"
I'NFORMATOR PORTOWY
,
GDANSK I GDYNIA
(URZ?DZENIA PORTOWE, PLANY, OP?ATY,
LIl'?JE OKR?TOWE)
I
NAK?ADEM .MINISTERSTWA KOMUNIKACJI
WARSZAWA
l 930
'. '
,
INFORMATOR PORTOWY
,
GDANSK I GDYNIA
(URZ?DZENIA PORTOWE, PLANY, OPLATY,
LINJE OKR?TO\VE)
•
NAK?ADEM MINISTERSTWA KOMUNIKACJI
WARSZAWA
1 930
-
",
-
Drukarnia Pa?stwowa Nr. "49858. 19.II-30. 10.000.
s P I S R Z E C Z y,
A. Port Gda?ski.
Strona
l. Urz?dzenia portowe
2. Wolna strefa . . •
3. Eksploatacja portu
5 5 6
4. Op?aty portowe, sk?adowe i za korzystanie Z urz?dze? prze?adunkowych, pobierane przez Rad?
Portu i Dróg Wodnych w Gda?sku . . . . . . .. 6
5. Regularne linje okr?towe 8
B. Port Gdynia.
l. Po?o?enie 2. Pilota?
3. Latarnie ?wiat?a
11 11 11 11
12 12 12 12 13 14 15 15 16 16 16
4. Informacje nawigacyjne .
5. Aprowizacja statków
6. Czas pracy portu • . . . . .
7. Taryfa p?ac robotnikom portowym . . . .
8. Koszty spedycyjne . . . . .
9. Koszty maklerskie
10. Op?aty portowe .
11. G?ówne charakterystyki portu po wykonaniu pierwszego okresu budowy
12. Nadbrze?a portowe eksploatowane obecnie. • . . . . . .
13. Magazyny portowe . . . . . . • • . . . . . . .
14. Mechaniczne urz?dzenia prze?adunkowe . . . .
15. Linje regularne
ZA??CZNIK'I:
1) plan Portu Gda?skiego.
2) Plan Portu Gdynia.
A. P o R T G D A ? s K I.
l. Urz?dzenia portowe.
Port gda?ski po?o?ony jest przy dawnem uj?ciu Wis?y pod 18°39'52tt d?ugo?ci geograficznej od
Greenwich i 54°21'18" szeroko?ci geograficznej. Jest on utworzony przez martwe koryto Wis?y o d?ugo-
?ci oko?o 30 km i dzi?ki temu niezwykle bogato uposa?ony przez natur? we wszystkie warunki, konieczne
dla pomy?lnego rozwoju i rozbudowy. D?ugo?? nadbrze?y portu morskiego wynosi oko?o 30,8 km wtem
8,3 km prostopad?ych nadbrze?y betonowych. Ca?kowita powierzchnia wodna portu morskiego wynosi 211 ha.
G??boko?? drogi jezdnej w porcie wynosi 9-10 m, a wi?c jest wystarczaj?ca dla wielkich nawet okr?tów.
Tyle? wynosi g??boko?? wody bezpo?rednio przy brzegu w nowo zbudowanych cz??ciach portu. D?u-
go?? bocznic kolejowych w porcie osi?ga wysok? cyfr? torów 330,8 km, dzi?ki czemu zapewniona jest spraw-
na obs?uga kolejowa nadbrze?y.
Prze?adunek uskutecznia si? zapornoc? licznych nowoczesnych urz?dze? mechanicznych. Prze-
dewszystkiern wymieni? tu nale?y liczne d?wigi o no?no?ci do 15 t, rozmieszczone po ca?ym porcie. D?wi-
gów tych jest 85, przyczem przewa?aj? d?wigi portalowe, poruszane elektryczno?ci?, Z nich 29 zaopatrzonych
jest w chwytacze automatyczne. Tak wielka ilo?? d?wigów zapewnia szybki i dogodny prze?adunek.
