Przegląd ważniejszych prac dotyczących Śląska

Przegląd ważniejszych prac

dotyczących Śląska

Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 10, 326-332

Jeńcy wojenni i obcokrajowi robotnicy przymusowi w rolnictwie śląskim w la-tach 1939—1945. W. J a c h e r , Stan i potrzeby badań w zakresie socjologii wsi na Śląsku Opolskim. C. K u r e k , Podopolski fenomen retoryki ludowej. Instytucja „zawodowych" starostów weselnych. A. L a r y s z, Lompa o języku, gwarze i nazewnictwie. H. G ł o w a c k i , Karol Kosicki w obronie ludu śląs-kiego. J. K w i a t e k , Stosunki językowe na Górnym Śląsku w świetle zapisów dzieci do szkół elementarnych (w latach 1902—1907). W. C h m i e l e w s k i , Z działalności Komitetu Wydawnictw Śląskich Polskiej Akademii Umiejętności w latach 1933—1939.

3 0 ( 1 9 7 6 ) , 4 1 5 : K. J o η c a, Józei Kokot (1916—1975). E. W y g l e n d a, Biblio-grafia prac profesora dra J. Kokota (1939—1976). M. C y g a ń s k i , Polityka Wielkiej Brytanii wobec Górnego Śląska w latach 1919—1920. K. J o η c a, Gustaw Stresemann o polskiej interwencji zbrojnej na Górnym Śląsku (1921 r.). J. R a t a j e w s k i, O wydawnictwach, redaktorachf kolporterach i czytelnikach prasy polskiej na Śląsku w końcu XIX i na początku XX w. L. I z b i ή -s k i, Ze-spól „Akta mia-sta Brzegu" (XIII w. — 1945 r.).

„STUDIA I MATERIAŁY Z DZIEJÓW WOJEWÓDZTWA KATOWICKIEGO W POLSCE LUDOWEJ"

9(1975), 232: Liczne artykuły o życiu kulturalnym w województwie śląsko--dąbrowskim w pierwszym roku po wyzwoleniu i o przesiedleniu ludności nie-mieckiej.

„ROCZNIK WROCŁAWSKI"

17 (8) (1973) (4), 285 przynosi szereg rozpraw również o Górnym Śląsku, jak np. E. A c h r e m o w i c z a o dziejach polskich towarzystw akademickich w XIX-wiecznym Wrocławiu.

„KWARTALNIK HISTORII PRASY POLSKIEJ"

(Dotychczas wychodził pod tytułem: ,»Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Pol-skiego").

1 (1977), z. 1: J. R a t a j e w s k i, Prasa centrowa w języku polskim na Górnym Śląsku w latach 1886—1925; U. J a k u b o w s k a , Kwestia kształtowania się granic państwa polskiego w latach 1918—1922 na łamach „Gazety Warszaw-skiej".

PRZEGLĄD WAŻNIEJSZYCH PRAC DOTYCZĄCYCH ŚLĄSKA

B i b l i o g r a f i e i d z i e ł a t r e ś c i o g ó l n e j

B. G ó r s k a , A. S k u r a, Książka polska wydawana na Śląsku w XV—XV7/7 wieku. Wrocław 1975, ss. 169. Jest to bogato ilustrowany katalog, zawierający opisy około 300 polskich publikacji. Archiwum polityczne Ignacego Paderew-skiego, t. 1—4, Wrocław 1973—1974, ss. 596+700 + 262+419. Najwięcej mate-riału o Śląsku jest 'W t. 2, odtwarzającym walki o połączenie Śląska Górnego i Cieszyńskiego z Polską. T. 4. zawiera przeważnie korespondencję, m.i. dwa li-sty biskupa Stanisława Adamskiego. U. P e r k o w s k a , Kształtowanie się ze-społu naukowego w Uniwersytecie Jagiellońskim (1860—1920), Wrocław 1975. H. D z i u r 1 a, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 1975. K. K o r z o n , Biblio-teka Ossolineum we Wrocławiu, Wrocław 1975, ss. 171. Polska bibliografia sztuki 1801—1944, Wrocław, t. 1, cz. 1, 1975, ss. XXX + 355. In memoriam Casimiri

