1
SPRAWOZDANIE
~' * '\i _ < ■1' • II .■ \ v > -.//•'.
Lubelskiego Stowarzyszenia!
■ i S f t i S Spożywców
- za rok 1918. /
l l f f p
L U B L I N.
DRUK LUB. SPÓŁKI "WYDAWNICZEJ, KOŁŁĄTAJA 5.
Lub. Stow. Spożywców
założone zostało,w r. 1913.
Z a rz ą d I B iuro: Zamojska 10.
Biuro czynne od godziny 9*ej do- 1-ej i od 2—5.
Sklep I Foksalna 19.
„ II Królewska 4.
„ III Kalinowszczyzna 53.
i - „ IV Namiestnikowska 31.
„ V Wieniawa, do,m Krakowiaka.
„ VI Bronowiee,' Skibińska 13.
„ VII Zamojska 10.
Magazyn Zamojska 10.
Pracownia toreb Zamojska 10.
Olejarnia „
Piekarnia'Bychaw ska 22.
Sklepy Stowarzyszenia zaopatrzone s ą w chleb z własnej piekarni, We wszystkie produkty Wydziału, flprowizacyjnego, wszelkie produkty spożywcze, oraz częściowo w norymber- szczyznę, materjały pisem ne, szczotki, koszyki, szkło, naczynia fajansowe i t. d., i t. d.
G ospody: Berhardyńska 2 i Zamojska 10. Wydają obia%
dy codziennie od godz. 12—3 i kolacje od godz. 7—8 wiecz.
Na miejscu wiele pism i dzienników..
SPRAWOZDANIE
Lubelskiego Stowarzyszenia Spożywców
za rok 1918.
0
■' . LUBLIN.
D R U K . L U B . S P Ó Ł K I W Y D A W N IC Z E J, K O ŁŁĄ TA JA 5.
Spółdzielczość — to urzeczywistnianie socjalizmu!
KTO JEST SPOŻyWCĄ?
/ Spożywcą w * gospodarce społecznej jest ten, kto całość — lub prawie całość — zarobku swego wydaje na przedmioty co-
■ dziennej potrzeby i kto niema żadnych źró~
deł dochodu prócz pracy własnej• W tym znaczeniu spożywcami są robotnicy fabrycz- ' ni-, niżsi urzędnicy i wogóle wszyscy najmici.
Ruch spółdzielczy oparty na tak okre
ślonych spożywcach, jest ruchem klasowym klasy najmitów.
Zarząd i jego prace.
Skład osobisty Za rzą d u . Po wyborach uzupełniających, dokonanych na Ogólnym Zebraniu W dn. 15 kwietnia 1918 r., Zarząd L. S. S. stanowili: Augustyński Stefan, Dwornicki, S ta
nisław, Hempel Jan, Leszczyński Ludwik, Mozel Władysław, M ichalski A leksander, N iem eczek Józef, Papieski Franciszek, P apieska W anda, Sotowski Adam, Szydłowski Antoni, Sku- rzyński Władysław, Tanasiew icz Ignacy, Zagrobski Oktawian i Ziem nicki Stanisław. W ciągu roku ustąpili: Tanasiewicz Ignacy i ftkurzyński Władysław, a w końcu grudnia Papieski Fran
ciszek. Zarząd nie kooptował nikogo na ich miejsce, ponieważ liczba l5-u członków Zarządu proponowana, była w przewidy
waniu, że w ciągu roku 1918 Stow. posiadać będzie 9 skle
pów, ponieważ jednak tych nowych sklepów nie otworzono, przeto rozdzieliwszy*obowiązki ustępujących członków Zarżą-
du na pozostałych, można było dalej, bez szkody dla Stow., prowadzić prące. Pozatym Zarząd pragnął spraw ę wyborów do Zarządu całkowicie pozostawić Ogólnemu Zebraniu.
Organizacja Za rzą d u . Do regulaminu dla Zarządu, przy
jętego w r. 1917 w ciągu r. 1918 wprowadzono tylko nie
znaczne zmiany. O becnie organizacja wewnętrzna Zarządu przedstawia się jak następuje:
Z arząd podzielił się na:* Pełny Zarząd, który jest jakby Radą N adzorczą Stow., Egzekutyw ę (ciało wykonawcze, jakby komisja gospodarcza), członków kontroli ksiąg i pr?ed- stawiciefi Wydziału Społ. W ychowawczego. Pełne Zebrania Z a
rządu odbywają się przynajmniej raz na m ięsiąc—przewodniczy na nich wybierany za każdym razem członek Zarządu. Pełny Zarząd przyjmuje sprawozdania z działalności Egzekutywy, daję jej wskazówki ogólne postępowanfa na przyszłość i po
wierza projekty do wykonania; ustanaw ia term iny zebrań ogól
nych i układa ich porządek dzienny; decyduje o otwieraniu nowych działów w Stow.; przyjmuje i zwalnia kierow ni
ka Stow.
Egzekutywa, w skład »której wchodzi 5-ch członków Z a
rządu i kierownik Stow., załatwia wszystkie bieżące- sprawy gospodarcze — zbiera się przynajmniej raz na tydzień (zwy
kle częściej), przyjmuje szczegółow e sprawozdanie od kiero
wnika.
Każdy sklep ma swego opiekuna w osobie jednego z członków Zarządu, m ieszkającego w tej dzielnicy, w której dany sklep się znajduje. Zw racają oni uwagę, czy pracownicy Stow. W należyty sposób spełniają swe obowiązki — notują również swe uwagi co do porządku w sklepie, potrzeb człon
ków, ich wymagań, cen towarów i przyjmują od członków wpłaty na udziały i t. d. Uwagi swoje i spostrzeżenia przedsta
w iają na zebraniach gospodarzy sklepowych, odbywających się przynajmniej raz na m iesiąc, na których obowiązkowo uczestniczy jeden z członków Egzekutywy.
Członkowie kontroli Jcsiąg przedstaw iają Pełnem u Z arzą
dowi rezultaty rewizji ksiąg i uwagi swoje odnośnie stanu ma
jątkowego Stow arzyszenia.
