Statifsław WOOWIARZ, Tadeusz WIESER
Skały egzotyczne fałdu Grabownicy
W pracy "Geologia fałdu Grabownicy" (S. Wdawiarz, 1953) podan9
wiadomości o występowaniu zlepieńców z materialem krystalicznym i osadowym. w .kilku poziomach geologicznych,. na odcinku fa·ldu m:ędzy Starą Wsią i Lutczą (fig. 1). W roku ubiegłym zebrano ponownie materiął zlepieńców do szczegółowego opracowania, którego podjął się T. Wieser.
Wyn.i:ki tego opmcowarUa są przedmiotem niniejszej rozprawy.
NajniZszym poziomem, w którym stwierdzono obecność zlepieńców, są dolne warstwy 19ockie. Ciągną się one nieprzerwanym pasem od B~
!lego, przez Domaradz i Lutczę .. Dolne warstwy 19ockie tworzą tu naj;-
wyższą część gtzbietu, który pot-ok Stobnk:a przecina w DornalI'adzu. Na grzbiecie tym na terenie LUJtczy, okolo 150 m -na północny zachód ~ punktu wysokościowego 408 n~p.m., znaleziono w roli na długości około
60 m rzadkie otoczaki skal krys.ta1icznych i osadowych. Ich pozycja
w
stosunku do gran:cy WSlfStw 19OC'kich i łupków wierzowsIdch wskazuje,że są one związane z naj niższą częścią dolnych walfStw 19ockich. Brak
odslor:dęć nie pozwala na bliższe zorientowa-rui.e się and w charaikterze 'OSadu, and w stosunkach ilościowych poszcrególnych typ6wskał tworzą
cych zlepieniec. Po opublikowa.nd.u wspomnianej pracy autor skartował
-doQodatkowo 2 km. ku zach~owi, nie znajdując żadnych zlep:eńców. I(:h
"illiewątpliwym odpowiednikiem są dalej zlepieńce op:sa.ne przez H. Teis-
seyre'a (1947). Występują ooe okolo 5 km ku południowemu wschodowi od punktu wysokościowego 408 n.p m w Lutczy, na terenie Krasnej, a nlaStę~ w dwóch punktach w Węglówce (okolo 8 km od Lutczy)
wzdłuż połudn-iowej kirawędzi plata Bonarówki. W 6bydwu wypadkach
Zllta.jdują się one w dolnej części kompleksu piaskowcowego, którego w:ek
Określa H. Tcisseyre jako apt, a który przy obecnym stanie rozpoznania stratygrafii dolnej. kredy tego regionu musi być uważany ża odpowiednik walfStw 19ockich (alb). Mimo niewielkiej odległości wspomnianych -punk- tów uderza1ą dość duże różnice w składzie petrograf:cznym zlepieńców.
Gdy w Lutczy dominują· otoczaki kwarcytów oraz gnejsów i w Innłejszej ilości granitów oraz ziarn kwa:rcu, w zlepieńcu z Krasneji Węglówki naj- 'liczniejsze są otoczaki wapienia strnmberskiego, kwarcu, kwa.rcytów i krze- 'IIlieni.Ze skał krystalicznych H.Teisseyre notuje w jednym odshmięciu
:zn.ikome ilości granitów i zwietrzałych skal metamodicznych.Według
wormacji. F. Szymakowskiej zlepieńce w tym samym·· położeniu ··w pro-
1002 Stanisław Wdvw.iarz, Tadeusz Wl.ese.r
filu warstw 19ockich dają się śledzić dalej ku p6łnoonemu zachodowi aż
po BTZe2!i.ny na pólnoon.y zachód od góry Chełm. Materiałem ich są glów- n'e, podobnie jak w KraSnej i Węglówce, walpieni.e i kwarcyty. Hieroglify
prądowe i wle<:reni'Owe, których kierunki .oo31:aly ostztbnio zmierzone w ,tym rejonie przez L. Koszarskiego dowodzą, że materiał watI:Stw 19oc- kich donoszony był z p6Łnocnego zachodu.
Drugim poziomem, w którym stwierdzono liczne występowanie egzo- tyków, są piaskowce cza'morzeckie, ściślej gÓI'na część tego kompleksu.
T. B1recki i F. M:tUM 1 wyja&nili 'na pcdstaw~e mjęcia polowego między szosą Domall'adz - Miejsce Piastowe i drogą KOII"czyn,a. - KJ:-as'J)Ja.,żę do!- na część piaskowców czarnorreckich (p~.askowce Suchej Góry według
H. Goblo!;a, 1928) zanika ku ws.chodoowJ i nie przechodzi poza wspomn:ia-
nąszosę. SlUS'ZIllOŚć tych obserwacji została. potwtelI'dzonadalej ku połu
dniowemu wschodowi przez glębsze wlercetIlie Dla. terenie Strachociny. • Ozna·:::za to, że na wschód od linii Wola JaGien'cka - Straehcciina naj-
Domorodz.
: . o . ,- 2km
Storo Wieś
•
niższym czlonem facji~arnorzec
kej byłby odpowiednik margli fu- :koidowych z Cza,t·norziEik. Materiał
egzotyczny na terenie Bl:iZnego
Po-
cnodzi zatem ze śmd'kOWiZjCZęśCi
piE.Gkowców czaomorzeclcich (senSu
stricto), tzn. ze zlepieńcowej wkładki łupków z fauną (A.· ;Fle- szar, 1912), która nie
jest
jak przypuszcza·no (S.Wdowiarż l.c.)~odpowiednik:em wkładki margli fukoidowyeh z C~arnorzek, LECZ jest od niej ml~lZa. W~e~owe. po-
{ożenóz piaskowców <:?'arnorzeckieh -Fig.'1. RQ.zmies~e odk!rywek z egzo- należy odnieść więc do okresu, pa-
tykami wyżej kampanu i poniżejeocen·ti. .
. Distr:i;Ptitionof e~'W"es cootaining - Materiał dl() badań -zebrano
Vi
. exotk:s blocs połUdnio.wej częśCi Blizn.ego z _ 'od-
. słonięciao wzdłuż drogi polnlE'j od
_ dawnego dworu przez punkt 328. Spośród dziew:ęc'u rodzajów skal krysta- )icznych pajlicm'ejs:ze są tu par>agnejsy typu ps;amitowoego,gn.ejookwar:-
Cyt y, adamelity i ortognejsy .
. ' Jćllk wynika z oOOe'I'Wacji S. WdowiaiI"Za (1953), zlepieńce te dl8..ją s'ę
;śl~ć około 1,5 km ku p6łnocnemuzachodoowi OI'l8Z ~:poradYCZil1ć.e ku pą
-,fudniowemu wschodowi. Na terenie Hu.mnis.k. i Grnbowndcy oraz po ostatnie Wystąpienia piaskowców na górze Wroc:zeń (według infoll"1D.<l.cji 'L. K-cszarskiego) zach{)wują one wprelW'dzie Ch.aI~Ik1te!f drobnoiZ·arniste.go
zlepieńca, sk:ł.adają się jedm.'k prawie wyłącznie z ;różriycll ziaTn
kwareU.
_ L. Kosza.rs!ki zmierzył również kierunki hier>cg'lifów prądowych w rejon.'e
:Gratbo.wnicy, Domaradza i Cz.amnorzek, stw1erdzając, że ma,terial pila6kow-
-CÓ"w dO!flOSZo!lly był przez prądy płynące z; zachodu ku wschodowi, skrę
Cające częśc:owo ku południowEmu wschodowi. Zwiększającą się cdleg-
; lość od baZy dosta,rcmjącej materiał p:askowcom izachowaltl.:e s:ię :prą-
. _~ 1 ~tę~ałYI,lle publikowa.ne z lat 1951-1955.
