Pionier. 1925, nr 1-2

(1)

r ' T

t w t w w w w w w

* t v ▼ ▼ v " v y t ? y v y y y T T T y T y y y T y T <

4 0 3 5 6 3

I I I

PIONIEROM.

Jeśli serce w piersi za ciężkie, pierś rozetnij i serce r w ij!

Wyściel drogę wiośnie zwycięskiej mostem ramion, purpurą krwi.

Jeśli z pieśni krew nie wytryśnie, starczy okrzyk rozgrzanych luf.

Wytęż o czy! Zęby zaciśnij!

S taw aj w szereg! Nie trzeba słów.

Cóż, że depcą? Cóż, że są siłą?

Cóż, że miażdżą kolbami tw arz?

W mur głowam i! Serca przez w yłom ! W dni B astylji zw ycięski m arsz!

W pierś niech biją młotem

^—

nie pęknie.

Zatnij usta, choć w ustach k r e w ...

Jeszcze będzie jaśniej i piękniej, będzie radość i będzie śpiew.

W ŁADYSŁAW BRONIEWSKI.

k ° \ 5 Q>b

Ul . Ą f \

(2)

^ M y i rzeczy w isto ść polska.

Ś w ia to p o g lą d n a s z nie je s t dz iełem d nia. J e s t dz iełem ciężkich zm a g a ń w e w n ę trz n y c h , w a lk i z w p a jan e m i nam p rz e z dom , szk o łę, k o śc ió ł i p ra s ę r e a k cyjnym i p o jęd am i.

M u sim y się z te j pleśni o trz ą ść , n a b r a ć u fności d o nieu stan n ie plu g a w io n y c h p r z e z w ro g ó w n a sz y c h i znie

k s z ta łc a n y c h idei. P r z e d nam i sto i w a ż n e z ad an ie — n a b iałej k a rc ie n a sz e j m y śli m a m y w ypilsać zgłoski now ego ideału, k tó re m u ju ż niezm iennie s łu ż y ć b ę d z ie m y z c a łą m ocą n a sz e g o e n tu zjazm u i bezW izględnem p ośw ięceniem dlań innych stro n n a szeg o ż y d a . W ięc d z ia ła jm y z p e łn ą św ia d o m o ścią . Jak ją z d o b ę d z ie m y ? Idee n a sz e nie s ą od ż y d a o d e rw a n e . W y r a s ta ją one z is t

n ie jący ch sto su n k ó w m aterialn y ch , w y p ły w a ją z O taczającej n a s (rze czyw i

sto ści b y rz e c z y w is to ś ć tę zm ieniać.

D la te g o św iad o m ie u k sz ta łtu jm y n asz sto su n e k do o ta c z a ją c e j n a s rz e c z y w i

s to ś c i S p ó jrz m y jasn y m , niezam g lo n y m w zro k iem n a tę p olską rz e c z y w isto ść . Na. P o lsk ę o d a rtą z b ły sk o tliw y c h szat przedniepodległościoiw ej ro m an ty k i m a rzy c ieli, p o zb a w io n ą fa je rw e rk ó w m ę- . czeńskiej aureola w ielkiego jałm użnika.

S p ó jrz m y na nią ta k ą , ja k ą je st, ja k a n a s o ta c z a i k tó r a ju ż p o tą d m am y.

Polska r z ec zy vIstość — to polska nędza. T o b e zn a d z ie jn a n ę d z a 200 ty  się c y b e z ro b o tn y c h , sk a z a ń c ó w n a g łó d i p o n ie w ie rk ę , nie z n a ją c y c h sw e g o ju tra , k tó r y m i dziś n ic d o b re go n ie w ró ż y . D la .nich niema&z po

m o c y _ ja k iś milion z ło ty c h m ie się c z n ie na zap o m o g i — p r z y f r a s z c e 250 mil jo n ó w d la k a p ita listó w . T o n ę d z a m ilio n o w ej rz e s z y robotn ic zej, n ie z n a ją ce j p ełn e g o ty godnia1 p ra c y , tr w a ją cej w n ie u sta n n e j o b a w ie re d u k cji — to n ę d z a górn ik a , w łó k n ia rz a i m e ta  lo w c a , n ę k a n y ch n ie ro z w iąz aln e m p y ta n ie m : jak im to c u d e m śm ie sz n ą 2- zło to w ą d n ió w k ą w y ż y w ić i o dziać sie b ie d w y g ło d z o n ą ro d zin ę ?

Jak im c u d em — p y ta m y . Jak im to cu dem , g d y z Jask i rz ą d o w e g o a r b i t r a żu, a sw e j n ie w ie rz e w w a lk ę i w ła sn e s iły z a d o ś ć — w łó k n ia r z łódzki p r z y 30% w z ro ś c ie d r o ż y z n y p o p rz e sta ć m usi n a łO -pro cen to w ej p o d w y ż c e . W ie rz y li w p o n a d k la so w o ść r z ą d u b u r - żu a zy jn eg o , w jeg o b e z s tro n n y a rb itra ż , niepom ni w y p ró b o w a n e j tr a d y c ji b o jo w e j p ro le ta rja tu łódzkiego.

G d y g ó rn ik p r z y 10-godz. a h u tn ic y i m e ta lo w c y p r z y 12-godż. d n iu p r a c y b a c z n ie je sz c z e u w a ż a ć m uszą na p rz e d się b io rc ó w i s w y c h p se u d o -p rz y - ja ció ł, c z y c z a se m nie p o w tó r z ą n a ich s k ó rz e sie rp n io w e g o p a k tu o dalszej zn iż c e p ła c ?

I^^Pil^^^^ii9Sis^si5^s«ss©sissassi5®a9(5^asia6aa!5 PIO N IE R 6ę-^®ss^>5isa9s?S9s®s®issB®e<oesa9s^s® 2 s

(3)

eesas 3 sis^sBseiisfiS^sesassifs^sstsaesisastócsas P IO N IER ®i^^sis^68§^<3i5SM(o5®^©eśa£ essaseisas 3 susss

N a m argin esie p ion ierstw a.

C o ra z w y ra ź n ie j ry su je się te re n i tre ś ć naszej p ra c y . S ta ją p rz e d nami, u czestn ik am i te g o ruchu, p ew n e z a g a d nienia, k tó re w y m a g a ją u s y s te m a ty z o w a n ia i w y jaśn ień . Nie b ę d zie to je sz cze jeg o te o rja i m e to d y k a . J e s t to m u

z y k a p rz y sz ło śc i. M o g ą się o n e zro d zić jed y n ie w p ro c e sie p r a c y e k sp e ry m e n talnej. N ie je s te ś m y w tej szczęśliw ej sy tu ac ji, b y m óc z ąb k u jące m u ru ch o w i pionierskiem u z g o to w a ć w y g o d n e po d - ścielisko w ie d z y te o re ty c z n e j i p ra k ty c z n y c h w sk a z ó w e k m eto d y c zn y ch . Nie ro z p o rz ą d z a m y odpow iednim m a te r

iałem in stru k to rsk im i odpow iednim i śro d k a m i m aterja ln em i. O g ra n ic z y ć się te d y m usim y do n ak re śle n ia ogóln y ch k o n tu ró w naszej p ra c y i ideologii.

M usim y z d a ć sob ie s p ra w ę z p rz e szło ści n a sz eg o ruchu, tera źn ie jszo ści i p e rsp e k ty w .

CZEM BYLIŚM Y?

