Stefan Biskupski
Kodeks Prawa Kanonicznego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 7/1-2, 341-353
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO
A r t. IV . — D e M is s a r u m e l e e m o s y n i s s e u s t y p e n d i i s Can. 824. — § 1. Secundum receptum et probatum Ecclesiae morem atque institutum , sacer doti cuilibet Missam celebranti licet eleem osynam seu stip en dium recipere.
§ 2. Q uoties autem pluries in die celebrat, si unam Missam ex titulo iu stitiae applicet, sacer dos, praeterquam in die N ati vitatis Domini, pro alia eleem o synam recipere nequit, excepta aliqua retributione ex titulo ex - trinseco.
•Can. 825. — Nunquam licet; 1-o. Missam applicare ad in tentionem illiu s qui applicatio nem, oblata eleem osyna, p etitu rus est, sed nondum petit, et eleem osynam postea datam re tinere pro M issa antea applicata; 2-0. Eleem osynam recipere pro M issa quae alio titulo de betur et applicatur;
3-0. Duplicem eleem osynam pro eiusdem M issae applicatio ne accipere;
A r t. IV. — O ofiarach m s z a l n y c h c z y l i s t y p e n d i a c h K a n . 824. — § 1. W edług przy jętego i zatwierdzonego przez Kościół zw yczaju oraz ustano w ienia, w olno każdemu kapła nowi, który odprawia w czyjejś intencji Mszę św., przyjąć ofia rę czyli stypendium .
§ 2. Ilekroć natom iast odpra w ia kilka razy dziennie, jeżeli jedną Mszę św. ofiarow ał z ty tułu obowiązku spraw iedliw ości, poza dniem Bożego Narodzenia, nie w olno kapłanowi za inną przyjm ować stypendium , z w y jątkiem jakiegoś w yrów nania z tytu łu zew nętrznego.
K a n . 825. — N ie wolno nigdy; 1-o. Ofiarować Mszy św. w intencji tego, kto złożył ofiarę z zamiarem, aby w przyszłości prosić o Mszę, jednak o nią nie prosił oraz zatrzym ać później ofiarow ane stypendium za Mszę już odprawioną w cześniej;
2-0. Przyjm ow ać stypendium za Mszę św., która się należy i jest odprawiana z innego ty tułu;
3-0. Przyjm ow ać dwa razy stypendium za odprawienie jed nej i tej sam ej Mszy św.;
4-0. Alteram recipere eleem o synam pro sola celebratione, al teram pro aplicatione eiusdem M issae, nisi certo constet unam stipem oblatam esse pro cele bratione sine applicatione.
Can. 826. — § 1. Stipendia quae a fidelibus pro M issis offeruntur sive ex propria de votione, veluti ad manum, sive ex obligatione etiam perpetua a testatore propriis heredibus facta, m a n u a lia dicuntur.
§ 2. Ad instar m a n u a l iu m vo cantur stipendia M issarum fu n datarum, quae applicari non possunt in proprio loco, aut ab iis qui eas applicare deberent secundum tabulas fundationis, et ideo de iure aut Sanctae S e dis induito aliis sacerdotibus tradendae sunt ut iisdem satis fiat.
§ 3. A lia stipendia quae ex fundationum reditibus perci piuntur, appellantur fu n d a t a seu M issae fu n d a ta e.
Can. 827. —■ A stipe Missarum quaelibet etiam species negotia tionis vel m ercaturae omnino
arceatur.
Can. 828. — Tot celebrandae et applicandae sunt M issae, quot stipendia etiam exigua data et accepta fuerint.
Can. 829. — Licet sine culpa illius qui onere celebrandi gra vatur, M issarum eleem osynae iam perceptae perierint, obliga tio non cessat.
Can. 830. — Si' qui pecuniae summ am obtulerit pro M issa rum applicatione, non indicans
4-0. Przyjm ować jednego sty pendium za sam o odprawienie, drugiego za in tencję w tej sa mej Mszy, chyba że wiadom o napewno, iż jedno stypendium było ofiarow ane za samo odpra w ien ie bez intencji.
K a n . 826. — § 1. Stypendia, które w ierni ofiarują na Mszę św. z pobożności, niejako do rę ki, lub też z obowiązku, nawet stałego, w łożonego przez testa- tora na sw oich spadkobierców, nazyw ają się m anualne.
§ 2. Na podobieństwo m a n u a l n y c h nazywają się stypendia Mszy fundacyjnych, które nie mogą być odprawiane na m iej scu albo przez tych, co obow ią zani są do tego aktem funda cyjnym i dlatego na m ocy pra w a lub indultu S tolicy Ap. przekazane są do odprawiania innym kapłanom.
§ 3. Inne stypendia otrzym y w ane z dochodów fundacji na- wają się f u n d a c j a m i czyli Msza mi f u n d a c y j n y m i .
