Gospodarowanie mieniem ruchomym po zmianie przepisów zagadnienia problemowe. Prowadzący: Jarosław Jurga

Gospodarowanie mieniem 

ruchomym po zmianie przepisów – zagadnienia problemowe

Prowadzący:  Jarosław Jurga

Podstawy prawne gospodarowania 

składnikami mienia ruchomego w JST i PJB

 Gospodarowanie nabytym lub powierzonym mieniem Skarbu Państwa

 Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem  państwowym (DzU z 2021 r., poz. 1933)

 Gospodarowanie nabytym lub powierzonym mieniem komunalnym

 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2021 r.,  poz. 1372 ze zm.)

Gospodarowanie nabytym 

lub powierzonym mieniem Skarbu Państwa

Zgodnie z art. 5. ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym organy administracji publicznej oraz kierownicy jednostek gospodarują

mieniem Skarbu Państwa oraz mogą zbywać jego składniki, a w szczególności  m.in.:

 zapewniają wycenę mienia;

 zabezpieczają mienie przed uszkodzeniem lub zniszczeniem;

 współpracują z innymi organami, które na mocy przepisów odrębnych  gospodarują mieniem, oraz z właściwymi jednostkami samorządu 

terytorialnego;

 zapewniają ochronę tego mienia.

Gospodarowanie 

mieniem komunalnym

 W świetle art. 45 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym podmioty mienia  komunalnego samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie 

wykorzystania składników majątkowych, przy zachowaniu wymogów  zawartych w odrębnych przepisach prawa.

 Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 tej ustawy do zadań wójta należy  w szczególności m.in. gospodarowanie mieniem komunalnym.

Podstawy prawne gospodarowania 

składnikami mienia ruchomego w JST i PJB

 nieaktualne: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 2017 r. 

w sprawie szczegółowego sposobu gospodarowania niektórymi składnikami  majątku Skarbu Państwa (DzU z 2017 r., poz. 729)

 aktualne: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 października 2019 r. 

w sprawie szczegółowego sposobu gospodarowania składnikami rzeczowymi  majątku ruchomego Skarbu Państwa (DzU z 2019 r., poz. 2004 ze zm.)

 zmiany: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2021 r. 

zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu 

gospodarowania składnikami rzeczowymi majątku ruchomego Skarbu  Państwa (DzU z 2021 r., poz. 578) 

Zasady gospodarowania  składnikami majątku 

 Co należy rozumieć przez pojęcie  mienia ruchomego?

 Czy będą to wszystkie składniki  stanowiące środki trwałe?

Zasady gospodarowania  składnikami majątku 

W świetle § 4 rozporządzenia: 

 jednostka wykorzystuje składniki rzeczowe majątku ruchomego 

do realizacji swoich zadań oraz gospodaruje tymi składnikami w sposób  oszczędny i racjonalny;

 jednostka utrzymuje składniki majątku ruchomego w stanie 

niepogorszonym, z wyjątkiem zużycia będącego następstwem ich  prawidłowego używania;

 składniki majątku ruchomego mogą być wykorzystywane do jednoczesnej  realizacji zadań innych jednostek, jeżeli nie ogranicza to wykonywania 

własnych zadań danej jednostki i nie powoduje powstania dodatkowych  kosztów po jej stronie.

Zasady gospodarowania  składnikami majątku 

W § 7 ust. 2 rozporządzenia wskazano, że przy gospodarowaniu zbędnymi  lub zużytymi składnikami rzeczowymi majątku ruchomego uwzględnia się w pierwszej kolejności potrzeby jednostek sektora finansów publicznych.

Zasady gospodarowania  składnikami majątku 

W § 3 rozporządzenia wskazano, że:

 przy zagospodarowaniu składników rzeczowych majątku ruchomego ustala  się ich wartość;

 wartość tych składników określa się według ich wartości rynkowej,  na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego  samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia  oraz popytu na nie;

 jeżeli zagospodarowaniu mają podlegać składniki rzeczowe majątku  ruchomego, które stanowią lub mogą stanowić zespół służący realizacji  określonego rodzaju działalności, to ich wartość ustala się wspólnie,  przez zsumowanie wartości poszczególnych składników rzeczowych  majątku ruchomego wchodzących w skład zespołu.