Nitsch. Księga w stulecie urodzin, pod red. M. K a r a s i a , Wrocław 1975, ss. 147. S. W i l c z e k , Śląsk w walce. Antologia piśmiennictwa poświęcone-go walce ludu śląskiepoświęcone-go w /. 1918—1945, Warszawa 1975, ss. 570. Bibliografia Śląska 1971, oprać. Zespół Działu Bibliograficzno-Informacyjnego Biblioteki Śląskiej pod kier. T. S ł u ż a 1 e k, Warszawa-Kraków 1975, ss. 348. Bibliogra-fia historii Śląska za rok 1974, oprać. R. G e 11 e s, Wrocław 1976. J. M o s k a l , S. W i l c z e k , Album pisarzy śląskich, Opole 1975, ss. 159. Każdego pisarza od Witelona do tragicznie zmarłej Jadwigi Kucianki obdarzono 3 akapitami: wyjątkiem z artykułu lub poematu, życiorysem i kreskowaną sylwetką. L. P o ś p i e c h o w a , Pisarze Opolszczyzny, Opole 1975, ss. 112. L. H a j d u k i e -w i c z, M. K a r a ś , Uni-wersytet Jagielloński, tradycja, -współczesność i perspektywy, Kraków 1975, ss. 107+34 tbl. Z. W ł o d e k, J. Z a t h e y, M. Z w i e r -c a n , Catalogus -codi-cum manus-criptorum, qui in Bibliothe-ca Jagelloni-ca Cra-coviae asservantur, Vol. 1, Wrocław 1977. Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schył-k u wieschył-ku XII, t . 5 p o d r e d . G . L a b u d y i Z . S t i e b e r a , W r o c ł a w 1 9 7 5 . J. J a n c z a k , Zarys dziejów kartografii śląskiej do końca XVIII w., Opole 1976. (Ree. „Sobótka" 1977, nr 2). Polskie piśmiennictwo kartograficzne 1659— 1939, Wrocław 1977. Historia prasy polskiej, pod. red. J. Ł o j k a, t. 1: Prasa pol-ska w L 1661—1864, Warszawa 1976, t. 2: Prasa polpol-ska w 1. 1864—1918, War-szawa 1977 (końcowe dwa tomy są w przygotowaniu). Ree. „Zaranie Śląskie" 1976, z. 3 i „Kwartalnik Opolski" 1977, z. 3, gdzie są zastrzeżenia do zestawu prasy śląskiej). Archiwum Główne Akt Dawnych, Sekretariat Stanu Polskiego. Przewodnik po zespole 1815—1866. O p r a ć . H. D m o w s k a G r a b i a s , W a r s z a w a 1976. Polska bibliografia sztuki 1801—1944. Pod kier. A. R y s z k i e -w i c z a , t. 1: Malarst-wo polskie, cz. 1: Prace ogólne, historia, malarze A-K, oprać. W i e r c i ń s k a , M . L i c z b i ń s k a , W r o c ł a w 1975. Bibliografia historii Polski XIX wieku, t . 2 : 1832—1864, c z . 3 , w o l . 2 , p o d r e d . W . C h o j -n a c k i e g o, W r o c ł a w 1976. K. H a -n d k e , E. R z e t e l s k a - F e l e s z k a , Przewodnik bibliograficzny po językoznawstwie polskim, Wrocław 1977. L. S m ó ł k a , Prasa polska na Śląsku Opolskim 1922—1939, Warszawa-Wro-cław 1976. (Ree. „Sobótka" 1977, z. 3). Bibliografia krajoznawcza województwa wrocławskiego 1945—1970, oprać. T. M a z u r s k a , Wrocław 1976. Bibliografia historii polskiej za rok 1975, p o d red. W. B i e ń k o w s k i e g o , W r o c ł a w 1977. Bibliografia historii Śląska za rok 1975, oprać. R. G e l l e s , W r o c ł a w 1977. Bibliografia Śląska 1972, oprać, pod kier. T. S ł u ż a ł e k, Warszawa-Kraków 1976. Bibliografia historii polskiej za rok 1973, oprać. S t . G ł u s z e k i in.,

W r o c ł a w 1975. Bibliografia historii Śląska za lata 1972—Î973, oprać. R. G e 1 1 e s, W r o c ł a w 1975. Bibliografia historii polskiej za rok 1974, oOrac. S t . G ł u -s z e k i in., W r o c ł a w 1976. Bibliografia hi-storii Ślą-ska za rok 1974, o p r a r . R. G e l l e s , Wrocław 1976. J. G 1 e η s k, Bibliografia opracowań prasy ślą-skiej, t. 2: 1945—1975, Opole 1976. 1. tom ukazał sie w 1973 r. (Ree. „Sobótka'r

1977, z. 2). Bibliografia czasopism polskich, wydanych poza granicami kraju od września 1939 roku, z e s t a w i ł J. K o w a l i k (4 tomy), Lublin 1977. Bibliografia polskiej archeologii pradziejowej i wczesnośredniowiecznej za lata 1970—1974, pod red. A. D y m c z e w s k i e g o , Wrocław 1977. informator dla korzystają-cych z materiałów archiwalnych, w oprać. Ą. D e r e n i a , wydało Wojewódz-kie Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Wrocław 1976.

