Załącznik nr 3 do Uchwały nr 531XIJ2008 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 26 listopada 2008 r.
SYLABUS PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH
Lp. Elementy składowe sylabusu Opis
l. Nazwa przedmiotu
Gramatyka opisowa języka polskiego
.
2.
Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki Wydziału Polonistyki UJ
przedmiot
3. Kod przedmiotu WF.JP.wk/1/2
4. Język przedmiotu Polski
Grupa treści kształcenia,
• 5. w ramach której przedmiot
jest • Grupa treści kierunkowych.
realizowany
Należy wskazać, czy jest to przedmiot:
• obowiązkowy do zaliczenia roku studiów,
6. Typ przedmiotu •
•
•
7. Rok studiów, semestr I rok, semestry 1-2, dla całego kierunku.
8.
Imię i nazwisko osoby (osób)
Prof. dr hab. Halina Kurek prowadzącej przedmiot
Imię i nazwisko osoby (osób) dr Anna Piechnik, dr Mirosława Sagan-Bielawa, dr Agnieszka Sieradzka-Mruk
egzaminującej bądź udzielającej
9. zaliczenia w przypadku, gdy nie
jest nim osoba prowadząca dany
przedmiot
10. Formuła przedmiotu
wykład, ćwiczenia
11. Wymagania wstępne Przyjęcie na I rok studiów stacjonarnych I stopnia 12. Liczba godzin zajęć
dydaktycznych
Wykład 60 godzin ćwiczenia 60 godzin
13. Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi
10 punktów ECTS
14. Czy podstawa obliczenia średniej ważonej?
Tak
15. Założenia i cele przedmiotu Kształcenie umiejętności w zakresie gramatyki języka polskiego;
fonetyki, fonologii, morfologii oraz składni.
16. Metody dydaktyczne Należy podać szczegółowe informacje na temat metod nauczania, w tym liczba godzin tygodniowo oraz całkowita liczba tygodni,
obejmujących:
• konsultacje 2 godz. wykład, 2 godz. ćwiczenia (tygodniowo)
17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu
Należy podać dokładny opis metod oceny pracy studenta w ramach danego przedmiotu, z uwzględnieniem takich elementów jak forma, czas trwania, kalendarz (okres, częstotliwość), a także terminy zapisów na egzaminy i sesji egzaminacyjnych (także terminy odbiegające od regulaminowych). Formy pomiaru/oceny pracy studenta mogą być następujące:
• egzamin ustny po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń
18. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich
realizacji Pełny opis przedmiotu
Gramatyka opisowa języka polskiego 1. Wprowadzenie
1.1. Znaczenie terminu gramatyka. Gramatyka opisowa. Gramatyka historyczna
1.2. Wprowadzenie do nauki o języku. Pojęcie znaku. Znaki naturalne i umowne. Znak
językowy.
2. Fonetyka
2.1. Wprowadzenie do fonetyki. Alfabet fonetyczny. Narządy mowy i ich funkcje.
2.2. Pojęcie głoski. Artykulacyjna klasyfikacja
spółgłosek. Charakterystyka samogłosek.
2.3. Typy dystrybucji. Dystrybucja samogłosek.
Dystrybucja spółgłosek.
2.4. Wymowa warszawska i krakowsko- poznańska. Zmiany fonetyczne związane z tempem mówienia i starannością artykulacyjną.
Upodobnienia artykulacyjne. Akcent.
3. Fonologia
3.1. Wprowadzenie do fonologii. Pojęcie fonemu.
Fonem a głoska. Warianty fonemu.
Kryterium dystrybucji i dystynktywności.
3.2. Rejestr cech fonemów i ich wariantów.
3.3. Pojęcie opozycji fonologicznej. Neutralizacja opozycji.
3.4. Fonologiczne zapisy tekstów.
4. Morfologia
4.1. Przedmiot morfologii. Leksem jako jednostka kodu.
4.2. Morfonologia.
4.2.1. Pojęcie morfemu i morfu. Klasyfikacja morfemów. Warianty morfemu. Reguły
ustalania wariantu głównego. Pojęcie wariantu idealnego.
