1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja matematyczna
Temat: Jak tam trafić?
Treści kształcenia:
1) w zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki:
e) wyprowadza kierunki od siebie i innych osób: określa położenie obiektów względem obranego obiektu; orientuje się na kartce papieru, aby odnajdować informacje (np. w lewym górnym rogu) i rysować strzałki we właściwym kierunku.
Dodatkowe:
Edukacja społeczna
2) współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Umie zorientować się w przestrzeni sali lekcyjnej,
● Potrafi określić lewą i prawą stronę od siebie,
● Wie, jak określić położenie przedmiotów względem wybranego obiektu,
● Rozumie określenia: w lewo, w prawo, na wprost,
● Potrafi rysować strzałki we właściwym kierunku.
Nabywane umiejętności:
● Określania położenie obiektów względem siebie i obranego obiektu,
● Poruszania się z planem,
● Orientacji w przestrzeni,
● Działania z instrukcją, planem,
● Komunikacji i współpracy w grupie.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
● Kompetencje informatyczne,
● Umiejętność uczenia się,
● Inicjatywność i przedsiębiorczość.
Środki dydaktyczne:
● Kartki z bloku technicznego, flamastry,
● Znak wyróżniający dany zespół np. listek, koniczynka itp.,
● Papier do opakowań, wstążeczka,
● Zadania potrzebne dla zdobycia każdego skarbu (przygotowane przez nauczyciela na kartonikach),
2
● Zasoby multimedialne: karty pracy („Klasa Ali”, „Dyplom”), interaktywna pomoc dla nauczyciela („Osada”),
● Sprzęt multimedialny: komputer, tablet, tablica interaktywna, smartfon.
Metody nauczania:
● Problemowa aktywizująca: zabawa,
● Programowana: z użyciem komputera,
● Praktyczne: ćwiczenie, pokaz.
Formy pracy:
● Indywidualna jednolita,
● Grupowa zróżnicowana,
● Zbiorowa jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Przed zajęciami nauczyciel wraz z kilkoma uczniami zmienia ustawienia ławek w sali lekcyjnej. Stoliki ustawione są w dwóch rzędach, po dwa; znajdują się przy nich krzesła.
Zanim dzieci przyjdą do klasy, prowadzący ukrywa w niej „skarby”, ilustracje z zasobu multimedialnego i flamastry, których potem będą poszukiwać grupy. Powinno być ich tyle, ile zespołów, żeby każdy z nich miał przyjemność odnalezienia elementów. Należy przygotować także tyle ilustracji, ile jest dzieci w grupie. „Skarby” powinny być zapakowane, a przy każdym z nich powinien znaleźć się kartonik z zadaniem, jakie trzeba wykonać, by móc zabrać „skarb”, np. kartonik z poleceniem: „Uporządkuj liczby od najmniejszej do największej”, „Zapisz trzy przedmioty, które znajdują się na lewo od tablicy” itp.
Etap wstępny
Prowadzący wita uczniów. Zmiana aranżacji sali lekcyjnej i przywitania powinna wzbudzić w dzieciach zainteresowanie tematem zajęć. Uczniowie siadają w ławkach, a następnie kilkoro chętnych opowiada, jak dostali się na miejsce, opisując swoją drogę od drzwi do krzesła (używając określeń: prosto, w prawo, w lewo, na prawo/lewo od drzwi, obok okna itp.).
Dzieci otrzymują od nauczyciela kartę pracy „Klasa Ali” z zasobów multimedialnych.
Wykonują na niej zadania zgodnie z poleceniami prowadzącego zajęcia.
Etap realizacji
Nauczyciel proponuje dzieciom aktywizującą zabawę w poszukiwanie ukrytego skarbu.
Uczniowie pracują w czteroosobowych grupach. Każdy zespół otrzymuje znak, który go wyróżnia, np. listek – tym symbolem powinny być także oznaczone zadania dla grupy.
Grupy wybierają swojego lidera-kierownika wyprawy oraz sekretarza, który będzie odpowiedzialny za zaznaczanie strzałkami na karcie pracy drogi, jaką przebywa zespół w trakcie poszukiwań.
Każda grupa otrzymuje schematyczny plan klasy (lub auli, boiska, zależy od miejsca, w jakim będą odbywać się zajęcia) przygotowany przez nauczyciela lub zdolnego ucznia.
Prowadzący zajęcia ustawia dzieci w różnych miejscach w sali, z których będą wyruszać. Na
3
planach grupy mają zaznaczyć drogę, jaką przejdą po klasie, i miejsca, w których odnajdą
„skarby”.
Na koniec przedstawiciele wyznaczeni przez lidera grupy, czytają z mapy, jaką przebyli drogę od miejsca startu do każdego „skarbu”, używając słów: na wprost, w lewo, w prawo.
Następnie grupy wymieniają się planami i próbują przejść zaznaczoną na „mapie” stworzonej przez kolegów trasę.
UWAGA: Jeżeli sala lekcyjna jest zbyt mała, zabawa może odbywać się w auli, na terenie szkoły lub boisku szkolnym.
Kolejnym etapem zajęć jest praca z interaktywną pomocą dla nauczyciela. Może on dowolnie tworzyć treść zadań, np. dodawać domki, drzewa; budować plan jakiegoś miejsca/wioski i zadawać pytania typu:
● Jaki kolor ma domek znajdujący się w lewym górnym rogu?
● Ile okien ma domek znajdujący się między pierwszym a trzecim?
● Ile drzew rośnie między żółtym domkiem a domkiem z dwiema arkadami (nauczyciel powinien wyjaśnić pojęcie arkad)?
Ćwiczenia umożliwiają uczniom pogłębienie i utrwalenie zagadnień związanych z orientacją przestrzeni, kierunkami, określaniem położenia obiektów względem innych itp.
Etap końcowy
Liderzy grup rozpakowują odkryte podczas poszukiwań „skarby”, rozdają po jednej kartce i jednym flamastrze każdemu uczestnikowi zespołu. Uczniowie uzupełniają karty pracy
„Dylom” z zasobu multimedialnego (jest to zasób dodatkowy. Nauczyciel może też sam przygotować takie dyplomy), pod dyktando nauczyciela, który poleca:
● Pod słowem dyplom napisz swoje imię.
● Pod imieniem narysuj dużą uśmiechniętą buźkę.
● W lewym górnym rogu kartki nanieś znak swojej grupy.
● W prawym dolnym rogu narysuj okienko, w którym złożą podpisy członkowie twojej grupy.
Na koniec następuje podpisywanie dyplomów przez nauczyciela oraz ich prezentacja i wreszcie refleksja nad zadaniami.
Dodatkowo:
Korzystając z proponowanego scenariusza nauczyciel może zaobserwować:
● Czy dziecko rozumie pojęcia: w lewo, w prawo, na wprost oraz orientacji na kartce,
● Czy potrafi podporządkować się zasadom grupy,
● Czy potrafi odpowiedzialnie wykonywać powierzone zadanie.
Wykorzystując proponowany zasób, nauczyciel może dostrzec symptomy zaburzeń orientacji przestrzennej.
4
Słowa kluczowe:
stosunki przestrzenne, zabawa, labirynt, plan, dyplom, kierunki