W y d a w n i c t w a h i s t o r y c z n e i s o c j o l o g i c z n e

J. S y s k a , Z walki o Śląsk i szkołę powszechną. Wspomnienia z lat 1918— 1939, Katowice 1975, ss. 214. Historia Śląska, t. 3, cz. 1: 1850—1890, Wrocław 1976, ss. 530. A. B o g u c k i , Komes w polskich źródłach średniowiecznych,

Warszawa 1972, 113+3 nlb. B. Z i e n t a r a , Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1975, ss. 422. Regesty Śląskie 1343—1348, pod red. W. K o r t y ,

Wrocław 1975, 280. Jest to kontynuacja „Schłesische Regesten". 150 lat huty

Baildon, pod red. J. M i c h a ł k a, Katowice 1975, ss. nib. 36. J. K a n t y k a , Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w jednym województwie, Katowice 1974, ss. 341.

J. K a n t y k a , Upamiętnione miejsca walk o społeczne i narodowe

wyzwolę-nie na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, Katowice 1975, ss. 344. F. B i a ł y , Niemieckie ochotnicze formacje zbrojne na Śląsku 1918—1923, Katowice 1976,

ss. 210. J. P r z e w ł o c k i , Mocarstwa zachodnioeuropejskie wobec

proble-mów Górnego Śląska w 1. 1918—1933, Katowice 1975, ss. 274. A. Be n i s z ,

W burzy życia. Do druku przygotował M. W r z o s e k, Opole 1976, ss. 200. Wspomnienia pobytu i działalności na Śląsku w latach 1919—1939 jako uczest-nik w powstaniach a następnie na eksponowanym stanowisku w przemyśle węglowym. P. Ł o s s o w s k i , Między wojną a pokojem, Warszawa 1976, ss. 354. Jest to studium o niemieckich zamysłach wojennych na wschodzie w obliczu traktatu wersalskiego ze szczególnym napięciem między marcem i czerwcem 1919 r. Μ. Ρ a ź d z i o r a, Górnośląska Narodowa Partia

Robotni-cza po zamachu majowym (1926—1937), Katowice 1975, ss. 264. I. B e d n a r e k , Kulisy wielkiej zbrodni, Katowice 1975, ss. 394+2nlb. M. C y g a ń s k i , SS w polityce zagranicznej Trzeciej Rzeszy w latach 1934—1945,

Warszawa-- Wrocław 1975, ss. 336. I. S r o k a , Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie pod

okupacyjnym zarządem wojskowym, Katowice 1975f ss. 253. E. J a n a s ,

Dzia-łalność prohitlerowskiego zbrojnego podziemia na Śląsku odzyskanym w la-tach 1945—1947, Opole 1975, ss. 100. R. H a j d u k , Pogmatwane drogi,

War-szawa 1976, ss. 332. Mowa o trudnych losach życiowych dawniejszych przy-wódców ludu śląskiego, jak Miarka, ks. Damrot, Stalmach i inni. Tychy,

za-rys rozwoju miasta i powiatu, praca zbiorowa pod red. J. K a n t y k i ,

Kato-wice 1975, ss. 756. Szkice kluczborskie, t. 1, Opole 1976, ss. 231. Jest to począ-tek planowanej serii o przeszłości i współczesności ziemi kluczborskiej. W kolekcji zbiorowej pt. Wypisy do dziejów ziemi opolskiej pod red. F. H a · w r a n k a , zawierającej w każdym pojedynczym tomie najpierw ogólny za-rys dziejów Śląska Opolskiego a w drugiej dopiero części wywody na zazna-czony na kartce tytułowej temat ukazały się ostatnio cztery pozycje: 1) Wypisy

do dziejów Oleskiego, Opole 1975, ss. 227, 2) Wypisy do dziejów miasta Opola,

Opole 1975, 195, 3) Wypisy do dziejów Brzeskiego, Opole 1976, 276, 4) Wypisy

do dziejów Raciborskiego, Opole 1975, ss. 185. Natomiast jako dalsza pozycja

monograficzna z serii miast województwa katowickiego figurują: Gliwice,

za-rys rozwoju miasta i okolicy, praca zbiorowa pod red. A. S z e f e r a ,

Warsza-wa — Kraków 1976, ss. 633. Zupełnie niezależną publikację stanowią: Katowice,

centrum wielkoprzemysłowej aglomeracji, oprać. J. D a ł e k, K. S za r o w s k i

Katowice 1976, ss. 95+10 kolorowych tablic. Jako dalszy ciąg podobnych wy-dawnictw pojawiły się jeszcze w ostatnim czasie: Opole. Monografia miasta, red. W. D z i e w u l s k i i F.' H a w r a n e k , Opole 1975, ss. 703. Z tego na 400 stronach przedstawiona jest przeszłość a na dalszych współczesność mia-sta, zamknięta wyborem bibliografii i indeksem nazv/isk. Historiografia Opolszczyzny wzbogaciła się ponadto o broszurę: Wypisy do dziejów ziemi

