SYLABUSY SPECJALNOŚĆ NAUCZYCIELSKA studia 1 i 2 stopnia

(1)

SYLABUSY

SPECJALNOŚĆ

NAUCZYCIELSKA

studia 1 i 2 stopnia

(2)

SPIS TREŚCI

(3)

(4)

SYLABUS PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH

Lp. Elementy składowe sylabusu Opis

l. Nazwa przedmiotu:

POETYKA z elementami teorii literatury i /Analiza dzieła literackiego (vide:

oddzielny syllabus)

2.

Nazwa jednostki prowadzącej: WYDZIAŁ POLONISTYKI Katedra teorii literatury

przedmiot POETYKA z elementami teorii literatury.

3. Kod przedmiotu WF.IP.n/2/17

4. Język przedmiotu POLSKI

Grupa treści kształcenia,

Grupa treści kierunkowych 5. w ramach której przedmiot jest •

realizowany

• obowiązkowy do zaliczenia I i II roku studiów 6. Typ przedmiotu • obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów

7. Rok studiów, semestr

Rok pierwszy: Sem. 1 + Sem. 2 Rok drugi : Sem. 1

Łącznie: trzy semestry

8.

Imię i nazwisko osoby (osób)

Prof. dr hab. Jolanta Dudek prowadzącej przedmiot

egzaminującej bądź udzielającej

dr hab. Andrzej Hejmej dr hab. Krzysztof Zajas dr Magdalena Lubelska dr Andrzej Juszczyk

(5)

dr Paweł Bukowiec dr Dorota Wojda dr Cezary Zaleski zaliczenia w przypadku, gdy nie 9. jest nim osoba prowadząca dany Kierownik kursu

przedmiot

.

10. Formuła przedmiotu

Ćwiczenia 11. Wymagania wstępne

12. Liczba godzin zajęć dydaktycznych

30 godz. x 3 sem. = 90 godzin

13. Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi

I rok (3+3) 6 pkt. ETCS II rok 3 pkt. ECTS

Wartość kursu razem z egzaminem = 9 pkt. ECTS 14. Czy podstawa obliczenia

średniej ważonej? Tak

15. Założenia i cele przedmiotu Założenia: Ćwiczenia z Poetyki z elementami teorii literatury i Analizą dzieła literackiego mają charakter praktyczny; ich podstawą jest praca nad odpowiednio dobranymi przez nauczyciela akademickiego tekstami literackimi, z których rozbioru wynikać winny ustalenia teoretyczne.

Cele: Ćwiczenia z poetyki z elementami teorii literatury mają wyposażyć studentów w podstawową wiedzę, narzędzia i umiejętności niezbędne dla krytyka, badacza i nauczyciela literatury.

Ćwiczenia te mają nauczyć wnikliwej lektury i przysposobić do wieloaspektowej analizy tekstów literackich przy pomocy instrumentów teoretycznych wypracowywanych przez dawne i współczesne literaturoznawstwo.

Powinny przygotować młodych polonistów do:

1.samodzielnych badań literackich;

2.samodzielnego napisania prac licencjackich i magisterskich;

3.twórczej lektury/interpretacji/ tekstów literackich z przyszłymi uczniami.

(6)

16. Metody dydaktyczne

•ćwiczenia praktyczne: ich podstawą jest wspólna analiza różnych aspektów odpowiednio dobranych tekstów literackich przy wsparciu literatury teoretycznej

•konsultacje w indywidualnych przypadkach.

•przygotowywane przez studentów zwięzłe referaty (ok. 15 min.) na podstawie wybranych przez nauczyciela tekstów teoretycznych oraz objaśnienia, wskazówki i komentarze nauczyciela akademickiego (wsparte literaturą fachową) pełnią funkcję uzupełnieniającą procedury analityczne.

17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu

•egzaminy ustne lub pisemne po semestrze czwartym (= po drugim roku) z oceną wpisaną do indeksu w rubryce „egzamin”.

•ocenianie ciągłe - na podstawie obecności i aktywnego udziału w zajęciach - w ramach zaliczeń semestralnych/rocznych wpisywanych (bez oceny) w rubryce

„zaliczenie”.

•Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest aktywne uczestnictwo w zajęciach.

W razie nieobecności obowiązuje zdanie odpowiednich partii materiału w oparciu o analizowane na zajęciach konkretne teksty literackie i literaturę fachową (wskazaną przez nauczyciela akademickiego).

•Warunkiem zaliczenia 2-letniego (złożonego z czterech semestrów) kursu Poetyki z elementami teorii literatury (sem.I,II, III) i Analizą dzieła

literackiego (sem.IV) jest całościowy egzamin (ustny lub pisemny) zdany po czwartym semestrze kursu u nauczyciela prowadzącego zajęcia w danej grupie. Formę egzaminu ustala nuczyciel akademicki (co najmniej z

doktoratem, zatrudniony na stanowisku adjunkta). Nie musi ona być jednolita dla wszystkich grup, winna jednak zostać uzgodniona z kierownikiem całości kursu.

18. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji

Całość kursu Poetyki z elementami teorii literatury oraz Analizą dzieła literackiego obejmuje 4-ry semestry: łącznie 120 godzin ćwiczeniowych.

Wprowadzeniem do kursu powinny być co najmniej 3 ćwiczenia poświęcone filozoficznym podstawom poetyki i teorii literatury: wyznacznikom literatury, ontologii, budowie, epistemologii, oraz kategoriom estetycznym, funkcjom i kryteriom wartościowania dzieła literackiego a takze koncepcjom tzw. procesu historyczno-literackiego.

Kurs podstawowy składa się z kolejnych części, które odpowiadają głównym działom poetyki. Są to: kompozycja, która koncentruje się na podstawowych elementach, układach i aspektach budowy tzw. świata przedstawionego dzieła literackiego; oraz związana z nią genologia czyli nauka o gatunkach literackich ich wyznacznikach, odmianach i procesie ewolucji; stylistyka (i retoryka) literacka, która wyodrębnia i bada językowo kompozycyjne (i komunikacyjne) właściwości dzieła na różnych poziomach organizacji tekstu; wersyfikacja (wersologia) czyli nauka o zasadach budowy, odmianach, ewolucji, semantyce i funkcjach

poszczególnych form i systemów wierszowych. Dopełnieniem kursu jest w semestrze czwartym: Analiza dzieła literackiego, która - na konkretnych

przykładach rozbiorów wybranych utworów literackich - wprowadza studentów w różne metody „sztuki interpretacji” tj. opisu, analizy, kontekstualizacji oraz rozumienia i wartościowania dzieł literackich.

(7)

Ćwiczenia z Poetyki z elementami teorii literatury i Analizy literackiej uczą krytycznego posługiwania się instrumentarium teoretycznym – wykazują ograniczenia i „białe plamy”dawnej i aktualnej wiedzy o literaturze. Kształcą i rozwijają praktyczną umiejętność samodzielnej lektury tekstów artystycznych.

Zachęcają do poszukiwań własnych. Przygotowują zarówno do pracy

nauczycielskiej, naukowej jak i działalności twórczej: np. krytyczno-literackiej czy translatorskiej. Szczególnie pożądaną komponentą tych ćwiczeń może stać się krytyczna analiza poetyki przekładów wybitnych utworów z literatur obcych.

Studentów obowiązuje wykazanie się praktyczną umiejętnością analizy tekstów literackich pod względem gatunkowym, stylistycznym i wersyfikacyjnym oraz zaliczenie i opanowanie treści wszystkich wymienionych powyżej działów 2- letniego kursu Poetyki z elementami teorii literatury i Analizą dzieła literackiego .

(8)

SYLABUS PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Opis

l. Nazwa przedmiotu

Diagnoza i terapia zaburzeń w mówieniu, czytaniu i pisaniu

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki, Katedra Edukacji Nauczycielskiej

przedmiot

3. Kod przedmiotu WPl/o/17

4. Język przedmiotu język polski

Grupa treści kształcenia, Przedmiot może być realizowany w ramach następujących grup:

• 5. w ramach której przedmiot jest

•

realizowany • grupa treści kształcenia do wyboru.

Przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru

6. Typ przedmiotu

Przedmiot oferowany dla studentów II i III roku studiów I stopnia, specjalność nauczycielska oraz SUM, specjalność nauczycielska

8.

Marzena Dąbrowska – Miłek, Patrycja Huget, dr prowadzącej przedmiot

egzaminującej bądź udzielającej Patrycja Huget, dr 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie

jest nim osoba prowadząca dany

(9)

przedmiot

10. Formuła przedmiotu wykład

11. Wymagania wstępne Wymaganie wstępne – ukończony przedmiot Psychologia (90 godzin) na I roku studiów I stopnia, specjalność nauczycielska

60godzin na studiach stacjonarnych

2

14. Czy podstawa obliczenia średniej ważonej?

nie

15. Założenia i cele przedmiotu Celem opcji jest charakterystyka przyczyn i objawów specyficznych zaburzeń rozwojowych – dysleksji, dysgrafii i dysortografii oraz opóźnionego rozwoju mowy. Uczestnicy poznają elementy diagnozy i programy terapeutyczne, przeznaczone dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, umożliwiające wyrównanie zaburzonych funkcji percepcyjno-motorycznych i opanowanie umiejętności poprawnego mówienia, czytania oraz pisania.

16. Metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia

Egzamin pisemny

W ramach opcji realizowane są zagadnienia, dotyczące prawidłowości rozwoju mowy dziecka oraz przyczyn i objawów opóźnionego rozwoju mowy.

Scharakteryzowane zostaną zaburzenia mowy pochodzenia organicznego, powstałe na skutek defektów narządów ruchowych mowy, defektów słuchu, zmian

(10)

organicznych w mózgu oraz zaburzenia wynikające z nieprawidłowości rozwoju emocjonalnego. Omówione zostaną również zagadnienia dotyczące przyczyn i objawów specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu (ryzyko dysleksji, dysleksja rozwojowa). W przypadku każdego z omawianych zaburzeń zaprezentowane zostaną elementy diagnozy oraz zasady pracy terapeutycznej.

 r.11 Rozwój językowy w: Psychologia dziecka, red. R. Vasta, M.M. Haith, S.

A. Miller, W-wa 2001

 R. Byrne, Pomówmy o zacinaniu,W-wa 1989

 E. Stecko, Zaburzenia mowy u dzieci-wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, W-wa 2002

 H. Rodak, Terapia dziecka z wadą wymowy, W-wa 2002

 r. Autyzm-umysł nieświadomy siebie i innych w: A. D. Bragdon, D. Gamon, Kiedy mózg pracuje inaczej, Gdańsk 2003

 E. Krajna, Lingwistyczne kryteria opracowania testu artykulacyjnego, w:

Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Pomagisterskie StudiumLogopedyczne Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Sekcję Logopedyczną Towarzystwa Kultury Języka w Warszawie. W dniach 1-3 czerwca 1996

 B. Szczepankowski, Niesłyszący-Głusi-Głuchoniemi, W-wa 1999

 O. Sachs, Zobaczyć głos, 1990

 A. Lowe, Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić, Poznań 1999

 G. Jastrzębowska, Afazja, dysfazja dziecięca, w: Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole 1999

(11)

1. Nazwa Emisja głosu

2. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot

Wydział Polonistyki, Katedra Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej

4. Język przedmiotu polski

5. Grupa treści kształcenia kierunkowe

6. Rok studiów, semestr Rok I, semestr 1 lub 2

7. Typ przedmiotu obowiązkowy na I roku

8. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot

mgr Marek Pasieczny 9. Imię i nazwisko osoby (osób)

egzaminującej lub udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot

j.w.

10. Formuła przedmiotu ćwiczenia

11. Wymagania wstępne Nie ma

30 13. Liczba punktów ECTS

przypisana przedmiotowi

2 14. Czy podstawa obliczenia

średniej ważonej?

Nie

15. Założenia i cele przedmiotu Celem przedmiotu jest nabycie umiejętności prawidłowego posługiwania się głosem; nauczenie ekonomicznego wydatkowania energii w procesie mówienia; uwrażliwienie na zagrożenia powodujące utratę głosu.

16. Metody dydaktyczne ćwiczenia praktyczne: relaksacyjne, oddechowe, artykulacyjne

1. Obecność na wszystkich zajęciach

2. Umiejętności, które nabywa słuchacz w czasie zajęć, w sposób praktyczny przedstawia grupie i oceniającemu

1) Ćwiczenia oddechowe.

2) Ćwiczenia relaksacyjne.

3) Usprawniające ćwiczenia szczeki dolnej, języka, warg.

4) Gimnastyka krtani i podniebienia niskiego.

5) Artykulacja samogłosek.

6) Artykulacja spółgłosek.

7) Przykłady trudniejszych do wymówienia wyrazów.

8) Ćwiczenie trudniejszych pod względem artykulacyjnym kombinacji zdaniowych.

10) Przykłady trudniejszych do wymówienia wierszy.

19. Wykaz literatury 1. Bogumiła Toczyska

(12)

podstawowej i uzupełniającej,

obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu

- „Elementarne ćwiczenia dykcji”

- „Sarabanda w chaszczach”

2. Danuta Michałowska „O podstawach polskiej wymowy scenicznej”

(13)

l. Nazwa przedmiotu

Gramatyka opisowa języka polskiego

2.

Nazwa jednostki prowadzącej

Wydział Polonistyki / Katedra Historii Języka Polskiego i Dialektologii

przedmiot

4. Język przedmiotu Język polski

• grupa treści podstawowych, 5. w ramach której przedmiot jest

realizowany

Należy wskazać, czy jest to przedmiot:

• obowiązkowy do zaliczenia roku studiów,

6. Typ przedmiotu • obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów,

I rok, semestr I, II

8.

Prof. dr hab. Bogusław Dunaj prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej

9. zaliczenia w przypadku, gdy nie Dr Barbara Batko-Tokarz – ćw.

Dr Mirosława Mycawka – ćw.

Dr Donata Ochmann – ćw.

(14)

Dr Kinga Tutak – ćw.

jest nim osoba prowadząca dany przedmiot

Wykład, ćwiczenia.

11. Wymagania wstępne Student powinien mieć podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego wyniesione ze szkoły.

12. Liczba godzin zajęć

dydaktycznych 60 godzin – wykład

60 godzin – ćwiczenia

10 ECTS

(I semestr = 5 ECTS (2 ECTS za wykład + 3 ECTS za ćwiczenia)) (II semestr = 5 ECTS (2 ECTS za wykład + 3 ECTS za ćwiczenia)) 14. Czy podstawa obliczenia

średniej ważonej?

tak

15. Założenia i cele przedmiotu Opanowanie podstaw gramatyki języka polskiego, umiejętność analizy gramatycznej tekstów.

16. Metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia i konwersacje.

Egzamin pisemny w sesji letniej w ustalonym wcześniej terminie.

Dopuszczenie do egzaminu na podstawie kolokwiów.