Z urz?dze? specjalnych zas?uguje na wymienienie basen dla towarów masowych przy Wis?ouj?ciu,
który zosta? uruchomiony Z wiosn? 1929 r. Jest on wyposa?ony w trzy urz?dzenia prze?adunkowe ta?mowe dla
w?gla, wydajno?ci 400 - 500 ton na godzin?, w dwa d?wigi mostowe dla rudy po 15 t, jeden d?wig mosto-
wy 10-cio tonnowy dla fosfatów Z 3 bunkrami wagowe mi oraz w liczne ?órawie portalowe. Roczna zdolno??
prze?adunkowa tych urz?dze? wynosi dla w?gla oko?o 2,5 miljona ton, dla rudy i fosfatów oko?o 1 miliona
ton. Dalej wymieni? nale?y liczne spichlerze dla zbo?a i cukru, zaopatrzone w automatyczne urz?dzenia dla
prze?adunku tych artyku?ów o ??cznej pojemno?ci 160.000 ton. Melasa i oleje mineralne sk?adowane s?
w zbiornikach, których pojemno?? wynosi 93.000 t, przyczer? zaopatrzone s? one w ruroci?gi dla prze?adunku
tych artyku?ów na statki morskie. Do sk?adowania drzewa s?u?? liczne l?dowe place sk?adowe o ??cznej po-
wierzchni oko?o 2 miljonów m. kw. oraz wodne przestrzenie sk?adowe o powierzchni oko?o 2,5 miljonów
In. kw. Place l?dowe zaopatrzone s? w bocznice kolejowe i pomosty, u?atwiaj?ce prze?adunek drzewa. Do
sk?adowania towarów drobnicowych s?u?? liczne hale i sk?ady portowe, nale??ce do Rady Portu i do firm prywat-
nych o ??cznej powierzchni oko?o 200.000 m. kw. S? one po?o?one przewa?nie bezpo?rednio nad wod? i zao-
patrzone w bocznice kolejowe i liczne ?órawie,
Port gda?ski posiada 4 stocznie, przystosowane do budowy i naprawy nawet wielkich statków
transoceanicznych, jako te? stacje bunkrowe dla statków parowych i motorowych.
2. Wolna strefa.
W obr?bie Portu gda?skiego znajduje si? t. zw. Wolna Strefa. Jest ona utworzona przez basen
portowy, po?o?ony zaraz przy wej?ciu do portu i przez okalaj?ce ten basen tereny. Basen ten wyposa?ony jest
w szereg ?órawi portalowych (21 szr.) z chwytaczami autornatycznemi oraz w liczne sk?ady portowe, Z których
najwa?niejszym jest wielka ?elazo-betonowa hala sk?adowa, wybudowana w 1926 r., rozbudowana dalej w r. 1929,
posiadaj?ca obecnie powierzchni? 10.700 m. kw. Jest ona wyposa?ona w ?órawie zewn?trzne i wewn?trzne,
w wózki elektryczne i t. p. inne nowoczesne urz?dzenia sk?adowo-prze?adunkowe. Druga hala tego samego
typu znajduje si? w budowie.
6
Wolna Strefa jest miejscem wolnego sk?adowania pod wzgl?dem celnym, poniewa? Jej terytorium
wydzielone jest Z obszaru celnego. Znajduj?ce si? w sk?adach Wolnej Strefy towary wolne s? od c?a i od
formalno?ci przewidzianych przez ustawodawstwo celne. Istnienie Wolnej Strefy umo?liwia importerom
zakup zagranic? du?ej partji towaru, z?o?enie go w sk?adach \1Volnej Strefy bez ?adnej kontroli celnej i odbiera-
nie Z nich mniejszych partyj w miar? potrzeby na rynku wewn?trznym. Istnienie Wolnej Strefy stanowi wiel-
kie udogodnienie dla ?ycia gospodarczego, zw?aszcza za? dla handlu importowego i dla tranzytu.
3. Eksploatacja portu.
W porcie gda?skim istnieje przymus pilota?u. Z chwil? wej?cia na pok?ad pilot obejmuje ogólne
kierownictwo, kapitan statku natomiast powinien pilnowa?, aby wskazówki pilota by?y nale?ycie wykonywa-
ne. Kapitanowie statków, przychodz?cych regularnie do portu, maj? prawo sk?ada? egzamin na pilota i wów-
czas statki przez nich prowadzone zwolnione zostaj? od przymusu pilota?u. Przydzia? miejsc postojowych dla
statków dokonywany jest przez Urz?d Pilotów w porozumieniu Z Urz?dem Kejów. Regularne linie okr?to-
we skierowywane s? normalnie zawsze do tych samych miejsc postojowych. Inne statki kierowane s? do miejsc
postojowych, zaopatrzonych w urz?dzenia prze?adunkowe odpowiednie dla towaru wiezionego przez dany
okr?t.
