Oomoto Internacia : monata organo de la Universala Homama Asocio. Jaro 10, n-ro 12=112 (1934)

Z D e o e x x x t o i r o

Oomoto Centra Oficejo

Kameoka Kioto-hu Japanuĵo

K v m t e s e n c o

Deveno kaj C elo: La vorto «Oomoto»

signifas Fundam enton. La Fundam enta (aŭ Centra) Dio, K reinto de la Universo, aperis en la sankta loko Ajabe (Japanujo) en la jaro 1892 kaj deklaris pere de Sinjorino Nao Deguci Sian planon por la reformo de la Mondo. Ni nomas Sin- jorinon Nao Deguĉi la «Fondintino» de Oomoto. La dia Reformplano konsistas en la ekstarigo de pli perfekta mondo, verdire la ĉielregno baldau venos sur la Teron. 0 0 moto-Movado fervore laboradas por la baldaŭa efektivigo de la Dia Plano.

Nuna Stato de O om oto: Post la ĉiel- iro de la Fondintino, nia movado daŭrigis sian agadon sub la aŭtoritata gvidado de Majstro Onisabro Deguĉi, adoptita filo de la Fodintino. Li estas eksterordinara homo, vera geniulo, eminenta en diversaj artoj kaj scioj. La nuna mondo baraktas mcze de ekonomiaj, sociaj, politikaj kaj ahaj malsanoj. Ni firm e kredas, ke nia spirita Gvidanto estas la de Dio destinita Homo, sole kapabla piloti la ŝipon de la Homaro el inter la rifoj de hodiaŭo al la paca haveno de morgaŭo ・

La Centro de Oomoto sin lokas en A jabe,la Administrejo en Kameoka (Japa- nujo). Lokaj Centroj estas en Mukdeno kaj San Paŭlo, kaj pli o l 1,800 filioj ekzistas ne nur en Japanujo sed tra ， la mondo. Krom pluraj japanling- vaj organoj, monata gazeto «OOMOTO INTERNACIA» aperas en Kameoka.

Nia Doktrino estas tolerema : ni unu- lgas kun Orientaj potencaj spiritmo-

p 1 2 3 4 ri p u o p

d e O O M O T O

vadoj kiel Tao-Yuan kaj Universala Ruĝsvastika A socio; ni ankaŭ kunlaboras kun pluraj spiritaj movadoj ^一 Tsaili- Hui, T ’uch-Hui, Anching-Chao, Lama- ismo en la Oriento kaj Blanka Frataro en la Okcidento. Ni ankaŭ fondis Universalan Homaman Asocion kaj Li- gon de Religioj, kiuj bone laboras por la mondopaco・ Ni vokas al ĉiuj tutmondaj gesamideanoj je komuna kun- laborado por pli bona kaj pli bela estonteco ・

Maksimoj :

1・ Observu Ia veran aspekton de la Uni- verso kaj konsideru, ke ĝi respegulas la Korpon de Dio.

2・ Konsideru la seneraran funkciadon de la Universo kaj rekonu la Forton de Dio.

3 ・ Konsideru la koron de la vivantaĵoj kaj komprenu ke ĝi estas koncipita de la Anirao de ĴDio.

ĉefinstruo :

Dio estas spirito Joĝanta en ĉio de la Universo, kaj homo estas la reganto de la mondo. Kie unuiĝas Dio kaj homo, tie ekestiĝas senlimaj forto kaj aŭtoritateco.

Devizoj :

1. Harmonio inter Dio kaj homaro.

2. Instruo pri Dia Vero.

3. Fundam enta moralo・

4. Sankta karaktero de la misio.

n c i p o j ：

u r e c o de animo kaj korpo.

n u i ĝ o inter klasoj de la socio・

p t i m i s m o pri la aranĝo de Dio.

r o g r e s e m o por la socia plibonigo.

K ovrilo:

Vojaĝanto : desegnaĵo de S-ro Hidemaru Deguĉi.

M O N A T A O R G A N O D R O O M O 1 O -M O V A D O K A J D h U N IV E R S A L A H O M A M A A S O C IO J a r o 1 0 Decembro 1 9 3 4 j N - r o 12 (11 2 )

Cefredaktoro : Koogecu N IŜIM U RA . Redaktoro : Jozefo MAJOR,.

Por ĉiu artikolo respondas la subskribinto. Pri kotizoj ktp. legu la lastan paĝon.

. Adreso de Redakcio kaj Adm inistracio: Oomoto Centra Oficejo, Kameoka, Kioto-hu, Japauujo.

K k o n o m i a S a v o v e n o s e l l a O r i e o t o

— Koogecu Niŝimura —

U nu tagon, kiam mi ankoraŭ estis en Parizo, s-ro K restanof vizitis m in kaj en- skribis en mia frazlibro, preparita por vizi- tantoj, ke ni unue homiĝu ! Mi surpriziĝis, ĉar mi opiniis, ke homo estas hpmo kaj li klopodu fariĝi dio ! A lian vesperon, ĉe V Sorbona kunveno s-ro N. ripetis dufoje dum sia parolado, ke ni estas bestoj 、 _{sed je} tio neniu aŭskultanto ŝajnis o fen d iĝ i: la tuta ĉeestantaro eĉ ĝoje akceptis lian aser- . ・ ・ sed mi denove surpriziĝis je la de k n i neforgesebla esprim o ! Por la okciden- ftanoj tio estas banala pro Darvinism o kiu Ĥnstruas, ke la homa prapatro estas besto, sed por la japanoj tio estas netolerebla, ĉar laŭ ilia kredo, ili estas idoj de Dio. Jen estas psika diferenco inter la okcidentanoj kaj la japanoj.

K iam mi vizitis m algrandan urbon en Ĉeĥoslovakujo, mi alvenis antaŭ vastega konstruaĵo en la eksterurbo. Mi dernandis al mia akom pananta samideano, kio ĝi es- tas ? Li respondis : ĝi estas honto al n i ! Mi sentis refreŝiĝon pro lia rim arko, ĉar gi estis buĉejo・ La unua ĝojo kiun mi ĝuis post mia reveno al Japanujo estis ke en mia lando feliĉe troviĝas nenie tia gran- da buĉejo, nek tiaj luksaj butikoj kie oni

♦elm ontras bestajn kadavrojn, kiajn oni trovas cie en Eŭropo. Viandejoj, kompreneble, tro- viĝas ankaŭ en Japanujo, sed ili provizas n u r malgrandajn pecojn, tiel ke oni eĉ ne rim arkas ilin dum prom enado. En Eŭropo, tam en, oni vidas dum la kristnaska se- majno pom pan elm ontron de orna- mitaj bestkadavroj en grandaj viand ejoj ・ Prom enante en tia atm osfero mi ofte pensis, ke m alfacile estas deziri, ke

homoj fariĝu dioj ! Bedaŭrinde la nuna mondo fariĝis mondo de bestoj

alm enaŭ mondo bestanim a ! Kaj kvankam gia purigo postulas fundam entan ŝanĝon en la sintenado de 1’

okeidentanoj, tam en estas domaĝe, ke ili ankoraŭ retenas sian m alnovan politikon internacian. E k z em p le :

N untem pe okazas en Londono la M arar- mea Konferenco, kie Japanujo iniciatis la forigon de ajtakmilitŝipoj sur la fundam ento de egaleco en m ilitŝipa forteco, kaj tio estas ju sta propono, sed Anglujo kaj Usono ne volas akcepti tion. K ial do, se ili efek- tive deziras pacon kaj amas justecon ? Ilia koncepto pri paco kaj justeco tiuokaze estas kondam ninda kaj oni suspektas ke tio estas n u r lerta artifiko por subpremado de japanaj movoj. A nkaŭ pri la internacia komerco ili konstruas grandegan barilon de dogantarifo kaj deziregas forigon de 1’

hodiaŭaj inerteco kaj stagneco en komerca kampo. Kial ili daŭrigas la malsaĝon doni spronon a l l a ĉevalo sen forigo de la ba- rilo de 1’ stalo ?

Ĉu e^ektive savo devas veni e l l a Ori- ento ? Nia M ajstro Onisabro Deguĉi fondis grandskalan movadon sub la standardo de 1’ H om aranism o ^一 kun la celo realigi la idealojn de 1’ universalaj politiko kaj ekonomio (kies detalojn ni baldaŭ publiki- gos). U n u v o r te ,lia universala politiko celas la starigon de 1’ granda sistemo de tutm onda familio, dank’ al kies efektivigo, ĝuos feliĉan vivon ne n u r la orientanoj, sed ankaŭ la okcidentanoj, tute egale, ĉu burĝoj aŭ proletoj ! Sed la Monda Fam ilio bazota sur la universala politiko devas stariĝi sur nova sistemo de V universala ekonomio,

3

OOMOTO INTERNACIA ĉar ekonomio estas animo de la h o m aro :

de ĝi dependas ĉiu homa feliĉo kaj paco.

