Podstawy pielęgniarstwa

(1)

NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy pielęgniarstwa

Kategoria przedmiotu/MODUŁ Nauki w zakresie podstaw opieki pielęgniarskiej C

Kierunek studiów Pielęgniarstwo

Forma studiów Stacjonarne

Poziom studiów Studia I stopnia - licencjackie

Semestr studiów II

Kod przedmiotu Pi_1_POP_PP

Liczba punktów ECTS 3

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę – Z/O

Język wykładowy polski

Koordynator przedmiotu dr n. med. Edyta Kędra/mgr Mariola Wojtal Prowadzący

FORMA ZAJĘĆ, LICZBA GODZIN W PLANIE STUDIÓW

Praktyki zawodowe 120

I. CELE PRZEDMIOTU:

1. Zdobycie i ukształtowanie wiedzy i umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania zawodu pielęgniarki/pielęgniarza.

2. Wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności formułowania diagnozy pielęgniarskiej oraz planowania zadań pielęgniarskich.

3. Przygotowanie studenta do współpracy z zespołem terapeutycznym.

II. WYMAGANIA WSTĘPNE

Wiedza z zakresu podstaw pielęgniarstwa (wykłady) oraz umiejętności nabyte w ramach ćwiczeń i zajęć praktycznych z podstaw pielęgniarstwa .

III. EFEKTY KSZTAŁCENIA

(2)

1. WIEDZA – Student:

Symbol

efektu Efekt kształcenia

Metoda weryfikacji efektu kształcenia C.W1. wskazuje uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa z

perspektywy czasu (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość) na tle transformacji opieki;

odpowiedź ustna

C.W2. omawia istotę współczesnego pielęgniarstwa w wymiarze teoretycznym i praktycznym oraz proces jego profesjona- lizacji;

odpowiedź ustna

C.W3. definiuje pielęgnowanie oraz określa w nim miejsce wspierania, pomagania i towarzyszenia;

odpowiedź ustna i/lub proces pielęgnowania C.W4. charakteryzuje rolę i funkcje zawodowe pielęgniarki oraz

rolę pacjenta w procesie realizacji opieki zdrowotnej;

odpowiedź ustna

C.W5. opisuje proces pielęgnowania (istota, etapy, zasady stosowania) i primary nursing (istota, odrębności) oraz wpływ pielęgnowania tradycyjnego na funkcjonowanie praktyki pielęgniarskiej;

proces pielęgnowania

C.W6. zna i stosuje klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich; odpowiedź ustna i/lub proces pielęgnowania C.W7. określa istotę opieki pielęgniarskiej opartej o założenia

teoretyczne F. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy i B. Neuman oraz innych teorii klasycznych pielęgniarstwa;

odpowiedź ustna

C.W8. różnicuje udział pielęgniarki w zespole

interdyscyplinarnym w procesie promowania zdrowia, profilaktyki, diagnozowania, leczenia i rehabilitacji;

odpowiedź ustna,

C.W9. wyjaśnia zakres działań pielęgniarki w zależności od stanu pacjenta, w tym: długotrwale unieruchomionego, z bólem, gorączką, zaburzeniami snu;

test pisemny i/lub odpowiedź ustna i/lub proces pielęgnowania C.W10. różnicuje zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem

zdrowym, zagrożonym chorobą, chorym i o niepomyślnym rokowaniu;

odpowiedź ustna i/lub proces pielęgnowania C.W11. charakteryzuje warunki pracy i zakres zadań zawodowych

pielęgniarki;

odpowiedź ustna

C.W12. opisuje istotę, cel, wskazania, przeciwwskazania, niebezpieczeństwa, obowiązujące zasady i strukturę wykonywania podstawowych czynności pielęgniarskich.

odpowiedź ustna

2. UMIEJĘTNOŚCI – Student:

C.U1. proponuje model pielęgnowania i stosuje w praktyce wybrane teorie pielęgniarstwa;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych i/lub