L a ta 1920 - 21 sta n o w ią w a ż n ą d atę w historji ru c h u m ło d zie żo w eg o w P o l

sce. Z a k o ń c z y ła się w o jn a z R o sją S o w ieck ą. R o z w ia ła się w re sz c ie od w ie- kóW trw a ją c a leg en d a niepodległościo

w a — P o ls k a p rz e s ta ła b y ć m item — s ta ła się rzec z y w isto śc ią . D la nikogo me mogło u leg ać w ą tp liw o ści, że P o lsk a istnieje i że jej b ez p o śre d n io nic nie g r o zi. S u ro g a t idei, o bleczon w „nadziei z ło te m alo w id ła", trw a ją c y w d u szy kilku pokoleń polskich, w szczególności polskiej inteligencji — w y g a s ł. P o w s ta ła z iejąca zw ątpieniem : p u stk a. Z w ą t

pienie to o b ró ciło się o s trz e m n ie ty l- ko p rz e c iw istn ie ją c y m w P o ls c e w a ru n k o m sp o łe c z n y m i p o lity c z n y m , ale i p rz e c iw s w y m p rz e sz ły m ideałom ; o k a z a ła się o czo m p o w ra c a ją c e j z fro n tu m łodzieży, b e z tre śc iw o ść jej p o p rz e dnich w a lk i m a rz e ń . Z ra d z a się nieu

b ła g a n e p y ta n ie : o co 'w a lc z y liśm y , cz ego b ro n iliśm y ? N a c o p rz e le w a liś

m y k r e w n a s z ą i b r a c i z z a ru b ie ż y ? T a ro z w a g a k r y ty c z n a z w ra c a się ;w

■pierwszym rz ę d z ie przec iw m ilitary z- m ow i, budzi silny ru ch a n ty m ilita ry - sty c z n y . I t a n u ta d o m in o w ała w „ P ło m ieniach". S ta lo w y hełm , durna m ło

d y ch w o ja k ó w s p ie sz ą c y c h n a front, p o cz ął p rz y b ie r a ć zło w ro g ie k s z ta łty t r u m iennego w iek a, z p o d k tó re g o w y z ie r a ła tru p ia tw a r z m ilitary zm u . W ojna, p o zb a w io n a p o św ia ty id e a łu sta je się ja k ą ś b e z ła d n ą szarp a n in ą, k r w a w ą rz e zią, w s tr ę t jen o budzącą.

Ale n e g a c ja u stro ju sp o łe c z n e g o P o l

ski, n e g a c ja w ła sn e j p rz e sz ło śc i — w ła snej epopei fro n to w e j nie w y s ta rc z a ła i w y s ta rc z y ć nie m o g ła d la ty c h , k tó r z y szukali now ej w ia ry . P o c z ę to szu k a ć p o z y ty w n y c h ideałólw. P o c z ą ł s ię p ro c e s k ry s ta liz a c y jn y tej części m ło d zieży polskiej. Jej b u n ty , p rz e b ły sk i, ś w ia te łk a i ś w ia tła r o z p a liły o gnisko

„P łom ieni".

„ P ło m ie n ie" p rz e s z ły sw o ją ew olucję w r a z z m łodzieżą, k tó re j do cz a su b y ły w y ra z e m . Z n ie w y ra ź n y c h z a ry s ó w g ó rn y c h , u czu cio w y ch w zlo tó w , ro z p ie rzch ły ch m a rz e ń , frazeo lo g ii p o stę - p o w o -p acy fisty czn ej z a c z y n a ją się lw y- łan iać k o n tu ry św iato p o g ląd u . C o ra z cz ęściej p o c z ę ły się u k a z y w a ć w „ P ło m ie n iach " a rty k u ły o n o w y m fund am en cie m y ślo w y m i zu p ełn ie skończonej stru k tu rz e ideow ej. Ale z drugiej stro n y , p o z a n ie w ą tp liw ie sz c z e rą , w p e w n y m o k re sie tw ó rc z ą , bo w sw y m b u rzliw y m c h ao sie zw ia stu ją c ą s ło ń c e idei, p ełn ą b a rw n y c h efe k tó w frazeologią, p o czął się cz aić z w y k ły opo rtu n izm sp o łeczn y . B r a k sta n o w c z y c h definicji w o dniesie

niu dó n a jw a ż n iejszy ch z a g a d n ień ru chu socjalisty czn eg o , p r z y ję ty z a m e to dę m y ślo w ą je s t najlep szem ź ró d łe m im p o ten cji w czy n ie, n a jlep szem ź ró d łem oportunizm u.

M łodzież o ta c z a ją c a z w a rte m kolis- kiem „ P ło m ien ie" p o c z ę ła sz y b k im k ro kiem z m ie rzać na u b itą dro g ę u gruntor w a n y c h w re a ln e m ż y ciu sp ołecznem z a sa d , ale... bez sztan d a ru . C o ra z to Wolniej, c o ra z to o ciężałe j p o d ą ż a ł z a arm ją, b y w re sz c ie u tk n ą ć w m a rtw y m punkcie. „Płomienie" i ich czytelnicy rozeszli się na inne ścieżk i. Z e rw a n a z o  s ta ła ich w z a je m n a łą c zn o ść. „P łom ie

nie" d y m iły re sz tk a m i ogniska.

D laczego je d n a k m ó w im y w c ią ż u

„P ło m ien ia ch ", ich czy te ln ik a c h i o ich w zajem n y m s to su n k u ? D laczego nie w sp o m in am y o istn iejący m ru c h u w o l- n o -h a rc e rsk im i o jego o d rę b n o śc i? B o ru ch w o ln o h a rc e rsk i do III Zjazdu

1. nie stw o rzy ł sw ej organizacji;

2. nie d ow iódł niczem sw e j odrębno

ści, a tem sam em praw a do stałego Ist

nienia.

O o rg an izacji w W olnem H a rc e r

stw ie tru d n o w o g ó le m ów ić. B y ły z ja z dy, k tó ry c h u c h w a ły nikogo do niczego n ie zoboiw iązy,w ałyj b y ła c e n tra la nie k o m unikująca się z e śro d o w isk am i i śro d o w isk a nie z n ające sw e j oentrali, czło n k o w ie nie w ie d z ą c y nic o siwojem cz ło n k o stw ie i nieczło n k o w ie do. niego się p rz y z n a ją c y , nikom u w re sz c ie na p ro p ag an d zie nie z a leżało , p o p rz e sta ją c

n a sym p atjach , w ła sn e m sam o u św iad a- m ianiu się i . p re n u m e ra c ie „P łom ieni".

A w ię c k ró tk o : b y ł r u c h —• organ izacji ni© b y ło .

A czem że b y ł sam r u c h ? B y ło to zg ru p o w a n ie d e z e rte ró w H a rc e rs tw a oficjalnego, k tó r z y tr a k to w a li W o ln e H a rc e rstw o ja k o p o m o st do innych, o k re ś lo n y c h politycznie j sp o łeczn ie o r- g a n izacy j m ło d zieży i sta rs z e g o sp o łe cz e ń stw a . I c z y ż sam fak t, ż e m łodzież ta re k r u to w a ła się w .ogrom nej W ięk

sz o śc i z o ficjalnych z w ią z k ó w h a rc e r

skich, m oże b y ć d o sta te c z n y m ty tu łe m do tra k to w a n ia ru ch u w o ln o h a rc e rsk ie - go, ja k o n o w ej odręb n ej fo rm y ru c h u m ło d z ie ż y ? B a ! C i w e te ra n i h a re e rs tw a , z e zro z u m ia ły c h z re s z tą p rz y c z y n , zv spe cjaln y m niesm ak iem o dnosili się do cz y n n ej p r a c y h a rc e rs k o - w y c h o w a w czej, d ą ż ą c je d y n ie d o sk ry s ta liz o w a n ia sw e g o św iato p o g lą d u społecznego' i czy n n ej p r a c y jrolityczno - społecznej.

W o ln e H a rc e rs tw o b y ło w ię c tylko i jed y n ie socja lizu jący m ru ch em m ło d zieży inteligenckiej i nie re p re z e n to w a ło n icz eg o w ięcej niż inne so cjalisty czn e o rg an izac je m ło d zieży , c h y b a , że b r a k k ry sta liz a c ji id eo w ej. T e n b ra k k r y s ta lizacji ideow ej b y ł r a c ją jego istnienia.

D la te g o W o ln e H a rc e rs tw o z o k resu p rz e d ro z ła m o w e g o b y ło ru ch em p rzej

ścio w y m , sezonow ym .

