PRACOWNIA DOZYMETRII PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO
Instytut Fizyki
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
Numer ćwiczenia
C20
Temat ćwiczenia
Pomiar poziomu dźwięku A - hałas
I. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie pomiarów orientacyjnych hałasu przy zastosowaniu sonometru.
II. Wstęp teoretyczny
Hałas występujący w środowisku pracy, to wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły oraz części organizmu człowieka.
Pod względem zmienności natężenia w czasie oraz charakteru narażenia pracownika rozróżnia się:
hałas ustalony, gdy poziom dźwięku A zmienia się podczas obserwacji nie więcej niż o 5 dB;
hałas nieustalony, gdy poziom dźwięku A zmienia się podczas obserwacji o więcej niż 5 dB;
hałas impulsowy, gdy składa się z jednego lub wielu zdarzeń dźwiękowych, a każdy z nich trwa krócej niż przez 1 s
hałas ciągły, którego poziom nie ulega zmianom w okresie narażenia;
hałas przerywany, którego poziom ulega znacznym zmianom w czasie dniówki roboczej
Pomiary orientacyjne hałasu obejmują określenie rodzaju hałasu (ciągły, przerywany, impulsowy), określenie poziomu dźwięku A dla hałasu ustalonego, maksymalne i minimalne poziomy dźwięku A - dla hałasu nieustalonego.
III. Zagadnienia kolokwium wstępnego
Hałas słyszalny, tło akustyczne, dodawanie i odejmowanie poziomu dźwięku
Wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy: natężenie hałasu (poziom dźwięku) poziom równoważny hałasu, ekspozycja na hałas, poziom ekspozycji na hałas, maksymalny poziom dźwięku A, szczytowy poziom dźwięku C.
Zagrożenia przy pracy w hałasie
IV. Wykaz używanych przyrządów
Sonometr, komputer, źródła dźwięku (pliki dźwiękowe) V. Kolejność wykonywania czynności
1. Zapoznanie z obsługą sonometru oraz programu SOUND LEVEL METER W tym celu należy:
(a) przeczytać uważnie instrukcję działania przyrządu
(b) uruchomić program SOUND LEVEL METER i zapoznać się z jego obsługą (c) połączyć sonometr z komputerem i następnie włączyć miernik
2. Transmisja danych do komputera W tym celu należy:
(a) włączyć przycisk SETUP na sonometrze i sprawdzić dostępność połączenia, (b) ustawić SAMPLE RATE w pozycji 1,
(c) przełącznikiem A/C na sonometrze wybrać charakterystykę korekcji A (d) dokonać pomiaru poziomu tła akustycznego
PRACOWNIA DOZYMETRII PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO
Instytut Fizyki
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie 3. Pomiar poziomu dźwięku źródła hałasu
W tym celu należy:
(a) otworzyć program Audacity oraz wgrać dowolnie wybrany dźwięk z folderu ŹRÓDŁA DŹWIĘKU, a następnie odtworzyć ten dźwięk
(b) zmierzyć poziom natężenia dźwięku sonometrem, zanotować w tabeli minimalną i maksymalną wartość
(c) obliczyć poziom dźwięku źródła uwzględniając poziom dźwięku tła akustycznego (patrz: materiały pomocnicze do ćwiczenia – odejmowanie poziomu dźwięku)
(d) określić rodzaj hałasu (ustalony/nieustalony) (e) powtórzyć czynności dla kolejnego źródła dźwięku 4. Pomiar dźwięku z dwóch różnych źródeł
W tym celu należy:
(a) otworzyć program Audacity oraz wgrać dowolnie wybrany dźwięk z folderu ŹRÓDŁA DŹWIĘKU/ dźwięki L , a następnie odtworzyć ten dźwięk
(b) zmierzyć poziom natężenia dźwięku sonometrem, zanotować w tabeli minimalną i maksymalną wartość, określić rodzaj hałasu (ustalony/nieustalony)
(c) powtórzyć czynności z p-któw (a) i (b) dla kolejnego źródła dźwięku (folder ŹRÓDŁA DŹWIĘKU/ dźwięki R)
(d) powtórzyć czynności z p-któw (a) i (b) dla odtwarzanych jednocześnie obu wybranych wcześniej dźwięków
(e) obliczyć sumaryczny poziom dźwięku z obu źródeł (patrz: materiały pomocnicze do ćwiczenia – dodawanie poziomu dźwięku) i porównać wynik ze zmierzonym w p-kcie (d)
VI. Uzyskane wyniki
Wyniki pomiarów zanotować w tabeli:
źródło dźwięku Lmin [dB] Lmax [dB] Lśr [dB] Lobl [dB]
odejmowanie dźwięku
tło akustyczne -
Z(1) Z(2)
dodawanie dźwięku
Z(L) -
Z(R) -
Z(L+R)
Opracowanie części doświadczalnej powinno zawierać:
- protokół z wykonania ćwiczenia - tabelę z wynikami pomiarów
- obliczenia poziomu dźwięku dla odejmowania i dodawania źródeł hałasu - wnioski
VII. Bibliografia
1. A.Uzarczyk: Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy, red. D.Koradecka, CIOP-PIB, Warszawa 2008 3. J.Szlązak, N.Szlązak: Bezpieczeństwo i higiena pracy, AGH, Kraków 2010