K a n . 827. — Od stypendiów m szalnych należy zdecydow anie odsunąć w szelki naw et pozór interesu lub handlu.
K a n . 828. —■ Tyle należy od prawić i ofiarować Mszy św., ile stypendiów , naw et n iew iel kich, zostało w ręczonych i przy jętych.
K a n . 829. — Obowiązek nie ustaje, chociażby bez w in y m a jącego obowiązek odprawiania, otrzymane stypendia m szalne zginęły.
K a n . 830. — Gdyby ktoś ofia row ał sum ę pieniężną na Msze św., nie oznaczając ich liczby,
earundem numerum, h ic suppu tetur secundum eleem osynam loci in quo oblator morabatur, nisi aliam fu isse eius in tentio nem legitim e praesum i debeat. Can. 831. — § 1. Ordinarii lo ci est m anualem Missarum sti pem in sua dioecesi definire per decretum, quantum fieri potest, in dioecesana Synodo latum ; nec sacerdoti licet ea maiorem exigere.
§ 2. Ubi desit Ordinarii dec retum , servetur consuetudo dioe cesis.
§ 3. Etiam religiosi, licet e x em pti, circa stipem manualem stare debent decreto Ordinarii loci aut dioecesis consuetudini.
Can. 832. — Sacerdoti fas est oblatam ultro maiorem stipem pro M issae applicatione accipe re; et, nisi loci Ordinarius pro hibuerit, etiam minorem .
Can. 833. — Praesum itur obla torem p etisse solam M issae ap plicationem ; si tam en oblator exp resse aliquas circum stantias in M issae celebratione servan das determ inaverit, sacerdos, eleem osynam acceptans, eius voluntati stare debet.
Can. 834. — § 1. M issae pro quibus celebrandis tem pus ab oblatore exp resse praescriptum est, eo om nino tem pore sunt ce lebrandae.
§ 2. Si oblator nullum tem pus pro Missarum m anualium cele bratione exp resse praescripserit;
określa się ją w edług w ielkości stypendium przyjętej w m iejscu ofiarodaw cy, chyba że należy praw nie przypuszczać, iż jego zam iar był inny.
Kan. 831. — § 1. M iejscowy ordynariusz powinien, o ile to m ożliwe, na synodzie diecezjal nym określić dekretem w y so kość m anualnego stypendium m szalnego w sw ojej diecezji; kapłanow i nie wolno żądać w y ż szego, niż to, stypendium .
§ 2. Gdzie brak dekretu ordy nariusza, należy zachować zw y czaj diecezjalny.
§ 3. Także zakonnicy, naw et w yjęci, w spraw ie stypendium m szalnego m uszą stosow ać się do dekretu m iejscow ego ordy nariusza albo diecezjalnego zwyczaju.
Kan. 832. — Wolno kapłanow i przyjąć w yższe stypendium ofia rowane dobrowolnie na intencję mszalną; także i niższe, chyba że m iejscow y ordynariusz za bronił.
Kan. 833. Przypuszcza się, że ofiarodawca prosił o odpra w ien ie sam ej Mszy św., gdyby jednak ofiarodaw ca w yraźnie p ostaw ił jakieś warunki przy odprawianiu Mszy św., kapłan przyjm ujący in tencję m usi jego w olę w ypełnić.
Kan. 834. — § 1. Msze św., które m ają być odprawione w czasie w yraźnie przez ofiaroda w cę określonym , m uszą być sta nowczo w tym czasie odprawione. § 2. Gdyby ofiarodawca nie określił w yraźnie żadnego ter m inu, przy odprawianiu Mszy św. m anualnych:
1-o. M issae pro urgenti causa oblatae quamprimum tem pore utili sunt celebrandae;
2-0. In aliis casibus Missae sunt celebrandae intra modicum tem pus pro m aiore vel minore Missarum numero.
§ 3. Quod si oblator arbitrio sacerdotis tem pus celebrationis expresse reliquerit, sacerdos po terit tem pore quo sibi m agis placuerit, eas celebrare, firm o praescripto can. 835.
Can. 835. —■ Nem ini licet tot Missarum onera per se cele brandarum recipere quibus in tra annum satisfacere nequeat. Can. 836. — In ecclesiis in quibus ob fidelium peculiarem devotionem M issarum eleem osy nae ita affluunt, ut omnes M is sae celebrari ibidem debito tem pore nequeant, m oneantur fid e les, per tabellam in loco paten ti et obvio positam, M issas oblatas celebratum iri vel ib i dem, cum commode poterit, vel alibi.
Can. 837. — Qui M issas per alios celebrandas habet, eas puamprimum distribuat, firm o praescripto can. 841; sed tem pus legitim um pro earundem celebratione incipit a die quo sacerdos celebraturus easdem receperit, nisi aliud constet.