Przedstaw iciele Wydziału Społeczno-W ychowawczego odpowiedzialni są przed Zarządem za redakcję i wydawnictwo
„Spółdzielcy” i również składają Zarządowi sprawozdania z biegu prac W ydziału i przedstaw iają projekty nowych prac.
Dla lepszego zorganizowania pracy administracyjnej, a także w celu zainteresow ania pracowników gospodarką Stow.
Zarząd W tym roku wprowadził c o d z i e n n e n a r a d y p r a c o w n i k ó w
- - 4 -
z kierownikiem.W naradach tych uczestniczą pracownicy, odpo
wiedzialni za poszczególne działy. Kierownik Stow. przyjmuje od nich sprawozdania z czynności i wydaje dyspozycje na" dzień następny—wzajemnie udzielają oni sobie swoich uWag i spo
strzeżeń, a obecny na tych zebraniach obowiązkowo dyżurny Członek Egzekutywy robi sobie notatki z tych narad i nie
które sprawy wnosi na Egzekutywę.
Od jesieni Z arząd przyjął zasadę, że skł^d Egzekutywy powinien być co 5 m iesiące zm ieniany przez ustąpienie je dnego z członków Egzekutywy, ną m iejsce którego wchodzi nowy, wybrany przez Pełny Zarząd.
W myśj uchwały Ogólnego Zebrania z dn. 15.1 V.18 Z a rząd postanowił, aby ci członkowie Zarządu, którzy stale .po
św ięcać m uszą swój czas dla Stow., byli płdttni.
Od 15-go kwietnia 1918 r. płatna jest Egzekutywa t. j.
5-ch członków Zarządu, którzy pobierają razem 240 koron m iesięcznie. Odbywają oni zebrania gospodarcze przeważnie
£ razy na tydzień i jeden z członków Egzekutywy codzień w ieczorem dyżuruje w biurze Stow. i uczestniczy na naradach z pracownikami. Pozatym płatny jest skarbnik, który stale pracuje w biurze od 4 —5 godzin dziennie, pobiera- za tę pracę od 1 go września po 350 kor. m iesięcznie {przedtym po 120 kor. mies.).
Na wiosnę Zarząd miał dużo kłopotu i zajęcia z odna
wianiem kontraktów mieszkaniowych. Niektórzy gospodarze podnieśli Stow. czynsz o 100%. Od lipca przeniesiono sklep IV i VII do nowych lokali. Załatwiono również sprawę pie
karni, która m ieściła się dotąd w dwuch lokalach, co z bar
dzo wielu względów było niewygodne i niepraktyczne. W y
najęto większy lokal w domu Stadnickiego, przy ul. Bychaw- wskiej, gdzie wybudowano 2 duże piece piekarrtiane. Odtąd ta' jedna piekarnia całkow icie wystarczała na nasze potrzeby - przeto z piekarni przy ul. Foksalnej Stow. zupełnie się usunę
ło. Również przeniesiono i biuro,—m ieści się ono od lipca przy ul. Zam ojskiej Nr. 10, gdzie jest również nasza II-ga gospoda, magazyn, pracownia toreb. W ten sposób skupiliśmy w jedno miejsce parę działów, ale o zupełnym zagospodarowaniu się może być tylko Wtedy' mowa, gdy Stow. posiadać będzie swój własny dom. Wtędy nie będziemy narażeni na ciągłe podwyż
szanie nam komornego i tak się będziemy mogli urządzić jak będzie dla Stow. najwygodniej i najkorzystniej. Dzisiaj ści
słość i sprężystość administracji traci wiele przez to, że różne działy Stow. są rozrzucone. Pozatym płacimy znaczne sumy prywatnym kapitalistom, podczas gdy posiadając własny dom,
zwiększylibyśmy nasz niepodzielny m ajątek społecżny. W rtł- ku 1918 zapłaciliśmy za komorne 30,404 kor. 78 hal.
W myśl uchwały Ogólnego zebrania z dn. 15.IV.1918 r.
Zarząd postarał się o uzyskanie kredytu W Banku W arszaw skim. Kredyt ten otrzymaliśmy do wysokości 50,000 kor.
t. j. do wysokości naszego kapitału udziałowego. Kredyt ten jednak był niewystarczający* Członkowie bardzo słabo dopeł
niali swoje udziały, ceny produktów wzrastały nadmiernie, a nowe przedsięwzięcie Stow. — dzierżawa ogrodu wymagało odrazu większych wkładów, które się zwracały dopiero w koń
cu roku. Wszystko to zmusiło Zarząd do starania się. jeszcze o kredyt i takowy uzyskano w tym samym banku do wyso
kości kor. 2J,000—tym razem na osobistą odpowiedzialność członków Zarządu.
Zarząd wprowadził od połowy maja zamykanie naszycb sklepów na czas obiadowy(2 godziny). O kazało się to pod wielo
ma Względami w praktyce korzystne dla StpW., a pracownikom zapewniło wypoczynek i przerwę w pracy w porze obiadowej.
W obec żądań robotników, członków naszych, aby sk lep i L. S. S. otwarte- były w soboty o godzinę dłużej, Zarząd przy
chylił się do tego i 5 sklepy położone w' dzielnicach robotni
czych były w soboty otwarte do godz. 8-ej wiecz., ażeby ro
botnikom, otrzymującym w soboty wypłatę, dać m ożność po
czynienia zakupów w swoich sklepach. Trwało to jednak nie długo, gdyż obecnie w obec wprowadzenia 8-o godzinnnego dnia pracy i u naś wszystkie nasze sklepy zam ykane są już o godz. 6-ej wiecz. Ja k się odbije na naszym Stow. wprowa
dzenie 8-o godz. dnia pracy — przyszłość okaże. Mamy na
dzieję, źe Stow. zwycięsko przetrw a tę próbę, ale potrzeba do tego z jednej strony spółdziałania członków, ażeby za
kupy swoje dostosowali do tych godzin — z drugiej strony pewnego nacisku ze strony klasy robotniczej, ażeby wszystkie sklepy o tej samej godzinie wieczorem były zam ykane.