K un la supra konvinko nia Majstro nun klopodas plibonigi radikale la iapanan eko- nomian sistemon kaj plej frue montros bo- negan modelon a l l a Okcidento,

por ke, tia m a n ie r e ,la tutm ondo havu la longede- ziritan pacon sur la te r o ! T ra la tuta N ipponlando li mem propagandvojaĝas ĉe 1’ fronto de V movado farante paroladojn pri sia entrepreno. Oni povas imagi lian aktivan agemon e l l a fakto inter aliaj, ke

la tuta distanco de lia vojaĝo en Novembro atingis 7, 000 mejlojn・ K un braveco kaj kuraĝo de V juneco li ĉiu-tage kaj nokte daŭrigas sian laboron malgraŭ lia aĝo, por varbi dek milionojn da sim patiuloj kaj ĝis- nun akiris jam du milionojn da ili krom Oomotanoj depost lasta julio ! Sendube li faros baldaŭ grandan nomon en la tuta mondo. Karaj gelegantoj ! Kiuj ne konten- tigas per la nuna besta vivo kaj serĉas pacan hejmon de 1’ Granda Familio, kolektiĝu sub la standardo de V Hom aranism o !!

Esperanto k a j la Ligo de N acioj

一 H . Boucon

Oni scias, ke la Ligo de Nacioj estas

A

iaspeca parlam ento, kiu sidas en Genevo, ĉefurbo de Svisujo kaj kies membroj estas elektitaj de siaj respektivaj registaroj・ T iu parlam ento interkonsiliĝas, diskutas kaj leĝas， por firm e starteni la pacon inter la popoloj, t. e. por forigi la m iliton e l l a homara socio. T ia tasko estas m alfacila kaj gia celo nepre laŭdinda. Bedaŭrinde, por sukcesi, la Ligo bezonas ankoraŭ m ulte da diversaj aferoj. Ĉar gi havas nek specialan teritorion, nek policon, nek armeon, ĝia influo, kompreneble, povas esti pure morala. K rom tio, al tiu sindire internacia tribunalo m ankas io alia ankaŭ tre grava, nome, ia komuna, neŭtrala ling- vo, ia lingvo demokrateca, egale kaj facile uzebla por ĉiuj. Ha ! tiuj Genevaj K unsi- doj ! Dio ĉiela ! Kia k o n fu z o ! K ia Babela turo ! T u ta legio da interpretistoj kaj tra- dukistoj estas necesaj. Oni ne imagas, kiom perdiĝas tie da tempo kaj ankaŭ da mono. Ja jes da mono, ĉar ĝin oni ne ŝpa- ras en la bela Kalvina urbego, tiagrade ke m ultaj ŝtatoj, laŭdire, ne povas pagi sian kotizon. Plorinda mizero !

Laŭ mi, kio precipe mankas a l l a Liga- noj, tio estas certa mistiko aŭ entuziasmo, kvazaŭ ia internacia patriotism o ； ili havas nek insignon, nek standardon, nek himnon internacian, kiam, kontraŭe, ni, Esperan- tistoj, m ontras fiere nian standardon, kies verda koloro signas la pacon kaj la espe- r o n ; nia in s ig n o ,la kvinpinta stelo, sim-

bolas la kvin terpartojn ; en kunvenoj kaj festoj ni kantas nian belan himnon : 紙 _{En la} mondon venis nova sento» ; nia devizo teks- tas : «ni laboru kaj esperu>y kaj fine ni salu- tas unu la alian m etante la manon sur la koron laŭ kavalira maniero. Laŭ la B o u . logne’a deklaracio, «Esperantisto estas nomafjk ciu persono, kiu scias kaj uzas la lingvor^

Esperanto tute egale por kiaj celoj li ĝirf uzas ち ・ Sed jam en la jaro 1906, Zamenhof

A

diris en Genevo m e m : aAl laborado por Esperanto instigas nin ne la penso p ri prak- tika utileco, sed nur la penso p ri la sankta，

ĝranda kaj ĝrava ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas. Tiu £i ideo — vi ĉiuj sentas ĝin tre bone — estas frateco kaj justeco inter ciuj popoloj». T iu interna ideo, au homara- nismo, laŭvere, neniam estis klare d ifin ita ; ĝi tre similas a l l a Homamo predikata de S-ro D eg u ĉi; ĝi estas kvazaŭ kaŝita, religia sento sen dogm oj; ĉar, v o le -n e v o le ,la Es- perantistoj laboras por la paco, por la frateco inter ĉiuj homoj.

Vane do nin m alŝatas ankoraŭ kelkaj*

diplomatoj ĉe la Ĝeneva In s titu c io ; vane

ili pretendas trudi a l l a mondo sian ego-

isman politikon, kontraŭ kiu jam kelkaj

nacioj ribelas. La Ligo de Nacioj estas

kvazaŭ korpo sen a n im o : aŭ ĝi mortas,

aŭ ĝi fariĝos, danke al n i , l a Tem plo de

1’ Homaranismo. Ni plu laboru kaj paci-

e n c u : frue-m alfrue, nia verda standardo

flirtos sur la Palaco de la Nacioj・

R akon toj el la S pirita M ondo

d e M a js tr o O nisabro D eg u ci

U n t i a V o lt x t n o ( 2 )

: 7 JUĜO EN LA IN T ER A REGNO Mia vilaĝa p ro te k to d io ,la sendito kaj mi ricevis perm eson de la regnestro ĉeesti la juĝejon de la Intera Regno por observi tie la juĝom anieron. Plej alte de la sidejo por la juĝistoj-dioj sidis la regnestro kaj iomete p li m alalte troviĝis en vico granda nom bro da oficistoj-dioj kun severaj mie- noj. E n la plej m alsupra juĝoloko sidis respektem e m ultaj homoj, in ter kiuj sin trovis la vojaĝantoj, kiuj antaŭ nelonge postsekvis nin tran s la riveron de serpen- te g o j; ili verŝajne atendas la juĝon・

M i vidis tie ne sole japanojn kaj koreojn,

^sed ankaŭ ĉinojn kaj aliajn m ultajn naci- anojn. Ĉar mi- ekmemoris, ke sur japanaj bildoj pri la Infero, m i neniam vidis frem - dulojn, sed n u r japanojn, mi dem andis al la disendito m allaŭte pri la k ia lo ; sed li balancis i a l l a kapon kun neo, sen res-

pondo, mi do ankau silentis.

E n tiu m om ento mi direktis la rigardon a l l a regnestro en la vizaĝon kaj jen ! mi estis konsternita de teruro. Mi estus sve- ninta, se mia protektodio kaj la sendito tiam ne estus apoge m in helpintaj am baŭ- flanke.

ĉ e n tila , gracia kaj ridetanta kun nobla s t a t u r o , l a regnestro prenis subite teruran ruĝan m ienon : la okuloj g ig a n tiĝ is ,la buŝo tiriĝis ĝis la oreloj kaj el tiu buŝo ekvidiĝis fajra lango. L a oficistoj-dioj ankaŭ havis tiel sovaĝan kaj teru ran m ienon, ke ilin longe rigardi oni ne povis. La tu ta jugejo do prezentis eksterordinare tim igan aspekton.

La estro faris signon al unu e l l a oficis- toj veni antaŭ lin, kaj donis a l l i kajeron, kiun tiu ricevis respektplene kaj reiris al sia propra sidloko ; e l l a kajero li legis la nomojn unu post la aliaj kaj deklam is la

decidojn por ĉiu juĝato. La gardistoj for- kondukis la juĝitojn unuope e l l a juĝejo.

M alsim ile a l l a juĝoj en la Reala Mondo, oni ne havas tie ĉi preparan ekzam enon, apelacion, ĉef-juĝejon, kaj advokaton sed tute sim ple oni donis finan juĝon, sen detala esploro.

— < K i a l l a juĝoj en la Intera Regno estas tiel sim plaj ?» — mi dem andis a l l a disendito.

— «La juĝoj de la homoj estas ciam e r a r e m a j,li respondis, ĉar la homoj ne havas eblon juĝi tion, kion ili ne povas v id i; sekve ili devas ripete kaj zorge esp- lori la aferojn antaŭ ol ili povas atingi decidon. L a juĝon en la In tera Regno tam en donas Dio, kiu libere trarigardas la tri M o n d o jn ; kaj konsekvence okazas ab- solute nenia eraro, kiel ajn sim pla estas la juĝo. Plie, oni povas klare sciiĝi, ĉu iu estas kulpa kaj kiel peza estas la kulpo tute facile laŭ la vestokoloro fariĝinta ĉe la transiro de la serpenta rivero, kaj sekve tu te ne estas necese longe esp lo ri・

Post la ju ĝ o d o n a d o ,la regnestro kviete stariĝis kaj reiris al sia ĉam bro. M in li petis veni kun li， kaj kiam mi levis ti- meme kaj adoreme la kapon por lin rigar- d i， mi trovis, je mia granda miro, ke liaj trajtoj denove estis fariĝintaj same ĝentilaj, m ildaj kaj noblaj kiel antaŭe.

Oni legas en la Sankta Skribo de la F ondintino Nao D e g u ĉ i:

«Mi estas la S pirito de U ŝitora-no-K on-

«ĵin (K reinto de la tero), kiu estas konsi-

«derata ĝis nun kiel demono, pro m istera

«intenco de la G randa D io. M i estas gra-

«cia, ĝentila kaj bonega dio antaŭ justa kaj

«sincera homo, sed antaŭ egoisto, m alpia

«kaj ambicia homo aspektas timiga.»

5

OOMOTO INTERNACIA K iam mi legis tiujn vortojn por la

unua fojo en Ajabe, ĉe mi reviviĝis la memoro pri la regnestro renkontita en la Intera Regno. R enkontante sinjorinon Nao D e g u ĉ i , l a F o n d in tin o n de Oomoto, kiu estas gracia, afabla kun noblaj staturo kaj vizaĝo, mi tuj rem em oris la grandan reg- nestron ・

N u n , l i ekstaris, m anon kaj parolis loj:

— «Komencu do, A z a le o ,la asketan lum a Regno. T iu, la Mondoj M ateria taŭe ekzercadi sinter al vi alm enaŭ tason

prem is forte al mi la kun larmoj en la oku-

Spirito de la T rifo lia praktikon en la M al- kiu estos la Mesio de

kaj Spirita devas an- e・ Mi ja volus proponi da varm a akvo, tam en akvotrinko estas m alperm asata dum la asketism a praktikado. Rapidu do al via tasko !»