• Skały egzotyczne fałdu Gi-ab<Jwni<:y 1003
---~-~---_._----
dów możemy uważać za przyczY11l,ę zaniku ku wscllodowi facji czarnO- rzeckiej i jej przejścia w fecję marglistą.
Trzecim pD'Liomem, w którym stwierdzono lIl:8Iterial egz.cJtyC'lJIly, są
pi:atS'kowce ciężkowickie. Według S. Wdow1axza (1953) facja c·ężkowicka
rozpoczyna s.:ię w połUd:ni0Wl21 części Do:rnarad:za tuż n~ zachód od doliny Soobnicy. Ławice piaskowców Występują w. kompleksie łupków pstrych.
Btan.:)wi,ących dolną część €1(:0€1Il1U podroOgo·woowego. Łupki te zna,ne są również wzdłuż poludniowo-zachooniego Si.trrzy& fałdu SanoOka - TuT:ze- goO Pola, są one tu jednak przedz.!eloo.e wkŁaJCiką łupków zieloOnos:za,rych.
Na terenie tej os.tatą.'ej miejscowości w doJnych lupka.ch ~trych wystę
pują hlw:ce pi..askowców ciężkowic:k:ch, które H. JUl'kiew·cz (1959) uważa za, edpowiednik trzeciego pialSkowca ciężlmwlckiegoO :zachodniej części d~
presji cen;t;I'1allIlej. Wydaje się, że piaskoOwce z południowej części Doma- redz3. i Turzego PoOla odpoW':adają sD·bie w:ekoiW'o i reprezentują doOlny eocen.
An,a1izowany mateorial został zebren'Y na roli z pualIktu <Jd1eglegoO
Q oke,łoO 570 m na ZG:chód od poli.idrl'ikOWleogoO odcinka, szosy D:JInall'aOz - Miejsce Piastowe. BI'Iak odsłonięcia uniemożliwia ZO!l"·enrowarue się w wy~
kszta.lceniu ławicy (czy też łlaw:c) zlepieńca. w kompleksie piaBkowoowym, który mierzy tu okołoO 35 m grub06ci. No3jCZęstsZą ska.łą egzoo;t;yczną zlepień
ca są ortognejsy i paoragnejsy typu p!ami'owego i pelitoweg{) .. Silamowią
oOale oOkoło 60% zebI"E:ll'lego mater' atu. Ponadto 2JI1aJez:ono O't:OC2lsiki adame-"
litu, alaskitu, kwatrcytów, granulitu i diabaz.u. Obeon,.ość g.rat:lUl'rtu świad~
czy o głębok:m roQczcięciu przez eroOzję kordyliery dootarezającej materiału
piaskowcom ciężkowic:kim .
. PoOm"ary kierunku hieroglifów prądowych, wleczeniowydl oraz im ...
brykacji wYkonane ootatniio przez L. Kos~E.łl'Skiego wskazują, że mart;erial piaskowców donoozony był z poludnioweg:> i północnego Zlac'hodu.
. Ostailm.lą serią,
w
której s<wierd2aoo malteriał zlIE'P:eńOOWY, są wa<rstwYkr,ośnd.eńskie. Na terenie Staxej Wsi (na północny Zoachód od Brzow.wa)
Wzdłuż pql'llccnego skrzydta fałdu występują wśródp'~ISkow<:ów trzy
ławice zlep "eńca. Dw'e niższe odsolonięte są w drodze nla póŁnocny Wschód od punktu, w· którym wyn\liI'Z8. się dolnokl'edoOWie jądro fałdu. Pie~
law·Cli, <Xil'EogląoO 75 m od stropu łupków menilitowych, ma grubość 4 ni i skłeda się ze SM bo o·btocwnych
z:,arn
kwareu o średnicy do 5 mm Oil"'a?!. ,drobnych o:OCZE'~óW łupków zielonych i ciemnych. Podłużmy zasięg tej
łaWicy nie przekracza, prawdop:ldoObnie 100 m. Ł,aw'ca druga,. woqdleglo-
ści około 150 m od łupków menilit::; wych , ma do 10 m grubości, Z1SSd.ęg jej nie przekracza 300 m. W skład jej wchodzą ziarna'
kwarcu
oraz ~tOIczc:!ki skał ooad.owych. Trzecia ław'ca biegn~e wzdłuż prawego std..ru potokupłynącego nriędzy punktemi ~oO~ościowymi 297 i 303. Grubość jej da..;
chcdzi do 10 in, zas'ęg p~omy nie prZlEikl13cza 800 m. J€lSIt to w :iS1OOcie
ławica, mooeno piaszczystych łupk6wPz"zechodzącycllw piaskowiec (ska-
mieniałe błoto?), w której tkwią rzadkie, a w spągu nieco llczmtejsoze otJoo,.
czaki: skal osadowych .i pojedyn,::tz.e o:oczaki. skał krystill.cmych. Średni ...
ca' otoczaków dochod!z.i do 10, a wyjątkow.J doO 40-clIn. Spośród jedenasta o:oczaków sześć lub siedem pochodzi n-ajprawdopodobndej z wyżsrlej czę.
ści wa,rstw 19ockich. Tu naleiałoQ.by zaliczyć mułoOwoe' walPiienne,IDa!r'giel krZemionkoWy, Spiokulowy, wap:eń ilasty z o!;w.::Jrn:cami i S1pikUJami gąbe1,t or~ opiasJrowce oligomiktycme ze spoiwemkalcytowym, WymieniOllle
stanistąrw Wdow.iarz, Tadeusz Wleser
skały są najczęstsze wśród otoczaków. Po:zostaly, bardzo rzadki ma.reriał
ma charakter egzotyczny. Jest to gra.nit (alaskit) , kwatreyt grafitolidowy,
"wapień ilasty o. budowie pseudooolitowej orąz piaskowiec polimiktyczny,
tufogeniczny z fragmentami skał wylewnych.
. . . ' . ' .
CHARAKTERYSTYKA PETROGRAFICZNA EGZOTYKOW
~wane egzotyczne skały krystaliczne pochodzą z czterech :róż
-nych poziomów reprezentujących doLną i górną kredę or~ dolny i górny
':paleogen. Okoliczność ta oraz bliskość puntktów występowania claje pod-
stawę do wysunięcia szeregu· interesujących wniosków. Dotyczą one
za-
-!'ówn9 ewolucji trzonów krysbal!czn.ych, jak i jch budowy, a opierają się
naamiJ.lzie petrograficznej zespołów egzotyków. ,.
. przy normalnym następstwie denudacji kompleksów skalnych DJa.j-
.wcześniej (w dolnej kredzie) należałoby oczekiwać pojawienia się typów
petrograficzn,ych skał wskazujących na pochodzenie z nqł.jwyż&zych pię
.ter metamorfizmu . (fig. 2). Oczywiście tempo denucioacji, warunki środo-
l1iejscowośĆ Wie,/( warsłw
Domaradz Eocen
I
, B/izne 6órnakreda
,
lułcza Do/na kreda
III I ,
. Fig. 2. Rozmieszczenie i stosunki ilościowe typów petrograficznych skał wśród egzo- tyków z fałdu Grabownicy. Grubość slUJpków jest proporcjOlllalna do często.
tliwości występowania różnych skał
Distributioo and quantitative proportioos of petrographlcal types of, l'ockS among the exotics blocs from the Grabownica fold. The width thlckDess of tbe vert:ical prisms cOlTesponds to the frequency ol OCCUlTellce of the various rocks
·wiskowe erOOji i transportu <>raa; różna trwałość meChaniczna i chemiczna
skał ulegających wietrzeniu i transportowi mogą w dużym stopniu zmo-
dyfikować stosunki ilościowe odmian petrograficznych. Nie jest wyklu- CZQne nawet zupełne wy€.11m'nowanie niektórych z nich, jak np. marmu-
'rów, pewnych odmian filitów itp. Nie należy natomiast spodziewać się
:zupełnego rozta.reia ta.kich skal, jak różnego rodzaju Skały magmowe, gnejsy, gra.nulity i.tp., nawet w przypadku wysokiego stopnia obtoczenia
:obSerWowanego u egzotyków. , .
