1. 2. Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu

1.

2. Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu

1. Cele lekcji

- wie, co to jest potamologia,

- potrafi zdefiniować pojęcia: system rzeczny, dorzecze, zlewisko, obszar bezodpływowy, delta, - potrafi przedstawić klasyfikację ustrojów rzecznych,

- umie podać przykłady największych rzek świata.

b) Umiejętności Uczeń:

- potrafi wyjaśnić jak tworzą się rzeki,

- umie scharakteryzować dany ustrój rzeczny.

2. Metoda i forma pracy

Praca z całą klasą, prace indywidualne, pogadanka, opis.

3. Środki dydaktyczne

Karta pracy ucznia, kserokopie materiałów dla ucznia, kolorowe pisaki, mapa fizyczna świata, podręcznik

4. Przebieg lekcji

i. a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel wita się z uczniami, podaje temat lekcji: Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu.

Nauczyciel rozdaje uczniom kserokopie materiałów.

ii. b) Faza realizacyjna

1. Czym zajmuje się potamologia? Nauczyciel wyjaśnia pojęcia związane z tematem lekcji: rzeka, system rzeczny, rzeka główna, delta (estuarium), dorzecze, zlewisko, obszary bezodpływowe.

Uczniowie zapisują notatki w zeszycie.

2. Nauczyciel zadaje pytania uczniom, odpowiadają ochotnicy:

− Która rzeka jest największą na Ziemi?

− Wymień największy system rzeczny?

− Która rzeka na świecie ma największe dorzecze?

3. Po krótkiej pogadance uczniowie wymieniają największe rzeki na każdym z kontynentów (załącznik 1).

4. Zlewiska oceanów i obszary bezodpływowe. Nauczyciel, wykorzystując mapę fizyczną świata, przedstawia zlewiska oceanów. Uczniowie określają wielkość poszczególnych zlewisk.

Nauczyciel wyjaśnia występowanie obszarów bezodpływowych. Wprowadzane jest pojęcie ustroju rzecznego. Uczniowie ustalają, co ma wpływ na dany ustrój rzeczny (burza mózgów), uzyskane informacje zapisują w zeszycie, a następnie rozwiązują zadanie 2 (załącznik1).

Nauczyciel kontroluje pracę uczniów.

iii. c) Faza podsumowująca

Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów. Podaje treść zadania domowego (załącznik).

5. Bibliografia

1. Flis J., Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.

2. Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla klasy I i II liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1999.

3. Stankowski W., Geografia fizyczna z geologią, Podręcznik dla szkoły średniej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.

6. Załączniki

i. a) Karta pracy ucznia Załącznik 1.

Zadanie 1.

Tabela 1. Największa rzeka na danym kontynencie

kontynent największa rzeka

Azja Afryka

Ameryka Północna Ameryka Południowa Europa

Australia

Zadanie 2.

Uzupełnij tabelę, wpisz nazwy rzek, dla których typowy jest dany ustrój rzeczny Tabela 2. Rzeka danego ustroju rzecznego

ustrój rzeczny rzeka danego ustroju rzecznego deszczowy oceaniczny

deszczowy monsunowy

deszczowy międzyzwrotnikowy deszczowy równikowy

lodowcowy śnieżny złożony

ii. b) Karta pracy nauczyciela Zadanie 1.

Tabela 1. Największa rzeka na danym kontynencie.

kontynent największa rzeka

Azja Jangcy

Afryka Nil

Ameryka Północna Missisipi

Ameryka Południowa Amazonka

Europa Wołga

Australia Murray - Darling

Zadanie 2.

Uzupełnij tabelę, wpisz nazwy rzek dla danego ustroju rzecznego Tabela 2. Rzeka danego ustroju rzecznego.

ustrój rzeczny rzeka danego ustroju rzecznego deszczowy oceaniczny Tamiza, Sekwana

deszczowy monsunowy Ganges, Brahmaputra deszczowy międzyzwrotnikowy rzeki okresowe (obszary

bezodpływowe płn. Afryki i centralnej Australii)

deszczowy równikowy Kongo, Amazonka

lodowcowy Ren, Rodan

śnieżny rzeki Syberii i Kanady: Lena

złożony Wisła, Odra

iii. c) Zadanie domowe

Objaśnij pojęcia: obszar bezodpływowy, rzeka okresowa, rzeka epizodyczna.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak