I n s ty tu t B io lo g ii U M C S Z akład S y ste m a ty k i R oślin
A N N A L E Ś
U N IV E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K L O D O W S K A L U B L I N — P O L O N I A
VOL. XLIX, 11 SECTIO C 1994
D o m in ik F I J A Ł K O W S K I , M a r ia W A W E R , T e r e s a P I E T R A S
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Błota koło Włodawy
Vegetation of Żółwiowe Biota Reservation near the Town of Włodawa
<
WSTĘP I TEREN BADAŃ
Rezerwat Żółwiowe Błota znajduje się w województwie chełmskim, w od
ległości ok. 21 km na południe od Włodawy, na terenie Sobiborskiego Parku Krajobrazowego (11). Obejmuje jeziora: Spilno-Koseniec i Perespilno (Pe- reszpa) oraz przylegające do nich zarastające stawy, w których występuje bujna roślinność wodna. Otoczone są one szerokim pasem szuwarów, a przy
legający do nich obszar zajmuje roślinność torfowiskowa, łąkowa i leśna.
Powierzchnie leśne tworzą głównie olsy i różne typy borów.
Rezerwat utworzono przede wszystkim w celu zachowania stanowiska żółwia błotnego, a także zróżnicowanej i mało przekształconej roślinności z wieloma gatunkami chronionymi i rzadkimi na Lubelszczyźnie.
Spilno-Koseniec to 2 jeziora połączone wąską cieśniną. Część północna
— Spilno ma 77,7 ha, część południowa — Koseniec zajmuje 32,6 ha. Jeziora są płytkie. W Koseńcu dno obniża się do 4,2 m, w Spilnie najgłębsze miejsce wynosi 2,25 m. Jeziora są trudno dostępne, tylko małe skrawki brzegu mają piaszczyste. Z tych jezior wypływa rzeka Tarasinka.
Perespilno to małe jezioro (24,3 ha) położone tuż obok jezior poprzed
nich. Jego basen składa się z dwóch zagłębień w kształcie płaskodennych mi
sek. Część północna jest głębsza (6,2 m), a południowa — płytsza (4,5 m).
Zagłębienia oddziela wyraźne spłycenie o głębokości 2,7 m. Do jeziora przy
tykają dwa piaszczyste wzniesienia i tu brzeg jest wyższy i dostępny. Poza
tym brzegi są płaskie i bagniste. Poziom wody jest zmienny (14).
152
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa PietrasRyc. 1. Stanowiska zdjęć fitosocjologicznych i niektórych roślin rzadkich w rezerwacie Żółwiowe Błota; 1-284 — miejsca wykonania zdjęć fitosocjologicznych:
Localities of phytosociological records and those of some rare plants in Żółwiowe Błota reservation; 1-284 — sites of phytosociological records:
1 — Betula humilis, 2 — Carex chordorrhiza, 3 — Pedicularis sceptrum-carolinum, 4 — Salix lapponum, 5 — Scheuchzeria palustris
Ryc. 2. Rozmieszczenie ważniejszych zbiorowisk roślinnych w rezerwacie Żółwiowe Błota;
1 — zespoły z klasy Lemnetea i Potamogetonetea, 2 — zespoły ze związków Phragmi
tion i Sparganio-Glycerion fluitantis, 3 — zespoły ze związku Magnocaricion elałae, 4 — zespoły z klasy Molinio-Arrhenatheretea, 5 — zespoły z klasy Scheuchzerio-Caricetea fu- scae, 6 — Molinio-Pinetum, Vaccinio uliginosi-Pinetum, 7 — Leucobryo-Pinetum, Fe
stuco ouinae-Pinetum, Peucedano-Pinetum, 8 — Querco-Piceetum, 9 — zespoły zaroślowe z klasy Alnetea glutinosae, 10 — zespoły leśne z klasy Alnetea glutinosae Distribution of morę important plant communities in Żółwiowe Błota reservation; 1 — associations from the classes Lemnetea and Potamogetonetea, 2 — associations from the relationship between Phragmition and Sparganio-Glycerion fluitantis, 3 — asso
ciations from the relationship Magnocaricion elatae, 4 — associations from the class Molinio-Arrhenatheretea, 5 — associations from the class Scheuchzerio-Caricetea Juscae, 6 — Molinio-Pinetum, Vaccinio uliginosi-Pinetum, 7 — Leucobryo-Pinetum, Festuco ouinae-Pmetum, Peucedano-Pinetum, 8 — Querco-Piceetum, 9 — bush associations from the class Alnetea glutinosae, 10 — forest associations from the class Alnetea glutinosae
154
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa PietrasDane dotyczące geomorfologii, hydrologii, gleb i klimatu tego terenu, a także roślinności terenów sąsiednich można znaleźć w pracach publikowa
nych wcześniej (2, 5, 6, 8-10).
METODA PRACY
Badania geobotaniczne w rezerwacie i na terenach do niego przylegających prze
prowadzono w latach 1986 i 1988. Analizę florystyczną oparto na metodzie fitosocjolo- gicznej B r a u n - B l a n q u e t a (10), stosując skalę 10-stopniową przy ocenie stosunków liczbowych dla poszczególnych gatunków. Wykonano 284 zdjęcia fitosocjologiczne (ryc.
1), które zakwalifikowano do 87 zespołów i zbiorowisk roślinnych, zgodnie z systemem F i j a ł k o w s k i e g o (4) i M a t u s z k i e w ic z a (13). Zestawiono je w tab. 1-14. Przed
stawiono także granice rozmieszczenia ważniejszych jednostek fitosocjologicznych wystę
pujących na tym terenie (ryc. 2). Charakterystykę ekologiczną opracowano na podstawie własnych badań glebowych. Nazewnictwo roślin podano za J a s ie w ic z e m (12).
WYKAZ ZESPOŁÓW ROŚLINNYCH
Szata roślinna omawianego terenu jest bardzo zróżnicowana. W jeziorach i stawach oraz w ich otoczeniu występuje bogata roślinność z klas Lemnetea, Potamogetonetea i Phragmitetea. Na rozległych bagnach dominują turzyco- wiska ze związku Magnocaricion elatae, a szczególnie zespoły Caricetum, elatae i Caricetum gracilis. Na W od jez. Spilno i N od jez. Perespilno wy
kształcają się torfowiska przejściowe z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae.
Elementami dominującymi w krajobrazie omawianego terenu są olsy z klasy Alnetea glutinosae i różne typy borów z klasy Vaccinio-Piceetea.