. Skały egzotyczne' fałdu' GtabaWnicy' 1005
, ' .
EGZOTYKI Z LuTcZY
Otoczaki
skał' krystalicznych znaleziooe W WIa'I'Stwach 19ockich·w·okO- licy Lutczymają najn.iższy stopień obOOczerria równy 0,5+0;6 wedługskali
Krum1Jeina. .. Przemawia to .za dość kr6tk:m transportem, tym b?tl"dziej,
'Że skały. uległy dość dużym zmi:a!Ii.omwietrzeniowym pod wpływem czyn:"
lliików art:mosferycznych. Przeobrażem.a te, jak· kaolinizacja skaleni,'pO-
.ehodzą z okresuPQlprzedzającegQ sedymentację otoczaków. Różnią śię one
«l
późniejszych, 1::rw&jących i obecnie w strefie wietrzenia, odmiennym przebiegiem, jaik np. brakiem pasowości zgodnej z powierzchniami .ogra.'-niczającym·i. '
'. ZespOl.egzotyków 'zLU'tczy pod względem petrograficznym jest dość
ubogi. Reprezentują g.oskaly granitowe i ich ~hodne .oraz skaly z kom;,.
plekslignejscwego, ilQściowo silnie przeważające nad granitowymi (fig. 2).
. Typowym przedstawicielem skal głębinowych jest granit, dwumiko- wy. Jest to SZ8Jl"a', dTobnoz·ałl"nista. smla Q nierów.nym z·jamie. Największe
:Ziarna należą
tu
do subhedralnego.pla.giQklazu o zawartości 22+230/0An.
W miarę serycytyzacji zawartość An spada do 11 Ofo i poniżej. Znacznie xza·dszyod pltagioklaru jest miJkropertyt .ortoklazowy z przero:stami albitu typu iniekcyjnego. Stosunki ilościowe skaleni odpowiadla~ą tu cz-!onQm
pośrednim m:ędzy tona1:tami i granodiorytami. Kware wykazuje bardzo :sil:ne deformacje sieciowe, przejawiające się w falistym m:LkJaJniu ś-w':a.tla
i postępującej' desintegracji ziarn.. Wśród mik pospolitszy (okolQ .. l0%
objętości skały) jest biotyt, silnie schlorytyzowany i przepełniony leukO- ksenem im:neralami rudnymi. Jedy,nie niektóre blaszki tworżące poikil- maty w skaleniach zdradzają pierwotne cechy '.optyczne biotytu, jałt:
silny pleochroizm z ciemnoczerwonobrun:artnymi barwami dla. 'Y i ~, wy-- roka dwójłomność = 0,041. Muskowit zwiąZany jest z segregacjamikwar-
<:owymi i strefami, silnych deformacji SIkladników. Jego deformacje ,nie
przekraczają jednak granic plaStyczności. Składnikami. akoeoorycz:nymi są
grana.t, apatyt, cyrkon i m'neraly rudne. Strukttira skalyzb1iżona do blastogranitowej. Tekstura bezkierunkowa. '
: Odm:aną hqloleuko~·raty~zną op:sanego granitu jest al ta s k i t, róż
niący się nie tylko ubóstwem bal!"wnych minerałów, lecz także rzadkim
występowaniem muskQwitut , słabszą ~a.taik1a2ą kwarcu i serycytyzacją
skaleni. W równoziarnistej i ogó1.nie drobnoziarn:stej masie skalnej riaj- Jiczniejszym skladnikiem jest plagioklazzbliźniacżoo.y 'według pra'Walalbi- towego, ~rytklinowego;, rzadziej .obserwowane bliźni'ił!ki" zlożone tworzą triadę aJbitową.· Zawa·I"Iio6ć An wynosi oolo. Serycytyzacja słaba.,:natomiast
loka.ma kaolinizacja - silna. Ortokla,z oo1ęży do kryptopertytu lubmi-- kropertytu z przerostami typu plamisto-ŻYlkowego. Kwarc jest zdefQr- mowany i bywa zatokowomeJtasoroatyzowany przez ailbit. Nielic~ny biO:- tyt ma postać rozszczepionych, sc'hlocy'tyzowaalychlusek.Muskowit jest
wyraźnde wtórny i zastępuje skalenie. W śród minerałów akcesorycznych
'Za.uważonQ nieb':'eski turmalin obokapaltytu i minerałów rudnych. St.ruk ...
tura hypidiornorficzna;. tekstura. bezkierunkowa. . Pokrewny, niemal białej barwy apli t jest również odmia.ną .dwu;..
mikową i drobnoziarnistą. Różni się od
alaSkitu
bardzo drobną zawarlo-'ścią biotytu. ~ adto zwraca uwa.gę stosunkowo wysoka zawartość akcesO-
rycznego apatytu. . '
1006 Stanislaw WdClW!iarz, Tadeusz WiESer
Złożony Z blisko centymetrowej wielkości ziarn 'P e g m a t y t ma jlalko główne składniki ortoklaz i' kwarc. Mikroklin, muskowit i przeobra-
żony w penn:in' biotyt występują w podrzędJnych i d~olmych il9ŚC~h . .ortoklaz bywa przerastany BJbiltem na wzór skalenJa potaso-\Vego alaski
tu:.
,PrzoErotSlty z kwarcem nieIWidoczne. Kware, j'2.~koilWi.ek wykazuje bardZQ- s-Hille faBs:te 'zn'kałIlie, illde uleg! dęsintegracji. Sk'uktura pan,allotriomor"- flcżnie ziarnliSta. Te:kstUra bezki'erunkO'W2.', masywna.
_ ',Wśród skał gnej~wych zna;ne są z Lutczy jedynie ocimianytypu para, ZIa!fówno . pod względem składu mineralnego, jak i strukturalnym, są O!Ile w dużejprzew.adze odpowiednikzmi piask'CIWCÓW (tzw. g p. e j s y 'p s a~
m i t o weT u T n. e r a i in.). Ce'chuje Je dość siln'2.' przewaga il<1Ścio:-
. wa·· kwarcu ;nad pozostałymi sk1larlnikami i obecność budowy blas:top€a-
.. mi.towej lub blasrtJomylonitowej u gn:ejsó\V wtórnie zmylon:.tyzow2.lIlych.
Głównymi skŁadnikami o~ócz ksenohlastycznego, pos.tk.ryst:a.lizacyjnię
zdeformowanego kwarcu są plagioklazy i miki. Plagioklaz o konturach -prawie izOmetrycz:nych jest z reguły zseorycytyzowan.y.Zawartość sub--
~tap.cji BIllortytowej wynosi 0+40/0. Tylko w mniej zserycytyzJwanych ,odm1ainJaiCh .zdarza s':ę wy~za zawartość An i budoQwa pasowa,: 120/0 An rui.