L ia voĉo prenis kvazaŭ ploran tonon.

M ia vilaĝo-gardodio diris a l l a E s t r o : —

«Mi lasas lin al via zorgo, adiaŭ !» kaj li forflugis ien, eĉ ne rigadante m alantaŭen, en n u b o j ,l a disendito salutis a l l a regnes- tro kaj ankaŭ foriris, dirante neniun vorton al m i.

L asite sola mi iom konfuziĝis. L a mieno de la E stro subite ŝanĝiĝis : la buŝo fendi- ĝis ĝis la o re lo j,la okuloj spegule brilis kaj li fariĝis, tiel terura, ke lin rigardi mi ne povis toleri. T iam la oficistoj-dioj aperis kune kun la gardistoj, deprenis mian blankan veston, surm etis anstataŭe grizan kaj for- pelis m in tra la unua pordego・

M i rigardis ĉirkaŭen kaj trovis, ke mi staras sur m allarĝa, m alpura vojeto plen- kovrita de velkintaj herboj, kiuj staris rek- te kvazaŭ glaciaj pingloj. Mi povis m arŝi nek antaŭen, nek p o s te n ; am baŭflanke troviĝis profunda kaj vasta fosaĵo plena de vermoj plej abom enindaj.

Sur la ĉielo ŝvelis nigraj nuboj, el kiuj elrigardis m alsupren terure aspektanta dem onsim ila estaĵo. M alantaŭ mi staris gardisto vestita per flav -b ru n a livreo, preta

m in trapiki, ĉium om ente, per akra lanco, kies pinto estis krucoform a. Mi do ne povis fari alion ol m arsi antaŭen ; efektive mi troviĝis en m alfacilega situacio.

Je duonm ejla distanco de tie troviĝis vasta rivero profunda, sen ponto super gi.

K iam mi direktis la rigardon a l l a akvo, kiu ŝajnis esti miksaĵo de sango kaj puso, mi trovis en ĝi ĝem antan de doloro voja- ĝanton, ĉirkaŭ kies tu ta korpo svarm is amaso da hirudoj, kiuj suĉadis lian sangon.

Re；nis nenia rim edo por m i krom tran siri tiun m alŝatindan riv e ro n ; sed kiel mi po- vus tion fari sen flugiloj ? Diable ruĝviza- ĝa gardisto n u n alkuris al mi de m alantaŭe kun akra pikilo en la m a n o j: m i staris nun, kiel oni kutim e diras, in ter diablo kaj profunda m aro ・

T iam mi rem em oris la libron donitan al mi an taŭ iom da tem po de mia hajma g ard o d io ; mi prenis ĝin e l l a poŝo, kaj legis la vortojn bele skribitajn per nigra in k o : «Dio plej potenca ! K annagara T a- macihaemase !»・

M i elparolis senkonscie tiu n frazon kaj jen, en tiu m om ento mi m in trovis sur la

alia bordo de la rivero.

La gardisto tiam reiris sian vojon retur- nen, dum mi tran k v ile pasis antaŭen. Fa- riĝis n u n subite m alvarm ege: la manoj kaj la piedoj sensentiĝis. Mi ekvidis oran lum on en la aero, kaj dum mi estis m iri- g i t a , l a ora glovo falis a l l a tero apud miaj piedoj.

§ 8 APERO DE D IIN O

T u te m iiigite mi fiksis m ian rigardon al

la ore brilanta lumo, aperinta tiel m istere

antaŭ m i ; kaj ial mi sentis m in fortigita

anime. L a globo fariĝis ĉiam pli kaj pli

granda, kristale travidebla, kaj fine ĝi sin

tran sfo rm is en belan figruon de diino. Or-

kolora, pura, nobla afablega, vestita blanke

kun skarlata jupo la diino prenis al mi la

m anojn kaj diris kun ridetanta trajto ĉirkaŭ

sia bela buŝo.

— «Mi estas diino el m alpura loko. Mi donas tion ĉi al vi.»

Kaj ŝi elprenis e l l a poŝo «hire）> (Dia ilo por forpeli diablon), kiun ĝi donis al mi.

D irinte «ĝis la revido» al m i , l a diino de- nove prenis sian antaŭan form on de ora globo kaj forflugis fulm orapide en nuboj ĉielen.

E n tiu tem po mi ne povis ankoraŭ komoreni, kiu estas la diino, pro kio ŝi donis al mi tian trezoron, m alsuprenfluginte sur tian solecan regionon. T am en post mia vizito al Ajabe tiuj ĉi miaj duboj tute klariĝis al mi. La F ondintino Nao Deguĉi diris :

— «La diino K inkacukane estas orkolora :

«ŝi estas diino gardanta la Teron, kaj estis

«longe hum iligata kaj m allibere enferm ata

«kvazaŭ en necesejo de la Universo, subme-

«tante sin dum tem pe al ĉiaj suferoj kaj

«mizeroj. Fine tam en, post longaj jaroj

«da suferado si nun eliris al tiu situacio.

«ŝi ja estas destinita plenum i gravan taskon

«donitan de Dio. Homo, same k i e l l a di-

«ino, devas sin eduki tiel hum ile, ke li

«volonte purigu eĉ la necesejon de domo,

<<se li volas esti hum ila servanto de D io・

«La homoj en la nuna tempo estas spirite

«tute degradiĝintaj kaj ili n u r aspiras altan

«rangon kaj facilan laboron. Por vere servi

«al Dio kaj por povi vere ludi gravajn ro-

«lojn en la granda Dia E nterpreno, t. e . l a

«proksimiĝanta reform o al la m o n d o ,l a

«homj devas esti pretaj renkonti kuraĝe ĉi- am provon kaj akcepti kian ajn «humiligon.»

Cetere oni trovas ĉie en la Sankta Skribo sim ilajn admonojn. M i do plene kom prenis la kaŝitan volon kaj la profundajn instru- ojn de Dio.

L asite sola de la diino， mi piediri sur la vasta kam po・ Ne estis suno, nek luno aŭ steloj sur la ĉielo.

A pud la vojo kuŝis m alpurega marĉo, en kiu baraktis belaspekta viro havanta aĝon de ĉirkaŭ tridek jaroj, atakata ĉirkaŭe de diversaj v erm o j: nur la vizaĝo restis ne

（Jifektita, sed sur la tu ta cetera korpo

svarm is tervetm oj. D um mi tie rigardis l i n , l i ， kune kun la parto vizaĝa, rapide transform iĝis en milojn da larvoj. Senvole mi eldiris dudoje : «Dio plej potenca ! K an- nagara Tamaĉihaemase !»

Kaj m irinde ! li refariĝis la antaŭa bela ju n u lo : L i elram pis e l l a marĉo kaj es-

prim is al mi sian koregan dankon kun ĝoja mieno. La junulo diris :

— Iu el miaj prapatroj perforte m alvir- gigis drank-virinon ; kaj ankaŭ mi lia pos- teulo, faris la sam an pekon laŭ la malbe- ninda ligiteco. Mi sekve devis travivi tian suferon. N un mi dankegas al vi, estim ata sinjoro, pro tio, ke vi savis min el tiu terura suferado per viaj divortoj.»

M i daurigis la m arŝadon antaŭen sur la kampo, recitante al mi fervore la nomon de la G randa Dio. La luno sin kaŝis post nuboj, eĉ korvoj ne blekis en la aero. Den- sa nebulo kuŝis sur la tuta tero. T ran - ĉanta m alvarm o. La membroj de mia korpo perdis sian sentkapablon. Mi preĝis tutkore : «Dio plej potenca ! F ravoru m ih

per Via Vorto !»

E n tiu sama momento, kiam mi eldiris la vortojn, mi eksentis varm on tra la tuta korpo tu te tiel, kvazaŭ mi estus en varm a akvo, dank* al difavoro. La granda Dia favoro do im presis m in ne forgeseble pro- funde. E lflu is e l l a okuloj varmegaj lar- moj, pro dankemo, sur la vangoj.

M arŝinte apenaŭ tri mejlojn mi atingis krutaĵojn kiun suprengrim pi estis tre m al- facile. Mi do volis iri returnen, sed infe- r o ! akra lancopinto direktita al mia dorso estis m in pikonta je la plej m algranda moveto m alantaŭen.

«Mi lasos ĉion al Dio», mi decidis, kaj kiam mi ĵetis rigardon en la dekstran di- rekton, starante sur glitanta vojeto glaci- gita, mi trovis tie profundan valriveron kun rapida akvofluo. E n la ĝemeganta torento aŭ naĝis, aŭ subakviĝis tre stranga neniam vidita besto tenante en sia faŭko vojaĝan- ton, kiu enfalis la riveron. L i kriadis

7

OOMOTO INTERNACIA energie el sia tuta gorĝo : «Helpu ! helpu !»

La dinomon recitis respekteme, kaj subite la abomeninda gvarpiedulo malaperis kvazaŭ nokta fantom o・

La savita vojaĝanto sin nomis Funaki.