W przedstawionym niżej wykazie podano nazwy zespołów zgodnie z ich przynależnością do klas. Numeracja zespołów odpowiada zastosowa
nej w tab. 1-14.
Z e s p o ły r o ś l i n p ł y w a j ą c y c h z k l a s y Lemnetea R. T x. 1955
1. Lemno-Spirodeletum polyrrhizae K o c h 1954 em. M fili, et G o rs 19602. Lemnetum trisulcae R. T x. 1955
3. Wolffio-Lemnetum gibbae B e n n . sp. B e n n . et W e s th , 1943
Z e s p o ły r o ś l i n n o ś c i w o d n e j z k l a s y Potamogetonetea R. T x . et P r s g . 1942
4. Potamogetonetum graminei (K o ch 1926) P a s s . 19645. Potamogetonetum pectinati C o r i l li o n 1983 6. Potamogetonetum crispi F ij a łk o w s k i 1991
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Biota koło Włodawy
155
7. Potamogetonetum acutifolii S e g a l 19618. Potamogetonetum lucentis H u e c k 1931
9. Ranunculetum circinati ( B e n n e m a e t W e s t. 1943) S e g a l 1965 10. Elodeetum canadensis (P ig n . 1953) P a s s . 1964
11. Ceratophylletum demersi H ild . 1956 12. Myriophylletum spicati S o ó l9 2 7
13. Nupharo-Nymphaeetum albae T o m a s z . 1977
14. Hydrocharitetum morsus-ranae L a n g e n d o n c k 1935 15. Potamogetonetum natantis S oó 1927
16. Hottonietum palustris R. T x. 1937
Z e s p o ły p ł y t k i c h w ó d
z k l a s y Utricularietea intermedio-minoris D e n H a r t o g et S e g a l 1964 em. P i e t s c h 1965
17. Sparganietum minimi S c h a a fl9 2 5
Z e s p o ły o l i g o t r o f i c z n y c h w ó d i m o k r y c h p ia s k ó w z k l a s y Litorelletea uniflorae B r.-B I. et R. T x . 1943
18. Eleocharitetum acicularis ( B a u m a n n 1911) K o c h 192619. Ranunculo-Juncetum bulbosi N o r dli 1921, O b e rd . 1957
Z e s p o ły m o k r y c h s i e d l i s k
z k l a s y Isoeto-Nanojuncetea B r.-B I. et R. T x. 1943
20. Cypero fusci-Limoselletum (O b e rd . 1957) K o r n e c k 1960Z e s p o ły s z u w a r o w e z k l a s y Phragmitetea R. T x. et P r s g . 1942
21. Scirpetum lacustris (A llo rg e 1922) C h o a r d 1927 22. Phragmitetum communis (G a m s 1927) Sc h m a le 1939 23. Typhetum angustifoliae (A llo rg e 1922) S oó 1927 24. Typhetum latifoliae S oó 1927
25. Sparganietum erecti R o li 1938
26. Sagittario-Sparganietum emersi R. T x. 1953 27. Eleocharitetum palustris S e n n i k o v 1919 28. Eąuisetetum limosi S te f f e n l9 3 1 29. Oenantho-Rorippetum L ohm . 1950 30. Acoretum calami K o b e n d z a 1948 31. Glycerietum maiimae H u e c k 1931
32. Cicuto-Caricetum pseudocyperi B o e r e t S iss. in B o e r 1942 33. Iridetum pseudacori E g g le r 1933 (n.n.)
34. Phalaridetum arundinaceae (K o c h 1926) Soó 1938
156
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa Pietras 35. Caricetum ripariae S oó 192836. Caricetum appropinquatae (K o c h 1926) S oó 1938 37. Caricetum caespitosae D e n is iu k 1967
38. Caricetum rostratae R u b e l 1912 39. Caricetum elatae K o c h 1926
40. Caricetum gracilis (G r a e b n . et H u e c k 1931) R. Tx. 1937 41. Caricetum acutiformis S a u e r 1937
42. Caricetum uesicariae B r.-B I. et D e n is 1926 43. Caricetum wilpinae N o w iń s k i 1928
44. Sparganio-Glycerietum fluitantis B r.-B I. et S is s in B o e r 1942 45. Glycerietum plicatae (K u lc z . 1928) O b e rd . 1954
46. Leersietum oryzoidis ( K r a u s e in R. T x. 1955) P a s s . 1957
Z e s p o ły łą k o w e z k l a s y Molinio-Arrhenatheretea R. T x . 1937
47. Filipendulo-Geranietum K o c h 1926 48. Molinietum medioeuropaeum K o c h 1926 49. Junco-Molinietum P rs g . 1951
50. Cirsio-Polygonetum R. Tx. 1951 51. Cirsietum riwilaris R a l s k i 1931 52. Scirpetum sihiatici K n a p p l9 4 6 53. Epilobio-Juncetum effusi O b e rd . 1957 54. Deschampsietum caespitosae G r y n i a 1961 55. Holcetum lanati I s s l e r 1936
56. Alopecuretum pratensis (R e g e l 1925) S te f f e n 1931
57. Arrhenatheretum medioeuropaeum (B r.-BI. 1919) O b e rd . 1952 58. Poo-Festucetum rubrae F i j a ł k o w s k i 1959
59. Rumicetum conferti H u n d t 1963 60. Lolio-Cynosuretum R. T x . 1937 61. Zbiorowisko z Carum carvi
Z e s p o ły t o r f o w i s k p r z e j ś c i o w y c h z k l a s y Scheuchzerio-Caricetea fuscae (N o rd h . 1937)
R. T x. 1937
62. Caricetum limosae B r.-B I. 192163. Caricetum lasiocarpae K o c h 1926
64. Caricetum diandrae Jo n . 1932 em. O b e rd . 1957
65. Sphagno-Calamagrostietum canescentis F i j a ł k o w s k i 1991 66. Junco effusi-Sphagnetum recurui P a ł c z y ń s k i 1964, P a s s 1964 67. Sphagno-Caricetum rostratae ( S te f f e n 1931) Śm. 1947
68. Carici-Agrostietum caninae R. T x. 1937
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Błota koło Włodawy
157 Z e s p o ły k w a ś n y c h m u r a w
z k l a s y Nardo-Callunetea P r s g . 1949
69. Calluno-Nardetum strictae H ry n c . 195970. Nardo-Juncetum N o rd h . 1920 B uk. 1942
Z e s p o ły m u r a w p i a s z c z y s t y c h
z k l a s y Sedo-Scleranthetea B r.-B I. 1955 em. M ii 11. 1961
71. Spergulo uemalis-Corynephoretum (R. Tx. 1928) L ib b . 1933Z e s p o ły le ś n e
z k l a s y Querco-Fagetea B r.-B I. et F le g . 1937
72. Tilio-Carpinetum T r a c z . 196273. Circaeo-Alnetum O b e rd . 1953
Z e s p o ły z a r o ś l o w e z k l a s y Salicetea purpureae M o o r 1958
74. Salicetum łriandro-viminalis L ohm . 1952
Z e s p o ły l e ś n e i z a r o ś lo w e
z k l a s y Alnetea glutinosae B r.-B I. et R. T x. 1943
75. Sphagno squarrosi-Alnetum S o l.-G ó rn . 197576. Ribo-nigri-Alnetum S o l.-G ó rn . 1975
77. Salicetum pentandro-cinereae (A lm q. 1929) P a s s . 1961 78. Betulo-Salicetum repentis O b e rd . 1964
Z e s p o ły l e ś n e z k l a s y Vaccinio-Piceetea B r.-B I. 1939
79. Querco-Piceetum M at. et P o l. 195580. Peucedano-Pinetum M at. (1962) 1973 81. Cladonio-Pinetum J u r a s z e k 1927 82. Festuco ouinae-Pinetum K o b e n d z a 1930 83. Leucobryo-Pinetum M at. (1962) 1973 84. Molinio-Pinetum M a t. 1982 prov.