Dn. .29 m arca Stow. otworzyło własną m a s a rn ię ,,*która mieści się przy ul. Namiestnikowskiej 31. W prowadzenie tego nowego działu w znacznym stopniu zwiększyło nasze obroty, a przedewszystkim zapewniło członkom tę wygodę, żę zaku
py wędlin i słoniny mogli uskuteczniać odtąd we własnych sklepach—ponadto otrzymywali te produkty z własnej wytwórni, zdrowo i uczciwie przyrządzone. C ena wyrpbów masarskich były u nas prawie zawsze (a od listopada stale) niższa niS w prywatnym handlu. *
W lipcu Zarząd zawarł 'kontrakt z w łaścicielem majątku Skorczyce, od którego wydzleriaurll 0-o morgowy ogród owo-
CO«y. Prawdziwą korzyścią dla Stow arzyszenia z tego now e
go działu gospodarczego, oprócz uzyskanej nadwyżki, jest to, że członkowie mieli m ożność nabyw ania we własnych skle
pach J a b łe k rzeczyw iście wyborowych gatunków, a po cenach średnio o 30% niższych ńit w sklepach prywatnych. Nadwyż
ka na dzierżaw ie ogrodu mogła była być o wiele większą, gdybyśmy owoce w naszych sklepach sprzedawali drożej — nie robiliśmy jednak tego świadomie, pragnąc wszystkim człon*
kom umożliwić kupno dpbrych gatunków owoców.* Ażeby unikrtąć spekulacji na naszych owpcach, ograniczaliśm y sprze
daż jabłek w większych ilościach i m otność kupowania hur
towo mieli tylko członkowie L. S. S ,
Dn. 4 września otworzona została U-ga gospoda; stołują się
W niej przeważnie robotnicy i pracownicy C S. S. Pod względem materialnym gospoda ta do dn. 1 stycznia przyniosła nam straty.
Stow arzyszenie nasze przez delegatów Zarządu brało czynny udział w 2-ctj Zjazdach ogólno-krajowycb W W arszawie w czerwcu i w listopadzie f. 1918. Na Zjazdach tych mocno podkreślaliśm y program społeczny kooperacji spożywców, który powinien przyśw iecać naszem u ruchowi. Domagaliśm y się aby do Związku przyjm owane były tylko Stow. naprawdę spół
dzielcze. W arunki minimalne, którym odpowiadać powinno Stow. Związkowe określaliśm y wyraźnie. Upominaliśmy się również o przedstawicielstwo na Zjazdach w stbsunku do licz
by członków, co zapewniłoby poważniejszy wpływ Stow.
robotniczym, które przy dotychczasowym system ie przedsta*
Wicielstwa są na zjazdach zaw sze w mniejszości wobec licz
nych, drobnych a przeważnie zupełnie beżideowych Stow.
Wiejskich. Szczegółowo żądania nasze odnośnie Związku W ar
szawskiego podawaliśmy w Nr. 25 1 44 „Spółdzielcy" i na ten tem at urządzape były specjalne zebrania dyskusyjne.
Zarząd zwołał na dzień 15 grudnia 1818 r. Walne, nadzwy
czajne Zebranie członków. Chodziło głównie o zdanie sprawo- zdanja ze Zjazdu listopadowego, na którym zapadły ważne uchwały, nadające wyraźniejszy kierunek społeczny naszem u ruchowi spółdzielczemu. N a zebraniu tym Zarząd zdawał rów
nież sprawozdanie z rozwoju i stanu m aterjalnego Stow.
S tarając się aby nasze W alne zebrania były wzorem obrad sam orządnych instytucji Zarząd opracował projekt regu
laminu Walnycb Zebrań. Regulamin ten został zatwierdzony przez Z ebranie Ogólne z dn. 15.XII.18.
Kończąc ten ogólny przegląd najważniejszych p rac 1 po
stanowień Zarządu musimy zaznaczyć, że rok ten był wyjąt*
kowo ciężki dla Stow. W ojna trw ająca już 5 lat stw arzała 7 -
Coraz trudniejsze Warunki aprowizacyjne. Stosunki z władzami okupacyjnemu trudności, stawiane przez nie na każdym kro
ku, starania o różne pozwolenia pochłaniały moc energii;
ciągła groźba różnych re*kwizycji, niemożliwość ujawniania publicznego naszych cen—wszystko to stwarzało warunki b ar
dzo niesprzyjające normalnej i zdrowej pracy. Pozatym
$tow. nasze dotkliwie w tym roku odczuwało brak odpowie
dniego kierownictwa. Związek dotychczas nie wyszkolił odpo
wiednich' fachowców, zdolnych pokierow ać dużym Sto\y* któ re koniecznie muszą być administrowane przez jednego kie równika, doskonale, praktycznie i teoretycznie przygotow anego do tej pracy, pożatym całą duszą oddanego kooperacji. W cią
gu ro,ku sprawozdawczego 5 razy następow ały zmiany kie
rowników. Rzecz prosta, źe tak częste zmiany nie mogły zosfać bez wpływu na bieg spraw gospodarczych Stow. i sta
nowczo to jest najważniejszą przyczyną, że w tym roku re zultaty naszej pracy są słabsze W stosunku do lat poprzednich.
Pracownicy Stowarzyszenia.
W końcu roku Stow. zatrudniało 86 pracowników, ar mia
nowicie:
7 sklepów 16 pracowników
Magazyn 3 „
Administracja ogólna:
kierownik 1
lustratorzy 2 3 „
Biuro 7 „ .
Pracownia toreb t n ,
Piekarnia:
piekarze, prac. na akord 10 pomocnicy piekarscy 6
zarządzający 1 17
Gospoda I " " 9
‘ » II 5
M asarnia 3
Ogród o
Stajnia 6
Chłopcy na posyłki \ 5
Rębacz drzewa 1
Stolarz . ' ]|
Wydział Społeczno-W ychow awczy___ Ś
&& pracowników
— 8
Pierw szą sprawą, którą Zarząd zajął się po Ogólnym Zebraniu była sprawa pracowników. Pragnąc, ażeby wynagro
dzenie pracowników było w pewnym stosunku do w zrastają
cej ciągle drożyzny, Zarząd niezależnie od podwyżek i do
datków drożyźniatiych w gotówce, przyznał dodatki drożyźnia- ne w naturze pod postacią niezbędnych produktów spożywczych, , odstępowanych pracownikom ze znacznym ustępstwem od cen sprzedażnych. W tym celu po porozumieniu się z pracowni- kami i przy ich współudziale oznaczo.no normy ilościowe tych produktów i oznaczono dla nich ceny state.
Pozatym przyjęto zasadę, że pracownicy obarczeni ro
dziną, będącą na Ich wyłącznym utrzymaniu, Otrzymywać będą w iększą ilość racji. I tak żony pracowników V? porcji, dzieci do lat 7-u i/i porcji. Nieżonaci i niezam ężne otrzym yw ali, produkty tylko dla siebie. Odstępstwo od te jr zasady mogło być uwzględniane tylko na przedstaw ienie Związku pracowni
ków. T ą drogą pracownicy wybierali przeciętnie: osoby poje
dyncze w Iipcu kor. 51.46 — w sierpniu 60.P0 — we wrze
śniu 75.20. Rodziny: w lipcu 64.40 — sierpniu 101.00, (we_
wrześniu 172.44.
W idzimy z powyższego, że dodatek w tej formie, był rzeczywiście drożyźnianym, bo wzrastał ciągle w m iarę w zra
stającej drożyzny i pracownicy na produktach spożywczych pierw szej potrzeby nie odczuwali wzrostu cen.
Ponieważ jednak l-o nie wszyscy pracownicy byli z tego .zadowoleni, 2-o kierownictwo nie zawsze mogło się wywiązać z tych zobowiązań względem pracowników, a to z, powodu zupełnego braku niektórych produktów, 3-o ponieważ od je sieni'drożyzna niepom iernie w zrosła— Z arząd poszedł znacz
nie dalgj w trosce o zabezpieczenie bytu pracowników i po- staifbwił od października wydawać wszystkim pracownikom bezpłatne obiady i kolacje (te ostatnie o tyle o ile pracownik zrzekał się dodatku drożyźnianego w gotówce).
D odatek drożjźniany pod postacią bezpłatnych, obiadów wynosił na pracownika od 180 do 420 kor. miesięcznie.
Pozatym wszyscy pracownicy korzystają z pomocy le
karskiej na koszt Stow. dla siebie i swojej najbliższej rodziny.
Zarząd w trosce o zabezpieczenie przyszłości pracowni
ków postarał się o przeprow adzenie w Śtow. ubezpieczenia emerytalnego pracowników. Do czasu wprowadzenia przez państwo pow szechnego, przymusowego ubezpieczenia jedyną instytucją wskazaną pod tym względem jest Stow arzyszenie E m erytalne pracowników prywatnych, gdyż jest to organ izacja o charakterze społecznym, nie obliczona na zy sk , oparta na
9 —
zasadach samopomocy. Zarząd L S. S. zniósł się ze Stow.
Emerytalnym — dyrektor tego Stow. wygłosił u nas dla pra
cowników i członków Zarządu specjalny odczyt. Pozatym Za
rząd wystąpił na Ogóle Zebranie 15.XII.18 z odpowiednim wnioskiem w sprawie ubezpieczenia em erytalnego pracowni*
i uzyskał od członków upoważnienie do przeprowadzenia ubez
pieczenia od stycznia 1919 r.
W sprawie wynagrodzenia pracowników Zarząd kierował się zawsze dwoma zasadniczemi względami: przedewszystkiem dążył do podnoszenia pensji niższych i unikał wytworzenia zbyt wielkich różnic W wynagrodzeniu pracowników, po dru
gie starał się w m iarę możności daw ać jaknajwięcej w natu
rze i ulepszać warunki pracy. *
W szyscy pracownicy w Stow. mają zapew nione 2-u ty
godniowe urlopy',dzień roboczy trwa 8 godzin (w biurze 7.).
Rrzecz prosta, że żyjąc wśród starego św iata kapitali
stycznego, opartego na wyzysku pracy, nie możemy stworzyć u siebie odrazu idealnych warunków płacy i pracy — wszel
kie tak pożądane zmiany w tym kierunku odbywać się muszą stopniowo, inaczej mogłyby poważnie zachwiać bytem Śtow.
W zajemny stosunek pracowników i Zarządu byf naogó- dobry: dzięki zobopólnej dobrej woli nie dochodziło do po
ważniejszych nieporozumień. Ukochanie idei kooperacji I dba
łość o rozwój Stow. były zaw sze dominującym nastrojem przy, naszej wspólnej pracy.
' O
- 10 -
Członkowie Stowarzyszania.
Rozwój Stow. pod względem liczby członków w r. 1918 przedstawia się jak następuje:
Na 1 stycznia 1918 r. L. S. Ś. liczyło .członków 1400
• Przybyto Ubyło Rze- ■ czywiście
przybyło
styczniu . . 31 2 29
lutym . . . . 18 — 18
m arcu . . . . 27 2 25
kwietniu . 36 5 ’ 31
maju . . 41 5 36
czerwcu . . . 32 1* 31
lipcu . . . s 47 15 32 sierpniu . . . ., 47 1 46
wrześniu . . 86 3 83
październiku . . 13 1 12
listopadzie . . . 1 2 . . 1 11
grudniu . 6 -- 6
Razem . . 396 36 360
Na 1-go stycznia 1918 r. członków było 1760 M ężczyzn 1010, kobiet 749 i 1 ochrona1.,
Przyrost w stosunku do r. 1917 25,71%., Średnio w r. 1918 było 1576 członków.
Statystyka członków pod względni zawodów:•
Robotnicy, rzemieślnicy, w y robnicy 1 ich rodziny Drobni rolnicy . ,s . . Zawody inteligenckie Sklepikarze, kupcy i fabryk W łaściciele ziem scy . .
„ domów . . Z własnych funduszów .