prudnickiej, red. F. H a w r a n e k , Opole 1976, ss. 242. Ciekawą pozycję

do-starczył R. T o m c z y k pt.: Studia z dziejów rzemiosła Śląska Opolskiego

przed epoką kapitalizmu, Opole 1976, ss. 236 + zdjęcia. Wzmiankowane są

ce-chy rzemieślnicze w Byczynie, Gorzowie Sl., Oleśnie, Opolu i Wołczynie. W materiałach cechu krawieckiego w Opolu zachowały się również pewne szczegóły dotyczące paramentów liturgicznych. J. P o ś p i e c h , S. S o c h a c -k a, Łucjan Malinows-ki a Śląs-k. Działalność śląs-koznawcza i te-ksty

ludoznaw-cze, Opole 1976 ss. 228. Tutaj dołączyć musimy kilka uwag, dotyczących

prze-ważnie przypisów autorskich. Na s. 85, w przypisie 7 Autorzy nie potrafili zi-dentyfikować asesora Augusta Knoblicha. Otóż był to pracownik wrocławskiego Wikariatu Generalnego, ur. w Winnogórze Swieb., 25 IV 1833 r., święć. 12 VI 1858 r. V. Lo e we, Bibliographie der schlesischen Geschichte, t. 1, Wrocław

1927 wymieniło 15 pozycji jego dzieł. Na s. 90, przyp. 21 oraz n a s . 91f przyp. 24 brakuje uzasadnienia ujemnej charakterystyki Delocha i Stabika. Wspomniany przez Maiinowskiego wikary w Michałkowicach nazywał się Waindczoch (s. 92), natomiast na s. 99 wymieniony ks. Pressfreund jako wikary ks. Ficka był już od 1851 r. proboszczem w Biskupicach. W przypisie 22 na s. 131 wzmiankowany Kamiński nie był nigdy jezuitą. Poza tym Instytut w Opolu wy-dał jeszcze: Powstańcy śląscy, żołnierze wielkiej sprawy. Przywódcy narodu

0 powstańcach śląskich, Opole 1976, ss. 70. Ze wspólnych walk niemieckiego 1 polskiego rewolucyjnego ruchu robotniczego w latach 1918—1939. Dokumenty

i materiały, O p o l e — B e r l i n 1976, ss. 350. R. B e d n o r z , Tajne pedagogium

Ziem Zachodnich w Warszawie 1942—1944, Opole 1975, ss. 102. Klasa robotni-cza na Śląsku, t. 2, Opole 1976, ss. 461. H. W o l n a , Wizerunki niecierpliwych,

Opole 1976, ss. 144. Są to sylwetki pracowników umysłowych na ziemi opolskiej. Z. R y m a s z e w s k i , Łacińskie teksty Landrechtu Zwierciadła Saskiego w Polsce. Versio Wratislaviensis, versio Sandomiriensis, Wrocław 1975, ss. 334. H. B o r e k , U. S z u m s k a , Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca XVI w. w. do r. 1740. Studium nazewnicze i społeczno-narodowościowe, Warszawa— —Wrocław 1976, ss. 261 + 2 nib. Śląskie studia historyczne, t. lr praca zbiór. pod red. J. C h l e b o w c z y k a , Katowice 1975, ss. 382. W pierwszej części są tematy pozaregionalne a w drugiej części problemy społeczne, narodowe i kulturalne z terenu Śląska Górnego i Cieszyńskiego z okresu od drugiej po-łowy XIX w. aż po rok 1939. Górnośląskie studia socjologiczne, t. 11, pod red. W. M r o z e k , Katowice 1975, ss. 248. Z treści przytaczamy: F. D o η o c i k,

Problemy rodziny, wychowania i kształcenia w społeczeństwie socjalistycznym w świetle teorii Ludwika Krzywickiego. Η. Ρ i e 1 k a, Modele rodzin górniczych a wychowanie dzieci. M. M ł c h a l c z y k , Małżeństwo i rodzina w opinii mło-dzieży robotniczej. Nie mniej ciekawa jest broszura, którą napisał L. A 1 e k s a, Inteligencja na Śląsku, Katowice 1975, ss. 96, w której przedstawiona jest

gene-za i rozwój inteligencji na Górnym Śląsku od schyłku XVIII w. do współczesnoś-ci przy uwzględnieniu historycznego oraz społeczno-gospodarczego tła owego procesu. R. H a n k ę , Kartki z historii chorzowskiej organizacji Stronnictwa

De-mokratycznego, Warszawa 1974, ss. 116. S. Β a r t η i c k i, 50 lat tarnogórskiej Spółdzielczości Spożywców 1923—1973, Repty 1973, ss. 78. A. G ł a d y s z, Kul-tura środowisk wielkoprzemysłowych, Katowice 1975, ss. 207. Z badań nad biel-skim okręgiem przemysłowym, praca zbiorowa pod red. S. Ż m u d y , Katowice

