goryczy.
Duch Złego pana będzie za swe winy tułał się po wsze czasy po
zaświatach, nie mogąc nic zjeść ani ukoić swego pragnienia. Zosia musi jeszcze rok
przebywać
w zaświatach, a po tym okresie dostanie się do raju. Dzieci dzięki ludziom w kaplicy zostają uniewinnione i przenoszą się do raju.
Wszystkie duchy za swoje winy musiały przebywać
w zaświatach i czekać na pomoc ludzi ziemskich
iii. d) Zadanie domowe
To jedno wydarzenie zmieniło moje życie – opowiadanie.
h. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