Razem
na 1-go sty c z n ia
1918
w 1918 r.
przybyło
w 1918 r.
ubyło
n a ł-jjo sty c zn ia
1919
735 • 208 17 926
221 —- 8 213
525 146 8 463
14 23 1 36
14, 2 1 15
57 7* 1 63
34 10 — ' 44
140O -b 596 -- 36 == 1760
Wyirtki nąszej statystyki wykazują, że 9.1% naszych członków, uwidocznionych w pierwszych trzech grupach ta belki, to proletarjat, żyjący z pracy rąk czy umysłów swoich.
Ten stosunek dowodzi, że Stow. nasze rozwija się we właści
wym kierunku i że naprawdę jest organizacją spożywców.
Nfemilg rzuca’ się w oczy liczba kupców i fabrykantów, zwiększona W roku sprawozdawczym o 23 osóby. S ą to członko
wie „zabłąkani” ‘do Stow. przypadkiem. Bo. przecież trudno przypuszczać, ażeby kupiec1 zapisywał się do Stow. ze szczerą chęcią spółdziałania z nim, skoro celem tego Stow. jest ru
gowanie handlu prywatnego — albo właściciel fabryki godził się na uspołecznienie produkcji. Takie wyniki dawać m oże
• przyjmowanie członków bez uprzedniego uświadomienia spół
dzielczego. Od września też Zarząd znowu przyjmuje człon
ków tylko po wysłuchaniu przez nich wyjaśnień odnośnie c e lów i zadań kooperacji spożywców.
Zakupy członków w roku sprawozdawczym wynoszą su
m ę 1,287,664 kor., co stanowi 57,92% targów sklepowych (W. 1917 — 35%). Procent więc zakupów członkowskich' wzrósł W porównaniu z zeszłym rokiem. Obliczenia te nie mogą być jednak miarodajnemi, gdyż i w roku 18, jak i w latach poprze
dnich—natłok przy nabywaniu artykułów kartkowych, które s ta nowią 50,17% wszystkich kupionych przez nas towarów w ro
ku sprawozdawczym, — uniemożliwia wypisywanie kwitków członkom. Pomimo to jednak — wielu z naszych członków — można powiedzieć—w iększość nie zupełnie uświadamia sobie korzyści i obowiązku aprowldowanla się w swoich sklepach, co widać z następującej tabelki:
Zakupy członków.
Ponad 7000 kor. zakupiło 5 osoby 2 5000 „
400Q „ 3000
2000 „
1000 „ 500 ..
250 * „ 100 ..
25 85 322 414 294
Nic nie kupował* 1
343 16 - 12 -
Średni' zakup roczny, przypadający na ccłonka wynosi 820 kor. 17 hal. (w r. 1917—363 kor. 27 hal.). T a różnic* pr*e«
ważnie pochodzi stąd, że produkta w roku 13-ym w pe*
równaniu z rokiem 1917 — znacznie zdrożały. *
Kapitał udziałowy. /
w roku sprawo*dawc*yftł W zrost kapitału udziałowego
przedstaw ia się jak następuje:
W dniu 1-ym stycznia ka
pitał udziałowy wynosił rt>, 13098.04
Przybyło: Koron Rubli w styczniu 340.00 183.00
„ lutym 163.15 169.56 ,, m arcu 532.50 130.37
„ kwietniu 707.14 147.37
„ maju 1704.80 26.77
„ czerw cu 1548.37 39.34
„ lipcu 15484.13*) 23.55
„ sierpniu 2092.77 10.42
„ Wrześniu 3779.50 16.50
„ paździer. 1066.37 16.86
„ listopad. 321.35 8.00
„ grudniu 511,45 9.84 28261.51 781.58
96.36 240.21 kor. 28165.15 rb. 54157 rb. 13639.41 W ycofano
w ciągu roku lub przelano’
na innne rachunki
jeżeli przeliczym y ruble na korony po średnim kursie rocznym, t. j. po kor. 2.60, to rb. 13,639.41 stanowić będą ko
ron 35,462.47, czyli że n a l*go stycznia kapitału udziałowego mieliśmy kor. 63,627.62.
Pozostaje na dzień kor 28165.15 lszy stycznia 1919r.
*) W lip cu d o p isa n o do ud ziałó w n iew y p ła co n e dyw idendy k o ro n 12000.07.
Przyrost w stosunku do roku 1917 — 61,9%- (ruble na 1.1.18 liczono po 5 kor.).
■ Średnio w ciągu roku 1918-go mieliśmy kapitału udzia
ło w eg o 51,830. * ^
Z powyższego widać, że kapitał udziałowy wzrasta szyb
ciej niż liczba członków (25.71%). Głównie przyczyniła się do tego mądra i słuszna uchwała zeszłorocznego Walnego ze
brania, w wykonaniu której członkom, nie posiadającym peł
nych udziałów przypadające im dywidenty dopisywane były do ich udziałów.
W ten sposób 1303 członków uzupełniło całkowicie, lub częściowo swoje udziały. Ale na 1400 członków tylko 119-u osobiście zainteresowało się rachunkiem swojego udziału i go tówką je uzupełniło.
Przeciętnie na jednego członka wypada w dn. 1.1.19 r.
kapitału udziałowego kor. 36.15 — widzimy więc jak daleko jeszcze jesteśm y bd wykonania uchwały Ogólnego Zebrania, które włożyło na członków obowiązek, aby każdy posiadał 2 udziały po 30 kor..
Tylko 300 członków (na 1760—t.' j. 17%) posiada całko- • wite udziały, po jednym udziale posiada 1234 — reszta .t. j.
,,226 członków niema pełnych nawet jednych udziałów. P rze
ważnie członkow ie‘nasi czekają, ażeby ich / udział autom a
tycznie się dopełnił przez dopisywanie dywidendy, nie za sta
nawiając się nad tym, że rozwój Stow. spółdzielczego, a co za tym idzie i osobiste korzyści każdego z członków ściśle uzależnione są od m aterjalnego i moralnego poparcia Stow.
przez ogół członków i że Stow. właściwie powinno kupować towary trlko za pieniądze zrzeszonych spożywców.®
Kasa Oszczędności członków L. S. S.
Kasa oszczędności, zapoczątkow ana- w naszym Stow.
w roku ubiegłym działała i w ciągu roku sprawozdawczego, lecz musimy stwierdzić, że rachunek ten jest dosyć martwy.