.Qbwodz'e i do 28% wewnątrz ziarn. ZbliźniaCZl~ma mają wygląd wąskich
i licznych prążków według prawa aJbit:JiWego i peryklilnowego.· Spośród
mik przeważa bądź biotyt, bądź też muskowit do, zupełnegQ zEroku jednej .z mik. Biotyt jest zwykle srl.1ru.e schlO'Iytyzowany i zawi~a leukoksen oraz getyt. Tylko bJ.as.zki tworzące w:rootki, np. w kwarcach,m.:!howały swój pierwotn.y· pleochroizm (brunatnoczerwona' ~,bsotpcja dla 'Y. i' ~). Mu- skowit jest zazwyczaj plaBtyCŻ!n.'e zdeformowany. Do rzadkich;pobocz::' :nyC'h składników należy mikropertyt lub kryptopertyt orbc!ldazowy, na ....
tomiast dQ dodaltkowych - piryt w zgetytyzowanych 'podirob~stach
() średnicy -0,9 mm. Struktura, blastopsamito.wa i he~eoc,bLaSoty~a,a w ód.,..
'Ilrlall1.:B.ch zmylonityzJwanych i wtórnie rekrystalizowanych -'- blasto- kall::!klas.tycz.na do bl'aBtomylonitowej. Tekstuxa ~ejSlowa dorogownillroc wej (hOir!nfelsowej) i lami.nacyjnej.
. Gnejsy powstaŁe z iłowców, czyli b l a s t o p e l i tow e lub wprOst ~ p e l i to
w
e, należą tu ra,:::zej do rzadkOŚ<!i. Również i wśród' nich' za-'macza się w strukturze poś;rednie stadium rog<::'Wnikowe, a. także PóźnieJ
\sIZe myl'Orutowe. Takie bl'aBtcmylo.n.ilty z rel:ktami o budowle rogoWIDko- wej są zjawiISkiem .powszechnym wśród gn.E'jsóW spotyk1a!llych i w mkd- 'szych warstwach. W s.klIa.dzl.e mineralnym gTh2'jSÓW peJ:.towych, w porow- . handlu z psiamitowymi, uwidocznia się wyżsżaJ zawartość skaJeni i mik.
'a,
w
strukturze mniejsza średnia wielkooć z:a.rn. · . ' . ' . W zespole egzotyków z Lutczy stw'erdzo!Ilo też obecnooc: typowych ro ,go. w n i kó w (hornfelsów) s k a· l e n i 00 w Y c h. Są to skałyntik:ro;:"
.zitarniste (0,1+0,2 mm średnicy), barwy zielc!llawoszarej, złożone z izo- mertrycmycll ziam skaleni i kwa!I'~. Wśr,ód slkalem pO€.politszyjest
pJ.a.-
.g:oklaznależący dOI albitu o zawarrtości 0-:-2% An. Prążki bliźniacze rzad-
.!k:i.e lub nieobecne. Crtoklaz,_ pocl.obn~e j-ak i plagi<likla'Z, jest mętny z pO:-
wodu duiej liczby wrostków kaoli'Il\u. Kwar,c, prawie kulistego kształtu,
jest zdeformowany i bogs'ty w :inkluzje cie,:!Z'Y tylko w· skupieniach (segregacje tzw. kwarcu mlecznego). Bio~yt prZ€omaził się w zupełności
w
, penrun..
Muskowit jest tu rzadkim skladn·iikiem. Str'liktura' grano-Skały egzotYczne fałdu Grabowhdcy
blastyczn:a.;,rog.ownikowa. Teks<tura bezk:eruntlrowa do niewyraźnej,
pta-
sk<>-'I"ówno~egłej. '
Znaleziony p()nadto w zespoie, egzotyków z Lutczy c h a. l c e d o III i t jest jedynym .repreZe'lltant€łffi skoal'osadowych. Za'w:iera pewną do:rroesz-
Jt.ę węglanów.
EGZOTYKI Z BLIZNEGO
Otoczaki skal krystalicznych z Bli.zmego mamionuje w porównaniu ,z egzotykami z Lutczy wyższy i bardziej zm.:entny SltoO!pień obtocienia 0,6+0,8, Sta!IlzaoC'howaln:a ich jest stosunkowo d.obry, a niektóre ze skał mogą być uważane Zła zupelnie ndezmienione, św:eże.
, Do takich d.obrze zachowanych i zarazem gene:ycznie ba\ld:ro i!JlJtere-
'sujący<:h rulleią granity mOJllWnitowe, czyli a d a m.a l i ty. W typowym.
wykształceniu są to skały średniozu,iIn'ste o ogólnie ,różow8.1Wytn za..bar-:- weniu. Barwę tę xawdzięczają pla.giokla.zom ilośc:O'Wo pr:zewaŻ1ll1ącym:
,(około 60% skaleni) nad żółtawymi .ortoklazami (<9kolo 4041/0 skale.ni). Ska~
J€IIlie ailkaiEczno-w3.pienne cechuje wyraźny idiomorfizm, poikrój grubo-'
.słupkowy do grubolistewko'Wego (wydłużen1e według a, spltais.zcz.en::oe we-'
,dług (010» i przede wszystkim swoista budowa pasowa. BudoWi:i ta należy
pnzeważnle do typu tzw. przerywa,nej prostej pasowości. Inne adameliJty,:
jak ,Pochodzące z Domau-aodza., wykazują typ budowy zonalnej. plagiokla-'
zów, odpow'adający tzw. nieprze'rwanej prostej p8Scwości. W .obuprzy-' padkach oooz!rwuje się spadek zawartości substancji anorlytowej cd jądra (34+40fl/lI) do peryferii zia.rn (18+2041/0), jednak z pewnymi odchylen~
od przeb'egu ek:s.perymentaJ:nej krzywej eutektycznej "solidus". Odćhy;"
lemat te pC}1e:ga1ą na' pojawieniu się szeregu oocylacji za,wartości An w
Po-
,s~ać:i ,mikropasó'W i grubych nklC.'ągłych pasów-reliktów lub późn.y~h-':
deutery.ez:nych .rąbków reakcyjnych z 9+1041/11 An. Tego T()dzajrri' bud:lwa·
'Wydaje Się 'być ZWiązalIla z małymi tn-truzjami (T. Wieser, 1958). Budow.a,
zotla:lna plagioklazów jest niekiedy podkreślona różnym Ilo:ttężenie-lll pr:zeobraże·ń wtórnych, głównie serycytyzacji. Budowa bli2miacza' tdradza.
się obecńośc:ią -niezbyt gęsto, rozm'eszczonych wą8!ldclhprążków bliź,riii,a-;
c'zych,a1biWwy~h i peryklinowych, zapE~ne 7lIaItury i,niWersyjnej~ ario-:
iklaz . jest wYra~nie cud2lOpostadowy względem plagioklazu, a z'lama jego;
rozmiB:~ami przewyższają plagioklazy (8 mm wobec 5 mm ma:ksimi1'nej
średnicy). ',Jest tylko niezn.aczrue pelitYZOWl8!IlY, pomimo nie0ci4głOś:ci Skladuchemic:znęgo polegającego na przeI'OS1lach ałbitem tyPu p1am:istegó~'
.Kwarc '}estcaolkowicie, ~JlOti-:OOiOrliCZIloY .f Qpatrrony falistym ~n:ikain.ie!n' .światła. Z,awartość jeg.o W. adamelitach jest dość stała i bl'skla' 25fl/o obj~
tośd: skaly:Biotyt ma subhedramY'Pokrójgrubotablicz'kowy i bywa "czę
sW, s<ililorytywwa:ny. 'Za,wartość tego, w świeżym stanie d€!lllinosepiowÓ:-' bnlnlamegG (dla y ,j~) mine-rału, pI'Żekracza zwy/kle nieZlrm.O:ZJnie' &>/0.::
Z ,miinetrałów ·alroes'o,rY<lZIlych (około (J,5'()/o)~<Ct~wan.o tyt.anomagn,e.:.:
tyt, apatyt ;j nieICedy tyta.nit. Struktura ska.ly mOIlXOOlito'wal. T~a'
beZIk ~;er.un'k)cl\Vat~ : ' .;' . ~'. ~ .:
Podobny .sooeUlIlek plagioklazu do ortoklazu, jeśli chodzi o proporcje'
ilośclowe:obu składników wadamelitach, daje się stwierdzić i u graati-
tóvraplit{)wy~, c:zylira l a s k i t ów z Bllznego. Główne x:Ó'im/ce PLlle-
gają na siln:ejszej, defoll::macji, a nawet granulacji kwarcu, a przede
1008 stanisław, WdO!Wiiu'z, Tadeusz Wleser
wszystkim na bardzo nikłej mwarlościbiotytu. (dkoło 1% objętościskaly}
i drobniejszym uziarnieniu skały (średnio 1,3 mm średnicy). Barwa, struk.~~
tuTa i teksturaoskaly jak'w ada.meJ.itach. .
