im. P. Bojarski —
SUROWIEC
OCENA SUROWCA
Prof. Dr St. Runge —
lnż. J. Stec —
lnż. W. Swlatlowsfci — USZLACHETNIENIE SUROWCA Dr S. Alexandrowics —
lnż. M. Klarnut —
lnż. J. Miiller —
lnż. J. Okolski —
OBROT
ORGANIZACJA OBROTU
Mgr Z. Radzikowski —
SKUP I KONTRAKTACJA
Z. Marszewski —
Ini. A. Jędrzejowski —
lnż. Fr. Jęcek —
lnż. W. Olszewski —
DYSTRYBUCJA I ZAOPATRZENIE
Mgr W. Frost —
H. Karpiński —
M. Partyka —
TECHNIKA OBROTU
St. Kozłowski —
FINANSE
Dr lnż. E. Boroń —
PRZEMYSŁ MIĘSNY PRZETWÓRSTWO
Dr Jadwiga Trawińska —
Dr W. Pezacki —
S. Grodieckij, A. Suctiorukow (ZSRR) —
W. N. —
CHŁODNICTWO
lnż. J. Hattowski —
P. G. —
PRODUKTY POUBOJOWE lnż. St. Kieniewicz —
P. Jastrzębski —
STRESZCZENIA 1 RECENZJE
NOTY 1 UWAGI
i P I S T R E Ś C I 3 - 4 (ił - 10)
Sześćdziesiąt lat ...1 Pracownicy Obrotu i Przetwórstwa mięsnego podejmują zobowiązania
p ie r w s z o m a j o w e ... 5 Zobowiązania pierwszomajowe pracowników Centrali Mięsnej
Mięso d r o b i u ...
Czynniki właściwej organizacji i rozwoju -produkcji surowca dla prze
mysłu m i ę s n e g o ...
O uszkodzeniach skór za życia zwierząt
Wykorzystanie odpadków przemysłowych i kuchennych oraz kasztanów i żołędzi w tuczu trzody chlewnej
Odpadki kuchenne jako pasza dla tuczu świń . •
Odpadki jajczarskie dla, tuczu ■ świń
Letni wypas b y d ł a ...,
Zadania i cele Centrali Obrotu Zwierząt Hodowlanych . . . 28
O unormowaniu skupu zwierząt gospodarskich przez gminne spółdzielnie 29 Uwagi o miejscach skupu w województwie 'krakowskim . . . . 31 Kontraktacja prosiąt i warchlaków dla tuczami przemysłowych 34
Współzawodnictwo w kontraktacji trzody chlewnej 36
O metodach planowania sieci detalicznej Kilka uwag o podrobach
Analiza zaopatrzenia terenu w mięso
Ubytki w obrocie mięsem i jego przetworami
Finansowanie skupu zwierząt rzeźnych na wielkotowarowym rynku ro l
niczym ...
Wędzenie ...
Wymagania jakościowe stawiane trzodzie przeznaczonej na bekon Poziom mechanizacji nowoczesnego kombinatu mięsnego
Schemat rozbioru i zużytkowania ś w i n i ...
Zarys gospodarki chłodniczej w Polsce Z techniki chłodniczej
O wykorzystaniu krw i zwierzęcej O potrzebie kalibrowania je lit .
Produkcja żelatyny przy pomocy prądu elektrycznego o wysokiej częstot
liwości (Miasnaja Industria Z S R R )...
Prof. A. Mannerberger ZSRR — Technologia mięsa i produktów mięsnych
lnż. W. Miiller W sprawie reformy nazw w gospodarce mięsnej 64
mięsna
M I E S I Ę C Z N I K
ROK II WARSZAWA, MARZEC - KWIECIEŃ 1950
—
... — ...—
---- --- --- ----=NR 3 -4
2 \
% £ V o o î ^
S z e ś ć d z i e s i ą t l a t
N a r o d z in y ś w ię ta p ie rw s z o m a jo w e g o w ią ż ą z s y m b o le m p o w s ta n ia lu d u fra n c u s k ie g o l i u 14 lip c a 1789, p o w s ta n ie m , k tó r e o tw o - e rę W ie lk ie j R e w o lu c ji F ra n c u s k ie j, s y n ó w i c ó re k lu d u F r a n c ji „ A la B a s til- żous v o u lo n s la B a s tille !“ , o s z a ła m ia ją c a
^ga r e w o lu c y jn a c h w y c e n ia za b ro ń i opa!- w a n ia p o tę ż n e j B a s t y lii s ta ła p rz e d o czym a e g a tó w m ię d z y n a ro d o w e g o k o n g re s u ro b o t- ego, z w o ła n e g o w s tu le c ie ro c z n ic y w 1889 i do P a ry ż a , n a k t ó r y m u c h w a lo n o , że „m a o b ra n y d z ie ń d la d o ro c z n e g o u rz ą d z e n ia
ie j m a n ife s ta c ji lu d o w e j...“
m b o l o b ra n ia r o c z n ic y p a d n ię c ia B a s ty lii, d a ty u c h w a le n ia d n ia m o b iliz a c ji s ił m ię - îa ro d o w e g o p ro le ta r ia tu , m ia ł b a rd z o g łę b o - ens, 'k tó r y n ie s tr a c ił na a k tu a ln o ś c i n a w e t is ia j. „ Q u e lle re W o lte !“ k r z y k n ą ł p ó ź n ie js z y
■nsieur C apet, K r ó l L u d w ik X V I , u s ły s z a w * r o m a rs z u na B a s ty lię . „ S ir e “ — p o w ie d z ia ł u d o w c ip n y de L ia n c o u r t — „ d ite s r e v o lu - j n “ . Ś le p o ta w ła d c ó w , n ie w id z e n ie z g n iły c h o rz e n i s w e j w ła d z y , b r a k u c h a d la s z m e ró w trz a s k ó w w o rg a n iz m ie g o s p o d a rk i i p a ń s tw a , b y n a jm n ie j n ie b y ła w y n ik ie m b r a k u p o lo tu :z y c h a r a k te r u u je d n e g o z w ie lu ó w c z e s n y c h
„ u k o ro n o w a n y c h ty r a n ó w “ . Cóż, p ó ź n ie js z y r o z w ó j w y d a rz e ń „ z r e h a b ilit o w a ł“ w te j m ie rn e K ró la i w y k a z a ł w ś w ie tle n o w e j h is t o r ii, że n ie
„..K tó ż zdoła Wstrzymać strum ień w biegu?
Czyż jest na świecie taka broń?!
Czyż jest na świecie taka broń?!...“
(Z pieśni w alki p roletariatu polskiego
„C zerw ony Sztandar“ 1881 ro k )
b ra k o w a ło C a p e tó w 100 la t, ba i d z is ia j, 160 la t p ó ź n ie j...
1889 ro k ! B u tn y , a ro g a n c k i W ilh e lm I I w s tę p u je w t y m r o k u w ła ś n ie n a t r o n n ie m ie c k i.
W N ie m c z e c h o b o w ią z u je w c ią ż w y ją t k o w e p r a w o p rz e c iw k o s o c ja lis to m . S ta r y le w B is m a r k w c ią ż je s t u s te ru w ła d z y ,ta k ja k b y ł p r z y W i l h e lm ie I i p r z y F r y d e r y k u I I I , p o z o s ta n ie je s z cze k ilk a la t, aż c h o r o b liw ie a m b itn y W ilh e lm II, n ie zażąda je g o u s tą p ie n ia . J u ż n ie w y s ta r cza k o n c e p c ja „ D e u ts c h la n d ü b e r A lle s “ n a sa
m y m k o n ty n e n c ie , p o lit y k a k o n ty n e n ta ln a ; czad w o ju ją c e g o im p e r ia liz m u u d e r z y ł do g ło w y — flo ta m o rs k a , k o lo n ie , p a n o w a n ie N ie m ie c n a d c a ły m ś w ia te m . R o z w ó j p rz e m y s ło w y N ie m ie c od 1870 r o k u s tw o r z y ł w ie lk ie m o ż liw o ś c i, b y ł d o p ra w d y „ f a b e lh a f t “ , ale... Cóż, p ó ź n ie js z y C apet, W ilh e lm I I , p rz e z n ie k tó r y c h b io g r a fó w ja k i h is t o r y k ó w m a lo w a n y ja k o „ im p e r a t o r m a ją c y s z e ro k ie z a in te re s o w a n ia s p o łe c z n e “ ( P flu g - H a r tu n g n p .) n ie w id z ia ł zn acze nia ja - ja k ie g o ś ta m k o n g re s u w P a ry ż u d la dalszego r o z w o ju h is t o r ii ś w ia ta , n ie o b s e rw o w a ł w y d a rz e ń , s z m e ró w i trz a s k ó w w o rg a n iz m ie gospo
d a r k i p a ń s tw k a p ita lis ty c z n y c h , k r y z y s ó w n a d c h o d z ą c y c h z c a łą o s tro ś c ią , w ie lk ic h a n ta g o n iz m ó w im p e r ia lis tó w , n ie ś w ia d o m w y n ik u p rz y s z łe j w o jn y ś w ia to w e j, k tó r ą w ra z z in n y m i ro z p ę ta ł, i k tó r a d o p ro w a d z iła go, co p ra w -
GOSPODARKA MIĘSNA Rok Al
da, n ie n a g ilo ty n ę — g d y ż z a b ra k ło te g o h a r- t u s a n k iu lo tó w z 1789 i n a s tę p n y c h la t je g o
„ d e m o k ra to m “ i „ s o c ja l- p a tr io to m “ — a le do d e tr o n iz a c ji cz y ta m a b d y k a c ji i n a w y g n a n ie do h o le n d e rs k ie g o m ia s te c z k a ...
R o k 1889! N a n ie z m ie rz o n y c h o bsza ra ch R o s ji p a n u je n ie p o d z ie ln ie w b la s k u p o tę g i A le k s a n d e r I I I . S to i do je g o u s łu g ś w ię ty s y n o d j a k o w y r a z ic ie l id e i w s p ó łp ra c y z m o n a rc h ą w m y ś l t r a d y c ji c e r k w i p ra w o s ła w n e j od P io t r a I, t j . c e z a ro p a p iz m u . P ra c u je ca ła m a c h in a c z y n o w n ik o w i p o lic ie js k ic h , d z ia ła k n u t i p a ł
ka , tr z y m a za g a rd ło g łó d i p o n ie w ie r k a . A le k s a n d e r I I I te ż m a rz y o w ła d z y n a d ś w ia te m . N a ra p o rc ie s w e g o p o s ła w K o n s ta n ty n o p o lu N ie lid o w a o s y t u a c ji n a b lis k im w s c h o d z ie i m o ż liw o ś c ia c h o p a n o w a n ia ty c h w a ż n y c h a r t e r i i i c ie ś n in p isze w ła s n o rę c z n ie i p a te ty c z n ie :
„ B ó g da n a m d o ż y ć do te j s z c z ę ś liw e j c h w ili ( o tra d n o j i z a d u s z e w n o j d la nas m in u t y ) . N ie tra c ę n a d z ie i, że w c z e ś n ie j cz y p ó ź n ie j i to bę d z ie i p o w in n o b y ć “ ... W c e lu p o d z ia łu w ła d z y n a d ś w ia te m , b y ły m o n to w a n e ró ż n e so ju s z e ; k t ó r e o d e g ra ły d u ż ą r o lę p r z y r o z p ę ta n iu I w o jn y ś w ia to w e j ja k i m a c h in a c je W ilh e l
m a I I , w o jn y w w y n ik u k t ó r e j n a s tę p c a A le k s a n d ra I I I , C a p e t M ik o ła j I I z o s ta ł w y rz u c o n y za b u rtę ...
60 l a t z g ó rą m in ę ło od c h w ili u c h w a le n ia na k o n g re s ie ro b o tn ic z y m w P a r y ż u o b c h o d u 1 m a jo w e g o i w a r t o w ra c a ć m y ś lą do te go czasu.
N ie t y lk o w y b r a n e z p o w o d u o g ra n ic z e n ia m ie j
sca c h a ra k te ry s ty c z n e p r z y k ła d y 2 c y to w a n y c h k r a jó w , a le c a ły o f ic ja ln y ś w ia t ó w c z e s n y n ie p rz e c z u w a ł z n a c z e n ia te go ja k i in n y c h k o n g re s ó w m ię d z y n a ro d ó w k i, n ie d o c e n ia ł zn acze nia t y c h m a ły c h , p ro s ty c h lu d z i, a lb o z a m y k a ł na n ie oczy.
D z iś , k ie d y p o w ie w c z e rw o n y c h s z ta n d a ró w je s t t a k i s iln y , k ie d y -na 1 /6 g lo b u z ie m s k ie g o z o s ta ł z b u d o w a n y s o c ja liz m i p rz y s tę p u je się do b u d o w y s p o łe c z e ń s tw a k o m u n is ty c z n e g o , k ie d y ta m w y ro s ło z g r u n t u n o w e p o K o ie n ie l u d z i, k ie d y z w y c ię s k a R e w o lu c ja P a ź d z ie rn ik o w a u g r u n to w a ła s w e z d o b ycze w c ią g u 33 la t niszcząc o b c y c h in t e r w e n tó w i k o n t r r e w o lu c jo n is tó w , r a tu ją c ca łą lu d z k o ś ć od n ie w o li fa s z y z m u w o s ta tn ic h la ia c h , i będąc g łó w n ą o s to ją p o k o ju , n a d z ie ją „ p r o s t y c h lu d z i“ , czy n ie w a r to z a jrz e ć n ie c o w ste c z , a b y n a b ra ć g łę b o k ie g o p rz e k o n a n ia o n ie u n ik n io n y m z w y c ię s tw ie id e i w o ln o ś c i i s p ra w ie d liw o ś c i n a c a ły m św iecie?
O d e u r d e s ie c le ! D z iś c z y ta m y z u ś m ie c h e m r a p o r t ce nzo ra c a rs k ie g o o „ K a p it a le “ M a rk s a , k t ó r y o d e g ra ł ta k ą o g ro m n ą r o lę p r z y fo r m o w a n iu lo s ó w r e w o lu c ji r o s y js k ie j, w y c h o w u ją c w ła ś c iw y c h w o d z ó w i te o r e t y k ó w r u c h u r o b o t
n icze go , d a ją c n a s ta w ie n ie je d y n e ścisłe n a u k o w o i w ie r n e h is to ry c z n ie , u z b r a ja ją c d z ia ła c z y r e w o lu c y jn y c h do w a lk i z b a k u n iz m e m , e k o n o m iz m e m , o ra z in n y m i p o s ta c ia m i le g a l
nego m a rk s iz m u , z s o c ja lr e w o lu c jo n is ta m i i i n n y m i r e s z tk a m i n a ro d n ic z e s tw a . O tó ż s z a n o w n y c e n z o r S k u r ia t o w pisze w s w o je j o p in ii, że książka , ta z a w ie ra , ja k n a le ż a ł o o c z e k iw a ć spo
ro m ie js c , w k t ó r y c h p r z e b ija s o c ja lis ty c z n e i a n t y r e lig ijn e n a s ta w ie n ie zn a n e g o (p re s io w u - to w o ) p rz e w o d n ic z ą c e g o M ię d z y n a ro w e g o T o w a r z y s tw a (R o b o tn ic z e g o ), a le p o g lą d y je g o to ną w o g ro m n e j m asie o d e rw a n e j, często n ie ja s n e j a rg u m e n ta c ji e k o n o m ic z n o - p o lity c z n e j.
M o ż n a p o z y ty w n ie s tw ie r d z ić , że rz a d k o k to p rz e c z y ta w R o s ji tę k s ią ż k ę (1 /3 n a k a d u b y ła ro z c h w y ta n a n a ty c h m ia s t p o u k a z a n iu s ię „ K a p it a łu “ — p rz y p . m o je P. B .) a jeszcze rz a d z ie j z n a jd z ie s ię ta k i, k to ją z ro z u m ie “ . P o w y ż s z y p o g lą d ce nzo ra b y ł w id o c z n ie p o w o d e m je g o m e la n c h o lijn e j „ o b r o n y “ k s ią ż k i g d y ż p is a ł, że
„ n ie m ożn a p o d d a ć je j p rz e ś la d o w a n iu p o lic y j
n e m u “ ...
P o te n c ja ln y o d b io rc a id e i i m y ś li z a w a r
ty c h w te j k s ią ż c e i w w ie lu in n y c h p u b lik a c ja c h w o p a rc iu o je j z a ło ż e n ia ju ż w te d y n a ro * d , i ł się, czego je d n a k n ie w id z ia i s z a n o w n y S k u r ia to w . A n a r o d z ił się on z c h w ilą p rz e ła m a n ia o k ó w u s tr o ju fe u d a ln e g o , ró s ł i p o tę ż n ia ł z ro z w o je m p rz e m y s łu , z ro z s z e rz a ją c ą s ię b u d o w ą s ie c i k o le jo w e j. P r o w a d z ił on n ę d z n y b y t. Pop, fa b r y k a n t, d w o r ia n in , sędzia, c h c iw y s k le p i
k a rz ,w s z y s c y ci, a z n im i ra z e m i m ię k k i o b ło m o w s k i b o g o is k a tie l, u c z c iw y a le n ie p osiad a ją c y s iły p r z e w id y w a n ia in t e lig e n t, w s z y s c y c z y n ili ta k , a b y p ę tle i s z n u r y n a c ie le tego o b d a rte g o o lb rz y m a co ra z b a rd z ie j z a p lą ta ć , z w ią z a ć i z n ie w o lić . A le r o d z ił się b u n t, i to b u n t n ie je d n o s te k , a le b u n t m as. G ra b a rz k a p it a liz m u n a r o d z ił s ię i ró s ł, b y ł n ie ś w ia d o m y s w e j s iły , p o tę g i a n i s w e j d ro g i, a le ś w ia d o m o ść ta w k r ó tc e m ia ła się n a ro d z ić ..
N a k o n g re s ie r o b o tn ic z y m w P a ry ż u w 1889 r. b y li d w a j p rz e d s ta w ic ie le g r u p y W y z w o le n ia P ra c y . N a t y m s a m y m k o n g re s ie , n a k tó r y m za p a d ła u c h w a ła o b c h o d u m ię d z y n a ro d o w e g o d n ia w a lk i, p a d ły ze s tr o n y p rz e d s ta w ic ie la te go k r a ju , w k t ó r y m m ia ł po ra z p ie rw s z y za- u iu m t o w a ć s o c ja liz m , s ło w a : „ r u c n r e w o iu c y j n y w R o s ji m oże z w y c ię ż y ć t y l k o ja k o r u c h r e w o lu c y jn y r o b o t n ik ó w “ . T o z ia rn o p r a w d y m u s ia ło z a k ie łk o w a ć i dać ow oce. B y ł to ja k p is a ł L e n in „p ro c e s r o z w o ju z a ro d k o w e g o “ . „ W ie lk ie z a d a n ie ze s p o le n ia m a r k s iz m u z ru c h e m ro o o t n ic z y m w R o s ji p r z y p a d ło w u d z ia le L e n in o , w i “ . ( H is to r ia W K P (b ), ro z d z ia ł 2, fin e ).
1887. 17 le t n i L e n in w s tę p u je do k ó łk a re w o lu c y jn e g o s tu d e n tó w u n iw e r s y te tu k a z a js k ie g o i z o s ta je a re s z to w a n y . W w ię z ie n iu d o jrz e w a w n im p o s ta n o w ie n ie p o ś w ię c e n ia się c a łk o w i", cie w a lc e r e w o lu c y jn e j, k t ó r e j n a s tę p n ie odd a całe s w e życie.
1888. L e n in p o g łę b ia s w e w ia d o m o ś c i m a r k s is to w s k ie . J e s ie n ią tego r o k u g r u n to w n ie s tu d iu je „ K a p i t a ł “ M a rk s a , k t ó r y z r o b ił na n im ” ja k p is a ła je g o s io s tra , „ n ie z a ta r te w ra ż e n ie “ , m ó w i o n o w y c h h o ry z o n ta c h , k t ó r e o tw o r z y ły się p rz e d n im po z a p o z n a n iu s ię z „ K a p it a łe m “ . 1889. L e n in a n a liz u je g ospodarcze z a g a d n ie n ia R o s ji, c h ło p s k ie i ro b o tn ic z e s p ra w y , zapoz
n a je się z o g ro m n y m m a te r ia łe m s ta ty s ty c z n y m , p o z n a je s iłę , k t ó r ą p ó ź n ie j p r o w a d z ił d o b o ju i z w y c ię s tw a .
Rok n GOSPODARKA MIĘSNA 3
. J a k w ó w c z a s w y g lą d a ła k la s a ro b o tn ic z a , r u c h r e w o lu c y jn y r o b o tn ik ó w w R o s ji? W la ta c h , k tó r e w z ię liś m y d la r o z w o ju te z y p rz e d s ta w io n e j n a p o c z ą tk u n in ie js z e g o o p ra c o w a n ia , s y tu a c ja r o b o tn ik ó w w R o s ji b y ła b a rd z o cięż
ka . T r w a ł k r y z y s r o ln ic z y , k t ó r y m ia ł c h a r a k te r p r z e w le k ły (1870 — 1895). O d 1880 r o k u r o z p o czą ł s ię te ż k r y z y s p rz e m y s ło w y , k t ó r y b y ł z a o s trz o n y jeszcze p a n u ją c y m k ry z y s e m w k r a ja c h z a c h o d n ie j E u ro p y . K a p ita liś c i p rz e rz u c a l i c a ły c ię ż a r k r y z y s u na s w o ic h ro b o tn ik ó w . D e w iz a „ z y s k m u s i b y ć “ ta k s iln a i d z iś w ta k im k r a ju ja k U S A o ra z w in n y c h k r a ja c h k a p ita lis ty c z n y c h , b y ła 60 la t te m u s z y b k o p r z y s w o jo n a p rz e z m ło d y w ó w c z a s k a p ita liz m r o s y js k i.
R e d u k c je p ła c , lo k a u ty , k a r y na każdym , k r o k u , k a r y p ie n ię ż n e o c z y w iś c ie , k t ó r e s z ły do k ie s z e n i p ra c o d a w c y . K a r y d o c h o d z iły w w ie lu w y p a d k a c h do 25 — 30% z a ro b k u , a czasem i d o 50% . C ię ż a r t y c h k a r b y ł ta k b o le s n y , że w ta k im p rz e m y s ło w y m o ś ro d k u ja k Iw a n o w o - W o z n ie s e ń s k lu b S z u je (p rz e m y s ł te k s ty ln y ) r o b o tn ic y n ie bacząc n a w ie lk ie b e z ro b o c ie , r z u c ili p ra c ę . B y t r o b tn ik a b y ł b a rd z o s m u tn y . W w ie lu m ie js c a c h b y ł s k o s z a ro w a n y . B r u d p a n o w a ł w ty c h k o s z a ra c h n ie o p is a n y . R o b o t- n ik b y ł z m u s z o n y d o z a k u p ó w w s k le p ie p rz y fa b ry c e , g d z ie b y ły c e n y w y g ó ro w a n e , to w a r ż łv , b ija t y k a i p ija ń s tw o p a n o w a ły w szędzie, za b o b o n i c ie m n o ta , p o d liz y w a n ie s ię m a j
s tro m . P ra c a k o b ie t i d z ie c i o d b y w a ła s ię bez n a jm n ie js z e j o c h ro n y , b y ła ona p ła tn a w s to s u n k u do p ra c y m ę ż c z y z n o 40 — 7 0 % n iż e j.
N ia ń k a W a rk a , W a ń k a Ż u k ó w — t y p y d z ie c i p ra c u ją c y c h C zech ow a , ca ła p le ja d a s y lw e te k r o b o tn ik ó w G o rk ie g o — o to lit e r a c k ie z a fik s o - to a n ie o b ra z u b y t u w y m ę c z o n e g o ro s y js k ie g o c z ło w ie k a p ra c y w ty m - o k r e s ie r o z w o ju k a p i
ta liz m u .
A le o lb rz y m te n b u d z i się. 1-go m a ja 1891 r o k u b y ła z o rg a n iz o w a n a p ie rw s z a m a jó w k a w R o s ji, w le s ie k . P e te rs b u rg a , n a k t ó r ą p r z y b y ło 200 r o b o tn ik ó w . Poza t y m o d b y ło s ię t a j n e z e b ra n ie w m ie s z k a n iu r o b o tn ik a z u d z ia łe m 60 — 70 r o b o tn ik ó w .P roszę n ie z a p o m in a ć : 14 la t p rz e d r e w o lu c ją 1905 r o k u , 26 la t p rz e d z w y c ię s k ą R e w o lu c ją P a ź d z ie rn ik o w ą ! C ie k a w e są u s tę p y p rz e m ó w ie n ia u ś w ia d o m io n e g o r o b o tn ik a na ta m t y c h z e b ra n ia c h , to w a rz y s z a N. D . B o g d a n o w a . „ ...D o p ie ro dziś, u d a ło się n a m p o ra z p ie rw s z y , ze b ra ć s ię ze w s z y s tk ic h k r a ń c ó w P e te rs b u rg a n a to s k ro m n e z e b ra n ie . Po ra z p ie rw s z y m o ż e m y u słysze ć od to w a r z y - s z y - ro b o tn ik ó w g o rą c e s ło w a w z y w a ją c e do w a lk i z n a s z y m i s iln y m i w r o g a m i p o lity c z n y m i i e k o n o m ic z n y m i. T a k , to w a rz y s z e ! W id z ą c ta k ie g o w ro g a i n ie w ie d z ą c n a c z y m p oleg a je g o s iła , w id z ą c naszą m a łą g a rs tk ę , n ie k tó r z y z nas w ą t p ią w p o w o d z e n ie n asze j w a lk i, o n i o dch od zą o d nas p e łn i ro z p a c z y i n ie w ia r y . N ie , to w a rz y s z e . M y p o w in n iś m y w ie r z y ć w nasze z w y c ię s tw o , p o w in n iś m y u z b ro ić się w s k u te c z n ą b ro ń — a b ro n ią tą je s t z n a jo m o ś ć p r a w a r o z w o ju h is to ry c z n e g o lu d z k o ś c i, a w te d y wszędzie z w y c ię ż y m y w ro g a ...“
Ś w ia d o m o ś ć s k u te c z n o ś c i i m o c y te j b r o n i ro-- sła, r u c h r o b o tn ik ó w p o tę ż n ia ł. F a la r e w o lu c ji b iła co ra z w y ż e j i w y ż e j. N ie t y lk o w s to lic y R o s ji, a le i w M o s k w ie , N iż n y m , S a m a rze , Je~
k a te r y n o s ła w iu , D o n b a s ie , p o w s ta w a ły k ó łk a i g ru p y , k tó r e p r z e k . # t a łc iły się w w ie lk ie , m a s o w e o rg a n iz a c je ,w a w a n g a rd ę k ie r u ją c ą w a l
k ą c a łe j k la s y ro b o tn ic z e j ,p o s tę p o w e j i n t e l i g e n c ji, m ło d z ie ż y r e w o lu c y jn e j.
W y ją tk o w o b u jn ie r o z k w it ły z ia rn a ś w ia d o m o ś c i k la s o w e j p r o le ta r ia tu p o ls k ie g o . „ L u d u g o rz k ie ł z y “ p ły n ę ły tu , na te re n a c h za m ie s z k a ły c h p rz e z r o b o tn ik ó w i s y n ó w lu d u p o ls k ie go, o b fic ie j jeszcze n iż w in n y c h re jo n a c h ó w czesnej R o s ji. B r u ta ln o ś ć w ła d c ó w i s a tra p ó w c a rs k ic h b y ła jeszcze b a rd z ie j b e z w z g lę d n a , u c is k e k o n o m ic z n y — w y z y s k , e k s p lo a ta c ja c z ło w ie k a , w ró ż n y c h n o w o p o w s ta ły c h o ś ro d k a c h p rz e m y s ło w y c h , w Ł o d z i, r e jo n ie łó d z k im , B ia ły m s to k u , R a d o m iu , W a rs z a w ie b y ł b a rd z o s iln y . D o z a c ię te j w a lk i z k a p ita lis ta m i i z ca
ra te m „ o c h le b i w o ln o ś ć “ s ta n ę ły t u s e tk i i t y siące r o b o tn ik ó w , w łó k n ia r z y , g a rb a rz y , m e ta lo w c ó w , k t ó r z y z ro z u m ie li, że „p o rz ą d e k s ta ry ju ż s ię w a li, ż y w o te m d la nas je g o z g o n “ (C z e r
w o n y S z ta n d a r).
R ó s ł b u n t m as. W 1892 s ta n ę ło do s t r a jk u w Ł o d z i 100.000 r o b o tn ik ó w . P o tę ż n y te n s t r a jk o d b y ł s ię p r z y „ tr z a s k u n a h a je k “ i „s a lw a c h k a r a b in ó w “ , b y ł z n a c z o n y o b fic ie p rz e la n ą k r w ią ro b o tn ic z ą . W t e j s a m e j Ł o d z i, g d z ie 13 la t p ó ź n ie j, „ r o b o t n ic y p o k r y li u lic e , m ia s ta d z ie s ią tk a m i b a r y k a d i w c ią g u trz e c h d n i to c z y li w a lk i u lic z n e z w o js k a m i c a rs k im i. W a l
k a z b ro jn a p o łą c z o n a t u b y ła ze s t r a jk ie m p o w sz e c h n y m . L e n in u w a ż a ł tę w a lk ę za p ie rw s z e z b ro jn e w y s tą p ie n ie r o b o tn ik ó w w R o s ji“
(z H is t o r ii W K P ( b ) , s tr . 64).
P r o le t a r ia t p o ls k i k o ń c a X I X i p o c z ą tk u X X w ie k u . „ F ig u r y s c z e rn ia łe , ru d e , p o ż ó łk łe , l u d z ie o s k ó rz e lic tę g o w y d ę b io n e j d y m e m , k w a s a m i, „s a d z ą i s m ro d e m “ . „M ę ż o w ie o oczach d o s k o n a le w y ź g a n y c h p r a c o w it y m i ig ła m i po
rz ą d n e j p ra c y , o tr z e w ia c h w y ż a r ty ę h od. ch o r ó b “ . W je d n o ś c i i w a lc e s ta ł s ię s iłą , potęgą.
„ S t a ł się m ę s tw e m , k tó r e ś m ie rc ią p o g a rd z a “ .
„ Ż y w y p o c is k , t o r u ją c y d r o g i w o ln o ś c i“ „ p o k o le n ie p rz y s z łą w io s n ę n io s ą c e “ (Ż e ro m s k i).
M a ja k o w s k i, w ie lk i p oe ta r e w o lu c ji, o p is u je b a rd z o p la s ty c z n ie te p o c z ą tk i r o z w o ju , to sa
m o, co in n y m i s ło w a m i p o w ie d z ia ł r o b o tn ik B o g d a n ó w w P e te rs b u rg u , co o d e z w a S D K P iL w W a rs z a w ie z 1901 r o k u , k t ó r a po n a k re ś le n iu żą da ń 8 g o d z in n e g o d n ia p ra c y , w o ln o ś c i ze
b ra ń , s ło w a , d r u k u , s tr a jk ó w , z w ią z k ó w , ję z y k a itd . n a p is a ła : „ N ie s ą d z im y je d n a k , że p rz y p ie rw s z y m w y s tą p ie n iu u z y s k a m y te w s z y s tk ie p ra w a ; n im u z y s k a m y je , p rz e jd ą la ta c a łe “ i d a le j „ le c z im częściej, z g o d n ie j i g ro m a d n ie j b ę d z ie m y w y s tę p o w a ć , im śc iś le js z a będzie w ś ró d nas s o lid a rn o ś ć , im w ię k s z a ś w ia d o m o ś ć i p o c z u c ie s iły , t y m p rę d z e j w re s z c ie s k r u s z y m y ja r z m o k a p ita łu i z a p ro w a d z im y u s tr ó j soc
ja lis ty c z n y o p a rty na ró w n o ś c i, b ra te r s tw ie i w o ln o ś c i“ . C ała h is t o r ia ś w ię to w a n ia i d e m o n s t r a c ji p ie rw s z o m a jo w y c h w ty c h la ta c h n ie
4
GOSPODARKA MIĘSNA Rok I I w o li i c ię ż k ic h z m a g a ń z p o tę ż n y m w ów cza sw ro g ie m , a le ju ż s k a z a n y m p rz e z r o z w ó j d z ie jó w zo stała n a k re ś lo n a w ty c h o to w ie rs z a c h :
„..Skradam się chyłkiem za miasta ¡kraj.“ **
„...Postawiwszy naprędce
czaty przy drodze słuchaliśm y mowy na jednej nodze“ .
„,Lecz myśmy nie ulegali goryczy wiedząc,
że z nami są masy fabryczne wiedząc,
że ta oto chwila jednoczy
na całym świacie tłum y robocze“
(W łodzim ierz M ajakow ski
„P ierw szy M aj“ )
* * * 1 m a ja 1950!
N a 20 m ilio n a c h k ilo m e t r ó w k w a d ra to w y c h naszego g lo b u s z ta n d a r c z e rw o n y je s t s z ta n d a re m z w y c ię s k ie g o n a ro d u kro c z ą c e g o d o k o m u n iz m u . C o ra z w ię k s z y w z ro s t d o b ro b y tu i k u l t u r y n o tu je s ię z r o k u n a ro k . N a czele tego k r a ju , k t ó r y je s t n a d z ie ją lu d z k o ś c i s to i c z ło w ie k , m ą d ry i s iln y m ąż s ta n u , w ó d z id e o w y w s z y s tk ic h „ p r o s t y c h lu d z i“ i „ u c z c iw y c h l u d z i“ ś w ia ta — J ó z e f S ta lin , L e n in d n ia d z is ie j
szego.
W in n y c h k r a ja c h , g d z ie z w y c ię ż y ła d e m o k r a c ja i g d z ie ro z p o c z ę ło się b u d o w n ic tw o soc
ja lis ty c z n e , w P o lsce, C h in a c h , N ie m c z e c h D e m o k ra ty c z n y c h , C z e c h o s ło w a c ji, R u m u n ii, na W ę g rz e c h , w B u łg a r ii, A lb a n ii, u z b r o je n i w n a u k ę M a rk s a -E n g e ls a -L e n in a -S ta lin a , w p o n a d 3 0 -le tn ie d o ś w ia d c z e n ie b u d o w n ic tw a s o c ja li
s ty c z n e g o Z S R R , w r e in te n s y w n a , g o rą c z k o w a p ra c a i w a lk a d la w p ro w a d z e n ia i z a p a n o w a n ia f o r m p r o d u k c ji s p o łe c z n e j, z w y c ię s tw o w ła s n o ści u s p o łe c z n io n e j, n o w y c h d ró g w y m ia n y , w y c h o w a n ia n o w e g o c z ło w ie k a , p o d n ie s ie n ia na n a jw y ż s z e w y ż y n y k u lt u r y , n a u k i, te c h n ik i i s z tu k i.
800 m ilio n ó w lu d z i. R ó w n ie ż d z ie s ią tk i m ilio n ó w lu d z i, n a jle p s z y c h lu d z i in n y c h k r a jó w . D u ż a p o tę g a p o lity c z n a , w o js k o wa, gosp od arcza i m o ra ln a . A r m ia r o b o tn ik ó w , c h ło p ó w , m ło d z ie ż y i d z ie c i, n a u k o w c ó w , ż o ł
n ie rz y , m a r y n a rz y , lo t n ik ó w , id ą c a n ie u c h r o n n ie „ n a z d o b y c ie w ie k ó w i e r “ (M a ja k o w s k i), g d y ż o w ie w a ją s iln y i s z e ro k i p o d m u c h w o l
n ości, ż a r tę s k n o ty lu d z i za w o ln o ś c ią , za p r a w dą, a s z e re g i je j k a rn e k s z ta łtu je je d n o c z e ś n ie h a r t fa n a ty c z n y w ia r y i id e i; d y s c y p lin a zako*
n u , ja k i n a js z e rs z y d e m o k ra ty z m w e w n ę tr z n y ; b e z g ra n ic z n e p o s łu s z e ń s tw o i o d d a n ie w o d zom — c a łk o w ite p o d p o rz ą d k o w a n ie s ię w o d z ó w ż ą d a n io m m as, lic z e n ie s ię z m asą, u w a ża n ie je j w o li za n a jw y ż s z e p ra w o ; p a ń s tw o w s łu ż b ie n a ro d u , n a ró d d z ie rż ą c y i k ie r u ją c y s w y m p a ń s tw e m ; n a jś m ie ls z e m a rz e n ia p r z y szłości i o d c z u w a n ie c ię ż a ru p rz e s z ło ś c i — r u c h r e w o lu c y jn y o p a r ty n a ¡badaniu p r a w h is to r y c z n y c h ja k n a jg łę b ie j p o ję ty c h ta k p o d s ta w — s t r u k t u r y e k o n o m ic z n o - g o s p o d a rc z e j — ja k i n a d b u u ó w e K : p a ń s tw a , p ra w a , m o ra ln o ś c i, k u lt u r y .
A r m ia w y ją tk o w a w d z ie ja c h lu d z k o ś c i. K tó ż zd o ła je j się oprzeć? C zy m o ż n a n ie ch cie ć w ła sn e g o w z ro s tu i d o jrz e w a n ia ? I czy je s t ja kaś is to tn a s iła , k tó r a m o g ła b y z a trz y m a ć te n w p ro s t? A czy n ie w y s ta rc z a n is t o n a lU d, bü, 30 la t czy m n ie js z y c h n a w e t o k re s ó w czasu?
★ ★ *
Po d r u g ie j s tr o n ie b a r y k a d y z n a jd u ją się s iły u ś w ię c o n e s ta re g o ś w ia ta . W ie łK i k a p ita ., W a
ty k a n , r e fo r m iz m , k tó r e to s iły u t r a c iły w o s ta t
n ic h la ta c h dużo ze s w e g o w p ły w u n a rzecz o b o zu s o c ja liz m u , k t ó r y p o w a ż n ie w y ró s ł w t y m o k re s ie . N ie s ie d zą o n i b y n a jm n ie j na ja k ic h ś ta m b e z p ie c z n y c h w y s p a c n . W e w n ę tr z ne k r y z y s y u s tro jo w e i o d d z ia ły w a n ie suge
s ty w n e a r m ii p o K o ju d z ia ła . U fa ją o n i s iło m a n a rc h ii, d e s tr u k c ji, m o r d u i w o je n , w ie rz ą , że u d a im s ię u trz y m a ć s w o je d o ty c h c z a s o w e p a n o w a n ie , ta m g d z ie je jeszcze p o s ia d a ją , iyio- ze n ie k t ó r y m s z a lo n y m i n a jb a r d z ie j p u s ty m g ło w o m ś n i s ię z w y c ię s tw o i to ta ln e p a n o w a n ie im p e r ia liz m u , m oże u p a ja p e rs p e k ty w a u ja r z m ia n ia n a ro d ó w , fa ta m o rg a n a e ry a m e r y k a ń s k ie j. W ią ż ą w d o d a tk u p e w n e n a d z ie je z o b ja w a m i z d ra d y s z p ie g ó w ju g o s ło w ia ń s k ic h i p rze stęp cze go w y s łu g iw a n ia s ię le a d e ró w r e - fo rm is ty c z n y c h . W y d a je im się, że p o t r a f ili o s z u k iw a ć część s w e j lu d n o ś c i a re s z ty d o k o n a s ię za p o m o cą a m b o n y , ra d ia , s p rz e d a jn e j p ra sy, k ła m s tw i p rz e z w y k o r z y s ta n ie do ko ń c a tego, co m o żn a K u p ić za w o r y z ło ta z ra b o w a n e lu d z k o ś c i p rz e z w i e k i d o o s ta tn ic h c h w il. Je st to a-rmia s z u le ró w , ś w ię to s z k o w s tw a , h ip o k r y z ji, je s t to „ s ta r y , p o d ły ś w ia t...“ W sze
re g a c h ic h z n a jd u ją s ię p o n a d to o s z u k a n i i o tu m a n ie n i, k t ó r z y z n a jd ą d ro g ę do p ra w d y . W ó w c z a s w s z y s c y c i g e n tlm a n i będ ą ta k osa
m o tn ie n i ja k w s z y s c y w ro g o w ie lu d u : C apet, W ilh e lm I I , R o m a n o w ie , M u s s o lin i, i H it le r . W ó w c z a s z a p ła c ą za ig r a n ie z ż y c ie m i szczę
ście m n a ro d ó w .
★ * *
1 m a ja 1950! T rz e b a b y ć ś le p ce m a lb o n ie o d p o w ie d z ia ln y m g ra c z e m v a b a n q u e , a b y n ie z ro z u m ie ć w y m o w y p o w ie w u p ie rw s z o m a jo w y c h s z ta n d a ró w , ż e b y n ie w y c z u ć s iły m asze
r u ją c y c h na c a łe j k u l i z ie m s k ie j sze re g ó w , że by n ie z ro z u m ie ć , że w y r o k h is t o r ii ju ż z a p a d ł i to n ie o d w o ła ln ie .
In ż . P. B O J A R S K I.
GOSPODARKA MIĘSNA
PRACOWNICY OBROTU I PRZETWÓRSTWA MIĘSNEGO PODEJMUJĄ ZO BOW IĄZANIA
PIERWSZOMAJOWE
P ro le ta ria t p olski m ia st i w si obchodzi tegorocz
ne święto robotnicze w y ją tk o w o uroczyście.
Sejm R zeczypospolitej P o lskie j u c h w a lił uznać dzień 1 m aja dniem święta państwowego.
Klasa robotnicza P o lski w stutysięcznych m an ife stacjach w całym k r a ju da w yra z poczuciu odpo
wiedzialności za losy budow y potęgi k r a ju w obliczu osiągnięć uzyskanych w 1949 r. i w okresie realiza
c ji 3-letniego planu gospodarczego.
Przegląd s ił i osiągnięć w przemyśle — w g ó rn ic
tw ie, h u tn ic tw ie , przemyśle te k s ty ln y m , w budow n ictw ie przem ysłow ym , w p ro d u k c ji energii elek
try c z n e j; w ro ln ic tw ie ; na odcinku o b ro tu i w y m ia n y — je s t dobrym sta rte m do re a liz a c ji 6-letniego planu gospodarczego, planu budow y fundam entów i zrębów społeczeństwa socjalistycznego.
Razem z całą klasą robotniczą m a n ifesto w ali swe osiągnięcia ro b o tn ic y i urzędnicy, pracow nicy nau
kow i, p ra cu ją cy na odcinku przygotow ania żywca, skupu, przerobu, d y s try b u c ji mięsa i przetw orów .
P racow nicy za tru d n ie n i w przedsiębiorstw ach obrotu, w kom binatach mięsnych, w chłodniach, w rzeźniach, sklepach, h u rta ch , m ie li do spełnienia odpowiedzialne zadanie w ro k u ubiegłym . W ró g klaso w y chciał siać zam ęt w naszych szeregach, spekulanci i zgonnicy, k u ła k i jego różn i pomagie- rzy, chcieli w ygłodzić ludność m iast, a głów nie lu d ność robotniczą w strzym aniem dowozu b ydła i trz o dy, zahamowaniem dopływ u podstawowego a rty k u łu spożycia ja k im je s t mięso, ja k im i są p rze tw o ry i w ęd lin y. Cele tego sabotażu b y ły ja s n e : cho
dziło o uzyskanie w ie lk ic h zysków p rz y w y ś ru b o w anych cenach, chodziło o sianie p aniki, chodziło wreszcie o szkodzenie w ład zy lud ow e j na rozkaz i za podszeptem różnych w ro gó w w ew nętrznych i ze
w nętrznych, przedstaw icieli k le ru oraz podziem ia politycznego i gospodarczego.
K lasa robotnicza, p a rtia , władza ludowa, o rg a n i
zacje chłopskie p rz y s tą p iły do w a lk i. A k c ja „ H “ b yła odpowiedzią mas robotniczych i chłopskich w szystkim spekulantom i sabotażystom . A k c ja ,,H “ b yła przesiąknięta głęboką treścią w a łk i klaso w ej. A k c ja ,,H “ b y ła próbą sił. W y n ik je j je s t znany. Z o s ta ły c a łk o w ic ie ro z b ite gniazda w roga, skup został uspołeczniony w 100%. Z n ik ły speku- la n c k ie pseudo-spółdzielnie, z n ik li p ry w a tn i s k u pujący.
A to w a r z ja w ił się, to w a r zaczął napływ ać w w ie l
k ic h ilościach, wąskie gardło zostało odpowiednio poszerzone i rozdarte, nie ma chyba człowieka do najzacieklejszych w ro gó w włącznie, k tó r y nie prze
k o n a ł a'ę o ty m zw ycięstw ie.
Masa tow arow a przeznaczona na zaopatrzenie ludności rośnie bez przerw y.
Porów nanie rozm iarów zaopatrzenia w I V k w a r
ta le 1949 r. i w I kw . 1950 r., w ykazu je następują
ce c y fr y :
I V kw . 1949 I kw . 1950
W o ln y ry n e k 100% 122%
B o ny 100% 142%
Jak wiadomo, dzięki w zro sto w i ilości mięsa, cała sprzedaż je s t ostatnio wolna, tzw. „b o n y “ na tłuszcz m ają także coraz b ardziej ograniczone znaczenie, gdyż bez tru d u można dostać w szystkie w y ro b y mięsne, mięso i tłuszcze w dow olnych ilościach 0 każdej porze dnia i tygodnia.
W zro st ilościow y poszedł w parze z poprawą ja kości mięsa i przetw orów .
K o n tro la sta nd aryza cyjn a i punktow anie w yka
zały dużą poprawę jakości, co m iało sw ój w yra z we wzroście p u n k tó w zbliżonych do ta k zwanych idealnych, czyli m aksym alnie m ożliw ych.
Liczba zakładów p rzetw arzających w zrosła p ra wie podwójnie.
W raz z popraw ą d y s try b u c ji mięsa i zaopatrzenia ludności, zaczęto w alkę z pozostałościam i okresu m iędzywojennego, z m a rn y m i sklepikam i, z k litk a m i niedostosow anym i do swych zadań pod względem e ksploa ta cji i w ym ogów hig ien y. Zaczęła się bu dowa sklepów wzorcowych, k tó re są obecnie we w szystkich w ojew ództw ach k ra ju . Ilość ta k ic h skle
pów stale w zrasta.
Sklepy wzorcowe są ideałem czystości i ra c jo n a l
nego urządzenia. Obszerne, widne, s to ły obite b ia łą blachą, posadzka, s u fit i ściany z p o ły s k u ją cych p ły t ceramicznych, nowoczesne m aszyny do k ra ja n ia i m ielenia mięsa, dziesiętne wagi, w y s ta w y 1 g a b lo tk i chłodzone, chłodnie przysklepowe.
Gospodarka mięsna może szczycić się w ie lk im i osiągnięciam i na odcinkach opasu i wypasu bydła.
Jest to a kcja polepszania ja ko ści naszego bydła, ,która daje też poważne ilościow e e fe kty. Na okres zim ow y postawiono na opas o 43% więcej niż za
planowano. C ały plan le tn i w ypasu został w y k o nany do 1 m aja 1950 ro k u w 90% .
N ależy nadmienić, że tegoroczny plan wypasu le t
niego będzie d w u k ro tn ie w iększy w stosunku do 1949 ro k u i około dziesięciokrotnie w iększy w sto
sunku do 1948 roku . W ykonanie przew iduje się o wiele wyższe niż zaplanowane.
B ilans osiągnięć w dziedzinie tuczu przem ysłowe
go trz o d y chlew nej je s t bardzo poważny. Stan po
głow ia trz o d y w tuczarniach został w ciągu o s ta t
niego ro k u zw iększony dziesięciokrotnie. Zaadap
tow ano wiele bud ynkó w dla celu tuczu przem ysło
wego. Z b ió rk a odpadków kuchennych, m leczar
skich, rzeźnianych, rybn ych, przem ysłow ych w I k w a rta le 1950 ro ku , b y ła bardzo poważna.
Znaczenie w yko rz y s ta n ia odpadków m arnu jących się dotychczas na cele zyskania w y s o k ie j jako ści mięsa wieprzowego je s t bardzo duże. A k c ja z b ió rk i odpadków „ro z k rę c a “ się w ty m ro ku . Ilo ś c i z b ió r
k i odpadków w zro sły znacznie w o statnim roku.
W yko rzystan ie ich w żyw ieniu trz o d y w tuczarniach przem ysłow ych w yno si obecnie w ie lo k ro tn ie więcej niż w ro k u ubiegłym .
Jednocześnie wzmocniono , w tuczarniach ochronę w e te ry n a ry jn ą , co dało poważne w y n ik i, ja k n iż e j:
6 GOSPODARKA MIĘSNA Rok I I
I V kw . 1949 r. I kw . 1950 r.
Padło w tuczarniach 1,6% 1,07%
U k ó j z konieczności 2,2% 1,77%
W y n ik i te zostały osiągnięte dzięki tro s k liw e j opiece i przeszkoleniu personelu oraz zabiegom p ro fila k ty c z n y m .
A k c ja w spółzaw odnictw a pracy ja k i zobowiąza
nia podjęte dla uczczenia święta 1 M aja, o bjęły szereg zakładów.
C entrala p ro d u k tó w i odpadków poubojow ych
„ B a c u til“ , zgłosiła na ręce M in is tra H an d lu W e w nętrznego zobowiązanie przekroczenia do dnia 1 m aja 1950, planu 4 miesięcznego o 9% , co da go
spodarce narodow ej dodatkow o różne a rty k u ły w a rto ści w ielu setek tysię cy złotych w edług cen niezmiennych. Szczególnie w ysun ął się zespół p ra cow ników E k s p o z y tu ry „B a c u tilu “ w Poznaniu, k tó r y ma powiększyć p ro d u k c ję o 12% w stosunku do planu 6-miesięcznego, ja k rów nież o 20% produkcję miesięczną m ączki pastew nej i tłuszczu technicz
nego.
P racow nicy C e n tra li M ięsnej p o d ję li szereg zobo
wiązań, o k tó ry c h piszemy obszernie niżej. Zobo
w iązania te m ów ią o a ktyw n o ści p racow ników Cen
t r a li na różnych ważnych odcinkach p ro d u k c ji ż y w ca, ja k opas, tucz przem ysłow y trz o d y chlewnej, ja k rów nież w obrocie, t j . k o n tra k ta c ja , planow y skup.
W ysiłe k p racow ników C e n tra li M ięsnej m ia ł ró w nież sw ój w y ra z w walce o oszczędności m a te ria ło we, o unorm ow anie obiegu środków finansow ych, o przyśpieszenie a d a p ta c ji b ud ynkó w dla tuczarń przem ysłow ych.
Z a kła d y Mięsne Państwowego Przem ysłu Mięsne
go: w Tarnow ie, Chojnicach, Płocku, L u b lin ie , pod
ję ły szereg ważnych zobowiązań p ro d u k c y jn y c h ja k o odpowiedź na wezwanie tow . M a rk ie w k i, ja k rów nież dla uczczenia św ięta 1-majowego. W śród w ażn iej
szych zobowiązań w a rto w ym ienić następujące:
1) podniesienie jako ści p ro d u k c ji bekonów, 2) zm niejszenie procentu w yb ra k ó w przez otoczenie opieką żywca, 3) podniesienie jako ści mięsa przez um iejętne trybo w an ie przez oddział rozbioru, 4) zmniejszenie liczby opuszczonych rob. godzin, 5) tuczarnie d ro biu p o d ję ły m. in. zobowiązania po
głębienia wiadom ości fachow ych b ra k a rz y ; z m n ie j
szenie % w y b ra k ó w itd . Różne ważne zobowiązania zo stały podjęte przez d y re kcję d y s try b u c ji CZPM przez oddział p ra cy i płacy tegoż itd .
Gospodarka mięsna staje do przeglądu s ił i osią
gnięć z poczuciem zadowolenia z osiągniętych w y n i
ków. N ależy je d n a k pamiętać, że czekają nas jeszcze większe zadania, k tó re staw ia przed w s zystkim i je d n ostka m i życia gospodarczego coraz w yższy rozw ój
całej gospodarki narodow ej w raz z postępującą rea
liza cją planu 6-letniego.
T a k ja k dla w szystkich innych odcinków naszej w a lk i p o lityczn e j — o p okó j, o socjalizm , niech nam służy rów nież w dziedzinie gospodarki mięsnej p rz y k ła d ZSRR, ja k ie w y n ik i można osiągnąć w go
spodarce planow ej uspołecznionej p rzy w y trw a łe j pracy.
W ram ach trz y le tn ie g o planu 1949 — 1951 pod
niesienia h od ow li ZSRR zostało w 1949 ro k u zorga
nizow anych 72.000 now ych fe rm bydła i 48.000 fe rm drobiu. Pogłow ie b ydła rogatego w państw ow ych gospodarstwach ro ln y c h (sowchozach) powiększyło się w ro k u 1949 o 22% i w yno si o 27% więcej niż przed w ojną. Pogłow ie owiec i kóz w kołchozach w ynosi 19% więcej niż w u biegłym ro k u i 44% w y żej od przedw ojennej ilości. Pogłow ie trz o d y chlew n ej w ro k u 1949 pow iększyło się na 78% i w ynosi 16% więcej od ilości przedw ojennej. D w u k ro tn ie w zrosła ilość d ro biu w ro k u 1949, a przewyższa je d nocześnie o 48% poziom przedw ojenny. Ogólna ilość bydła, trzod y, d ro b iu je s t obecnie wyższa niż przed w ojną.
W ro k u u biegłym zdołano rów nież zmechanizować procesy przyg oto w an ia k a rm y , dostaw paszy, ja k i wody. Zbudowano tysiące pomieszczeń dla bydła.
Dotychczasowe osiągnięcia pra cow n ikó w z a tru d nionych w przedsiębiorstw ach p rze tw órstw a i obro tu gospodarki m ięsnej w Polsce, ro zw ó j współza
w odnictw a pra cy zespołów i jednostek, szeroka a k cja szkolenia zawodowego i w ychow ania p olityczne go ka dr, w z ro s t poziomu te c h n ik i i in w e s ty c ji w za
kładach p ra cy — unowocześnienie i udoskonalenie urządzeń, stw a rza ją sp rzyjają ce w a ru n k i dla re a li
za c ji poważnych zadań bieżącego ro k u i la t następ
nych 6-letniego pla nu gospodarczego.
T y m bardziej, że jednoczesna realizacja innych, dla gospodarki m ięsnej ważnych planów gospodar
czych, ja k plan podniesienia p ro d u k c ji żywca, ro z
w o ju bazy paszowej, rozszerzenia a k c ji ochrony zdrow ia zw ierząt, zwiększenie ich w yda jno ści rzeź
n ej obok re a liz a c ji w planie 6-le tn im rozbudow y sieci chłodniczej i b udow nictw a przemysłowego, ja k rów nież realizacja planów w ychow ania k a d r tech
nicznych na w ydziałach w e te ry n a rii, mięsoznawstwa i przem ysłu mięsnego na w ydziałach ro ln y c h — w szystkie te przedsięwzięcia w in n y u ła tw ić urzeczy
w istnienie im ponującego planu skupu żywca, prze
robu i d y s try b u c ji mięsa i p rze tw orów mięsnych.
W szystko zależne je s t od stopnia m o b iliz a c ji sił do pracy, od jasności i operatyw ności planów fr a g m entarycznych, od k o n tro li w ykonania, od um ie
jętnego k ie ro w n ic tw a na w szystkich szczeblach ad
m in is tra c ji przedsiębiorstw , od głębokiego przeko
nania re a liz a to ró w co do w ag i i znaczenia ich w y s iłkó w dla gospodarki narodow ej.
Wszyscy do walki o wykonanie zadań pierwszego roku planu 6-leiniego!
Plan 6-lelni — lo pokój, dobrobyt, socjalizm!
Rok n GOSPODARKA MIĘSNA 7
ZOBOWIĄZANIA PIERWSZOMAJOWE PRACOWNIKÓW CENTRALI MIĘSNEJ
W zw iązku ze zbliżaniem się św ięta robotniczego w śród p racow ników naczelnej d y re k c ji i ekspozytur C e n tra li M ięsnej w zm ógł się ruch w spółzaw odnic
tw a p ra cy i zostały podjęte zobowiązania p ro d u k cyjne. R ealizacja ty c h zobowiązań ma dać globalną sumę oszczędności około 55 m ilion ó w złotych.
R edakcja d ru k u je sprawozdanie z p od ję tych w a ż
n ie js z y c h zobowiązań, k tó re zostały, ja k nam ko-
•m unikuje k ie ro w n ic tw o przedsiębiorstw a, w y k o nane.
E ks p o z y tu ra O kręgowa CM Gdańsk zobowiązała się do dnia 1-go m a ja w staw ić 880 sztu k b yd ła na
•opas ponad cyfrę przewidzianą planem, oraz na m ie
n ią c przed term inem zakończyć k o n tra k ta c ję na bie
żący rok.
E ks p o z y tu ra CM L u b lin zobowiązała się w ykonać roczny plan k o n tra k ta c ji do 31 m aja br. oraz w 150% p la n wypasu b ydła na kwiecień, i zobowią
zała się do uspraw nienia przerzutów żywca z o krę gu lubelskiego do ośrodków ko nsu m cyjn ych, co po
zw oli skasować p u n k ty reekspedycyjne na G órnym Śląsku.
' E ksp o zytu ra O kręgow a CM B y to m zobowiązała się powiększyć o 300 stanow isk plan a daptacji obiektów na tuczarnie na pierwsze półrocze, oraz w staw ić na w ypas le tn i 50% ponad plan. Jednocze
śnie d eleg atury CM w o j. śląskiego zobowiązały się zakończyć k o n tra k ta c je na I V k w a rta ł 1950 r. do '1 m aja br.
W arszawska E k s p o z y tu ra CM zakończy k o n tra k ta c ję na I V k w a rta ł na miesiąc przed term inem . P o za ty m do dnia 1 m aja rozpocznie w szystkie ro b o ty budow lane przewidziane planem 1950 r.
D elegatura CM w K a liszu podjęła się do 1 m aja .wykonać k w a rta ln y plan k o n tra k ta c y jn y św iń tłu s z
czowo - m ięsnych w 60% w ciągu miesiąca oraz w e
zwała w szystkie d eleg atury CM w o j. poznańskiego do przeprowadzenia analogicznej a k c ji u siebie.
E ks p o z y tu ra CM w Ł o d zi zobowiązała się w y k o nać p lan m a jo w y w staw ienia tu czn ikó w na 15 dni przed term inem . Celem przyspieszenia obiegu środ
ków finansow ych pracow nicy fin an sow i p ostanow ili skrócić c y k l o broto w y dokum entów finansow ych do 24 godzin.
P racow nicy z te re nu E k s p o z y tu ry CM w B ia ły m sto ku zobowiązali się zorganizować w G ołdapi 8 baz stadnych bydła na wypas le tn i oraz podnieść p rz y ro s t w agow y na tuczarniach do pół kg na sztukę dziennie. E ksp o zytu ra Okręgowa CM K ra k ó w opra
cuje plan w zorow ej chlew ni obliczonej na spasanie odpadków kuchennych. D ział In w e s ty c ji powyższej
e kspo zytury odda do u ż y tk u w yrem ontow ane tu czarnie w Marszowicach i Krzywaczce na miesiąc przed term inem .
E ks p o z y tu ra O kręgowa CM w O lsztynie ma w y kończyć 3 chlewnie w Karolew ie.
D elegatura CM w P ile zobowiązała się do 1 m aja przeprowadzić p ra k ty c z n y k u rs szkoleniow y k la s y fik a to ró w żywca z gm innych spółdzielni i wezwała pozostałe d elegatury CM w oj. poznańskiego, aby
poszły je j śladem.
E ksp o zytu ra CM w Kielcach zobowiązała się zm niejszyć do dnia 1 m aja koszta tra n s p o rtu i zu
życia m a te ria łó w pędnych o 10%.
E ks p o z y tu ra Okręgowa CM w Bydgoszczy podję
ła się przyspieszyć obieg środków finansow ych przez skrócenie do 24 godzin czynności od dostaw y to w a ru do przedłożenia f a k tu r y w Kasie T argow ej.
W B iurze G łów nym CM p o d ję li zobowiązania mię
dzy in n y m i:
D z ia ł O b ro tu Z w ierzętam i U ż y tk o w y m i zobowią
zał się dostarczyć w przeciągu 3 mieś. 30 tysięcy sztu k p ro s ią t dla g ó rn ik ó w i h u tn ik ó w oraz p ra cow ników w ie js k ic h i m ie jskich .
D z ia ł W a ru n k ó w i N o rm H andlow ych zobowiązał się opracować i wydać do 1 m aja je d n o lity , skody- fik o w a n y i uzupełniony cennik dla całości obrotu tow arow ego oraz opracować i w ydać do 1 lipca je d n o lite in s tru k c je w zakresie o b ro tu zw ierzętam i rzeźnym i, a następnie opracować nowe n o rm y u b y t
kó w Wagowych, k tó ry c h zastosowanie zm niejszy s tra ty wagowe i ty m sam ym zw iększy pulę mięsa dając gospodarce narodow ej w ro k u 1950 1 m ilia rd 346 m il. zł oszczędności.
P racow nicy Służby P ro d u k c ji C e n tra li Mięsnej zobowiązali się zwiększyć w tuczarniach przeciętny p rz y ro s t o 15% w d ru g im k w a rta le r. 1950 (w sto
sunku do I k w a rta łu ), k tó ry c h stadium organiza
cyjne zakończone zostanie do 1 m a ja 1950 r. oraz zm niejszyć zużycie paszy na 1 k g p rz y ro s tu o 3%
przez zastosowanie ja k n a jra cjon aln iejszeg o żyw ie
nia, następnie zm niejszyć ko szty jednego k g p rzy
ro s tu o 5% w k w a rta le I I w stosunku do kw . I-go . We w szystkich tuczarniach zobowiązano się zwiększyć ogólne zużycie pasz odpadkowych o 30% .
W stosunku do w y n ik ó w uzyskanych w ro k u ubiegłym , zobowiązano się zwiększyć w ro k u bieżą
cym p rz y ro s t w agow y b ydła postawionego na w y pas le tn i o 20% .
W ro k u bieżącym zobowiązano się obniżyć procent padnięć sztuk w staw ionych na wypas le tn i, o 20%
w stosunku do ro k u ubiegłego.
Produkujemy więcej, taniej i lepiej!
GOSPODARKA MIĘSNA Rok I I 8
Surowiec
Ocena surowca
P ro f. d r ST. R U N G E
M I Ę S O
Mięso d ro biu je s t konsyste ncji b ardzie j spoistej i ję d rn e j oraz więcej w łó k n is te niż mięso ssaków ubojow ych, gdyż poszczególne mięśnie szkieletu są od siebie oddzielone ty lk o nieznaczną ilością tk a n k i łącznej, a poszczególne w łó k n a mięsne są d e lik a t
niejsze i cieńsze.
Mięśnie d ro b iu są słabo przerośnięte tłuszczem.
W ogólności drób posiada mięso białe, blado różowe lub różowo czerwone i mięso b a rw y ciemno b ru n a t
no - czerwonej.
N a jb a rd z ie j jasną barw ą c h a ra k te ry z u ją się m ię
śnie piersiow e (na m o stku ) podczas, g dy na udach mięśnie odznaczają się ciemną barwą.
Rozróżnia się drób o mięsie b ia ły m (k u ra , in d yk, p erlica ) i o mięsie ciemnym, b a rw y ciemno-czerwo- n o -b ru n a tn e j z odcieniem czarniaw ym (gęś, kaczka i g ołąb ).
B a rw a mięsa zależy od ilości b a rw ik a k r w i hemo
g lo b in y w zgl. b a rw ik a mięsnego m yo g lo b in y a ta k że od g atunku, ra sy i w ieku drobiu.
Mięso drobiu należy do środków spożywczych nie ty lk o cennych, ale także dietetycznych czyli łatw o straw nych, odznaczając się dużą zaw artością s tra w nego b ia łka p rzy nieznacznej ilości ciał kle is ty c h tru d n o s tra w n ych (1 — 1 ,5 % ) oraz dużą za w a rto ścią k re a ty n y działającą pobudzająco na nerw y.
N a jb a rd z ie j straw ne mięso p osiadają: gołąb, k u ropatw a, in d y k i k u ra (p u la rd a ).
N a to m ia s t kaczki i gęsi m ają mięso tru d n ie j straw ne, zwłaszcza s z tu k i starsze, liczące ponad ro k życia.
100 gr. mięsa drobiowego przeciętnie za w ie ra : 20 g r. b iałka, 4,5 g r. tłuszczu, 74 g r. w ody i około 1— 1,5 g r. popiołu zależnie od w ieku i k o n d y c ji czy
l i odżyw ienia drobiu. W ahania pod ty m względem mogą być duże.
Mięso d ro b iu zawiera stosunkow o znaczną ilość w ita m in (ok. 20 gram m a w ita m in y A ; ok. 2000 gram m a w ita m in y B- i ok. 2— 16 m ilig r. w ita m i
n y C na każde 100 gr. m ięsa).
Szczególnie mięso kaczek i gęsi je s t bogate w w i
ta m in y .
Smak mięsa zależy od g a tu n k u ptaka, karm ienia, trz y m a n ia i d ojrza łości mięsa.
W oń ja k k o lw ie k je s t swoista, zależy od rodzaju karm ienia.
R eakcja mięsa drobiowego je s t zasadowa, ale ta alkaliczność u trz y m u je się ty lk o przez 1— 1,5 go
dziny po ubiciu. Po 2— 4 godzinach w szystkie m ię
śnie p rz y b ie ra ją odczyn kw aśny. Kw asotę mięsa ba
da się analogicznie ja k mięsa ssaków ubojow ych.
Kruchość czyli konsystencja mięsa zależy od w ie
ku d ro biu i od d ojrzenia mięsa.
Tłuszcz d ro biu je s t m ię k k i i ole isty znacznie róż- niącv się od k o n syste n cji tłuszczu ssaków ubo jo w ych.
D R O B I U
K re w d ro b iu różni się od k r w i ssaków jaśniejszą barwą, większą zawartością tle n u oraz kształtem ow alnym czerwono - k rw in e k , k tó re naw et w stanie d o jrza łym , posiadają duże ją d ra ła tw o wykazalne pod m ikroskopem .
Budow a s k ó ry je s t całkow icie odmienna od s k ó ry ssaków. Skóra je s t cienka, blada, żółtaw a i zawiera dużo g ru czo likó w i mieszków, w k tó ry c h tk w ią pióra.
O G Ó LN E W ŁA S N O Ś C I M IĘ S A U PO SZCZEGÓL
N Y C H G A T U N K Ó W D R O B IU
1. K U R A D O M O W A (g a llu s dom esticus) należy do ptaków , k tó ry c h mięso je s t n ajw ię cej roz
powszechnione w spożyciu ze w zględów d ietetycz
nych. Zależnie od w ieku k u ry , mięso je s t b a rw y ja sno b ia łe j do biało - żółtaw ej, u m łodych k u r d e li
katne, drobno w łó kn iste i ła tw o straw ne, sta rych ciągliw e i powięziste.
2. GĘS D O M O W A (anser dom esticus). Mięso zwłaszcza m ostkow e i ud je s t cenione.
Do pieczenia nadają się ty lk o gęsi w w ieku do jednego roku .
Czas u b ija n ia od września do g ru dn ia.
Gęś nie posiada w ola ale ty lk o wrzecionowate rozszerzenie p rz e ły k u b liż e j odcinka piersiowego szyi.
Szczególnie poszukiwane są na ry n k u w ą tro b y gęsie, k tó re to w ą tro b y N iem cy n azyw ają „S to p f
leber“ , analogicznie ja k F ra n cuzi cenią sobie w ą
tro b y specjalnie tuczonych k u r (pate fo i).
Tzw. „k lu s k o w a n ie “ gęsi dla ich szybkiego tuczu je s t w n ie k tó ry c h k ra ja c h wzbronione.
Z m ięśni piersiow ych gęsi sporządza się po k r ó t k im peklow aniu czyli trz y m a n iu w żupie solnej i po wędzeniu tzw . „p ó łg ę s k i“ . Z głow y, szyi, skrzydeł, żołądka i nóg w raz z resztka m i podrobów w yra bia się tzw . „p a s z te ty gęsie kiszkow e“ .
T ak półgęski ja k i pasztety gęsie b y w a ją czasami zakażone b akte ria m i, co je s t przyczyną różnych zachorzeń. Tłuszcz gęsi w inien być b ia ły i ję d rn y . Tłuszcz b a rw y ż ó łte j posiada zazwyczaj sm ak olei
s ty szczególnie po ka rm ie n iu gęsi nasionam i konopi i ryba m i.
W handlu rozróżn iają dwa g a tu n k i gęsi:
a) gęś tuczona pierwszego g atu nku , tłu s ta i peł- nomięsista, w w ieku nie przekraczającym 1 ro k u ży cia, o skórze b ia łe j lu b b ia ło -ż ó łte j i mięsie bez- w onnym . (S kóra nie pow inna być m y ta a ni opa
lona) ;
b) gęś tuczona drugiego g a tu n k u m ięsista, o ko ściach dających się ła tw o w yłuszczyć z mięśni.
N ie k tó re r y n k i z b y tu ro zró żn ia ją gęsi tuczone i gęsi wcześnie tuczone.
Rok I I GOSPODARKA MIĘSNA 9
3. K A C Z K A D O M O W A (anas dom estica) posia
da mięso bardzo smaczne zwłaszcza w w ieku od 4-go miesiąca życia do okresu dojrzenia płciowego.
Kaczka rów nież nie posiada w ola ale ty lk o ro z
szerzenie p rzełyku.
K a czki karm ione k u k u ry d z ą m ają skórę żółtą, a naw et żółto - czerwoną.
Mięso i ja ja kacze są czasami przyczyną zatruć m ięsnych (p a ra d u ra ).
4. IN D Y K I (m elegris gallapave) należy do n a j
w iększych p ta k ó w zaliczanych do drobiu, dochodząc do 1 m w ysokości. G órną część g ło w y i szyi posia
da nagą (pozbawioną p ió r). Obok dzwonków i k o r a li na g ó rn e j części dzioba i k rta n i, posiada in d o r (płeć męska) rów nież w dolnej części szyi pędzelek szaro-czarnych pió r, k tó r y naw et po oskubaniu po
zostawia w yra źn y ślad.
S ta rym indorom handlarze niekiedy p rzycin a ją k ró tk o ten pęczek pió r, ale zawsze pozostaje w ty m m iejscu podpadające w oczy brodaw kow ate z g ru bienie skóry.
Mięso m łodych indyczek do 1 ro k u życia je s t szczególnie smaczne i nadaje się do pieczenia.
Mięso starszych ind o ró w posiada lepszy sm ak niż mięso indyczek w ty m samym w ieku.
5. P E R L IC A (num ida m eleagris) należy do ro dziny bażantów. Posiada niebiesko - szare upierze
nie z b ia ły m i p e rło w a ty m i odznakam i na s k rz y d łach. Is tn ie je rów nież b ia ła rasa perlic. Posiada dobrze rozw inięte wole, nato m ia st nie posiada w o
reczka żółciowego.
Skóra je s t b a rw y żó łta w e j lu b ż ó łtaw o-b ru na tn ej.
Mięso przypom ina sm ak k u ry , ale je s t d e lik a t
niejsze i b ardzie j cenione.
P erlice trzym ane w zupełnej w olności np. w leś
niczówkach, n ab yw a ją cech dzikiego ptactw a i w te dy naw et mięso ich przypom ina sm ak ptactw a dzi
ko żyjącego.
6. G O LjJlB D O M O W Y (colum ba li v ia ) posiada mięso ko n s y s te n c ji m ię k k ie j i smaczne, ale takie mięso posiadają ty lk o gołębie młode, k tó re się je szcze nie w y p ie rz y ły i nie d o jrz a ły płciowo.
Gołąb dom ow y posiada wole złożone z dwóch sy
m etrycznych w o rk ó w . W oreczka żółciowego nie posiada. J e lita ślepe są bardzo k ró tk ie i mało pojemne.
7. Ł A B Ę D Ź (cygnus co lo r) rzadko przeznaczony do ko nsu m cji. Posiada w w ieku m łodym smaczne mięso zwłaszcza z o ko licy m ostka.
Polskie n o rm y standaryzacyjne dzielą drób b ity w g w ieku, p łc i i w a g i na następujące k la s y :
A . K u ry i kurczęta.
I. M łode p ta ki.
1. K urczęta małe — zdrowe k u rk i, k o g u tk i w w ieku od 10 — 12-tu tyg o d n i, o wadze od 0,50 — 0,85 kg.
2. K urczęta duże — zdrowe k u rk i, k o g u tk i od 12-tu ty g o d n i do osiągnięcia dojrzałości p łcio w ej, k o g u tk i bez ostro zakończonej ostrogi, pierwsze i drugie z chrzęstnym zakończeniem m ostka o wadze od 0,85 k g — 1,7 kg.
3. P u la rd y — specjalnie tuczone, zdrowe, młode k u ry przed rozpoczęciem nieśności o wadze od 1,3 kg.
4. K a p ło n y — zdrowe k o g u ty , kastrow ane po osiągnięciu 6-ciu tyg o d n i, tuczone, w w ieku do 1-go ro k u , o wadze od 2,15 kg.
5. K u r y na pieczyste — zdrowe jednoroczne k u ry o wadze od 1,3 kg.
I I . Stare p taki.
6. K u r y rosołowe —- zdrowe k u ry , nietuczone, w w ieku ponad 12-tu miesięcy, o wadze od 1,3 kg.
7. K o g u ty — zdrowe k o g u ty z ostro ga m i nie przekraczającym i 1 cm długości o wadze od 1,70 kg.
B. Indyki.
I. M łode p ta k i
1. In d y k i m łode — zdrowe in d yczki w w ieku do 1-go ro k u , w a g i od 2,3 k g — zdrowe in d o ry w w ieku do 1-go roku , w ag i od 2,8 kg.
I I . Stare p ta ki.
2. In d y k i stare — zdrowe in d y c z k i w w ieku po
w yżej 1-go roku , w ag i od 3,0 k g —- zdrowe in d o ry w w ieku pow yżej 1-go roku, w agi od 3,8 kg.
C. Kaczki.
I. M łode p ta k i
1. K a czki młode — zdrowe kaczki, kaczory w w ieku do 10-ciu tygodni, w a g i od 1 0 kg.
I I . Stare p ta ki.
2. K a czki i kaczory — zdrowe p ta k i obojga płci, w w ieku od 2,5 — 12 miesięcy, w ag i od 1,5 kg.
D. Gęsi.
I. M łode p ta k i
1. Gęsi zielone — zdrowe, m łode p ta k i, obojga płci, po osiągnięciu d ojrza łości upierzenia, k tó re osiągnęły do połow y lipca wagę b itą 3,0 kg.
I I . Starsze p ta ki.
2. Gęsi ścierniskowe — zdrowe p ta k i, obojga płci, w w ieku ponad 12-eie miesięcy, po przejściu okresu ko p u la c ji, o wadze od 3,5 kg.
Ponadto w szystkie w g k la s y drobiu, dzielą się niezależnie od umięśnienia, w ytuczenia, obróbki i k o n d y c ji na k la s y jakościow e: A A (e x tra — tłu - stom ięsne), A (T łu sto m ięsn e ), 13 (mięsne) i C (chudźce).
Obowiązujące cenniki na drób ży w y dzielą go na tr z y k la s y jakościow e: tłu s to - mięsne, mięsne i chudźce.
R O Z P O Z N A W A N IE W IE K U D R O B IU U m iejętność rozpoznawania w ieku drobiu je st ważna, gdyż ty lk o m ło dy drób przedstaw ia dużą w artość spożywczą. W raz z postępowaniem w ieku kruchość i sm ak mięsa znacznie się pogarsza i sta
r y drób m im o naw et odpow iedniej p rze ró bki k u li
n a rn e j je s t praw ie nie jad aln y.
Obecnie przeprowadzane są p ró b y „odm ładzania“
starego d ro biu za pomocą stosowania horm onów ru - jopędnych (oestrogenów ) dia popraw y ich tw ardego i łykow a teg o mięsa.
Również wprowadzona zostaje tzw. horm onalna k a s tra c ja m łodych samców, zwłaszcza ko gu tów dla ich szybkiego tuczu i popraw y sm aku mięsa.
H orm onalna k a s tra c ja i odmładzanie starego d ro b iu (ta k samców ja k i samic) polega na wszczepie
niu pod skórę lu b do m ięśni ta b le te k syntetycznych