1. Podstawowe pojęcia: język jako system znaków, gramatyka i jej działy.

2. Klasyfikacja znaków. Funkcje języka.

3. Fonetyka - jej działy i metody badań, pojęcia głoski.

(15)

4. Budowa narządów mowy.

5. Podstawowe sposoby artykulacji głosek.

6. Zasady klasyfikacji artykulcyjnej spółgłosek i samogłosek.

7. Dystrybucja głosek.

8. Zmiany fonetyczne na granicy wyrazów.

9. Zmiany fonetyczne związane z tempem i starannością mówienia.

10. Akcent wyrazowy.

11. Podstawowe pojęcia fonologii: cecha dystynktywna, fonem, warianty fonemu.

12. Inwentarz fonemów i ich opis.

13. Podstawowe pojęcia morfologii: wyraz tekstowy, leksem, morf, morfem.

14. Reprezentacja morfemu, warianty morfemu, idealna postać morfemu.

15. Typy alternacji: alternacje automatyczne i gramatyczne, jakościowe i ilościowe.

16. Klasyfikacja morfemów: strukturalna,dystrybucyjna, funkcjonalna.

17. Klasyfikacja leksemów: semantyczna, morfologiczna, syntaktyczna.

18. Kategorie morfologiczne i ich klasyfikacje.

19. Opis kategorii imiennych i werbalnych.

20. Deklinacja rzeczowników i przymiotników - koncówki równoległe.

21. Koniugacja - podział na koniugacje, opis budowy form czasownikowych, funkcje prefiksów.

22. Słowotwórstwo - podstawowe problemy i terminy.

23. Formanty słowotwórcze i ich typy.

24. Funkcje formantów i klasyfikacja derywatów.

25. Wyrazy złożone - budowa, typy: skrótowce.

26. Podstawowe struktury składniowe: grupa, zdanie składowe, zdanie.

27. Typy struktur składniowych.

28. Pojęcie akomodacji i konotacji.

29. Budowa zdania pojedynczego - części i funkcje.

30. Typy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie; zdania wielokrotnie złożone.

(16)

l. Nazwa przedmiotu

Historia Polski

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Historii UJ

przedmiot

3. Kod przedmiotu EF.IP.wk/3/12

• grupa treści kierunkowych, 5. w ramach której przedmiot jest

•

realizowany •

• obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów, 6. Typ przedmiotu • obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów,

•

III rok, pierwszy semestr

8.

dr Andrzej Synowiec prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej

(17)

9. zaliczenia w przypadku, gdy nie - jest nim osoba prowadząca dany przedmiot

10. Formuła przedmiotu wykład

11. Wymagania wstępne -

30 godzin wykładu

4

Tak

15. Założenia i cele przedmiotu Zajęcia mają za zadanie przedstawić studentom wybrane aspekty niezwykle bogatej historii Polski począwszy od epoki nowożytnej z uwzględnieniem kwestii

politycznych, kulturowych i społecznych Zasadniczo kurs ma charakter wykładu.

Dla przybliżenia kontekstu oraz specyfiki danego fragmentu dziejów prowadzący analizuje wybrane źródła historyczne.

16. Metody dydaktyczne - 90 minut wykładu tygodniowo przez pierwszy semestr

- konsultacje indywidualne w przypadku zgłoszenia takiej potrzeby przez studenta

Egzamin pisemny trwający 60 minut w formie testu sprawdzającego znajomość przez studenta zagadnień poruszanych podczas wykładu

Program wykładów:

(18)

1. Od Jagiellonów do ucieczki króla Henryka – wprowadzenie do epoki nowożytnej.

2. Z Siedmiogrodu do Polski – panowanie Stefana Batorego.

3. Wazowie na tronie polskim – Zygmunt III, Władysław IV, Jan Kazimierz.

4. Jak to było za rządów króla Michała?

5.”Swego mamy bohatyra” Jan III Sobieski (i Marysieńka).

6. Za króla Sasa… – czasy saskie w Polsce (August II Wettyn, August III Wettyn, postać Stanisława Leszczyńskiego).

7. Ostatni król Rzeczypospolitej – panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego (ze szczególnym uwzględnieniem Konstytucji III Maja).

8. Powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski.

9. Instytucje, społeczeństwo, gospodarka i kultura Polski nowożytnej.

10. Życie codzienne pod zaborami – stosunki społeczne, człowiek a cywilizacja, środki podróżowania, obieg informacji, rola rodziny i kobiety w życiu społecznym, kultura religijna, kultura wysoka i narodziny kultury popularnej.

11. Rola emigracji polskiej w XIX w., i jej wpływ na wydarzenia w kraju.

12. I wojna światowa i wskrzeszeni Rzeczpospolitej Polskiej.

13. W niepodległym państwie – rola Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego;

społeczeństwo, gospodarka i kultura II Rzeczypospolitej.

14. Państwo polskie i Polacy podczas II wojny światowej.

15. Cały ten PRL – straszny i śmieszny zarazem.

19. Wykaz literatury podstawowej

i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego

przedmiotu

Literatura podstawowa:

1. Brzoza C., Sowa A., Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006.

2. Chwalba A., Historia Polski 1795-1918, Kraków 2006.

3. Markiewicz M., Historia Polski 1492-1795, Kraków 2006.

4. Roszkowski W., Historia Polski 1914-2000, Warszawa 2004.

(19)

Literatura uzupełniająca:

1. Besala J., Stefan Batory, Warszawa 1992.

2. Bockenheim K., Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2002.

3. Bogucka M., Staropolskie obyczaje XVI-XVII w., Warszawa 1994.

4. Cieślak E., Stanisław Leszczyński, Wrocław 1994.

5. Cynarski S., Zygmunt August, Wrocław 2004.

6. Cywiński B., Rodowody niepokornych, Warszawa 1996.

7. Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Kraków 2008.

8. Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa 2008.

9. Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795-1918, Kraków 2004.

10. Eisler J., Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, Warszawa 1992.

11. Grzybowski S., Henryk Walezy, Wrocław 1980.

12. Ignatowicz I., Społeczeństwo polskie 1864-1914, Warszawa 1988.

13. Inteligencja polska XIX i XX wieku. Studia, red. R. Czapulis-Rastenis, t.1-6, Warszawa 1978-1991.

14. Jedynak B., Obyczaje domu polskiego w czasach niewoli 1795-1918, Lublin 1996.

15. Kaczmarczyk J., Bohdan Chmielnicki, Wrocław 1988.

16. Kawalec K., Roman Dmowski, Wrocław 2002.

17. Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1997.

18. Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. A.

Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997.

19. Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku, zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1990.

20. Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1986.

(20)

21. Kowecka E., W salonie i w kuchni. Opowieść o kulturze materialnej pałaców i dworów polskich w XIX wieku, Warszawa 1989.

22. Krawczak T., W szlacheckim zaścianku, Warszawa 1993.

23. Kuchowicz Z., Miłość staropolska, Łódź 1982.

24. Kuchowicz Z., Obyczaje staropolskie XVII-XVIII w., Łódź 1975.

25. Kumor B., Historia Kościoła, t. 6, Lublin 2003; t. 7, Lublin 2003; t. 8, Lublin 2004.

26. Litak S., Od reformacji do Oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994.

27. Łuczak C., Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993.

28. Mączak A., Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce Europie XVI- XVIII w., Warszawa 1994.

29. Molenda J., Chłopi. Naród. Niepodległość. Kształtowanie się postaw narodowych i obywatelskich chłopów w Galicji i Królestwie polskim w przededniu odrodzenia Polski, Warszawa 1999.

30. Możdżyńska-Nawotka M., O modach i strojach, Wrocław 2003.

31. Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, red. A.

Chwalba, Warszawa 2005.

32. Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.

33. Olszewski H., O skutecznym rad sposobie, Kraków 1989.

34. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939-1989, Warszawa 2005.

35. Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Tazbir, Warszawa 1974.

36. Polska na przestrzeni wieków, red. J. Tazbir, Warszawa 1995.

37. Przyboś A., Michał Korybut Wiśniowiecki 1640-1673, Kraków 2007.

38. Rok B., Człowiek wobec śmierci w kulturze staropolskiej, Wrocław 1995.

39. Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje, red. M. Markiewicz, A. Link- Lenczowski, Kraków 1999.

40. Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, red. I. Ignatowicz, A. Mączak, B.

(21)

Zientara, J. Żarnowski, Warszawa 1988.

41. Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998.

42. Staszewski J., August III Sas, Wrocław 1989.

43. Suleja W., Józef Piłsudski, Wrocław 2004.

44. Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit – upadek – relikty, Warszawa 1988.

45. Terlecki R., Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa 1944-1990, Kraków 2007.

46. Topolski J., Polska w czasach nowożytnych. Od europejskiej potęgi do utraty niepodległości, Poznań 1994.

47. Tradycje polityczne dawnej Polski, red. A. Sucheni-Grabowska, A.

Dybowska, Warszawa 1996.

48. Wandycz P., Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795-1918, Warszawa 1994.

49. Wapiński R., Ignacy Paderewski, Wrocław 1999.

50. Wisner H., Władysław IV Waza, Wrocław 1995.

51. Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław 2006.

52. Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 2004.

