RO LN IC TW O Z A G RANICA
WOJCIECH M. DEMBY
Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu
UNIWERSYTET (WYŻSZA SZKOŁA ROLNICZA)
W HOHENHEIM OBECNIE I JEGO DAWNE ZWIĄZKI Z POLSKĄ
Szkoła rolnicza w Hohenheim (Wirtembargia) powstała w dniu 20 li- stopada 1818 roku. Pomyślana była jako wzorcowy zakład naukowy i do- świadczalny, który miał podźwignąć rolnictwo tego regionu i nie dopuścić do powtórzenia się klęski głodu, która nawiedziła kraj dwa lata wcześ- niej. Szkoła powstała w dobrach króla Wirtembergii, Wilhelma I, i mieści- ła się we wcześniej zbudowanym pałacu. Gospodarstwo obejmowało 300 ha gruntów ornych.
Pierwszym dyrektorem szkoły został Jan Nepomucen Schwerz, obok Albrechta Thaera, jeden z przodujących wówczas rolników. Pod jego kie- runkiem oraz jego następców szkoła rolnicza w Hohenheim szybko zyska- ła na znaczeniu i stanęła w rzędzie rolniczych zakładów naukowych o mię- dzynarodowym znaczeniu. W roku 1847 uczelnia w Hohenheim przekształ- cona została w Akademię Rolniczo-Leśną. W tym czasie liczba studentów przekroczyła 100. W latach 1862—1872 połowa słuchaczy pochodziła z za- granicy, w tym było wielu Polaków. W roku 1904 uczelnia przemianowa- na została na Wyższą Szkołę Rolniczą, a od roku 1967 istnieje pod nazwą
„Uniwersytet Hohenheim (Wyższa Szkoła Rolnicza)”.
Okres po drugiej wojnie światowej przyniósł znaczną rozbudowę i reorganizację uczelni. Powstały nowe instytuty i rozbudowano dawne, przede wszystkim Instytut Ochrony Roślin, Instytut Uprawy i Hodowli Roślin, Bibliotekę, Dokumentację, Centrum Obliczeniowe i Muzeum Rol- nicze. Do końca 1973 roku zostanie ukończona budowa dużego Centrum Biologii. Uczelnia posiada w Hohenheim gospodarstwo doświadczalne o po- wierzchni 252 ha oraz 7 innych gospodarstw rozrzuconych po całej Ba- denii-Wirtembergii.
W roku 1969 dawny system podziału na instytuty uległ zmianie i wpro-
wadzono nową strukturę uczelni opartą na jednostkach o szerszym za-
sięgu. Są to zakresy fachowe (Fachbereiche), grupy fachowe (Fachruppen)
i oddziały (Abteilungen). Niektóre większe oddziały zachowały jeszcze dawne nazwy katedr.
Przewidziano utworzenie 6 zakresów fachowych, jednak obecnie, w pierwszym okresie, działają tylko 3 zakresy fachowe z 5 grupami facho- wymi każdy. Poniżej podaję nazwy grup fachowych wg spisu wykładów na rok 1971/72:
Matematyka, fizyka, chemia Biologia I
Biologia II (zoologia)
WÓD R
Nauka o żywieniu i medycyna przedkliniczna (2 semestry jako po- czątek studiów medycznych)
Technologia środków spożywczych Gleba i klimat '
Biologiczne podstawy produkcji roślinnej Produkcja roślinna
pO NAM
Zywienie i higiena zwierzat
10. Hodowla zwierzat 11. Agrotechnika
12. Ekonomika gospodarstw rolnych 13. Ekonomia polityczna
14. Socjologia ogólna 15. Socjologia stosowana
W letnim semestrze 1972 studiowało w Hohenheim ponad 1700 stu- dentów, w tym 12% przybyło z zagranicy z ok. 40 krajów. Studenci posia-
dają swój związek (AStA), który jest wpływową organizacją na terenie wszystkich uczelni akademickich w NRF. Związek ten jest reprezentowa- ny w senacie uczelni i ma cele socjalne i społeczno-polityczne z orientacją
zbliżoną do marksistowskiej. W domu akademickim mieszka tylko 6% stu-
dentów. Ponadto duża część zamieszkuje domy związków studenckich, których w Hohenheim znajduje się sześć. Stanowią one miejsca spotkań i posiłków także innych studentów mieszkających prywatnie.