Can. 838. — Qui habent Mis sarum num erum de quibus sibi liceat libere disponere, possunt eas tribuere sacerdotibus sibi
1-o. Msze zam ów ione w in ten cji pilnej pow inny być odpra w ione w czasie m ożliw ie naj szybszym;
2-0. W innych wypadkach Msze św. pow inny być odpra w ione w czasie odpowiednim w zależności od w iększej lub m niej szej ich ilości.
§ 3. Gdyby ofiarodaw ca czas odprawiania zostaw ił w yraźnie do uznania kapłana, tenże, nie naruszając przepisu kan. 835, m oże je odprawiać w czasie dla siebie odpowiednim.
Kan. 835. — Nikom u nie w o l no przyjm ować do odprawiania tyle Mszy św., żeby nie m ógł podołać obowiązkow i ich od praw ienia w ciągu roku.
Kan. 836. — W kościołach, gdzie ze w zględu na szczególną pobożność w iernych ofiary m szalne płyną, tak że nie w szy stkie m ogą tam być odprawione w e w łaściw ym czasie, w ierni mają być powiadom ieni przez ogłoszenie na m iejscu w idocz nym, że intencje m szalne będą odprawiane w m iarę m ożności na m iejscu lub gdzie indziej.
Kan. 837. — Kto posiada in tencje, które m ają być odpra w ione przez innych, powinien je, nie naruszając przepisu kan. 841, rozdzielić jak najprędzej; czas jednak praw ny do ich od prawiania, jeżeli nie wiadom o inaczej, zaczyna się od dnia, w którym doręczono je kapłanowi m ającem u odprawiać.
Kan. 838. — Kto ma do dy spozycji zbywającą ilość in ten cji m szalnych, może je rozdzie lić m iędzy wybranych
kapła-acceptis, dummodo probe sibi constet eos esse om ni excep tio ne m aiores vel testim onio pro prii Ordinarii comm endatos.
Can. 839. — Qui M issas a f i delibus receptas aut quoquo modo suae fid ei com m issas aliis celebrandas tradiderint, obliga tione tenentur usque dum acce- ptatee ab eisdem obligationis et recepti stipendii testim onium obtinuerint.
Can. 840. — § 1. Qui M issa rum stipes m anuales ad alios transm ittit, debet acceptas in tegre transm ittere, nisi aut ob lator exp resse perm ittat aliquid retinere, aut certo constet ex ces sum supra taxam dioecesanam datum fu isse intuitu personae.
§ 2. In M issis ad instar m a nualium nisi obstet m ens fun datoris, legitim e retinetur e x cessus et satis est rem ittere so lam eleem osynam m anualem dioecesis in qua M issa celebra tur, si pinguis eleem osyna lo cum pro parte teneat dotis be neficii aut causae piae.
Can. 841. — § 1. Omnës et singuli adm inistratores causa rum piarum aut quoquo modo ad Missarum onera im plenda obligati, sive ecclesiastici sive laici, sub exitum cuiuslibet an ni, Missarum onera quibus non dum fuerit satisfactum , suis Or dinariis tradant secundum m o dum ab his definiendum .
§ 2. Hoc autem tem pus ita est accipiendum ut in Missis ad
nów, byleby pew ny był, że są poza w szelkim i podejrzeniam i lub są poleceni przez w łasnego ordynariusza.
Kan. 839. — Kto otrzymał in tencje m szalne od w iernych al bo powierzone sobie w jakik ol w iek sposób przekazał innym , dotąd jest zw iązany obow iąz kiem, dopóki n ie otrzym ał od nich zaśw iadczenia o przyjętym zobowiązaniu i otrzym anym stypendium .
Kan. 840. — § 1. Kto przesyła stypendia m szalne m anualne do innych, m usi je przesyłać w ca łości, tak jak je otrzymał, chy ba że ofiarodaw ca w yraźnie ze zw ala coś zatrzymać, albo w ia domo na pewno, że nadw yżka ponad taksę diecezjalną dana była ze w zględu na osobę.
§ 2. We Mszach na podobień stw o m anualnych, jeżeli nie stoi na przeszkodzie w ola fundatora, w olno prawnie zatrzym ać nad w yżkę; w ystarczy przesłać sa mo stypendium m anualne, jakie obowiązuje w diecezji, gdzie Msza będzie odprawiana, gdy nadw yżka ofiary uzupełnia czę ściow o w yposażenie beneficjum albo dzieła zbożnego.
Kan. 841. — § 1. W szyscy i po szczególni zarządcy instytucji pobożnych albo w jakikolw iek sposób zobow iązani do w ykona nia obowiązków m szalnych, du chow ni lub św ieccy, pod koniec każdego roku, in tencje m szalne nieodpraw ione jeszcze powinni przekazać sw oim ordynariuszom w sposób przez nich nakazany.