4.2.2. Wymiany morfonologiczne i ich klasyfikacja. Głoski funkcjonalnie miękkie i funkcjonalnie twarde.
4.3. Części mowy
4.3.1. Kategorie części mowy.
4.3.2. Kryteria klasyfikacji leksemów na części mowy. Kategorie gramatyczne.
4.4. Fleksja
4.4.1. Przedmiot fleksji. Deklinacja i koniugacja.
Podstawowe pojęcia z zakresu fleksji.
Pojęcie kategorii fleksyjnej.
4.4.2. Rzeczownik 4.4.3. Przymiotnik
4.4.4. Liczebnik 4.4.5. Zaimek 4.4.6. Czasownik
4.4.7. Przysłowek. Przyimek. Spójnik. Wykrzyknik.
Nakaźnik. Modulant.
4.5. Słowotwórstwo.
4.5.1. Przedmiot słowotwórstwa. Wyrazy
motywowane i niemotywowane. Typy wyrazów motywowanych.
4.5.2. Podstawa słowotwórcza. Pojęcie formantu słowotwórczego.
4.5.3. Kategoria a typ słowotwórczy. Podstawowe kategorie słowotwórcze.
4.5.4. Wyrazy złożone, ich budowa i klasyfikacja.
4.6. Składnia.
4.6.1. Przedmiot składni. Podział jednostek składniowych.
4.6.2. Wypowiedzenie pojedyncze. Składnik syntaktyczny.
4.6.3. Szeregi i związki syntaktyczne.
4.6.4. Orzeczenie 4.6.5. Podmiot 4.6.6. Dopełnienie 4.6.7. Okolicznik 4.6.8. Przydawka
4.6.9. Wypowiedzenie złożone. Kryteria klasyfikacji wypowiedzeń współrzędnie i podrzędnie złożonych. Wskaźniki zespolenia.
4.6.10. Schemat składniowy.
19. Wykaz literatury
podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu
Literatura podstawowa
1. B. Dunaj, Zarys morfonologii współczesnej polszczyzny. Kraków 1979.
2. B. Dunaj, Fleksja rzeczowników w dydaktyce szkolnej. Język Polski w Szkole Średniej VII (1993/94), nr 2, s. 85-95.
3. Encyklopedia języka polskiego, pod red. S.
Urbańczyka. Wrocław 1991 (wybrane hasła).
4. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego. Wrocław-Warszawa-Kraków 1999 (wybrane hasła).
5. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2.
Współczesny język polski, pod red. J.
Bartmińskiego. Wrocław 1993 (wybrane rozdziały).
6. R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni.
Warszawa 1996.
7. R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Warszawa 1984.
8. J. Labocha, Gramatyka polska. Cz. III. Składnia.
Kraków 1995.
9. Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, pod red. S. Gajdy. Opole 2001 (wybrane rozdziały).
10. D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego.
Warszawa 2000.
11. Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia
współczesnego języka polskiego. Warszawa 1995.
12. J. Strutyński, Gramatyka polska. Kraków 2005.
Literatura uzupełniająca
1. M. Bańko, Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa 2002.
2. L. Dukiewicz, I. Sawicka, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia. Kraków 1995.
3. Gramatyka współczesnego języka polskiego.
Fonetyka i fonologia, pod red. H. Wróbla. Kraków 1995.
4. Gramatyka współczesnego języka polskiego.
Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R.
Laskowskiego i H. Wróbla. Warszawa 1998.
5. R. Grzegorczykowa, J. Puzynina, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. I. Rzeczowniki sufiksalne rdzenne. Warszawa 1979.
6. H. Jadacka, System słowotwórczy polszczyzny (1945-2000). Warszawa 2001.
7. S. Jodłowski, Podstawy polskiej składni.
Warszawa 1976.
8. Z. Klemensiewicz, Zarys składni polskiej.
Warszawa 1953.
9. Z. Kurzowa, Złożenia imienne we współczesnym języku polskim. Kraków 1976.
10. J. Tokarski, Fleksja polska. Warszawa 1973.
11. K. Waszakowa, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne obce.
Warszawa 1994.
12. B. Wierzchowska, Fonetyka i fonologia języka polskiego. Warszawa 1980.
13. M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Toruń 1997.
14. H. Wróbel, Gramatyka języka polskiego.
Kraków 2001.
