13 – 15 maja 2020r.
Temat: Biblia – księga nad księgami.
CZY WIESZ, ŻE…
Biblię dzieli się przede wszystkim na Stary Testament i Nowy Testament.
Stary Testament składa się z 46 ksiąg (od powstania świata do narodzenia Chrystusa), które możemy podzielić na 3 części:
Prawo - Tora, inaczej Pięcioksiąg Mojżeszowy, zawiera dzieje ludzkości od stworzenia świata, dzieje patriarchów od Noego do Mojżesza, wyjście z Egiptu do Ziemi Obiecanej, historię Izraelitów aż do śmierci Mojżesza.
Księgi Prorocze (Prorocy) - zawiera dzieje państwa izraelskiego od śmierci Mojżesza aż do upadku
Pisma - składa się z utworów poetyckich (księga psalmów - Pieśń nad pieśniami), dzieł filozoficznych i ksiąg historycznych
Nowy Testament składa się z 27 ksiąg (od narodzin Chrystusa po apokalipsę św. Jana).
Obejmują:
księgi historyczne (4 ewangelie i dzieje apostolskie) księgi dydaktyczne (listy św. Pawła)
księga prorocka (objawienie św. Jana)
- PIEŚŃ - poemat liryczny o tematyce miłosnej
- HYMN - utwór liryczny, o charakterze pochwalnym.
- PSALMY - "utwór poetycki, o charakterze modlitewno - hymnicznym"
- PRZYPOWIEŚCI - "gatunek literatury moralistycznej o charakterze narracyjnym, w którym przedstawione postacie i zdarzenia służą wyrażeniu uniwersalnych ponadczasowych prawd".
- MODLITWY - LAMENTACJE - POEMATY
- LISTY - traktaty teologiczne, mówią o nauczaniu wzorem Jezusa Chrystusa.
- KRONIKI - EPOSY
- EWANGELIE - dosł. z grec. "radosne wieści, dobre nowiny"
- KAZANIA
- TRAKTATY FILOZOFICZNE - KODEKS PRAW
- SAGA RODU - opisuje np. dzieje patriarchów - WYROCZNIA
- APOKALIPSA - "rodzaj wypowiedzi biblijnej opisującej tajemnice czasów ostatecznych i wyjaśniającej sens dziejów ludzkości i świata".
Przypowieść biblijna – ważny gatunek literacki
Jezus, aby przekazać ludziom swą naukę, używał prostych przykładów krótkich opowiastek, które ilustrowały myśli i pouczenia, które chciał przekazać ludziom. I taki właśnie gatunek nazwano przypowieścią (parabolą), jej fabuła jest tylko pretekstem do ukazania ukrytych, uniwersalnych prawd.
Czym były przypowieści?
WKLEJ DO ZESZYTU:
Przypowieść – to utwór narracyjny, krótka opowieść, która jest ilustracją ukrytej w niej mądrości. Czyli przedstawione postacie i wydarzenia nie są tak naprawdę najważniejsze, lecz funkcjonują jako przykłady uniwersalnych praw, ukrytych przesłań. Oznacza to, że prosta, uboga fabuła jest tylko ilustracją, obrazkiem, który ukazuje głębsze treści. Właściwa interpretacja przypowieści wymaga, aby przejść od jej znaczenia dosłownego (widocznego na pierwszy rzut oka) do znaczenia ukrytego.
Cechy przypowieści:
obrazowa, prosta fabuła,
przedstawia zdarzenia codzienne, znajome odbiorcom,
opisuje je w sposób prosty,
ma dwie warstwy, dwa znaczenia: zewnętrzne (bezpośrednie) – to, o którym opowiada, i ukryte, pośrednie przesłanie, głębszą naukę,
często operuje nośną maksymą, przysłowiem wyrażającym myśl, np.: Pierwsi będą ostatnimi, a ostatni pierwszymi
Znajdź poniższe przypowieści na YouTube, zapoznaj się z ich treścią i wklej notatkę do zeszytu:
TYTUŁ SENS PRZYPOWIEŚCI
Przypowieść o synu marnotrawnym
Opowiada o synu, który opuścił ojca. Gdy roztrwonił majątek, powrócił, by być choć sługą w rodzinnym domu. Ojciec jednak okazał wielką radość z powrotu syna i przyjął go z powrotem do rodziny.
Sens:
Bóg cieszy się z każdego nawróconego grzesznika. Myśl tę ilustruje postawa ojca, który wita radośnie marnotrawnego syna wracającego z włóczęgi. Powrót do rodziny traktuje tak, jakby umarły syn ożył. Ojciec obrazuje Boga, syn grzesznika, który się odnalazł i wraca na łono Kościoła.