L i volonte akompanis min, kaj tial mi sentis min iom kuraĝigita. La krutaĵon mi grim pis penege ĉirkaŭ kvar mejlojn. La vojo nun m ankis al ni. Mi do ekhaltis tute konfuzita sur la m allum eta vojo, kaj pripensis kiel ni povos retrovi la vojon por pluen grim padi. Mi aŭdis tiam laŭtan voĉon, kiu, kiel ŝajnis, kriis ordone al iuj aliaj :

一 «Atentu ! Arestu la du virojn !»

Sekvis poste bruado. Ŝajnis, ke granda nom bro da m onstroj kun giganta buŝego venas ataki nin. La recito de dinomo havis nenian efikon tiun ci lojon・ La mieno de la monstroj nun transform iĝis en vizaĝon homan. Ĉefoj eble el inter ili proksimiĝis al ni, svingante longan glavon nin mortigi ； sed tamen, en tiu momento, diino blanke vestita kaj ore lum anta aperis.

Ŝi diris : «Svingu la ,hire, kiun antaŭe mi donis al vi,» — kaj subite m alaperis. Mi elprenis do la dian «hire» e l l a poŝo, kiun mi svingis en la aero supren kaj m alsupren, dekstren kaj m aldekstren.

T iam la bestaĉoj iom sin retiris m alprok- simen. T rankviliĝo m om enta・ Jam en la sekva m inuto aperis ankorau alia besto — grandega serpento・ Per unu movo ĝi englutis nin ambaŭ en sian gorĝon. Duope, mi kaj la akom pananto palpe antaŭeniris tra la interno de la serpentego. Ekstere estis tre malvarme, kaj nun ni sentis nin agrable varmaj interne de la bestego. K un surdiga tondro ni tam en estis baldaŭ poste ĵetitaj m alsupren kvazaŭ en profundegan fu n d o n ・

K iam ni rekonsciiĝis, ni trovis nin ku- ŝantaj ĉe la baseno de ekstreme alta akvo- falo. Ĉirkaŭ ni staris sennombraj kolonoj glaciaj. Ni nun sciiĝis, ke ni estis falintaj de alte m alsuplen sur la teron. Ĉe moveto mi vundiĝus per la ĉirkaŭstrantaj glavoj

el glacio. Mi direktis la rigadon al Funaki, mia akom pananto, kiu dedaŭrinde trapikita per stalaktito, kvazaŭ fiŝo sur rostpinglo, morte suferis. Mi eldiris per ĉiuj miaj fortoj la nomon de Dio la plej potenca, haltante ĉe ciu silabo. La m irinda influo de la Dia nomo tuj liberigis min kaj lin el tiu malbona situacio : la akvofalo magie malaperis kaj anstataŭ ĝi vasta, senlima kam kovrita de neĝo etendiĝis antaŭ ni.

E1 sub la neĝo aperetis piedoj, manoj kaj kapoj de centoj da homoj. Granda neĝamaso falis kun terura bruo sur min, kovrante min tute. La «bire» mi volis svingi por fari per ĝi m iraklon, sed la manojn mi ne povis movi facile ĉar ili estis tute mallibe- rigitaj.

Mi energie preĝis silabe : «Kan-na-ga-ra- ta-ma-ĉi-ha-e-ma-se,» kaj en tiu sama mo- mento mi jam estis libera kiel birdo en la aero. Apud mi kuŝis Funaki plene kovrita de neĝo. N ur liaj haroj aperis sur la neĝo.

Kiam mi svingis la «hire» kelkajn fojojn maldekstren kaj d e k s tre n ,li povis eliri el la neĝo kun peno・ La ora lumo tiam ape- rin ta en angulo de la ĉielo ĉirkaŭlum igis nin. La tuta neĝo subite malaperis kaj mallongaj herboj nun estis videblaj sur la kampo. M ultege da savitaj homoj, kovritaj ĝis antaŭ monento per la profunda neĝta- volo, nun kisis la teron antaŭ mi kaj sin- cere dankis m in kun rideto, dirante, ke mi estas la Savanto, kaj esprim is sian deziron partopreni kun mi en la granda Dia E n- trepreno. Inter ili sin trovis multaj komer- cistoj, edukistoj, kuracistoj, sciencistoj, ktp, ktp.

La ĉi-supra rakonto priskribas miajn traviaĵojn en la unua sceno de la akva in fe ro ; en la dua kaj la tria scenoj mi renkontis eĉ pli severajn provojn, kiuj, eĉ kiam mi rememoras ilin, min trem igas・

— Mi atendas kvazatt amore la alvenon de Oomoto Internacia・

— Povas esti, ĉar ^尽1 estas interna cia.

G a ja V endist© de O k a le j

— Hidemaru Deguĉi — —

Sceno I ・

・ ・ ・ Vilaĝekstremo 、 de kie oni vidas montojn proksime.

Ĥoro : A ntaŭ m ultaj m ultaj jaroj，

M alproksim e trans la montoj, Kaj ankoraŭ pli profunde，

Plu profunde transe, fore, Vivis unu m a^u n u lo ・

Surportante blankan robon,

Tiam venas maljunu7o el la dekstra flanko de la scenejo.

K u n piedoj tute nudaj,

Kaj kun kan’ en unu mano, En alia valizego,

L i alvenas la vilaĝon.

Sur revena voj’ de 1’ farm o Jen Gonsaku :

Farmisto Gonsaku

«He, ja stranga MaljunuV ! De kie estas Vi ? Kaj kien do vi iras ?»

Gonsaku: «Sinjoro A v o ! K ian laŭmodan valizon vi portas ! Nu, kio estas en ĝi ?»

Maljunulo : «Mi estas de arbaro・ Mi venis por gajni monon, por vendi okuiojn・ Ĉu

vi ne volas aĉeti ?»

G onsaku: «He, ki ・ ・ . kio ? Okulojn vendi vi venis ?!»

Ĥoro : M anplektante sur la brusto, Jen Gonsaku mirigita,

Fiksas al ii la rigardon, D um li el valiz* trankvile G randan pinĉas ho, okulon.

Maljunulo: «Mirinde bela okulo, ĉu ne? T iu ĉi kostas por paro {li elprenas du okulojn) unu spesdekon kaj duonon, kaj mi neniom povas rabati.»

Tiam， tri farmistoj， Taromatu 、 Zirosuke kaj Otiyo 、 kiuj hazarde preterpasis tiey ja m staras

apud Ui.

T^Tomatu : {Enrigardante kaj subite) «Tio

estas malkara, samkosta kun la p o ŝtk arto !»

Zirosuke: «Nu, Avo, kion oni profitas el tiuj okuloj ?»

O tiyo: «Ĉu tio estas speciala kuracilo por ia malsano ?»

Gonsaku : «Eble, per ili oni povos fari bo- nan supon.»

Dirante li elprenas unu okulon el la valizo.

M aliunulo: «Ne, ne ! Ne tuŝu la vendajfon.

Tiuj ĉi estas vivaj okuloj. Nu, auskultu.

Mi venis la longan vojon ja laŭ

ordono de la dio de Arbaro, kiu volas, ke mi inter- ŝanĝu viajn okulojn kun tiuj ĉi novaj.»

Zirosuke: «E, K i-i-i-

interŝanĝi okulojn?»

M aljunulo: «Jes, ja»

Gonsaku : «Sinsencaĵo ! Tia afero . ..»

Taromatu : «Neniel povas esti ebla.»

O tiyo:. «Sinjoro Avo・ Eĉ se tio estus or- dono de dio, neniu volus, ke oni inter- ŝanĝu liajn proprajn okulojn, ricevitajn de la gepatroj, kun okuloj unu kaj duon- spesdekojn kostaj.»

M aljunulo: Sed, tio alportas al vi grande- gan feliĉon. Provu interŝanĝi viajn duonput- rintajn kaj m ukoplenajn okulojn kun tiuj ĉi kristale puraj, kaj tiam vi trovos la mondon tute ŝanĝita. Kaj estas treege oportune, ĉar — ekzemple, se vi satas monon, povas aĉeti oku- lojn de «Mono» -marko, per kiuj ĉion en la mondo vi vidos mono; se vi deziras belulinon, vi aĉetos okulojn de «Belulino» -marko, tiam eĉ m onstra edzino aspektos la plej bela en la m o n d o ; tiuj, kiuj estas senĉese turm en- tataj de malfeliĉoj, interŝanĝos siajn okulojn kun «Rido» -markaj, kaj ili fariĝos eĉ tro ridemaj ； se estas homo, kiu estas terura ridemulo kaj neniam spertis k o le ro n ,li po- vas aĉeti «Ploro»-markajn, kaj ĉio ŝajnos al li kvazaŭ p lo ran ta・ K rom tio, vi ne son・

tos eĉ plej m algrandan doloron, ĉar mi

aplikos mian magion, pri kiu vi jam scias.»

OOMOTO INTERANCIA Gonsaku: Sinjoro, vi tre lerte konvinkis

m in. Donu al mi do «Mono» -m arkajn

sed atentu — vere la plej bonkvalitajn. Kaj bonvolu tie ĉi tuj fari la operacion.

T a ro m a tu {M a lla ŭ te) «La maljunulo estas sorĉisto kaj li ankoraŭ neniam mensogis, mi scias.»

Zirosuke kaj O tiyo: «Eble ni ne estos trompataj.»

H oro: Jen li prenas el valizo

Ore brilajn* «Mono» -markajn ; Tondileg’ en dekstra mano N un minace grincas tiel, Ke Gonsaku, malgraŭ volo Sin retiras du tri paŝojn.