W olne H arcerstw o upadło, ale żyje Zw iązek Pionierów . Nie je s t to ty lk o zm ian a n a z w y ; W c h o d z ą tu w g rę ró ż nice z a sad n icze. Nie je ste śm y g ru p ą u- ciek in ieró w z H a rc e r s tw a oficjalnego, k tó r z y w negacji ideologji Z H P -u d o ch o dzą do z a p rz e c z e n ia jego m eto d y w y c h o w aw czej, do zig n o ro w an ia c z e rw o n eg o skau tin g u . Z w iązek P ionierów , m a w ła śn ie b y ć o rg a n iz a c ją czynnej p ra c y w y ch o w a w c z o -p io n ie rsk ie j. I z a p ra w d ę s p e cy ficzn y p o sm ak p ro w o k a c ji m a p rz e d s ta w ia n ie is to ty ro z ła m u w H ele- nó w k u pod k ą te m w id z e n ia p o lity c z nym , ściśle pod ziału n a s o c ja listó w i k o  m unistów . P o m ija ją c ju ż fa łs z e rs tw o p r a w d y w ty m po d ziale (por. d e k la ra cję id e o w ą Z w . P io n ie ró w ) — z naczenie III. Z jazd u Z. W . H. w historii ruchu w o ln o h a rc e rsk ie g o z o s ta ło tu c a łk o w i

cie z ig n o ro w an e. Z naczenie III Zjazdu tk w i w p y ta n iu : c z y w o ln e h a rc e rs tw o b ęd zie efe m e ry d ą bez w y r a z u i odręb n ej tr e ś c i, c z y te ż tw ó rc z y m ru ch em w y c h o w a w c z y m m ło d zieży ro b o tn iczej?

U źródeł rozłam u stała spraw a ce lo  w ości ruciiu. W p ro w a d z e n ie m doń b y ło p rz y jęcie jednolitej, obow iązującej d e k la ra c ji ideow ej. N a le ż a ło stw ie rd z ić dla ko g o i z kim p racu jem y . I cz y ż p rz y ję cie o b ow iązującej, so cjalistycznej d e k la rac ji ideow ej m a dow o d z ić o k rzy czan e]

„p o lity czn o ści" i (policja!) kom unizm u naszej o rg a n izacji? S k ąd te w ie śc i, a co c ie k a w sz e dla czyjego dobra?-

CZEM BYĆ W INNIŚM Y?

(4)

scsag 4 sc^ sc^ sts^ e^ sasecsjssesassesasscsas PIONIER ses^sesassesass^sasscsass^assBsastoesas 4 sssas

Czemże jest pionierstwo? Jakież za

dania stoją przed naszą organizacją?

W ychowanie dziecka robotniczego:

1. na socjalistę (wchodzą tu w grę czyn

niki polityczno - społeczne i etycznej);

2. na tęgiego życiowo i fizycznie czło

wieka. Z szeregów naszych w yróść ma młody zastęp junaków, niezłomnych w swej idei i nieulękłych w walce, o czy

stych rękach i jasnym stosunku do sie

bie, ludzi i idei, zaradnych i wiecznie tw órczych w życiu. Takiem ma być no

w e pokolenie klasy robotniczej.

Jak to osiągniemy? Z góry zapowie

dzieliśmy, iż na ścisłe i pełne opracow a

nie wskazówek metodycznych dla pra

cy — jeszcze nie czas. Ogólnie rzec mo

żna, że w pracy pionierskiej spożytko

wane winny być wszystkie zdobycze nowoczesnej pedagogiki (system szkoły pracy, doświadczenie i przemyślenie własne dziecka itd.) oraz harcerskość z jego hasłem : przez naturę do człowie

czeństwa. Stosunek pioniera do natury nie jest tylko ukochaniem jej; pionier nie tylko kocha piękno przyrody, ale umie również opanować jej siły. Taki jest stosunek człowieka pracy do przy

rody.

Ale... zapytacie się: cóż, |w takim ra

zie, dajecie więcej oprócz zwykłej pe

dagogiki? Jakiż jest odrębny zakres waszej p racy? Czyż nie stanowicie su- rogatu szkoły socjalistycznej, szkoły pracy? Tak i nie. Niewątpliwie w okre

sie obecnym i przez długi jeszcze okres czasu panowania średniowiecznej nietmal buirżuazyjnej szkoły „ludowej1* i przez dłuższy jeszcze okres panowania bur- żuaizyjnej psychiki i pojęć wśród nau

czycielstwa — praca nasza będzie mu

siała się obracać w szerszych znacz

nie granicach, niżeli leżałoby to w jej zakresie. Ale ruch nasz nie wygaśnie naw et wtenczas, gdy nowy typ szko

ły zostanie całkowicie zrealizowany.

Bo zadaniem naszem nie jest ściśle wychowanie, a ruch samowychowaw- czy, ruch pionierski. Będzie to w łas

ny tw ór tej młodzieży przez ludzi bli

skich! jej wiekiem i duszą kierowany.

Będzie to jej w łasny świat przez nią samą budowany. W nim będzie się w y

rażać zakorzeniona w instynkcie po

trzeba społecznego czynu i wspólnej pracy, w nim będą się realizować kwia

ty w yobraźni młodzieńczej, która nie zna równej sobie, a która dziecku każe w każdej dziurze budować zaczarow a

ne jakieś św iaty z bajki-

W tym zakresie pionierstwo ma za

pewniony żywot. Dzisiaj sięga ono da

lej. Kształtować ma nieitylko charakter, ale i światopogląd młodzieży robotni

czej. Spełnia ono tem samem rolę re

wolucyjną.

CZEM JESTEŚMY?

A teraz kilka słów o tem, czem je

steśmy, czego od siebie żądać win

niśmy.

Pionierstwu w jego stanie obecnym dużo brakuje do doskonałości. Ciążą na nas jeszcze silnie tradycje Wolnego Harcerstwa. Jesteśm y niemal wyłącznie ruchem młodzieży uczącej się powyżej lat 17 i nie wyszliśm y poza ram y pracy kółkowo-ośiwialtbwej. Nie twierdzę, iż należy zryw ać z tą formą pracy. Sądzę nawet, że będzie ona stałą podstawą organizacji starszych pionierów. Ale bę

dzie też tylko elementem, etapem pra

cy pionierskiej, w każdym zaś razie nie panującą wszechwładnie formą o r

ganizacyjną. Ten typ pracy musi zo

stać sprowadzony do w łaściw ych g ra

nic.

Bezpośredniem zadaniem, jaki© przed nami staje będzie przebudowa organi

zacji przez skupienie w jej łonie zastę- pówi pionierskich w wieku poniżej lat 16. Organizować winniśmy, a na szer

szą skalę jedynie możemy, młodzież robotniczą. Nie tylko ze względu na cel i zadania naszego ruchu, ale też dzięki specyficznym warunkom życio

wym dziecka i młodzieży w yrosłych ze środowiska mieszczańskiego. Bo

wiem dzieci inteligencji' i mieszczań

stw a znacznie później dojrzewają i w tym wieku rozporządzają minimalną dozą isamodzielności osobistej i ducho

wej w stosunku do otaczającego je bur- żu-azyjnego środowiska.

Tę pracę musimy z całą energją podjąć. Nie jest to zadanie łatwe. I nie tego wielu z naszych braci i1 sióstr szukało w naszej organizacji. Niezawod

nie, postawiwszy zręby swego świa

topoglądu, opuszczą nasz ruch dla szer

szej areny polityczno - społecznej. Po

zostaną nieliczni. Ale tym nie wolno od

puszczać rąk i porzucać młodej pla

cówki.

Żądać musimy od siebie trzech rze

czy: zrozumienia celowości naszej p ra

cy, inicjatywy organizacyjnej i w y trw a

nia. A przedewszystkie-m siły w y trw a

nia na nowym, często mało nam zna

nym terenie. W ytrw ania do chwili, gdy nadejdzie nowa zmiana. Skąd? Z zew nątrz lub z pośród naszej najmłodszej pionierskiej braci. Ruch nasz nie jest wszak obliczony na dzień dzisiejszy.

Tw orzym y kadrę jego dla przyszłości.

W iedzmy — i to niech będzie otuchą naszą w pracy — że ta nieliczna kadra z chwilą zmiany objekltywnych w arun

ków społecznych, zmienić się może w miljonową falangę pionierską. W pa

trzeni w tę świetlaną wizję, wpatrzeni w przyszłość — kształtujm y teraźniej

szość.

I jeszcze raz: w ytrw ania na nowej placówce ruchu młodzieży robotniczej.

Stef.