Rada Portu jest w?a?cicielk? wi?kszo?ci mechanicznych urz?dze? prze?adunkowych i sk?adowych
w porcie. Podobnie przedstawia si? sprawa Z halami i placami sk?adowerni. Rada Portu nie uskutecznia jed-
nak sama prze?adunku i sk?adowania w ca?kowitym zakresie. Oddaje ona do dyspozycji interesantów urz?-
dzenia prze?adunkowe i sk?adowe za niewielk? op?at?, a ci przeprowadzaj? odno?ne czynno?ci na w?asny
rachunek. Wi?kszo?? hal i placów sk?adowych, po?o?onych w wa?niejszych cz??ciach portu, przeznaczona jest
do u?ytku publicznego celem sk?adowania krótkoterminowego. S? one dost?pne dla ka?dego interesanta,
który zg?osi si? do Zarz?du Kejów, Op?at? uiszcza si? od metra kwadratowego za ka?dy dzie? sk?adowania
wed?ug publicznej taryfy op?at sk?adowych.
4. Op?aty portowe, sk?adowe i za korzystanie z urz?dze? prze?adunkowych, pobierane
przez Rad? Portu i Dróg Wodnych w Gda?sku.
L Op?aty portowe.
Rozbudowa i konserwacja urz?dze? portowych wymaga szeregu wydatków ze strony zarz?du por-
towego. Na pokrycie tych wydatków Rada Portu w Gda?sku pobiera op?aty portowe, wed?ug publicznej ta-
ryfy. Obecnie obowi?zuje taryfa op?at dla portu gda?skiego Z dnia 6 wrze?nia 1927 r., uzupe?niona przez
szereg dodatków. Taryfa ta posiada 10 pozycyj, z których jednak miarodainerni dla ruchu normalnego s?
tylko trzy, a mianowicie op?ata od okr?tów, od towarów i za pilota?. Pozosta?e op?aty odnosz? si? b?d?
do ruchu rzecznego, b?d? te? s? to op?aty roczne, wreszcie op?aty, b?d?ce niejako op?atami karnerni za bez-
czynne zajmowanie stanowisk przy nadbrze?ach.
Op?ata od okr?tów. Op?ata ta jest pobierana od ka?dego metra" pojemno?ci netto przy weJSClU
i wyj?ciu cd okr?tów przychodz?cych i wychodz?cych drog? morsk?. Wysoko?? jej waha si? od 0,06 G do
0,14 G od m", zale?nie od stopnia wykorzystania pojemno?ci statku. Linie regularne otrzymuj? przy ruchu
towarowym 15% zni?ki, a przy pasa?erskim 20% zni?ki. Statki, nie kurusj?ce na linjach sta?ych, otrzymuj?
od 7-go wej?cia w ci?gu roku kalendarzowego 50/0' a od II-go - 10% zni?k?. Pozatern przewidziany jest
ca?y szereg zupe?nych zwolnie? od op?aty. Z wa?niejszych wymieni? nale?y statki zachodz?ce do portu w po-
szukiwaniu ?adunku i opuszczaj?ce port w ci?gu 48 godzin bez otrzymania takowego, statki zachodz?ce po in-
formacje lub wskazówki, wreszcie statki zachodz?ce do portu dla uzupe?nienia paliwa, wyekwipowania, dla na-
prawy lub jako do portu ratunkowego. Wszystkie te statki nie uiszczaj? wcale op?aty za wej?cie i wyj?cie
Z portu.