. Do I"Żadszych wśród egzotyków z· Bliznego należą skały metamOrficme::
pochodzenia magmowego. Są to o r t o g n e j s y b i o t y t o we powsta..;:
łe wskutek kata,klafZY i blasiezy granitu plaglok1azowego (leukotonalitu).
Silne objawy metamorfic2Jl1e"rów!lież' nalury .-hyd.roterma.1nej, zdradza siLna epidotyza.ej.a plagioklazów i zupełna chlorytyzacja biotytów. Struk-
~a blastogra.nitowa i blastokatakl:astyczn.a.
. Blastokataklastyczna, rzadziej blasl.OffiylOIllitycztm struktura obok r€'7;:·
J.Act.owej,· przewa,żnie blastopsamitowej, charakteryzuje niemal]. wszystki~
paragnejsy z Bliznego. Słuszne' zatem będzie .również określenie tego' r<r<:
dzajl,l gnejsów jako b1ast.o.kata.klazyty. lub blastomylonity. Materiałem wyjściowym dla ~ch były sz:arogl~ i łU1pki szarogłazowe, zlepieńat
kwarcowe, oligomiktyczne piaskowce, mułowce, ilowce,a ta:kZe rogowniki skaleniowe, nUk.roklinawe gnejsy oczkowe, kwarcyty iitmeskaly m~
morficzne. TeostatIllie przedstawiają już pr:zY'kłlady polimetamor:fizmu.
Nadto należy podkreślić, że' w 'zespole egzotyków z. Bli.z:nego mOŻllla prze-
śledzić pi'2ejście ba·rdzo słabo zmetamorfizowanego sza.rogł:a~ w gnejs. psamitowy, ao tego z kolei w blas~Lak1azyt lub bltastomylonit.we wszyst.., kich stadiach rozwojowych. Wśród paragnejsów są reprezentowaneQd- mianybiotytowe, muskowitowe i dwumi'kowe. Pla.gi.ow..azem jest pr,leważ-'
nie albit lub oligoklaz. StrU!lctury blastopsamitowa, blastopeliiowa, b1Bsto-:
jlISąfitoWa., obok blastokataklazytowęj, blastQillylonitowejnależą do naj-,
~tszych. Tekstura płaslm-.równo1.egla (gnejsowa, !l'Zadziej la:m:iJnacyjoo) •. :
Wyjątkowo linijnao~ ·,
Z grupy pa.ragnejsów·· jużmakrostkopowo mogą być WYodn;bnione::
g.n ejs ok war c y t y, . k war c y 1; y i f i l i t y. Wyróżnienie jednak, innych odmian wymaga stud~ów mikroskopowych .
. . Niewątpliwie· do cieka.wszych spośród egzotyków z Bliznegonależą··
odmiany diabazów i-porfirów, jed.Ylllyąh przedstawicieli skal wylewnych:
lub żyłowych. D1a.bazoql, a ściślej p o r fi .r y t o m diabazowym, odpowiada -skała -oligofirowa, IZIOlŻOna .'z,·~biiu w 'obu genemcjach skład;..
ników oraz z pseurlomorfoo. hydtrobiotytowo--ehlorytowych, przypUSlZcza1.nie po amfibolu (uralicie). Wielkość ziarn plagiokla!Zu wyMSi średrl.io'·O,25 mm.:
aw. foookryszt;aJachsięga. 2,8 mm. Liczny leukoksen i getyt pochodzą
z'rozpadu ilemenitu. Struktura skaly dolerytyczna lub 'a.podolerytyczna ze;
WZględu nakompletne,hydrotermaJ.ne przeobrażellJle głównych Sildadnj;.;
ków skały. Dajkowe pochodzenie porfirytu diabazowego wydaje się wielce:
prawdopodobne. . ' . . , '. .' ." r ' ' : ',' :•
. . ' . PocD:r z Bliz.nego naJeży' do odmiany. kwaroowo-biotytowych p
o
r f b"r.ó w s f.e r o l i t o w Y
c
h. W 'roli rzadkich tu fenókryszt~ów występuje~plagioklaż,biotyt i kWarc. PlagiÓiklalZ jest załbityzowany li zserycyty'Or' wany-, na.to.miast· biotyt silnie ·zhydratyzow.any.' Kware, z .wyjątkiem ,pr:zy~~
.kładów zotokQwej resolI'pCji; ma poabaciepraWie ·~uhedra1ne., Ciasto ska.bJ.e' -
składa się ze skupień sferolitowych skaleni i kwa.rcu typu· grariosferyto·) wego,da.lej. z :m.ikI'oli~ów 4ydrob~otytu; rudbraz z.' segregacji-'kwaroowych
za,pel.nJ'ają~ych próżnie. Struktura oligofirowa i sferolitowa. Tekstura bez.:.
kierUiIlkowa. w cieście skalńym cęntr.y(:z.na. Dajki i wyleWy poWi.erzch- nimve mog~ być:zbudowane -z. porfiru o opisanych-ceclulch: ' .. ~ ._,
Skaly egzotycZne fałdu Griibawri1cy
". ł
,". Typowe skały osadowe nie zostały poznane. Za!róWnopolhniX:tyczny:
piaskowiec ze zmetamorfizowanym' spoiwem; jak i mułowiec o cechach; kÓiltaJrtowO-metaIn;Orficznego ~,łupku plamistegc>" (niemieckie FZeckschie-
ter), reprezentują' raczej skały metamorficzne. .-
EGZOTYKI Z DOMARADZA
Zar6wo stopień obtączenia, wynoozący 0,6+0,8, jak i żachowanie"
egzotyków nie wykazują różnic 'W stosunku do odpowiednich Sika,l z Bliz- nego. Także i w zestawieniu typów petrograficznych skał występujących
w obu punktach rozb:eżności są stosunkowo nioew1elk:e. Wspólność obszaru
~ódlowego egzotyków jasno wyn.ika, z tożsamości lub bliskiego pokrewień
stwa adamelitów, paragnejsów, k~arey:tów, diabazów i innych skał." Rów..;.
nocześnie pojawiają się tu na przykładzie granulitów przedstawiciele gł~;
bokich stref metamorf:zmu, świadkowie da.leko zaawansowanej denudacji w okresie osadzania. się piaskowców i zlepieńców ciężkowic'kich.