Jak pracować wśród dzieci?

Pionierstwo jak wszelki ruch -skau

towy posiada dla starszej młodzieży znaczenie drugorzędne. Nie w ystarcza jej ono. W łaściwem jego zadaniem jest ogarnięcie dzieci proletariackich, za

pewnienie im najszerszego rozwoju u- mysłowego i fizycznego i przygotow a

nie ich dó przyszłego udziału w życiu społecznem przez wyrobienie uświado

mienia klasowego i wdrożenie ich do pracy wogóle, a do pracy organizacyj

nej w szczególności. Jeśli nie czyni te

go — jest zbędne.

Niestety, dotychczas zrobiono w tym

•kierunku niesłychanie mało. W. H. pra

cy wśród dzieci nie prowadziło wcale (jeśli ni© liczyć pewnych, dość nieu

dolnych prób redakcji „Płomieni-). My** pracę tę zaledwie rozpoczynamy.

Praw da, że organizowanie proletar

iackich grup dziecięcych napotyka na liczne trudności. Dzieci, które skupia

my są zazwyczaj dość zaniedbane, często zdemoralizowane wpływiem uli

cy. Trzeba wielu w ysiłków by przy

zwyczaić je do planowej pracy j kar

ności, niezbędnej w każdem zrzeszeniu.

Z drugiej strony spotykamy się często z nieufnością, jeśli nie w yraźną niechę

cią rodziców. Dzieci robotników, któ

rzy bi-o-rą czynny udział w ruchu ro botniczym jest w prawdzie łatwiej orga

nizować, lecz one najmniej może po

trzebują naszego wpływu.

Nienajmniejszą także przeszkodą jest brak sił kierowniczych w naszych w ła

snych szeregach.

Burżuazja dawno zrozumiała jak wielkie ma znaczenie opanowanie u-my_

słó‘w dziecięcych. Dowodzą tego pro

wadzone z dużym nakładem pracy wszelkie skautowe związki nacjonali

styczne od ZHP-.u do „,Szomrów“

włącznie, dowodzi bogata tendencyjna literatura dziecięca i licznie tygodniki, dowodzi wreszcie nienawiść do ruchu pionierskiego, tam gdzie się takow y rozwinął. (Przykładów nie brak: -roz

wiązanie w swoim czasie niemieckich grup dziecięcych jako „niebezpiecznych dla ustroju państwowego, sądy nad 11-leitnimi „wywrotowcami w Amery

ce itd.). Co przeciwstawiamy pracy re

akcjonistów? Nic, albo prawie nic.

(5)

Brak nam doświadczenia i fachow

ców :w tej dziedzinie. Często spotyka się tendencję przenoszenia żywcem form1 organizacyjnych baden-powełlow1 - skiego skautingu na ruch pionierski.

Jest to najczęściej błędne. Zewnętrzne bowiem formy tych organłzacyj łączą się ściśle z ich ideologią. Niepodobna budować drużynę pionierską na wzór drużyn ZHP z całą ich wojskową dy

scypliną, rangami, mianowanymi zastę

powymi, raportami i formalistyką. Na

w et sposób prowadzenia pracy ręczne]

i ćwiczeń fizycznych nie nadaje 'się do naśladowania w oddziałach pionier

skich. Jak należy tw orzyć oddziały pio

nierskie i jak prowadzić pracę by osiąg

nąć cel zamierzony?

Spraw a ta nie została jeszcze dość przemyślana, a przedewszystkiem nie- dość doświadczona. Pożądane byłoby, by w szyscy bracia i siostry zabrali głos w tej sprawie.

Poniższe uwagi posłużyć mogą za punkt wyjścia dla dyskusji, która .się niewątpliwie na łamach „Pioniera11 w y wiąże. Nie możemy oczywiście tw o

rzyć szablonu dla wszystkich grup, wszelki więc program musi być dość ogólnikowy i pozostawiać kierowniko

wi grupy wiele swobody. Tern staran niejszy musi być dobór kierowników.

Przystępując do pracy w danej kon

kretnej grupie dziecięcej muisimy brać pod uwagę : 1) środowisko z jakiego po

chodzą dzieci, 2) przeciętny wiek, 3) in

dywidualne skłonności. Należy unikać, zwłaszcza wśród starszych dzieci mie

szania elementów zbyt różnych; zastęp powinien tw orzyć dobrze zgrany ze

spół.

Pod względem wieku można podzie

lić dzieci na trzy grupy: 1) „malcy11 —

&-10 lat, 2) dzieci w wieku 11—13 lat i 3) starsze — 14—16 lat. Do grup starszych należy wciągać przede

wszystkiem dzieci zarabiające na siebie.

Grupy „malców11 mają znaczenie przygotowawcze. Nacisk kładziemy tu na zżycie się dzieci (wspólna praca,, po

moc wzajemna) wyrobienie pewnej kar

ności organizacyjnej, kształcenie samo- dzelności, wreszcie na rozwój fizyczny.

W ażną jest rzeczą rozbudzenie |w dzieciach zamiłowania do książek i do

bór odpowiedniej literatury (Niestety, w języku polskim znajdzie się bardzo mało książek godnych polecenia, zw ła

szcza dla młodszych dzieci). Na gru

pach malców system atycznych gawęd lepiej nie prowadzić, w dorywczych jed

nak rozmowach, na wycieczce, przy o- mawianiu przeczytanej książki itd. mo

żna pewne rzeczy omólwić. N aprzy kład: Znaczenie podziału pracy (przy wykonywaniu prac zbiorowych), woj

na, jako klęska dla ludności (obrazowo), nieróiwność społeczna, bohaterzy p ra

cy codziennej itd. Pogadanki możliwie nawiązy wać do osobistego doświadcze

nia dzieci. Z konieczności tem aty mu

simy rozpatryw ać w pewnem oderw a

niu od przyczyn i skutków. Uczymy tylko dzieci uważać pewne rzeczy za dobre, które należy popierać, a inne za złe, które trzeba zwalczać.

W ażną jest też rzeczą nauczyć dzieci odczuwać piękno pracy: m arynarz, lot

nik, górnik musi się stać dila nich takim samym bohaterem, godnym podziwu i naśladowania, jakim jest dla przecięt

nego chłopca ze szkoły polskie] — ułan.

Trzeba też wpoić w dzieci przekonanie, że posiadają one pewne obojwiązki w o

bec innych dzieci. „Pionier jest p rzy kładem dla wszystkich dzieci11 mówi rosyjskie pionierskie przysłowie. Pio

nier musi stać się organizatorem wspól

nych gier, prowodyrem w swojej szkoie i na swojej ulicy, opiekunem młodszych bąków. Od starszych dzieci należy w y magać czynnego udziału w kooperaty

wie szkolnej, tworzenia kółek samo

kształceniowych itd. Grupy malców po

winny być koedukacyjne, wśród star

szych dzieci będzie to trudniej przepro

wadzić. W jednej grupie może być 5—8 dzieci.

Przechodzę do grup II. kategorii - - są to już właściwe grupy pionierskie.

Dobrze jest jeśli się ma przy tw orze

niu takiej grupy choć jedno, dwoje

d zie c i b a rd z ie j r o z w in ię ty c h u m y s ło w o ,

względnie posiadających odpowiednie kierownictwo w domu. Nie wolno jed

nak ułatwiać sobie zadania przez przyj

mowanie tylko takich dzieci.

Tym pierwszym należy wyjaśnić, co właściwie tworzymy, względnie jak bę

dziemy pracować — podkreślając współ ną pracę, czytanie, sport, rozryw ki ja

ko najbardziej zrozumiałe, a potem ^{p o} lecić im dobranie reszty dzieci. P ierw sze kilka zbiórek poświęcamy na za

poznanie się z dziećmi, zdobycie ich za

ufania i zainteresowanie je pracą. Na początek można urządzić krótką kilku

godzinną wycieczkę, względnie zwie

dzenie czegoś. Na zbiórkach, na kw ate

rze wpro|wadzi'ć dużo wesołych giei, nauczyć nowych piosenek, a pogadanki skrócić do minimum. (Tematy: „Co bę

dziemy robili11, „Czy jesteśmy skauta

mi11 itp.). Lepiej też nie wym agać z po

czątku zbyt wiele karności. W razie wszelkich zajść jak najmniej moralizo- wać, raczej dowieść dzieciom, że sa

me sobie szkodzą, bądź też ośmieszać ich wady. Wogóle — im mniej instruk

tor będzie się narzucał, tern większy będzie miał posłuch i zaufanie.