M aljunulo: (Persekute al proksimiĝante al Gonsakŭ) «Nu, tuj m alferm u la okulojn !）>

Gonsaku malfermas la okulojn sed tuj refermas ilin pro timo. Ridante， la maljunulo murmuras ma /io-vorton kaj alpusas la okulbulojn^ kiujn li tenas en la maldekstra mano, sur ambaŭ dekstran kaj maldekstran okulojn de Gonsaku 、 unu post alia. Intertempe li grinci as la ton- dilon nur super liaj okuloj 、 kaj la okuloj jam estas intersanĝitaj.

Gosnsaku : ( Ĝirkaŭrigardante malkviete) «Ah mi vidas, v id a s; bonege mi vidas. Ĉio ajn estas orkolora ! Ho, strange ! Ho, m irinde !»

L i dancas de ĝojo ・ K a j tion vidante， Taro- matu， Zirosuke kaj Otiyo ĉiuj konkure svarnias al la sorihto・

Zirosuke: «Sinjoro avo, donu al mi Belulino- markojn

Otiyo : «A1 mi «Rido» -m arkajn, mi petas，

Taromatu: «Mi volas «Mono» -m arkan por la maldekstra okulo kaj «Belulino» -m arkan por la dektra.»

La maljunulo kvietigas ilin,

Maljunŭlo: «Atendu, aten d u ! Laŭvice laŭ- vice !»

Li faras operacion al ili sammaniere kiel an- tane. Kiam finiĝas la operacio，. ili respektive ekkrias ・

Zirosuke: «Kia m irindaĵo ! Kiel belegaj estas la montoj kaj riveroj ! A ĥ , l a kukurbaspek- ta vizaĝo de Otiyo komencas simili al tiu de Madono. Tie kaj ĉi tie — ĉie ja estas

sonĝe pitoreske.»

O tiyo: «O-ho-ho-ho, a-ha-ha-ha! Kial mi estas tiel ĝoja ? ! A-ha-ha-ha, o-ho-ho-ho ! Kiel ĝoje ! Kiel interese !»

Taromatu : (Per unu mano kovrante la deks- tran okulon kaj rigardante £irkaĥen nur per la maldekstra). «Oh, eĉ la fekaĵo de ĉevalo vidiĝas maso da oro ! La ŝtonetoj sur vojo ciuj estas or- aŭ arĝentmoneroj!

Ho jes, nun mi provu per la alia ・ ・ ・ ((5 i-foje mal- ferminte la dekstran okulon) Oh, eĉ la vari- olsigno-plena vizaĝo de Otiyo aspektas viz- aĝo de anĝelino.» .

L i admire rigardas Otiyo’n de malsupre，

Maljunulo : «Oh, oh, tre bone, ke la deziroj de vi ĉiuj estas plenum itaj. Nu, por gra- tulo vi ĉiuj kune dancu, dum mi kantos akompane.»

Kvar : «Bone, bone !»

La kvar personoj komencas kune danci per lertaj movoj 、 akorde al la kanto・ La malju- nulo taktas frapante la manojn.

A •

Kanto: «Goju, ĝoju, ĝoju, karaj geamikoj ! Se per «Belulino»-marka oni vidas, Eĉ edzin, kukurb-aspekta ekŝanĝiĝas Ja en tiu n de Madono, kaj la m onstra M aljunulinaĉo eĉ en anĝelinon.

A .

Goju, ĝoju, ĝoju, karaj geamikoj ! Se portante «Rido»-markan oni vidas, Jen ridegas Zeŭso tondre el tutgorĝo, Kaj similas jen diablo je Budao.

Ĝoju, ĝoju, ĝoju, karaj geam ikoj!

Se havante «Mono»-markan oni vidas, Eĉ ĉevala fek’ aspektas oramaso,

Kaj folioj ĉie-lokaj papermonas.

La kvar personoj ĥoras 、 kun alia melodio.

K oran dankon, Dio de Arbaro ! K oran dankon, Avo de Arbaro ! K un valizo plena de okuloj

Ankaŭ morgaŭ vi al ni revenu・

La maljunulo dekstren de la scenejo, kaj la aliaj maldekstren respektive foriras ・

・ ・ .KLurteno・ ・ ・

(Tra ^{ゴ ・} Isao Inoue.)

<J A P7V N U ^m J O

(E1 «Vojaĝlibro» de Filozofo) ( 3 )

一 Grafo Hermann K E Y S E R L IN G

En la nronakejo de Koja-San ( 2 )

Mi vizitas la sanktajn lokojn kun la aliaj pilgrim antoj, kiuj su p ren iris kun mi al Koja.

Kiel tiuj ĉi pligrim antoj m alsim ilas tiujn de H indujo ! N u r sufiĉe aĝaj virinoj ŝajnas konsideri sian vojaĝon serioza en religia se n c o ; la junulinoj konsideras ĝin sim ile k i e l l a viroj — gaja feria ekskurso, dum kiu m ultaj novaĵoj estas videblaj, kaj ili portas pilgrim an kostum on ĉefe pro sento pri stilo aŭ pro plezuro karnavaleca. Ili aŭskultas la legendojn kaj la m irindajn ra- kontojn rilatantajn a l l a unuopaj tem ploj kun tiu duon-skeptika kredemeco, kun kiu ne- m aturaj infanoj aŭ sk u ltas ferakontojn, kaj la sento de pieco, kiu kaptas ilin en la loko, kie K obo D a iŝ i,la fo n d in to de V monakejo, granda m agiulo kaj m iraklo-fa- ranto, tradicie estadas, atendante la tagon de sia reviviĝo, enhavas pli da scivolemo ol religia sindono. N u, kion la K oja-pil- grim anto davus kredi, estas vere iom troa.

L a Ŝingon-sekto, al kiu apartenas tiu ĉi monakejo, praktikas pli da magio, ol iu ajn alia, kaj la nuntem paj Japanoj konsideras tiujn ĉi kuttm ojn tre skeptike. Eĉ la past- roj ne ŝajnas tre alte taksi sian p ro p ran k ulton. Ili preferas paroli pri F ich te kaj K ant, kaj lli fuĝas m iajn dem andojn rilate al dogmo kaj k u lto kun ĝentila rideto. Sed ĉiuj pastroj same kiel kongregacio, parto- prenas Ia religiajn cerem oniojn ; eĉ ne unu el ili emas «fuŝi la aferon». Ili ĉiuj pose- das tro da form o-sento por ne p arto p ren i ĉiujn ritojn kun artism a seriozeco. Ilia seriozeco estas verdire tiu de V kom ediisto, kiu alp ren is sian rolon per sia tuta koro・

Ĉi tiu n m atenon m i m ankis la fru a n di- servon en la tem plo, kie mi restadas. K iam mi esprim is m ian bedaŭron a l l a a b a t o ,l i tuj deklaris sin preta ĝin celebri denove por mi, ĉar la tre antikva rito, kiu verŝajne yenis el Egiptuĵo, certe interesus m in, Ci

tio estis, nature, pro ĝentileco, kaj mi estas tutkore dankem a a l l i , despli ĉar tiu ĉi di- servo estis unu e l l a plej rim arkindaj, el tiuj kiujn mi iam ĉeestis. T am en, mi du- bas, ĉu sacerdoto, kiu estas vere sincera, irus tiel m alproksim en pro sim pla ĝentileco.