Związki uczelni w Hohenheim z Polską są dawne i dość liczne. Szkoła Rolnicza w Hohenheim powstała w tym samym czasie co Instytut Agro”
nomiczny w Marymoncie. Ten ostatni założony został wprawdzie nieco
wcześniej, bo powołano go 23 września (5 października) 1816 roku, ale do
roku 1820 znajdował się w stadium organizacji. Jak podaje Bieniarzówna
i Strzemski (1957), Michał Oczapowski, który w 1833 roku objął kierow-
nictwo Instytutu Agronomicznego w Marymoncie i postawił tę uczelnię na
bardzo wysokim poziomie, odwiedzał obok innych przodujących w Euro”
pie rolniczych zakładów naukowych także Hohenheim. Szukał tam wzo- rów godnych naśladowania dla pierwszej uczelni rolniczej w Polsce.
Stwierdzał przy tym, że poziom i warunki nauczania w Marymoncie ni- czym nie ustępują innym uczelniom rolniczym. Podobnie odwiedzał Ho- henheim następny z dyrektorów uczelni marymonckiej, Seweryn Zdzito- wiecki.
Polacy, wychowankowie uczelni w Hohenheim, zasilili szeregi wykła- dowców polskich uczelni rolniczych. Należał do nich, według Erlickiego (1877), Otton Kubicki, który prowadził wykłady w Marymoncie, a następ- nie w Puławach, oraz Franciszek Miłosz, wykładowca gospodarstwa wiej- skiego w Marymoncie. Według Bieniarzówny i Strzemskiego (1957) Miłosz ukończył już wcześniej, w 1848, studia w Marymoncie, a następnie udał się w podróż naukową za granicę i wówczas przebywał w Hohenheim.
Wydany w 1893 roku spis studentów uczelni w Hohenheim (Die Angehóri- gen ..., 1893) przy tych dwóch nazwiskach studentów w rubryce „później- sza działalność”, podaje: profesor rolnictwa w Marymoncie. Do wycho- wanków Hohenheim należał także Tadeusz Kowalski, naczelny redaktor
„Gazety Rolniczej” w Warszawie, który wykładał gospodarstwo wiejskie i buchalterię w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puła- wach (Erlicki, 1877).
Mówiąc o związkach Polaków i nauki polskiej z uczelnią rolniczą w Hohenheim nie sposób nie wspomnieć o Auguście Miaskowskim (1838—
—1899), który w roku 1876 wykładał w Hohenheim, a następnie był pro- fesorem w Bazylei, Wrocławiu, Wiedniu i Lipsku.
Inny z Polaków, Jakub Michałowski (1846—1933), syn rolnika z Turwi, pow. Kościan, był asystentem w Hohenheim, gdzie zmarł i został pocho- wany.
W Hohenheim kształciło się wielu Polaków. Zamieszczony wykaz po- daje ich nazwiska w okresie od powstania uczelni do wybuchu pierwszej wojny światowej. Sporządzono go w oparciu o spis studentów za pierwsze 15 lat istnienia uczelni (Die Angehórigen ..., 1893) oraz za dalsze lata, do roku 1914, o nie publikowany materiał zestawiony przez W.A. Boelke.
Podany wykaz studentów Polaków skonfrontowany został z księgami przyjęć studentów, w których własnoręcznie wpisywali oni swoje dane.
Miało to na celu bliższe rozpoznanie każdej osoby oraz wyjaśnienie pisow-
ni nazwisk i miejscowości, które w oficjalnych danych często podane były
w brzmieniu niemieckim. Należy jednak przyznać, że nie zawsze się to
w pełni udało. W każdym bądź razie, do wykazu przyjęto tylko te nazwi-
ska, co do których nie było wątpliwości, że właściciele ich byli i czuli się
Polakami. Decydowało o tym m.in. miejsce pochodzenia, pisownia imienia
' Nazwiska oraz wyznanie. W wykazie figuruje także kilka nazwisk o nie-
polskim brzmieniu, które jednak należą do rodzin o znanych tradycjach polskich. Nazwy mniej znanych miejscowości pochodzenia studentów opa- trzono w nawiasach określeniem byłego zaboru dla łatwiejszego ich zloka- lizowania. Podanie aktualnego podziału administracyjnego miejscowości w wielu przypadkach okazało się niemożliwe z powodu jednakowo brzmią- cych, często powtarzających się nazw. Nie pomógł tego dooknać ani „„Spis miejscowości PRL”, ani „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego”.