Adamelity z Domaradza w pełni odpowiadają petrogroafieznie tegoż typu:
granitom z Bliznego. Natomiast zupełnie odmienne są zooJeZl:one tu gra ... ~
nity a.plitowe, czyli a l a s k i t y .. Są to średnioziarniste odmiany (średnio:
2,0+2,5 tpm średnicy) jasnej barwy,zlożone z plagioklazu,mikropertytu~
ortoklazowoego, mikroklinu, kwarcu i b:otytu. Plagioklaz jest tu grubo-:
listewkowy, subhed:ralny ze zbliźniaczeruami według ," praw:, albitoWego, peryklilIlowego, karlsbadzkiego i alb;,rowo-karlsbadzkiego. Bliźniaad kom~',
ple'ksowe ma~ą także postać czworaków. Zaznacza się słaba S€'.fYlCytyzacja~
plag10klazu o sJdadzie 0+4% An.Mikropertyt orto~wy przerasta me~
somartycznie albit, tworząc tzw. iniekcyjny typ przerostów. Pelityzacja jest słabsza niż w plagioklazie. Biotyt wyróżnia się ollwkowymd "do prawie'.
brunatnych bru-wami ąbsorpcyjnymi. ZmineraJów akc€SoryCZlIlych godny- uwagi jest granątl;. Struktura hyp:diomorficzna. Tekstura bezkieruniJrowa.
Ortognejsy i paragnejsy znalezi"OIie w DOmaradzu .należą dO. odniian"
analogicznych dO' 'Opisa.nych i Bliznego.Występujący jedynie w Dómao- radzu g
r
a n u l i t "pochodżi z głębszych" stref metamorfizmu, w którychskały'
o
składzie ortognejsów i patI'agnejs6w przyb:ernją cechy właściwe,~kałom facji. granulitow~j.
Tak
więc gr8lIlulit z Dóinaradza żna:rmonuje:matrix skaleniO'wo-kwaroowa, z diablastyczn.ie i po.ikilitowo pI'Z6'asta1ą-."
cYmi
się skaleniami i kwarcami. Przerosty' 'Plagioklazu w órtoklazie" są lla-"tur.y eksoolucyjnej i' kształtu" wrzeciO'n(1W8!to-prętO'wegO'. llzadki (okołO"
1% ' objętości), l,'OZpraszony w skaJe graniat cechuje wysoki idiomorfizm.: Getyt i leUkoksen zapełniają pi-zesfu'zenie . międzyzfarnowe. Struktl,tr.a
granoblasty~.
, " ." " " . '
, Jedynym przedstawicielem skał eks1lruzywŻlych wśród' tutejszych ~,
tyków jest zmetamorfizowany diabaz, czyli m e t a d i a b
a
z.PodSJtawo- Wyro jego składruki€m jest pla·gioklaz, tWOI'Żący tkanmę z 'dużycli '"(do"5 mm długości), grubolistewkowych ziarn subhedra1nych. W zakątkach~
między . ndnrl tkwią: kwarc, chlO'ryt
+ .
hydrobiotyt (pseudomor:to.ży po, amfibolach?) 1 skaleń deuteryczny' (albit). Pierwo.tnie. przYPus,zcza.ln1e:
, śr~sadowy, phlgioklaG!: gniboli.stewkowy uległ' kompletnej . albity-:
zacji, a także· se:rycytyza.cji z wyjątkiem obwódek ailbitio;wycll. Zbliźniaeze;;..::
ma
ailhitowe i perylilinowe typu inwersYJnegO' są pOwsżechne. Kwarcwy-' karuje silne defOl'!IXla<!je sieciowe, a nawet -granulację. Z :m]neraaów ~""1010 stanisław Wdowiarz, Tadeusz Wieser
~ycznych bardzo l:czny jest atpa·tyt W postaci słupków ~edraLl1oych.
Strukl.1Uira blas:toofitowa; tEkstura bezkierunkowa •. ·
Z e'gzotycznych skał osadowych ZE.,chował się jedynie lidyt, dzięki swej· wysokiej trwakiŚci mechanicznej i chemicmej. Jest on prawie czarnej barwy, mikrokrystaliczny~ Pod mikroskopem ujawn1a dość zna·czny sto-
pień rekrysttalizacji, zwłaszcZ'a w agtregata.ch kwa:rcu tWJł".Zą-cych sieć ŻYlek.
Równolegle z rekrystalizacją kw.arcu powstają segregacje sluhstancji węglo
wej (grafitoldu). TekstuTl.1 di!ktio'nitowa.
EGZOTYKI ZE STAREJ WSI
Otoczaki z warstw krośnieński,ch ma.ją wysoki stopień ohtoczenia,
wy,n.::\Szący u skał osado.wych średnio 0,9, u krystalicznych zaś 0;7 według
skaJi Krumbeina.
Ze Skał magmowych znalez:ono jedynie ala...~t lub ściślej g r
a n
i t a l b i t o w y. S~ale'nie na~eżą prawie wylączn:'E' do plc.g:okLazu o zawar-tości 0+211/0 An, a więc do prawie czystegJalbitu. Pla'gioklatZ jest slilnie iserycytyz.o.wany (serycytomuskcwi.t!) i skaolinizowany, jednak gę.:,-1;e zbliŹlndaczenia albitowe i peryk1'nowe są jeszcze r02poznawa1:ne. SkaJeń.
pOitasowy oDl3.Ceży do oom:any mikrOpE'I'tytu ortoklazowego. K waC"c Z'a1lęl
:irioający zakątki jest dość silnie zdeformowany i częśc owo zgranubwany., Biotyt w ilosci poniżej 1% przeszedł w zupełności w penn:in o znaku e:longacji (+), a także w leukoksen. i mineratly rudne. Struktura średn:o
ziarnista (1+1,6 mm) i hypidiomoreczna. . . . . Spoś'I'ód ska.ł metlmocl"cznych stwierdzon.o (JIoocn::>ść tylko k woa rc y-
. t
ó w g.r 'a, f i t o i d o w Y c h, złożony,eh .z różnoziarnistegoO kwarcu z do-m1e!SZką hydro muskowitu i grafitoidu.
Dla oe,gzotycznych skal ooadoowych ze Starej Wsi charakterY'sltycznesą .
rÓŻnego rod2J3jU piaskowce, mułowce, maq~le i wap:'en:e. Wśród piaskow- ców wy.rMmić można, odmianę polimiktyczną i oł goOmiktycz:ną. P i a s k o-
vv
i e c p Q l i m i k t Y c z n y ze względu na· wielkość okruchów o śred ..nicy dochodzącej do 3,5 mm m::J·że być równiiEIŻ określony j,ako mik.roo- kon.g'lomeorat. Do, okruchów tych -należą ułamki skal wylewnych Q struk-. turze felzytowej ipil.otaksytowej, znaczn:e rzadziej fragmenty finów.
Ponadto obserwuje się ostrokrawędzisty kwarc, skail.€tIl,'e, miki i detritus wapienny, jlako pozostałe składniki klastyczne. Wszys.tkie okruchy Ul'E.gly
zaczątkowej ~alcytyzacjL Br~k obtoc:zenn.a i wysort-warua przemawia·za,·
ba.rdzo krótkim transportem materiału klas.tycznegoO. P J. as k Q W i e c
<> 1 i g o m i k t Y c z n y zawiera ob::Jk ostrokirawędzistegoO ipółostrokra.w.ę
dz:s~o kwareu nmiejliczne skalenie (mikroklin i ol" goklalZ) , miki i dość
1.iczne imneraly akcesoryczne, jak: gtranat, dysten, turmalin, cyrkon, tyta- illit imineraJ:y rudne. Wys'o.rtowanie słabe. Spoiwo kalcytowe, rekrys.taJ.i,;, ww.ane, typu. bazrunego i kocozyjnego. Rzadki gla.ukonit. . • . .