Ustalanie wartości mienia

Wartość składników rzeczowych majątku  ruchomego zagospodarowywanych 

przez:

 nieodpłatne przekazanie 

lub dokonanie darowizny – określa  się według wartości początkowej;

 likwidację – określa się według  wartości księgowej brutto.

Sprzedaż, dzierżawa oraz najem

Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia składniki majątku ruchomego o wartości  przekraczającej kwotę 2000 zł są sprzedawane przez jednostkę w trybie:

 przetargu publicznego;

 publicznego zaproszenia do negocjacji;

 aukcji.

Pominięcie trybów przetargowych

Składniki rzeczowe majątku ruchomego 

o wartości przekraczającej kwotę 2000 zł mogą  być sprzedawane bez stosowania trybów 

konkursowych, jeśli:

 występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia  ludzkiego, środowiska, mienia w znacznych  rozmiarach, bezpieczeństwa, porządku 

publicznego lub innego ważnego interesu  publicznego oraz

 składniki te są niezbędne do usunięcia takiego  zagrożenia lub usuwania jego skutków.

Sprzedaż, 

nieodpłatne przekazanie, darowizna

 Zbędne lub zużyte składniki rzeczowe majątku ruchomego o wartości  powyżej 24 000 zł mogą być przedmiotem nieodpłatnego przekazania  lub darowizny, jeżeli ich sprzedaż nie dojdzie do skutku.

 Przedmiotem nieodpłatnego przekazania lub darowizny – bez wcześniejszego  podjęcia działań mających na celu sprzedaż – mogą być:

• dobra kultury, w tym zabytki;

• składniki wymagające uzyskania certyfikatu zgodności, jeżeli koszty  uzyskania tego certyfikatu przekraczałby spodziewane wpływy 

ze sprzedaży tych składników;

• składniki o wartości poniżej 24 000 zł;

• składniki o wartości powyżej 24 000 zł, jeżeli istnieje uzasadnione  przekonanie, że z uwagi na stan techniczny ich sprzedaż nie dojdzie  do skutku.

 Opisane zasady wynikają z § 2a, § 7 ust. 3a, § 39 ust. 2  oraz § 41 ust. 1 i 2 rozporządzenia.

Tryb bezprzetargowy

 Bez zastosowania trybu konkurencyjnego  można zbyć:

• składniki mienia ruchomego o wartości  nieprzekraczającej kwoty 2000 zł; 

• składniki majątku ruchomego o wartości  początkowej nieprzekraczającej 10 000 zł  na rzecz pracownika jednostki pozostającego  w stosunku pracy lub służby, a także na rzecz  posła lub senatora.

 Opisane zasady wynikają z § 8 i 9  rozporządzenia.

Sprzedaż na rzecz pracowników

sprzedaż w trakcie  trwania stosunku pracy

sprzedaż w związku 

z rozwiązaniem stosunku pracy

składnik majątku oddany pracownikowi jednostki  pozostającemu w stosunku pracy do użytku służbowego 

na okres co najmniej jednego roku

składnik

zbędny lub zużyty

brak konieczności kwalifikowania  do zbędnych lub zużytych

Sprzedaż na rzecz pracowników

Sprzedaży na rzecz konkretnego 

pracownika – w okresie czteroletnim  liczonym od pierwszej sprzedaży – mogą podlegać tylko składniki  rzeczowe majątku ruchomego  o łącznej wartości rynkowej  nieprzekraczającej 10 000 zł.

Sprzedaż może również być  dokonana na rzecz:

 osób pozostających  w stosunku służby 

w rozumieniu art. 8 ust. 15  ustawy o systemie 

ubezpieczeń społecznych oraz

 osób delegowanych  na podstawie innych  przepisów.

Sprzedaż na rzecz pracowników

 Regulacje te stosuje się  odpowiednio do sprzedaży  na rzecz osób zajmujących  kierownicze stanowiska  państwowe. 

 Do takich osób zalicza się 

m.in.: Marszałka Sejmu, Marszałka  Senatu, wicemarszałków Sejmu  i Senatu, Prezesa Rady Ministrów. 

Wyłączenia ze sprzedaży  i trybu bezprzetargowego

 Zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia zbędnych lub zużytych składników  rzeczowych majątku nie mogą nabywać:

• kierownik jednostki;

• główny księgowy jednostki;

• osoby odpowiedzialne za gospodarkę majątkową w jednostce;

• osoby biorące udział w podejmowaniu decyzji o zakwalifikowaniu tych  składników do kategorii majątku zbędnego lub zużytego;

• osoby pozostające z wymienionymi osobami w stosunku pokrewieństwa  lub powinowactwa albo w innym stosunku faktycznym mogącym budzić  wątpliwości co do ich bezstronności lub bezinteresowności.

