Karta pracy z mapą konturową
Wojny z Kozakami i Turcją
Wykonaj ćwiczenia związane z mapą.
1. Wstaw literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – obok wypowiedzeń fałszywych.
Zdanie Prawda/Fałsz
Bitwę pod miejscowością oznaczoną na mapie literą A wygrały wojska polskie.
Obroną twierdzy oznaczonej na mapie literą E kierował Jeremi Wiśniowiecki.
W 1620 r. Stanisław Żółkiewski przegrał bitwę w miejscu oznaczonym na mapie literą B.
Ojczyzną Kozaków były ziemie oznaczone na mapie literą D.
Pokój kończący wojny z Kozakami zawarto w miejscowości oznaczonej
na mapie literą C.
2. Zaznacz na mapie:
a) poziomymi kreskami tereny Rzeczypospolitej objęte działaniami wojennymi z Turcją w latach 1672–1676,
b) kolorem zielonym miejsce bitwy z Turcją, którą Rzeczpospolita wygrała w XVII w., c) niebieską linią najdalszy zasięg najazdu moskiewskiego w latach 1654–1656.
3. Zaznacz na mapie pionowymi kreskami najdalszy zasięg powstania Chmielnickiego.
Następnie oceń, czy powstanie, w porównaniu do wojen prowadzonych w XVII w. przez Rzeczpospolitą z sąsiadami, miało ograniczony, czy szeroki zasięg. Podaj dwa argumenty uzasadniające Twoją wypowiedź.
• ...
...
• ...
...
4. Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia.
A które horody i ziemie, w tej przeszłej wojnie, są od Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego zawojowane i zostają pod władzą i dzierżeniem Jego Cars[kiego] W[ieliczestwa], to jest Smoleńsk ze wszystką siewierską ziemią i z horodami i z ujazdami [...]. A z drugiego kraju, gdzie są siewierskie horody, około Czernihowa, wszystkie horody i ziemie, jakiemikolwiek nazwiskami i uroczyszczami nazywane, zostawać mają wszystkie w stronie Jego Carskiego Wieliczestwa. A w stronie Jego Królewskiej Mości od Dniepru, co pod Kijowem i przez wszystek ten kraj [...] przez teraźniejsze przymierne lata od teraźniejszego czasu i dnia należeć będzie [...].
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 17, oprac. B. Baranowski, Warszawa 1960, s.
11–12.
A. Podkreśl na mapie jedną linią nazwę miasta, w którym zawarto przywołany w tekście traktat. Następnie zapisz obok rok jego podpisania.
B. Zaznacz na mapie ukośnymi kreskami tereny, które przyłączono do Carstwa Rosyjskiego na mocy zacytowanego dokumentu.
5. Na podstawie ilustracji przedstawiającej monetę wybitą w 2002 r. na Ukrainie z okazji 350.
rocznicy jednej z bitew powstania Chmielnickiego wykonaj polecenia.
A. Podkreśl na mapie dwiema liniami miejsce upamiętnionej na monecie bitwy.
B. Wyjaśnij, dlaczego ukazana moneta została wybita przez władze ukraińskie, a nie polskie.
...
...
...
...
...
6. Zaznacz na mapie:
a) literą „K” miejsca bitew wygranych przez powstańców kozackich, b) literą „R” miejsca bitew wygranych przez wojska Rzeczypospolitej, c) literą „T” traktaty i ugody zawarte przez Rzeczpospolitą z Kozakami.
