Recenzenci
prof. dr hab. Urszula Kęsikowa dr hab. Ewa Nawrocka, em. prof. UG dr hab. Wiesław Pawlak, prof. KUL
Redaktor Wydawnictwa Katarzyna Ambroziak
Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek
Na okładce
Prorok Jeremiasz, drzeworyt Gustave’a Dorégo z 1866 r.
(na prawach wolnego dostępu – domena publiczna)
Skład i łamanie Michał Janczewski
Publikacja sfi nansowana z budżetu Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą Uniwersytetu Gdańskiego, z działalności statutowej Wydziału Filologicznego i Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego oraz ze środków konferencji naukowej „Biblia w dramacie polskim od średniowiecza do współczesności”
© Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ISBN 978-83-7865-609-8
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot tel./fax 58 523 11 37, tel. 725 991 206 e-mail: wydawnictwo@ug.edu.pl www.wyd.ug.edu.pl
Księgarnia internetowa: www.kiw.ug.edu.pl
Spis treści
Wstęp (Edward Jakiel) . . . 9
Tradycja antyczna
Ks. Marek Starowieyski (Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie)
Między Eurypidesem a Biblią, czyli Chrystus cierpiący . . . 13
Realizacje sceniczne, sztuki pokrewne
Jan Ciechowicz (Uniwersytet Gdański)
Hiob w dramacie (i teatrze) polskim . . . 27
Stefan Drajewski (Akademia Muzyczna w Poznaniu)
Zatańczyć Biblię. Tematy biblijne w balecie i teatrze tańca
na przykładzie twórczości polskich choreografów . . . 33
Joanna Puzyna-Chojka (Uniwersytet Gdański)
Rekolekcje w „umarłej klasie”. Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja z Wilkowiecka
w Teatrze Wierszalin (wobec tradycji inscenizacyjnej) . . . 47
Dorota Kołodziejczyk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
Inspiracje biblijne w spektaklach Piotra Cieplaka 1993–2013 . . . 57
Literatura staropolska
Katarzyna Janus (Akademia Jana Długosza w Częstochowie) Tragedyja […] o Sądzie Ostatecznym Józefa Andrzeja Załuskiego
wobec literackiego pierwowzoru oraz tradycji biblijnej i apokryfi cznej . . . 81
Krystyna Krawiec-Złotkowska (Akademia Pomorska w Słupsku)
Kreacja Chrystusa-Oblubieńca w melodramie Józefa Andrzeja Załuskiego
Zaślubienie w cierniowym wieńcu dusz pokutujących… . . . 95
Radosław Rusnak (Uniwersytet Warszawski)
„O, jakie nieszczęśliwe niewiasty się rodzą”. Jeftes Buchanana-Zawickiego
na tle szesnastowiecznych sporów o godność kobiety . . . 109
6 Spis treści
Wiek XIX
Agnieszka Jarosz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
Romantyczne kreacje starotestamentowe (Judyta, Samson) . . . 125
Krzysztof Korotkich (Uniwersytet w Białymstoku)
Problemy z Bożym Narodzeniem w Złotej Czaszce Juliusza Słowackiego . . . 149
Beata K. Obsulewicz (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
O Przyjaciołach Hioba Adama Asnyka . . . 167
Wiesława Tomaszewska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) Cytat biblijny i jego funkcje w dramacie historycznym Racławice
Marii Gertrudy Skórzewskiej (Margert) . . . 179
Młoda Polska i nieco później
Wojciech Kaczmarek (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) Biblijna i/a modernistyczna koncepcja człowieka
w dramacie młodopolskim . . . 193
Grzegorz Kubski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Bezimienna Pasja Na Wzgórzu Śmierci Jana Kasprowicza . . . 213
Paulina Orczykowska (Uniwersytet Gdański) Ślady Ewangelii według św. Jana
w dramacie Maria z Magdali ks. Antoniego Szandlerowskiego . . . 229
Edward Jakiel (Uniwersytet Gdański) Dwa dramaty o proroku Jeremiaszu
(Michał Żmigrodzki i ks. Witold Nowakowski) . . . 243
Elżbieta Mikiciuk (Uniwersytet Gdański)
„Rosyjska apokalipsa”. Motywy biblijne
w dramacie Z dymem pożarów Stanisława Brzozowskiego . . . 267
Anna Podstawka (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
Wątek Dawida w dramacie pierwszej połowy XX wieku . . . 287
Mirosław Gołuński (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) Nasz Judasz. Imagologiczny obraz
biblijnego zdrajcy w dramatach XX wieku
(K.H. Rostworowski, K. Przerwa-Tetmajer, I. Iredyński) . . . 303
7 Spis treści
Wiek XX i XXI
Maria Jolanta Olszewska (Uniwersytet Warszawski)
Dramat (nie)wiary w Wieczerniku Ernesta Brylla . . . 317
Maciej Michalski (Uniwersytet Gdański)
Dramatyczność dramatów biblijnych. Przyczynek do teorii zjawiska – na przykładzie (anty?)biblijnych utworów
Leszka Kołakowskiego i Stanisława Lema . . . 339
Ewa Goczał (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie)
Tancerka o twarzy Chrystusa i inne kobiety z Monte Olivetto.
Przeobrażanie Biblii w jedynym dramacie Aleksandra Wata . . . 349
Barbara Zwolińska (Uniwersytet Gdański)
Motywy biblijne w radiowej Pułapce Tadeusza Różewicza
(dramat literacki a słuchowisko) . . . 361
Dorota Kulczycka (Uniwersytet Zielonogórski)
„Lęk przed wpływem”? Kontr-obecność Biblii
w Monologu z lisiej jamy i Nartach Ojca Świętego Jerzego Pilcha . . . 373