 Dotyczy to nabycia składników majątku ruchomego:

• w trybie przetargowym (składniki o wartości powyżej 2000 zł);

• z pominięciem trybu przetargowego (na podstawie 

§ 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia).

Nieodpłatne 

przekazanie składników 

 Jednostka może nieodpłatnie przekazać 

składniki rzeczowe majątku ruchomego jednostce  sektora finansów publicznych lub państwowej  osobie prawnej, która nie jest jednostką sektora  finansów publicznych.

 Nieodpłatne przekazanie następuje na pisemny  wniosek jednego z wymienionych podmiotów.

 Nieodpłatne przekazanie następuje na czas  oznaczony lub nieoznaczony.

 Źródłem opisanych zasad jest § 38 ust. 1 i 3  rozporządzenia.

Nieodpłatne 

przekazanie składników 

 W § 38 ust. 7 rozporządzenia wskazano,  że w przypadku wykonywania przez JST  zadań publicznych z zakresu administracji  rządowej nieodpłatne przekazanie 

składników rzeczowych majątku ruchomego  służących do wykonywania tych zadań może  nastąpić bez wniosku – na podstawie 

protokołu zdawczo‐odbiorczego.

 Zgodnie z § 38 ust. 8 rozporządzenia 

kierownik jednostki zamieszcza informacje  o nieodpłatnym przekazaniu składników  rzeczowych majątku ruchomego na rzecz JST  w BIP‐ie na właściwej stronie podmiotowej.

Darowizna

W świetle § 39 ust. 1 rozporządzenia jednostka może dokonać darowizny  składników rzeczowych majątku ruchomego na rzecz:

 jednostek sektora finansów publicznych lub państwowych osób  prawnych, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych;

 jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 2 ustawy Prawo  oświatowe; 

 fundacji lub organizacji pożytku publicznego, które prowadzą działalność  charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową,  badawczo‐rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, 

z przeznaczeniem na realizację ich celów statutowych.

Darowizna

 Darowizny dokonuje się  na pisemny wniosek

zainteresowanego podmiotu.

 Kierownik jednostki zamieszcza  informacje o dokonanych 

darowiznach w BIP‐ie na właściwej  stronie podmiotowej (§ 39 ust. 6  rozporządzenia).

Likwidacja

 Zbędne lub zużyte składniki rzeczowe majątku ruchomego, które nie zostały  zagospodarowane przez: sprzedaż, oddanie w najem lub dzierżawę, 

nieodpłatne przekazanie lub darowiznę, mogą być zlikwidowane.

 Składniki rzeczowe majątku ruchomego, które:

• były wykorzystywane do wykonywania czynności operacyjno‐

‐rozpoznawczych lub czynności w zakresie cyberbezpieczeństwa; 

• zostały dostarczone organowi lub jednostce pod warunkiem ich  niezbywania lub nieprzekazywania podmiotom trzecim;

• służą do przetwarzania danych, w tym danych osobowych (takie jak  telefony komórkowe, tablety, laptopy, dyski twarde)

– mogą być zlikwidowane bez próby zagospodarowania w inny sposób.

 Opisane zasady zostały ujęte w § 2a ust. 2 i § 42 ust. 2 rozporządzenia.

Powoływanie komisji

Zasady powoływania:

 komisji do oceny przydatności  składników rzeczowych majątku  ruchomego, 

 komisji przetargowej, 

 komisji prowadzącej negocjacje,

 komisji dokonującej czynności  zniszczenia zbędnych lub zużytych  składników rzeczowych majątku  ruchomego.

Skład komisji

 Przyjęto założenie, że skład  poszczególnych komisji ma być  co najmniej trzyosobowy.

 Zastrzeżono jednak, że jeśli liczba  pracowników uniemożliwi 

powołanie do składu komisji  co najmniej trzech osób, 

komisja nie będzie powoływana,  a jej zadania określone 

w rozporządzeniu będzie 

wykonywać organ lub kierownik  jednostki. 

Wadium

 Rozporządzenie przewiduje, że w ramach procedury przetargu publicznego  możliwe jest wnoszenie wadium.