1975, 125, oraz bliźniacze: Z badań nad rybnickim okręgiem węglowym, praca zbiorowa pod red. S. Ż m u d y , Katowice 1975, ss. 173. Mapka zbiorcza z na-drukiem: Sesja naukowa poświęcona XXX-leciu powrotu Śląska Opolskiego

do Polski zawiera 9 broszurek: 1) Μ. Κ u t y m a, Oświata i nauka w 30-lecie PRL na Śląsku Opolskim, Opole 1975, ss. 36. 2) J. K r o s z e 1, Rozwój gospodar-czy Opolszgospodar-czyzny. Dynamika i przemiany strukturalne gospodarki Opolszgospodar-czyz- Opolszczyz-ny w 1. 1950—1974, Opole 1975, ss. 25+5 nib. 3) J. K a n t y k a , PPR i PZPR przewodnią siłą socjalistycznych przeobrażeń na ziemi śląskiej, Opole 1975,

ss. 28. 4) C. W a w r z y η i a k, Z zagadnień rozwoju kultury na Śląsku

Opol-skim, Opole 1975 ss. 30. 5) M. Lis, Odbudowa gospodarcza Opolszczyzny

w pierwszych latach władzy ludowej, O p o l e 1975, ss. 15. 6) Z. K o w a l s k i ,

Powrót Śląska Opolskiego do Polski, Opole 1975, ss. 29. 7) J. G ó r a 1 c z y k, Rolnictwo na Śląsku Opolskim w latach 1945—1975r Opole 1975, ss. 26. 8)

Kon-cepcja makroregionu południowego i rola Opolszczyzny w jego organizmie go-spodarczym, Opole 1975, ss. 29. 9) J. K o k o t, Przemiany społeczne na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej. Opole 1975, ss. 11 + mapa statystyczna.

J. Β a 1 a r y n, Sytuacja demograficzna Opolszczyzny po II wojnie światowej.

Studium demograficzne, Opole 1975, ss. 407. Retorta Śląska. Opolszczyzna w re-portażu, pod red. R. H a j d u k a , Opole 1975, ss. 292. Jest to wybór

publicys-tyki z lat 1945—1973. S. K i e r m a s z e k, Przeobrażenia

ss. 172. Informuje o wynikach reform terenów wiejskich w latach 1954 i 1973. Klasa robotnicza na Śląsku, t. 1, Opole 1975, ss. 478. Nowe wydawnictwo ma zastąpić dotychczasowe ,,Zeszyty Naukowe o ruchu robotniczym na Śląsku z lat 1966—1973". Obejmuje tematycznie Śląsk Cieszyński, Górny i Zagłębie Dąbrowskie. H. H e η ζ e 1, Gałeziowo-przestrzenna koncentracja przemysłu województwa katowickiego, Katowice 1975, ss, 124. I. D o m a ń s k i , Rodzina śląska jako środowisko wychowawcze, Opole 1975, ss. 119. R. R a u z i ń s k i , Zastosowanie metody taksonomicznej do rejonizacji demograficznej o charak-terze regionalnym i przestrzennym, Opole 1975, ss. 86+2 nib. Charakteryzuje szczególnie procesy demograficzne osiedli wiejskich w latach 1950—1970. Spo-łeczne cele ochrony środowiska. Praca zbiorowa pod red. J. Ρ i e t r u c h y, Katowice 1975, ss. 120. Rola nauk społecznych w humanizacji środowiska wiel-koprzemysłowego, Katowice 1975, ss. 171. Jest to praca zbiorowa pod red. J. K a n t y k i i W. L u b a s i a i publikuje materiały ze wspólnego Sympo-zjum Naukowego Uniwersytetu Śląskiego i Śląskiego Instytutu Naukowego. Studia społeczno-ekonomiczne, t. 6, Opole 1976, ss. 201. A. K ü h n e m a n n , Dynamika i struktura dochodów ludności województwa opolskiego w latach 1955—1972, Opole 1976, ss. 187. Κ. W a c h o w s k i , Cmentarzyska doby wczesnopiastowskiej na Śląsku, Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1975. (Ree. „Sobótka" 1976, z. 4). H. J a n k o w s k a , Najdawniejsze dzieje Wrocła-wia, Wrocław 1975. (Ree. „Sobótka" 1976, z. 3). Z. W a w r z o n o w s k a , Uzbrojenie i ubiór rycerski Piastów Śląskich od XII do XIV w, Wrocław 1976. G a l i A n o n i m , Kronika polska. Przełożył R. Gródecki a wstępem i przypi-sami opatrzył M. Plezia, Wrocław 1975. J. M u l a r c z y k , Dobór i rola świadków w dokumentach śląskich do końca XIII w. W r o c ł a w 1977. B. S u c h o -d o l s k i , Pierwsze 300 lat monety polskiej, Wrocław 1977. B. Z i e η t a r a, Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1975. (Ree. „Sobótka" 1976, z. 3). K. J a s i ή s k i, Rodowód Piastów Śląskich, t. 1—3, Wrocław 1973—1977. (Ree. „Sobótka" 1977, z. 4). Regesty Śląskie 1343—1348. t. 1, oprać. K. B o b ó w -s k i , J. G i l e w -s k a - D u b i -s , W. K o r t a, B. T u r o ń , Wrocław—War-sza- Wrocław—Warsza-wa—Kraków—Gdańsk 1975. (Ree. ,,Sobótka" 1977, z. 2). Zbiór dokumentów ma-łopolskich, cz. 7: Dokumenty króla Władysława Jagiełły z lat 1418—1434,

wy-d a l i I . S u ł k o w s k a - K u r a ś i S t . K u r a ś , W r o c ł a w 1975. C z ę ś ć 8 :