85. Vaccinio uliginosi-Pinetum K l e i s t 1929
158
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa PietrasZ b i o r o w i s k a m ło d n ik ó w s o s n o w y c h
86. Zbiorowisko z Agrostis tenuis87. Zbiorowisko z Holcus mollis
CHARAKTERYSTYKA FLORYSTYCZNA I EKOLOGICZNA ZESPOŁÓW
Lemnetea
Roślinność wodna pływająca z tej klasy (tab. 1, zdj. 1-7) występu
je przy brzegach jezior, w stawach i torfiankach, wszędzie w wodzie sto
jącej lub słabo płynącej. Reprezentują ją rozpowszechnione na Lubelszczyź- nie zespoły Lemno-Spirodeletum polyrrhizae i Lemnetum trisulcae. W po
łudniowo-zachodniej części omawianego terenu, w lokalnym bagienku przy Tarasince stwierdzono występowanie zespołu Wolffio-Lemnetum gibbae.
Potamogetonetea
Zespoły roślinności wodnej z tej klasy (tab. 2, zdj. 8-37) tworzą naj
częściej jednogatunkowe skupienia roślinne, związane prawie zawsze z wo
dami eutroficznymi jezior i stawów. Najpłytsze wody (do 30 cm głęboko
ści) są siedliskiem zespołów: Potamogetonetum graminei, Potamogetonetum crispi, Elodeetum canadensis (NW brzeg jeziora Spilno), Hydrocharitetum morsus-ranae z licznym udziałem osoki aloesowatej (NW i W brzeg jez.
Spilno, W, NW i S brzeg jez. Koseniec, rzadko na W brzegu jez. Perespilno) i Hottonietum palustris (na lokalnych mokradłach). Wody nieco głębsze (do 1 m) zasiedlają zespoły: Potamogetonetum lucentis (Spilno), Potamogetone
tum natantis (jez. Spilno, Koseniec, E brzeg jez. Perespilno), Ranunculetum circinati (jez. Spilno) i Nupharo-Nymphaeetum (NW i W brzeg jez. Spilno, E brzeg jez. Koseniec i Perespilno). W miejscach stosunkowo najgłębszych, dość dobrze przeźroczystych występują: Potamogetonetum acutifolii (jez.
Spilno), Ceratophylleum demersi (NW brzeg jez. Spilno, Koseniec i Pere
spilno) i Myriophylletum spicati (jez. Koseniec — rzadko, a także w lokalnych bagienkach). W miejscach bardzo zanieczyszczonych wykształca się zespół Potamogetonetum pectinati. W brzeżnych partiach jezior i stawów zespoły wodne z klasy Potamogetonetea przechodzą w skupienia trzcin, oczeretów i turzycowisk z klasy Phragmitetea.
Podobnie wykształcona roślinność wodna występuje na terenach sąsied
nich (2, 5, 10) i w pobliskiej dolinie Bugu (3).
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Błota koło Włodawy
159
Tab. 1. Skład florystyczny zespołów z klasy LemneteaFloristic composition of associations from the class Lemnetea
Nazwy zespołów Name o f a s s o c ia t io n s
Nr zespołów --- No. o f a a a o c la tlo n s
Zwarcie r o ś l i n z ie ln y c h c Cover o f h e r b -la y e r c Głębokość l u s t r a wody cm Depth o f water l n cm Nr z d ję ć f l t o s o c j o l o g . No. o f record
o 2
§ . t I s sr-» XI O -H
CT' o\ cr>
G a t.c h a r .l w yróżn.zespołów z k la s y Lemnetea:
1•Lenna minor 9 8
1 .S p ir o d e la p o ly r r h iz a ♦ 1 2. Lemna t r l s u l c a 1 *
3. Lemna glbb a • •
3 . W o lffla a r rh iz a • •
1 2 2 1 2 8 9 1 1 2 . . 8 . . . . . 3 1
. . . . . 5
I 1
ej fń
g c <r
Potam ogetonetea:
Ceratophyllom demersum 1 ♦ • • . ♦ • S t r a t i o t e s a lo ld e s • • ♦ 2 ♦ 2 • Gatunki sporadyczne (S poradlc s p e c le s ) : E lodea can ad en sis 1 ( * ) , 2(+)» H ydrocharls m orsus-ranae 5 ( 2 ) ; Nuphar lu t e a 5 ( 2 ) , 6 ( 2 ) ; Nymphaea candlda 6 (+ ) ; lotam ogeton n atan s 1 l« J i 1 . a c u t l f o l i u e l ( * ) i Acorus calamua 6 ( + ) , 7 ( * ) ; S a g lt t a r la s a g l t t i f o l i a 3 ( * ) l Typha l a t l f o l l a 1 ( * ) , 6 (- łj.
Utricularietea intermedio-minoris
Klasę tę reprezentuje zespół Sparganietum minimi (tab. 3, zdj. 38). Wy
stępuje sporadycznie w zachodniej części omawianego terenu przy oczkach wodnych w obrębie Salicetum pentandro-cinereae. Są to zwykle jednoga- tunkowe skupienia jeżogłówki najmniejszej z domieszką Lycopus europaeus, Potentilla palustris i Utricularia intermedia.