Przypowieść o wdowim groszu
Opowiada o ubogiej kobiecie, wdowie, która złożyła w synagodze skromną ofiarę – tylko grosz. Wśród bogatych darów innych wiernych marnie wyglądał jej dar, lecz było to wszystko, co posiadała. Jezus uznał, iż to najwartościowsza ofiara, bo nie wartość obiektywna jest istotna, lecz to, ile znaczy dla ofiarodawcy.
Sens:
Wdowi grosz to dar okupiony wielkimi wyrzeczeniami, choć sam w sobie nie musi być wielki.
Przypowieść o siewcy Opowiada o tym, jak ziarno rozsiewane przez siewcę padało na różne podłoże. Raz padło na drogę i wydziobały je ptaki, nie wzeszło na kamiennym podłożu ani pomiędzy cierniami.
Dopiero gdy trafiło na żyzną glebę, wydało plon bogaty.
Sens:
Dotyczy nauki Słowa Bożego – to ziarno, które nauczyciel rozsiewa między słuchaczami.
Plon zależy od jakości gruntu, czyli od nas. Przypowieść zawiera nakaz, by być jak żyzna gleba, przyjmować nauki – wówczas dadzą one owoce.
Przypowieść o talentach Pewien człowiek, wyjeżdżając w niebezpieczną podróż, pozostawił swój majątek pod opieką trzech sług. Pierwszemu zostawił pięć talentów, drugiemu dwa, a trzeciemu tylko jeden. Gdy po długim czasie powrócił, okazało się, że pierwszy i drugi podwoili jego majątek, a ten trzeci, zamiast się nim zaopiekować, zakopał go w ziemi. Zirytowany tym właściciel kazał zabrać mu jedyny talent i oddać temu, który zarobił najwięcej. Na koniec padają słowa: Każdemu bowiem, kto ma, będzie dodane. Tak, że nadmiar mieć będzie.
Temu zaś kto nie ma, zabiorą nawet, to co ma.
Sens:
Właściciel to nie kto inny niż Bóg, a trzej słudzy to ludzie, którzy różnie wykorzystali swe pozytywne cechy czy talenty (tym razem we współczesnym znaczeniu). Kara czeka tych, którzy nie rozwijają się, lekceważąc postęp.
Przypowieść o pannach roztropnych
Dziesięć panien udało się na spotkanie z panem młodym. Pięć z nich było roztropnych, więc zabrały ze sobą lampy i oliwę w naczyniach. Pozostałe pięć panien było nierozsądnych, ponieważ wzięły ze sobą tylko lampy. Pan młody się spóźniał, dlatego wszystkie dziewczęta zasnęły. O północy zaś rozległo się wołanie, że oblubieniec przybywa i trzeba wyjść mu naprzeciw. Wtedy panny nieroztropne prosiły mądre, aby użyczyły im oliwy do lamp. Te natomiast odpowiedziały, że nie mogą tego zrobić, ponieważ wtedy i dla nich nie wystarczy.
Panny nierozsądne poszły więc kupić oliwę, wtedy jednak przybył pan młody i zabrał przygotowane dziewczęta na ucztę. Kiedy panny nierozsądne wróciły z zapalonymi lampami, zapukały do drzwi pałacu, ale oblubieniec powiedział, że ich nie zna i nie otworzono im.
Sens:
Przypowieść o pannach roztropnych i nierozsądnych ma ilustrować ostrzeżenie Chrystusa:
„Czuwajcie, bo nie znacie dnia ani godziny”. Historia stanowi alegorię powtórnego przyjścia Chrystusa u kresu czasów. Pan młody to oczywiście Jezus.
18 maja 2020r.
Temat: Wzór prawdziwej miłości bliźniego – poznajemy przypowieść o miłosiernym Samarytaninie
1. Zapoznaj się z treścią przypowieści:
Ewangelia wg św. Łukasza, 10, 30---37
(30) Jezus nawiązując do tego, rzekł: Pewien człowiek schodził z Jerozolimy do Jerycha i wpadł w ręce zbójców. Ci nie tylko że go obdarli, lecz jeszcze rany mu zadali i zostawiwszy na pół umarłego, odeszli. (31) Przypadkiem przechodził tą drogą pewien kapłan; zobaczył go i minął. (32) Tak samo lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, minął. (33) Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: (34) podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. (35) Następnego zaś dnia wyjął dwa denary, dał gospodarzowi i rzekł: Miej o nim staranie, a jeśli co więcej wydasz, ja oddam tobie, gdy będę wracał. (36) Któryż z tych trzech okazał się, według twego zdania, bliźnim tego, który wpadł w ręce zbójców? (37) On odpowiedział: Ten, który mu okazał miłosierdzie. Jezus mu rzekł: Idź, i ty czyń podobnie!
