Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy II lub III (I etap edukacyjny)
Temat A to ci dopiero! Mikołaj – imię, które lubią wszystkie dzieci.
Cele Uczeń:
1. Rozwiązuje zadania tekstowe. (7.7)
2. Umie obsługiwać komputer w celu wyszukania pożądanych informacji. (8.1a, b; 8.3; 8.5)
3. Tworzy wypowiedzi w formie ustnej i pisemnej, a także dobiera właściwe formy komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych. (1.3abc)
4. Pisze ze słuchu. (1.3g)
5. Potrafi współpracować w grupie.
6. Uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji.
(1.1a)
7. Czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski. (1.1b)
8. Wyszukuje w tekście potrzebne informacje i w miarę możliwości korzysta ze źródeł przeznaczonych dla dzieci na I etapie edukacyjnym. (1.1c)
9. Zna formy użytkowe: karta okolicznościowa. (1.1d)
10. Dba o poprawność gramatyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną.
(1.3f)
11. Zna tradycje związane z obchodzeniem świąt Bożego Narodzenia i różnice w obrzędach w różnych miejscach Polski. (5.6)
12. Podaje z pamięci iloczyny w zakresie tabliczki mnożenia; sprawdza wyniki dzielenia za pomocą mnożenia. (7.5)
13. Rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wykonania jednego działania. (7.7)
Wykaz nabywanych umiejętności
1. Umiejętność przeredagowywania tekstu (podanie tych samych informacji innymi słowami).
2. Umiejętność prezentacji wyników swojej pracy.
3. Redagowanie życzeń świątecznych (poprawnych stylistycznie i ortograficznie).
4. Umiejętność współpracy w grupie.
5. Umiejętność wyszukiwania konkretnych informacji i ich prezentowania.
6. Znajomość znaczenia swojego imienia.
7. Słuchanie ze zrozumieniem.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2
Metody 1. Podające (opowiadanie, wyjaśnianie).
2. Poszukujące (dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne).
3. Ekspresyjna (tworzenie).
4. Bezpośrednie.
Formy 1. Praca z całą grupą.
2. Praca w grupach.
3. Praca indywidualna.
Środki dydaktyczne 1. Ćwiczenie interaktywne pt. „Bożonarodzeniowa niespodzianka”.
2. Ekran interaktywny pt. „Legenda o Mikołaju”.
3. Karta pracy pt. „Legenda o Mikołaju”.
4. Ćwiczenie interaktywne pt. „Prawda czy fałsz?”.
5. Karta pracy pt. „Moje imię oznacza…”.
6. Ćwiczenia interaktywne:
„Pomocnik Mikołaja – zadanie nr 1”,
„Pomocnik Mikołaja – zadanie nr 2”,
„Pomocnik Mikołaja – zadanie nr 3”.
7. Ekran interaktywny pt. „Nazwy świąt – zapamiętaj!”.
8. Karta pracy pt. „Nazwy świąt – zapamiętaj!”.
9. Karta pracy pt. „Kartka bożonarodzeniowa”.
Proponowany czas zajęć
135 minuty
Opis sposobu realizacji
1. Nauczyciel wita dzieci.
2. Nauczyciel wyświetla ćwiczenie interaktywne pt. „Bożonarodzeniowa niespodzianka”. Kolejni uczniowie podchodzą do tablicy, wpisując (ze słuchu) konkretne wyrazy.
Po uzupełnieniu wszystkich haseł uczniowie liczą litery i zgodnie ze wskazówkami wpisują je do pustych miejsc, uzupełniając hasło: Mikołaj.
3. Ekran interaktywny pt. „Legenda o Mikołaju”.
Nauczyciel włącza nagranie audio:
Legenda o Mikołaju
Może nie uwierzycie, ale dopiero od kilkudziesięciu lat
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Dzieci z trudnościami mogą posiłkować się tekstem pisanym (śledzić słowa lektora w trakcie słuchania oraz podczas dyskusji nad wysłuchanym fragmentem).
