1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja matematyczna
Temat: Moja droga do szkoły
Treści kształcenia:
1) w zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki:
e) wyprowadza kierunki od siebie i od innych osób, określa położenie obiektów względem obranego obiektu, orientuje się na kartce papieru, aby odnajdować informacje (np. w lewym górnym rogu) i rysować strzałki we właściwym kierunku.
Dodatkowe:
Edukacja plastyczna
2) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem, muzyką; korzysta z narzędzi multimedialnych.
Zajęcia techniczne
2) w zakresie dbałości o bezpieczeństwo własne i innych:
c) wie, jak należy bezpiecznie poruszać się na drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; wie, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku, np. umie powiadomić dorosłych, zna telefony alarmowe.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Określa położenie przedmiotów względem obranego obiektu,
● Określa położenie przedmiotów względem siebie oraz innego obserwatora,
● Wskazuje kierunki w przestrzeni z zastosowaniem pojęć: na prawo, na lewo, w górę, w dół, do przodu, do tyłu,
● Stosuje znaki graficzne (strzałki) określające kierunki,
● Stosuje ze zrozumieniem określenia: za, przed, nad, pod, obok, w, do, wewnątrz, na zewnątrz,
● Określa odległości: dalej, bliżej,
● Wie, jak należy zachować się w stosunku do dorosłych i rówieśników, zna formy grzecznościowe,
● Umie współpracować w grupie metodą projektu.
Nabywane umiejętności:
● Uważnego słuchania, selekcji i zastosowania usłyszanych informacji,
● Posługiwania się kierunkami w przestrzeni i z zastosowaniem pojęć: na prawo, na lewo, w górę, w dół, do przodu, do tyłu,
● Stosowania określeń kierunków,
● Rozróżniania podstawowych znaków drogowych: stop, przejście dla pieszych, sygnalizacja świetlna,
2
● Ilustrowania prezentowanej rzeczywistości,
● Bezpiecznego poruszania się na drogach.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje społeczne i obywatelskie,
● Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
● Umiejętność uczenia się.
Środki dydaktyczne:
● Zasoby multimedialne: nagranie dźwiękowe lektorskie („W drodze do szkoły”), nagranie dźwiękowe („Dźwięki mojej drogi do szkoły”), karta pracy („Idę do szkoły!”),
● Sprzęt multimedialny: komputer, odtwarzacz dźwięków,
● Tablica,
● Kartki papieru, flamastry, linijka,
● Nożyczki, kartka papieru,
● Rymowanka: „Obrót w lewo, w prawo krok, obrót w prawo i w tył skok, dwa do tyłu, jeden w przód, klaśnij, podskocz, przysiad zrób”1.
Metody nauczania:
● Podająca: pogadanka,
● Praktyczne: ćwiczenia, metoda projektów,
● Problemowe aktywizujące: zabawa, metoda sytuacyjna.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Indywidualna jednolita,
● Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita dzieci i zapoznaje je z tematyką zajęć. Pyta o ogólne informacje dotyczące ich drogi do szkoły. Uczniowie odpowiadają, wymieniają swoje spostrzeżenia.
Etap realizacji
Prowadzący zajęcia zaprasza dzieci do wsłuchania się w opowiadanie z nagrania dźwiękowego lektorskiego (z zasobu multimedialnego) pt. „W drodze do szkoły”. Po jego emisji uczniowie komentują, co słyszeli, np. kto mówił, co opisywał, co zapamiętali.
Nauczyciel ponownie odtwarza materiał, uprzednio rozdając dzieciom kartę pracy do nagrania: tym razem uczniowie mają za zadanie narysować drogę bohatera do szkoły oraz wypełnić inne polecenia na karcie pracy.
1 Tekst własny.
3
W następnym etapie zajęć nauczyciel pyta, na czym polega bezpieczne pokonywanie drogi do szkoły. Zwraca uwagę na sygnalizację świetlną, przejścia dla pieszych i ich oznakowanie oraz znaki drogowe. Dzieci mówią o kolorach znaków, o ich kształtach i znaczeniach.
Kolejna część lekcji rozpoczyna się od zabawy. Nauczyciel prosi, by dzieci wstały z krzeseł, odeszły od stolików i wysłuchały odgłosów z nagrania dźwiękowego z zasobu, pt. „Dźwięki mojej drogi do szkoły”, które stanowiły tło opowiadania bohatera o jego podróży. Uczniowie zwijają kartkę papieru, robią „lunetę” i wypatrują przez nią obiektów wydających te dźwięki (karetka, zwierzęta, helikopter itp.). Nazywają je i wskazują ruchem ciała (skierowaniem lunety), gdzie w przestrzeni należy ich szukać. Podczas zabawy prezentowane i utrwalane są pojęcia: na górze, na dole, z boku, z lewej itp.
Dzieci wracają na swoje miejsca. Nauczyciel łączy dzieci w pary i zaprasza je, by każde opowiedziało o swojej drodze do szkoły koledze: jeden uczeń opowiada, drugi w tym czasie rysuje „plan” trasy.
Etap końcowy
Nauczyciel zaprasza dzieci do zabawy sprawdzającej ich orientację w przestrzeni. Dzieci wstają z miejsc i postępują zgodnie z poleceniami z poniższej rymowanki:
Obrót w lewo, w prawo krok, obrót w prawo i w tył skok, dwa do tyłu, jeden w przód, klaśnij, podskocz, przysiad zrób.
Dodatkowo:
W ramach pracy domowej każde dziecko może wykonać kilka zdjęć ze swojej drogi do szkoły. Nauczyciel, korzystając z narzędzi Gmail, może utworzyć galerię tych fotografii.
Z wykorzystaniem zasobów użytych w trakcie tej zajęć nauczyciel może zauważyć potencjalne symptomy lub ryzyko dysleksji:
● Trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość,
● Trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni,
● Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych, wyrażających stosunki przestrzenne nad – pod, za – przed, wewnątrz – na zewnątrz.
Ponadto ma możliwość zauważenia potencjalnych symptomów lub ryzyka dyskalkulii, m.in.:
● W obszarze zaburzeń percepcji wzrokowej (kłopot z porównywaniem figur i ich cech – położenia, proporcji, wielkości, odległości, wysokości; błędne nazywanie kierunku i zwrotu),
● W obszarze zaburzeń orientacji w schemacie ciała i przestrzeni (trudności w orientacji na kartce papieru lub na ekranie; trudności w porządkowaniu elementów zbioru),
● W obszarze zaburzeń funkcji słuchowo-językowych (problemy z zapamiętaniem procedury „krok po kroku”).
Z wykorzystaniem zasobów opisanych w scenariuszu nauczyciel ma możliwość zauważyć tendencje do danego typu lateralizacji:
4
● W zakresie rąk: w trakcie zabawy, podczas której dzieci wskazują kierunek, z którego dochodzą dźwięki miasta/ wsi, oraz w trakcie wycinania obrazów stanowiących zasób multimedialny,
● W zakresie oczu: w trakcie zabawy, podczas której dzieci przykładają lunetę do oka, wypatrując obiektów wydających dźwięki miasta/wsi.
Ta informacja może być wykorzystana przez nauczyciela do dostosowania nauczania do indywidualnego stylu kształcenia dziecka, odpowiedniego usadzenia (np. dziecko leworęczne po lewej stronie ławki) itd.
Słowa kluczowe:
klasyfikacja obiektów, wyprowadzanie kierunków, bezpieczeństwo na drodze