§ 2. Czas ten natom iast tak należy pojmować, że w e Mszach,
instar m anualium obligatio eas deponendi decurrat ą fin e illius anni intra quem onera im pleri debuissent; in m anualibus vero, post annum a die suscepti one ris, salva diversa offerentium
voluntate.
Can. 842. — Ius et officium ad vigilan di ut onera Missarum adim pleantur, in ecclesiis saecu larium pertinet ad loci Ordina rium ; in religiosorum ecclesiis, ad eorum Superiores.
Can. 843. — § 1. Rectores ec clesiarum aliorum que piorum locorum sive saecularium sive religiosorum in quibus eleem o synae M issarum recipi solent, peculiarem habeant librum in quo accurate notent M issarum receptarum numerum, in ten tio nem, eleem osynam , celebratio nem.
§ 2. Ordinarii tenentur obli gatione singulis saltem annis huiusm odi libros sive per se ipsi sive per alios recognoscendi.
Can. 844. — § 1. Ordinarii quoque locorum et Superiores religiosi qui propriis subditis a liisve M issas celebrandas com m ittunt, quas acceperint M issas cum suis eleem osynis cito in librum per ordinem referant curentque pro viribus ut quam prim um celebrentur.
§ 1. Imo om nes sacerdotes si ve saeculares sive religiosi de bent accurate adnotare quas quisque M issarum intentiones receperit, quibusve satisfecerit.
na podobieństwo m anualnych obowiązek ich przekazania upły w a z końcem tego roku, w któ rym pow inny być odprawione; w m anualnych zaś, nie narusza jąc innej w oli ofiarodawców, po roku od dnia przyjętego sty pendium.
Kan. 842. — Praw o i obow ią zek czuwania, żeby przyjęte Msze św. b yły odprawione, na leży w kościołach św ieckich do m iejscow ego ordynariusza; w kościołach zakonnych — do ich przełożonego.
Kan. 843. — § 1. Rektorzy ko ściołów i innych instytucji po bożnych, św ieckich bądź zakon nych, gdzie zw ykło się zbierać ofiary na Mszę św., powinni m ieć specjalną księgę, do której należy dokładnie zapisać ilość Mszy św., intencję, ofiarę, od prawienie.
§ 2. Ordynariusze m ają obo w iązek sprawdzania co rok tych książek osobiście albo przez in nych.
Kan. 844. — § 1. M iejscowi rów nież ordynariusze i przeło żeni zakonni, którzy powierzają sw oim podwładnym i innym Msze św. do odprawiania, otrzy mane intencje w raz z ofiaram i powinni zaraz zapisać kolejno do księgi oraz w m iarę m oż ności starać się, żeby odprawio ne b yły jak najprędzej.
§ 1. Owszem, w szyscy kapła ni, św ieccy lub zakonni, muszą dokładnie odnotować, ile każdy Mszy św. otrzymał i kiedy od prawił.
С a p u t II
De sanctissim o Eucharistiae sacram ento
A r t . I. De m i n i s t r o sacrae c o m m u n io n i s .
Can. 845. — § 1. M inister or dinarius sacrae com m unionis est solus sacerdos.
§ 2. Extraordinarius est dia conus, de Ordinarii loci vel pa rochi licentia, gravi de causa concedenda, quae in casu n e cessitatis legitim e praesumitur. Can. 846. — § 1. Q uilibet sa cerdos intra Missam et, si pri vatim celebrat, etiam proxim e ante et statim post, sacram com m unionem m inistrare potest, salvo praescripto can. 869.
§ 2. Etiam extra Missam q ui lib et sacerdos eadem facu ltate p ollet ex licentia praesum pta rectoris ecclesiae, si sit extra neus.
Can. 847. — Ad infirm os pu blice sacra com m unio deferatur, nisi iusta et rationabilis causa aliud suadeat.
Can. 848. — § 1. Ius et o ffi cium sacram com m unionem pu blice ad infirm os etiam non paroecianos extra ecclesiam de ferendi, pertinet ad parochum intra suum territorium .
§ 2. Ceteri sacerdotes id po ssunt in casu tantum n ecessi tatis aut de licen tia saltem prae sum pta eiusdem parochi vel Ordinarii.
Can . 849. — § 1. Comm unio nem privatim ad infirm os qui lib et sacerdos deferre potest, de v en ia saltem praesum pta
sacer-R o z d z i a ł II
O N ajśw iętszym Sakram encie Eucharystii
A r t. I. O s z a f a r z u K o m u n i i św . K a n . 845. — § 1. Zwyczajnym szafarzem Komunii św. jest ty l ko kapłan.
§ 2. Nadzw yczajnym jest dia kon za zgodą m iejscow ego or dynariusza lub proboszcza, udzieloną z ważnej przyczyny, którą się przypuszcza w w ypad ku konieczności.