Litorelletea
Roślinność z tej klasy (tab. 3) reprezentują dwa zespoły: Eleocha- ritetum acicularis (zdj. 39), wykształcający się obok jez. Spilno i na brzegach stawów, w strefie górnego zasięgu wód, na powierzchniach ok.
1 m2 oraz Ranunculo-Juncetum bulbosi, wykształcający się na kwaśnych
(pH= 3,0-4,0) łakach śródleśnych, np. w pobliżu jez. Spilno.
160
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa Pietras Tab. 2. Skład florystyczny zespołów z klasy Potamogetonetea Floristic composition of associations from the class PotamogetoneteaC a t .c h a r .l w yróżn.sespołów t k la s y Potam ogetonetea:
4 . Potamogeton gramineus 5 . Potaoogeton p e c tin a tu a 6 . Potamogeton criapua 7 . Potamogeton a c u t if o liu a 8 . Potaoogeton lucena 9 . Ranunculua c ir c in a tu a 10. E lodea canadenaia 11. Ceratophyllum deoerauo 12. M yriophylluo apicatum IJ.Nuphar lu t e a 15.Nymphaea candida H .H yd roch aria woraua-ranae H . S t r a t i o t e a a lo id e a 15. Potamogeton natana 16. H o tto n ia p a lu a tr la
L eonetea:
Leona minor Leona t r ia u l c a S p iro d ela p o ly r r h ia a
ih r a g m ite te a : G ly c e r ia o a r io a Typha a n g u a t if o lia S a g i t t a r i a a a g i t t i f o l i a Sparganium erectum
Oenanthe a ą u a tica ...
Ih r a g m ite s a u a t r a lia ...
Gatunki sporadyczne (S poradic a p e c ie s ):
7 4 6 9 7
7 6
♦ 1 1 ♦ 10 8
10 6 ♦ 1
♦ 8 6
. 1 1 . ♦ ♦ ♦ 8 8 8 8 3 ♦ 1
6 6
1 5 1 6
♦ ♦ 3 ♦ 3 ♦ 7 7 •
1 1 . 1 1 1 ♦♦ 1 ♦ 6 7 ♦
8 7 6
1 1 ♦ 1 . 1 1 • ♦ ♦ 1 ♦ 1 • 3 1 • 1 2 •
♦ 1
• • • • • • • • • ♦ • • 1 • • • ♦ 2 • • ♦ • 1 • 1 1 • • • • 1 1 ♦
♦ 2 1 1 • • ♦ • 3 • • • • • • • ♦
Aiiama p la n ta g o -a ą u a tic a 3 2 (+ ); B erula e r e c t a 5 2 (+ ), 37(*)» Eąuiaetum f l u v i a t i l e 2 2 (* );
I r i s pseudacorua 3 0 ( * ) ; Lycopua europaeua ---- g eto n o b t u s i f o liu a 1 5 (6 ); Siu o la t i f o l i u m
ic ta 5;
? ? } « ; L y sio a c h ia t h y r s if lo r a 5 2 (* ) ; P otaoo-
; Scirpua la c u a t r is 2 9 (+ ).
8
Isoeto-Nanojuncetea
Roślinność mokrych siedlisk gleb mineralnych z tej klasy (tab. 3, zdj.
41 i 42) reprezentuje zespół Cypero fusci-Limoselletum. Występuje na
mokrych piaskach pozbawionych darni, tworząc płaty nie przekraczające
1 m2, głównie w południowo-zachodniej części badanego terenu.
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Biota koło Włodawy
161
Tab. 3. Skład florystyczny zespołów z klas Utricularietea intermedio-minoris, Litorelleteai Isoeto-Nanojuncetea
Floristic composition of associations from the classes Utricularietea intermedio-minoris, Litorelletea and Isoeto-Nanojuncetea
Nazwy zespołów Name o f a s s o c ia t io n s
■5 §
S o .ZorPa a e o c ia tio n e Zwarcie r o ś l i n z ie ln y c h c Cover o f h e r b -la y e r c Zwarcie mszaków d Cover o f m o ss-la y e r d Poziom wody gruntowej cm Horlzon o r ground water cm Nr zd jęć f i t o s o c j o l o g . JŁfl«-af -racard
f i t o s o c . 4 42 . G a t.c h a r .i w y ró żn .jed n o stk i f i t o s o c . z k la s y U tr ic u la r ie t e a ln ter m e d ii:
17.Sparganiam minimum 6 . . . •
U t r ic u la r ia interm edia ♦ . . . . Sphagnum cuśpidaturn • • 2 • • Drepanocladus f l u i t a n e . • 1 + .
G a t.c h a r .i w y ró żn .jed n o stk i f i t o s o c . z k la s y L i t t o r e l l e t e a :
18. E le o ch a rls a c i c u l a r i s . 7 . . .
19. Juncue b u lb osu s . + 5 ♦ ♦
Ranunculus flammula . . 2 + +
Carex s e r o tin a
G a t.c h a r .i w yróżn .jed n ostk i z k la s y IsoB to-N an ojun cetea:
20.0yp eru s fu sc u s 20. L im o sella a g u a tlc a
A n a g a llis minima Hypericum humifusum S p erg u la ria rubra Juncus b u fon iu s Sagin a nodosa P e p lis p o r tu la G ypsophila m u ralis
G at.tow arzysząoe z b liż o n e do s i e d l i s k i zbiorow isk z k la s A-B:
A. M olin io-A rrh en ath eretea i Phragm itetea:
Poa p r a te n s ls .+ + • ■ ♦ ■ Juncus a r t lc u la t u s . + 1 . 1
Lycopus europaeus + + . + .
B. S ch eu ch zerio -C a ricetea fu sc a e 1 Orycocco-Sphagnetea:
A g r o stis canlna . • 1 ♦ ♦
Carex n ig r a + • 2 ♦ .
P o t e n t i l l a p a lu s t r is + . + • ♦ Gatunki sporadyczne (S poradic s p e c ie e ) : A: C a llit r ic h e sp . 4 1 ( l ) j Juncus e ffu su a 4 0 (+ ) , 4 2 (+ ); Lychnis f l o s - c u c u l i 3 8 (+ )ł V eronica a n a g a llis - a ą u a t ic a 3 9 (+ ) , 4 1 ( * ) | V. beccabunga 3 9 (* ) . 41(+)J B: Drepano
cla d u s aduncus 4 0 ( l ) , 4 1 (+ ) , D. f lu it a n e 4 0 ( 1 ) , 4 1 ( ♦ ) i Sphagnum p a lu str e 3 9 (+ ), 4 0 ( 3 ) ; B id e n te te a t r i p a r t i t i : Bidens t r i - p a r t lt a 4 1 (+ ) , 4 2 (* ) j Polygonum hydro- p ip er 4 1 ( 1 ) , 4 2 ( 1 ) .