(3)

opracowanie procesu pielęgnowania C.U2. gromadzi informacje metodą wywiadu, obserwacji,

pomiarów bezpośrednich i pośrednich (skale), analizy dokumentacji (w tym analizy badań diagnostycznych), badania fizykalnego w celu rozpoznawania stanu zdrowia pacjenta i sformułowania diagnozy pielęgniarskiej;

opracowanie procesu pielęgnowania i/lub studium przypadku i/

lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych i/lub obserwacja 360⁰ C.U3. wykonuje testy diagnostyczne dla oznaczenia ciał

ketonowych i glukozy we krwi i w moczu oraz cholesterolu we krwi, a także inne testy paskowe;

lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych i/lub obserwacja 360⁰ C.U4. oznacza glikemię za pomocą glukometru; opracowanie procesu

pielęgnowania i/lub studium przypadku i/

lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych i/lub obserwacja 360⁰ C.U5. ustala cele i plan opieki nad człowiekiem chorym lub

niepełnosprawnym;

lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych i/lub obserwacja 360⁰ C.U6. planuje i realizuje opiekę pielęgniarską wspólnie z chorym

lub niepełnosprawnym i jego rodziną;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U7. monitoruje stan zdrowia pacjenta na wszystkich etapach

jego pobytu w szpitalu lub innych placówkach opieki zdrowotnej, między innymi przez ocenę podstawowych parametrów życiowych: temperatury, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu i świadomości, masy ciała i wzrostu;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych,

(4)

C.U8. dokonuje bieżącej i końcowej oceny stanu zdrowia pacjenta i skuteczności działań pielęgniarskich;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U9. przechowuje leki zgodnie z obowiązującymi standardami; obserwacja 360⁰ i/lub

dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U10. podaje choremu leki różnymi drogami, zgodnie z

pisemnym zleceniem lekarza oraz oblicza dawki leków;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U11. pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, poruszaniu się

i dbaniu o higienę osobistą;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U12. pielęgnuje skórę i jej wytwory oraz błony śluzowe z

zastosowaniem środków farmakologicznych i materiałów medycznych, w tym stosuje kąpiele lecznicze;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U13. dobiera technikę i sposoby zakładania opatrunków

na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie;

C.U14. wykorzystuje różne techniki karmienia pacjenta; obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U15. wykonuje zabiegi doodbytnicze – lewatywę, wlewkę,

kroplówkę, suchą rurkę do odbytu;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U16. zakłada cewnik do pęcherza moczowego, monitoruje

diurezę, usuwa cewnik, wykonuje płukanie pęcherza moczowego;

(5)

C.U17. układa chorego w łóżku w pozycjach terapeutycznych i zmienia te pozycje;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U18. wykonuje gimnastykę oddechową i drenaż złożeniowy,

inhalację i odśluzowywanie dróg oddechowych;

obserwacja 360⁰ i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych, C.U19. wykonuje nacieranie, oklepywanie i inne techniki masażu

klasycznego, ćwiczenia czynne i bierne;

obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych

C.U20. zapewnia choremu bezpieczne otoczenie; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych

C.U21. stwarza choremu warunki do snu i wypoczynku; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych

C.U22. wykonuje płukanie oka i ucha; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U23. podłącza i obsługuje zestawy do kroplowych wlewów

dożylnych;

C.U24. zakłada zgłębnik do żołądka i odbarcza treści; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych

(6)

C.U25. stosuje zabiegi przeciwzapalne i bańki lekarskie; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych

C.U26 zakłada i usuwa cewnik z żył obwodowych; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U27. monitoruje, ocenia i pielęgnuje miejsce wkłucia

centralnego, obwodowego i portu naczyniowego;

C.U28. wykonuje pulsoksymetrię i kapnometrię; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U29. asystuje lekarzowi przy badaniach diagnostycznych:

nakłuciu jamy brzusznej, opłucnej, pobieraniu szpiku i punkcji lędźwiowej;

obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U30. pobiera materiał do badań laboratoryjnych i

bakteriologicznych;

obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U31. wykonuje kąpiel noworodka i niemowlęcia oraz

monitoruje jego rozwój;

obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U.32. przygotowuje siebie i sprzęt do instrumentowania

i zmiany opatrunku na ranie;

obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku

(7)

umiejętności zawodowych C.U33. prowadzi dokumentację opieki pielęgniarskiej, w tym

historię pielęgnowania, kartę obserwacji, kartę gorączkową, książkę raportów, kartę profilaktyki i leczenia odleżyn;

C.U34. odnotowuje wykonanie zleceń w karcie zleceń lekarskich; obserwacja 360⁰ i/lub odpowiedź ustna i/lub dokumentacja umiejętności w dzienniku umiejętności zawodowych C.U35. pomaga pacjentowi w adaptacji do warunków panujących

w szpitalu i w innych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego.