E stas tute ĝ u s te ; m ankas a l l a japana

m enso religia profundeco laŭ la hinda sen-

co. N enie mi sentas ion e l l a in tern a sper-

to, kiu aliform igas la trajtojn de 1’ pilgri-

m antoj en Benares au Rem eŝavaram ; kaj la

konversacio, kiun mi havis kun la pastroj

p ri la M ahajana — doktrino, nenion novan

in stru is al m i・ Kaj tam en, Budaismo en

Japanujo ŝajnas havi m ulte pli vivan in flu -

on ol mi liredus post la unuaj hazardaj

im presoj. La Japanoj ne estas religiaj laŭ

la hinda senco, nek laŭ la K ristana, ĉar

m ankas al ili profundo de agnosko kaj ima-

gaj p o v o j; kiam ili ne pensas, ili kredas,

kiel sim pluloj faras ĉie, sub certaj m iraklaj

faktoj kaj cirkonstancoj ; kaj k am ili lernis

pensi, ili komencas dubi. Sed la procezoj de

pensado ne estas esencaj a l l a Japanoj : kio

estas plej esenca, plej pro fu n d a en ili, ape-

ras en ilia sensado. M i diras en «sensado»,

ne en sentado, anim o, koro ； t. e. en la

m aniero, en kiu la surfaco, ne la profundo,

de ilia psiko respondas a l l a im presoj de V

in tern a kaj ekstera mondoj. L a interna

vivo de r Japanoj okazas ĝenerale en la

limoj de V sensado, same kiel ĉe infanoj

kaj junaj virinoj. Ĉi tie, ankaŭ, ilia religi-

eco estas e sp rim ata・ L a kredo de infano

ne estas p rofunda kredo, kaj tam en ĝi rekte

kondukas al Dio. T ia kredm aniero tam en

estas la plej am inda el ciuj. S a m e ,la jap-

ana religieco, kiu rigardate e l l a vidpunkto

de 1’ spirito, aperas supraĵa, kreis realecojn

en la limoj de 1’ sensado kaj en la sfero

de r anim statoj, kiuj apartenas a l l a plej

karaj trezoroj de 1’ hom a raso. E stas nenio

pli dolĉa o l l a religia lirism o de la lando

de V L eviĝanta Suno, nenio p li bela o l l a

OOMOTO INTERNACIA koncepto pri amo simboligata de Amida kaj

kaj K ŭannon, nenio pli ingenie* delikata ol la koncepto, kiun la japana Budaismo aso- cias kun vivo kaj morto. La misiistoj, kiuj komprenas K ristanism on plej profunde, kaj kiuj ankaŭ plej profunde penetris la pli altajn formojn de Budaismo, estas） konsek- vence, unuanim aj en la konvinko, ke se niaj ideoj pri diaj graco kaj amo estas pli profundaj en si m e m , l a japanaj ideoj kaj esprimoj pri la samaj kvalitoj estas pli be- laj. La procezo de V konkretigo okazas en la sfero de 1’ sensado ; en tiu ĉi sfero la Japanoj staras, eble, pli alte ol iuj aliaj homoj. Ne estas mirinde, do, ke en sia individua kazo, m algraŭ sia esenca supra- ĵeco, ili superas ĉiujn, kuncerne la povon pri religia sensado. Ĉi tio estas vera super ĉio, pri la japana virino : mi neniam kon- tentiĝas rigardi tiujn ĉarmegajn infaninojn kiuj riverencas, plenaj de respekto, antaŭ la oraj tabuletoj. Ili nenion scias pri kredo laŭ la hinda senco ; ili verŝajne eĉ ne sci- as ĉu ili estas kredantoj ； ili ridas, kie ili devas esti seriozaj : kaj tamen, ili estas sen- dube anim ataj per la sama amo, kies ide- alo estas entenata en Avalokitesvara.* Mi preskaŭ emas daklari, ke ili ĉiuj sentas, kiel en Hindujo eble nur K riŝna aŭ kiel sankta Francisko de Asizo sentis inter ni;

kaj en ilia ekzisto, kiu estas tiel preta al sinofero, en iliaj rilatoj al tiuj, kiuj estas plej proksimaj al ili, ili ĉiutage praktikadas tion, kio estas super ilia komprenpovo.

次

La samaj pilgrim antoj, kiuj m ontris tiel m algrandan senton pri soleno dum la vizi- to a l l a budaisrna sanktejo, sajnas esti pro- funde tuŝataj kiam eksperta gvidisto kon- dukas ilin tra 1’ tombejo. E stas la plej im presiga tombejo, kiun mi iam v id is ; neniu eŭrapa lando posedas sim ilan monu- m enton de patriota pieco. Mi iras tra avenuo da gigantaj cedroj, pli ol unu mejlon longa ĝis trans la pinto de Koja^ ĉe ĉiu stona monumento, starigita a l l a memoro de individuo au familio, nia gvidisto haltas kaj vokas la nomon. Ĉiuj tiuj nomoj estas koneksaj a l l a historio de Japanujo kaj ne- niu el ĝiaj grandaj filoj m ankas, La famaj

daimio^-k 1 anoj estas reprezentataj tie ĉi per ŝ to n o ; same la grandaj militaj gvidantoj kaj la eminentaj ŝtatviroj. Ne ĉiuj estas vere enterigitaj en Koja, sed ĉiu havas sian tom bŝtonon tie ĉi, konsekvence ŝajnas kva- zaŭ la tu ta Japanujo ripozus tie c i . ・ . Mi rigardas la pilgrim antojn, kiuj antaŭ nelonge ridis kaj babilis tiel facilanim e. Ili ŝajnas nun kvazaŭ transform itaj. Ilia plej interna profundo estas tu sita・ La delikata surfaco estas penetrita de profunda seriozeco.

Tie ĉi por la unua fojo mi kontaktiĝis kun la animo de Japanujo・ Ĝi ne aperas en la rilato de 1’ individuo al Dio, nek en la kredo pri transcenda realo, nek en la percepto pri la lasta en penso aŭ vivo : ĝi esprimiĝas en la rilato de 1’ japanoj al Japanujo. Patriotism o estas la plej pro- funda faktoro ĉe 1’ japanujo. Ilia rilato al la patrujo, gia g ra n d ec o ,la daŭrigo de ĝia glora ekzistado, signifas por ili kion la rilato al Bramo signifas por la hindoj, kion membreco a l l a universala ordo signifas por la cinoj・ Ne estas facile por ni penetri en tiun ĉi kvaliton de p ro fu n d eco ; ĝi jam ne estas profunda por ni. Sed ciu konis mementojn dum kiuj sentoj pri m alprok- simega pasinto nekontraŭstareble alkuris el m allum a fonto en la k o n scio n ; en kiuj sangparenceco kaj nacia solidareco ŝajnas esti pli profundaj ligiloj ol la rilatoj al Dio aŭ a l l a Universo. En tiuj ĉi mo- mentoj oni estis simila a l l a japanoj.

T iu, kiu povas viziigi al si la anim on

de 1’ japanoj per la sperto de tiaj kondiĉoj,

ne plu konsideros ĝin kiel supraĵan : li ag-

noskos, ke la plej granda profundeco kaj

ekstremeco devenas de ĝi. Gi tamen paro-

las lingvon, kiu estas frem da al ni. Ni ne

povas adori ion konkretan kiel plej profun-

dan signifon ・ Por ni lojaleco neniam po-

vas fariĝi lasta instanco, ni povas kom preni

la m etafizikan unuecon de lando, popolo,

ŝtato, nacio, fam ilio kaj reganta dinastio,

kiuj estas ciam ankorau la fundam entaj

antaŭkondiĉoj de ĉiu ne tro okcidentigita

japano, n u r per nia intelekto, kaj eĉ ne la

plej patriota moderna eŭropano spertis, en

p a c te m p o ,la senton pri absoluta morala

deyo al sia patrujo kiel tia ， La sento, kiu

emanas e l l a versoj de Take H iro se ,la he- roo de Port Arthur :

«Tiel senfine k i e l l a kupolo de r ĉielo super ni

Estas la devo, kiun ni ŝuldas al nia Im p e riestro ;

Nemezurebla, k ie lla profunda ma- ro sub ni.

Estas la devo, kiun ni ŝuldas al nia patrujo :

La tempo venis por ni pagi niajn ŝuldojn.»

Li nur rekonos tiun ĉi senton, kiam militdanĝero por iom da tempo ŝanĝas lian konscimanieron, kiam la mondo estas transform ita en ĉelon de V nacia korpo, kiam, por iom da tempo» li ĉesis ekzisti kiel aŭtonom a individueco. Por l i , l a in- dividueco. Por l i , l a indivua animo estas la fina tera vesto de metafizika realo.

Ĉiuj idealaj demandoj rilatas al ĝi, kaj kompare al ĝi eĉ la patrujo ŝajnas esti io supraĵa. Gi estas supraĵa, ju ĝ ata.p er la normo de V scia spirito, sed tio ne necese, im plicas, ke homoj sentantaj k i e l l a japa- noj estas persone su p raĵaj; ilia patrujam o signifas ekstremecon de profundeco. Ĉiu vivesprimo estas profunda, kiu radikiĝas en la principo de V vivo. N ur pro tiu ĉi kaŭzo, tiaj pensoj estas profundaj, kiuj re- iras objektive a l l a bazo de aferoj — t. e.

vere profundaj ideoj en la ordinara senco de 1’ vortoj ； sed en la sfero de 1’ volado kaj sentado, pfofundeco estas sendependa de objektiva p ro fu n d eco ; tie ĝi dependas de r grado laŭ kiu subjektiva apero respe- gulas subjektivan estadon ・ N u , l a subjek- tiveco de 1’ japanoj estas difinita per la ideoj kaj sentoj ĉi-supre priskribitaj; por ili nenio ekzistas super tiuj. Konsekvence, ili estas profundai rilate al tiuj. Esence sup- raĵa popolo estus nek venkinta la gigantan Rusan Im perion, nek ĝi estus havinta, super c io ,la persiston kaj kuraĝon de ofero, kiu estis necesa por sin reorganizi komplete

印 U d^ŭro de tridek jaroĵ.

La plej profundaĵ kvalitoj de 1’ japanoj ostas esprim itaj en patoriotism o. T iu ĉi profundeco rigardata e l l a vidpunkto de V menso, estas sendube supraĵa, kaj tiurilate la ĝenerala juĝo pri ili, nome ke profun- deco mankas al ili, estas pravigita. Ĉie kie apero ne povas esti rilatigata a l l a vi- vanta fono, al Japanujo, iliaj kompreno kaj kapablo fiaskos・ La japanoj nek estas pro- fundaj, nek ili kapablas esti tiaj, ĉu religie, laŭ la senco de 1’ hindoj, aŭ filo z o fie ,la ŭ la senco de 1’ germanoj, aŭ pli ĝenerale,