Karta pracy pt. „Legenda
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3 dzieci wyobrażają sobie Mikołaja jako wesołego staruszka z białą brodą, w czapce i z workiem, poruszającego się na saniach. Wcześniej na wizerunkach tej postaci można było zobaczyć mężczyznę w szatach biskupich – duchownego.
Święty Mikołaj był biskupem Miry – miejscowości leżącej na terenie dzisiejszej Turcji.
Mówi się, że Mikołaj pochodził z bardzo bogatej rodziny, ale, ponieważ miał serce czułe na ludzką biedę, cały swój majątek rozdał ubogim. Dzięki temu znamy go jako staruszka wręczającego prezenty dzieciom.
Zgodnie z inną legendą, Mikołaj pomógł pewnemu biednemu szlachcicowi, który nie miał czym spłacić swojego długu. Zakradł się nocą do jego domu i wrzucił worek pieniędzy przez otwarte okno. Worek ponoć się rozsypał i część monet wpadła do stojących na podłodze butów.
Czy stąd pochodzi tradycja mikołajkowych prezentów schowanych w butach? Nie wiadomo na pewno, ale przyjęło się, że 6 grudnia (w rocznicę śmierci świętego) Mikołaj grzecznym dzieciom przynosi prezenty, a niegrzecznym rózgi. Rózgi mają być ostrzeżeniem i znakiem, że należy przemyśleć swoje zachowanie.
Ale nie martwcie się
– Mikołaj rózgę zostawia bardzo rzadko, bo ma dobre, miękkie serce. To dlatego jego imię kochają wszystkie dzieci.
4. Ćwiczenie interaktywne pt. „Prawda czy fałsz?”.
Po wysłuchaniu nagrania cała klasa rozwiązuje zadanie sprawdzające stopień zrozumienia tekstu (uczniowie decydują, czy podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe).
5. Nauczyciel nawiązuje do tradycji lokalnych i opowiada dzieciom o nieznanych im bożonarodzeniowych zwyczajach, np.:
W niektórych rejonach Polski, np. w Wielkopolsce, na Kaszubach czy na Pomorzu Zachodnim, według tradycji prezenty gwiazdkowe przynosi Gwiazdor, natomiast święty Mikołaj zjawia się u dzieci tylko 6 grudnia.
W Małopolsce tradycyjnie prezenty pod choinką zostawia Aniołek, ale Mikołaj i tak odwiedza dzieci 6 grudnia.
W Rosji św. Mikołaj jest znany tylko jako święty biskup
o Mikołaju”.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4
z Miry, podczas gdy staruszka przynoszącego prezenty nazywa się Dziadkiem Mrozem.
W Hiszpanii 6 stycznia prezenty przynoszą Trzej Królowie.
6. Jako uzupełnienie zdobytych wiadomości nauczyciel może uzupełnić informacje o znaczeniu imienia świętego. Jedno z tłumaczeń tego imienia mówi, że: Imię „Mikołaj” prawdopodobnie pochodzi z języka greckiego. Składa się z dwóch wyrazów: „nike”
(zwycięstwo) i „laos” (lud), co połączone może oznaczać np. „prowadzący lud ku zwycięstwu" albo „zwycięski pośród ludu".
7. Karta pracy pt. „Moje imię oznacza…”.
Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Dzieci w Internecie (lub w innych dostępnych źródłach) szukają znaczeń imienia „Mikołaj”, a także odnajdują znaczenie swojego imienia. Zdobytymi informacjami uzupełniają karty pracy.
8. Imienne kalambury – prezentacja zdobytych wiadomości na temat imion. Każde dziecko przedstawia znaczenie swojego imienia w formie zagadki lub przynajmniej innymi słowy, niż opisane to było w źródle, do którego sięgnęło (redakcja tekstu; przekazywanie tych samych wiadomości innymi słowami). Reszta dzieci odgaduje znaczenie imienia dziecka, np.:
Tereska: wg różnych źródeł może oznaczać
„pochodząca z wyspy o nazwie Tera lub amatorka polowania na dziczyznę”.
Dziecko w formie zagadki może przedstawić to imię następująco: Moje imię oznacza podobno kogoś, kto zamieszkiwał miejsce o nazwie podobnej do początku mojego imienia lub kogoś, kto lubił strzelać
do nieoswojonych zwierząt.
9. Ćwiczenia interaktywne pt. „Pomocnik Mikołaja – zadanie nr 1, nr 2 i nr 3”. Zadania matematyczne.
Nauczyciel zaprasza dzieci do tablicy interaktywnej.
Uczniowie obliczają, ile prezentów Mikołaj powinien wrzucić do komina, aby każde dziecko w każdym mieszkaniu tego domu dostało upominek.
Opcjonalnie, jeśli pozwala na to wyposażenie klasy szkolnej, nauczyciel może podzielić dzieci na trzy grupy – każda grupa skupiona wokół jednego komputera
Grupy są tak dobrane, aby każde dziecko miało szansę
na uczestniczenie w rozwiązywaniu ćwiczenia i na prezentację wyników zadania. Zadania matematyczne mają różne poziomy trudności:
od prostego iloczynu do konieczności podwójnego mnożenia.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
5 rozwiązuje zadanie.
10. Zabawa ruchowa pt. „Przyłap Mikołaja na dobrym uczynku”.
Dzieci siedzą w okręgu. Nauczyciel włącza muzykę (może być melodia świąteczna lub np. kolęda). Jedno dziecko jest Mikołajem, chodzi po zewnętrznej stronie okręgu. Gdy muzyka cichnie, zostawia wybranemu dziecku prezent (może to być np. woreczek z grochem).
Prowadzący (nauczyciel) liczy do trzech i wtedy osoba, która uważa, że to ona otrzymała prezent, wstaje.
Jeśli się pomyli, odpada z gry.
11. Ekran interaktywny pt. „Nazwy świąt – zapamiętaj!”.
Ciekawostki ortograficzne. Dzieci oglądają prezentację na temat zasad pisowni nazw świąt i obrzędów w języku polskim (zgodne z wynikami obrad zespołu roboczego Komisji Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN 21 I 2003 roku, 25 II 2003 roku i 25 III 2003).
Następnie nauczyciel wręcza uczniom kartę pracy pt. „Nazwy świąt – zapamiętaj!”. Dzieci uzupełniają ją, zaznaczając kolorem trudności do zapamiętania.
Po wykonaniu zadania dzieci na karcie z wyrazami do zapamiętania dopisują inne trudne ortograficznie wyrazy, które pojawiły się podczas bieżących zajęć (np. mróz, choinka itp.) oraz własnymi słowami wyjaśniają ich znaczenie (może to być element pracy domowej).
12. Uczniowie projektują kartki świąteczne (bożonarodzeniowe) z życzeniami.
Wykonują je dowolną techniką.
Następnie każde z dzieci na osobnej kartce redaguje najpierw życzenia, jakie się na niej znajdą, a następnie uczniowie odczytują je i uzupełniają nimi szablon kartki świątecznej.
13. Wspólne pisanie listu (lub e-maila) do św. Mikołaja (jeśli wystarczy czasu).
14. Podsumowanie i zakończenie zajęć.
Uczniom z trudnościami
słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami w skupieniu się można wręczyć wydrukowaną transkrypcję narracji animacji lub filmu, tak aby w trakcie
wyświetlania materiału mogli w razie potrzeby jednocześnie śledzić tekst. Jeśli nauczyciel uzna to za zasadne, materiał można wyświetlić dwukrotnie.
Dzieci z trudnościami mogą skorzystać z gotowego szablonu (karta pracy pt. „Kartka
bożonarodzeniowa”).