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE – Student:

C.K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece; samoocena i/lub obserwacja 360⁰ i/lub ocena grupy

C.K2. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu;

samoocena i/lub obserwacja 360⁰ i/lub ocena grupy

C.K5. przestrzega praw pacjenta; samoocena i/lub

obserwacja 360⁰ i/lub ocena grupy

C.K6. rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe;

samoocena i/lub obserwacja 360⁰ i/lub ocena grupy

C.K7. przestrzega tajemnicy zawodowej. samoocena i/lub

obserwacja 360⁰ i/lub ocena grupy

IV. TREŚCI PROGRAMOWE

1. PRAKTYKI ZAWODOWE: LICZBA GODZIN - 120

L.p. Opis szczegółowy Odniesienie zakresu

tematycznego do konkretnego modułowego efektu

(8)

kształcenia 1. Zapoznanie z topografią szpitala i oddziału. Specyfika i

organizacja pracy w oddziale. Szkolenie BHP.

C.W11. C.U33. C.K2.

2. Poznanie chorych przebywających w oddziale. Zasady komunikacji z pacjentem.

C.W11. C.U2. C.U35. C.K1.

C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

3. Prowadzenie wywiadu z chorym. Metody gromadzenia danych o podopiecznych.

C.W8. C.W11. C.U1. C.U2.

C.U33. C.K1. C.K2. C.K5. C.K6.

C.K7.

4. Przyjęcie chorego do oddziału. C.W8. C.W9. C.U2. C.U5. C.U7.

C.U20. C.U21. C.U30. C.U33.

C.U35. C.K1. C.K2. C.K5. C.K6.

C.K7.

5. Dokumentacja pacjenta i oddziału. C.U2. C.U33. C.U34. C.K1. C.K2.

C.K5. C.K6. C.K7.

6. Udział pielęgniarki w diagnostyce schorzeń internistycznych.

C.W4. C.W8. C.W9. C.W10.

C.U2. C.U3. C.U4. C.U5. C.U7.

C.U8. C.U15. C.U16. C.U22.

C.U23. C.U24. C.U26. C.U27.

C.U28. C.U29. C.U30. C.U33.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

7. Obserwacja objawów chorobowych ze strony poszczególnych układów.

C.W8. C.W9. C.W10. C.W11.

C.U2. C.U5. C.U7. C.U8. C.U33.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

8. Rozpoznawanie problemów bio - psycho - społecznych u podopiecznych – Diagnoza Pielęgniarska.

C.W3. C.W5. C.W6. C.W8. C.U2.

C.U5. C.U6. C.U7. C.U8. C.U33.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

9. Prowadzenie Procesu Pielęgnowania. C.W3. C.W5. C.W6. C.W7. C.W8.

C.W9. C.U1. C.U2. C.U5. C.U6.

C.U7. C.U8. C.U33. C.K1. C.K2.

C.K5. C.K6. C.K7.

10. Udział pielęgniarki w punkcjach: mostka, jamy opłucnowej i otrzewnowej.

C.W8. C.W10. C.W11. C.W12.

C.U7. C.U8. C.U13. C.U17.

C.U20. C.U23. C.U26. C.U29.

C.U30. C.U32. C.U33. C.U34.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

11. Udział pielęgniarki w leczeniu farmakologicznym, w tym: drogi i zasady podawania leków.

C.W8. C.U9. C.U10. C.U12.

C.U23. C.U26. C.U27. C.U34.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7 12. Cewnikowanie pęcherza moczowego.

Proces Pielęgnowania u pacjenta z założonym cewnikiem Foley’a

C.W8. C.W12. C.U2. C.U5. C.U6.

C.U11. C.U16. C.U20. C.U32.

C.U32. C.U33. C.K1. C.K2. C.K5.

C.K6. C.K7.

13. Zasady i technika podawania leków drogą wstrzyknięć. C.W8. C.U8. C.U9. C.U10.

C.U23. C.U26. C.U27. C.U34.

C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

14. Postępowanie dietetyczne w schorzeniach internistycznych.

C.W8. C.U2. C.U3. C.U4. C.U5.

C.U6. C.U8. C.U11. C.U14.

C.U33. C.U34. C.U35. C.K1.

C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

15. Rola edukacyjna pielęgniarki. Promocja zdrowia. C.W8. C.U2. C.U5. C.U6.C.U33.

C.U35. C.K1. C.K2. C.K5. C.K6.

C.K7.