Po miesiącu można przystąpić do sy stematycznej pracy: Utworzyć zastępy z obranymi zastępowymi (kierownik powinien mieć upatrzonych poprzednio kandydatów i tak pokierować pracą za

stępu, by ułatwić tym dzieciom w ysu

nięcie się na czoło), przeprowadzać sta

le gawędy, wprowadzać pracę ręczną.

Za punkt wyjścia dla gawędy służyć

może: 1) omówienie jakiegoś wypadku, zaobserwowanego przez dzeci (choro

ba w domu — pog. hygjeniczna, nier (szczęśliwy w ypadek — ubezpieczenia, bezrobotny — popularnie w yłożyć p rzy czyny bezrobocia, pobór — wojna i wioj- sko itd. 2) omówienie wycieczki 3) prze

czytana książka (streścić, podać nie

zbędne wiadomości nauk., przedyskuto

w ać treść). Z gawędami łączyć pracę — uwzględniając zdolności indywidualne dzieci. Przykład: Przeczytana książka

„W śród Indjan11. Pogadanka o ludach pierwotnych (pożądana wycieczka eto muzeum, ewentualnie pokazać na ry sunku broń i1 narzędzia pierwotne). Omó

wienie: i) Jak żyją i pracują ludy pier

wotne w różnych częściach świata.

2) Religja (powstanie, formy). 3) Etyka współczesna i etyka ludów pierwotnych '(wskazać również przyczyny). W resz

cie należy zaproponować dzieciom a) Zilustrowanie książki, b) narysojWanie, (przerysowanie) rzeczy widzianych, c) w ykpienie z1 gliny,względnie zrobienie z innego mateirjału, d) odegranie sceny z książki.

Należy też wprowadzić zasadę, że za

stęp samodzielnie wykonuje wszystko, co mu jest potrzebne (oczywiście o iie to możliwe). W tym okresie pracy cho

dzi przedewszystkiem n d a n ie d ziec io m m e to d y pracy ⁱ ujmowania zjaiwtisk. ^{N a}

le ż y nauczyć je zbliżać się do każdego zagadnienia z pytaniem: 1) skąd po

chodzi zjawisko, na czem polega i do

kąd prowadzi, 21) jaki ma być do danego zjawiska jego stosunek.

P raca taka trw ać będzie kilka miesię

cy (w zależności od poziomu umysło

wego zastępu). W tedy dopiero przystę

pujemy do poważniejszych pogadanek.

Najlepiej robić je cyklami. Naprzykład:

1—2 pogadanki antymilitairystyczne — już w nieco poważniejszem ujęciu. Cykl anty religijny (Jak pow stały religje. Róż

ne systemy. W skazać na związek mięr dzy trybem życia i religją ludów. Dog

maty a nauka). W reszcie przystępujemy do omaiwiania podstawowych pojęć so

cjalizmu (Złe strony kapitalizmu. Zmien

ność ustrojów. Ustrój socjalistyczny [nieco utopijnie]). Zresztą w propagan

dzie tej musimy się liczyć z charakte

rem dzieci.

Jaki będzie (stosunek dzieci do myśli i obrazów nakreślanych przez kierow- nika(czkę) ?

Jedne wezmą to raczej uczuciowo, inne zainteresują wyw ody teoretyczne.

Jedne będą pragnąć zniszczenia tego co jest, a inne budoiwy państwa przyszłoś

ci. Musimy umieć w ykorzystać zarów no miłość jak nienawiść. Kierownik w i

nien jednak rozwijać zapał i ofiarność wobec własnej klasy, niż nienawiść wo

bec burżuazji. Wychowujemy nowe po

kolenie, nie burzycieli, jak my, lecz ra dosnych budowniczych jutra.

Podobnie jak z dirugą grupą, praw a-

(6)

66339 6 SCSaSSSSaS PIONIER 663^6?^(51^®eesass«ss®®s^®sas®6®9s 6 SS539

dzić należy prace z starszemi dziećmi, tylko oczywiście praca może być o w ie

le poważniejszą i bardziej samodzielną.

Okres przygotowaw czy (II) może być krótszy, a 1 jest wogóle zbędny. Gawę

dy można częściowo zastąpić referata

mi. Plan pracy, kandydatury nowych członków itd. omawiać szczegółowo na zastępach, wogóle pozostawić im maksi

mum samodzielności przy jednoczesnej bacznej acz niewidocznej dla chłopców kontroli.

Tirzeba się też liczyć z faktem, że członkowie tych grup, bądź już pracują na siebie, bądź spędzają ostatnie lata w szkole. Wiele ujwagi poświęcić mu

simy ich stosunkowi do pracy i planom na przyszłość. Należy też omówić z ni

mi znaczenie ruchu zawiodowiego, z a znajomić, choćby po wierzchownie z p rą dami w ruchu robotniczym, słowem przygotować je do zajęcia wl obozie proletariackim odpowiedniego stanowi

ska. Pożądane byłyby gaw ędy o po

łożeniu robotnika u nas i zagranicą, o prawodawstwie ochronnym itd.

Tam, gdzie jest kilka zastępowi, tw o

rzy się gromadę pionierską. Na czele gromady; stoi rada złożona z zastępo

w ych i kierownika. Wszelkie projekty przedstaw ia kierownik przedew szyst- kiem radzie, a potem dopfero omawia się je na zastępach. Pożądane też są specjalne gaw ędy z zastępowymi. Tam, gdzie zastępy są w niejednakowym wieku i poziom1 zastępowych zbyt róż

ny, kierownik będzie musiał prowadzić z każdym osobno rozm owy czy d ys

kusje na tem at pracy pionierskiej wo- góle i pracy na danym zastępie.

Na zakończenie isłów parę o przesz

kodach zelwnętirznych, pozornie dron- nych, które jednak niejednokrotnie uda

remnią nam pracę. Będzie to brak lo

kali i brak środków materialnych. Bez tego niema mowy o właściwem prow a

dzeniu prac i ćwiczeń fizycznych. Tam gdzie się nie uda zdobyć jakiej takiej sali, wszelki sport i gimnastykę na zimę wypadnie praw ie zupełnie przerwać.

Dobrze, jeżeli da się urządzić parę ra zy saneczkowanie. O tern by większość choćby dzieci posiadała łyżw y, niema co marzyć. Całe zatem „wychowanie fizyczne" ograniczyć się musi do — pogadanek hygjenicznych. Zatem, jeśli niema stałego, placu gier w mieście, należy urządzać co tydzień 2—8 godzin

ne wycieczki za mi:aisło i tam ćwiczyć się w gimnastyce, sportach i grach. Je

żeli w mieście są bezpieczne kąpiele rzeczne, dobrze jest prowadzić tam za

stęp 2—3 razy w tygodniu w miarę możności — przeprowadzić naukę pły

wania.

Szkic ten zaledwie potrąca o najważ

niejsze zagadnienia, związane z naszą pracą 'Wśród dzieci. Przeid nami wiełe pracy teoretycznej i praktycznej. T rze

ba opracować wskazówki dla instruk

torów, programy prac, Wzory gawęd.

Trzeba przedyskutować kwestję praw a pionierskiego i budowy gromady. Nie

jeden plan upadnie przy wprowadzaniu go w życie. W yłonią się napewno no

we, nieprzewidziane trudności i zagad

nienia. A więc: — W szyscy do pracy.

Ruch pionierski musi ogarnąć szerokie w arstw y dzieci proletariackich. Musi w ychow ać nowe, młode kadry budow

niczych świata.

Bracia i siostry, spełnijmy swe zada

nie. Szaruga.

Zastęp pionierski — to garść dzieci wydarta w pływ om ulicy.

Zastęp pionierski — to szkoła życia zbiorowego.

Pionier — to p rzy szły bojow

nik o sprawę robotniczą.

Pionier — to prow odyr gier dziecięcych dziś, a wódz mas proletarjackich jutro.