 Wadium wnosi się w gotówce lub na wskazany rachunek bankowy.

Zagospodarowanie odpadów

 Należy zapobiegać powstawaniu odpadów. 

 Jeśli to możliwe, odpady należy przygotować do ponownego użycia  lub recyklingu albo wykorzystać inne sposoby odzysku. 

 Ostatnim z możliwych sposobów jest unieszkodliwianie odpadów. 

Publikacja informacji

 Zgodnie z § 6 ust. 2 rozporządzenia  w BIP‐ie na stronie podmiotowej  organu lub jednostki obowiązkowo  zamieszcza się informacje o wszystkich zbędnych i zużytych składnikach 

rzeczowych majątku ruchomego,  bez względu na ich wartość.  

 Zasada ta nie dotyczy trybu 

określonego § 8 rozporządzenia.

Procedura gospodarowania 

zbędnymi i zużytymi składnikami mienia

Analiza stanu majątku ruchomego 

i zgłaszanie zbędnego lub zużytego składnika majątku

Weryfikacja wniosku

Sprzedaż: przetarg pisemny, aukcja,  rokowania, tryb bezprzetargowy

Nieodpłatne przekazanie, darowizna

Likwidacja

Procedura gospodarowania

zbędnymi i zużytymi składnikami mienia

Surowce wtórne i odpady Komisja likwidacyjna

Zniszczenie Unieszkodliwianie

Wybrane zagadnienia problemowe

 Ustalanie wartości granicznej 2000 zł 

dla składników mienia będących przedmiotem  sprzedaży. Czy to wartość księgowa?

 Jak uwzględnić potrzeby innych jednostek  w gospodarowaniu składankami mienia  ruchomego zgodnie z rozporządzeniem?

 Czy rozporządzenie nie dotyczy składników  majątku wartych mniej niż 2000 zł?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czy można zlikwidować – bez próby zbycia  w inny sposób – zbędny lub zużyty składnik o niskiej wartości (np. 10 zł)?

 Czy jeśli składnika wartego więcej niż 2000 zł  nie uda się zagospodarować metodami 

wskazanymi w rozporządzeniu, a tym samym  pozostaje ostatnia droga, czyli jego likwidacja,  to może ona przyjąć formę pozostawienia

takiego składnika we właściwej komórce  organizacyjnej jednostki, która będzie  wykorzystywać jego części (wówczas nie  następuje fizyczne unicestwienie takiego  składnika)?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czy członkowie komisji określonych 

w rozporządzeniu muszą być wskazani z imienia  i nazwiska, czy wystarczy ustalenie, że zawsze  są to pracownicy konkretnych komórek 

organizacyjnych jednostki (np. że jest to trzech  pracowników pochodzących z trzech różnych  działów jednostki)?

 Czy jednostka może dowolnie wybrać (spośród   wymienionych w rozporządzeniu) metodę 

zagospodarowania zbędnych i zużytych  składników mienia? Czy można np. przyjąć,  że zawsze stosuje się sprzedaż w formie aukcji?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czym się różni darowizna

od nieodpłatnego przekazania  na czas nieoznaczony?

 Czy dopuszczalna jest sytuacja,  w której pracownik w ciągu 4 lat  zakupił np. 5 składników o łącznej  wartości ewidencyjnej 30 000 zł,  jeśli ich wartość rynkowa jest  równa 10 000 zł?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Sprzedaż aukcyjna może być 

przeprowadzona w formie aukcji 

elektronicznej, w tym z wykorzystaniem  ogólnodostępnych internetowych portali  aukcyjnych (§ 27 ust. 1 rozporządzenia).

 Czy korzystając z allegro.pl lub innych  portali aukcyjnych, można spełnić  procedury opisane w rozporządzeniu?

Wybrane zagadnienia problemowe

Jednostka sprzedaje roczny niezamortyzowany laptop pracownikowi  (dyrektorowi) odchodzącemu na emeryturę. 

 Czy jednostka może w ogóle sprzedać sprawny sprzęt? 

 Kto powinien dokonać wyceny? 

 Czy dyrektor w drodze pierwokupu może zakupić sprzęt, który używa  obecnie do celów służbowych? 

 Czy sprzedaż może nastąpić tylko w drodze przetargu 

publicznego, publicznego zaproszenia do negocjacji lub aukcji? 