•lau iu ajn spekulativa senco. Sed tie ĉi, se i e , l a vero evidentiĝas, ke ĉiu apero en siaj limoj povas esprim i Atman.* La per- fekteco de V rozo signifas la samon antaŭ Dio kiel tiu de B udao; la unua estas pli proksim a al Dio o l l a dua antaŭ o l l i far- lgis perfekta. Same la perfekta patriot- ismo de 1’ japanoj valoras pli metafizike, o l l a pli alta kompreno de 1’ okcidentulo, kiu haltas d)uonvoje. Kaj p l i e ,l a perfek- teco de 1’ tozo estas io absoluta : neniu homo iam atingos ĝin ; laŭ la senco de 1’

rozo, homo staras sub ĝi・ T i e l ,l a indivi- duecaj kaj profunde pensantaj homoj, kie la escepta kondiĉo de nacia m ilito ne evoluigas ilin regrese, estas malsuperaj, kiel patriotoj, a l l a japanoj. La hindoj, pri kiuj mi pensas, estas tute senpatriotecaj, ĉar ilia konscio rigardas manifestiĝojn profunde m alsuperaj al ili, same la ĉinoj, ĉar ilia idealo pri Ĉinujo estas tro alta por esti tuŝata de V akcidentoj de V h isto rio ; sed ni, blankuloj, iam forte similaj a l l a jap- anoj, fariĝos laŭgrade m alpli patriotaj laŭ ilia kompreno (m algraŭ la sajno de 1’

kontraŭo, kaŭzita de 1’ aŭtom ata ak- tiveco de V konscia spirito, kiu elvokas korespondajn emociojn per rimedoj de naci- onalism a teorio kaj ankaŭ per la solidareco de ĉiuj interesoj en la moderna ŝtato), ĉar ies naskiĝlando ne pli povas im plici eks- trem on ĉe la komplete individueciĝinta ol ĉe la plej profunda homo, ĉar individual- ismo necese kreas mond-civitanecon. Tio estas progreso e l l a vidpunkto de T agnos- Ro, Samtempe tio m alfortigas fiziologian

13

OOMOTO INTERNACIA koheron. La Japanujo de V hieraŭo estas

pli proksim a ol nia estonto a l l a ideala nacia kohero.

Mi studas la fizionomion de kelkaj ofi- ciroj, kiuj estas m in akom panantaj tra 1’

tom bejo; ili estas nedubeble samrajoj * En iliaj okuloj brilas m ondkom pfeno, kiun po- sedas en Eŭropo nur postumaj* filoj de pasintaj jarcentoj. Mi inform iĝis pri speci- ale grandioza m onum ento, antaŭ nelonge starigita. Ĝi estis a l l a memoro de tiuj, kiuj falis en la M anĉuria M ilito, Rusoj sa- me kiel Japanoj. Estas la plej nobla kva- lito de kvalireco honorigi la m alam ikon.

N a r a

M i nun ĝuas religian arton. L aŭ mia sento, Budaismo produktis la plej altan de tiu ĉi speco sur la tero kaj m ultaj el ĝiaj plej gloraj monum entoj troviĝas en Japanu- jo, en kaj ĉirkaŭ Nara kaj Kioto. K iel ne- spiritaj aperas la plej altaj manifestiĝoj de 1’ kristana imago apud tiuj pentraĵoj, sur kiuj Amida, enkorpiganta la ideon de lumo, transfiguras la teran m allum on, leviĝante kiel suno super montaroj, aŭ apud tiuj me- ditemaj kaj bonfaraj Budaoj, en kiuj la pa- co de 1’ anim o trovis sian definitivan e sp rim o n ! R ilate a l l a profundeco de 1’

sento la simplaj artistoj de nia frua Mez- epoko estis verŝajne ne sub la Budaanoj, sed ilia sento rom piĝis kontraŭ la racio.

Ili estis edukitaj por konsideri la manifes- tiĝojn de sia kredo ĉu laŭlitere ^一 kiel historiajn aŭ eĉ sciencajn faktojn kiuj, kiel tiaĵ, signifis ion finan au interpreti ilin alegorie, fcaj am baŭ tiuj ĉi • sintenoj igis rektecon neeola. E n m aloftaj okazoj iliaj religiaj sentoj tam en esprim iĝis rekte en la kreado de bibliaj scenoj kaj la efekto estas tiuokaze despli k o rtu ŝ a ; la plej-m ulto de iliaj verkoj estas n u r m alrektaj esprimoj.

La Budaanoj, kiel ciuj posteuloj de 1’

hinda spirito, neniam konsideris dogmojn kaj m itojn pli ol esprim rim edojn. Pro tio, budaismaj artistoj povis sukcesi tie, kie estis neeble por K ristanoj.

* pO fltnm a,lau F.-L. traduko de la a n ^ Ia^《posthumo- us» (vidu ankaŭ en Glosavo).

Verŝajne ciuj fundam entaj konceptoj de 1’ ekstrem orienta religia arto havas hindan aŭ greko-hindan originon, kaj kio estis konservita en Borobodur kaj Angkor yat pruvas per si mem, ke la hindoj lam antik- ve estis ankaŭ grandaj kiel skulptistoj.

T a m e n ,la plej altaj enkorpiĝoj de ilia arta volado, kiuj estas konservitaj por ni, ne estas iliaj verkoj. La plej grava religia arto de 1’ Oriento estis kreata de ĉinaj majstroj, kaĵ iliaj ideoj trovis la plej fe・

kundan grundon ne en Ĉinujo sed en Japanujo. Estas signo de profunda mis- kompreno konstante m ontri la fakton, ke la japana arto ne estas in d iĝ e n a : neniu arto iam estis in a ig e n a ; la greka, same k i e l l a ĉina skulptado dependis de fremdaĵ landoj ĉar ilia plej alta evoluo komenciĝis nur post kiam frem da stim ulo fekundigis la indiĝenan genion. Estas vere, ke la japana religia arto estis dependa de siaj ekzemploj ĝisfine, ke ĝi neniam rivalis ilin kaj evoluigis nenion novan e l l a mal- n o v a ; tiusence oni ne povas ĝin kom pari honeste a l l a cina arto. Sed ĝi estas ta- men tute originala, vera esprim o de inter- n e c o ; verdire la lasta estas vere ol en Ĉi- nujo. Oni ne necese devas inventi la plej konvenan e sp rim fo rm o n ; oni ne bezonas ŝanĝi kion oni heredis, tiel ke ĝi korespon- du al sia personeco ・ Preskaŭ la tuta Oriento uzas citaĵon kiam ĝi deziras espri- mi, rektan, personan sperton kaj tio ci ne signifas, kiel ĉe ni, senpovecon aŭ m ankon de g u s to : tio signifas, ke animoj rekonas sin mem en certaj eternaj mani- festiĝoj, en identaj formoj, kun nem alpligran- digita origmaleco. La formomondo de 1’

budaisma arto korespondas a l l a japana

budaism a religieco tiel komplete, kiel ĝi

verŝajne nun korespondis en esceptaj animoj

de Ĉinujo, kiu jam estis tute konfucianigita

ne gravas, ĉu tiu ĉi korespondo ekzistis

antaŭe, aŭ ĉu ĝi estis, kontraŭe, kreita

aposteriore per la influo de Budaismo sur

la japana animo, ĝi reprezentas fidelan bil-

don pri la spirita vivo en Japanujo. Estas

japana kaj ne ĉina a（iim stato? kiu parolas

Pitoreska lageto de Sarusaŭa en Nara.

Cervoj en Nara-parko.

e l l a molaj /Cdnnozz-pentraĵoj,la diskretaj kaj tam en riĉaj kromataĵoj de Mandaras estas respeguliĝo de la japana, ne de 1’

ĉina interneco. Oni devas diri, ke ĉiuj formoj kaj koloroj ĝislaste estis inventitaj sur la kontinento kaj se ne estus Japanoj por adopti i l i n , l a lasta ebla konekso inter arto kaj vivo estus restinta nerilatigita.

E n Japanujo, budaisma arto fariĝas la norm ala esprim o de religia sento : por unu Fra Angeliko en Tuskanujo 、 estis centoj tie ĉi. M ultaj sanktuloj kaj patriarkoj de 1’

Eklezio estis . sam tem pe pentristoj kaj sk u lp tisto j; la plim ulto de V statuoj kaj pentraĵoj m ontrataj en la malnovaj temploj estis kreataj de pastroj kaj monakoj.

Oni kontraudiros tie ĉ i : sed la japanoj ne estas sp irite c aj; kiel povus esti, ke la plej spiriteca el ĉiuj artoj konvenas al ili ? A1 tio oni povas respondi, komence sin-

gardeme, ke se la modernaj japanoj estas m alofte spiritecaj, tio ne pruvas, ke ciam estis same. La koncepto pri iu popolo, pri iu raso, korespondas al difinita ideo n u r en difinitaj tem plim oj. L a judoj de 1’

hodiaŭo certe ne kreus B ib lio n ,la amerikaj negocistoj de V dudeka jarcento ne perme- sas diveni, ke iliaj prapatroj fuĝis tran s la oceanon pro religiaj motivoj por fondi regnon de sanktuloj surtere. Pura sango povas esti konsiderata kiel konstanta fakto- ro en tia ekvacio, sed varieblaj faktoroj ankaŭ agas, ne malofte, ili decidas. La variebla faktoro de K ristanism o, dum jar- centoj m algraŭ ciuj ekzistantaj konstantaj faktoroj, unuigis la plej m alsamajn rasojn de P Okcidento tiagrade, ke ne-Eŭropano povas apenaŭ distingi unu de la aliaj.