162
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa PietrasPhragmitetea
Zespoły szuwarowe tej klasy (tab. 4 i 5, zdj. 43-104) należą do zbio
rowisk bardzo rozpowszechnionych na omawianym obszarze. Reprezentuje je 26 zespołów roślinnych. Największą powierzchnię zajmują turzycowiska zespołu Caricetum elatae. Wokół brzegów jezior wykształcają się zespoły:
Phragmitetum communis i Scirpetum lacustris (S, E, NE brzeg jez. Spilno, mniej licznie przy jez. Koseniec i Perespilno). Płytkie wody (do 50 cm) i strefy przejścia do gleb torfowych są siedliskiem zespołów: Typhetum lati- foliae, Typhetum angustifoliae (jez. Spilno, SW pobrzeże jez. Perespilno i E brzeg jez. Koseniec), Sagittario-Sparganietum, Sparganietum, erecti, Eleo- charitetum palustris, Equisetetum limosi, Oenantho-Rorippetum, Glycerie
tum maximae, Acoretum calami (SW brzeg jez. Spilno) i Iridetum pseu- dacori. Podłoża torfowe i mineralno-torfowe w strefie górnego zasięgu wód zajmują zespoły: Cicuto-Caricetum pseudocyperi, Caricetum ripariae i Cari
cetum acutiformis. W miejscach tylko okresowo podtopionych, gdzie poziom wód gruntowych nie obniża się bardziej niż do 50 cm, występują: Caricetum rostratae (okolice jez. Perespilno), Caricetum elatae (okolice jez. Koseniec, NW część badanego terenu), Caricetum appropinquatae (okolice jez. Spilno i Koseniec), Caricetum uesicariae, Caricetum gracilis, Caricetum uulpinae, Caricetum caespitosae, Phalaridetum arundinaceae, Sparganio-Glycerietum fluitantis, Glycerietum plicatae i Leersietum oryzoidis. Zespoły szuwarowe są rozpowszechnione na Lubelszczyźnie (7), a także na obszarach sąsiadują
cych z rezerwatem (5, 8, 9).
Molinio-Arrhenatheretea
Zespoły łąk kośnych z tej klasy (tab. 6, zdj. 105-124) reprezentowane są przez 15 zespołów roślinnych. Wykształcają się w siedliskach eutro
ficznych i mezotroficznych, przy poziomie wód gruntowych 25-150 cm, pH = 5,0-8,0. Najczęściej występują w północnej , zachodniej i południo
wej części omawianego terenu. Najwilgotniejsze i najbardziej żyzne siedli
ska porastają zespoły Alopecuretum pratensis i Scirpetum siluatici. Sie
dliska mezotroficzne, przy poziomie wód gruntowych ok. 50 cm, zwłasz
cza w północnej i zachodniej części od jez. Spilno, zajmują zespoły:
Filipendulo-Geranietum, Molinietum medioeuropaeum, Junco-Molinietum, Epilobio-Juncetum effusi, Cirsio-Polygonetumi Cirsietum riuularis. W miej
scach suchszych wykształcają się: Arrhenatheretum medioeuropaeum, Holce-
tum lanati, Poo-Festucetum rubrae, Rumicetum conferti, Lolio-Cynosuretum
i Deschampsietum caespitosae, a także zbiorowiska pastwiskowe z Carum
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Błota koło Włodawy
163
Tab. 4. Skład florystyczny zespołów z klasy PhragmiteteaFloristic composition of associations from the class Phragmitetea
Nazwy zespołów : Karne o f a s s o c ia t io n s
Numery sespołów Ko. o f a s s o c ia t io n s
U 3
•H O
« 5
22.P h rag- mitetum communis
£
$ a
I o
■a u 3 fe 8
Ł -H
5s
■H «
b i
« -H
•rt O« W s >' 5
u .
c o aj s t &
s s a
ss Ił
Zwarcie r o ś l i n z i e l n . c Corer o f h e r b -la y e r c Zwarcie mszaków d Cover o f m o ss-la y e r d Głębokość lu s t r a wody cm Depth o f w ater in ca Numer z d j ę c ia Iło , Of record
GO GOOtnCOOOOOO^GO
i n o t n o o i n o i n t n ir> u> \o <0 -# ia in m
•n -y «n <o o- co O' O «-
- ‘ m in
00 O* O* O 00 o c*-|oo
> o o r|-e
\ in uSIin S wo
§ oj S a ; S i
o QO"O ( b o
8 8 8 8 :
G a t.c h a r .i w y ró żn .jed n o stk i f i t o a o c .z k la sy Phragm itetea
6 8 5 ...
. 1 1 4 6 7 7 9 5 ♦ ♦ ... * 1 ...2 . 1
• • + . . . 6 8 8 + 1 3 . 1 . . . 1 . . ... .... . 7 8 8 8 ...
...1 . . . 1 7 8 7 ... ♦ ...
... 8 6 . . . . 1 + . , , , , , ... . . . 2 4 . ♦ . . ♦ ♦ ... * . . . . * 7 6 1 . + ...
... ♦ ♦ ...1 ... 8 7 * 1 ...
... ♦ ♦ 7 6 ...
. . . . 1 ...2 ♦ ...
... ♦ . i ...♦ . ♦ ...8 8 9 1 1 * ... ♦ ♦ 2 1 1 ... .... 2 , . 4 8 9 2 1 .S c ir p u s l a c u s t r ia
2 2 . Phragm ites a u s t r a l i s 2 3 . Typha a n g u s t l f o lia 2 4 . Typha l a t l f o l i a 2 5 . Sparganium erectum 2 6 .S a g it t a r ia s a g l t t l f o l i a 26.Sparganium emersum 2 7 . E le o ch a ris p a l u s t r i s 2 8 . £qulsetum f l u v l a t i l e 29*0enanthe a ę u a tlc a 2 9 . Rorippa a a p h lb ia 30 . Acorus calamus 31 . G ly ceria maxima
Carax pseudocyperus C lcu ta v ir o sa I r i s pseudacorus P h a la r ls arundinacea Carex r lp a r ia Carex r o st r a t a Carex s t r i c t e
Allsma p la n ta g o -a ą u a tic a Ruaex hydrolapathum Carex a o u tifo r m is G aliua p a lu s t r e Łysim achla t h y r a if lo r a S c u t e ll a r ia g a le r ic u la t a •
Poa p a lu s t r is ... • ... ....