O szczędności swoje wnosi do Stow. tylko szczupła garstka członków, żywiej interesujących się Stow.
W roku 17-tym było 49-ciu uczestników w K. O. 3% ; w ciągu 18-go roku przybyło 28-miu, a ubyło 6-ciu Na 1.1.19 r.
było 71 uczestników. Przeciętnie na każdego przypada Kor. 224,90.
— 14 -
W 5% Kasie O szczęd. w 17 roku było uczestników 57*miu;
w ciągu roku przybyło ol* a ubyło 2-ch. Na 1.1.19 r. było 66-ciu uczestników. Przeciętnie na każdego przypada ko- ron.575.70V2.
Saldo 3 % kasy na 1/1.19 r. wynosi Kor. 14929.80 i 399 Rb. 27 kop. & 2,60 1058.10
Razem Kor. 15937.90 Saldo 5 % kasy n a ‘ 1/1.19 r.
wynosi Kor.
4097 Rb. 32 kop. & 2,60
27,543.60
10.653.03 37996.63 Rezem Kor. 53,964.53
Pomoc lekarska dla członków.
Saldo na 1/1 1918 1152 kor. 07 W płynęło od członków i ofiara 239 „ — Przyznane przez W alne Zgromadź.
(% od udziałów 506 rb.) 1315 „ 60 = (508 rublt).
5% za 1918 r. 120 78
Razem 2827 kor. 45
W ypłacono lekarzom 372 „
Saldo na I/I 1919 r. 2455 „ 45
W y d a n o w 1918 r. 232 b iu le ty n y d o le k a r z y i 43 d o a p te k , n ow icie:
w sty c zn iu 11 D o D r. G a rb a c z e w s k ie g o 101
„ lutym 6 „ Jafsiń sk ieg o 55
„ m arc u 11 „ % S e id en m a n a 27
„ k w ie tn iu 27 „ „ B o b ro w s k ie j 22
„ m aju 15 „ „ S ta n is z e w s k ie g o 19
„ c z e rw c u 25 „ „ M e s z a 8
lipcu 21 R azem 232
„ sie rp n iu 24 w e w rz e ś n iu 26
„ p a ź d z ie rn ik u 28 1
„ lis to p a d z ie 15
„ g ru d n iu 25
R azem 232
- 15 —
Bilans na d
S T A N C 2 Y M N Y .
Kor. h.
R em anenty towarów w 7 sklepach i maga*. 156807 62
piekarni .• 24400 88
2 gospód . . . 11929 69
„ m asarni i hodowli świń , 10774 25 ogrodu, powidłami i suszarni . 35555 40
„ . pracowni toreb 4448 07
„ kosztów handlowych: (mat.
piśm., opakow., furaż i In. 5509 —
Ruchomości i konie . . 66660 80
Kasa w koronach i rublach 1 766 38
Należności od dostawców 6496 10
Fundusze w bankach . . . . 3871 40
Rachunki bieżące pracowników : 4956 23
Różni dłużnicy 11360 75
34131C 57
Skarbnik: V . Papieska Kierownik handlowy: B. Bielak.
— 16 -
31 grudnia 1918 r.
S T A N BIERNY.
Udziały . . . .
Kapitał społeczny . O szczędności członków N ależności członków:
6*/o od udziałów 3 % od zakupów N ależności dostawców Pożyczki w bankach
K aucje i fundusze pracowników Fundusze specjalne
oświatowy. . . . pomocy pozbawionym pra
cy robotnikom '(członkom L. S. S.) , . kasy pożyczkowej członków pomocy lekarskiej członków budowy własnego domu . Różni wierzyciele . . Nadwyżka
2073.72 38629.92
415.80
1.006.12 210.08 2455.45 6872.26
C złonek Zarządu:
L. beszezyftsfti.
Kor. h.
63627 62 35440 45 53964 53
40703 64 17960 80 55984 - - 6400 30
10957 71 21552 85 34724 67 341316 57
- 17 -
Rachunek zysków
Z Y S K I .
Kor. h.
Na towarach b r u t t o ... 311465 52
„ p i e k a r n i ... 35788 57
„ m asarni i hodowli świń . . 4379 46
„ 2 ch gospodach . . . . . 10500 06
„ ogrodzie, powidłami i suszarni 22375 06
„ pracowni t o r e b ... 1237 80
„ _ zamianie rubli—różnica kursu 11042 82
396789 29
i strat za rok 1918.
S T R A T Y . Kor. ti.
Koszty h a n d l o w e ... 264310 90 W ydział Społ.-W ychow... 19483 65 Zniszcz, ruchom. 1 strata na koniach 6754 73 Procenty od p o ż y c z e k -i oszczę
dności członków... 6238 00 Kształcenie pracowników . . . 384 6C Zarekwirowane przez władze austr.
2 świnie . . . . 3828 Kradzież towarów w II sklepie 3074 46 Straty, ria dostawach . . . . . 177 5C Różne drobne s t r a t y ... 238 14 Rezerwa na zniżkę cen towarów:
5°/ó’ od rem anentów sklepów. . 13012 63 10% od zysk. na kapitał zapasowy 3858 30 N ależność członków
6% od udziałów . . 2073.72
3% od zakupów . . 38629.92 40703 64 Nadwyżka zysków
jak w b i l a n s i e ... 34724 67 396789 26
O b r o ty L u b e ls k ie g o S t o w a r z y s z e n ia S p o ż y w c ó w w r . 1918.