Jak wynika z podanego wykazu, pierwszy Polak, Czyrski, zapisał się na studia już w pierwszych latach istnienia uczelni. Następnie przybywało studentów z Polski, którzy szczególnie licznie studiowali w Hohenheim w latach czterdziestych do sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Nowa fala studentów z Polski napłynęła w początku bieżącego wieku, a zakończona została wybuchem pierwszej wojny światowej.
Polacy, obok Niemców, stanowili w omawianym okresie najliczniejszą grupę narodowościową na uczelni w Hohenheim. W wykazach sporządzo- nych przez uczelnię rozproszeni byli między państwa zaborcze i dlatego nie figurują nigdzie jako potomkowie jednego narodu. Pomimo pewnych danych przemawiających za tym, że Polacy mieli w Hohenheim swój na- rodowościowy związek nie udało się autorowi znaleźć w archiwum uczelni żadnego potwierdzenia tego. Faktem przemawiającym za istnieniem takie- go związku jest egzemplarz książki „Rys historyczny instytutów rolniczo- -leśnych w Królestwie Polskim” Feliksa Erlickiego wydanej w Warszawie w 1877 roku. Egzemplarz ten znajdujący się w Bibliotece UAM w Pozna- niu (sygn. 236626 III) nosi pieczątkę „Biblioteka Polaków w Hohenheimie”
i dedykowany jest przez autora po polsku dla „Biblioteki Akademii Rolni- czej w Hohenheim”.
W monografii Uniwersytetu w Hohenheim za lata 1818—1968 można znaleźć jedynie wzmiankę, że w latach 1913/14 istniał związek polskich studentów „Polonia” (Uniwersitit Hehenheim, 1968).
Podobne organizacje studentów istniały na przykład na uniwersytecie w Lipsku, który skupiał wprawdzie większą liczbę studentów polskich.
Jak podaje Domagała (1968), „Towarzystwo Akademików Polaków” w Lip- sku powstało w 1876 roku, miało swój lokal klubowy i bibliotekę. Od 1890 roku ożywioną działalność rozwijało w Lipsku oficjalnie zarejestro- wane stowarzyszenie studentów polskich „Unitas”.
Obecnie Polacy znów zaczynają pojawiać się w celach naukowych na uczelni w Hohenheim. Są to najczęściej podróże i staże naukowe. Wśród odwiedzających uczelnię znalazł się także autor, który na zaproszenie
Niemieckiej Akademickiej Służby Wymiany (DAAD) przebywał w 1972
roku 3 miesiące w Hohenheim, a zainteresowania historyczne skłoniły 50,
obok prowadzenia głównych badań, do zajęcia się dawnymi związkami tej
uczelni z Polską.
Wykaz Polaków studiujących na uczelni rolniczej w Hohenheim ‘od początku jej
© -1GOO RW M M DH EH RH PR R M PM PMR M M © © © -1O
GO AWD
HO ©
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38
40
Nr re- jestru uczelni
77 470 531 539 555 585 601 632 644 668 679 686 691 695 696 715 723 734 735 766
784 798 831 859 875 879 881 906 908 924 1005 1007 1015 1041 1081 1191 1196 1201 1310.
1341
Rok przyjęcia na studia
1824/25 1839/40
sem. let. 1841 sem. let. 18411841/42
sem. let. 1842 sem. let. 18421842/43 1842/43
sem. let. 1843 sem. let. 18431843/44 1843/44 1843/44 1843/44 1843/44 1843/44 1843/44
1843/44 sem. let. 1844
1844/45 1844/45 1844/45 1845/46 1845/46 1845/46 1845/46 1845/46 sem. let. 1846 sem. let. 1846
sem. let. 1847 sem. let. 1847 sem. let. 1847
1847/48 1847/48 sem. let. 1849 sem. let. 1849 sem. let. 1849
1850/51 sem. let. 1851
istnienia do 1914 roku
Imię i nazwisko
Czyrski
Karol Jezierski Rajmund Bochenek Alfons Ordęga Cezary Haller Zefiryn Chełmicki Włodzimierz Skrzyński Stanisław Kurnatowski Stanisław Romer
Edward Lemański Jan Werner
Jan Brodowski Julian Daszkiewicz Józef Fiszer
Antoni Głogowski
Aleksander Lipaczewski Adam Pawłowski
Gustaw Siemoński Jan Skirliński Kamil Wydzga
Piotr Gołaszewski Marian Jackowski Rudolf Jasieński Ignacy Cywiński
Władysław Malinowski Tytus Michałowski Jan Nahujowski
Józef Żychliński
Jan DembińskiFranciszek Abgarowicz
Mateusz Bojanowski J. Grabieński
Antoni Kłobukowski Wiktor Dąbrowski Ignacy Romocki Antoni Gorzeński Adam Łaniewski
Franciszek Siemianowski Erazm Lancewicz
Hipolit Bronikowski
Wola (b. zab. prus.) Mińsk (b. zab. ros.) Kraków
Kalisz (b. zab. ros.) Iiraków
Gniezno (b. zab. prus.) Lwów
Warszawa Wilno
Zagórze (b. zab. ros.) Ozorków (b. zab. ros.) Dębowa Łąka (b. zab. prus.) Lubaczów (b. zab. austr.) Warszawa
Ulawecka (b. zab. austr.) Kraków
Derewlany (b. zab. austr.) Kraków
Krzywaczka (b. zab. austr.) Włodzimierz Woł. (b. zab.
ros.)
Dzieduszyce (b. zab. austr.) Gozdowo (b. zab. ros.) Wilno
Osowce (b. zab. austr.) Chorzelów (b. zab. austr.) Kamieniec (b. zab. ros.) Kropiewnik (b. zab. austr.) Grzymisław (b. zab. prus.) Kraków
Stanisławów (b. zab.
austr.)
Twardowo (b. zab. prus.) Lwów
Grudno (b. zab. austr.) Leszczańce (b. zab. austr.) Obrowo (b. zab. ros.)
Śmiełów (b. zab. prus.)
Bychawa (b. zab. ros.) LwówOlszanica (b. zab. austr.) Kosieczyn (b. zab. prus.)
41 1362 sem. let. 1851
42 1870 1851/52
43 1406 1851/52
44 1413 1851/52
45 1417 1851/52
46 1426 1851/52
47 1430 1851/52
48 1559 1853/54
49 1574 1853/54
50 1693 1855/56
51 1706 1855/56
52 1729 sem. let. 1856 53 1789 sem. let. 1856
54 1790 1856/57
55 1801 1856/57
56 1819 1856/57
57 1826 1856/57
58 1835 sem. let. 1857 59 1851 sem. let. 1857 60 1852 sem. let. 1857 61 1857 sem. let. 1857
62 1908 1857/58
63 1912 1857/58
64 1920 1857/58
65 1939 sem. let. 1858 66 1945 sem. let. 1858 67 1955 sem. let. 1858
68 1963 1858/59
69 1983 1858/59
70 1992 1858/59
71 1995 1858/59
72 2024 sem. let. 1859 78 2027 sem. let. 1859
74 2049 1859/60
75 2067 1859/60
76 2099 sem. let. 1860 77 2100 sem. let. 1860 78 2109 sem. let. 1860
79 2149 1860/61
80 2154 1860/61 81 2165 1860/61 82 2168 1860/61
83 2176 1860/61
84 2183 1860/61
85 2185 1860/61 86 2193 1860/61
87 2248 1861/62
Aleksander Sobański Władysław Białecki Ludwik Lewiński Bolesław Nakwaski Władysław Rawicz Izydor Sobański Bolesław Swinarski Karol Mieroszewski Stanisław Wołowski Mścisław Karski August Ostrowski Stanisław Gorzeński Franciszek Łubieński Antoni Lisowiecki Zygmunt Parznicki Mścisław Stanilewicz Józef Wielopolski Konrad Daszkiewicz Rudolf Menżeński Franciszek Miłosz Jan Starowiejski
Bronisław Ryx Karol Siemieński H. Woroniecki Otton Kubicki
Władysław Michałowski Antoni Załuskowski Antoni Brzozowski Jan Kraszewski Hilary Ostrowski
władysław Rembieliński
K. Ledóchowski
Franciszek Michałowski Stanisław Buyno
Stefan Kwilecki
Bolesław Błociszewski Stanisław Bniński Konstanty Małowieski Tadeusz Kowalski Bronisław Łebkowski Zdzisław Okęcki Michał Paszkowski Kazimierz Sadowski
Zbigniew Święcicki
Julian Tarnowski Tadeusz Wilkoński Aleksander GostkowskiPleujouse (Szwajcaria) Bobrowniki (b. zab. prus.) Rzeszyce (b. zab. ros.) Nakwasin (b. zab. ros.) Warszawa
Pleujouse (Szwajcaria) Kruszewo (b. zab. prus.) Kraków
Warszawa Warszawa
Maluszyn (b. zab. ros.)
Śmiełów (b. zab. prus.)
WarszawaNiegłowice (b. zab. austr.) Ciołkowice (b. zab. ros.)
Kijów
Chroberz (b. zab. ros.) Grodno (b. zab. ros.)
Koziemieniec (b. zab. ros.) Warszawa
Piaski Wielkie (b. zab.
austr.)
Prażmów (b. zab. ros.) Kraków
Rejowiec (b. zab. ros.) Poznań
Juchnowicze (b. zab. ros.)
Zakrzew (b. zab. ros.)Antonówka (b. zab. ros.) Farkowo (b. zab. prus.)
Czajki (b. zab. ros.)Rybeżewice (b. zab. ros.)
Strzelniki (b. zab. ros.)Juchnowicze (b. zab. ros.)
WarszawaDobrojewo (b. zab. prus.) Przecław (b. zab. prus.) Popówko (b. zab. prus.)
Płock (b. zab. ros.)Warszawa Warszawa Warszawa
Berdyczów (b. zab. ros.) .
WarszawaZakałuże (b. zab. austr.)
Dzików (b. zab. austr.) Trzylatków (b. zab. ros.)
Kraków
88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 128 127 129 130 131 182 133 134 135
2267 2281 2290 2319 2328 2360 2362 2380 2409:
2468 2470 2504 2564 2565.
2592 2621 2632 2647 2660 2688 2729 2735 2769 2788 2796 2806 2815 2835 2923 2935 2942 3026 3075 3078 3079 3081 3087 3089 3128 3149 3151 3152 3170 3190 3197 3217 3287 3299
3 1861/62 1861/62 1861/62 1862/63 1862/63 1862/63 1862/63 1862/63
sem. let. 18631863/64 1863/64
sem. let. 18641864/65 1864/65
sem. let. 18651865/66 1865/66 1865/66 sem. let. 1866
1866/67
sem. let. 1867 sem. let. 18671867/68
sem. let. 1868 sem. let. 18681868/69 1868/69 1868/69 1869/70 1869/70 1869/70 1871/72
sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1872 sem. let. 1873 sem. let. 1873 sem. let. 18731873/74 1873/74
sem. let. 18741874/76 1875/76
sem. let. 18764
Roman Michałowski Aleksander Smaczniński Alfred Wodzicki
Józef Bartoldt
Zygmunt Ciepielowski Adam Pissarzowski Teodor Polański Antoni Szeligowski Michał Pik
Stanisław Praglo Wiktor Rakowiecki Michał Dzieduszycki Gustaw Potworowski Ludwik Pruszewski Michał Naimski Stanisław Kamocki Leon Madejski
Stanisław Świdziński
Ignacy JundziłłHenryk Klawe
Feliks Mściwujewski Jan Zdzitowiecki Gabriel Pruszyński Jan Dzierżawski Wiktor Broel-Plater Mieczysław Baczyński Antoni Chamiec
Jan Kleniewski
Władysław Palkowski Marceli Sumiński Tadeusz Wodziński Tadeusz Cybichowski
Władysław Kisielnicki
Kazimierz Mejsner Antoni Nowosielski Stanisław Rudnicki Otton Batocki Albert Białosuknia Jan Szołdrski Ludwik Morstin Nikodem Orzeszko Józef Ostrowski Stanisław HirszmanJózef Żukotyński
Bolesław Orzechowicz Aleksander Jezierski Bronisław Szlubowski Walerian Stawiarskic.d. wykazu
5 И
Witkowice (b. zab. austr.)
WarszawaKraków
Płock (b. zab. ros.)
LwówKarniewo (b. zab. ros.) Lwów
Warszawa Warszawa Kraków Warszawa Lwów
Gola (b. zab. prus.) Równe (b. zab. ros.)
Leszno-Wola (b. zab. ros.) Czarnocin (b. zab. ros.) Skibnica (b. zab. ros.) Sułgostów (b. zab. ros.) Grodno (b. zab. ros.) Warszawa
Warszawa Warszawa
Pomorzany (b. zab. austr.) Mikulice (b. zab. ros.) Belmont (b. zab. ros.) Wieliszew (b. zab. ros.) Kiosi (b. zab. ros.) Zaborowo (b. zab. ros.) Bandiszówka (b. zab. ros.) Pułtusk (b. zab. ros.) Warszawa
Cerekwica (b. zab. prus.) Jancznos (b. zab. ros.) Borawek (b. zab. ros.) Szczęsno (b. zab. ros.) Biskupice (b. zab. ros.) Błędowo (b. zab. prus.) Brzózki (b. zab. ros.)
Żydowo (b. zab. prus.)
Kraków .
Janów (b. zab. ros.) Maluszyn (b. zab. ros.) Sokołów (b. zab. ros.) Przewrocie (b. zab. ros.) Lwów
Garbór (b. zab. ros.) Warszawa
Lipniki (b. zab. austr.)
136 3381 1877/78
137 3495 sem. let. 1880138 3529 1880/81
189 3653 sem. let. 1883 140 3664 sem. let. 1883 141 3732 sem. let. 1884
142 3741 1884/85
143 3751 1884/85
144 3761 1884/85
145 3793 sem. let. 1885
146 3839 sem. let. 1886147 3855 sem. let. 1886
148 3865 1886/87
149 3866 1886/87
150 3905 1886/87
151 3917 1886/87
152 3953 1887/88
153 3974 1887/88
154 3975 1887/88
155 4029 1888/89
156 4057 1889/90
157 4085 1889/90
158 4146 1890/91
159 4169 sem. let. 1891
160 4277 1892/93
161 4292 1892/93
162 4300 1892/93
163 4304 1892/93
164 4308 1892/98
165 4311 1892/93
166 4316 sem. let. 1893
167. 4322 sem. let. 1893
168 4327 sem. let. 1893169 4366 1893/94
170 4397 sem. let. 1894 171 4401 sem. let. 1894 172 4404 sem. let. 1894
173 4421 1894/95
174 4422 1894/95
175 4425 1894/95
176 4439 1894/95
177 4483 sem. let. 1895
178 4539: sem. let. 1896
179 4548 sem. let. 1896180 4560 1896/97
181 4579, 1896/97
182 4603 1896/97
Henryk Potworowski Jan Tarnowski
Włądysław Wołowski
Stanisław Górski
Feliks Zdziechowski Antoni Zaleski-Saryusz Józef Chariton--Chłudziński Tadeusz Gebethner Adam Król
Zygmunt Kraczkiewicz Gustaw Brun
Adam Żółtowski
Bolesław Durasiewicz Juliusz Florkowski Witold Wąsowicz Antoni GrużewskiStanisław Łoś
Józef ZahorskiWładysław Żeleński
Władysław Rulikowski Jan BrandysJan Niedźwiecki Tadeusz Pohorecki Witold Milieski Gabriel Łuniewski Teofil Rytel
Zygmunt Skibniewski Adam Tarnowski
Władysław Wielowieyski
Ludwik Żeleński
Włodzimierz Kozakowski Józef Popławski
Kazimierz Zakrzewski Zygmunt Rulikowski Witold Komar
Władysław Ołdakowski
Stefan Sokołowski Jan Dębicki
Władysław Dzierzbicki Leon Gosiewski
Franciszek Kotkowski Henryk Rozwadowski Piotr Karnkowski Witold Zaleski
Aleksander Fedorowicz Ksawery Krasicki
Stanisław Skrzydlewski
Sielec (b. zab. prus.)
Kaliszany (b. zab. ros.) WarszawaWarszawa
Czerypaszynce (b. zab. ros.) Kijów
Laskowice (b. zab. ros.) Warszawa
Iskrzyczyn (b. zab. ros.) Dziunków (b. zab. ros.) Warszawa
Jarogniewice (b. zab. prus.) Otolijan (b. zab. ros.) Skała (b. zab. ros.) Warszawa
Pilamont (b. zab. ros.) Kraków
Warszawa
Grodkowice (b. zab. austr.) Kotlice (b. zab. ros.)
Kraków
Wierzchnica (b. zab. ros.) Dydnia (b. zab. austr.) Piekary (b. zab. austr.) Gnojno (b. zab. ros.) Radom (b. zab. ros.) Lwów
Tarnobrzeg (b. zab. austr.)
Lubcza (b. zab. ros.)Kraków Warszawa
Łysołaje (b. zab. ros.) Głogowice (b. zab. ros.)
Kotlice (b. zab. ros.)Hanuszyszki (b. zab. ros.)
WarszawaRaminiza (b. zab. ros.)
Tyśmienica (b. zab. ros.) Biernacice (b. zab. ros.)
Radlin (b. zab. ros.)Radom (b. zab. ros.) Drohobycz (b. zab. austr.) Wilczyn (b. zab. ros.)
WarszawaKlebanówka (b. zab. austr.)
Bachorzec (b. zab. austr.)
Czeszewo (b. zab. prus.)
183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 197 196 198 199 200 201 203 202 204 205 206 207 208 209 210 211 212
213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227
4609 4610 4617 4644 4655 4681 4682 4714 4728 4828 4857 4909 4910 4977 4991 4992 5009 5015 5029 5032 5099
51355150 5166 5195 5210 5226 5239 5247 5283 5303 5308 5319 5393 5420 5443 5444 5445 5469 5473 5494 5567 5602 5617 5619
1896/97 1896/97
sem. let. 18971897/98 1897/98 1897/98 1897/98 1898/99 1898/99
sem. let. 19001900/01 1901/02 1901/02 1902/03 1902/03 1902/03 1902/03
sem. let. 19031903/04 1903/04
sem. let. 19041904/05 1904/05 1904/05 1905/06 1905/06 1905/06 1906 1906 1906/07 1907 1907 1907/08 1908 1908/09 1908/09 1908/09 1908/09 1909 1909 1909/10 1909/10 1910/11 1910/11 1910/11
4
Franciszek Trepka Edmund Wasilkowski Stanisław Czarnecki Stanisław Górski Karol Kosielski Jakub Weller
Izydor Zabłudowski Józef Jurewicz Jan Lewandowski Józef Zawadzki Edward Ludkiewicz Jan Kijewski
Witold Kleniewski Zygmunt Jorski
Edward Plater-Zyberg
Henryk Plater-Zyberg
Przemysław Zarojewski Stanisław Lewandowski Roman CzajkowskiJan Dunin-Brzeziński Lucjan Jakusz
Tadeusz Likiernik Zdzisław Poklewski-
-Koziełł
Ryszard Wojciechowski Mieczysław Dziechciński Witold Jeleński
Włodzimierz Rajewski Wacław Dobrowolski Tomasz Parczewski Marian Obertyn-
-Obertyński
Kazimierz Bogdański Grzegorz Leskiewicz Michał Biernacki Stanisław Rojowski Karol Koczorowski Antoni Schitz Karol Schutz Władysław Schiitz Roman Dietel Zygmunt Morstin Zygmunt Broniewski Stanisław Wyganowski Konstanty Chomętowski Grzegorz Giżycki
Piotr Głogowski
c.d. wykazu
5
Lublin
Prusiek (b. zab. austr.) Gogolewo (b. zab. prus.) Warszawa
Wonkowce (b. zab. ros.) Grodno (b. zab. ros.) Białystok (b. zab. ros.) Poginie (b. zab. ros.) Wilno
Warszawa
Zośnice (b. zab. ros.) Blendów (b. zab. ros.) Kluczkowice (b. zab. ros.) Warszawa
Liksna (b. zab. ros.) Liksna (b. zab. ros.) Gili (b. zab. ros.)