K a n . 846. — § 1. N ie narusza jąc przepisu kan. 869, każdy ka płan m oże rozdawać Kom unię św. podczas Mszy św., a gdy odprawia pryw atnie, także bez pośrednio przed i zaraz po.
§ 2. Także poza Mszą św., każ dy kapłan, a jeżeli jest obcy, przynajmniej za domyślną zgodą rządcy kościoła, posiada tę samą
władzę.
K a n . 847. — Jeżeli słuszna i rozumna przyczyna n ie zaleca inaczej, K om unię św. do cho rych należy zanosić publicznie. K a n . 848. — § 1. Prawo i obo w iązek zanoszenia K om unii św. publicznie do chorych, naw et nie parafian, poza kościół, w obrę bie parafii, należy do probosz
cza.
§ 2. Inni kapłani mogą to ty l ko w w ypadku konieczności i za domniem aną przynajmniej zgo dą tegoż proboszcza lub ordy nariusza.
K a n . 849. — § I. Za dom nie m aną przynajmniej zgodą ka płana, którem u powierzona jest piecza Najśw. Sakramentu,
każ-dotis, cui custodia sanctissim i Sacram enti com m issa est.
§ 2. Quando privatim sacra communio infirm is m inistratur, reverentiae ac decentiae tanto sacram ento debitae sedulo con sulatur, servatis a Sede Aposto- lica praescriptis normis.
Can. 850. — Sacrum com mu nionem per modum V iatici sive publice sive privatim ad in fir mos deferre, pertinet ad paro chum ad normam can. 848, sal vo praescripto can. 397, n. 3 et can. 514, §§ 1—3.
Can. 851. — § 1. Sacerdos sac ram com m unionem distribuat azymo pane v el ferm entato, se cundum proprium ritum.
§ 2. Ubi vero necessitas ur geat nec sacerdos diversi ritus adsit, licet sacerdoti orientali qui ferm entato utitur, m inistra re Eucharistiam in azymo, v i- cissim latino aut orientali qui utitur azymo, m inistrare in fer m entato; at suum quisque ritum m inistrandi servare debet.
Can. 852'. —■ Sanctissim a Eu charistia sub sola specie panis praebeatur.
A r t . II. D e s u b ie c to sacrae c o m m u n io n is.
Can. 853. — Quilibet baptiza- tus qui iure non prohibetur, adm itti potest et debet and sac ram communionem.
Can. 854. — § 1. Pueris, qui propter aetatis im becillitatem
dy kapłan m oże zanieść chorym Kom unię św. prywatnie.
§ 2. Gdy Komunia św. jest udzielana chorym prywatnie, zaleca się usilnie przy zacho w aniu przepisów w ydanych przez S tolicę Ap., należne tak w ielkiem u sakram entow i stoso w ne uszanowanie.
K a n . 850. — N ie naruszając przepisów kan. 397, n. 3 i kan. 514 §§ 1—3, zanoszenie Kom unii św. chorym jako w iatyku, pu blicznie lub prywatnie, należy do proboszcza, stosow nie do po stanow ień kan. 848.
K a n . 851. — § 1. Kapłan po w in ien rozdawać K om unię św. pod postacią chleba przaśnego lub kwaszonego, stosow nie do w łasnego obrządku.
§ 2. W razie nagłej koniecz ności, gdy nie ma kapłana in nego obrządku, w olno kapłano w i wschodniem u, który używa chleba kw aszonego, rozdawać Eucharystię pod postacią chleba przaśnego i na odwrót — kapła nowi łacińskiem u lub w schod niem u, który używa przaśnego,
rozdawać pod postacią kw aszone go; każdy jednak m usi przy szafo w aniu zachować obrządek w łasny. K a n . 852. — N ajśw iętszą Eu charystię rozdaje się tylko pod jedną postacią.
A.rt. II. — O p o d m i o c ie K o m u n ii św .
K a n . 853. — K ażdy ochrzczo ny, którem u prawo tego nie za brania, może i pow inien być do puszczony do Kom unii św.
K a n . 854. — § 1. N ie wolno udzielać Eucharystii dzieciom.
nondum huius sacram enti con- gnitionem et gustum habent, Eucharistia ne m inistretur.
§ 2. In periculo mortis, ut sanctissim a Eucharistia pueris m inistrari possit ac debeat, sa tis est ut sciant Cirpus Christi a communi cibo discernere il- ludque reverenter adorare.
§ 3. Extra m ortis periculum plenior cognitio doctrinae Christ ianae et accuriatior praeparatio m erito exigitur, ea scilicet, qua ipsi fid ei saltem m ysteria ne cessaria n ecessitate m edii ad salutem pro suo captu percip iant, et devote pro suae aetatis m odulo ad sanctissim am Eucha
ristiam accedant.