Pamiętajcie o tern!

W każdem mieście i p r z y każdej szkole muszą p ow stać zastępy pionierskie.

®S©RS<3>RSS '^ ® ^ :(5 ^6 ^(5 > £ 9 & > R 2 G S 9

Praw© pionierskie.

Rozpoczynając nową dla nas pracę w śród dzieci, często skłonni jesteśm y ślepo naśladować (pod względem for

my) inne, starsze, organizacje harcer

skie. Jednym z przejawów tego naśla- downictwia jest dążność do stw orze

nia , praw a pionierskiego", jakichś przykazań obowiązujących nas i' stw a

rzających niejako naszą ideologję- Czy praw o takie jest potrzebne i jak je tw orzyć?

By odpowiedzieć na to pytanie musi

my zdać sobie sprawę, czerń są w ła

ściwie wszelkie „praw a1* w organiza

cjach skautowych. P raw a te .mają za

zwyczaj dwojaki charakter: 1) Popu

laryzują ideologję organizacji („skaut calem życiem wiernie służy Bogu i Oj

czyźnie", przyrzeczenie), „Bądź lojal

ny" (prawo skautów amerykańskich) i t. d. -i 2) Zawierają przepisy poucza

jące dzieci, o ich obowiązkach {skaut jest posłuszny swoim przełożonym, — nie pali tytoniu i t. d.). P raw a są p ija ne przez dorosłych organizatorów skautingu, a zredagow ane w tonie do:- gmatyezmych, nieumotywowunych na

kazowi. Wielu iz; nich dzieci .nie są w stanie ani wypełnić ani naw et całko

wicie wykonać. Poco się je zatem po

daje? — Aby dzieci zasuggestjonować.

Latami pow tarzają te formułki jakby coś niewątpliwie słusznego i usiłują się do nich dostosować tak, że gdy w y ra stają, pozostają pod ich urokiem. Nie odnoszą się do1 nich krytycznie. Nie usiłują ich zrozumieć, jak człowiek w ie

rzący — nie usiłuje zrozumieć dogma

tów kościelnych. Cały wysiłek myślo

wy jest skierowany nie na zagadnienie czy zasada jest słuszna, lecz czego od nas. żąda1. Stw arza się w 1 ten sposób nie świadomych diziałaczjy, lecz sprawne narzędzia.

To jedna ujemna strona praw — któ

ra występuje dość późno. A oto druga.

Jeśli 12-letni chłopak przysięga „słu

żyć królowi, Bogu i Ojczyźnie", lub być „lojalnym" — to jasnem jest, że ani tego nie rozumie, ani w czyn w pro

wadza. Przyzw yczaja się zato do gór

nolotnych frazesów, do szybkiego i płytkiego rozstrzygania w sprawach niezmiernie ważnych w najlepszym ra

zie. W najgorszym zaś — wogóle nie bierze poważnie „uroczystej przysięgi", , ani nie m a zamiaru jej dotrzym ać.

Czy wobec tego m am y się w yrzec praw a wogóle? Nie sądzę, aiby to było konieczne). Natomiast niepodobna na

rzucić zgóry jednakowe praw a w szy stkim grupom, beż względu na wiek i poziom um ysłowy dzieci. Ideologję związku, jego ostateczne cele, określa deklaracja ideowa. P ra w a winny mieć znaczenie pomocnicze, winny zaw ierać to tylko, co dla danego poziomu um y

słowego jest dostępne, i co może być natychmiast wprowadzone W życie.

Trudniejsze, czy bardziej oderwane za

gadnienia winny być wyjaśnione i dy

skutowane w gawędach. Należałoby ustalić następujące zasady: 1) Niema praw a jednolitego — są tylko praw a poszczególnych drużyn; czy zastępów ; 2) P ra w a nie są narzucone zgóry, lecz formułują je same dzieci (z; pomocą kie

rownika) po odpolwiiedniej pogadance na dany tem at; 3) P raw o musi być możliwe do! wykonania dla w ysuw ają

cej je grupy; 4) Musi być zgodne z de

klaracją ideową jej organizacji.

Aby uniknąć zbytniej różno,litości, należy wydać odpowiednie instrukcje dla kierowników. Instrukcje te powin

ny w skazyw ać: 1) jakie zagadnienia mają być w; praw ach poruszane, 2) ja

kie przeprowadzić gawędy, by zwrócić na nie uwagę dzieci. Ze względu jed

nak na wielką różnicę poziomów dzie

ci — należy pozostawić kierownikowi jak najwięcej swobody.

Spraw a praw a pionierskiego, jako część zagadnienia, jak zapewnić dzie

ciom największą samodzielność p rzy je- dnoczesnem ściisłemi kierownictwie jest niezmiernie ważną.

Niewątpliwie w ięc bracia i siostry zechcą zabrać głos w dyskusji nad tą

sprawą. Siostra Jaśka.

(7)

sssas 7 e^sscssffisłssassęsaes^sas aâssâgsłssas PIONIER sn^^& ^Ê siss^scsassseassisasE ^sełâs 7 eesas

Ognisko.

v ^ n g l j a . V Al—Thing*) puszczańskiej organ. Kibbo Kift, mial miejsce 6—8 czerwca ub. r. Obecnych 236 ludzi;

rozbito 124 namioty. Po .złożeniu spra

wozdania, John Hargr.ave został po

nownie obrany Headmenenn K. K. P rz y jęto między innemi uchwałę zabrania

jąca brania udziału w zebraniach poli

tycznych, w ubiarzie puszczańskimi.

Pew na ilość członków K. K. z Deptford, Carnbe rwali, Levisham, i Camelot Club, wystąpili z organizacji, z powodu odrzucenia' ich żądań. Szczegółowi do

tychczas nie znamy. Kibbo Kift liczy obecnie ponad tysiąc ludzi.

Ruclh ten stopniowo przenosi się poza granice Anglji. Jak podaje „The No- mad“, W Gronimgerti, w ITolandji istnie

je gromada Stornwogells.

Członkowie K. K. urządzili w tym ro

ku wycieczki do Francji i Belgji. Sad- hana Lodge b rała udział w międzyna

rodowym obozie koło Le Talon (Fran

cja), od 2 do 9 sierpnia.

Czechosłowacja. W lutym odbędzie się organizacyjny zjazd Skautu Socia- listu, w czerwcu zaś manilestacyjno- propagandowy, W 1 org. Liga Leśni Moudrosti, zaszły znaczne zmiany p e r

sonalne. Z powodu nieporozumień ide

owych prof. Milos Seifert, najbardziej czynny propagator puszczaństw a i tłu

macz wielu książek H argrave‘a i Se- tona, został usunięty ze stanowiska kie

rowniczego. Kierownictwo ruchu i pi

sma „Va,tra“ objęli młodzi ludzie, co się odbiło dodatnio na ideologii społecz

nej L. L. M. P róby M. Seiferta założe

nia nowej organizacji i pisma „Leśni Moudrost“ spełzły na niczem. Zna

miennym jest fakt, iiż L. L. M. udało1 się pozyskać część niemieckich Pfadfinde- rów z Pragi.

Rosja,. W Rosji jedyną istniejącą or

ganizacją harcerską są „Młodzi Pionie- rzy“. Organizacja ta rozrasta się nie

słychanie szybko. W końcu 1922 roku

„Młodzi Pionierzy'* liczyli zaledwie 4 tysiące członków, w maju 1923 r. — 200.000 członków, a w końcu ubiegłego roku — 700.000 członków. Ten szybki rozwój zawdzięczają „Młodzi Pionie

rzy " w wielkim stopniu poparciu rządu i związku młodzieży komunistycznej.

75% kierowników to „komsomolcy".