M i e s i ą c T a r g i w s k 1 e p a c h - ! PrzaciętaB
Razem targ i
i m lesięczn;
I 11 Tu IV ~ ~~ v • VI VII
S ty c z e ń . . . . 24780.30 20950.16 15736.80 20407.80
•
22860.40 21095.10 24064.63
1
149895.19 | 21413.59 L u t y ... 27889.36 25791.85 *9589.10 22408.10 28028.16 25935.20 25644.90 175286.67 i 25040.95 M a rze c . . . . 42298.45 44886.68 34917.2Ł 35479.70 38893.10 39808.60 41593.22 277687.01 3966957 K w iecień . . . 28652.90 28360.40 23627.80 25408.40 25665.40 25(?34.40 32294.90 189044.20-1 27006.31 M a j ... 38141.95 36012.54 30980.— 34017.50 33922.80 33867.40 37924.95 244867.14 J 3498L02 C z e rw ie c . . . . 43899.75 43217.80 34401.— 30803.85 37076.50 32245.— 34700.33 256344.23 56620:60 L ip ie c ... 51581.— - 57938.56 55064.— 47828.32 42926.— 42858.— 48751.37 326947.25 46706.75 S ie rp ie ń . . . . 41833.95 50162.20 51403.24 41433.44 32808.— 31Ó52.— 42509.— "271201.85 38743.11 W rz e s ie ń . . 51549.50 63860.65 42731.81 59462.40 42965.60 47727.— 61237.90 369534.86 | 52790.69 P a ź d z ie r n ik . . * . 54018.40 62996.40 48968.— 64360.60 46201.60 48541.— 59421.92 384507,92 54929.70 L is to p a d . . . . 48222.90 46586.25 39082.40 51631.60 40056.26 43969.— 45353.10 312901.51 1 44700.22 G ru d z ie ń ... 70745.32 72890.80 47559.— 65749.40 49173.70 66284.— ,64774.50 437176.72 j 62453.81
R azem . 523613.78 553664.29 ;404060.41 498991.11 440577.52 458416.70 516070.72 3S9SS94.53 j
P r z e c ię tn ie n a je d n e g o ę z ło n k a S to w a rz . p rz y p a d a 2082 k o r. o b ro tu ro c z n e g o , a le n a z a k u p y 1 c z ło n k a p rz y p a d a ty lk o 820 k o r. 17 hal.
W szy stk im i k a p ita ła m i, p o z o stając y m i w 'o b r o t a c h S to w a rz y sz , o b ró c iliśm y 15—14 razy.
M ag azy n s p rz e d a ł ... Kor. 37210.38 Z u ży to to w a ró w na p o trz e b y sk le p ó w , m agazynu, b iu ra itd. „ 13498.83 Różnym d o s ta w c o m . . . . . . . . „ 30714.55
W ydano to w a ró w do: v>'?lta r n ' ■ • • . Kor. 52150.62 ( G o s p o d y I-ej . . „ 57650.05
JI e. . 23252 n
M a sa rn i . . . . „ 47012,11 T o re b k a m i . . . „ 519.39 H odow li św iń . . 1105.41„
.O g ro d u , s u s z a rn i
i p o w id łam i . . 6479.16 188148.Ś5 O b r ó t o gólny w ynosi . K. 3664967.14
T o w a r y .
W poniższe} tabelce podajemy Wartość pozostałych towa- . rów na 1.1 1918 r., za ile i jakich towarów kupiono w ciągu roku sprawozdawczego i jaka pozostałość jest na rok 1919.
W yszczególnienie
Pozostałość 51/X I11917 r.
Zakupiono w 1918 r.
Pozostałość 51/X II 1918r.
V. R u b 1 e i k o p i e j k i .
Chleb . . . . . 1078774 41 1694 52
Cukier ... — — 392425 10 5334 45 Wyroby mydlarskie . . 18265 93 175142 43 18661 07 Kasza, fasoła i t. p. 11740 yO 203215 25 18714 61 M ąka . . . . — — 100186 09 ©294 48 Przyprawy . . . . 10469 r7 165009 26 41778 30 H e r b a t a ... 11289 15 32217 47 21653 25 Wędliny i słonina . . .
Owoce suszone, powidła, marmelada, miód 1 in.
937 83 664136 60 11366 95 15704 63 53506 04 29741 19 Kawa, cykorja, kakao 10042 38 31664 10 9942 96 Cukierki, ciastka, orzechy 1847 58 30209 46 4238 87 N a b i a ł ... 434 71 53200 40 26 1?
O w o c e ... 634 35 52067 53 2203 11 Kartofle i jarzytfy . . . 8542 70 99036 45 13061 72 Ryby . . . .
I^orymberszczyzna, ma-
— — 11276 — -- --
terjały piśmlen. i różne 7766 77 181414 30 68195 5,1 Wyroby tytuniowe . . . — — 28631 48 153 66 D/zewo, węgiel, nafta . 721 96 26617 21 2498 24 Opakowanie . . . •. . 1315 32 15422 91 1693 67 Przewóz, frachty i t. p. . — — 20823 57
i --
Razem . . 99713 78|34;4976 oe 1 260252 69 Towary zakupione w r. 1918 pochodzą z następujących źródeł:
z własnej produkcji . kor. 682085.34, co stanowi 19,97%
ze Związku Warszaw. „ 77009.40, „ 2.25%
z Wydziału A^rowiz. „ 1713229.—, „ 50.17%
od kupców prywatn. „ 942652.52. „ 27.61%
3414976.06, co stanowi 100%
Zysk brutto K. 311465.52 = 8,7% od obrotu. Tow ary kal
kulowano średnio na 10,5% w stosunku do cen sprzedażnych.
- 20 -
w m i e r. R A C H U N E K PIEKARNI. m a.
R em anent w dn. 1.1 1918-r. K. 11723.90 Robocizna ... „ 127172.16
M ą k a :
Z Wydz. Apr. K. 789589.32
Uboczna . . „ 87141.41 „ 876730.75 D rzew o. . ... „ 41129.40.
D o d a t k i : do chleba Wy*
działow ego. K. 13818.77
do Wat, piecz. 21700.53 „ 35519.30 K o m o r n e ... ... 5389.64 Ś w ia tło ... 977.69 D robne sprzęty. K. 2681.53
D robne wydatki
i różne . . . „ 1181.30 „ 3862.83 Przewóz pieczywa i mąki . ,, 14906.17 Zwrot czerstw ego pieczywa
ze sklepów (na buł. tartą) „ 4210.27 Budowa p i e c a ... .... 4635.30 Amortyzacja pieca przy Fo-
ksalnej 19 (reszta) . . . „ 885.10 N a d w y ż k a ... ... „ 55788.57
K . I I O' i .1 itD
Produkcja piekarni:
Wysłano do «klepów i sprzedano:
chleba k a rtk .K . 1029303.92 piecz, białego
węgla drzew, wiórów . .