J. \ Op?ata ód ?adunku •. : Op?at? t? 'pobiera ;.si? od towarow \Vy?ad?wanych ':l?h'''za?;ddwany(;h
w obr?bie portu gda?skiego. Wysoko?? ich wynosi zasadniczo 0,72 G od tonny od towarów bardziej war-
to?ciowych i 0,48 G od towarów masowych. Przesz?o 65 specjalnie wymienionych vi taryfie towarów maso-
wych uiszcza 0,48 G od tonny. Pozatern istnieje szereg innych wyj?tków, a mianowicie: za drzewo p?aci
si? 0,32 G od metra", za ?ledzie 0.12 G od beczki, za ?u?le Thomasa 0,35 G od tonny,: za cukier' surowy
-0,60 G od tonny, za w?giel i koks przy eksporcie - 0,20 G od tonny, za rudy ?elazne, szlak? i przepal-
ki pirytowe przy imporcie - 0,20 G od tonny. Op?aty te obni?a si? do po?owy za towary prze?adowy-
wane w porcie Z jednego okr?tu na drugi, oraz towary' przywiezione i wywiezione ponownie, po pobycie
w porcie, nie d?u?szym ni? przez dni 20. Od op?aty wolny jest zupe?nie balast, artyku?y wchodz?ce w sk?ad
w?asnego zapotrzebowania okr?tów, oraz w?giel okr?towy i ropa opa?owa.
Op?ata za pilota?. Za prac? pilotów pobiera si? od statków op?aty w nast?puj?cej wysoko?ci:
dla CZ?SCl portu A (od redy w??cznie a? do po?udniowego ko?ca Kana?u Portowego) za statki do 2000 m",
za pierwsze 200 m3-8 G, za ka?de dalsze 100 m3-2 G, za statki ponad 2000' m", za pierwsze 2000 m3-
44 G, za ka?de dalsze 500 m3 - 9 G. Dla cz??ci portu B (od ko?ca Kana?u Portowego a? do linii promu
Milchpeterfahre) stawki powy?sze zwi?kszone s? o 50%, dla cz??ci portu C (pozosta?a cz??? portu)-o 75%.
Za pomoc pilota przy zmianie miejsca postoju statków w obr?bie portu pobiera si? op?at?, która
wynosi przy statkach do 1000 m" - 8 G, wzrastaj?c w miar? wielko?ci statku.
Kierownicy statków, przychodz?cych regularnie do portu, maj? prawo sk?ada? egzamin na pilota
i wówczas prowadzone przez nich statki zwolnione zostaj? od przymusu pilota?u i uiszczaj? tylko .. po?ow?
op?aty nale?nej za pilota?.
Podkre?li? nale?y, ?e w porcie gda?skim, poczynaj?c od r. 1928, nie pobierane s? ?adne op?aty
za ?amanie lodu, niezale?nie od tego czy zachodzi potrzeba tej czynno?ci lub nie. Gda?sk jest jednym
Z nielicznych portów ba?tyckich, w którym ruch towarowy i okr?towy jest wolny od tego ci??aru.
II. O p ?a t y s k?a d o we.
Za sk?adowanie towarów na placach i w halach sk?adowych Rady Portu pobiera si? op?aty we-
d?ug publicznej taryfy op?at sk?adowych. . Obowi?zuje cbecnie taryfa Z dnia 10 wrze?nia 1929 r. Op?aty te
wynosz?:
\V halach na stronie pó?nocnej Wolnej Strefy za ka?dy dzie? i 1 m kw. za pierwsze 3 dni-4 fen.,
za dalsze 7 dni-5 fen., za ka?dy nast?pny dzie?=-If fen.
na stronie po?udniowej Wolnej Strefy-4, 5, 10 i 12 fen.
nad Kana?em Portowym 4 fen. we wszystkich wypadkach,
przy Marinekohlenlager 3,5 fen. we wszystkich wypadkach
na Holmie 3 fen. "" '"
w sk?adach przeznaczonych przez Rad? Portu dla d?u?szego sk?adowania 2,5 fen. we wszyst-
kich wypadkach.
.
Na placach publicznych sk?adowych za ka?dy dzie? i 1 m kw. zapotrzebowanego obszaru:
w Wolnej Strefie w pierwszej linji 2, 2.5, 4 i 5 fen.
rr " " "drugiej ;; 1,5 fen. we wszystkich wypadkach,
przy Dworcu Wi?lanym, tak jak w Wolnej Strefie,
nad Kana?em Portowym - tak, jak w Wolnej Strefie,
na Marinekohlenlager 1,5 fen. we wszystkich wypadkach,
na Holmie od 0,01 do 0,5 fen. we wszystkich wypadkach,
na placach, przeznaczonych przez Rad? Portu do d?u?szego sk?adowania 0,5 fen:
we wszystkich wypadkach.
j?tkowych.