Kim są bohaterowie przypowieści?
Jerozolima leży na wysokości 740 m n.p.m., a Jerycho jest położone w depresji – 230 m p.p.m.
Oba miasta dzieli odległość 27 km.
Samarytanin to mieszkaniec krainy o nazwie Samaria. Oddzielała ona zamieszkane przez Żydów Galileę (tam wychowywał się Jezus) i Judeę (tam znajdowała się stolica Jerozolima z najważniejszą budowlą w kraju, czyli świątynią Salomona). W opinii Żydów Samarytanie to byli ludzie nieczyści, poganie, odszczepieńcy, gorsi, a kontakt z nimi „brudził”.
Lewita – pomocnik kapłana. Nazwa ma źródło w przekonaniu lewitów, że są potomkami Lewiego, syna patriarchy Jakuba.
Wnioski:
Samarytanin, który pomógł rannemu człowiekowi, pielęgnował go, podzielił się swoim majątkiem, jest symbolem miłosierdzia i współczucia człowieka dla człowieka.
Przypowieść prezentuje wzór prawdziwej miłości bliźniego. Samarytanin dziś wciąż oznacza człowieka litościwego i miłosiernego.
2. Przeczytaj wiersz:
Jerzy Liebert *** [Uczę się ciebie, człowieku]
Uczę się ciebie, człowieku.
Powoli się uczę, powoli.
Od tego uczenia trudnego Raduje się serce i boli.
O świcie nadzieją zakwita, Pod wieczór niczemu nie wierzy, Czy wątpi, czy ufa – jednako – Do ciebie człowieku należy.
Uczę się ciebie i uczę
I wciąż cię jeszcze nie umiem – Ale twe ranne wesele,
Twą troskę wieczorną rozumiem.
3. Odpowiedz pisemnie w zeszycie na pytania:
Kto i do kogo zwraca się w tym utworze? Odpowiedź uzasadnij.
Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: „Uczę się ciebie, człowieku”.
Określ, dlaczego ta nauka wywołuje jednocześnie i radość, i ból.
Dlaczego serce inaczej odczuwa rankiem, a inaczej – wieczorem?
Uzasadnij, że wiersz Jerzego Lieberta ma związki z przypowieścią o miłosiernym Samarytaninie.
19 maja 2020r.
Temat: Opowiadanie z dialogiem – doskonalenie techniki.
1. PRZYPOMNIENIE:
Opowiadanie to krótki utwór narracyjny pisany prozą o prostej, najczęściej jednowątkowej fabule. Prościej mówiąc, narrator opowiada o jakimś zdarzeniu. W opowiadaniu mogą pojawić się postaci drugoplanowe, opisy, refleksje.
2. WKLEJ DO ZESZYTU:
Jak napisać opowiadanie?
1. Zaplanuj dobrą historię. Powinna się robić coraz ciekawsza i prowadzić do tzw. punktu kulminacyjnego – momentu najwyższego napięcia.
2. Przed napisaniem w celu ułatwienia sobie pracy, napisz plan wydarzeń.
3. Podejmij decyzję dotyczącą narratora – czy będzie on jedynie obserwatorem wydarzeń (narracja trzecioosobowa), czy też będzie uczestnikiem (narracja pierwszoosobowa – narrator to jeden z bohaterów, który opowiada, co się zdarzyło).
4. Wyobraź sobie bohaterów – najlepiej, gdyby w opowiadaniu pojawiła się jedna postać główna, wokół której skupiać się będzie akcja.
5. Nie ograniczaj się do relacjonowania przebiegu zdarzeń. Wprowadź dialog, opisy (ale niezbyt długie), elementy charakterystyki. Możesz zamieścić w Twojej pracy opis sytuacji, opis przeżyć wewnętrznych, dzięki temu Twoja praca będzie bogatsza.
6. Jeśli akcja opowiadania toczy się w przeszłości – stosuj czas przeszły. To samo dotyczy przyszłości.
Uważaj, aby nie mieszać czasów – wprowadza to chaos do utworu.
7. Pamiętaj o trójdzielnej kompozycji. Każda dłuższa forma wypowiedzi powinna składać się ze wstępu (wprowadzenie do wydarzeń), rozwinięcia (zrelacjonowanie historii) i zakończenia (rozwiązania fabuły).
3. Wymyśl i opisz historię na temat pomagania komuś nielubianemu czy wręcz nienawidzonemu. Umieść w niej cytaty z przypowieści o miłosiernym Samarytaninie.