53. Wójcik Z., Jan Sobieski, Warszawa 1994.

54. Zielińska Z., Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986.

55. Zblewski Z, Abecadło Peerelu, Kraków 2008.

56. Zienkowska K., Stanisław August Poniatowski, Wrocław 2004.

57. Zdrada J., Historia Polski 1795-1914, Warszawa 2005.

58. Ziejka F., Złota legenda chłopów polskich, Warszawa 1988.

59. Żarnowski, J., Polska 1918-1939. Praca, technika, społeczeństwo, Warszawa 1999.

60. Żołądź D., Ideały edukacyjne doby staropolskiej. Stanowe modele i potrzeby edukacyjne szesnastego i siedemnastego wieku, Warszawa 1990.

(22)

(23)

l. Nazwa przedmiotu

Kultura języka

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki UJ, Katedra Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej

przedmiot

3. Kod przedmiotu WP.IP.n/1/22

Grupa treści podstawowych 5. w ramach której przedmiot jest

realizowany

Jest to przedmiot obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów

6. Typ przedmiotu

I rok, 2 semestr

8.

Dr Maria Madejowa (koordynator) prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób) dr Barbara Batko-Tokarz, dr Zofia Kubiszyn-Mędrala, dr Maciej Rak, dr Mirosława Sagan-Bielawa

egzaminującej bądź udzielającej 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie

(24)

10. Formuła przedmiotu Przedmiot jest prowadzony w formie ćwiczeń.

11. Wymagania wstępne Znajomość gramatyki opisowej języka polskiego 12. Liczba godzin zajęć

dydaktycznych

30 godzin ćwiczeń

2 punkty ECTS

Nie

15. Założenia i cele przedmiotu Celem poznawczym zajęć jest zapoznanie się z podstawowymi pojęciami (kultura języka i jej składniki oraz poprawność językowa, sprawność językowa, etyka słowa, estetyka słowa i etykieta językowa) składającymi się na kulturę języka polskiego jako przedmiot studiów polonistycznych i dyscyplinę humanistyczną oraz jako społeczną praktykę językową.

Na cel kształcący zajęć składają się: 1. umiejętność rozpoznawania błędów i usterek językowych występujących w praktyce językowej Polaków w sytuacji oficjalnej; 2. umiejętność diagnozowania przyczyn błędów językowych i usterek (wykorzystanie wiedzy z gramatyki opisowej i historycznej języka polskiego) oraz ich wartościowania i typologizacji; 3. umiejętność poszukiwania wiedzy o współczesnej normie językowej w różnych typach naukowej literatury poprawnościowej (słowniki, poradniki, opracowani poprawnościowe); 4) wpisanie kultury języka w szeroko pojętą kulturę.

(25)

16. Metody dydaktyczne Zajęcia praktyczne, warsztaty grupowe, praca z tekstem, karty pracy

Zaliczenie z oceną na podstawie pisemnego kolokwium

Zajęcia z kultury języka są prowadzone według następujących treści:

1. Podstawowe pojęcia: kultura, kultura języka, uzus językowy, norma językowa i jej kodyfikacja, poprawność w obrębie wszystkich poziomów języka i sprawność językowa, kryteria poprawności językowej, typologia stylów i odmian współczesnego języka polskiego.

2. Rozpoznanie innowacji, błędów i usterek językowej na materiale przykładowym:

a) fonetyka (problemy w zakresie wymowy samogłosek nosowych, realizacji upodobnień i uproszczenia, regionalizmy fonetyczne oraz sposoby akcentowania);

b) fleksja (problemy w odmianie rzeczownika, zaimka, przymiotnika, liczebnika i czasownika; odmiana imion i nazwisk polskich i obcych, nazw własnych polskich i obcych; odmiana skrótowców, wyrównania analogiczne w zakresie fleksji; problemy w ramach stopniowa – stopniowanie regularne, nieregularne, analityczne, regionalizmy fleksyjne);

c) składnia (problem związku zgodny podmiotu szeregowego i czasownika w liczbie mnogiej, związek rządu czasownika; zjawisko szyku w języku polskim, problem imiesłowów w języku polskim, użycie liczebników, zaimków, przyimków oraz spójników);

d) słownictwo (problemy stylistycznego, chronologicznego i terytorialnego zróżnicowania polszczyzny; moda języka; zagadnienie zapożyczeń; tautologie i pleonazmy; specjalizacja znaczeniowa słownictwa; poprawność frazeologiczna);

e) ortografia (pisownia łączna i rozdzielna, z łącznikiem wyrazów zapożyczonych i obcych oraz dzielenie słów przy przenoszeniu z wiersza do wiersza);

f) interpunkcja (przecinek jako sygnał podziału zdania złożonego, wydzielanie wtrąceń i imiesłowowych równoważników zdania).

Podręczniki i opracowania:

(26)

Danuta Buttler, Halina Kurkowska, Halina Satkiewicz, Kultura języka polskiego, cz. I. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa 1971 (i wyd. następne).

Danuta Buttler, Halina Kurkowska, Halina Satkiewicz, Kultura języka. cz.

II, Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime), Warszawa 1982 (i wyd. następne).

Jerzy Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin 1993 ( i wyd.

następne).

Hanna Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2007.

Andrzej Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.

Stanisław Urbańczyk (red.), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław 1991 (i wyd. następne).

Słowniki i poradniki:

Stanisław Jodłowski, Zasady interpunkcji. Podręcznik, wydanie nowe, zmienione i rozszerzone, oprac. naukowa i redakcyjne Jan Godyń, Kraków.

Władysław Lubaś, Stanisław Urbańczyk, Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, tylko wyd. II, Kraków-Katowice 1993.

Andrzej Markowski (red.), Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 1999 (i wyd. nast.).

Edward Polański (red.), Nowy słownik ortograficzny PWN, Warszawa 1998 (i wyd. nast.).

Jerzy Podracki, Słownik interpunkcyjny języku polskiego, Warszawa 1998 (i wyd. nast.).

Witold Doroszewski, Halina Kurkowska (red.), Słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 1973 (i wyd. nast.).

Mieczysław Karaś, Maria Madejowa (red.), Słownik wymowy polskiej, Warszawa 1977.

Zagadnienia ogólne

Zenon Klemensiewicz, Higiena językowego obcowania, „Język Polski”

1965, R. XLV, s. 1-8.

Jadwiga Puzynina, O pojęciu kultury języka, „Poradnik Językowy” 1990, z. 3, s. 153-162.

Andrzej Markowski, Jadwiga Puzynina, Kultura języka, [w:]

Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2. Współczesny język polski, Jerzy Bartmiński (red.), Wrocław 1993, s. 49-71.

Jan Miodek, O normie językowej, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX

(27)

wieku, t. 2. Współczesny język polski, Jerzy Bartmiński (red.), Wrocław 1993, s. 73-83.

Uwagi wstępne do Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN, pod red. Andrzej Markowskiego, Warszawa 1999 (KULTURA JĘZYKA, ETYKA SŁOWA, ESTETYKA SŁOWA).

Bogdan Walczak, Przegląd kryteriów poprawności językowej, „Poradnik Językowy” 1995, z. 9-10, s. 1-16.

Halina Kurek, Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków 2008.

Maria Madejowa, Dydaktyczny i wartościujący wymiar kwalifikacji składników wypracowań szkolnych (klasyfikacja szkolnych niedostatków [błędów i usterek] językowych), [w:] Anna Janus-Sitarz (red.), Wartościowanie a edukacja polonistyczna, Kraków 2008, s. 315-354.

Jan Godyń, Kultura języka polskiego w wydawnictwie dziełowym (naukowym), [w:] Walery Pisarek, Halina Zgółkowa, Poznań 1995, s.

164-174.

Fonetyka

Bogusław Dunaj, Zasady poprawnej wymowy polskiej, „Język Polski”

LXXXVI z. 3 (2006).

Maria Madejowej, Zasady współczesnej wymowy polskiej (w zakresie samogłosek nosowych i grup spółgłoskowych) oraz ich przydatność w praktyce szkolnej, „Język Polski”, 1992 z. 2-3.