Do-kumenty z lat 1435—1450 i w uzupełnieniu: DoDo-kumenty z lat 1286—1442, wy-dali jak wyżej, Wrocław 1975. K. B a r t k i e w i c z , Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław 1977. K. G ó r s k i , Zakon Krzyżacki a powsta-nie państwa pruskiego, Wrocław 1977. H. W i s η e r, Lisowczycy, Warszawa 1976. Zapowiedzianą już w poprzednim roczniku Śląskich Studiów Hist.-Teol.: Historią Śląska, t. 3, cz. 1, obejmującą lata 1850—1890 przypominamy jeszcze raz ze względu na obszerną dyskusję nad tą częścią w „Sobótce" 1977, z. 2. J. P o ś p i e c h , S. S o c h a c k a , Łucjan Malinowski a Śląsk, Opole 1976. J. B e n y s k i e w i c z , Posłowie polscy w Berlinie w latach 1866—1890, Zie-lona Góra 1976. A. R y f o w a, Działalność Sokoła Polskiego w zaborze pruskim i wśród wychodźstwa w Niemczech 1884—1914, Warszawa—Poznań 1976. W.

J a k ó b c z y k , Pruska Komisja Osadnicza 1888—1919, P o z n a ń 1976.. E. K l e i n ,

Rada Ludowa we Wrocławiu, Centralna Rada dla prowincji śląskiej, Wrocław— Warszawa 1976. (Urzędowała od XI 1918—wiosny 1919. Ree. „Sobótka" 1976, z. 4). W. R y ż e w s k i, Trzecie powstanie śląskie, Warszawa 1977. E. D ł u g a j ~ c z y k , Górny Śląsk po powstaniach i plebiscytach, Katowice 1977. (Ree. „So-bótka" 1977, z. 4). F. B i a ł y , Niemieckie ochotnicze formacje zbrojne na Ślą-sku w latach 1918—1923, Katowice 1976. (Ree. „Sobótka" 1977, z. 1 i „Kwartal-nik Opolski" 1977, z. 4). J. P r z e w ł o c k i , Mocarstwa zachodnioniemieckie wobec problemu Górnego Śląska w latach 1918—1933, Katowice 1975. (Ree. „So-bótka" 1977, z. 4). T. K u l a k, Propaganda anty polska dolnośląskich władz pro-wincjonalnych w latach 1922—1933, Wrocław 1977. L. R ę g o r o w i c z , Wspom-nienia śląskie i poznańskie z lat 1919—1934, Opole 1976. („Sobótka" 1977, z. 3

w recenzji ma zastrzeżenia do podanego materiału). M. M r o c z k o , Związek

Obrony Kresów Zachodnich 1921—1934. Powstanie i działalność, Gdańsk 1977.

(Ree. „Sobótka" 1977, z. 4). W. W ł a d y k a , Działalność polityczna polskich

stronnictw konserwatywnych w latach 1926—1935, Wrocław 1977. Μ. Ρ a ź

-d z i o r a, Górnośląska Naro-dowa Partia Robotnicza po zamachu majowym

1926—1937, K a t o w i c e 1975. ( R e e . „ Z a r a n i e Ś l ą s k i e " 1976, z . 3.). L . S z a r a n i e c ,

Załoga koncernu Hohenlohe i jej walka klasowa w latach 1905—1939, Katowice

1976. J. S y s k a, Z walki o Śląsk i szkołę powszechną. Wspomnienia z lal

1918—1939, K a t o w i c e 1975. ( R e e . „ Z a r a n i e Ś l ą s k i e " 1976, z . 3). S t . S c h i m i

-t z e k , Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z la-t pracy w MSZ

(1920—1939), Warszawa 1976. (Zawiera również kilka ciekawych epizodów

gór-nośląskich. Np. Rada Ambasadorów przy podziale terenu plebiscytowego pozo-stawiła „Bytom" przy Rzeszy, bo nie potrafiła go odnaleźć na niemieckiej ma-pie, którą się przy obradach posługiwała.) A. L o c h , Ku brzegom nadziei, War-szawa 1977. (Wspomnienia z lat 1921—1944). J. M o l e n d a , Szkolnictwo w

re-jencji katowickiej w latach okupacji hitlerowskiej. Przyczynek do polityki narodowościowej okupanta, Katowice 1976. (Ree. „Sobótka" 1977, z. 4). R. Z. H r a