Specjalne komisje pedagogów pracują nad uzgodnieniem p r o g r a m u szkol

nego i prac p i o n i e r s k i c h , k o m i s j e lekarskie opracowują w sk a

zówki z dziedziny wychowania fizycz

nego. Zewnętrznym w yrazem tego po

parcia jest nadanie pionierom miana

„Młodych Leninowców" 23 maja 1924 roku. Wiele państw owych domów w y

chowawczych zmieniono w „komuny pionierskie". Dotychczas organizacje pionierskie rozwijały się po miastach, obecnie jednak przeniknęły i na wieś, w najdalsze naw et zakątki Republiki sowieckiej. W oddziałach pionierskich obznajmiają się dzieci w pracy w prze

myśle i na roli, uczą robót ręcznych, poznają historię Rosji oraz europejskie

go ruchu robotniczego, pracują w kół

kach samokształceniowych, oraz om a

wiają w gawędach wszelkie aktualne zagadnienia z życia Republiki Sowiec

kiej, a nawet biorą czy nny udział w or

ganizowanych przez rząd lub partję ko

munistyczną akcjach (sojusz robotni

czo-chłopski, pomoc więźniom polskim, pomoc bezrobotnym robotnikom Nie

miec). Na wychowanie fizyczne kładzie się wielki nacisk.

Niemcy. Kom1, grupy dziecięce da

tują swe istnienie niemal od powstania’

Komunistycznej Partji Niemiec, szerzy

ły się silnie wśród dziatw y szkolnej.

Ody rząd niemiecki unielegalnił nie

miecką partję komunistyczną, rozw ią

zał również kom. grupy dziecięce. Mi

mo to grupy te pracow ały nadal niele

galnie. W roku 1923 odbyła się kon

ferencja Wszystkich grup z całych Nie

miec, na której założońo ogólno-nie- miecką organizację dziecięcą pod naz.

Zw. M ło d e g o S p a r ta k u s a ( „ J u n g S p a r

takus Bund"). Obol pomocy technicz

nej udzielanej partji, związek prow a

dził w łasną akcję na terenie szkół po'- przez zorganizowane komórki szkolne.

W razie wybuchu strejku generalnego miano proklamować strejfc szkolny, w y suwając następujące postulaty: 1) usu

nięcie ze szkół reakcyjnego nauczyciel

stwa, 2) kontrola nad szkołą rad rodzi

cielskich, 3) dostarczenie uczniom po niskich cenach żywności, odzieży i po

mocy naukowych, 4) wysłanie na koszt państw a do sanatoriów chorych i w y cieńczonych dzieci. Komunistyczne gru

py dziecięce w Niemczech są prow a

dzone jako zastępy harcerskie i w zoro

wane na rosyjskich pionierach. Zwią

zek liczy do 36.000 członków, i wydaje własne, periodyczne pisma dziecięce (nie licząc wielkiej ilości gazetek szkol

nych).

Jugosławia. Organizacja skautowa w Jugosławji: „Sovez eSzwidnika i P ia nin, inky" ma swym ostatnim zjeżdZie w Belgradzie, stwierdziła, iż system Baden Powella nie odpowiada zada

niom „S. S. P .“. Organizacja wszczęła próby zbliżenia się z Hargravem.

Praca wychowawcza skautów Badem- Powella. W numerze 13 pisma „Jam boree", organu międzynarodowego biu

ra skautów baden—poweillowskidh w Londynie, znaleźliśmy notatkę tej treści:

„Ruryard Kipling ogłosił nowy zbiór opowieści — (Land and sea Tales, for Scoute and Guides) — literackie dzie

ło propagandowe na rzecz skautów, którym i Kipling się interesuje. Dlatego też książka kosztuje tylko cztery szy

lingi, co jest sensacją".

Pomimo tak pięknego tytułu, treść książki ma niewiele z bajki. Jest to zbiór opowieści, zawierających sens moralny. Przesiąknięte są te „bajki"

duchem imperializmu, rzezi i poprostu rozboju. Każdą opowieść kończy wiersz zawierający pewien m orał autora Stałym refrenem w tym' hymnie ma cześć praw a silnej pięści jest: „Biada słabym! Biada"!

Między innemi w jednej z opowieści, wspomina autor o szkole, w której za najmniejsze przestępstwo1 stosowano karę chłosty, i dodaje: „To jest Według minie jedzmy sposób wychowania". Na takiej właśnie lekturze, na podobnych elaboratach „The Scouta", rozchodzą

cego się w kilkudziesięciu tysiącach egzemplarzy, kształtow ać mają się du

sze pół miljona chłopców imperium brytyjskiego.

Pracą swą p rzyczyn iłeś się do rozwoju szow inistycznych orga

nizacji skautowych. Twoją je s t winą, że z dzieci robotniczych rosną wierni obrońcy starego świata. Napraw sw ój błąd. Twórz zastępy pionierskie.

01® 6^SP S 3® S3S ^S>R 9a>R S C D SE )SS S® ®

*) Zlot.

(8)

stssaa 8 t s ^ s e ^ s e t ^ s s ^ s s ^ s s ^ s s ^ s & ^ s P IO N IE R s«oas®iâ9s®®asee®a9®)sa9(5âsffił5sa93î9 8 s c sa s

WOJNA

KAROL LIEBKNECHT.

Antym ilitaryzm .

Piszę te słow a w rocznicę wybuchu wojny. Zabójstwa, kalectwo, choroby, śmierć miljonów: najsilniejszych mężów, zagłada kw iatu ludności europejskiej, moralny upadek narodów, spustoszenia!

uświęconych przez pokolenia1 zdobyczy kultury, zdziesiątkowanie bogactw spo

łecznych, nagromadzonych przez) p rze

szłość, padające brzemieniem na p rzy szłość, drożyzna’, głód, Wezbrana fala trosk i łez, nieskończony, upiorny sze

reg zbolałych matek, ojców, w dów 1 i sie

rot •— oto bilans pierwszego roku wojny.

Przyobiecane było uwolnienie ujarz

mionych narodów, lecz krw ią ocieka

jący Mars to nie Jezus Chrystus, ten je zupełnie do krzyża przybił; ich jęki rozlegają się po całej kuli ziemskiej, od

bijają się o firmament niebieski. I Belg ja była Niobe krajów.

Przyobiecane były równość, wolność i sz-częśoie pozbawionym! światła, pod

danym i uciemiężonym robotnikom ka

pitału, ale ich polityczne więzy jeno mocniej skute zostały ii żelazne rygle ich gospodarczej zależności zostały po

dwójnie wzmocnione. P roletariat euro

pejski stał się Hiobem świata.

Przyobiecane było przez nadziei pełnych głupców i przem ądrych auigu-

rów zniweczenie militaryzmu — lecz militaryzm! przerósł wiszystkie ideały i moce, jak grozą przejmujące przezna

czenie. Jak w ąż opasał on pięć konty

nentów, jak góra magnesowa z baśni rozluźnia nity i spojenia cywilizacji, kruszącej się w podstawach.

Triumfator-militaryzm ze swymi tr a bantami wew nętrznej reakcji kołata m ę

żnie do1 bram pysznej sw ą wolnością Brytanji. Ojczyzna w niebezpieczeń

stwie! — W ięc ryją klerykalne i mo- narchiczne podkopy minowe przeciw francuskiej republice; więc grozi P o r

tugalii przywróceniem tronu królew skiego, który przed pięcioma laty w b a gno został w deptany; przygarnia ku so

bie państw a neutralne — Holandię, Szwecję, Norwegję, Danję i naw et Szwajcarię; rwie gwiaździstą banderę w w irach swego szturmowego pędu;

gotuje w paradoksalnej formie nowy, bezecny „święty alians" państw cen

tralnych z Rosją, europejski protekto

rat caratu, skozaczenie Europy.

Apoteoza militaryzmu, orgja „entuz

jazmu" na komendę, komenderowanego

„gniewu", komenderowanego poświęce

nia i wymuszonej podległości; łaszący

się byziantynizm na zawołanie; święte wyroki fabrykantów arm at; kult siły brutalnej; w szystko co szlachetne W człowieku poszło w; rozbitkę.

Apoteoza militaryzmu, „twardej siły państwowej", demagogji rządowej, po

zbawionej skrupułów!, apoteoza plkel- hauby, trójkilasowego praw a w yborcze

go i lichwy żywnościowej, wzmocnienie ciemięskiej w arowni wielkiego kapita

łu; sromota każdego ruchu dem okraty

cznego, braterstw a ludów, pokoju mię

dzynarodowego.

Apoteoza militaryzmu! Oto bilans je

dnej strony, konto starego świata ka

pitału.

A bilans drugiej strony? Przyszłego, nowego św iata? Świata socjalizmu?