Na wodnych publicznych placach sk?adowych od 0,1 do 0,5 fen. za ka?de 3 dni i l m kw.
Niezale?nie od tych podstawowych pozycyj, taryfa sk?adowa przewiduje' szereg wypadków wy-
- 8 -
III. Op?aty za korzystanie Z mechanicznych urz?dze? prze?adunkowych.
Op?aty za pos?ugiwanie si? ?órawiami, nale??cerni do Rady Portu, pobierane s? wed?ug publicznej
taryfy op?at. Obowi?zuje obecnie taryfa Z dnia 10 wrze?nia 1929 r. Wysoko?? op?at zale?na jest od rodzaju
?órawia i towaru,
? który jest prze?adowywany. Poni?e; podajemy kilka najbardziej charakterystycznych
przyk?adów.
Przy prze?adunku lekkich towarów masowych elektrycznerni ?órawiarni portalowemi o no?no?ci 7 t
Z chwytaczami, za ka?d? ton?: przy pracy na jedn? zmian? 0,65 G, przy pracy na kilka zmian 0,55 G, przy
pracy na kilka zmian przy w?glu eksportowym 0,45 G, najmniej jednak za ka?dy ?óraw i ka?d? rozpocz?t?
godzin? przy pracy na jedn? zmian? - 26 G, przy pracy na kilka zmian - 22 G, przy pracy na kilka zmian
przy w?glu eksportowym - 18 G. Za pos?ugiwanie si? takiemi ?órawiarni bez chwytaczy op?aty obni?aj? si?
o 20-30%. Za elektryczne ?órawie portalowe o no?no?ci 2,5 t, pobiera si? za ka?d? tonn?, przy pracy na jedn?
zmian? - 0,35 G, przy pracy na kilka zmian - 0,25 G, przy pracy na kilka zmian przy w?glu eksporto-
wym - 0,20 G; najmniej jednak za ka?dy ?óraw i ka?d? rozpocz?t? godzin? przy pracy na jedn? zmian?-
5 G, przy pracy na kilka zmian-3,50 G, przy pracy na kilka zmian, przy w?glu eksportowym-3 G. \V prak-
tyce stosowane s? przewa?nie stawki dla pracy na kilka zmian. Przy u?yciu ?órawi Rada Portu dostarcza per-
sonel techniczny, a firma prze?adowywui?ca - inne si?y robocze. Przy prze?adunku innych towarów, stawki
utrzymane s? na tym samym mniej wi?cej poziomie, ró?nice nie przekraczaj? 20%.
Op?aty za pos?ugiwanie si? przy prze?adunku urz?dzeniami, znajduj?cerui si? w basenie dla towa-
rów masowych przy Wis?ouj?ciu, pobierane s? wed?ug taryfy Z dnia 10 wrze?nia 1929 r. i wynosz? przy w?-
glu 0,55 G od tonny za prze?adunek Z wagonu a? do otworu luki okr?towej, dla rudy 0,65 G za prze?adunek
ze statku na wagon i 0,10 G za wa?enie specjalnerni bunkrami.
5. Regularne Iinj e okr?towe.
Poni?ej podany jest wykaz regularnych linij okr?towych, s?u??cych do przewozu ?adunków zbioro-
wych mi?dzy Gda?skiem a inne mi portami.
Regularne linie okr?towe dla ?adunków zbiorowych:
Po??czenia Gda?ska z: K II r s uj ? c o: Przedstawiciel w Gdallsku
Aarhus .
Aleksandri? l
Algierem l J
Ameryk? (po?udn.) .
Amsterdamem
Antwerpi?
"
Bergen
Bordeaux
"
Brai1?
Brem?
Brestem.
Bourgasem
Caenem Calais Censtanc?
Dundce
14 dni 3 tygodnie
"
14 dni
l raz w miesi?cu
14 dni
"
1 raz w miesi?cu
12 dni
14 "
1 raz w miesi?cu
"" "
14 dni l w miesi?cu
l "
14 dni
12 "
Bergenske Baltic
"Scandinavian Levant" et America S. S.
Agency
Bergenske Baltic
Ferd. Prowe
Worms et Cie,
Norddeutscher Lloyd
Bergenske Balric
Worms et Cie.