§ 4. De su fficien ti puerorum dispositione ad primam com m unionem iudicium esto sacer doti a confessionibus eorum que parentibus aut iis qui loco pa rentum sunt.
§ 5. Parocho autem est o ffi cium advigilandi, etiam per e x amen, si opportunum pruden ter iudicaverit, ne pueri ad sac ram S ynaxim accedant ante adeptum usum rationis vel sine su fficien ti dispositione; item que curandi ut usum rationis asse cuti et su fficien ter dispositi quamprimum hoc divino cibo re ficiantur.
Kan. 855. — § 1. Arcendi sunt ab E ucharistia publice indigni, quales sunt excom m unicati, in terdicti m anifestoque infam es, n isi de eorum poenitentia et
które ze w zględu na niedojrza łość w iek u nie są zdolne do ro zeznania i pragnienia tego sa kramentu.
§ 2. W niebezpieczeństw ie śm ierci, do tego żeby dzieciom można i trzeba było udzielać Eucharystię, wystarczy, że um ie ją odróżnić Ciało Pańskie od zw yk łego pokarmu i pobożnie je uczcić.
§ 3. Poza niebezpieczeństwem śm ierci, w ym aga się słusznie pełniejszego poznania nauki chrześcijańskiej i lepszego przygotowania, takiego m iano w icie, żeby rozum iały odpowied nio do sw oich m ożliw ości, przy najm niej tajem nice niezbędne do zbaw ienia i przystępow ały
do
N ajśw iętszego Sakram entu po bożnie, stosow nie do sw ego wieku. § 4. Sąd o w ystarczającym przygotow aniu dzieci do pierw szej Kom unii św. należy do spo wiednika, ich rodziców albo ich zastępów.
§ 5. Proboszcz natom iast ma obowiązek dopilnowania, nawet przy pomocy egzaminu, jeżeli roztropnie uzna to za potrzeb ne, żeby dzieci nie przystępow a ły do Kom unii św. przed doj ściem do używ ania rozumu i bez w ystarczającego przygoto w ania; starania się również, żeby po dojściu do używania rozumu i po w ystarczającym przy gotow aniu jak najprędzej przyj m ow ały ten pokarm niebiański. Kan. 855. — § 1. Nie wolno dopuszczać do Kom unii św. pu b licznie niegodnych, jakim i są ekskom unikowani, będący pod interdyktem i jaw nie pozbawieni
em endatione constet et publico scandalo prius satisfecerint.
§ 2. Occultos vero peccatores, si occulte petant et eos non em endatos agnoverit, m inister reppellat; non autem, si publice petant et sine scandalo ipsos praeterire nequeat.
Can. 856. — Nem o quem con scientia peccati m ortalis gravat, quatum cumque etiam se contri tum existim et, sine praem issa sacram entali confessione ad sac ram com m unionem accedat: quod si urgeat necessitas ac copia con- fessarii illi desit, actum perfectae contritionis prius eliciat.
Can. 857. —· Nem ini liceat sanctissim am Eucharistiam reci pere, qui eam eadem die iam receperit, nisi in casibus de quibus in can. 858, § 1.
Can. 858. —■ § 1. Qui a media nocte ieiunium naturale non ser vaverit, nequit ad sanctissim am Eucharistiam admitti, nisi m or tis urgeat periculum , aut neces sitas im pediendi irreverentiam in sacram entum.
§ 2. Infirm i tam en qui iam a m ense decum bunt sine certa spe ut cito convalescant, de pru denti confessarii consilio san ctissim am Eucharistiam sum ere possunt, sem el aut bis in heb domada etsi aliquam m edicinam v e l aliquid per modum potus antea sum pserint. .
Can. 859. — § 1. Omnis utrius- que sexus fidelis, postquam ad annos discretionis, idest ad
ra-czci, chyba, że wiadom o о ich pokucie i poprawie oraz, że uprzednio naprawili publiczne zgorszenie.
§ 2. Tajnych natom iast grze szników, gdyby prosili tajnie, szafarz nie może dopuścić, je żeli w ie, że się n ie poprawili; m usi jednak dopuścić, gdy pro szą publicznie i nie da się ich pominąć bez zgorszenia.
Kan. 856. — Nie wolno niko mu, będąc w grzechu śm iertel nym, gdyby naw et uważał się za skruszonego, przystępować do Kom unii św. bez sakram en talnej spowiedzi; w wypadku konieczności, gdyby nie było spowiednika, n ależy uprzednio w ykonać akt żalu dokonałego.
Kan. 857. — N ikom u nie w o l no przyjm ować Komunii św. gdy w tym sam ym dniu, już ją przyjm ował, chyba że m owa o wypadkach w kan. 858 § 1.
Kan. 858. — § 1. Kto nie za chow ał od północy naturalnego postu, nie m oże być dopuszczo ny do N ajśw iętszej Eucharystii, chyba że grozi niebezpieczeń stw o śm ierci albo potrzeba uniknięcia zniewagi względem sakram entu.