-b a r , „Le-bens-born" czyli źródło życia, Katowice 1976. (O przestępstwach wo-jennych). W. S u l e w s k i , Polacy nad Odrą i Bałtykiem w walce z Trzecią

Rzeszą (1939—1945), Warszawa 1975. Sprawozdania Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, seria A, nry 13 i 14, Opole 1977. (Zawiera sprawozdania i

arty-kuły związane z dziejami Opolszczyzny). K. S k u b i s z e w s k i , Zachodnia

gra-nica Polski w świetle traktatów, Poznań 1975. (Ree. „Sobótka" 1976, z. 3). R.

H a j d u k , Arka Bożek, Warszawa 1975. H. R o l a , Przemysł hutniczy w Polsce

Ludowej (1944—1975), Katowice 1977. Κ. Ρ ο ρ i o ł e k, Śląskie dzieje,

Warsza-wa—Kraków 1976. Wypisy do dziejów Brzeskiego, pod red. F. H a w r a n k a , Opole 1976. J. D a ł e k i K. S z a r o w s k i , Katowice — centrum

wielkoprze-mysłowej aglomeracji, Katowice 1976. (Ree. „Zaranie Śląskie" 1976, z. 3). Katowice — ich dzieje i kultura na tle regionu, praca zbiorowa pod red. W. M r o

-z e k , Wars-zawa 1976. (Ree. „Zaranie Śląskie" 1976, -z. 3). Opole, monograiia

miasta pod red. W. D z i e w u l s k i e g o i F. H a w r a n k a , Opole 1975.

(Ree. „Sobótka" 1976, z. 4). Chorzów, Zarys rozwoju miasta pod red. J. K a n -t y k i , Ka-towice 1977. Legnica, Monografia mias-ta i okolic, pod red. M. H a i s i g a , Wrocław 1977. E. K o p e ć , Szkice z przeszłości Czechówic-Dziedzic, Katowice 1977. Mysłowice, Zarys rozwoju miasta. Praca zbiorowa pod red. W. D ł u g o b o r s k i e g o , Katowice 1977. R. Ρ a c u 11, Banie Ludowy w Koźlu

w latach 1903—1939, Koźle 1975 (Ree. „Sobótka" 1976, z. 3). T. M i n c z a k i e

-w i c z, Stosunki społeczne na Śląsku Opolskim -w latach 1922—1933, Wrocła-w 1976. (Ree. „Sobótka", 1977, z. 1). F. S e r a f i n , Wieś śląska w latach

między-wojennych 1929—1939, Katowice 1977. (Zarys węzłowych problemów

gospodar-czych, społecznych i politycznych wsi śląskiej w ostatnim 10-leciu okresu mię-dzywojennego). L. A l e k s a , Inteligencja Śląska, Katowice 1975. (Ree. „So-bótka" 1976, z. 3). J. K. H a r a s i m o w i c z, Katolicka doktryna społeczna

w świetle encyklik, Warszawa 1976. (Wydawnictwo Towarzystwa Krzewienia

Kultury Świeckiej). J. S t o l a r c z y k , Ewolucja społeczno-politycznej

doktry-ny Kościoła katolickiego, Kraków 1975. M. Ż y w c z y ń s k i , Szkice z dziejów radykalizmu chrześcijańskiego, Warszawa 1976. Prace badawcze i publikacje

z zakresu socjologii w Polsce. Dział dokumentacji i informacji naukowej na rok

1972, w oprać, pod kier. W. K o c y b a - K a m i ń s k i e j , Wrocław 1975.

(Wy-chodzi co roku). T. M u s i o ł, Nauczyciele w społecznym ruchu naukowym,

O p o l e 1975. ( R e e . „ K w a r t a l n i k O p o l s k i " 1977, z . 4). K s . W . P i w o w a r s k i ,

Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym, Lublin 1977. M. F a z a n,

J. K a n t y k a , Młodzież socjalistycznej ojczyźnie. Szkice z dziejów ruchu

mło-dzieżowego w województwie katowickim, Katowice 1976. Górnośląskie Studia Socjologiczne pod red. W. M r o z e k , t. 12, Katowice 1977. (Zawiera

K u l t u r a i s z t u k a

J. B a s a r a , Słownictwo polskich gwar Śląska na terenie Czechosłowacji, Wro-cław 1975, ss. 91 + 82 tabi. Listy Lucjana Malinowskiego do Jarosława Golia.