Lycopus europaeus • • • • • • ♦ • • « ... . Gat. to w a rzy szą ce, z b liż o n e do s i e d l i s k i zb io ro w isk z k la s A,B A.Lemnetea i Potam ogetonetea:
Lemna minor
1 ♦
. . ♦ 1 1 . • .
♦ 1 ♦ •
Lemna t r i s u l c a S p iro d ela p o ly r r h iz a Ceratophyllum demersum Jilodea ca n a d en sis Nymphaea candida Nuphar lu t e a Potamogeton natans S t r a t io t e s a lo id e s
B. M olinio-A rrhenathere Lysimachia v u lg a r is Lythrum s a l i c a r i a C alam agrostis can escen s Poa t r i v i a l i s
P o t e n t i l l a p a l u s t r i s C a llie r g o n giganteum ł,|entha a ą u a tica M yosotis s c o r p io id e s Solanuw dulcamara Sium la t i f o liu m Ranunculus repen3 Alopecurus g e n ic u la t u s Cardamine amara Polygonum amphlbium
. . . 2 ♦ 1 1 ♦ ♦ • ♦ 1 1 1 1 ♦ 2 ♦ • ♦ ♦ 2 1 ♦ 1 4
2 2 1 • ♦ • ♦ • 1 • • • ♦ • • • • ♦ ♦
♦ • • • • ♦ ♦ 1
♦ 1 3
3 . . ♦
1 1 . ♦
. . . 1 • • • • • • • • • ♦ • 1 • ♦ ♦ . 1 ♦ • • • ♦
2 2 ♦
. in n e:
. . . • ♦ ♦ ♦ 1 •
. . . • + ♦ ♦ • + • • • • • • • • • ♦ • • • • • ♦ • ♦ ♦ • ♦ • ♦
♦ •
Gatunki sporadyczne (S poradlc s p e c ie a ) : A :lotam ogeton a c u t l f o l i u s 6 5 ( * ) , 6 8 (> ) .
164
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa Pietrascarvi. Zespoły te podawane są też z terenów sąsiednich (8, 9) i Lubelszczy
zny (7).
Scheuchzerio-Caricetea fuscae
Klasę tę reprezentuje 7 zespołów torfowisk przejściowych i niskich (tab. 7, zdj. 125-134), które występują głównie przy zachodnim brzegu jez. Spilno oraz na północ od jez. Perespilno: Caricetum limosae, Carice
tum diandrae, Caricetum lasiocarpae, Sphagno-Caricetum rostratae i Junco effusi-Sphagnetum. Na siedliskach nieco suchszych i mniej kwaśnych wystę
pują zespoły Sphagno- Calamagrostidetum canescentis i Carici-Agrostietum caninae. We wszystkich zespołach wykształca się zwarty kobierzec torfow
ców: Sphagnum magellanicum, S. palustre, S. nemoreum i S. sąuarrosum.
Skład florystyczny tych zespołów jest podobny do opisanych z terenów są
siednich (np. 8).
Nardo- Callunetea
Kwaśne murawy z tej klasy (tab. 7, zdj. 135-138) reprezentowane są przez zespoły Calluno-Nardetum i Nardo-Juncetum. Wykształcają się frag
mentarycznie w brzeżnych partiach torfowiska lub sąsiadują z zespołami borowymi, głównie w północnej części rezerwatu. Występują ha glebach bielicowych wytworzonych z piasków luźnych, okresowo podtapianych, czę
sto z warstwą butwiny o pH = 3,5-4,5. Swoim składem florystycznym nie odbiegają od opisywanych z terenów sąsiednich (np. 8).
Sedo-Scleranthetea
Zbiorowiska muraw piaszczystych z tej klasy reprezentuje zespół Spergulo uemalis-Corynephoretum (tab. 7, zdj. 139-141). Tworzy małe płaty w su
chych borach sosnowych, niekiedy na zrębach leśnych i przydrożach, zwłasz
cza we wschodniej części rezerwatu. Podłożem są piaski o p/f=5,5-6,0.
Querco-Fagetea
Zbiorowiska grądowe z tej klasy reprezentuje zespół Tilio-Carpinetum (zdj. 142-149) występujący fragmentarycznie na północ od jez. Spilno. Jest to las dębowo-grabowy z domieszką Betula pendula i Pinus syluestris. W ru
nie wśród gatunków klasy Querco-Fagetea przewagę uzyskuje Stellaria holo-
Roślinność rezerwatu Żółwiowe Błota koło Włodawy
165 stea, a także spotyka się płaty z dominującymi Lamiastrum galeobdolon i Ru- bus idaeus. Zbiorowiska łęgowe reprezentuje zespół Circaeo-Alnetum (zdj.
150-153) występujący na północ od jez. Spilno i w południowo-wschodniej części rezerwatu w pobliżu jez. Koseniec. Jest to las olchowy z udziałem Pru- nus padus w podszyciu. W runie liczne są gatunki z klasy Querco-Fagetea i Molinio-Arrhenatheretea.
Salicetea purpureae
Zespoły zaroślowe z tej klasy (tab. 8, zdj. 154) reprezentuje zespół Salicetum triandro-viminalis. Na terenie rezerwatu występuje rzadko. Małe fragmenty zarośli Salix triandra, S.uiminalis i S.cinerea wykształcają się głównie w jego południowo-zachodniej części.
Alnetea glutinosae
Klasę tę reprezentują zespoły leśne i zaroślowe (tab. 9 i 10). Lasy i zarośla olchowe są obok borów współdominującym elementem w krajobrazie tego terenu. Zajmują siedliska stale lub okresowo podtapiane. Związane są z gle
bami bagiennymi wytworzonymi z torfów torfowisk niskich i przejściowych, pH = 4,5-6,0. W ykształcają się głównie w zachodniej części omawianego ob
szaru.
Ribo nigri-Alnetum (zdj. 166-181) jest to las olchowy z domieszką Betula pendula i B. pubescens. W podszyciu nielicznie rośnie Frangula alnus i Salix cinerea. Runo ma charakter kępkowo-dolinkowy. Kępy porasta roślinność borowa z klasy Vaccinio-Piceetea, a dolinki ze związku Magnocaricion.