•zm iotków . .
bułki tartej . ____________
Różne jwpływy (za wypien pieczywa i in.) . . Rem anent w dn. 1.1 1.919 r.
(mąka. sól i t. p.)' . . . 102658.52 .728.15 46.99 315__
4299J60K. 1137352.18' 1178.—
24400.88
Nadwyżka w stosunku do produkcji wynosi 3% .
N A S Z E G O SPO D Y .
W IN IEN. MA.
R e m a n e n t p ro d u k tó w W G o s p o d zie '
I-ej W dn. 1,1 1918 r. . .. . . K. 7018.90 K upno p r o d u k t ó w ... . 258848.64 U rz ą d z e n ie G o sp o d y Ii-ej . . . . „ 2335.90 D ro b n e s p rz ę ty ... .... 7794.97 M ieszk an ie, o p a ł i św ia tło . . . . „ 13587.93 P e rs o n e l: p e n s ja g o tó w k ą K. 10246.69
w y n ag ro d zen ie
W n a tu rz e . . ,, 29498.— „ 39744.69 Różite w y d a t k i ... ... 4387.65 N a d w y ż k a ... 10500.06 K. 344218.74
N adw yika w stosunku do -wartości spodach stanowi 2,9%.
O p ła ty z a o b iad y i k o
lac je . . . K. 279402.93 W y d an o o b iad ó w i k o
lacji d arm ow ych dla
p raco w n ik ó w . . . . „ 52886.12 K. 332289.05 W a rto ś ć s p rz ętó w :
W G o s p o d z ie 1-ej . . K-. 1881.—.
W G o s p o d z ie Ii-ej . . 2517.80 „ 4398.80 R e m a n e n t p ro d u k tó w w dfi. 1-.1.1919
ro k u , p o p o trą c e n iu 10%:
w G o s p o d z ie 1-ej . . K. 4663.71
w G o s p o d z ie Ii-ej . . „ 1313.26 „ 5976.97 P rz e n o s i s ię n a r o k 1919 a/s w y d a t
k ó w n a u rz ą d z e n ie G o s p o d y Ii-ej „ 1553.92 K. 344218.74
wydanych obiadów i kolacji w obydwóch Qo-
W y d a w a n o p r z e c i ę t n i e d z i e n n i e :
I O biadów ) K o lacji P o rc ji i H e rb a t
W styczniu W lutym . . W m arcu . . W kwietniu . W' maju . . W czerwcu W lipcu W sierpniu W e wrześniu . W październiku
? W listopadzie W grudniu
Wt wrześniu . W październiku . W listopadzie W grudniu .
W G o s p o d z i e . . . . 70 | . . . . 87
108 . . . . 136 . . . . 127 : . , . . . 144 . . . . 173 212 . . . 189 . . . . 2 0 8
. . 167
81
W G o s p o d z i e . . . . 60
86 70 58
I - e j:
25 0 55
45 8 71
49 3 86
68 5 91
45 5 71
35 5 81
51 3 85
61 3 120
55 1 ’ 99
65 0,2 93
55 0 67
51 12 . '41 ej :. Q
22 3 . 51
29 % 52
26 1,5 31
25 1 29
2o —
Sprawozdanie masarrii i hodowli świfi -
z a c z a s o d d n . 2 9 m a r c a d o d n . 31 g r u d n ia 1918 p>
WINIEN.
M A.
K upiono św iń 257 s z t u k / ...
M ie sz k an ie, opał, ś w ia tło . '. . R ob o cizn a: g o tó w k ą . . K. 6745.02
w y n a tu rz ę . „ 10716,8Q' D o d a tk i: k a sz a , k ie łb a śn ic a i t. o . S ó l ..., . ,
S t r a ta n a 1 św ini p a d łe j ’ U rz ą d z e n ie ch lew a D ro b n e s p rz ę ty . . ŻyW ność d la św iń . . D ro b n e w ydatki . . . Nadwyżka . . . .
K. 509280.80 1759.41
% 17461.22 13281.04 1972.12 1450.—
10S_
2604.56 690.84 266.82 4379.46
K. 553341.27
W y sian o do sk le p ó w , m agazynu i g o sp ó d (po p o trą c e n iu 5 % o d cen
sp rzed ażn y ch ):
k iełb as, k isz ek , s a lc e
sonów za . . . K. 133067.11 sz y n e k , boków , m o rta d .
k is z e k k a sz ., szw ab sk . s c h a b ó w ...
sm alcu, słoniny, sad ła, s k w a r e k ...
k o śc i, ż e b e re k , m ięsiw a
• nóg . . . . . po p o trą c e n iu obn iżeń
cen w sk le p a c h
44746.90 16274.59 16768.65 330241.26 17657.19 K. 5oO/oó.70
25530.68
p ro d u k c ja m as. w ynosi K. 535^o5.U2 K. 555205.02 R ó ż n e w pływ y ... 6572._
Z a s p rz e d a n ą 1 św in ię i p rz e to p io
ny tłu s z c z z p a d łe j św ini . . . . „ 790.—
1 św inia i 0 p ro s ią t w dn. 1.1.1919 r. „ 5000.00 R e m a n e n t w dn. l.I 1919 r., p o p o
tr ą c e n iu 1 0 % ... „ 6581.25 W a rto ś ć s p rz ę tó w w m asarn i w dn.
1.1.1919 r., po p o trą c e n iu 25% . ' . „ 1195,00 K. 555541.27 UWACiI. W aga po zab iciu sta n o w i p rz e c ię tn ie 77,5% w agi żyw ej, czyli u b y te k wagi sta n o w i 22,5%.
P r z y r o s t Wagi w y tw o rzo n y ch p ro d u k tó w m a s a rs k ic h w s to su n k u do w agi po z ab iciu (b e z w n ę tr z n o ś ć ^ p rz y w y rab ian iu k is z e k i s a lc e so n ó w stanow i p rz e c ię tn ie 8,18%.
