B I B L J O T E K A S A M O R Z Ą D U
H
2 / t r
P A M I Ę T N I K v
Z J A Z D U P R Z E D S T A W IC IE L I S E JM IK Ó W P O W IA T O W Y C H
w 1926 r.
S a m o rz ą d p o w ia to w y w I. 1924125 — Ś ro d k i oszczęd
ności w gosp od arce s a m o rzą d u p o w ia to w e g o — Z a d a n ia s a m o rz ą d u p ow ia to w e g o w d z ie d z in ie p o p ie ra n ia ro ln ic tw a — Z a d a n ia s a m o rz ą d u p o w ia to w e g o w d z ie d z in ie z d ro w ia p u b lic z n e g o — D z ia ła ln o ś ć B iu r a Z ja z d ó w S a m o rz ą d u Z ie m s k ie g o ( Z w ią z k u S e jm ik ó w
P o w ia to w y c h R . P .) w 1925 r.
Nakładem B iura Zjazdów Samorządu Ziemskiego
WARSZAWA 1926.
S E K R E T A R Z A B IU R A Z J A Z D Ó W S A M O R Z Ą D U Z IE M S K IE G O .
S Y T c r ^ r-
w. f Ci a
H
« 9
Czytelnia
i s t j m Biblioteka
^ • ^ U n iw e r s y t e t u Gdańskiego
100965460
K O M I T E T R E D A K C Y J N Y „ B IB L J O T E K I S A M O R Z Ą D U " : R e d a ktor: D r , M . Z . Jaroszyński.
C z ło n k o w ie : Józef Bek, A le ksa n d e r B o g u sła w ski, S te fa n . Boguszew ski, W a c ła w G a je w ski, W ła d y s ła w K o rsa k, Joachim W o ło s z y n o w s k i.
1100965460
I. Pierw sze plenarne zebranie Z ja z d u . . . . . . . . . . s tr .l — 133 1. In fo rm a c je w stępne, s ta ty s ty k a u d z ia łu w Z je ź d z ie , reg u la m in
obrad, skład p re z y d ju m Z ja z d u str. 1
2. W s tę p n e prze m ó w ie n ie przew odniczącego Z ja z d u sen. J. Z d a n o w skiego, prze m ó w ie n ie M in is tra S p ra w W e w n ę trz n y c h , inne p rze
m ó w ie n ia p o w ita ln e str. 4
3. S p ra w o zd an ie R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u z d zia ła ln o ś c i w 1925 r „
spra w o zd a n ie K o m is ji re w iz y jn e j str. 10
4. D z ia ła ln o ś ć p o w ia to w y c h z w ią z k ó w sa m o rzą d o w ych w 1924-25 r.— ■
re fe ra t p. W . G aje w skie g o str. 33
5. D z ia ła ln o ś ć sam orządów p o w ia to w y c h w b. d z ie ln ic y p ru s k ie j —
re fe ra t d -ra W . D a lb o ra str. 67
6. U w a g i o sam orządzie p o w ia to w y m w M a łop o lsce (w y g ło s z o n e na Z je ź d z ie w z w ią z k u z referatem p. W . G aje w skie g o ) — przez
p. S. D o la ń s k ie g o str. 79
7. S tan gospodarcSy i d ziałalność sam orządu p o w ia to w e g o w o je w . Poleskiego w la ta ch 1923— 1925 •— re fe ra t p. J. O sm oło w skieg o str. 85 8. Przebieg ob ra d p ie rw szego plenarnego zebrania str. 113 9. Ś ro d k i oszczędności w a d m in is tra c ji p o w ia to w y c h z w ią z k ó w samo
rz ą d o w y c h — re fe ra t d -ra M . Jaroszyńskiego str. 115
II. O b ra d y sekcji ogólnej Z ja z d u str. 134 — 154
I I I . O b ra d y sekcji z d ro w ia pu b liczn e go str. 155 — 187
1. P oczątek o b ra d sekcji str. 155
2. N a jb liż s z e zadania sam orządów ziem skich w dziale zd ro w o tn o ści p u b liczn e j — re fe ra t d -ra Z a ro s k ie g o str. 156
3. D a ls z y ciąg ob ra d sekcji str. 178
I V . O b ra d y sekcji ro ln e j Z ja z d u
1. Początek o b ra d sekcji str.
2. Z a d a n ia sam orządu p o w ia to w e g o w dziedzinie g ospodarstw a w ie j
skiego — re fe ra t p. Z . Ih n a to w ic z a str.
3. D a ls z y ciąg ob ra d sekcji str.
V . D ru g ie i ostatnie zebranie plenarne Z ja z d u
S p ra w o zd an ie i w n io s k i sekcji: 1) ogólnej, 2) z d ro w ia publicznego, 3) ro ln e j
W y b o r y uzupełniające do R a d y Z ja z d ó w Z a m k n ię c ie Z ja z d u
V I . B iu ro Z ja z d ó w Sam orządu Z iem skie g o
1. S ta tu t B iu ra »
2. R egulam in R a d y Z ja z d ó w
3. S kła d R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u w r. 1926 4. B udżet Z a rz ą d u na 1926 r.
V I I . Z w y s ta w y p ra c samorządu p o w ia to w e g o ! 1. Ilu s tra c je i w y k re s y w tekście
2. T a b lic e z zakresu s z p ita li, u trz y m y w a n y c h przez sam orząd powia-
str. 191— 247 191
192 237
str. 248 — 263 str. 248
str. 262 str. 263
str. 273 — 280 str. 273
str. 276 str. 278 str. 280
to w y str. 188
3. T ablice ilustrujące, obciążenia dáninami bezpośredniemi w samorzą
dzie pow iatow ym w r.
V I I I . O głoszenia.
1924 str. 264
P A M I Ę T N I K
Z J A Z D U P R Z E D S T A W IC IE L I S E JM IK Ó W P O W IA T O W Y C H
w 1926 r.
S a m o rz ą d p o w ia to w y w I. 1924125 — Ś ro d k i oszczęd
ności w g ospodarce s a m o rzą d u p o w ia to w e g o — Z a d a n ia s a m o rz ą d u p o w ia to w e g o w d z ie d z in ie p o p ie ra n ia ro ln ic tw a — Z a d a n ia s a m o rz ą d u p o w ia to w e g o w d z ie d z in ie z d ro w ia p u b lic z n e g o — D z ia ła ln o ś ć B iu r a Z ja z d ó w S a m o rz ą d u Z ie m s k ie g o (Z w ią z k u S e jm ik ó w
P o w ia to w y c h R . P .) w 1925 r.
Nakładem B iura Zjazdów Samorządu Ziemskiego
WARSZAWA 1926.
S E K R E T A R Z A B IU R A Z J A Z D Ó W S A M O R Z Ą D U Z IE M S K IE G O .
K O M I T E T R E D A K C Y J N Y „ B IB L J O T E K I S A M O R Z Ą D U " : ,
< - - ,• (
R e d a ktor: D r . M . Z . Jaroszyński.
C z ło n k o w ie : Józef Bek, A le ksa n d e r Bogusławski» Stefan B oguszew ski, W a c ła w G a je w ski, W ła d y s ła w K o rs a k i Joachim W o ło s z y n o w s k i.
I. Pierw sze plenarne zebranie Z ja z d u . . . . . . . . . . s tr .l — 133 1. In fo rm a c je w stępne, s ta ty s ty k a u d z ia łu w Z je ź d z ie , re g u la m in
obrad, skład p re z y d ju m Z ja z d u str. 1
2. W s tę p n e prze m ó w ie n ie przew odniczącego Z ja z d u sen. J, Z d a n o w skiego, prze m ó w ie n ie M in is tra S p ra w W e w n ę trz n y c h , inne p rze
m ó w ie n ia p o w ita ln e str. 4
3. S p ra w o zd an ie R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u z d zia ła ln o ś c i w 1925 r „
sp ra w o zd a n ie K o m is ji re w iz y jn e j str. 10
4. D z ia ła ln o ś ć p o w ia to w y c h z w ią z k ó w sa m o rzą d o w ych w 1924-25 r.—
re fe ra t p. W . G a je w skie g o str. 33
5. D z ia ła ln o ś ć sam orządów p o w ia to w y c h w b. d z ie ln ic y p ru s k ie j ■—•
re fe ra t d -ra W . D a lb o ra str. 67
6. U w a g i o sam orządzie p o w ia to w y m w M a ło p o ls c e (w y g ło s z o n e na Z je ź d z ie w z w ią z k u z refe ra tem p. W . G a je w skie g o ) — przez
p. S. D o la ń s k ie g o ' str. 79
7. Stan go sp od a rczy i dzia ła ln o ść sam orządu p o w ia to w e g o w o je w . Poleskiego w la ta ch 1923— 1925 •— re fe ra t p. J. O sm oło w skieg o str. 85 8. P rzebieg o b ra d pierw szego plenarnego ze b ra n ia str. 113 9. Ś ro d k i oszczędności w a d m in is tra c ji p o w ia to w y c h z w ią z k ó w samo
rz ą d o w y c h — re fe ra t d -ra M . Jaroszyńskiego str. 115 U. O b ra d y sekcji ogólnej Z ja z d u
II I . O b ra d y sekcji z d ro w ia p ublicznego
1. P oczątek ob ra d sekcji str.
2. N a jb liż s z e zadania sam orządów ziem skich w dziale z d ro w o tn o ś c i p u b liczn e j — re fe ra t d -ra Z a ro s k ie g o str. 156
. 3- D a ls z y ciąg o b ra d sekcji str. 178
I V , O b ra d y sekcji ro ln e j Z ja z d u str. 191 — 247
1. Początek ob ra d sekcji str. 191
2. Z a d a n ia sam orządu p o w ia to w e g o w d zie d zin ie g ospodarstw a w ie j
skiego — re fe ra t p. Z . Ih n a to w ic z a str.