Fragmentarycznie wśród tego zespołu występują płaty zespołu Sphagno sąuarrosi-Alnetum (zdj. 155-165). Zaznacza się w nim większy udział roślin siedlisk kwaśnych. W runie pojawiają się Carex nigra, niekiedy Vaccinium uliginosum, a w warstwie mszystej torfowce: Sphagnum sąuarrosum i S.
palustre. W obrębie tego zespołu wyróżniają się płaty z dominującą Betula pubescens. Zespół występuje częściej na północ od jez. Spilno i na południe od jez. Perespilno.
Zespoły zaroślowe reprezentuje Salicetum, pentandro-cinereae (zdj. 182- -193). Są to zwarte zarośla Salix cinerea z domieszką S. aurita, S. pentandra i S. rosmarinifolia. Runo ma charakter zróżnicowany. Na podstawie domi
nujących gatunków lokalnie wyróżniono warianty z: Carex stricta, C. acuti- formis, C. rostrata, Thelypteris palustris i Sphagnum palustre. W części za
chodniej od jez. Spilno występuje zespół Betulo-Salicetum repentis (zdj. 194
i 195), który tworzą zarośla (do 10 m wysokości) złożone z Betula pendula,
166
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa PietrasB. pubescens, Salix cinerea, S. rosmarinifolia i Prangula alnus. W domieszce pojawia się Betula humilis.
Vaccinio-Piceetea
Klasę tę reprezentują zespoły borowe (tab. 11-13, zdj. 196-276), które zajmują znaczne powierzchnie na omawianym terenie. Występują zarówno na terenach suchych (Cladonio-Pinetum, Festuco ouinae-Pinetum), mezofil- nych (Peucedano-Pinetum, Leucobryo-Pinetum warianty z Pteridium aqui- linum, Lycopodium clauatum i Calamagrostis arundinacea) i podmokłych ( Querco-Piceetum, Molinio-Pinetum i Vaccinio uliginosi-Pinetum). W drze
wostanie borów dominuje sadzona sosna z domieszką Betula pendula i B. pu
bescens. W borach na siedliskach suchszych domieszka brzóz jest mała. W ze
spole Querco-Piceetum zaznacza się w drzewostanie udział dębu szypułko- wego. W warstwie krzewów występuje prawie wyłącznie kruszyna. W zespo
łach Molinio-Pinetum, Vaccinio uliginosi-Pinetum i Querco-Piceetum osiąga ona miejscami zwarcie 30%, niekiedy towarzyszy jej Salix cinerea, a na sie
dliskach suchych Juniperus communis. W runie dominują borówki, na siedli
skach mokrych Vaccinium uliginosum, a we wszystkich innych — Vaccinium myrtillus i V. uitis-idaea. W zespołach borowych rozwija się bogata warstwa mszaków. Dominują Pleurozium schreberi i Leucobryum glaucum, a na miej
scach wilgotnych pojawiają się gatunki z rodzaju Sphagnum.
Podane typy borów są także dość częste na terenach sąsiadujących z rezerwatem (8, 9, 10).
Z b i o r o w i s k a r o ś l i n n e w m ł o d n i k a c h s o s n o w y c h Wydzielono dwa zróżnicowane zbiorowiska borowe (tab. 14, zdj. 277-284) z dominacją w runie Agrostis tenuis (pokrycie 50%) oraz z Holcus mol- lis (pokrycie ok. 80%). Warstwę drzew budują niskie (do 10 m wysoko
ści) sosny i brzoza brodawkowata, niekiedy z udziałem Juniperus communis w podszyciu. W runie obok gatunków dominujących występują rośliny z klas Vaccinio-Piceetea, Nardo-Callunetea i Sedo-Scleranthetea Wykształcają się na suchych piaskach luźnych o pH = 5,0-6,0, zwłaszcza w zachodniej części omawianego terenu.
ROŚLINY CHRONIONE
W rezerwacie stwierdzono następujące gatunki roślin znajdujące się pod
ochroną prawną:
Tab. 5. Skład florystyczny zespołów z klasy Phragmitetea Floristic composition of associations from the class Phragmitetea
Nazwy zespołów Kamę o f a s s o c ia t io n s
Nr zespołów No. or a s s o c ia t io n s
Ie s r ro
L s 3 S
o o 1 o +J«O 3 3
o ro ro u n.
CU tn
§ s
•P CO
« 3
•H OJ
Hi O.
to
+» CU
ro o
•33
Ś i w +roj a O Ł
•h ro
U (X
CO -H
O fc.
KAm
O
5ro 5 ° I s OJ p
•Ho o u O o § R
roOJ
roO H>
-H Ow
<D
roo
1
0)
•Ho
Uro
o ś
n Ojro
o u
«H +»
t- *
S £ 8
1
OJ OJ
li 5 Ł ro
o a>ro R
§ »
4-> Ti
OJ r-i
O Ti
■H O u ro 6
•HIR
E E
5 fe
0/ «H O T i
T- H>
L 3 ro o O ro OJro
t-ro
o
ro0)
>
1
0) o L
u o j
0)
•Hg
6 3 111o T i
5
wó
Ti3 r—ł
3E T i0J t.Oi oK
f-io oi Tig row ł 3
0Jro
•pro
Tio i-i P E 5 TiOJ Pro
o►
4-r Tiw
•oTi
ON PO 50l
•riro fc
3
Zwarcie z a r o ś li b Cover o f sh ru b -la y er b Zwarcie r o ś l i n z i e l n . c Cover o f h e r b -la y e r c Zwarcie mszaków d Cover o f m ftss-layer d Poziom wody gruntowej cm H orison or ground w ater cm
♦ •
K \
o m CU Cd
S S f c O ' 0 ' 0 O 'T~
CU t- • •
O O O O cu iacu Cd
00 0 ' 0 v- r - c*-oo oo
O o
o o
cu m oo oo
O O O O '
° 8 8 ?
< IT ik D CO 00 00 CO
o> cr>
CU v
m oCU K \
s s co
c -
8
8 00 •
m .