Czysta-Zuza (b. zab. ros.) Kamionka-Lipniki (b. zab.
austr.)
Łażany (b. zab. austr.) Warszawa
Warszawa
Mniszków (b. zab. ros.) Skierniewice (b. zab. ros.) Warszawa
Dunajczyce (b. zab. ros.) Trubczewsk (b. zab. ros.) Laskowice (b. zab. ros.) Czerwony Dwór (b. zab.
ros.)
Cieleż (b. zab. austr.)
Żurawica (b. zab. austr.)
WarszawaMiłosna (b. zab. ros.) Bystrzyca (b. zab. ros.) Rybno (b. zab. ros.)
Biała Wielka (b. zab. ros.) Biała Wielka (b. zab. ros.) Biała Wielka (b. zab. ros.) Sosnowiec (b. zab. ros.)
Pławowice (b. zab. ros.) Glinojeck (b. zab. ros.) Warszawa
Ryczów (b. zab. austr.)
Wróblawce (b. zab. ros.) Bojanice (b. zab. austr.)229 5657 1910/11 Wacław Ostaszewski Ulina Wielka (b. zab. ros.) 230 5658 1910/11 Kazimierz Taczanowski Wilczyn (b. zab. ros.) 231 5686 1910/11 Karol Tarnowski Chorzelów (b. zab. austr.) 282 5758 1911/12 Stanislaw Menzel Niskolyzy (b. zab. ros.) 233 5765 1911/12 Antoni Łachawiec Stanisławów (b. zab. austr.)
234 5185 1911/12 Kazimierz Mirski Woroniec (b. zab. ros.)
235 5798 1911/12 Kazimierz Światopełk-
-Mirski Woroniec (b. zab. ros.) 236 5810 1911/12 Aleksander Wojtasiewicz Penza (b. zab. ros.) 237 5827 sem. let. 1912 Stanisław Minczykowski Dobrzyca (b. zab. prus.) 238 5873 1912/13 Ludwik Kisielnicki Kisielnica (b. zab. ros.) 239 5894 1912/13 Jćzef Obertyński Stronibaby (b. zab. austr.)
240 5900 1912/18 Kazimierz Rudnicki Klonowo (b. zab. ros.) 241 5959 1913/14 Edward Bogusz Lubasz (b. zab. austr.)
242 5964 1913/14 Józef Chełmoński Warszawa
243 5973 1913/14 Antoni Dzierżawski Wietchinin (b. zab. ros.) 244 5985 1913/14 Roman Gołębski Sławentyn (b. zab. austr.) 245 5991 1913/14 Stanisław Herniczek Bronowice (b. zab. ros.)
246 6014 1913/14 Mirosław Lipko Szczypiorno (b. zab. ros.)
247 6058 1913/14 Jan Szczurowski Jarosław (b. zab. austr.) 248 6065 1918/14 Stanisław Woźniakowski Radom (b. zab. ros.)249 6079 sem. let. 1914 Antoni Grzymek Rudnik (Prusy)
250 6084 sem. let. 1914 Andrzej Kurnatowski Śmigiel (b. zab. prus.)
bo
LITERATURA
Bieniarzowna J. Strzemski M.: 1957. Instytut w Marymoncie. Studia
z dziejów gospod. wiejskiego, t. I, s. 259—314.Boelke W. A.: Wykaz studentów uczelni w Hohenheim od 1893/94 do 1918 (ma- szynopis niepublikowany).
Die Angehórigen der K. wiirttembergischer Akademie Hohenheim wahrend des 75-jahrigen Bestehens derserben Von 1818 bis 1893. Plieningen, 1898.
Domagała M.: 1968: Krótki zarys historyczny powstania. Monografia Szkoły
Nauk Politycznych w Warszawie. Wydawnictwo własne. Warszawa. , Erlicki F.: 1877. Rys historyczny instytutów rolniczo-leśnych w Królestwie Polskim. Warszawa.Universitat Hohenheim (Landwirtschaftliche Hochschule 1818—1968. Verlag E.
Ulmer, 1968.