Fleksja

Jolanta Zieniukowa, Liczebniki polskie – wyrazy kłopotliwe, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1987, r. XXIV, s. 101-113.

Halina Satkiewicz, Ach te liczebniki… Zakres użycia, odmiana i składnia rzeczowników zbiorowych, „Poradnik Językowy” 1997, z. 2. s. 74-75.

Halina Satkiewicz, Kłopotów z liczebnikami ciąg dalszy, „Poradnik Językowy” 1997, z. 4, s. 79-80.

Halina Satkiewicz, Liczebnik jeden – niesforny element polskiej składni,

„Poradnik Językowy” 1997, z. 5, s. 79-80.

R. S., Kłopotliwe czasowniki, „Poradnik Językowy” 1993, z. 3, s. 134- 138.

Teresa Skubalanka, Typy wariantów fleksyjnych współczesnej polszczyzny, „Poradnik Językowy” 1986, z. 9-10, s. 602-606.

H. Rybicka-Nowacka, Przypadek dopełnienia w konstrukcjach zaprzeczonych we współczesnym języku polskim (norma a praktyka językowa), „Poradnik Językowy” 1990, z. 8, s. 572-577.

Marian Kucała, Formy dopełniacza w bierniku liczby pojedynczej rzeczowników męskich nieżywotnych, [w:] W służbie nauce i szkole.

Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Doktorowi Zenonowi Klemensiewiczowi, Warszawa 1970, s. 117-125.

Słowotwórstwo

(28)

Hanna Jadacka, Czy istnieje słowotwórstwo normatywne?, „Poradnik Językowy” 2004, z. 2, s. 91-100.

Składnia

Henryk Misz, Szyk się w dzisiejszej polszczyźnie pisanej, „Język Polski”

1966, R. XLVI, s. 102-110.

Hanna Jadacka, Imiesłowowy równoważnik zdania – norma a praktyka językowa, „Prace Filologiczne” 1991, r. XXXVI, s. 183-193.

Zagadnienia leksykalne

Stanisław Bąba, Innowacje frazeologiczne – analiza, kryteria oceny,

„Poradnik Językowy” 1995, z. 4.

Marian Kucała, Terytorialne zróżnicowanie polszczyzny, [w:] O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny. Forum Kultury Słowa, J. Miodek (red.), Wrocław 1995, s. 163-169.

Marian Kucała, O wykorzystaniu niektórych cech gwarowych przy nauczaniu ortografii, „Język Polski” 1969, R. XLIX, s. 19-22.

Danuta Wesołowska, Nowe satelity i formy podobne, „Język Polski”

1966, R. XLVI, z. 1-2.

Danuta Wesołowska, Dlaczego się odchudzamy?, „Język Polski” 1969, R.

XLVII, z. 5.

Danuta Wesołowska, Czego góralowi żal?, „Język Polski” 1974, R. LIV, z. 1.

Danuta Wesołowska, Nie ma wyspy dla Robinsona, „Życie Warszawy”

1975, nr 45.

Danuta Wesołowska, Kanał i nitka – studia neosemantyczne, „Język Polski” 1975, R. LV, z. 5.

Danuta Wesołowska, Demobilizacji nie było, „Język Polski” 1976, R.

LVI, z. 3.

Danuta Wesołowska, Nowomowa koniecznie potrzebna, „Język Polski”

1996, R. LXXXVI, z. 4-5.

Danuta Wesołowska, „Nie polezie orzeł…” (Rzecz o wulgaryzmach), [w:]

Pięknie Polskę opowiadać. Materiały z Sejmiku Przedkongresowego w Golubiu-Dobrzyniu, P. Kuleczka (red.), Warszawa 2000.

Renata Przybylska, O współczesnych nazwach firm, „Język Polski”, LXXII, 1992, z. 2-3.

Ortografia

"Nie" z imiesłowami, "Poradnik Językowy" 1997, z.10, s.79- 85.

Komunikaty Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, "Nie" z imiesłowami przymiotnikowymi (w zasadzie) zawsze razem, "Poradnik Językowy" 1998, z. 1-2, s.107-115.

Zygmunt Saloni, O sytuacji w polskiej ortografii, "Poradnik Językowy"

1998, z.4-5.

(29)

Interpunkcja

Jan Godyń, Stan świadomości interpunkcyjnej a praktyka przestankowania w publikacjach naukowych, [w:] Jan Miodek (red.), Mowa rozświetlona myślą.

Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, Wrocław, s. 208- 221.

(30)

l. Nazwa przedmiotu Literatura staropolska

2.

Wydział Polonistyki uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Historii Literatury Staropolskiej;

przedmiot

5. w ramach której przedmiot jest

grupa treści kierunkowych realizowany

obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów, 6. Typ przedmiotu obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów,

7. Rok studiów, semestr I rok studiów stacjonarnych I stopnia

8.

Prof. dr hab. Andrzej Borowski, profesor zwyczajny UJ prowadzącej przedmiot

(31)

egzaminującej bądź udzielającej

Prof. dr hab. Wacław Walecki, profesor nadzwyczajny UJ; prof. dr hab. Maciej Włodarski, profesor

nadzwyczajny UJ; dr hab. Albert Gorzkowski, profesor nadzwyczajny UJ; dr hab. Elwira Buszewiczowi, adiunkt oraz osoba prowadząca opcję w danym roku akademickim

9. zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot

Wykład kursowy, ćwiczenia (I r. studiów stacjonarnych I stopnia); seminaria magisterskie (I i II r. SUM); seminarium doktoranckie; opcje

11. Wymagania wstępne Przyjęcie na I rok studiów stacjonarnych I stopnia 12. Liczba godzin zajęć

dydaktycznych

Wykład: 60 godzin na I roku studiów stacjonarnych I stopnia; ćwiczenia: 60 godzin na I roku jw.; seminarium magisterskie: 120 godzin (I i II rok SUM);

seminarium doktoranckie: 60 godzin rocznie; opcja: 60 godzin rocznie

Wykład i ćwiczenia dla I roku studiów stacjonarnych I stopnia 10 ECTS

tak

15. Założenia i cele przedmiotu Celem ogólnym kursu jest przedstawienie najważniejszych zagadnień współtworzących syntezę historii dawnej literatury polskiej w kontekście literatury powszechnej. Konstrukcja wykładu opiera się zasadniczo na paradygmacie chronologiczno – genologicznym, zaś tematem poszczególnych wykładów jest interpretacja tekstów z odwołaniem się do wiedzy z zakresu poetyki i retoryki historycznej (ewolucja rodzajów, gatunków, form wersyfikacyjnych i środków stylistycznych) oraz do historii idei. Jednym z celów wykładu jest także pogłębienie refleksji nad problemem oddziaływania tekstów literackich na kształtowanie się wzorców tożsamości narodowej oraz tożsamości europejskiej, jak również interpretacja tych wzorców w tekstach literackich utrwalonych. Idzie tu mianowicie o historyczne i zarazem nowoczesne metodologicznie komentowanie wzorów myślenia i mówienia o kulturze. Wzory te podatne szczególnie na ideologizację, powielane są często bezmyślnie przez ogólnikową, płytką i tendencyjną interpretację tekstów. Niegdyś moralnym obowiązkiem inteligencji było kształtowanie świadomości narodowej słabo wykształconych grup społecznych. Dzisiaj podobny obowiązek moralny inteligenta czyli człowieka, który troszczy się o wykształcenie, zarówno własne jak i innych współobywateli, polega na kształtowaniu i weryfikowaniu wyznaczników tożsamości narodowej, a także uniwersalnej, w tym również tożsamości "europejskiej" współczesnej i przyszłej polskiej społeczności obywatelskiej. Pośrednio jest więc również wychowawczym celem tego wykładu dostarczenie materiału do myślenia i dyskusji o nowym, rzetelnie konstruowanym wzorcu świadomości narodowej opartym na fundamencie "bonum commune"

kultury powszechnej. Cele szczegółowe obejmują zatem rozumienie najważniejszych dzieł i zjawisk literatury staropolskiej w kontekście literatury

(32)

powszechnej; rozumienie istoty procesu historycznoliterackiego; wskazywanie i wykorzystywanie w interpretacji właściwych kontekstów pozaliterackich, orientacja przestrzennym układzie kultury literackiej (ośrodki życia literackiego i kulturalnego, ruchu wydawniczego, ośrodki publikacji pierwocin prasy, miejsca najważniejszych debiutów i edycji; rozróżnianie i definiowanie historycznych stylów i poetyk; opis i interpretacja przemian życia literackiego, przełomów estetycznych i komunikacyjnych, problemów ujednolicania i różnicowania w obrębie literatury i kultury średniowiecznej oraz wczesnonowożytnej; wreszcie samodzielnej oceny wartości artystycznej i poznawczej dzieła literackiego.