Przyczynek do dziejów polsko-czeskich kontaktów naukowo-kulturalnycii

w drugiej połowie XIX w., oprać. S. S o c h a c k a , Opole 1975, ss. 208. F. Ρ 1 u -t a, Język polski w okresie drugiej wojny śv/iatowej, Opole 1975, ss. 255. Zabytki ludowej kultury na Śląsku i w Częstochowskiem, pod red. B. B a z i e l i

-c h a , Bytom 1975, ss. 233. Co wieś, to inna pieśń. Studia folklorysty-czne pod red. R . G ó r s k i e g o i J . K r z y ż a n o w s k i e g o , Wrocław 1975. Artykuły dotyczą przeważnie śląskiego terenu. L. Β i e 1 a c z e k, Milowe kamienie. Ze

świata baśni i przeżyć byłego fornala tworkowskiego. Do druku przygotował

i przedmową opatrzył Z. B e d n o r z , Opole 1975, ss. 195. T. M u s i o ł,

Nau-czyciele w społecznym ruchu naukowym na Śląsku, Opole 1975, ss. 215. Roz-prawy z dziejów oświaty, pod red. J. M i ą s c a, Wrocław 1976, t. 19 zawiera

m. i. C z. M a j o r e k , Początki austriackiego systemu szkolnictwa ludowego w Galicji w latach 1772—1780. (Rzutowało również na Ziemię Cieszyńską). B. S t r z a ł k a , Godki i bójki śląskie, Opole 1976, ss. 246. C z. M y k i t a-G l e n s k , Życie teatralne Opola. Od czasów najdawniejszych do

współczesności. Opole 1976, ss. 302. Archeologia Polski, t. 21 (1976), z. 2 pod red. J. Κ ο

-w a l c z y k a za-wiera m. i. artykuł W. S z a f r a ń s k i e g o , Znalezisko figurki

Izydy jako wyraz możliwości penetracji chrześcijaństwa w głąb ziem polskich w III w. Vitelonis Perspectivae liber primus, pod red. P. C z a r t o r y s k i e g o ,

W r o c ł a w 1977. ( Ś l ą s k i p r z y r o d n i k z l a t o k o ł o 1 2 3 0 — 1 2 7 0 ) A . F e d o r o w i ć z , Madonny na lwach. — Śląska sztuka średniowieczna, Wrocław 1976. Tenże,

Fi-gury apostołów z kościoła Marii Magdaleny we Wrocławiu, Wrocław 1976.

Ten-że, Malarstwo XIV i początku XV w. Wrocław 1976. Μ. Ρ r z y ł ę c k i,

Podsta-wowe wiadomości o zabytkach architektury i założeniach urbanistycznych na Dolnym Śląsku, Wrocław 1976. E. K o p i c k i , Katalog podstawowych typów monet i banknotów Polski oraz ziem historycznie z Polską związanych, tom 1,

cz. 2: Średniowiecze: Monety pomorskie, śląskie, mazowieckie i krzyżackie, Warszawa 1974. T. C h r z a n o w s k i , Głogówek, Wrocław 1977. Kultura

arty-styczna renesansu na Śląsku w dobie Piastów, Opole 1975. (Ree. „Sobótka" 1976,

z. 3). T. U l e w i e z, Wśród impresorów krakowskich doby renesansu, Kraków 1977. (Zawiera 7 odrębnych rozpraw: 1. O włoskich powiązaniach doby inkuna-bułów z drukarstwem krakowskim, 2. O najstarszej drukowanej książce pol-skiej, 3. O ówczesnej reklamie wydawniczej, 4. Ό walce o polszczyznę, 5. O edytorstwie Jana Januszowskiego, 6. O projektach ortografii polskiej, 7. O krytycznej ocenie obchodzonego w 1974 r. 500-lecia tłoczni krakowskich.). A. G ł a d y s z, Kultura środowisk wielkoprzemysłowych, Katowice 1975. (Ree. w „Zaranie Śląskie" 1977, z. 1). J. G r a b o w s k i , Sztuka ludowa, Warszawa 1977. H. B o r e k , U. S z u m s k a, Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca

X V I wieku do roku 1740, W a r s z a w a 1976. ( R e e . „ S o b ó t k a " 1976, z 3). S i m o

-n i d e s , Współczes-ny folklor słow-ny dzieci i -nastolatków, Opole—Wrocław— Warszawa 1976. M. G ł a d y s z o w a, Górnośląskie budownictwo ludowe, Wro-cław 1977. O. C z e r n e r , Rynek wroWro-cławski, WroWro-cław 1977. Pięćdziesiąt lat

Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, pod red. J. Β ł a •

ża i in., Katowice 1976. Μ. Β u r b i a η k a, Z dziejów drukarstwa śląskiego w XV7 w.: Baumannowie i ich spadkobiercy, Wrocław 1977. (Ree. „Sobótka" 1977, z. 3). A. G r u s z e c k a- Ν i t s c h o w a, Cale życie nad przyrodą mowy

polskiej. Kazimierz Nitsch i jego prace (1874—1958), Kraków 1977. J. W r ó

-b l e w s k i, Roía polskiej książki w walce z germanizacją, Wrocław 1977. Ks. Franciszek Maroń