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czy pracownik może korzystać  ze sprzętu służbowego, 

przebywając na urlopie  bezpłatnym?

 Czy można dokonać fizycznej  likwidacji telefonów i laptopów  z pominięciem pozostałych  sposobów zagospodarowania?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czy jeśli jednostka uzna za zbędną lub zużytą tylko jedną część peryferyjną  jakiegoś zestawu, której wartość ewidencyjna wynosi mniej niż 2000 zł,  to musi podjąć próbę jej zagospodarowania w sposób wskazany 

w rozporządzeniu? 

 Przykład: Jednostka zakupiła zestaw komputerowy składający się z monitora  (wartość 800 zł) i komputera (wartość 1300 zł). Wartość całego zestawu 

to 2100 zł. Czy jeśli jednostka uzna monitor za zbędny, to powinna 

spróbować zagospodarować go w myśl zapisów rozporządzenia, ponieważ  jest on częścią zestawu o wartości przekraczającej „progowe” 2000 zł? 

A może nie należy się wówczas sugerować wartością zestawu, w skład 

którego wchodzi dana część, lecz brać pod uwagę jej wartość jednostkową?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Jak na zapisy w ewidencji wpływa 

częściowa likwidacja (odłączenie) mienia,  np. odłączenie monitora od zestawu 

komputerowego składającego się jednostki  centralnej i dwóch monitorów?

 Czy dodatkowa głowica do defektoskopu,  która może być (lub jest) używana również  z innymi defektoskopami, stanowi odrębny  środek trwały?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Przykład: Jednostka posiada system monitoringu. Planuje w ramach  remontu wymienić niemal dziesięcioletnie kamery, które są przestarzałe i nie zapewniają wystarczającej jakości nagrywanego obrazu. Wartość 

pojedynczej nowej kamery to ok. 250 zł. Wartość starych (zdemontowanych)  kamer może być nikła. Choć ich jakość nie jest najlepsza, jednostka 

ze względów ekonomicznych chciałaby je jeszcze wykorzystać i zamontować  w wynajmowanym budynku, w którym istnieje instalacja systemu 

monitoringu zamontowana przez właściciela. 

 Czy jednostka może ponownie zainstalować kamery wymienione w wyniku  remontu? Jeżeli tak, to w jaki sposób to przeprowadzić pod względem 

formalnym i księgowym?

 Czy kamery muszą być zlikwidowane?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Przykład: Jednostka 10 lat temu otrzymała nieodpłatnie od jednostki  nadrzędnej urządzenie znajdujące się obecnie w serwerowni. Składa się  ono z dwóch elementów (właściwego urządzenia i szafy), które zostały  przyjęte jako jeden środek trwały na podstawie dokumentu OT. Niedawno  jednostka nadrzędna wystąpiła z prośbą o zwrot tego środka trwałego  (również w ramach nieodpłatnego przekazania). Urządzenie nie jest już  wykorzystywane w jednostce podległej, ale wciąż użyteczna byłaby szafa  stanowiąca element zestawu. 

 Jak udokumentować i zaewidencjonować przekazanie tylko jednego z tych  dwóch elementów? 

Wybrane zagadnienia problemowe

 Jednostka w BIP‐ie na stronie przedmiotowej umieszcza informacje  o zbędnych i zużytych składnikach rzeczowych majątku ruchomego  bez względu na ich wartość. 

 Jak określać wartość rynkową zbędnych lub zużytych składników  rzeczowych? 

 Czy każdy przedmiot musi być wyceniony przez fachowca?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Przykład: Jednostka posiada czajnik zakupiony w 2012 r. za 98,92 zł. Osoba  użytkująca ten przedmiot stwierdziła jego uszkodzenie (czajnik przecieka). 

Według oceny dokonanej w jednostce czajnik jest wart 0 zł, ale na OLX  podobny przeciekający czajnik jest wystawiony za 25 zł. 

 Czy powinno się wyciągnąć średnią z tych dwóch kwot? Czy ocena wartości  dokonana przez jedną osobę niebędącą fachowcem jest wiarygodna?

Wybrane zagadnienia problemowe

 Czy osoba materialnie odpowiedzialna za zbędne czy zużyte mienie  może być członkiem komisji powołanej do oceny składników majątku?

 Czy istnieją przepisy wyjaśniające tę kwestię?

Dziękuję za uwagę