Wśród m u ł ow c ó w występuje również odm'ana polimiktycma, zi~
wDa z mułu kwaroo'wegoO, detritusu wapiennego z domieszką ziarn ska ...
leni (glówn:'e albit), hydromik, minera,lów rud,n;ych i leukoO~enu. Zmine~
r.ałówsyngenetycznych i diagenetycznych występuje tu gla:ukoQnit, nie,-
kiedywyralŹnie zastępujący klastyczny hydrobiotyt, dalej kolloOfalIl. i kal- cyt. : Inne odmiany mułowca Qbfitują szczególnie w detrit1..1s·· wapi~y/
Skaly egzotyczne fałdu G~bowniey' 10U'
częściowo.,orga'1lOgeni<.'ZIly, obok mułu kwaroowego,glaukorutu j kolO!Danu;~
W większości. uderza. bogactwo otworn.ic plan.kt:onicznych.
Wraz z pojawieniem się więksooj ilości nieco zrekrysta1izowaJIlego tła
klalcytówego i substancji ilastyCh powsta1ą prz.ejścia'od mułowców wa.pien- nych, _pOprZez margle mulaste, krzemIonkowe do. wapieni, ilastych.:
M a r g l e k T Z e m Lo. n k o w e zawdz:ęcza·ją swoją nazwę lIlie tyle do-, mieszce mułu kwaroowego., ile wielkiej liczbie spikul chalcedonowo-kwar- cowych, stanowiących do 35-40% objętości skały. Jako przy:mi;eszki. są
dbecne ,g1a.uko.n.i:t, kolofan, skalenie i miki. Liczne są skorupki mwol"Il..k::
planktooi<.'ZIlych. Po.krewną skałą jest w a p -i e ń i1 a s t y, zaWierający także o.twornice plalIlktoniczne i spikule gąbek. Inny wapień· iLaS'ty ma'
budowę ~eudooolitową i na. tle jalW!llokrystalicznego, dość silnie rekrystali-;
, zow~g::{ ag.t'egatU ,'kJaJ,cyto.wego zawiemglauk<mi.t, piryt i cZęściowo;
zresOrbowane skorupki otwornic.
Od opisanych wap'ennych i mulastych skal kredo.wych r62misię nie-,
wątpliwie wiekiem (jurajski?) w a. p i e ń p i a s z c z y s t y, zlepieńcowy.
Na tle;.-drobIłego·pelitu wapianltlego moona w nim zauważyć nieoogu1arnie,
rozmieszczoną do.mieszkę klastyczną w postaci mułu, pia~u, a. nawet drob-' nego. żwiTku kwarcowego (do 2,8 mm średnicy). Kwarc jest przeważnie pochodzeIll~a gmnitowego i" gnejsOwego.. Skalenie są m:rriI€'jl:czne i naJ.eżą
do. świeżego. mikroklinu i mLkropertytu mik:roklinowego, następnie do spelityzowariego Ortoklazu i kwaśnego, słabo zserycytyoowanego" plagio- klazu (aJ,bit z 5% An). Uderm wysoka ostrokrawędżistość konturów
ziarn
minerałów klastyćm~h. Do spo:radycznych składników należą fragmenty,.
blisko centymetrowej wielkOOci, gnejsokwarcytuo budowie bl,agtori:l.yloni- towej. POIOOdto interesujące jest bogactwo przekrojów ramienio.nogów obok przekrojów liliowców i rzadkich małżów, jak. ~wnież, \.VYf!~ęP9'wani.ę"
mi.limetro:wej grubości kalllałÓW ryjowiskowych.
WNIOSKI I PORÓWNANIA
Przy rorzpałtrywallliu zebranego materiału egzotycznego należy uwzględ
nić dwa. zag.ad,nienia, tj. wspólność składu petrograficznoego,zespo}ów egz~,
tyków :iichzwiąm ,.genetyczne w zbadanym profilu '()raz 'po-1m'ew:eństwo'
ich z egzotykami innych , regionów Karpat. Jak wykazuje'zes.bawienie (tig. 2), zlepieńce z trzech starszych poziomów zawiera1ą w dużympró'oi
eende malteriał wspólny. Przede wszystkim są to. zmetamorfizowane skały
<l8ild~we 'pSamitorWe, rządziej pel:towe, wykszta.łcone jako b1astomylOriity:
i b1aS>tokataklazyty. Skały osadowe, które uległy wyłą<.'Zl1'e kontaktdWemu
meuimoriiż:mowi (togowniki), występują jedynie w k,rediie dolnej, co może:
być tłurnacZO'Ile ich wysokiin położeniem w denudowanYm' krystali.niku.
Gnejsy typu orto-, powstające w głębGlkich strefach metaniorfizniu,' poja-'
wiadą się w większych ilośc'ach w zlepieńcach m1odszych, stooownie do
p(>głęb'ającej s~'ę erozji trzOnu krystalicznego. Potwierdza.
tO
rówliieżpoW'jawieIiie sięgrooulitu w zlepieńcach eocenu. Zjawienie się VI rómowie- k~~z1epieJ:l~cł?, '~ , ImigJ:nqwyc.h _ w. ro4'?aju adam~lf;tów , aplitów,:
pegmatytóW, diabaa:6w i ,' porfirów jest żjawiski~ , przypadkowym w związku z batrdz.iej drobnymi I'021ll:iarami ich lokalnych występowań. '
:' 2e~W'Zględ1.i:<na'małą wartość korelacyj.ną-gnejsów, próbę posŻ'ukiwamal' pokrew:ieńs1ma'vegzetyków z okolic Btrowwa zegzot)"kami :innych regio-
Xwartalnlk Geologiczny - 13
'1012 stanisław' Wdowiarz, Tadeusz meser
nów· Kaorpat można. przeprowadzić . przy 'uwzględnieniu przede· wszystkim.
skał magmowych. Wśród materiałów . opublikowanych .do.chwili obecnej nie nattrafia się na opisy skal, które by odpowiadały magmowcom:opra:co-
\Wnego regionu. Jedynie skala· typu adamelitowego z Góry Lanckoroń$kiej
i. Zarzyc Wielkich, której charakterystykę' poda1e S. Kreutz(1928); przy- pominastrukturalnie adameI:ty okolic Brzozowa. Wykazują one jedynie- róm:ce w' składzie chemicznym plagioklaa:u. Wyrame. pokrew:eństw.()·
obseIWUje się przy porównaniu egz()tyków,a szczególnie porfirów, grani- tów albitowych, a także rogowników biotytowych i kwarcytów,. diabazów z analogicznymi skałami, które mane są jednemu z autorów
ET • . W.)
z warstw.inoceramowych na p.oludn.'owy wschód od Dębicy. Z powiązania.·
tych punktów, nawet z uwzględnieniem ich pierwotnego położenia w base- nie sedymentacyjnym, wynika, że gał'b dostarczający materiału krystalicz- nego przebiegał z północnego zachodu ku południowemu wschodowi .. Ze·
skal meta.mOrf:cznych do paralelizacji jest szczególnie przydatny granulit, znany z szeregu punktów w jednostce śląsk:ej. Najbliższe ich występowa,:",
me podaje E. Głowacki (1959) z Jankowej, jeden z,aś za.uiorów (T. W.}
zna je również z Siekierczyny na arkuszu Pilzno oraz z szeregu pU!Il:któw zachodniej części' polskich Karpa.t.
:' Analiza ma.terialu osadowego zlepieńca z warstw krośnieńskich po-:.
twierdza wnioski wypowiedziane przez jednego z autorów (S. Wdowiarz.;.
1953), codo jego związku z denudowanym wyp:ętrzeniem zbudowanym z kredy dolnej. Sporadycznie występujące €·grotY'kiskal krystalicznych
t:óżnią się od materiału z okolic GraboWlili:y i Sanoka opracowanego-
przez A.Gawła (1931a; 1931b). .
~ StacJaI.G.
KBliesłano dnia 31 marca' 1960 r. . "
',. P!SMIENNlCTWO
ĘLESZAR A. (1912) -
o
niektórych skamieru.alościach karpackich.K96~08.. 3'1,:. . p. 90-95. Lwów. . .