Budaismo faris ion sim ilan. La lasta, kon-

form e al sia pli mola naturo, tute ne inf-

OOMOTO INTERNACIA luis la eksteran vivon tiel potence. Ali-

parte, ĝia pli granda spiriteco kondukis al rezultatoj, kiujn K ristanism o neniam atingis laŭ la sama grado : ĝi spiritizis* popolojn, kiuj laŭ sia naturo ne estis spiritecaj, aŭ ĝi tiel faris alm enaŭ en iuj el siaj espri- mjo. La kontraŭ-m etafizikaj ĉinoj leviĝis kiel budaismaj artistoj al altecoj de meta-

•fizika scio, kiujn neniu alia popolo a tin g is ; kaj la japanoj, kies mensa konstanta fak- toro kiel raso estis verŝajne ĉiam laŭfakteca, estis ilum inataj per la lum o de Mahajancr dum jarcentoj tiagrade, ke ĝuste ilia laŭ- fakteco koridukis al spiritecaj kreaĵoj. Post ĉio, religia, sperto estas io tute same em- piria kiel la sperto de infano pri la m o n d o ; gi n u r okazas en malsama sfero, la eniro al kiu, tam en, estas libera al ĉiuj.

U nu lum radio de V juvelo sur la fru n to de Budao m ontris tiu n ĉi eniron a l l a japanoj.

T iel longe, ke ili estis ilum initaj per ĝi, ili povis adm iri kaj atingi diecon ・

Hodiaŭ, antaŭ la gloro de N ara 、 _{mi al-} m enaŭ vidis la problem on klare, kiu okupis m in ekde K o j a : kiel eblas, ke la japanoj, kiuj «ne scias kion ili faras», povas esti rigardataj m ultm aniere kiel perfektigantoj de P idealo de V hindaj saĝuJoj : tio estas rekte koneksa kun la fakto, ke la ĉiosciaj hindoj apenaŭ iam esprim is sin laŭ m ani- ero inda al si， kaj io sim ila estas vera pri la germanoj ; ke ĝ is n u n ,la plej eternaj ma- nifestiĝoj de V europa spirito ne venas de la plej profundaj teŭtonoj sed de la latinidaj p o p o lo j; kaj tio signifas, ke la plej alta esprim o de spiriteco estas neniam trovebla ĉe spiriteco, sed ĉe materiece pensantaj homoj.

(Mi uzas tie ĉi la koncepton «materieca», n a tu r e ,la ŭ m ulte pli vasta senco ol kuti- m e ; kiel ĝenerala priskribo por ĉiu mensa tendenco

okazas en la direkto de apero kiel tia).

La kontrolo pri m aterio postulas organojn kiuj perfekte kapablas m astri ĝin, speciale, plene evoluintajn sen so jn ; la menso, kiel tia, ne suiicas. Ĉar unu homo neniam estas ekipita same perfekte per menso kaj

per sensoj ^一 estas, por tiel diri, antinom ia rilato in ter ĉi tiuj du aspektoj

la mate- rieca individuo estas PIeĴ sukcesa en la mondo de aperoj. Sed la esprim o p ri eĉ spiritecaj signifoj apartenas, ĉiuokaze, a l l a sfero de fen o m en o j; la plej bona esprim o estas trovata ne per tiu, kiu estas plej pe- netrita de spirito, sed per tiu, kiu scias plej bone kiel m ateriigi spiriton. Kaj tia homo estas m aterialisto. L i neniam ag- noskas spiritan kvaliton kiel tian, sed se lia atento estas tirata al ĝ i , l i ĝin kaptas tia m : kaj pro t i o , l a plej bona esprim o pri spiritecaj veroj devenas de poetoj, ne de sanktuloj kaj filozofoj. La spirito, tam en, ĉeestas en ĉiu in d iv id u o ; ĉiu konas la spiriton» ĉu konscie aŭ male. T io klari- gas, kial mateliecaj homoj, al kiuj neniu spiriteca vero iam malkaŝiĝus, kom prenis kaj ekŝatis ĝiajn esprim ojn, tuj kiam ili fam iliariĝis kvn ili. La supera Budaismo renkontis tujan kom prenon en Ĉinujo kaj Japanujo, kaj gajnis tie, baldaŭ poste, siajn plej sublim ajn esprim form ojn, ĉar la popo- loj de 1’ E kstrem oriento posedas senkom- paran esprim kapablon, kaj ĉar tiuj funda- mentaj ideoj, kiujn ili neniam estus kon- ceptintaj solaj, jam ekzistas. L a materieca tem peram ento de 1’ ĉinoj kaj japanoj, kon- sekvence, ne prezentas enigmon rilate al la rehgieca arto, sed, kontraŭe, klarigas gin, Kio koncernas speciale Japanujon, gi m ontras al ĉinujo la tipan rilaton de 1’

disĉiplo kom pletiganta la verkon de 1’

majstro. L a pioniro enue faras sian vojon tra m a te ria lo ; m alofte vivas sufiĉe longe por sin esprim i kom plete kaj m alofte zorgas pri definitiva esprim o. D isĉiplo kom encante kie la m ajstro haltis, plenum as kioii li skizis kaj se li havas subtilan menson, kom prenante la specialan funk- cion de formo, plue, posedante guston kaj senton pri nuancoj kaj akraj lumoj, estas lia privilegio perfektigi la koncepton de 1’ majstro al ĝia plej alta perfekteco, kiu, kiel tia, estas m ulte tro super liaj povoj.

( daŭrigota )

Pri la du Akademioj en Parizo

— Jozefo M ajor

Por kiuj ne havas talenton diveni enig- mojn mi klarigas, ke mi aludas a l l a Espe- rantista Akademio kaj a l l a ・ ・ . Franca Akademio. K ia estas la rilato, oni sin demandos. T ion m ontri estas mia celo hodiaŭ.

L a Franca Akademio fondiĝis ĝuste an- taŭ tri jarcentoj kaj laŭ la statutoj ĝia celo kaj tasko estas doni regulojn certajn al la franca lingvo, kunmeti vortaron plenan^ grama-

tikon, retorikon, poetikon ・

De tri jarcentoj la «kvardek nemortuloj»

laboradas sed nur du punktoj de la prog- ramo estas pli-m alpli p le n u m ita j: vortaro kaj gram atiko ・ La nova eldono de la vor- taro estas nun redaktata kaj lastatempe aperis, kiel surprizo, oficiala gram atiko de la franca lingvo. Oni povis antaŭvidi, ke ne ĉiuj konsentos pri la akademiaj reguloj sed eĉ la plej kritikem a franco ne antaŭ- vidis la uraganon de protesto kiu eksplodis tuj post la apero de la akademia gramatiko.

K ritikaj libroj estis ĵetataj sur la libromer- katon kaj tiuj estis siavice kritikataj, ad in- れ nitum. U nu e l l a plej spritaj kritikoj de V kritikoj estas cetere verko de nia samideano, la profesoro Cam ille Aymonier, kies legon mi varme rekomendas al kiuj havas intere- son pri franca lingvistiko.

E n sia defendo de V akademia gramatiko,*

profesoro Aymonier uzas m ultajn interesajn argumentojn, kiuj estas nepre atentindaj flanke de V esperantistoj : li eĉ citas la ek- zemplon de V internacia lingvo, kvankam li ne nomas ĝin per la vorto «esperanto».

Parto la plej interesa de P verko de prof.

Aymonier estas en kiu li kondam nas la «ne- ologismemulojn» «reformemulojn» de la fran- ca lingvo.Li citas la sekvajn vortojn de prof.

F^lix Bouillot, de la U niversitato en Bristol:

* La Grammaire de 1’ Aauiemie Franvaise et ses Crlti-

（jues, chez Firmin-Didot et Cie, Paris.

«Plej ofte la bonaj metiistoj scias konten- tiĝi pri la Iaboriloj kiujn ili heredis de 1’

tradicio. Ilia originaleco konsistas en la stilo kaj tute ne en la sintakso. Ĉi-rilate la obeemo do ĝenas ilin. Lacordaire diris :

«Estas la Iibereco kiu s u b p re m a s ,la leĝo iiberigas» ・

A ntaŭ nelonge profesoro A ym onier liono- ris nian revuon publikigante en ĝi tre va- loran artikolon kontraŭ la malsano, kiu konsistas en evito al «mal». T re ĝojigas nin konstati, ke li laboras por la samaj kaj sanaj ideoj en la sfero de la franca lingvistiko kaj ni deziras a l l i , ke li ĝisvivu la plenan trium fon de siaj ideoj.

D um la fr

nca publiko tiel pasie intere- siĝas pri la nacia lin g v o ,la esperantistoj malbele neglektas sian internacian lingvon.

Estas plorinde, ke eĉ la redaktoroj de nia gazetaro malinteresiĝas pri la konkreta pro- pono de nia ĉefredaktoro pri la unueca uzo de l9 esperantaj radikoj・ La kom patinda publiko estas perpleksa. La vortaroj kon- fliktas, sin kontraŭdiras, ili havas mankojn kaj neniom da aŭtoritateco oHciala・

Ĉar nia E sperantista Akademio estas eĉ pli m aldiligenta o l l a F ran ca Akademio, ĝis nun nenion ĝi plenum is. M ankas ofici- ala vortaro (se oni ne konsideras kiel tian la cetere neaĉeteblajn vortolistojn : tie ci mi proponas riĉan rekom pencon al tiu kiu hav- igos al mi la ĝis nun aperintajn oficialajn vortradikojn, kondiĉe ke neniu vorto man- kos). M ankas ankau oficiala gramatiko, jam ne parolante pri retoriko kaj stilistiko.

Mi urĝe vokas a l l a Akademianoj de Esperantujo : majstroj, ek, a l l a b o r ’， vekiĝu m aljunuloj dignoplenaj, dungu alm enaŭ juna- jn helpantojn kaj laborigu ilin fariĝante iliaj direktantoj. Sed la esperantista popolo be- zonas, postulas oficialajn vortaron, grama- tikon, stilistikon, sen kiuj estas neniu lingva

17