opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania plastyki w szkole podstawowej
ANNA PREGLER JEDNA EPOKA,
DWA STYLE
Redakcja merytoryczna – Katarzyna Jasińska
Recenzja merytoryczna – prof. Radosław Cezary Gwizdon Krystyna Ratasiewicz
Urszula Borowska
Agnieszka Ratajczak-Mucharska Redakcja językowa i korekta – Editio
Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji:
Jedna epoka, dwa style
Klasa/Czas trwania zajęć/lekcji:
V/90 minut
Cele:
uczniowie
analizują budowle w stylu romańskim i gotyckim, wskazując różnice pomiędzy nimi,
dobierają ilustracje prezentujące określony styl,
przygotowują infografikę nt. danego stylu, posługując się właściwymi określeniami,
współpracują z innymi podczas pracy grupowej,
dzielą się spostrzeżeniami dotyczącymi prac innych zespołów.
Metody/Techniki/Formy pracy:
prezentacja połączona z obserwacją,
rozsypanka,
miniwykład,
działanie twórcze – wykonanie infografiki,
praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
karteczki w dwóch kolorach z literą R albo G – w takiej samej liczbie, po
zsumowaniu tyle, ilu jest uczniów oraz 4 kartki w tych samych dwóch kolorach, dwie z napisem R, dwie z G,
prezentacja dwóch obiektów – jednego w stylu romańskim, drugiego w stylu gotyckim – należących do polskiego dorobku kulturowego lub bliskiego otoczenia,
duży arkusz papieru i karteczki samoprzylepne w dwóch kolorach (innych niż powyższe),
ilustracje przedstawiające budowle romańskie i gotyckie i ich detale oraz źródła informacji na temat stylów (podręczniki, albumy, dostęp do Internetu),
4 arkusze brystolu oraz kredki, farby, papiery kolorowe, klej i inne materiały i narzędzia.
Opis przebiegu lekcji:
Komentarz: Warto połączone lekcje przygotować i przeprowadzić z nauczycielem historii, kiedy omawia on temat kultury i sztuki średniowiecza. Poniższą propozycję odnoszącą się do zagadnień plastycznych, może on uzupełnić o istotne dla jego przedmiotu zagadnienia.
4
Komentarz: przygotowując pracownię albo salę lekcyjną, ustawiamy ławki w cztery wyspy, na każdej kładziemy jedną kartkę – na dwóch z literą R, na dwóch z G.
1. Znajdź różnice – Uczniowie wchodząc do klasy, losują po jednej karteczce i siadają przy wyspie oznaczonej taką samą literą, jaką wylosowali i na tym samym tle. Prezentujemy wyświetlone obok siebie dwie fotografie: kościoła romańskiego i kościoła gotyckiego.
Prosimy, aby uczniowie przyjrzeli się tym budowlom i zapisali na karteczkach różnice pomiędzy nimi – na karteczkach jednego koloru cechy pierwszej budowli, na karteczkach drugiego koloru cechy drugiej. Następnie grupy kolejno odczytują pary karteczek
i przyklejają je na arkuszu podzielonym na połowy – każda dla jednej budowli. Porządkujemy karteczki, grupując te, które opisują tę samą cechę, a następnie zastępujemy je zapisami w ustalonej kolejności, np. od ogółu do szczegółu. Nad uporządkowanymi informacjami zapisujemy: „Styl romański” i „Styl gotycki”. Informujemy, że tematem pracy grupy R będzie sztuka romańska, a grupy G sztuka gotycka.
2. Co pasuje do naszego stylu? – Rozkładamy na dwóch wyspach wymieszane ilustracje budowli romańskich i gotyckich – ich brył i detali architektonicznych.
Prosimy, aby przy każdej wyspie stanęły po dwie grupy (R i G) i wybrały ilustracje swojego stylu. Następnie grupy siadają przy swoich wyspach, a my, wspólnie z nauczycielem historii, opowiadamy o architekturze romańskiej i gotyckiej.
Zadaniem uczniów jest sprawdzenie, czy wybrane przez nich ilustracje odpowiadają opisom z miniwykładu oraz zapisanie użytych przez nas określeń dotyczących charakterystycznych elementów swoich budowli.
3. Romanizm i gotyk w infografice – Rozdajemy każdej grupie po arkuszu brystolu i prosimy o wykonanie infografiki prezentującej najważniejsze informacje
o architekturze w danym stylu. Informujemy, że należy umieścić na niej tytuł ROMANIZM/GOTYK, wykorzystać wybrane ilustracje, informacje z miniwykładu.
Mogą też sięgnąć do dostępnych źródeł, a także użyć innych materiałów i narzędzi plastycznych (farb, kredek, kolorowych i szarych papierów). Prosimy, aby zastanowili się, jak np. zapisać tytuł, jakie wybrać tło, jaki kształt i kolorystykę infografiki, aby już na pierwszy rzut oka informowała o cechach danego stylu.
Komentarz: Jeżeli uczniowie po raz pierwszy wykonują infografikę, krótko omawiamy ten sposób prezentowania informacji.
4. Wszystko OK? – Po zakończeniu pracy prosimy, aby grupa R zamieniła się infografikami między sobą, a grupa G między sobą. Każda z grup sprawdza, czy w pracy drugiej grupy nie ma błędów, istotnych braków itp. Jeżeli zauważą takie, informują o tym autorów, którzy mogą dokonać poprawek.
5. O drugim stylu – Kiedy infografiki są już gotowe, prosimy, aby grupa R zapoznała się z infografikami grupy G i na odwrót. Następnie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat prac prezentujących drugi styl. Wskazują, co jest w nich najciekawszego, która z infografik najbardziej całościowo prezentuje dany styl (w formie i treści) itp.
Oceny uczniów uwzględniamy w naszej ocenie prac grup, którą uzasadniamy własnym komentarzem, odnoszącym się także do tego, o czym mówili uczniowie.