3. D a ls z y ciąg o b ra d sekcji str.
V . D ru g ie i ostatnie zebranie plenarne Z ja z d u
S p ra w o zd an ie i w n io s k i sekcji: 1) ogólnej, 2 ) z d ro w ia publicznego, 3) ro ln e j
W y b o r y uzupełniające do R a d y Z ja z d ó w Z a m k n ię c ie Z ja z d u
V I. B iu ro Z ja z d ó w Sam orządu Z iem skie g o 1. S ta tu t B iu ra
2. R e g u la m in R a d y Z ja z d ó w
3. S k ła d R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u w r. 1926 4- B udżet Z a rz ą d u na 1926 r.
Z w y s ta w y p ra c sam orządu p o w ia to w e g o : 1. Ilu s tra c je i w y k re s y w tekście
2. T a b lic e z zakresu sz p ita li, u trz y m y w a n y c h przez samorząd p o w ia
str. 134 — 154 str. 155 — 187 155
V II,
192 237
str. 248 — 263 str. 248
str. 262 str. 263
str. 273 — 280 str. 273
str. 276 str. 278 str. 280
to w y
T a b lic e ilu s tru ją c e obciążenia d a n in am i bezpośredniem i w samorzą
~ dzie Po w ia to w y m w r. 1924 V III. Ogłoszenia.
str. 188 str. 264
ro czn ym zjazdem p rz e d s ta w ic ie li S e jm ik ó w P o w ia to w y c h , sku p io n y c h w o r
g an iza cji R a d y Z ja z d ó w S am orządu Z ie m s k ie g o (Z w ią z k u S e jm ik ó w P o w ia to w y c h ) . O b e s ła n y został przez 167 p o w ia to w y c h z w ią z k ó w ko m u na lnych , k tó re d ele g o w a ły, 269 u pe łn om o cnio nych d elegatów , oraz 48 gości.
P o n a d to w ch arakte rze gości w Z je ź d z ie w z ię li u d z ia ł p rze dsta w icie le R zą du w osobach: M in is tr a S p ra w W e w n ę trz n y c h p. W . R aczkie w icza , M in is tra S karbu p. J. Z d z ie c h o w s k ie g o , W ic e - M in is tr a R o ln ic tw a p. J. R aczyńskiego.
d y re k to ra departam entu p. W . W e is b ro d a i n a c z e ln ik ó w w y d z ia łó w p. M . P o ro w s k ie g o i P iw o c k ie g o z M in . Spr. W e w n ., d y re k to ra d e p a rta m entu w M in . R o b ó t P u b lic z n y c h p. M . N e s to ro w ic z a , k o m is a rz y oszczędno
ściow ych : w o je w o d y M o s k a le w s k ie g o i pp. S. K a u z ik a i S. M ik la s z e w s k ie g o . n aczelnika w y d z ia łu w M in . W . R. i O ś w . P u bl. p. T yn e lskie g o , oraz naczel
n ik ó w w y d z ia łó w sa m o rzą do w ych 6 u rz ę d ó w w o je w ó d z k ic h . T y m c z a s o w y W y d z ia ł S a m o rzą d o w y w e L w o w ie rep re z e n to w a n y b y ł przez radcę p. M . L a to - szyńskiego. L ic z n y też b y ł u d z ia ł p o słó w i senatorów .
P o raź p ie rw s z y na Z je ź d z ie rep re z e n to w a n y b y ł sam orząd p o w ia to w y G ó rn eg o Śląska w osobach d w u p rz e d s ta w ic ie li w y d z ia łu p o w ia to w e g o w K a to w ica ch, k tó rz y w z ię li u d z ia ł w Z je ź d z ie w ch arakte rze gości.
W z w ią zku z program em Z ja z d u , o b e jm u ją cym s p ra w y ro ln e i zd ro w ia Publicznego, u d z ia ł w obradach w z ię li ró w n ie ż p rze d sta w icie le trz y n a s tu za
pro szon ych społecznych o rg a n iz a c ji ro ln ic z y c h i s a n ita rn ych .
R adę M ie js k ą st. m iasta W a rs z a w y re p re ze n to w a ł prezes sen. J. B a liń s k i, w ią z e k M ia s t P o lskich prezes dr. J. Z a w a d z k i, R adę N aczelną o rg a n iz a c ji P ra c o w n ik ó w sa m o rzą do w ych p. J. P o p ie la w ski.
S tosow nie do s ta tu tu o rg a n iza cyjn e g o R a d y Z ja z d ó w Sam orządu Z ie m - s iego Z ja z d o d b y w a ł się w e d łu g ustalonego przez R adę reg u la m in u w b rzm ię- ruu podanem pon iże j.
U D Z I A Ł W Z J E Ź D Z I E P R Z E D S T A W I C I E L I P O W I A T O W Y C H Z W I Ą Z K Ó W K O M U N A L N Y C H .
L . W O J E W Ó D Z T W O
Ilośćpowiatów wwojewódz twie Ilośćpow. repre-| zentowanychna Zjeździe
D e l e g a c i
ilośćgości przy byłychnaZjazd zpowiatów
Członkowie Wydziałów i Sejmików Pow. Starostowie Urzędnicy komunalni Razem
1 W a r s z a w s k i e 2 3 23 3 0 8 4 4 2 15
2 K i e l e c k i e 16 15 17 6 3 2 6 5
3 ■ Ł ó d z k i e 13 11 13 2 4 19 13
4 L u b e l s k i e 19 18 25 8 1 3 4 4
5 B i a ł o s t o c k i e 13 13 17 3 3 23 5
6 W i l e ń s k i e 8 7 6 2 2 10 2
7 P o l e s k i e 10 7 5 1 3 9 1
8 N o w o g r o d z k i e 7 7 2 6 2 10 —
9 W o ł y ń s k i e 10 9 6 6 4 16 2
1 0 K r a k o w s k i e 2 0 11 5 6 2 13 —
11 L w o w s k i e 25 9 6 1 6 13 —
12 S t a n i s ł a w o w s k i e 14 1 1 — 1 2 —
13 T a r n o p o l s k i e 15 3 2 — 1 3 —
14 P o m o r s k i e 18 12 7 9 1 17
15 P o z n a ń s k i e 3 6 21 16 16 — 3 2 1
2 4 7 1 b7 156 7 4 37 2 6 9 4 8
R E G U L A M I N I. U d z ia ł w Z je ź d z ie .
1. D o u d z ia łu w Z e jż d z ie są u p ra w n ie n i p rze d sta w icie le p o w ia to w y c h z w ią z k ó w ko m u n a ln ych , k tó re o p ła c iły c a łk o w itą składkę za r. ub., c z ło n k o w ie R a d y Z ja z d ó w , ora z z a p ro szeni goście.
2. P rze d staw icie le p o w . z w ią z k ó w ko m u n a ln ych , p rz y b y w a ją c y na Z ja z d , w in n i w y k a zać się zaśw iadczeniam i w y d z ia łó w p o w ia to w y c h o delegacji.
3. P ra w o głosu decydującego na zebraniach p le n a rn y c h p rz y s łu g u je ty lk o delegatom p o w ia to w y c h z w ią z k ó w ko m u n a ln y c h w lic z b ie 2-ch d e le g ató w na p o w ia t, o ra z czło n ko m R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u .
4. K a ż d y p o w ia to w y z w ią ze k ko m u n a ln y , b io rą c y u d z ia ł w Z jeźd zie , ma p ra w o do d w u g ło só w , n a w e t w w y p a d k u p rz y b y c ia ty lk o jednego delegata.
5. U c z e s tn ic y Z ja z d u z głosem d e c y d u ją c y m o trz y m u ją odm ienne k a rty u cze stnictw a w obradach od k a rt u cze stników w charakterze gości.
II. P re z y d ju m Z ja z d u .
6. P re z y d ju m Z ja z d u sta n ow i, w m y ś l sta tu tu , P re z y d ju m R a d y Z ja z d ó w w osobach prezesa i d w u w ice-prezesów .