Zakres tematyczny przedmiotu, ze względu na przedstawione założenia i cele obejmuje więc trzy najważniejsze źródła wzorów ideowych i estetycznych współtworzących tzw. „tradycję europejską” polskiej literatury dawnej (od Średniowiecza do końca w. XVII), a mianowicie „tradycję hebrajską” (Biblia hebrajska, Talmud, midrasze), „tradycję pogańską” (antyk grecko-rzymski) oraz

„tradycję chrześcijańską” (patrologia grecka i łacińska, Średniwoeicze, Renesans i Barok). Wykład i ćwiczenia odwołują się zasadniczo do kanonu lektur obowiązkowych i nadobowiązkowych, co nie wyklucza nawiązywania do innych jeszcze tekstów wybranych przez wykładowcę i osoby prowadzące ćwiczenia lub seminaria.

16. Metody dydaktyczne 1. Wykład kursowy (60 godzin dla I roku studiów licencjackich kierunku filologia polska)

2. Ćwiczenia (metoda konwersatoryjna, 60 godzin dla I roku studiów licencjackich kierunku filologia polska)

I. Warunki zaliczenia kursu:

- aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach - zaliczenie pracy rocznej

- zaliczenie kolokwium z lektur - zaliczenie lektoratu j. łacińskiego

- zdanie ustnego egzaminu końcowego po 2 semestrze I roku studiów.

II.a. Egzamin z przedmiotu kursowego – zasady przeprowadzenia egzaminu i zagadnienia egzaminacyjne.

Egzaminator bierze pod uwagę temat i ocenę (recenzję) pracy rocznej

(33)

(osoby egzaminowane powinny mieć pracę roczną zrecenzowana przez prowadzącego zajęcia przy sobie) oraz ocenę z ćwiczeń zapisaną w indeksie. Pytania i ocena z kolokwium z lektur też powinny być zapisane na pracy rocznej. Osoba egzaminowana ma omówić jedno z podanych niżej, wylosowanych zagadnień przekrojowych, które oparto na tematach poszczególnych wykładów.

II. b.Celem egzaminu jest sprawdzenie, w jakim stopniu osoba przystępująca do egzaminu potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę (znajomość lektur i opracowań) do skonstruowania zwięzłej, treściwej i poprawnej językowo wypowiedzi na dany temat.

II.c. Tematy zagadnień egzaminacyjnych:

1. „Traditio hebraica” – Biblia (dzieje, podział, gatunki literackie).

Przekłady Biblii - Wulgata, przekłady polskie. Oddziaływanie wzorców i tematów biblijnych w literaturze polskiej i powszechnej.

Humanistyczny dramat biblijny. Psałterz – tłumaczenia i parafrazy.

2. „Traditio pagana” – pojęcie poezji i poetyki; pojęcie prozy retorycznej i retoryki. Trzy rodzaje poetyckie. Odmiany wiersza, formy i gatunki liryki, epiki i dramatu. Trzy rodzaje prozy retorycznej, działy retoryki, składniki mowy.

a. Pojęcie epiki w starożytności. Gatunki. Wyznaczniki formalne.

Epos homerycki (Iliada, Odyseja Homera, Eneida Wergiliusza - kompozycja, forma wierszowa). Metamorfozy Owidiusza. Satyra. List poetycki.

b. Dramat i teatr starożytny. Tragedia. Kompozycja i forma. Mit w tragedii. Kategoria tragizmu i jej wyznaczniki w obrazie świata i człowieka. Komedia i komizm w dramacie starożytnym.

c. Liryka starożytna grecka i rzymska – wyznaczniki formalne. Horacy i jego poezje. Pojęcie ody (carmen). Elegia a gatunki liryczne.

d. Proza starożytna – pojęcie retoryki. Starożytni pisarze: Plato, Arystoteles, Plutarch, Cycero (podstawowe wiadomości) .Mowa a wychowanie człowieka.

3.Tradycja chrześcijańska – Nowy Testament. Patrologia grecka i łacińska. Hagiografia. Hymn ambrozjański. Sekwencja. Średniowieczna liryka religijna w kulturze polskiej (łacińsko- i polskojęzyczna).

Oddziaływanie N. Testamentu w literaturze: apokryf, dramat liturgiczny, misterium, humanistyczny dramat biblijny.

(34)

4. Epika średniowieczna (epos, romans rycerski). Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy. Dante - Boska komedia. Poezja narracyjna polskiego Średniowiecza. Legenda wierszowana. Satyra

średniowieczna.

5. Proza średniowieczna – ars dictandi. Kroniki (Anonim – zw. Gallem, Wincenty zw. Kadłubkiem, Jan Długosz). Kazania. Przekłady Biblii.

Apokryfy.

6. Renesans – humanizm - reformacja. Dzieje pojęć. Humanitas.

Petrarca i początki Odrodzenia.

7. Liryka polska (łacińsko- i polskojęzyczna) w XVI w.: gatunki, formy, tematy i funkcje). Horacjanizm. Oda. Elegia. Pieśń. Fraszka liryczna. Parafraza psalmu. Tren. Sonet.

8. Epika polska (łacińsko- i polskojęzyczna) w XVI w. (gatunki, formy, tematy i funkcje). Poemat. Satyra dialogowa.

9. Dramat i teatr w Polsce XVI w. (gatunki, tematy, funkcje – dramat religijny, dworski, szkolny).

10. Proza łacińsko- i polskojęzyczna w XVI w. (gatunki, formy, tematy i funkcje – pareneza). Postyllografia. Kazania. Literatura filozoficzno- polityczna. Retoryka humanistyczna ( genera dicendi, dziedziny wiedzy).

11. Barok – klasycyzm – konceptyzm – sarmatyzm.

12. Liryka polska (łacińsko- i polskojęzyczna) XVII w. (formy, gatunki, tematy, funkcje). Konceptyzm. Problem tzw. „poezji metafizycznej”.

13. Epika polska XVII w. (epos, poemat, satyra, romans wierszowany).

14. Proza (łacińsko – i polskojęzyczna) XVII w. w kontekście europejskim. Historiografia. Pamiętnik. List. „Facecja”. Kazania.

Retoryka i stylistyka barokowa. Początki powieści. Cervantes: Don Kichote.

15. Teatr i dramat w Polsce i w Europie w w. XVII (gatunki, formy).

Kochanowski, Szekspir. Calderòn, Corneille, Racine.

TREŚCI MERYTORYCZNE:

Literatura polska od jej początków po w. XVIII włącznie. Kanon literatury polskiej.

Periodyzacja literatury: epoki, okresu, prądy oraz ich kulturowe i historyczne

(35)

uwarunkowania. Literatura europejska od Biblii poprzez antyk grecko-rzymski, patrologię grecko-łacińską, Średniwoeicze, Renesans do Baroku (w. XVII)

Historycznoliteracka analiza i interpretacja dzieła literackiego. Estetyki, obiegi, style, tendencje, dylematy przeszłości i współczesności. Główne tendencje

rozwojowe literatury staropolskiej i europejskiej Średniowiecza, Renesansu, Baroku i Oświecenia.

PROGRAM KURSU (sposób realizacji treści merytorycznych w ramach wykładu i ćwiczeń)

I. 1. Literatura polska i europejska. Przestrzeń i czas historii literatury.

Europejski układ kultury literackiej (Mare internum – ośrodki, granice i drogi kultury.)