O i n cu cu
v - CU
o\
o oo O
+ K\ +
° 8 8
<+ lT\
Cb o>
• en
• ♦ o o<1-
vO C-
CT>
Ch CT'
V T-
8 8
CO c r C '
CO
(A
8
8 co
♦
o
o E
00
+
8
CUo
CO
+
O
OE
co
+ O
iT-
♦ 7 8 8 7 .1 0 9
Gat. ch a r, i wyróżn. j e d n o s tk i f i t o s o c . z k la sy Phragmitete&:
32.Carex pseudocyperus 5 7 . . ... + •
32. C icuta v ir o sa ♦ 1
33. I r i s pseudacorus 34. P h a la r is arundinacea 35. Garex r ip a r ia 3ó.Carex appropinąuata 37. Carex c a e s p it o s a 38. Carex r o st r a t a 39. Carex s t r i c t a 4 0 . Carex acuta 41 . Carex a c u t i f o l i a 4 2 . Carex v e s ic a r ia 4 3 . Carex vu lp in a 4 4 . G lyceria f lu it a n s 44.Sparganium emersuc 4 5 . G lyceria p l i c a t a 4 6 . L eersia o r y zo id e s
Galium p a lu st r e Poa t r i v i a l i s Rorippa amphibia Alisma p la n ta g o -a ą u a tic a S c u t e ll a r ia g a le r ic u la t a Peucedanum p a lu str e Lycopus europaeus C alam agrostis canescens T h e ly p te r is p a lu s t r is Lysimachia t h y r s if lo r a S t e l l a r i a p a l u s t r i s Rumex hydrołapathum Scirp u s l a c u s t r i s Phragm ites a u s t r a l i s Typha a n g u s t i f o lia Typha l a t i f o l i a Sparganium erectum Acorus calamus G lyceria maxima
£quisetum f l u v i a t i l e Ranunculus lin g u a Sium la t i f o liu m
Gat. tow arzyszące, z b liż o n e do s i e d l i s k i zbiorow isk z k la s A-C A .M olin io-A rrh en ath eretea, Phragm itetea:
ly sim ach ia y u lg a r is
9 9 9 8 7 8 6 ♦
1 ♦ ♦ 1 5 4 ♦
. . ♦ ♦ • • ♦ • ♦ • • 1 • • ♦ 9 8 8 e 1
7 8 2 1 1 2 • 1
♦ ♦ 8 6 1 2 ♦
7 ♦ 6 1 ♦
6 ♦
♦ 1 7 7
• ♦ • ♦ • ♦ • • ♦ ♦ ♦ • ♦ • • • ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ 1 1
+ 1 1
♦ ♦ ♦ • ♦ •
• • • ♦ ♦ • . • • ♦ • • • 1 • • • • • • ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ • ♦
• • • • • • • • • ♦ • • • • • • ♦ • • • ♦ • • ♦ • ♦ ♦ • +
1 ♦ ♦ 1 ♦ ■* ♦ ♦ ♦
♦ 1 ♦
• • • • • • • • • • ♦ • ♦ ♦ • • • ♦ • • • • • ♦ • • • •
• • • 1 1 • • ♦ • • • . • . • . • ♦ ♦ • • • • ♦ • •
♦
2 2 ♦ • ♦ ♦
• e ♦ ♦
Lythrum s a l i c a r i a Caltha p a l u s t r i s Pestuca rubra Geum r iv a le Lemna minor Lemna t r i s u l c a Acrocladium cuspidatum C a llie r g o n giganteum Climacium dendroides Deschampsia c a e s p it o sa F ilip e n d u la ulm aria Hentha a ą u a tica K yoaotis s c o r p io id e s Ranunculus repens Poa p r a te n s is A g r o stis s t o lo n if e r a Festuca p r a te n s is Beru la e r e c ta
B. S ch eu ch zerio -C a ricetea fu scae P o t e n t i l l a p a lu s t r is
Drepanocladus aduncus Drepanocladus f lu it a n s Carex n ig ra
Carex la sio c a rp a Galium uliginosum A g r o stis canina Drepanocladus interm edius
C. Inne grupy r o ś li n : Polygonum hydropiper Solanum dulcamara
♦ ♦ 1 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ 1
• ♦ • • • ♦ • ♦ 2 • • • • • • ♦ • • • • ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ • 1
♦ ♦ ♦ ♦ ♦
• • ♦ • • • • 1 • ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦
1
1 1 1 • • • 1 1 ♦ 1
• • • • • • • • • 2 • • • • • • 2 . 2 • • • • • • • •
3 1 • • • • • • • . ♦ • 2 • • • •
• 2 1 • + • • • ♦ • • 2 • • • • • 2 • • • ♦ ♦ ♦ ♦ • ♦
♦
• ♦ • 1 ♦ • • • 1 • • • • • • • • • • • • • • ♦ • • • •
• • • 1 ♦ ♦ ♦ ♦ 1 ♦ • • 1 • ♦ ♦ ♦ ♦ • • ♦ • ♦ 1
+ ♦ • • • ♦ ♦
♦ ♦
♦ ♦
♦
1 ♦ . . . . . . . . . 1 • 1 . . . 1 1 . . . . •
♦ • • • ♦ ♦ 2 . 1 ...
♦ . . . • • 1 . . . . . . 1
♦ 1 .
♦ • • • + ♦ ♦ ♦
♦ ♦ . 1 •
Gatunki sporadyczne (S poradic s p e c ie s ) : Alnus g lu t in o s a a 9 0 /2 /; b 7 6 / * / , 9 0 /* /;
B etula pubescens b 9 0 /* /; B. pendula a 9 0 /1 /; b 9 0 /+ /; Frangula aln u s b 7 6 / * / , 9 0 /+ /;
c 90/-*-/; Rhamnus c a th a r tic u s b 7 6 /* /; S a li x c in e r ea b 7 6 / * / , 9 5 /+ /; S . pentandra b 7 6 /+ /; S . n ig r ic a n s b 7 6 /+ /, 9 5 /* /; 8 . rosm arin i f o l i a b 7 6 / * / , 9 5 /* /; c 9 5 /1 /; Sorbus aucuparia b 7 6 /* /; Yibumum opulus b 7 6 /+ /; A: Calam agrostis la n c e o la ta 7 8 /+ /; Carda- mine amara 79 /+ /» 9 4 /1 /; C a llie r g o n c o rd ifo liu m 1 0 0 /1 /; fiupatorium cannabinum 8 0 / * / , 8 9 /1 /; F iss id e n s a d ia n to id e s 7 7 / * / ; Juncus e f f u s u s 8 3 / * / ; Lysimachia nummularia 8 7 /+ /;
Lychnis f l o s - c u c u l i 1 0 0 /* /; P o t e n t illa a n serin a 8 4 / * / , 8 5 /+ /; S t e l l a r i a p a lu s t r is 99 / ♦ / ; B: Carex diandra 8 8 / * / , 9 1 /* /;. firiophorum a n g u stifo liu m 9 0 /* /; Menyanthes t r i f o l - ia t a 9 1 /+ /; Sphagnum sąuarrosum 9 1 /3 /.
Dominik Fijałkowski, Maria Wawer, Teresa Pietras
Annales UMCS, sectio C, vol. XLIX, 11