§ 2. Chorzy natom iast leżący od m iesiąca bez nadziei na szyb kie w yzdrow ienie, za roztropną radą spowiednika, mogą raz lub dwa razy w tygodniu przyjąć Najśw. Eucharystię, chociażby spożyli przedtem jakieś lekar stw o lub coś w postaci płynnej. Kan. 859. — § 1. Każdy oboj ga płci w ierny, doszedłszy do lat rozeznania tj. do używ ania
tionis usum, pervenerit, debet sem el in anno saltem in Pascha- te, Eucharistiae sacram entum recipere, nisi forte de consilio proprii sacerdotis, ob aliquam rationabilem causam , ad tem pus ab eius perceptione duxerit abstinendum .
§ 2. Paschalis com m unio fiat a dominica Palm arum ad dom i nicam in albis; sed locorum Or dinariis fas est, si ita persona rum ac locorum adiuncta e x i gant, hoc tem pus etiam pro om nibus suis fidelibus anticipa re, non tam en ante quartam diem dom inicam Quadrage.ssi- mae, vel prorogare, non tamen ultra festum sanctissim ae Trini tatis.
§ 3. Suadendum fidelib us ut huic praecepto satisfacian t in sua quisque paroecia; et qui in aliena paroecia satisfecerint, cu rent proprium parochum de adim pleto praecepto certiorem facere.
§ 4. Praeceptum paschalis com m unionis adhuc urget, si quis illud praescripto tempore, quavis de causa, non im p leve rit.
Can. 860. ■— Obligatio praecep ti com m unionis sumendae, quae im puberes gravat, in eos quoque ac praecipue recidit, qui ipso rum curam habere debent, idest in parentes, tutores, confessa- rium, institutores et parochum.
Can. 861. —■ Praecepto com m unionis recipiendae non satis fit per sacrilegam communionem. Can. 862. — Expedit ut feria V m aioris hebdom adae omnes
rozumu, ma obowiązek przyjm o w ania raz do roku, przynaj m niej na W ielkanoc, sakram ent Eucharystii, chyba że za radą w łasnego kapłana, dla jakiejś rozumnej przyczyny, uznałby, iż należy się do czasu pow strzy mać od przyjęcia.
§ 2. K om unia w ielkanocna po w inna trw ać od niedzieli pal m ow ej do niedzieli przewodniej;
m iejscow i jednak ordynariusze- mogą ten czas, naw et dla w szystkich w iernych, gdy w y m agają tego okoliczności osób i m iejsca, rozciągnąć wstecz, nie dalej jednak, niż do czwartej niedzieli Postu lub przeciągnąć, jednak nie poza niedzielę Trój cy św.
§ 3. N ależy zachęcać w iernych do w ykonyw ania tego przykaza nia w e w łasnej parafii; ktoby jednak w ykonał przykazanie w obcej parafii, pow inien za troszczyć się, żeby powiadom ić o tym w łasnego proboszcza.
§ 4. Przykazanie Komunii w ielkanocnej obowiązuje nadal, jeżeli ktoś nie spełnił go dla jakiejkolw iek przyczyny w cza sie nakazanym.
Kan. 860. — Obowiązek przyj m owania K om unii św. przez n ieletnich obciąża rów nież i to głów n ie tych, którzy m ają roz taczać nad nim i opiekę, a w ięc rodziców, opiekunów, spow ied nika, w ych ow aw ców i probosz cza.
Kan. 861. — Nie spełnia się przykazania przez przyjęcie K o m unii świętokradzko.
Kan. 862. — Wypada, żeby w W. Czwartek w szyscy
ducho-clerici, etiam sacerdotes qui ea die a Sacro litando abstinent, sanctissim o Christi Corpore in M issa sollem ni seu conventuali reficiantur.
Can. 863. — Excitentur fid e les ut frequenter, etiam quoti die, pane Eucharistico refician tur ad normas in decretis Apo- stolicae Sedis traditas; utque M issae adstantes non solum sp i ritu ali affectu, sed sacram enta- li etiam sanctissim ae Eucharis tiae perceptione, rite dispositi, communicent.
Can. 864. — § 1. In periculo m ortis, quavis ex causa proce dat, fideles sacrae com m unionis recipiendae praecepto tenentur.
§ 2. Etiam si eadem die sacra com m unione fecerint refecti, v a l de tam en suadendum, ut in v i tae discrim en adducti denuo com municent.
§ 3. Perdurante m ortis peri culo, sanctum Viaticum , secun dum prudens confessarii consi lium , pluries, distinctis diebus, adm inistrari et licet et decet.
Can. 865. — Sanctum V iati cum infirm is ne nim ium d iffe ratur; et qui animarum curam gerunt, sedulo advigilent ut eo infirm i plene sui compotes re ficiantur.