7. S e k re ta rz y Z ja z d u , p rze w o d n ic z ą c y c h sekcji, oraz se kre ta rzy sekcji p o w o łu je P re z y d ju m . N a d to P re zyd ju m p ro p o n u je Z ja z d o w i do w y b o ru asesorów.
III. Sekcje Z ja z d u .
8. Z ja z d d z ie li się na sekcje, w y m ie n io n e w p o rz ą d k u d zie n n ym o b ra d Z ja z d u .
9. U d z ia ł w sekcjach następuje na p o d sta w ie in d y w id u a ln y c h za p isó w ucze stników Z ja z d u .
I V . W n io s k i- . . ...
10. W n io s k i w spraw ach nie o b ję ty c h po rzą d kie m obrad, w in n y b y ć zgłoszone na p iś i m ie do P re z y d ju m p rz y n a jm n ie j na 1 ty d z ie ń przed Z jazd e m :
11. W s z e lk ie w n io s k i, z w y ją tk ie m fo rm a ln ych ^ w in n y b y ć składane na piśmie.
12. W n io s k i, zgłoszone na plenum Z ja z d u , P re zyd ju m przekazuje bez d y s k u s ji o d p o w ie d - n ie j sekcji.
V . T o k ob ra d i glo so w a n ia.
13. W obradach plenum i sekcji mogą zabierać glos u czestnicy Z ja z d u i zaproszeni goście.
14. W n io s k i, p rz e d s ta w ic ie przez sekcje, nie podlegają ogólnej d y s k u s ji na plenum . W s p ra w ie ty c h w n io s k ó w mogą przem aw iać, poza referentam i, m ó w c y generalni, jeden za w n io skie m , d ru g i p rz e c iw k o , ustaleni na sekcjach.
15. G ło su ją za w n io s k a m i sekcji ty lk o u p ra w n ie n i do głosu decydującego, w y m ie n ie n i w p ar. 3 niniejszego regulam inu.
16. G ło so w a n ie o d b y w a się p rz e z . podniesienie k a rty , u p ra w n ia ją c e j do decydującego głosu.
N a żądanie 50 u cze stników Z ja z d u w in n o b y ć zarządzone g łosow anie tajne.
17. U c h w a ły zapadają z w y k łą w iększością głosów . V I . U zu p e łn ia ją ce w y b o ry .
18. U zu p e łn ia ją ce w y b o r y c z ło n k ó w do R a d y Z ja z d ó w w g ru p ie te ry to rja ln e j o d b y w a ją się w k o ła ch w o je w ó d z k ic h . W y b o r o w i podlegają o baj p rze d sta w icie le ustępującego w o je
w ó d z tw a . ,,
19. W y b o r y w g ru p ie c z ło n k ó w R a d y, w y b ie ra n y c h przez Z ja z d e k s te ry to ria ln ie , o d b y w a ją się na p o d sta w ie zgłoszonych lis t k a n d y d a tó w .
20. W y b o r y o d b y w a ją się k a rtk a m i.
21. W y b o r y w k o ła ch w o je w ó d z k ic h o d b y w a ją się pod p rz e w o d n ic tw e m jednego z czło n k ó w P re zyd ju m , w czasie i m iejscu przez niego wskazanem . Z w y b o ró w ty c h m usi b y ć spo
rz ą d z o n y p ro to k u ł.
P O R Z Ą D E K O B R A D . D n ia 27 lutego P L E N A R N E Z E B R A N IE , w sali R a d y M ie js k ie j.
1. O tw a rc ie Z ja z d u i prze m ó w ie n ia p o w ita ln e .
2. S p ra w o zd an ie z d z ia ła ln o ści Z a rz ą d u i R a d y Z ja z d ó w za r. 1925. _ 3. P rzegląd d zia ła ln o ści sam orządu p o w ia to w e g o w la ta ch 1924— 1925 — re fe ra t p. W . Gajewskiego.
4. Ś ro d k i oszczędności w gospodarce sam orządu p o w ia to w e g o — re fe ra t d ra M . Jaro
szyńskiego.
II. D n ia 28 lutego. O B R A D Y S E K C JI Z J A Z D U , w gm achu S to w a rzysze nia T e c h n ik ó w . 1. Sekcja O g ó ln a.
a) D y s k u s ja nad spraw ozdaniem Z a rz ą d u ora z refe ra tam i, w y g ło s z o n e m i na zebraniu plenarnem : p. W . G ajew skiego: „P rz e g lą d d zia ła ln o ś c i p o w . z w ią z k ó w ko m u n a ln y c h w la tach 1924-1925“ , d ra M . Jaroszyńskiego „Ś ro d k i oszczędności w gospodarce sam orządu p o w ia to w e g o ".
b ) U sta le n ie w n io s k ó w na zebranie plenarne.
2. Sekcja ro ln a .
a) Z a g a d n ie n ia ro ln e w samorządzie p o w ia to w y m — re fe ra t n a czelnika w y d z ia łu w M in . R o ln . i D n . p. Z . Ih n a to w ic z a .
b ) D y s k u s ja i ustalenie w n io s k ó w .
3. Sekcja z d ro w ia publicznego.
a) Z a g a d n ie n ia z d ro w ia pu b liczn e go w sam orządzie p o w ia to w y m — re fe ra t in sp e ktora leka rskieg o w B rześciu n-B ugiem dra Z a ro s k ie g o .
b ) D y s k u s ja i ustalenie w n io s k ó w .
II I . D n ia 1 marca. P L E N A R N E Z E B R A N IE w Sali R ady M iejskiej.
1. S p ra w o zd an ie sekcji i p rz y ję c ie w n io s k ó w , 2. U zu p e łn ia ją ce w y b o r y do R a d y Z ja z d ó w , 3. Z a m k n ię c ie Z ja z d u .
P R E Z Y D J U M Z J A Z D U .
O b ra d o m zebrań p le n a rn y c h Z ja z d u p rz e w o d n ic z y ł sen. J. Z d a n o w s k i p rz y p om ocy p re z y d ju m złożonego z pp. J. Beka, W . G a jew skieg o, M . Jaro
szyńskiego, A . B o gu sław skieg o , B. L ip skie g o , W . D a lb o ra , J. O sm o ło w skie g u i Z . T y ra ls k ie g o .
S e kcji ogólnej p rz e w o d n ic z y li pp. W . G a je w s k i — ja k o p rze w o d n iczą cy i S. D o la ń s k i — ja k o zastępca; se kcji ro ln e j — pp. sen. J. Z d a n o w s k i — ja k o p rz e w o d n ic z ą c y i poseł A . B o g u s ła w s k i — ja k o zastępca; sekcji z d ro w ia p ub liczn eg o pp. J. O s m o ło w s k i — ja k o p rz e w o d n ic z ą c y J. B e k i d r. J. P o la k — ja k o zastępcy.
P ie rw s z e p le n a rn e z e b ra n ie .
P ierw sze p lenarne zebranie Z ja z d u o d b y ło się w sali R a d y M ie js k ie j st.
m. W a rs z a w y . O b ra d y o tw o rz y ł o godz. 11-ej m. 30 ran o senator J. Z d a n o w ski następującem przem ów ieniem :
■—■ S zanow ne Z g ro m a d z e n ie ! Pam iętacie, S za no w ni Panow ie, n a s tró j p ew ności i bezpieczeństw a, z ja k ie m to c z y liś m y zeszłoroczne nasze n a ra d y . N a s tró j ten p o c h o d z ił z osiągniętej w te d y ró w n o w a g i b ud żeto w ej i z u trw a le n ia na szego pieniądza. D rg n ię c ie naszego złotego, k tó re n a stą p iło w lecie zeszłego ro k u , niezm ierne tru d n o ś c i sprow adza z p o w ro te m , niezm ierne tru d n o ś c i w prze
w id y w a n iu naszego b udżetu i w osiągnięciu sp od zie w an ych w p ły w ó w . S p ro w ad za to n o w e tro s k i na oblicza w s z y s tk ic h ty c h , k tó rz y groszem p ub lic z n y m m ają gospodarow ać. Z a g a d n ie n ie oszczędności staje się w Polsce hasłem dnia.
A le oszczędność w a d m in is tra c ji pań stw a to nie jest ty lk o skreślenie w y d a tk ó w , nato m ia st i przedew szystkiem — to osiągnięcie ty c h sam ych celów m niejszem i i tańszem i środ kam i. Z a g a d n ie n ie oszczędności, w ten sposób pojęte, p rz y c z y n ia się w znacznej m ierze do pogłębienia p ra c y nad p otrzeb a m i społeczeństwa, do udoskonalenia d ró g , k tó re m i te p o trz e b y zaspakajać należy. W ten sposób Z ja z d , z ło ż o n y z lu d z i, — ja k panow ie tu obecni, — p rze de w szystkiem z ż y ciem b lis k i zw iąze k m a jących i na życie zb liska patrzących , w niesie z p e w n o ścią ś w ia tło w spraw ach, k tó re d zisia j są na ustach w s z y s tk ic h , p rz y c z y n i się też do w zm o cnie nia pożytecznej w s p ó łp ra c y sam orządu z Państw em . W im ię te j w s p ó łp ra c y o tw ie ra m Z ja z d n in ie js z y od w ezw a n ia p a lió w do w y d a n ia o- k rz y k u na cześć Pana P re zyd e n ta N a jja ś n ie js z e j R zeczyp osp olite j (n a sa li ro z lega się: „n ie c h ż y je !" i zebrani w s ta ją ). W it a m tu ta j obecnych p rz e d s ta w ic ie li R ządu w osobach Pana M in is tra S p ra w W e w n ę trz n y c h , w ic e -m in is tró w i d y -
re k to ró w dep arta m e ntów , oraz p rz e d s ta w ic ie li Z w ią z k u M ia s t, k tó rz y zawsze chętnie w zjazdach naszych b io rą u dział. ____ _ _
D z ię k u ję za p rz y b y c ie lic z n ie zg ro m a dzo nych tu ta j p rz e d s ta w ic ie li o rg a n iz a c ji społecznych, k tó re często z samorządem w s p ó łp ra c u ją ; d zię k u ję M a g i
s tra to w i i R adzie M ie js k ie j m. st. W a r s z a w y za udzielenie nam tu ta j lo k a lu , w k tó ry m ta k p om yśln ie nasze o b ra d y p ro w a d z im y .
W re s z c ie k o m u n ik u ję S za no w nym Panom , że R ada Z ja z d ó w u c h w a liła re g ulam in, k tó r y p a n ow ie w szy s c y p rz y w e jściu o trz y m a li i k tó r y o b o w ią zyw a ć będzie nasze o b ra d y. Z e s p ra w zasadniczych, muszę zaznaczyć, iż zm ie n iliś m y sposób k o rz y s ta n ia z g ło sów p rz y g ło sow a niu i decyzjach. D o tych cza s obo
w ią z y w a ła zasada, że k a ż d y p o w ia t bez w z g lę d u na ilość obecnych deleg atów ma ty lk o jeden głos. W y w o ły w a ło to pew ne n ieporozum ienia, bo w te d y , k ie d y d w ó ch d ele g a tó w p rz y je ż d ż a ło , trzeba b y ło z ty c h d w óch d eleg atów jednego u p ra w n ić do posiadania m andatu. W s k u te k tego R ada Z ja z d ó w na ostatniem posiedzeniu u c h w a liła w niosek, żeby k a ż d y p o w ia t dw o m a głosam i ro z p o rz ą d zał. T a m zaś, gdzie z p o w ia tu ty lk o jeden delegat p rz y b y w a , to on dw om a głosam i rozp orząd za. O głaszam zjazd za o tw a rty . —
N a s tę p n ie p rz e m ó w ił M in is te r S p ra w W e w n ę trz n y c h p. W . R aczkie w icz w następujące słow a:
— Panie P rz e w o d n iczą cy i W y s o k ie Z g ro m a d ze n ie ! Już nie po raz p ie rw s z y p rz y b y w a c ie p a n ow ie do s to lic y P o lski, ażeby ra d z ić o zagadnieniach, k tó re is to tn ie są zagadnieniam i pie rw sze j w a g i, a k tó re z n a la z ły sw ój w y ra z w na szej K o n s ty tu c ji, — o zagadnieniach, k tó re d a ją m ożność sk o o rd y n o w a ć w y s iłe k m iejscow ej lud no ści, zespolić pracę d la dobra i p otrzeb p o w ia tó w , dla d o b ra lud n o ści całej R zeczyp osp olite j.
W y , panow ie, reprezentujecie ten kierun e k, k tó r y je st kie ru n kie m rzeczo
w e j p ra cy, k tó ry je st k ie ru n kie m , zm ie rzającym ku zaspokojeniu n a jis to tn ie j
szych p otrzeb m iejscow ej ludności, bo w y przecież te p o trz e b y n a jle p ie j znacie, n a jle p ie j odczuw acie.
Lecz skoro panow ie p rz y b y w a c ie ra d z ić w spó lnie, ju ż ja k o p rze dsta w icie le w s z y s tk ic h p o w ia to w y c h sam orządów z całego P aństw a, o cz y w is tą i z ro z u m ia łą je st rzeczą, że na naczelne m iejsce w ys u w a c ie ró w n ie ż i te zagadnienia, k tó re o b o k p ie rw szych zawsze p iln ie i zawsze niezbędnie sto ją, ja k o zagadnienia n a j
w ażn iejsze d o b y bieżącej.
Jeżeli m ó w im y o sam orządzie, to rzec m ożna, że w sam orządzie p o w ia to w y m , k tó re g o p a n ow ie są p rze d sta w icie la m i! je st sko nce ntro w a na n ajsiln ie jsza k o o rd y n a c ja w y s iłk ó w w s z y s tk ic h , g d y ż sam orząd ten rep re zen tu je p o trze b y ca łe j ludności, ta k m ie jskie j, ja k i w ie js k ie j i je st n a jb liż s z y m do tej ludności.
T e n sam orząd n a jw ię c e j ma, ta k pow iem , pełnię treści. W y k o n u ją c jednocześ
n ie n a d zó r nad sam orządem g m in n y m i rep re zen tu ją c obecnie sam orząd w ogóle, praca p a n ó w , zw łaszcza d z is ia j, k ie d y nie m am y sam orządu w o je w ó d z k ie g o n a terenie całego P aństw a, je st w szechstronną i n iezm iernie w ażną.
V
Zjazdprzedstawicieli SejmikówPowiatowychwdn. 27-mi 28-mlutego, oraz1-mmarca1926r.Obrady; • - 1•; m. st. Warszawy.
N a p orząd ku d zie nn ym obrad p an ów z n a jd u je się k w e s tja ś ro d k ó w oszczędności w gospodarce p o w ia to w e j. Sądzę, że te j sp ra w ie p a n ow ie p ośw ię cicie w ie le czasu i ja , ja k o M in is te r S p ra w W e w n ę trz n y c h , ja k o członek R zą du, k tó re m u p oleco ny je st n ad zór nad samorządem, muszę zaznaczyć, że R ząd z w ró c ił uw agę na to, a by p o lity k a oszczędnościow a w zw iązka ch k o m u n a l
n y c h została w życie w p ro w a d z o n a , ta k ja k re a lizo w a n ie tej p o lity k i w o rg a nach w ła d z p a ń s tw o w y c h ju ż zostało rozpoczęte. Z g orącym p rze to apelem zw racam się do panów , żeby i panow ie w d zie dzin ie sam orządow ej ten postu la t, d zisia j ta k k a rd y n a ln y w obec ciężkiego stanu ekonom icznego P aństw a, w życie ja k n a jp rę d z e j w p ro w a d z ili. C a ły szereg d y re k ty w pod ty m w zględem ju ż został panom p rze d ło żo n y. A le .jeżeli m ow a o oszczędności, nie ch cia łbym b y ć źle z rozu m ia ny. S łow a m oje zrozum ieć należy, ta k ja k zaznaczył przed c h w ilą P an P rze w o d n iczą cy Z ja z d u , m ianow icie, że chodzi o to, ażeby ja k - n a jc e lo w ie j, ja k n a jp ra k ty c z n ie j, ja k n a jta n ie j w y k o n a ć te zadania, k tó re sto ją przed samorządem . Rzecz prosta, że pan ow ie m usicie się lic z y ć ze zdolnością p ła tn iczą ludności; trzeba stw ie rd z ić , że zdolność p ła tn icza w o statnich czasach spadła i to przedew szystkiem m usi b yć u w zg lę d n io n e p rz y określaniach budże
tó w sa m o rzą do w ych i całej g o s p o d a rk i sam orządow ej. Jednak o c z y w is ty m jest, że ten p o s tu la t n ie może b yć w p ro w a d z o n y m echanicznie, bo przecież to są rzeczy ta k b ardzo in d y w id u a ln e . P o w ia d am , — pew ne ogólne zasady m ożna w y tk n ą ć , n ato m ia st n ie m ożna o gólnie stosować ich w ka żdym , d an ym w y padku. A w reszcie, sko ro p a n ow ie będą nad tem i sp ra w a m i w a ż y li, będą m u
sieli, o cz y w is ta rzecz, dać k ry ty c z n ą ocenę p ew nym zarządzeniom R ządu w tej d zie dzin ie i te k ry ty c z n e u w a g i pan ów z całą u w agą i z całą p ie czoło w ito ścią,—
możecie p a n ow ie b yć tego p ew ni, — zostaną rozp atrzo ne przez R ząd, bow iem p a n ow ie reprezentujecie ten m om ent fa k ty c z n y życia naszego, o k tó ry m w spo m niałem w y ż e j. P a n o w ie sami jesteście w a ż k im czy n n ik ie m w życiu gosp od ar- czem P a ństw a ; pan ow ie n a jw ię ce j odczuw acie p o trz e b y i m ożności sam orządu.
P ra gn ę bardzo , ażeby rzeczow e u w a g i p a n ó w d a ły możność R z ą d o w i ja k n a j- lepszego ujęcia s p ra w y p o lity k i oszczędnościow ej i p osta w ie nia je j na n ajw ię cej realne to ry , na te to ry , k tó re w rezu ltacie będą n a jm n ie j d o tk liw e m i d la samego sam orządu i ludności. O to zagadnienie, na k tó re ch cią łbym specjalnie zw ró c ić u w agę Z ja z d u .
Będę p iln ie p rz y s łu c h iw a ł się obradom panów , ja k ró w n ie ż i m oi w s p ó ł
p ra c o w n ic y d la tego, żeby w y c ią g n ą ć ja k n a jw ię c e j m a te rja łu z ty c h obrad pa
n ó w i ja k n a jw ię c e j w s k a zó w e k p ra k ty c z n y c h d la postępow ania.
Ż y c z ę panom ja k n a jp o m y ś ln ie js z e g o w y n ik u ich obrad. —
B ezpośrednio po M in is trz e p rz e m ó w ił d r. Józef Z a w a d z k i— Prezes Z w ią z ku M ia s t P o lskich , w następujące słow a;
— S za no w ni P anow ie! Z ja z d d zisie jszy o d b y w a się w ty m momencie, k ie d y Sejm po d łu g o le tn ic h rozw aża n ia ch p rz y s tą p ił nareszcie do u chw alenia usta w y sam orządow ej. Jest n ad zie ja, że w n a jb liż s z y c h ju ż miesiącach m ożem y
oczekiw ać zakończenia prac nad tą n a jw a ż n ie js z ą d ziedziną a d m in is tra c ji P o l
ski. Sam orząd, ja k o p o d w a lin ę za ró w n o a d m in is tra c ji p a ń s tw o w e j, ja k m iejsco
w eg o życia gospodarczego, n ależy ochronić, szczególnie w d zisie jszych cięż
k ic h w a ru n k a c h , bo niem a ty c h p o d w a lin , ty c h u s ta w .k tó re są n ie od zow n ą k o nieczności do szerokiego ro z w o ju sam orządu. M ie jm y n ad zie ją, że to, co w te j c h w ili m ów ię, stanie się rzeczyw istością i że w k ró tc e Polska będzie m iała u staw ę sam orządow ą, o p a rtą na s w o je j K o n s ty tu c ji. P a no w ie pam iętają, iż na terenie naszego P a ństw a m am y c a ły szereg u sta w sam orządow ych, różn ią cych się w zaje m n ie i że w w ie lu w y p a d k a c h h am ow a ło to pracę naszą, a p rz y n a j
m niej znacznie ją u tru d n ia ło . Z c h w ilą k ie d y będziem y m ie li ustaw ę je d n o litą i dostosow aną do ducha czasu i do potrzeb całej lud no ści, w te d y nie w ą tp ię , że ro z w ó j życia sam orządow ego w Polsce będzie p c h n ię ty na szersze to ry .
M a m nadzieję, że o b ra d y dzisiejszego Z ja z d u , k tó re poruszą kw e s tje pie rw szo rzę dn e go znaczenia n ie ty lk o d la s e jm ik ó w p o w ia to w y c h , ale d la sa
m orządu całej R zeczyp osp olite j, p rzyn io są p lo n o b fity .
Z całego serca życzę panom , ażeby praca p an ów w y s z ła na p o ż y te k i na ch w a łę N a jja ś n ie js z e j R zeczyp osp olite j.
Prezes R a d y N a cze lne j Z w . P ra c o w n ik ó w K o m u n a ln y c h p. / . Popielaw ~ s k i w y g ło s ił następujące przem ów ienie: —
— W im ie niu R a d y N a c z e ln e j z w ią z k ó w p ra c o w n ik ó w sam orządu m ie j
skiego, p o w ia to w e g o i g m in w ie js k ic h p rzyp a d a m i w u d z ia ł zaszczyt w ie lk i p o w ita ć W y s o k ie Z gro m a d ze n ie .
S a m orząd ow i, ja k o takiem u, a z n im i je g o p ra c o w n ik o m , p o s ta w io n o cięż
k i zarzut, ja k o b y on w dużej m ierze b y ł spraw cą ciężkiego stanu ekonom icz
nego, ja k i k ra j p rze żyw a . Sam orząd z n a jd u je się obecnie w obec z a rz u tó w o p in ji p ub lic z n e j, d alekie j od codziennej znajom ości s p ra w sa m orządow ych. W n a- szem p ojęciu stan ta k i d la m łodego sam orządu, zw łaszcza p o w ia to w e g o , je st s z k o d liw y i d la te go p rze dsta w icie le sam orządu .k tó ry S za no w ni P a n o w ie re p re zen tu ją , w in n i zdaniem naszem dać is to tn ą o dp o w ie d ź o p in ji społecznej:
a lb o oskarżenie to p rz y ją ć i d ążyć do p o p ra w y , a lbo o drzucić, ja k o nieuzasad
nione. S ądzim y, że temu zagadnieniu zjazd n in ie js z y p o św ięci c h w ilę czasu.
P ra c o w n ic y w s z y s tk ic h sto p n i sam orządu, zespoleni w jed ne j k ilk o ty s ię c z - nej o rg a n iz a c ji za w o d o w e j, p o s ta w ili sobie, ja k o naczelne zadanie, ja k n a jś c iś le j- szą w spó łpracę z rep re zen ta ntam i sam orządu. P ra g n ie m y, ażebyśm y, ja k o o rg a n iza cja, n a jm n ie j z u ż y w a li s ił w k ie ru n k u , k tó r y się zw ie w a lk ą o b y t i żeby
śm y m o g li s ko nce ntro w a ć c a ły w y s iłe k z b io ro w y na udoskonaleniu w zajem nem , a z d ru g ie j zaś s tro n y p ra g n ie m y, ażeby c z y n n ik i m ia ro d a jn e nie tra k to w a ły nas ja k o pasierbów i u rz ę d n ik ó w d ru g ie g o rzędu.
S p raw a p ra c o w n ik ó w sa m o rzą do w ych je st sp ra w ą tegoż sam orządu i sp ra w ą p ub liczn ą. S ądzim y, iż to zagadnienie nie u jd z ie u w a g i Z ja z d u .
D o szeregu życzeń, ja k ie tu ta j przed c h w ilą słyszeliśm y, p ra c o w n ic y sa
m orządu skła d a ją szczere życzenia o w o cn ych obrad i p o m yśln ych z ty c h obrad w y n ik ó w . —
S e n a to r B a liń s k i, prezes R a d y M ie js k ie j st. m. W a rs z a w y , p o w ita ł Z ja z d w im ie niu m iasta:
— M o im o bo w ią zkie m je st spełnić a k t radości, a k t gościnności: w y ra z ić szczere za dow olenie m. st. W a r s z a w y w obec ta k lic z n ie zg ro m a dzo nych dele
g a tó w sam orządu p o w ia to w e g o z całej P o lski. Jest to d la nas radością, k ie d y W a rs z a w a może p rz y ją ć naszych d ro g ic h w s p ó ło b y w a te li, po za tern miastem p ra cu ją cych d la d ob ra o jc z y z n y .
Jak b y ło ju ż podkreślone, sam orząd je st g łó w n y m łą czn ikie m ludności z R ządem ce n tra ln ym . M ię d z y sam orządem m ie jskim i ziem skim na gruncie d zia ła ln o ści p ra k ty c z n e j nie może zachodzić żadnej sprzeczności. P rze ciw n ie , je st zupełna h a rm o n ja i styczność interesów . I w ła śn ie w nadziei, że zjazd Sza
n o w n y c h P a n ó w stoi na g ru ncie so lid arno ści interesó w sam orządów m iejskich i w ie js k ic h , p rz y w ią z u je m y niezm ierne znaczenie do ty c h w skazów ek, do ty c h uw ag, ja k ie będą tu ta j w yp o w ie d zia n e . Inte re s całego pań stw a w ym a g a , ażeby żadnych k o liz ji m ię d zy interesam i gm in w ie js k ic h i m ie js k ic h nie b yło .
W tej nad zie i w ita m d ro g ic h o b y w a te li i k o le g ó w . Ż y c z ę Z ja z d o w i n a j
lep szych p lo n ó w i najlepszego p o ż y tk u d la d o b ra całej lu d n o ści i całego P aństw a. —
P rze w o dn iczący, sen. Z d a n o w s k i, za m kn ął tę część obrad Z ja z d u nastę- p ującem i słow a m i:
— Z a n im p rz y s tą p ię do złożenia Szanow nem u Z e b ra n iu spraw ozdania, muszę spełnić sm utn y o bow iązek: w spom nieć muszę, że w ro k u u b ie g ły m s tra c iliś m y jed ne go z n a jb a rd z ie j e nergicznych i n a jd a w n ie js z y c h c z ło n k ó w R a d y naszego Z ja z d u S am orządów (ob ecn i w s ta ją ) w osobie ś. p. Józefa C h ro m a ń - skiego. B y ł to c z ło w ie k w ie lk ie j ro z w a g i, p ra c y i rozum u. B y ł on je d n y m z n a j- p ie rw szych d z ia ła c z y społecznych w b y ły m zaborze ro s y js k im . N ie b y ło w y b itn e j in s ty tu c ji gospodarczej i społecznej, k tó ra b y w o statnich latach nie k o rz y s ta ła z jeg o w s p ó łp ra c y i in ic ja ty w y . Już za czasów p o lskich został on w y b ra n y na przew odniczącego pierw szego Z ja z d u S e jm ik ó w P o w ia to w y c h w ro k u 1920. M im o ciężkiej ch o ro b y, k tó ra ostatnie la ta życie mu za tru ła, do o statnich czasów p ra c o w a ł znakom icie i pożytecznie na sta n o w isku Prezesa R a d y N a d zorczej D y re k c ji U bezpieczeń W z a je m n y c h , in s ty tu c ji, ja k S za no w ni Panow ie w ied zą, o ch arakte rze sa m o rzą do w o-go sp od arczym ,a w ięc do nas z b liżo ne j, śm ie rć jego z ro b iła lu k ę w ie lk ą nie ty lk o w naszej o rg a n iz a c ji, ale w całem p olskiem społeczeństw ie. Cześć jeg o pam ięci---
N astę p n ie Z ja z d w y s łu c h a ł sp ra w o zd an ia z d zia ła ln o ści R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u za r. 1925, złożone przez prezesa Z a rz ą d u sen. J. Z d a n o w s k ie g o .
S p r a w o z d a n ie
z d z ia ła ln o ś c i R a d y Z ja z d ó w i Z a rz ą d u w ro k u 1925
S praw ozd an ie niniejsze o be jm u je d ru g i ro k istn ie n ia R a d y Z ja z d ó w Sa
m orządu Z ie m skie g o . P rzyp om in a m , że sp raw ozdanie za ro k p op rze dn i za
mieszczone w p a m ię tn iku zeszłorocznego Z ja z d u , k tó ry został roze sła n y do w s z y s tk ic h W y d z ia łó w P o w ia to w y c h .
S P R A W Y O R G A N I Z A C Y J N E .
W okresie sp ra w o zd aw czym m ie liśm y do czyn ie nia z dalszym ro z w o je m naszej o rg a n iz a c ji. Ilo ść p o w ia tó w należących do naszej o rg a n iz a c ji stale w z ra stała i dosięgnęła obecnie lic z b y 210.
L ic z b a ta r o z k ła d a się n a p o s z c z e g ó ln e w o je w ó d z tw a n a s tę p u ją c o 1. W o je w . W a rs z a w s k ie — ilo ś ć p o w . 23 — n a le ży 22 nie n a le ż y w ięc 1
2. L u b e ls k ie 19 18 1
3. Ł ó d z k ie — „ 1 3 12 1
4., K ie le c k ie „ ' „ 16 15 1
5. B ia ło s to c k ie — „ 13 13
6. P o le s k ie — „ 10 8 2
7. N o w o g r o d z k ie — „ „ 7 6 1
8. Z . W ile ń s k a — „ 7 „ 6 1
9. W o ły ń s k ie — „ 10 8 2
10. P o z n a ń s k ie — „ 36 36
11. P o m o rs k ie — „ 18 17 1
12. T a r n o p o ls k ie — „ 1 5 8 7
13. S ta n is ła w o w s k ie „ 14 12 2
14. L w o w s k ie — „ 26 . „ 18 8
15. K r a k o w s k ie ■— „ 20 „ U 9
N a o g ó ln ą lic z b ę 247 p o w ia to w y c h z w ią z k ó w k o m u n a ln y c h
_
n a le ż y z a te m 210.
N ie n a le ż y o b e c n ie : z b. z a b o ru p ru s k ie g o 1 p o w . zw . k o m ., r o k te m u 4 tł »> »» ro s y js k ie g o 10 >» łł II f) 20 łł łł t> a u s tr ja c k ie g o 26 »» U >» »> 36 R a z e m n ie n a le ż y o b e c n ie : 37 p o w . z w . k o m ., r o k te m u 60 W końcu ro k u zeszłego roze sła liśm y o d e z w y do pow . zw . kom ., nie nale
żących do o rg a n iz a c ji, o przystą pie nie . N a le ż y się spodziew ać, że w n ajb liższe j p rzyszło ści pozostałe p o w ia ty zgłoszą jeszcze sw ój akces.
Z ja z d poprzedni, na p od staw ie dośw iadczeń pierw szego roku d zia ła ln o ści o rg a n iz a c ji, w p ro w a d z ił pewne zm ia ny do sta tu tu . I 't a k : skład R a d y Z ja z d ó w rozsze rzo ny został do lic z b y 45 cz ło n k ó w , z k tó ry c h 30 w y b ra ł Z ja z d ja k o rep re zen ta ntów poszczególnych w o je w ó d z tw , 9 w y b ra ł e k s te ry to rja ln ie z p o śród d zia ła czy sam orządow ych, 6 zaś d o k o o p to w a ła R ada. T a k sko nstruo w an a R ada w y b ra ła sw ój s ta ły organ w y k o n a w c z y — Z a rz ą d , sk ła d a ją c y się z 9
Grupa członków Rady Zjazdów Samorządu Ziemskiego.
S t o j ą o d s t r o n y l e w e j : S z c z ę s n y P o n i a t o w s k i z S a r n . 2) W a c ł a w D y t k i e w i c z z 1 c z e w a . 3 ) P i o t r P i e t k i e w i c z z e Ś w i ę c i a n . 4 ) p o s e ł K a z i m i e r z B a s z k i e w i c z , 5 ) J e r z y O s m o ł o w - s k i z W a r s z a w y , 6 ) W . D z i e d u s z y c k i z e S t a n i s ł a w o w a , 7 ) B o l e s ł a w L i p s k i z P u c k a , 0,1 B r o n i s ł a w D i e t l z I n o w r o c ł a w i a , 9 ) S t a n i s ł a w B u k o w s k i z e S t a n i s ł a w o w a , 10) M . J a r o s z y ń s k i * z W a r s z a w y , 1 1) W ł a d y s ł a w K o r s a k z W a r s z a w y , 12) P i o t r S o b c z y k z J ę d r z e j o w a . S i e d z ą o d s t r o n y l e w e j : 1) L e o n O s s o w s k i z G r u d z i ą d z a , 2 ) Z y g m u n t T y r a l s k , z J a r o s ł a w i a , 7 ) W a c ł a w G a j e w s k i z e S k i e r n i e w i c , 4 ) s e n a t o r j u l j u s z Z d a n o w s k i , 5 ) p o s e ł A l e k s a n d e r B o g u s ł a w s k i , 6 ) W ł a d y s ł a w D a l b o r z K r o t o s z y n a , 7 ) p o s e ł S t a n i s ł a w W r o n a ,
8 ) J ó z e f B a ń k o w s k i z K o b r y n i a , 9 ) S t a n i s ł a w C z e k a h o w s k i z G r ó j c a .
osób. Z a rz ą d w y b ra n y został na d ru gie m posiedzeniu R a d y w dn. 10 m aja r.
2. D o tej d a ty , od czasu zjazdu p e łn iło o b o w ią z k i Z a rz ą d u poprzednie P re z y d - jum , do któ re g o w szed ł na m iejsce p. W . W a k a ra poseł B o g u sław ski.
W y b r a n y w d. 10 m aja Z a rz ą d s k ła d a ł się z sen. Z d a n o w s k ie g o , — ja k o prezesa, pp. J. Beka i W . G a je w skie g o — ja k o w ice-preze sów i pp. posła A . B o gusław skiego, d ra W . D a lb o ra z K ro to s z y n a , C . K ru p s k ie g o ze S tołpcó w , B. L ip skie g o z Pucka, J. O sm o ło w skie g o ¡z W a rs z a w y , Z . T y ra ls k ie g o z Ja
ro s ła w ia -— ja k o czło n kó w .
Z początkiem lipca r. z. o b ją ł o b o w ią z k i d y re k to ra B iu ra Z ja z d ó w d r. M . Jaroszyński, p op rze dn io członek P re z y d ju m .
n
Prace org an ów .
W okresie s p ra w o zd aw czym o d b y ło się 2 posiedzenia R a d y Z ja z d ó w , z k tó ry c h pierw sze jednocześnie ze Z ja z d e m o g ó ln y m w m. lu ty m pośw ięcone zostało w y łą c z n ie spraw om p ro w iz o ry c z n e g o u k o n s ty tu o w a n ia się i k o o p ta c ji 6 c z ło n k ó w R a d y. D ru g ie zebranie — d w u d n io w e — o d b y ło się w dn. 10-m i 11-m m aja r. z. N a tern zebraniu d oko na no w y b o ró w stałego Z a rz ą d u , oraz u stalo no budżet o rg a n iz a c ji na r. 1925. O b o k s p ra w o rg a n iz a c y jn y c h R ada na tem posiedzeniu zajęła się d w o m a zagadnieniam i teoretycznem i: 1) o rg a n i
zacją a d m in is tra c ji d ro g o w e j i 2 ) fin an sam i kom unalnem i. S praw ę p ie rw szą re fe ro w a ł d y re k to r dept. d ro g o w e g o M in . Rob. P u bl. p. N e s to ro w ic z , d ru g ą p.
W . G a je w s k i. S p raw ozd an ie z przebiegu obrad d ru k o w a n e b y ło w „S a m o rz ą d z ie “ w n -ra c h 21, 22 i 23 z r. z. Z e b ra ń Z a rz ą d u o d b y ło się w okresie spra
w o z d a w c z y m 11, w p rz y b liż e n iu w ięc je d n o zebranie na miesiąc.
K o n fe re n c je .
D la szczegółow ego opraco w an ia n ie k tó ry c h zagadnień z d z ie d z in y spec
ja ln y c h m etod p ra c y w sam orządzie p o w ia to w y m zo rg an izow an e z o s ta ły d w ie k o n fe re n c je o szerszym składzie. Jedna w dn. 13 sierpnia r. z. pośw ięcona b y ła zagadnieniom ro ln y m w sam orządzie p o w ia to w y m , d ru g a w dn. 20 listop ad a r. z. zagadnieniom z d ro w ia publicznego. S praw ozd an ia z obu k o n fe re n c ji d ru k o w a ne b y ły w „S a m o rz ą d z ie “ .
Z ja z d y lokalne.
R ó w n ie ż sp ecjaln ym zagadnieniom z d z ie d z in y p o lity k i ziem skiego samo
rz ą d u pośw ięcone zo stały tegoroczne 4 z ja z d y loka lne . Z ja z d y w B ia ły m s to k u w dn. 4 p a źd zie rn ika i w Ł o d z i w dn. 18 p a źd zie rn ika r. z. pośw ięcone z o s ta ły spraw om d zia ła ln o ś c i na p olu pop ie ran ia ro ln ic tw a oraz k o m u n ik a c ji. Z ja z d w N o w y m Sączu w d. 25-m i 26-m lis to p a d a r. z. o b ją ł specjalnie m ałop o lskie p o w ia ty p od g ó rskie d la om ó w ie nia zagadnień ro ln y c h w sam orządzie ty c h po w ia tó w oraz s p ra w le tn is k i u z d ro w is k . O s ta tn i zjazd o d b y ł się w P iń sku w d. 14 g ru d n ia r. z. i p o łą c z o n y zo stał ze zjazdem , o rg a n iz o w a n y m przez c z y n n ik i m iejscow e. N a ty m zjeździe z ram ienia naszej o rg a n iz a c ji p oddane z o sta ły pod o b ra d y s p ra w y ro ln e i z d ro w o tn e w sam orządzie w o j. poleskiego. Z ja z d y , c k tó ry c h m ow a p o w y ż e j, ja k i w ro k u p op rze dn im pod w zględem o rg a n iz a c y j
n y m o d e g ra ły dużą rolę, w zm a cnia jąc łączność pom ię d zy nam i i poszczególnem i p o w ia ta m i, zaś pod w zględem w y n ik ó w te o re ty c z n y c h s ta n o w iły p o w a ż n y k ro k n a p rzó d do zb ud ow an ia lo k a ln y c h p ro g ra m ó w d zia ła n ia z w ią z k ó w sam orządu p o w ia to w e g o . S p raw ozd an ia ze z ja z d ó w d ru k o w a n e b y ły w „S a m o rz ą d z ie ".
W s p ó łp ra c a z in s ty tu c ja m i rządow em i.
O rg a n iz a c ja nasza, ja k o reprezentująca sam orząd ziem ski, w ezw aną zo stała do w s p ó łp ra c y w n ie k tó ry c h in s ty tu c ja c h rz ą d o w y c h . W t. zw . „F u n d u s z u B e zrob ocia ” w skład Z a rz ą d u w c h o d z i członek naszego Z a rz ą d u poseł B o g u sław ski, oraz d eleg ow a ny przez nas p. S toiński, n acze ln ik w y d z ia łu ubezpieczeń ż y c io w y c h P. D . U . W . N a pod staw ie naszej o p in ji m ia n o w a n y został ja k o członek k o m is ji re w iz y jn e j F un du szu Bezrobocia p. R em iszew ski — starosta z Ł o d z i.
N a pod staw ie u s ta w y z d. 18 luteg o 1925 r. o R adzie O p ie k i Społecznej o trz y m a liś m y m andat do p rze dsta w ien ia 10-ciu se jm ik ó w p o w ia to w y c h , k tó ry c h p rze dsta w icie le m ie li w ejść do R a d y. U s k u te c z n iliś m y to, zgłaszając se jm iki p o w ia to w e z róż n y c h d zie ln ic i o kolic, reprezentujące m o ż liw ie w szelkie w a ru n k i gospodarcze, w ja k ic h dzia ła sam orząd p o w ia to w y .
Z g ło s iliś m y następujące s e jm ik i p o w ia to w e , k tó re później d e le g o w a ły sw ych p rz e d s ta w ic ie li do R a d y O p ie k i Społecznej: 1) b ęd ziń ski delegat p.
T rz c iń s k i, 2 ) m ła w s k i — p. M . J a ro s z y ń s k i,'3 ) lu b e ls k i — p. A . K rauze, 4 ) w a rs z a w s k i — p. W . C h e łm iń s k i, 5 ) p iń s k i — p. J. O s m o ło w s k i, 6 ) b a ra n o w s k i — p. L . R eg ulski, 7) c h rz a n o w s k i — p. K . Sm oleń, 8) ja ro s ła w s k i p. Z . T y ra ls k i, 9 ) p u c k i — p. B. L ip s k i. 10) g n ieźn ień ski — p. T . Ł y s k o w s k i.
D e le g u je m y naszego p rze d sta w icie la do P a ń s tw o w e j R a d y W y c h o w a n ia F izyczn e g o i P rzysposobienia W o js k o w e g o p rz y M in . W ". R. i O . P. D e le gatem jest p. J. O s m o ło w s k i, członek Z a rz ą d u , zastępcą p. M . Jaroszyński.
W s p ó łp ra c a ze Z rzeszeniem S a m orząd ów P o w ia to w y c h .
W okresie sp ra w o zd a w czym z a k o ń c z y ły się pewne ta rcia ko m p ete n cyjn e m ię dzy R adą Z ja z d ó w , a Z rzeszeniem S am orządów P o w ia to w y c h , o k tó ry c h m ow a b y ła na zeszłorocznym zjeździe. W p ierw szej p o ło w ie ubiegłego ro k u Z rze sze nie przeszło reo rg an izację i dosto sow a ło się do sw ych s ta tu to w y c h za
dań — in s ty tu c ji spółdzielczo-gospodarczej. N a p od staw ie u m o w y ty g o d n ik ..S am orząd” u z n a n y został za organ o fic ja ln y w s p ó ln y , k ie ro w a n y przez k o m ite t re d a k c y jn y , sk o m p le to w a n y obustronnie. R edaktorem został d y re k to r naszego b iu ra p. M . Jaroszyński.
P rz y ty g o d n ik u p ow sta ła „B ib ljo te k a Sam orządu , kie ro w a n a przez k o m ite t re d a k c y jn y , w k tó re j u k a z u ją się w y d a w n ic tw a , dotyczące sp ra w samo
rz ą d o w y c h .
U k a z a ły się m ia no w icie : 1) M o n o g ra fja p ow . L im a n o w skie g o przez p. J. Beka i 2 ) K a le n d a rz S a m o rzą d o w y na r b. W p rz y g o to w a n iu do d ru k u z n a jd u ją się: 1) S. P a chn o w skie go — „ W s k a z ó w k i ra ch u n ko w o -ka so w e dla gm in m ie js k ic h ” , 2) M . Jaroszyńskiego — „G o s p o d a rk a gm in w ie js k ic h w Polsce” i 3 ) S. P o d w iń s k ie g o — „ B ib ljo g r a fja sam orządow a” .
L o k a ln e z w ią z k i i zrzeszenia sam orządu p o w ia to w e g o .
Z e zw ią z k a m i loka lne m i, ja k : Z w ią z k ie m P o w ia tó w w o j. Poznańskiego, Z w ią z k ie m P o w ia tó w w o j. P om orskiego i Zrzeszeniem R ad P o w ia to w y c h w M ałop o lsce , sta ra m y się u trz y m a ć ścisłą łączność. O rg a n iz a c y jn ie z w ią z k i te są zupełnie od nas niezależne. P ożądaną jest jeszcze ściślejsza łączność w p ra c y ty c h z w ią z k ó w z nam i.
