Muzyka jednogłosowa i wielogłosowa.
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z takimi pojęciami jak monodia, polifonia, kanon. Wskazanie różnic pomiędzy muzyką jednogłosową a wielogłosową. Wysłuchanie utworów polifonicznych i monofonicznych ze wskazaniem przez uczniów danego rodzaju muzyki. Wskazanie cech charakterystycznych dla danego rodzaju muzyki. Zapoznanie uczniów z formą kanonu. Wspólne nauczenie się i zaśpiewanie kanonu.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Wyjaśnić pojęcia: monodia, polifonia, kanon.
2. Wyjaśnić pojęcie muzyka jednogłosowa.
3. Wyjaśnić pojęcie muzyka wielogłosowa.
4. Wskazać różnice między muzyką jednogłosową i wielogłosową.
5. Zaśpiewać poznany na lekcji kanon.
6. W wysłuchanych utworach omówić rodzaj zastosowanej muzyki i techniki.
2. Metoda pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Aktywna metoda pracy – wspólne zaśpiewanie i wykonanie kanonu muzycznego.
3. Środki dydaktyczne
i. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 – 6.
ii. Stanowisko do odtwarzania muzyki.
iii. Nagrania fragmentów utworów:
a) Bogurodzica
b) Jan Sebastian Bach – Fuga c –moll z I części „Das Wohltemperierte Klavier”
c) Piotr Czajkowski – Dziadek do orzechów „Walc kwiatów”
4. Karta pracy ucznia
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza i. Sprawdzenie obecności.
ii. Sprawdzenie zadania domowego.
iii. Wspólne zaśpiewanie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
iv. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
i. Metodą pogadanki, wyjaśnienie pojęcia muzyka jednogłosowa na przykładzie muzyki ludowej. Wskazanie cech charakterystycznych dla muzyki jednogłosowej i przedstawienie określeń dotyczących tego rodzaju muzyki.
ii. Wysłuchanie i percepcja Bogurodzicy. Wskazanie metodą pogadanki charakteru utworu i jego podstawowych elementów.
Notatka:
Muzyka jednogłosowa – to ta sama melodia wykonywana przez jedną lub wiele osób.
Nazywana jest często monodią.
iii. Wysłuchanie i percepcja Fugi c –moll z I części „Das Wohltemperierte Klavier”
Jana Sebastiana Bacha. Wskazanie cech charakterystycznych utworu.
Naprowadzenie uczniów na pojęcie wielogłosowości – polifonii. Wyjaśnienie pojęcia polifonia.
Notatka:
Muzyka wielogłosowa – polega na jednoczesnym graniu lub śpiewaniu kilku samodzielnych melodii, zwanych głosami. Muzykę wielogłosową nazywamy polifonią.
iv. Metodą pogadanki, wyjaśnienie pojęcia kanon i wskazanie grupy, do której należy. Omówienie budowy kanonu.
v. Wysłuchanie i percepcja „Walca kwiatów” z baletu Dziadek do orzechów. Na podstawie utworu wyjaśnienie pojęcia homofonii. Przedstawienie historycznego ujęcia homofonii i przykładów homofonii muzycznej.
Notatka:
Homofonia – to odmiana muzyki wielogłosowej polegająca na powierzeniu głównej melodii jednemu z głosów (zwykle najwyższemu), podczas gdy pozostałe towarzyszą mu, tworząc tło harmoniczne. Podstawowym przykładem homofonii są pieśni z akompaniamentem. Muzyka oparta na fakturze homofonicznej nosi nazwę muzyki homofonicznej. Homofonia ukształtowała się w XVIII wieku i dominuje również w twórczości współczesnych kompozytorów.
(25 min)
c. Faza podsumowująca
Zapoznanie uczniów z tekstem i melodią kanonu autorstwa Alicji Ludwikiewicz (podręcznik). Wspólne nauczenie się melodii kanonu, a następnie zaśpiewanie utworu na dwa a potem na trzy głosy.
(10 min.)
5. Bibliografia
a. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4-6.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Muzyka jednogłosowa i wielogłosowa.
b. Zadanie domowe
Przynieść na następną lekcję nagranie utworu, który może być przykładem monodii, polifonii lub homofonii.
