1.
2. Rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
1. zna historię zmian liczby ludności świata,
2. zna i rozumie pojęcia: ekumena, anekumena i suekumena, 3. wie jakie wyróżniamy bariery i atrakcje osadnicze,
4. wie jakie warunki sprzyjają osiedlaniu się ludności.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
1. wie jaka ilość ludności zamieszkuje poszczególne kontynenty,
2. zna obszary o wysokiej koncentracji ludności i umie wskazać je na mapie,
3. wie, które państwa charakteryzują się najwyższym i najniższym zaludnieniem oraz gęstością zaludnienia oraz umie wskazać je na mapie,
4. wie, które województwa w Polsce charakteryzują się najwyższym i najniższym zaludnieniem oraz gęstością zaludnienia oraz umie wskazać je na mapie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca z całą klasą, praca indywidualna, praca w parach, dyskusja.
c. 3. Środki dydaktyczne
Ścienna fizyczna mapa świata Ścienna fizyczna mapa Europy
Atlasy geograficzne dla szkół średnich
Tablice geograficzne lub książka „Świat w liczbach”
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia im cele zajęć. W klasie zostają rozwieszone dwie duże mapy: mapa fizyczna świata oraz mapa fizyczna świata. Nauczyciel prosi o wyjęcie atlasów geograficznych (co najmniej 1 atlas na dwie osoby) oraz tablic geograficznych lub książki „Świat w liczbach” (co najmniej po 1 egzemplarzu na dwie osoby).
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel przedstawia uczniom historię zmian liczby ludności świata począwszy od 4500 r. p.
n.e. do czasów współczesnych.
2. Nauczyciel zapoznaje uczniów ze znaczeniem następujących pojęć: anekumena, ekumena, subekumena oraz podaje ich przykłady na świecie.
3. Nauczyciel przedstawia uczniom bariery osadnicze (bariera świetlna, bariera wodna, bariera grawitacyjna) oraz atrakcje osadnicze (zdolność żywicielska, bezpieczeństwo bytu, stosunki społeczno-ekonomiczne) i tłumaczy ich znaczenie.
4. Nauczyciel tłumaczy uczniom na jakich obszarach skupia się ludność (wybrzeża, niziny, doliny rzek, strefa umiarkowana, klimaty monsunowe, klimaty morskie, klimat śródziemnomorski, wielkie miasta, wzdłuż szlaków komunikacyjnych).
5. Nauczyciel wypisuje na tablicy pięć regionów charakteryzujących się wysoką koncentracją ludności (załącznik 1) i prosi uczniów aby w parach zastanowili się co spowodowało, że właśnie na tych obszarach skupiły się duże grupy ludności. Następnie nauczyciel wybiera pięć osób i prosi je o przedstawienie na forum klasy ustalonej z partnerem odpowiedzi. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.
6. Nauczyciel prosi uczniów aby w parach na podstawie tablic geograficznych ustalili liczbę ludności zamieszkującą każdy z kontynentów. Następnie nauczyciel wybiera jedną osobę i prosi ją o przedstawienie na forum klasy znalezionych informacji. Nauczyciel ewentualnie poprawia ucznia i dodaje jakieś informacje od siebie.
7. Nauczyciel dziali klasę na dwie grupy. Grupa pierwsza ma znaleźć z tablicach geograficznych nazwy oraz dane dotyczące ilości ludności w pięciu najludniejszych krajach świata, a grupa druga w pięciu krajach o najniższej liczbie ludności. Następnie nauczyciel prosi dwóch wybranych uczniów o podanie nazw tych krajów oraz wskazanie ich na mapie ściennej.
Nauczyciel ewentualnie poprawia ucznia i dodaje jakieś informacje od siebie.
8. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Grupa pierwsza ma znaleźć z tablicach geograficznych nazwy oraz dane dotyczące gęstości zaludnienia w pięciu krajach o największej gęstości zaludnienia, a grupa druga w pięciu krajach o najniższej gęstości zaludnienia. Następnie
nauczyciel prosi dwóch wybranych uczniów o podanie nazw tych krajów oraz wskazanie ich na mapie ściennej. Nauczyciel wspólnie z klasą zastanawia się czym spowodowane są różnice w gęstości zaludnienia.
iii. c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel przypomina uczniom pojęcia, które dziś poznali oraz przykłady krajów i obszarów charakteryzująch się najwyższym i najniższym zaludnieniem oraz gęstością zaludnienia, a także ponownie wymienia warunki sprzyjające osiedlaniu się ludności.
2. Nauczyciel prosi uczniów aby w domu wypisali po trzy województwa charakteryzujące się najwyższym i najniższym zaludnieniem oraz gęstością zaludnienia oraz spróbowali wyjaśnić taki stan rzeczy.
e. 5. Bibliografia
1. Kozioł T., Geografia. Zagadnienia maturalne, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 1999.
2. Libner P., Stefaniak G., Geografia od A do Z, Kram, Warszawa 1998.
f. 6. Załączniki
i. a) Karta pracy ucznia załącznik 1
1. Dolina Nilu
2. Wschodnie Wybrzeże USA 3. Meksyk
4. Płw. Dekan 5. Chiny
ii. b) Zadanie domowe brak
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
brak