F. G. Reinhold
Scandinavian Lev.
Worms et Cie.
" ""
Scandinavian Lev, et Amerika S. S. Agency
Worms et Cie.
" " "
Scandinavian Lev.
F. G. Reinhold
- 9 -
Po??czenia Gda?ska z: Kur s uj ? c o: Przedstawiciel w Gda?sku
Dunkierk?
rr
Finlandj?
Gandaw?
Gothenburgiem
Grangemouthem .
Helsingforsem •
rr
"
Helsingborgiem Hamburgiem
rr
"
"
Haif?
Hullem .
Jaff?
K?ajped?
rr
"
Kopenhag?
•
rr
Kolonj? i portami nadre?-
skiemi Królewcem
rr
" .
rr
Kotk?
Konstantynopolem.
Lubek?.
Le Havre.
"
Leithern
Libaw? .
"
rr
Liverpoolem Londynem
"
Malmo
"
Manchesterem.
Nantes
New Jorkiem
Oslo Pireusem Ryg?
"
1 raz w miesi?cu
12 dni 3 tygodnie
1 raz w miesi?cu
8 dni
12 "
14 "
8 "
3 tygodnie
8 dni 7 dni
7 "
1 raz w miesi?cu
1 " "
7 dni 3 tygodnie
8 dni 3 tygodnie
10 dni
8 "
1 raz tygodniowo
8 dni
14 "
"
8 "
8 "
10 "
14 "
1 raz w miesi?cu
3 razy w miesi?cu
3 tygcdnie
8 dni
12 "
1 raz w miesi?cu
12 dni
8 "
l raz tygodniowo
1 " rr
12 dni
1 raz tygodniowo
l "
8 dni
14 "
12 "
1 raz w mIeSI?CU
1-2 razy w miesi?cu
14 dni
"
3 tygodnie
8 dni
8 "
Worms et Cie.
F. G. Reinhold
Bergenske Baltic
Worms et Cie.
F. G. Reinhold
"" "
P. Bornholdt et Cie.
F. G. Reinhold
Norddeutscher Lloyd
F. G. Reinhold
Behnke et Sieg
" " "
Worms et Cie.
Adolf Vogt
Ferd. Prowe
Scandinavian Lev.
Ellerman et Wilson Lines
Scandinavian Lev.
Behnke et Sieg
F. G. Reinhold
United Baltic Corporation
F. G. Reinhold
Bergenske Baltic
Aug. Wolff et Co.
rr " " rr
Behnke et Sieg
Norddeutscher Lloyd
Worrns et Cie.
Lenczat et Co.
Scandinavian Lev.
Lenczat et Co.
F. G. Reinhold
Worms et Cie.
F.G. ReinhLold
" " "
Behnke et Sieg
United Baltic Corporation
F. G. Reinhold
United Baltic Corporation
Ellerman et Wilson Lines
F. G. Reinhold B zrgenske Baltic
F. G. Reinhold
Worms et Cie.
United Baltic Corporation Bergenske B.1ltic
Scandinavian Levanr.
United Baltic Corporation
F. G. Reinhold
- 10 -
Po??czenia Gda?ska z; Kur s u j.? c o; Przedstawiciel w Gda?sku
Ryg?·
t t
Rotterdamem
"
Rouen Salonikami
Portami Czarnego Morza
Smyrn? •
Swansea Szczecinem
"
Sztokholmem Tallinem
Tyne .•
Warn? •
Wyborgiem
14 dni
14 n
8 11
8 "
14 1t
1 raz; w miesi?cu
14 dni
14 t1
3 tygodnie
12 dni
14 "
14 "
14 "
8 t1
8 "
14 "
12 11
14 II
8-10 dni
P. Bornholdt et Co.
Norddeutscher Lloyd
Lenczat et Co.
Aug. Wolff et Co.
Norddeutscher Lloyd
Worms et Cie.
Scandinavian Levant.
" ' "
" "
F. G. Reinhold
Ferd. Prowe
F. G. Reinhold
Behnke et Sieg.
F. G. Reinhold
Lenczat et Co.
Norddeutscher Lloyd
F. G. Reinhold
Scandinavian Levant
Lenczat et Co.