Żelazna dziewica imperializmu opasa

ła go swym uściskiem aż do unicestwie

nia. Co zdoła ocalić w iarę rodu ludz

kiego w wyższe jego „powołanie"?

Gdzież jest tchnienie owego ducha samo określenia mas, saniozdecydowanego czynu i bezgranicznej gotowości do ofia

ry dla samoobranych celów, dla świę

tych ideałów, dla walki klas, dla. w y zwolenia ludów, dla zbratania ludzkości i pokoju, dla międzynarodowego socja

lizmu?

Socjalistyczna Międzynarodówka za

łam ała się pod huraganem1 imperializmu, zasypana pod murami szowinizmu, pod mułem kłam stwa o narodowej harmonii klas, pod głuchą pustką oszukańczej idei o „Burgfriedenie", której błogosławień

stwo wilkom polityki i szakalom życia

WOJNIE

gospodarczego zabezpiecza pewien, zdobyczny łup. Legenda o budowie ba

bilońskiej w ieży stała się faktem' na zu- chwałem rusztowaniu światowej orga

nizacji proletariatu; zamęt opanował um ysły i języki tych, którzy na niem murowali i ciosali. Rozprysła się b ra terska Spólnota.

„Militarismus triumphańs" zatknął szyderczo się śmiejąc swój. trupiogłowy sztandar na blankach twierdzy, przed którą wszak pomimo w szystko odczu

wał strach, a która pewnego pięknego poranku, bez cięcia miecza w padła mu do rąk. Pierw sza, najw yższa zaiste „na

groda za zwycięstwo" praw dziw a „na

groda za zw ycięstwo". Jedyna zapora, broniąca mu praw do wszechwładzy, poszła w rozsypkę. Zdmuchnięty został domek z kart.

Przyczyny, okoliczności i następstw a tej tragedji, któ ra mocno o tragikomedię historii świata zatrąca, nie są do od

tworzenia w tem miejscu. Lecz z dumą mamy prawo rzec: tak, jak niektóre sekcje Międzynarodówki zostały na placówkach i, pełną okryły śię chw ałą—

tak .samo w brew w s z y s tk ie m u w tem powszechnem zderzeniu utrzym ała się Międzynarodówka Kobiet ]> .Międzyna

rodówka Młodzieży. Międzynarodówka starych została w1 tyle, ale żyje Mię

dzynarodówka Młodzieży. I nadal bę

dzie żyła, ucząc się na potwornościach, których jest świadkiem, prąc ku odbu

dowie, przepalając płomieniem i mocą odbudowę nowej, wielkiej M iędzynaro

dówki, na której widnieje napis: „po

wstanę i znowu przed ludami kroczyć będę".

Czego trzeba się nauczyć — zaizna- czonem tu jest w ogólnym zarysie. P ro gramu ruchu młodzieży proletariackiej należy doświadczyć i zahartow ać w 1 o- gniu nowego doświadczenia.

Nietylko zapał młodzieńczy, który do wielkich czynów uzdalnia — bo to jest jasność i moc, to jest nieuległa myśl walki klasowej, co przenika ruch m ło

dzieży; wola jedynej i niepodzielnej walki klasowej, wyznanie solidarności klasowej poprzez szranki państwowe i nieubłagana antym ilitarystyczna pod

staw a jej taktyki.

Antymilitaryzm rozlega się, jako zew bojowy Międzynarodowego ruchu mło

dzieży dzisiaj, i w przyszłość bardziej niżeli w dniu dzisiejszym. Kto tego do

tąd nie pojął — ten dzisiaj się o tem przekonać może...

Potężnie wzmocniło imperializm po

lityczne poparcie obecnej wojny i rządu

przez socjal-demokrację pomnożyło

(9)

wielokrotnie jego siłę odskoku, spręży

stość, jego zawziętość i poczucie w ła

snego bezpieczeństwa. Negacja tego szaleństwa rzuca się nam sam a przez się w oczy i stąd obowiązek nietylfco odwrotnej polityki — odrzucenia w szel

kiego poparcia — ale i konsekwentne

go, bezwzględnego zwalczania całości polityki rządowej, jaknajostrzejsza kon

tynuacja walki klasowej na wszystkich terenach.

Proletariusze wszystkich krajów — bądźcie płomienni, bądźcie silni!

Triumfem: mordu ludów! była prze

szłość i jest teraźniejszość. Triumf po

koju między ludami nieść musi przy

szłość; i młodzież proletariacka kroczyć będzie u czoła nowej Międzynarodów

ki — w górę — słońcu socjalizmu na spotkanie.

S 3 f® S S 0 S ^ S ? ^ C 5 ^ G tS © S ^ S 5 S ^ S ^ (a JR 9 S :* S S > J3 3 S C S S 3 iiS S liC 9 S S ® S lg S S S © S ? :9 S JS

Dezerter. „...Maimy przed sobą p rzy kład, może rzadko się trafiający, lecz praw dziw y. Był razem ze mną na gale

rach w Clairvaux, pewien legionista szwajcarski, nazwiskiem Eduard Trus- sels, trzykrotnie ranny, odznaczony krzyżem wojennym z pięcioma palma

mi, skazany za dezercję w obliczu w ro ga.

Eduard! Trussels zaciągnął się do le

gii cudzoziemskiej, na początku wojny.

W czasie wojny jak w szyscy legioniści, pałał nienawiścią. Do roku 1917, jedyną jego m yślą było: zabijać jaknajwięcej Niemców. W 1917 r., po w alkach pod Labyrinthemi, spotkał on w pewnym la

sku starego żołnierza niemieckiego, który lewą ręką trzym ał karabin za lu

fę, a praw ą miał zamkniętą. Trussels, idący z nasadzonym bagnetem, zabił go.

W nocy zapragnął dowiedzieć się, co żołnierz niemiecki miał w ręku. Udał się tam, otw orzył palce i znalazł foto

grafię, na której była kobieta i dwoje m ałych dzieci. U dołu fotografii było na

zwisko i imię Hansa Schumana, toka

rza metalowego z Magdeburga.

Często on mi opowiadał: „Przez trzy noce chodziłem do trupa i pytałem sie^- bie, czy miałem praw o zabić takiego robotnika jak i ja“.

Następnie1 on zdezerterow ał i ukrył się. Po, trzech miesiącach został schwy

tany i skazany na piętnaście lat więzie

nia. Rano, po obudzeniu się, gdyśmy wychodzili z cel, nigdy nie narzekał jak m y wszyscy'. Przychodził do mnie i mówił: „Znów mi się śnił dzisiejszej nocy. Jak uważasz, czy pomimo w szy

stko, nie jestem m ordercą?11

(Mowa Andrego M arty‘egoi, w d. 9 i 10 lipca 1924 r„, w izbie francuskiej).

Z księgi zbrojeń Ligi Narodów.

W chwili obecnej pod bronią stoi 41/*

milj. ludzi. Liczba, którą można zmobi

lizować, jest bez porównania większa.

Flota wojenna św iata jest piękną o- zdobą wonnego kwiecia pacyfizmu, któ

ry „kwitnie11 ku wielkiej radości panów demokratów. Składa się ona z 84 ol

brzym ów pancernych, 167 krążow ni

ków mniejszego rozmiaru, 1.094 torpe

dowców, 400 łodzi podwodnych, 4.000 aparatów lotniczych, gotowych w każ

dej chwili rozpocząć dzieło! mszczenia.

Co nas czeka!

W edług wynurzeń Mac A. Hogg‘a — kapitana armji angielskiej — eskadra lotnicza złożona z 200 aparatów, będzie mogła z łatwością zaatakować „sku

tecznie11 pozycję nieprzyjacielską, rzu

cając dziennie 300 tonn bomb. Żeby so

bie uprzytomnić tę straisizną cyfrę w y starczy dodać, że niemieccy lotnicy rzucili w oikresie od 30 maja 1915 r.

do 20 maja 1918 ogółem 300 tonn ma

teriałów wybuchowych.

Anglja spuściła na wody nowe 2 ol

brzymie łodzie podwodne. Jedna z nich jest największą łodzią podwodną świa

ta. Obsługuje ją 100(1) ludzi.