GA WEŹ. A. .(1931a). - Granity z warstw krośnieńskich o.ko.lic ~óka. ·:Sp~w. Po.L Akad. Sc., nr 8, p. 18. Kraków. . . '.
GAWEŁ A. (1931b) - Grano.firy i pocfiry egzotyczne z fliszu 'kar;packiego oko.lic Sa~·
i . . noka. Spraw. Pol. Akad. Sc., nr 10, p. 28. Kraków.
ÓOBLOT H. (1928) - O budowie geol~cznej Karpat na północ od Kroma. Spraw •. . pimstw. Inst. Geol" 4, p. 442..,.-463, nr 3/4. Warszawa. .'
QLOWACKI . E .. (1959) - Skały egzotycz·ne z warstw lstebniańskicl1. w Janko.wej , . . w Karpatach środkowych. Roc2lJl . .fol. Tow. Geol., 29, nr 3. ,Kraków· . .-,uRKIEWICZ H:' (1959) - Poa.iomy otwornicowe paleogenu wschodniej Części jedno,.·
stki śląskiej. Roczn. Pol. Tow.· Geo!., .29, lP. 23~252, nr -3. Kraków, KREUTZ S.(IOO6) - Der . Granit der PrakarpatE!!l und seilne .:6ezieIW.ng zu den .
. benacllbarten Grani:tmassiven. Bull. illitem. Acad.PoI. Sc. et; Lef;t~" [2],.
'. p. 395. Kraków. . . '/.
TEIĘSEYRE H. (194'7)-Budowa geologicznaolrolic Węglówki. Na1ta, 3, p,1'46-:-449,.
,. . . . 1~190, 22~224,25&-261f oc 5-9 .. Kralków. ' . '
St:rzeszczenie -1013
WDOWIARZ S. (1953) -,o'Geologia fałdu Go:"abowndcy.Biul. lnst.'Geoł.,·120,p. 1-65 .
. ,'. Warszawa.
WIESER T. (1~949~ - Egzotyki krystaliczne w kredzie śląsltiej okolic Wado wic. Roczn.
Pol. Tow. Geo!." [1946}, 18, p. 37-105. haków.
WIESER T. (1008) - Pochodzenie budowy pasowej ł wt6rnychzbliźniaczeń, na przykladzi.e plagio.klazów skał magmowych Mrzygłodu. Roczn. Pol. Tow.
GeiOl., 27,.p. 26-50. Kraków.
Orams:CJIaB B,lI;OBSDK; Ta~~ym BH3EP
'3K30THKH B CKJlA)Um l'PABOBBHD;&I (KAPDATliI)
Pe3IOKe
B, pa60Te' "reoJlOrHS CKJIa~ I'pa6~" (C. B1l:0BJ0It, 1953) IIPKB~, CBe-
~eHHSł o nOJłBJleBHH KOHl'JlOMepaTOB c KpHCTaJlJlH'iecKHM MarepHaJlOM. CaMhIM lDDK-
BHK rOpH30HTOK, B KOTopOM oa KOaCTaTHPOBaH, JłBJlaIOTCS JlbrOTCKHe CJlOH B pafl:oae JIIoT'm. KOHl'JlOlliepaT 3aJleraeT B J a lDDKaeR 'ł8CTH B nOJlOJKeHHH aaaJlOrH'łHOM
c KecToaaXOJK~eBHaMH B KpacaoR H BearJlIOB~e. BTOPhIM r0pH30B'1'OM C. K.0lU'JlOKe- paTaMH JłBJIaIOTCS '1apaOJKeKCKHe nec'laHHKH. KpH~aJl.inNecKHA MaTepHaJi. nOJłB
~e-rCa B' npOcJloAKe c.ń~eBo-KOHl'JlOMepaTOBOtL Jf3' SToR npocJloAKH
A. .
q>Jlemap (1912) OIIHcaJl cPayHY rJlaBHhlM: 06pa30M naJleO~eaOBYIO. TpeTID4 rOpH3~OM '~ SK3o- THKaMH JłBJlSeTCS ~eHJKKOB~ nec'IaHHX. HccJle~eMbrlł KaTepHaJl co6paa B IOJK- aoR '1aCTH ,lI;oMapaA3a, 113 xpafun.Ix BOCTO'IHbIX 06aaJKeHH:lt nec<JaHHKa. nOCJle~cepHa, 113 KOTopOJi: c06paHhI SK3OTHKH, STO xpocaeaCKHe CJlOH B pafI:oae CTapa Becb.
TyT SK3OTH'IecKHJł KaTepHaJl npe~e Bcero COCTaBJUUOT ~O'UłhIe nopoW>L no nerporpacPH'iecKHM HCCJIe~OBaHHaM nopo~ COCTaBJIaIO~e 9K3OTHKH H3 CKJI~KH I'pa60B~ I!pJIH~neJKaT K OTHOCHTeJlbaO a~KHOl'HM neTPpl'PacPH'iecKH-re- aeTWłeCKHK mUaK. 3K3O'l'JReame 'nopo~ H3 JlhroTCKHX CJlOeB ceJlaJlIoT'la onpe- ,lleJleHhI KaK: ,llByCJlIO~oJi: rpaHHT JleAKOTOaaJIHTPBOro Tmla, aJIaCKHT.~, po1l:CTBea- HhDt eMY 8UJIHT H nerKaTHT, meAchI nC8MMHTOBOrO, peJKe neJIHTOBOro TmlOB c ,xa- paKTepaoR 6JlaCTOKaTaKJlaCTH'IecKOR HJlH 6JlaCT01llHJlOHHTOBOR CTPYKTYPQA. THml'l- Bhle nOJleBOnmaTOBhIe pol'OBJłKH (Hornfelsen) H xaJlb~e,lloaHThl ocaAQ'lHoro npo- HCXO~eEnsa (,iCherl"). '
KOKUJleKC SK30THK0B 'C06Pamn.JX 113 HCTe6RfIIHCKHX CJloeB B OxpeCTHOCTax BJIH3-:-
Bero' aeMHOl'O 6ora'le BH,llaMH. Jf3 rJly6HHHhIX nopo,ll npe1l:CTaBJIaIOT HBTepec a1l:a~
KeJIJIHThl' c K0a3GmrroBoR CTpYJtTYpoJi:. CBa3aHBhIe reaE!TH'!ecKH c K8JlbWH HHTPy3W-
BaMH, KaK Ba 'STO YKa3hlBaeT HX nOJlOCaTOe crpOeHHe. K01lOllarKaTH'ieclWMH c amm aBJImoTca aJlSCKHThL
Haps1l:Y c naparaeJi:CaMH 6JlaCTOKaTaKna3HTOBOrO H 6naCTOMHJIOHHTOBOrO 'THUOB BaKe'leHO HaJIH'lHe 60nee pe~ 6HOTHTOBhIX oPTOraeJi:coB, raeAcoKBa'p~B, nap:-
~B H q,HJIJIJlTOB. HarepecaoR łlBJlSeTCS aaxoAKa scPcPY3HBHbIX· nOPDA THIUl 1l:Ha- 6a30BhlX nOPcPHPHTOB K CcPepOJlHTOBhlX nOPcPHPOB.
3K3o'I.'HKH H3,l1;OMapa}t3a' H3 . ~eHJKKOB~ KOHl'JlOMepaTOBCOCTOaT,' Bapll,lO' c BhmleynoKaHYThlKH a1l:aM:eJIJIHTaMH 'H3 OPTOraeRcOB H naparHeAcoB, 'l'aKJKe H3 rpaaynWrOB, KeTa~a6a31i ·H·'Ji~.