S ta ra liś m y się ró w n ie ż u trz y m a ć k o n ta k t ze Z w ią z k ie m M ia s t, co d o p ro w a d z iło w w y n ik u do paru w s p ó ln y c h w ystą p ie ń . Ściślejszej w s p ó łp ra c y , z w ła szcza w fo rm ie stałego o rganu porozum iew aw czego, nie d ało się do d zisia j w y tw o rz y ć .
I. Łączność ze zrzeszeniam i sam orządow em i zagranicą.
N a w ią z a liś m y też stosunki ze zw iązkiem p o w ia tó w R e p u b lik i C zechosło
w a ckie j ( Svaz ceskoslovenskich o kresu) w Pradze, oraz z niem iecką o rg a n i- zacją p. n. „ V e r e in fü r K o m m u n a lw irts c h a ft und K o m m u n a lp o litik “ w B e rlin ie , polegającą na w zajem nem in fo rm o w a n iu się o p rze ja w ach życia sam orządow ego w ty c h państw ach i o odnośnej lite ra tu rz e . Łączność ze zw iązkiem p o w ia tó w w P radze naw iązaną została osobiście przez w ice-prezesa p. W . G a jew skieg o, k tó r y w le tn ic h miesiącach o d b y ł p od ró ż do C zech osło w a cji specjalnie w celu zaznajom ienia się z tam tejszem i urzędam i a d m in is tra c y jn e m i.
B iu ro .
B iu ro Z a rz ą d u w okresie sp ra w o zd aw czym przeniesione zostało do now ego .lo kalu w gmachu C e n tr. T o w . R olniczego p rz y ul. K o p e rn ik a 30.
S kład B iu ra w r. z. b y ł następujący:
1 ) d y re k to r B iu ra , k tó ry m i obecnie jest p. d r. M . Jaroszyński, 2 ) sekretarz B iu ra ,
3 ) jed na siła referendarska, 4 ) jedna siła pom ocnicza.
Z B iurem stale w s p ó łp ra c u je w ice-prezes Z a rz ą d u p. J. Bek.
W okresach w iększego natężenia pracy, zwłaszcza nad pracam i s ta ty stycznem u z a tru d n io n e b y ły d o d a tk o w o s iły k o n tra k to w e . W lo k a lu B iu ra m ieści się ró w n ie ż i re d a k c ja „S a m o rz ą d u “ .
B iu ro je st organem w y k o n a w c z y m Z a rz ą d u , p rz y g o to w u je w ięc m a te rja ły do prac Z a rz ą d u i w y k o n y w u je jeg o u c h w a ły . D ru g im w a ż n y m działem p ra c y B iu ra jest w y k o n y w a n ie zleceń poszczególnych w y d z ia łó w p o w ia to w y c h . Liczba ty c h zleceń corocznie w zrasta, w skazu jąc, że zasada p osłu g iw a n ie się B iu re m w za ła tw ie n iu róż n y c h sp ra w na terenie s to lic y p rz y jm u je się coraz b a rd zie j.
Jest to po m y ś li i M . S. W . , k tó re w y d a ło o d p o w ie d n i o k ó ln ik do p o w ia tó w .
S ta n fu n d u s z ó w
D o c h o d y i w y d a t k i B iu ra za r. u b . p rz e d s ta w ia ją się n a s tę p u ją c o :
W Y D A T K I _________________________________________
W y d a n o P r e l i m i n o - w a n o I B IU R O
1) W Y D A T K I P E R S O N A L N E
; i
. .. - i j
a ) p o b o r y Z ł . 21 7 1 4 . 7 5
b ) K a s a C h o r y c h 2 2 4 . 6 4
c ) w y j a z d y u r z ę d n . 8 2 8 0 2 2 . 0 2 2 . 1 9 2 7 . 6 0 0
2 ) W Y D A T K I R Z E C Z O W E ę
a ) l o k a l Z ł . 3 8 9 7 . 5 5 . i
b ) t e l e f o n
,,
5 0 2 . 1 2 »!c ) m a t . p i s m . 5 7 4 27
d ) d r u k i 4 6 8 . 1 5 ■■ H
e ) p o r t o p o c z t o w e 5 3 3 . 1 3
f ) d r o b n e w y d a t k i „ 213 .8 1 6 . 2 4 9 . 0 3 4 . 3 2 0
I I B IB L J O T E K A 1 A R C H IW U M
a ) k u p n o k s i ą ż e k Z ł . 1 .2 4 8 85 b ) p r e n . p i s m . k r a j o w y c h 5 1 6 . 5 4
c ) .. „ z a g r a ń . 2 0 6 . 0 6
d ) w y c i n k i 12 7 .7 7
e ) u r z ą d z . a r c h i w u m 1 6 2 . 3 0
f ) r ó ż n e „ 63. 2 . 3 2 4 . 5 2 2 . 0 0 0
I I I K O S Z T Y Z J A Z D Ó W
a ) Z a r z ą d — 9 p o s i e d z e ń Z ł . 3 . 0 4 7 . 7 3
b ) R a d a Z j a z d ó w 4 . 0 5 7 . 8 0
c ) Z j a z d o g ó l n y 2 3 7 . 9 6 |
d ) Z j a z d y l o k a l n e 3 . 4 6 8 31 1 0 , 8 1 1 . 8 0 9 . 5 0 0
I V F U N D U S Z W Y D A W N IC Z Y 4 2 6 6 . 6 5 6 . 0 0 0
V . R O Ż N E . 1 3 9 6 . 3 0 2 . 5 8 0 '
V I S U B W E N C J A D L A S A M O R Z Ą D U . 3 . 0 0 0 3 . 0 0 0
V I I . W Y D A T K I J E D N O R A Z O W E
|
a ) k u p n o m e b l i Z ł . 3 . 4 1 4 . 3 0 J
b ) p o w i e l a c z „ R o n e o "
,,
7 8 0 .c ) m a s z y n a d o r a c h . „ B r u n s v i g a “ 8 7 9 . 5 7 i
d ) u r z ą d z . b i u r o w e . 3 5 5 . 7 5 ' 5 .4 2 9 . 6 2 4 . 0 0 0
Z ł . 5 5 . 5 0 0 .1 1 Z ł . 5 9 . 0 0 0 D O C H O D Y
O t r z y m a n o P r e l i m i n o - w a n o
1 S K Ł A D K I C Z Ł O N K O W S K IE 5 1 . 8 8 0 . 1 8 5 5 . 0 0 0
11 R Ó Ż N E D O C H O D Y
1) s a l d o g o t ó w k o w e n a 1 I 1 925 r. Z ł . 5 5 0 3 . 9 4 2 ) p o z o s t a ł o ś c i s k ł a d e k z 1 9 2 4 r . 3 . 5 0 7 . 4 8
3 ) P r o c e n t y i d r o b n e •• 1.017 8 4 1 0 . 0 2 9 ,2 6 4 . 0 0 0
Z ł 6 1 . 9 0 9 . 4 4 Z ł . 5 9 . 0 0 0
R a c h u n k i s p ra w d z iła K o m is ja R e w iz y jn a , składająca się z pp. senatora j . B łyskosza, S. B oguszew skiego i J. H u p k i. K o m is ja s tw ie rd z iła porządek w rach un kach (p ro to k u ł k o m is ji zam ieszczony został na końcu s p ra w o z d a n ia ).
B udżet B iu ra R ada Z ja z d ó w , o pierając się na u ch w a lo n y c h w zeszłym ro k u skład kach u c h w a liła w sumie 85.420 z ło ty c h . P oniew aż z a c h o d z iły w ą tp liw o ś c i,
W y s t a w a o g r o d n i c z a w e L w ó w i e . D z i a ł R a d y Z j a z d ó w S a m o r z ą d u Z i e m s k i e g o , i l u s t r u j ą c y p r a c e s a m o r z ą d u p o w i a t o w e g o n a p o l u p o p i e r a n i a s a d o w n i c t w a . S t o i
p o ¿ t r o n i e p r a w e j — C z ł o n e k Z a r z ą d u R a d y ' p . Z . T y r a l s k i .
ja k ą c y frę lu d no ści n ależy uw ażać za podstaw ę w y m ia ru s k ła d k i, nadm ieniam , że R ada Z ja z d ó w u staliła, iż tą je st liczba m ieszkańców p o w ia tu w e d łu g o s ta t
niego spisu ludności, bez w lic z a n ia do n ie j m ieszkańców m iast z p o w ia tó w w y d z ie lo n y c h i m iast z ludnością ponad 25.000.
C ałe n in iejsze sp raw ozdanie Z a rz ą d u .zgodnie ze statutem , R ada Z ja z d ó w