II. 2.Traditio hebraica. Biblijny i uniwersalny obraz świata i „historii świętej”.

II. 3.Traditio hebraica. Divina poesis – logos – mythos a Biblia III.4.Traditio pagana. Epica poesis. Homerycki etos agonistyczny.

III. 4.a. Hezjod i Wergiliusz: ergatestyczny etos epicki: pietas et labor.

III. 5.Traditio pagana. Dramatica poesis – tragoedia III. 6.Traditio pagana. Dramatica poesis – comoedia III. 7.Traditio pagana. Lyrica poesis

III. 8.Traditio pagana. Rhetorica – prosa oratio.

IV. 9.Traditio christiana. Patrologia graeca et Latina.

IV. 9.a. “...gloria Dei cum cantico...” (patrystyczna liryka hymniczna) V. 10.Medium aevum. Pojęcie i panorama Średniowiecza

V. 10. a.Medium aevum. Liryka liturgiczna.

V. 11.Medium aevum. Iocus et amor. Liryka miłosna i « karnawałowa » V. 12.Epica poesis. Docere et delectare. Chanson de geste. Romans rycerski.

« Boska komedia »

V. 13.Medium aevum. Prosa oratio – dictamen. Kroniki, kazania, proza naukowa.

V. 14. Medium aevum. Officium et ludus. Formy dramatu religijnego.

V. 14.a.Medium aevum. Artes liberales a “bonae litterae” (dwa paradygmaty refleksji o literaturze).

(36)

VI. 15. Renesans. Humanitas – Renascentia – Reformatio

VI. 16. Renesans. Funkcje prozy : historiografia, proza parenetyczna, filozoficzna i fabularna. Retoryka humanistyczna.

VI. 17.Renesans. Antypareneza – Narrenliteratur VI. 18. Renesnans. Epica poesis.

VI. 19. Renesans. Dramat i teatr.

VI. 20. Renesans. Lyrica poesis.

VI. 21. Barok. Konceptyzm. Klasycyzm.

VII 22. Barok. Proza retoryczna VII.23. Barok. Gatunki epiki

VII. 24. Barok. Poezja dramatyczna.

VII. 25. Barok. Proza narracyjna, ”romans” i początki powieści.

VII. 26. Barok. Sarmatyzm.

Literatura przedmiotu znajduje się na stronie Wydziału Polonistyki UJ

(37)

1. [nazwa przedmiotu] Nauki pomocnicze 2. [nazwa jednostki prowadzącej]

Wydział Polonistyki, Katedra Edytorstwa i Nauk Pomocniczych 3. [kod przedmiotu] WF.IP.n/1/8

4. [język przedmiotu] język polski

5. [grupa treści kształcenia] grupa treści podstawowych

6. [typ przedmiotu] obowiązkowy do zaliczenia I roku studiów i całego toku studiów 7. [rok/semestr] I rok/ I semestr

8. [osoba prowadząca przedmiot] nazwiska będą znane we wrześniu; koordynatorem jest Justyna Kiliańczyk-Zięba 9. [osoba udzielająca zaliczenia] osoba prowadząca przedmiot

10. [formuła przedmiotu] ćwiczenia 11. [wymagania wstępne] brak 12. [liczba godzin] 30

13. [punkty ECTS] 1 14. [średnia ważona] nie

15. [założenia i cele przedmiotu] Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z podstawowym warsztatem bibliograficznym polonisty oraz nauka posługiwania się źródłami informacji niezbędnymi w pracy naukowej.

16. [metody dydaktyczne] ćwiczenia, zajęcia praktyczne, praktyki terenowe (w BJ), konsultacje indywidualne 17. [forma i warunki zaliczenia przedmiotu] Wymagana obecność na zajęciach i aktywność oraz sporządzenie

bibliografii na wybrany temat. Jeśli prowadzący uzna to za konieczne również test sprawdzający nabyte podczas zajęć umiejętności i wiadomości.

18. [treści merytoryczne]

1) Biblioteka w pracy polonisty

Najważniejsze księgozbiory polskie i krakowskie oraz szkolenie w Bibliotece Jagiellońskiej: zwiedzanie biblioteki (charakter poszczególnych czytelni i ich księgozbiorów podręcznych), korzystanie z katalogów bibliotecznych.

2) Przedmiot bibliografii

Pojęcia „dokument”, „książka”, typologia dokumentów stanowiących przedmiot spisów bibliograficznych, pojęcia

„zakres” i „zasięg”, podział bibliografii ze względu na zakres i zasięg, ze względu na metodę ich opracowania, ze względu na rodzaj (metodę) opisu.

3) Opis bibliograficzny i przypisy

Przygotowywanie opisów bibliograficznych różnego typu dokumentów i sporządzanie przypisów w pracy naukowej.

4) Dzieje bibliografii

Historia prób rejestracji narodowego piśmiennictwa od Szmona Starowolskiego do Karola Estreichera.

5) Bibliografia polska Karola Estreichera

Sylwetka autora [autorów], budowa dzieła, zakres i zasięg Bibliografii, rodzaje i zawartość opisów, adnotacje, odsyłacze,

„tematy bibliograficzne”. Ćwiczenia w posługiwaniu się Bibliografią.

6) Bibliografie literatury polskiej i inne źródła poszukiwań

„Korbut” i „Nowy Korbut”, Dawni pisarze polscy od początku piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Literatura polska XX wieku. Przewodnik

encyklopedyczny, Współcześni pisarze polscy i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, „Polska Bibliografua Literacka” (wersja papierowa, internetowa baza danych pod adresem http://pbl.ibl.poznan.pl, CD-ROM za rok 1989),

(38)

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, „Literatura piękna. Adnotowany Rocznik Bibliograficzny”, „Rocznik Literacki”.

7) Bibliografia narodowa bieżąca i literackie zasoby Internetu:

„Bibliografia Zawartości Czasopism”, „Przewodnik Bibliograficzny” w wersji papierowej i w bazach Biblioteki

Narodowej, Bazy danych Biblioteki Narodowej – zwłaszcza „Bibliografie książek polskich” oraz „Bibliografie artykułów z czasopism polskich”, Zasoby tekstów w sieci, np. Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej, Śląska Biblioteka Cyfrowa, Polska Biblioteka Internetowa i inne.

8) Bibliografie innych nauk i źródła biograficzne

Bibliografia teatrologiczna, historyczna, bibliografii polskich oraz nauki pomocnicze historii.

9) Budowa książki

Forma zewnętrzna i struktura wewnętrzna książki dawnej (kodeksu rękopiśmiennego i starego druku).

10) Ars Querendi w Bibliotece Jagiellońskiej

Spośród wykładów prowadzonych przez pracowników Biblioteki Jagiellońskiej prowadzący wybiera dwa, które będą najbardziej interesujące i przydatne dla studentów.

Jeśli wystarczy czasu, warto poświęcić zajęcia a) czasopismom literackim, b) posługiwaniu się innymi źródłami informacji (leksykony i encyklopedie, encyklopedie i słowniki literackie, słowniki cytatów, słowniki przysłów, źródła biograficzne – np. herbarze, Polski słownik biograficzny, słowniki językowe), c) najważniejszym seriom wydawniczym i edycjom tekstów interesującym polonistę.

19) [wykaz literatury]

J. Czachowska, Rozwój bibliografii literackiej w Polsce, Wrocław 1979.

J. Czachowska, R. Loth, Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Wrocław 1977.

J. Czachowska, R. Loth, Przewodnik polonisty, Wrocław 1989.

Dokumentacja w badaniach literackich i teatralnych. Wybrane problemy, Wrocław 1970.

Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1977.

J. Korpała, Dzieje bibliografii w Polsce, Warszawa 1989.

J. Korpała, Krótka historia bibliografii polskiej, Wrocław 1986.

H. Markiewicz, O cytatach i przypisach, Kraków 2004.

A. Mendykowa, Podstawy bibliografii, Warszawa 1982.

J. Starnawski, Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej, Warszawa 1982.

J. Starnawski, Warsztat bibliograficzny historyka literatur obcych, Warszawa 1988.

Wstępy do omawianych bibliografii i słowników.

(39)

l. Nazwa przedmiotu

pedagogika

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki, Katedra polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej

przedmiot

3. Kod przedmiotu WF .IP. n/1/9

grupa treści kierunkowych, realizowany

obowiązkowy do zaliczenia roku studiów, 6. Typ przedmiotu

Rok I , semestr I , II

8.

Dr Teresa Wojtasińska prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie

(40)

wykład, ćwiczenia,

11. Wymagania wstępne brak

12. Liczba godzin zajęć

dydaktycznych Wykłady – 30 , ćwiczenia – 60 w systemie studiów stacjonarnych

3

15. Założenia i cele przedmiotu Celem zajęć jest dostarczenie przyszłym pedagogom wiedzy o kształceniu i

wychowaniu niezbędnej do projektowania i podejmowania skutecznej działalności nauczycielskiej oraz kształtowanie kompetencji społecznych przydatnych do kierowania zespołem klasowym

16. Metody dydaktyczne • ćwiczenia/zajęcia praktyczne

• konsultacje

Zaliczenie semestru:

ocenianie ciągle projekty praktyczne

po pierwszym semestrze – sprawdzian pisemny

Po drugim semestrze egzamin pisemny ( poprawkowy – ustny)

Zmienność wychowania na przestrzeni dziejów. Relacja : wychowawca wychowanek w różnych systemach pedagogicznych . Cele wychowania i kształcenia oraz sposoby ich formułowania ( cele ogólne i operacyjne).Treści kształcenia Program „ukryty”. Zasady nauczania Proces kształcenia .Metody kształcenia ( konwencjonalne i problemowe). Kształcenie wielostronne, Formy organizacyjne kształcenia. Srodki dydaktyczne Ewaluacja kształcenia.

Powodzenia i niepowodzenia szkolne . Proces wychowania społeczno –

moralnego: Metody oddziaływań wychowawczych. Komunikacja interpersonalna w klasie szkolnej Współczesne podejścia do wychowania (.pedagogika T.

Gordona, pedagogika krytyczna, antypedagogika) Literatura podstawowa:

Cz. Kupisiewicz, Dydaktyka ogólna ,Warszawa 2000 W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa

(41)

Z. Kwieciński ,B. Śliwerski, Pedagogika, Warszawa, 2003

(42)

SYLABUS

l. Nazwa przedmiotu

Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki UJ, Katedra Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej

przedmiot

3. Kod przedmiotu WP.IP.n/2/12

Grupa treści kształcenia, Grupa treści podstawowych.

realizowany

Jest to przedmiot obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów (licencjackich i magisterskich)

6. Typ przedmiotu

II rok, 4 semestr; I rok SUM, 1 semestr

8.

Dr Maria Madejowa prowadzącej przedmiot

(43)

Przedmiot jest prowadzony w formie ćwiczeń (warsztaty grupowe w ramach regularnie organizowanych konsultacji przed rozpoczęciem ciągłych praktyk

pedagogicznych w szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej, a także po ich zakończeniu).

11. Wymagania wstępne Student przed rozpoczęciem zajęć z podanego przedmiotu winien posiadać wiedzę teoretyczną z psychologii ogólnej i pedagogiki ogólnej (zdane egzaminy z obydwu przedmiotów) oraz metodyki nauczania literatury i języka polskiego w

wymienionych w punkcie 10. typach szkół. Wiedza ta jest niezbędna dla

sprawnego i skutecznego podejmowania działań dydaktycznych wynikających z instrukcji praktyk. Na kształtowanie kompetencji zawodowej składają się trzy zintegrowane warstwy wiedzy, którą winien student zdobyć: merytoryczną (z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa oraz wiedzy o kulturze), metodyczną oraz ogólno pedagogiczną (psychologiczno-pedagogiczną).

W systemie stacjonarnym po 6 godzin ćwiczeń na studiach I i II stopnia.

1 punkt ECTS

Przedmiot nie jest brany pod uwagę przy obliczeniach średniej ważonej.

15. Założenia i cele przedmiotu Przedmiot Podstawy kształcenia do zawodu nauczyciela ma za zadanie po pierwsze, pomóc studentowi w poznaniu życia szkół i ich działalności, aby czas w nich spędzony wykorzystać jak najefektywniej. Po drugie, zaznajomić studenta z

regulaminem praktyk, który informuje m.in. o obowiązkach i prawach praktykanta.

16. Metody dydaktyczne Stosowane metody pracy:

- warsztaty grupowe przed rozpoczęciem praktyk (zaznajomienie ze sposobem opracowaniu harmonogramu praktyki i sposobem uzupełnienia dzienniczka);

- indywidualne konsultacje, których celem jest zaliczenie praktyki z wpisem do indeksu.

17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki

Przedmiot kończy się zaliczeniem bez oceny Natomiast formą oceny wyrażonej stopniem są zatwierdzone przez opiekunów polonistów odbyte przez studenta ciągłe praktyki pedagogiczne.

(44)

zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 18. Treści merytoryczne

przedmiotu oraz sposób ich realizacji

Czynności organizacyjne przygotowujące studenta do odbywania zawodowych praktyk pedagogicznych w szkole podstawowej, gimnazjum i w szkole

ponadgimnazjalnej (instrukcja, dziennik i ankieta oceniające prace studentów) – 3 godziny.

Podsumowanie przebiegu praktyk (3 godziny):

- omawianie przeprowadzonych lekcji pod kątem porównania projektu lekcji z jej realizacją;

- rozwijanie umiejętności przeprowadzania kontroli (sprawdzanie prac, ocenianie wypowiedzi i odpytywanie uczniów.

(45)

l. Nazwa przedmiotu

Psychologia

2.

Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki, Katedra Edukacji Nauczycielskiej

przedmiot

4. Język przedmiotu język polski

• grupa treści kierunkowych 5. w ramach której przedmiot jest

•

realizowany •

Przedmiot obowiązkowy do zaliczenia roku

6. Typ przedmiotu

I rok studiów I stopnia, specjalność nauczycielska

8.

Patrycja Huget, dr prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany

(46)

przedmiot

10. Formuła przedmiotu Wykład, ćwiczenia, warsztaty

11. Wymagania wstępne brak

90 godzin na studiach stacjonarnych

5

Tak.

15. Założenia i cele przedmiotu Celem przedmiotu jest kształcenie uczestników w zakresie psychologicznych podstaw wychowania i nauczania - psychologii ogólnej, społecznej, rozwoju człowieka w biegu życia oraz klinicznej.

16. Metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia, konsultacje.

Egzamin ustny

Treści merytoryczne obejmują:

-charakterystykę różnic indywidualnych między ludźmi – procesów poznawczych, emocji, motywacji i osobowości, mechanizmów uczenia się.

- funkcjonowanie małych grup społecznych, wpływ społeczny, konformizm, dysonans poznawczy, stereotypy, elementy komunikacji interpersonalnej,

(47)

(Komunikacja werbalna i niewerbalna, bariery komunikacji, style komunikowania się).

- charakterystykę zmian rozwojowych w ciągu życia (rozwój fizyczny, poznawczy, emocjonalny i społeczny w okresie dzieciństwa, dorastania i dorosłości). Znaczenie kryzysów w rozwoju człowieka. Rozwój języka. Rozpoznawanie i ocena poziomu rozwoju ucznia.

- charakterystykę zaburzeń funkcjonowania ucznia (agresja, przemoc, zaburzenia psychiczne w okresie adolescencji), przyczyny i symptomy. Metody rozpoznawania zagrożeń, problemów ucznia i jego środowiska. Profilaktyka w szkole –

konstruowanie szkolnych i klasowych programów profilaktycznych.

(48)

l. Nazwa przedmiotu

Język staro-cerkiewno-słowiański

2.

Wydział Polonistyki

Katedra Historii Języka i Dialektologii

przedmiot

Grupa treści kształcenia, Przedmiot realizowany w ramach 5. w ramach której przedmiot jest

• grupy treści kierunkowych Przedmiot

• obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów

6. Typ przedmiotu •

•

Rok I, semestr II

8.

Dr Agata Kwaśnicka-Janowicz prowadzącej przedmiot