Can. 866. — § 1. Omnibus f i delibus cuiusvis ritus datur fa cultas ut, pietatis causa, sacra m entum Eucharisticum quolibet ritu confectum suscipiant.
wni, także kapłani pow strzym u jący się w tym dniu od odpra w iania Mszy św., spożyw ali podczas uroczystej czyli kon wentualnej Mszy św. N ajśw ię tsze Ciało Chrystusowe.
Kan. 863. — Wiernych n ależy zachęcać, żeby przyjm owali czę
sto, naw et codziennie, Chleb Eucharystyczny stosow nie do zasad przedstaw ionych w dek retach S tolicy Ap.,; żeby obecni na Mszy św. nie tylko duchem, ale należycie przygotowani ucze stniczyli w niej także przez przyjm owanie N ajśw iętszej Eucharystii.
Кап. 864. — § 1. W niebezpie czeństw ie śm ierci, z jakiejk ol w iek grozi przyczyny, obow ią zuje w iernych przykazanie przyjęcia K om unii św.
§ 2. Chociażby w tym samym dniu nakarm ieni byli Komunią św., zaleca się jednak bardzo przyjąć ją ponownie, gdyby gro ziła im utrata życia.
§ 3. Podczas trw ania niebez pieczeństw a śm ierci, w olno i na leży w edług roztropnej rady spowiednika, przyjm ować św. W iatyk w iele razy, w różnych dniach.
Кап. 865. — Chorym nie na leży odkładać zbytnio św. Wia tyku; duszpasterze zaś powinni pilnie uważać, żeby chorzy przyjm owali go w pełni św ia domości.
Кап. 866. — § 1. W szystkim wiernym , jakiegokolw iek ob rządku daje się możność przyj m owania z pobożności sakra m entu Eucharystii konsekrowa nej w jakim kolw iek obrządku.
§ 2. Suadendum tam en ut suo quisque ritu fideles praecepto com m unionis paschalis satisfa ciant.
§ 3. Sanctum Viaticum m ori bundis ritu proprio accipiendum est; sed, urgente necessitate, fas esto quolibet ritu illud acci pere.
Art. III. — De te m pore et loco quo sacra communio distribui potest.
Can. 867. — § 1. Omnibus diebus licet sanctissim am Eucharistiam distribuere.
§ 2. Feria tam en VI maioris hebdom adae solum licet sacrum Viaticum ad infirm os deferre.
§ 3. In Sabbato Sancto sacra com m unio nequit fidelibus m i nistrari nisi inter Missarum sol lem nia vel continuo ac statim ab iis exp letis.
§ 4. Sacra communio iis tan tum horis distribuatur, quibus M issae sacrificium offerri po test, nisi aliud rationabilis cau sa suadeat.
§ 5. Sacrum tam en Viaticum quacunque diei aut noctis hora m inistrari potest.
Can. 868. — Sacerdoti cele branti non licet Eucharistiam intra Missam distribuere fid e li bus adeo distantibus ut ipse al tare e conspectu amittat.
Can. 869. —■ Sacra communio distribui potest ubicunque Mis sam celebrare licet, etiam in oratorio privato, nisi loci Ordi narius, iu stis de causis, in casi bus particularibus id prohibu erit.
§ 2. N ależy jednak radzić, że by w ierni każdy w sw oim ob rządku spełnił przykazanie w ie l kanocnej Komunii.
§ 3. Chorzy powinni przyj m ować św. W iatyk w e w łasnym obrządku; w w ypadku jednak konieczności wolno go przyjąć w każdym obrządku.
Art.III. — O czasie i miejscu, gdzie m oże być rozdaw ana K o munia św.
Kan. 867. —■ § 1. Wolno każ dego dnia udzielać Najśw. Eucharystii.
§ 2. W W. P iątek jednak w o l no jed ynie chorym zanosić św. Wiatyk.
§ 3. W W. Sobotę Komunia św. m oże być udzielana tylko podczas Mszy św. i bezpośrednio po jej ukończeniu.
§ 4. Jeżeli rozum na przyczyna nie zaleca inaczej, można udzie lać Kom unii św. w tych tylko godzinach, w których wolno od prawiać Mszę św.
§ 5. W iatyk natom iast można rozdzielać o każdej godzinie dnia i nocy.
Kan. 868. —■ Nie wolno cele brującem u kapłanowi podczas Mszy św. udzielać Kom unii w iernym , stojącym tak daleko, że traci się z oczu sam ołtarz.
Kan. 869. — Jeżeli m iejscow y Ordynariusz w poszczególnych wypadkach i dla słusznych przyczyn tego nie zabrania, w olno ' udzielać Kom unii św. wszędzie, gdzie można odpra wiać Mszę św., naw et w kaplicy prywatnej.