(9)

16. Podsumowanie praktyk i ocena studentów. C.K1. C.K2. C.K5. C.K6. C.K7.

V. METODY DYDAKTYCZNE

 Analiza przypadków

 Omówienie

 Instruktaż

 Praca z dokumentacją

 Proces pielęgnowania

 Próba pracy

VI. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA

Forma aktywności Średnia liczba godzin

na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:

Godziny wynikające z planu studiów -

Konsultacje przedmiotowe -

Kontakt z nauczycielem praktycznej nauki zawodu 120

Egzaminy i zaliczenia w sesji -

Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:

Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zaleconej literatury -

Opracowanie wyników -

Przygotowanie dyskusji, prezentacji, procesu pielęgnowania 5

Sumaryczna liczba godzin dla modułu 125

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla modułu 3

VII. ZALICZENIE PRAKTYK ZAWODOWYCH – ZALICZENIE NA OCENĘ Ocena za praktyki zawodowe zgodna z kryteriami przyjętymi w Regulaminie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych.

Ponadto podstawę do uzyskania zaliczenia stanowi:

 obecność 100%; w przypadku nieobecności studenta na zajęciach zobowiązany jest on do odrobienia zajęć;

 aktywny udział w zajęciach;

 wykonywanie czynności bieżących; zaliczenie na ocenę z wpisaniem do Dziennika Umie- jętności Zawodowych;

 realizacja zleconego zadania;

 przedłużona obserwacja opiekuna;

 poprawna oceniona pozytywnie odpowiedź ustna na 3 pytania z zakresu treści odnoszą- cych się do efektów kształcenia z dziedziny wiedzy i umiejętności, zadane studentowi w czasie trwania dyżuru.

 Kryteria ocen – odpowiedź ustna:

Ocena Kryterium

Bardzo dobra

Poprawna, pełna, samodzielna odpowiedź na 3 pytania zadane studentowi przez prowadzącego zajęcia

(10)

Dobra

Poprawna, wymagająca nieznacznego

ukierunkowania przez nauczyciela, odpowiedź na 3 pytania zadane studentowi

Dostateczna

Poprawna, niepełna, wymagająca znacznego ukierunkowania przez nauczyciela odpowiedź na 3 pytania zadane studentowi

Niedostateczna Brak odpowiedzi lub niepoprawna odpowiedź na każde z 3 pytań zadanych studentowi

 opracowany i oceniony (wg poniższych kryteriów) na ocenę pozytywną proces pielęgno- wania.

 Kryteria oceny dokumentacji procesu pielęgnowania

Kryterium Bardzo dobry Dobry plus Dobry Dostateczny plus Dostateczny Niedostateczny

Stopień odniesienia procesu pielęgnowania do treści zawartych w studium przypadku

Proces pielęgnowania odpowiada studium przypadku Właściwa hierarchia prezentowany ch diagnoz Proponowany sposób realizacji/prop onowane interwencje adekwatne do sytuacji istniejącej w placówce

Proces pielęgnowania odpowiada studium przypadku Właściwa hierarchia prezentowanych diagnoz Proponowany sposób realizacji/propo nowane interwencje nie zawsze adekwatne do sytuacji istniejącej w placówce

Proces pielęgnowania odpowiada studium przypadku Hierarchia prezentowany ch diagnoz nie zawsze poprawna, wymaga modyfikacji Proponowany sposób realizacji/prop onowane interwencje nie zawsze odpowiednie

Proces

pielęgnowania nie w pełni

odpowiada studium przypadku Hierarchia prezentowanych diagnoz w dużym stopniu zaburzona Proponowany sposób realizacji/

proponowane interwencje nie zawsze odpowiednie

Proces pielęgnowania mało

adekwatny do studium przypadku Niewłaściwa hierarchia prezentowany ch diagnoz Proponowany sposób realizacji /proponowane interwencje nie adekwatne do sytuacji istniejącej w placówce

Proces

pielęgnowania nie odpowiada studium przypadku

Sposób formułowania zapisów na każdym etapie procesu pielęgnowania

Poprawny na każdym etapie PP

Nieznacznej korekty wymagają zapisy dotyczące interwencji/

Znacznej korekty wymagają zapisy dotyczące interwencji/

Nieznacznej korekty wymagają zapisy w zakresie celów i

interwencji

Znacznej korekty wymagają zapisy w zakresie celów i interwencji

Sposób prowadzenia dokumentacji procesu pielęgnowania

Poprawny, estetyczny, czytelny

Poprawny, czytelny, mało estetyczny

Poprawny, mało czytelny, mało

estetyczny

Poprawny, drobne błędy

wymagające korekty

Poprawny, liczne błędy wymagające korekty

 Kryteria oceny umiejętności praktycznych:

Skala ocen wg punktów

bardzo dobry 12

dobry plus 11

dobry 9-10

dostateczny plus 7-8

(11)

dostateczny 6

niedostateczny 5 i poniżej

Pkt. Zasady Sprawność Skuteczność Samodzielność Komunikowanie się z pacjentem

Postawa

2

przestrzega zasad, właściwa technika i kolejność wy- konania czynno- ści

czynności wykonuje pewnie, energicznie

postępowanie uwzględnia sy- tuację

pacjenta, osiąga cel

działania wykonuje całkowicie samodzielnie

poprawny, samo- dzielny, skutecz- ny dobór treści

potrafi krytycznie ocenić i analizować swoje postepowanie, współpracuje z ze- społem terapeutycznym, pełna identyfi- kacja z rolą zawodo- wą

1

przestrzega zasad po ukierunkowaniu

czynności wykonuje mało pewnie, po krótkim zastanowieniu

nie zawsze uwzględnia sy- tuację zdrowot- ną pacjenta, osiąga cel po ukierunkowaniu

wymaga przypo- mnienia i ukierunkowania w niektórych dzia- łaniach

Wymaga naprowadzania, ukierunkowania w wyborze treści

ma trudności w kry- tycznej ocenie i anali- zie swojego postępo- wania, we współpra- cy z zespołem terapeutycznym oraz w identyfikacji z rola zawodową

0

nie przestrzega zasad, chaotycz- nie wykonuje działania

czynności wykonuje niepewnie, bardzo wolno

nie bierze pod uwagę indywi- dualnej sytuacji pacjenta, nie osiąga celu

wymaga stałego naprowadzania i przypominania w każdym dzia- łaniu

nie potrafi utrzy- mać kontaktu werbalnego z pacjentem

nie potrafi krytycznie ocenić i analizować swojego postępowa- nia, nie współpracuje z zespołem terapeutycznym, nie identy- fikuje się z rolą za- wodową

Modyfikacja za: Ciechaniewicz W. : Kształtowanie umiejętności praktycznych słuchaczy szkół pielęgniarskich. CKPPiP, Warszawa

Ponadto podstawę do niezaliczenia, co jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej z praktyk zawodowych stanowi:

 brak 100% obecności na zajęciach,

 uzyskanie oceny niedostatecznej z odpowiedzi ustnej,

 brak udokumentowanego, w dzienniku umiejętności zawodowych, osiągnięcia założonych modu- łowych efektów kształcenia.

VIII. WYKAZ LITERATURY 1. LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Barbara Ślusarska, Danuta Zarzycka, Kazimiera Zahradniczek. Podstawy pielę- gniarstwa. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i po- łożnictwo. TOM 1 Założenia teoretyczne. PZWL, Warszawa 2013.

2. Kózka Maria (red. wyd. pol.), Pielęgniarstwo tom 1-2, Elsevier Urban&Partner, Wro- cław, 2011.

3. Maria Kózka, Lucyna Płaszewska-Żywko, Procedury pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.

4. Anna Blak– Kaleta (red): Praktyczny poradnik dla pielęgniarek-dokument elektroniczny CD, W-wa, Verlag Dashofer Sp.z o.o., Cop.2009.

(12)

5. Stefania Poznańska: Pielęgniarstwo wczoraj i dziś, PZWL, W-wa,1988.

6. Wiesława Ciechaniewicz (red.): Pielęgniarstwo ćwiczenia, Wydawnictwo Lekarskie.

PZWL, W-wa 2001.

7. Wiesława Ciechaniewicz, (red)– Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i dożyl- ne, W-wa, PZWL, 2007.

8. Stefania Poznańska, Lucyna Płaszewska -Żywko: Wybrane modele pielęgniarstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2001.

9. Jolanta Górajek – Jóźwik (red): Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej, Warsza- wa, PZWL, 2007

10. Krystyna Homenda ( red): Człowiek i jego zdrowie w holistycznym modelu medycy- ny,

Akademia Pomorska, Słupsk, Wydawnictwo naukowe Akademii Pomorskiej, 2007 r.

11. Maria Kózka(red): Diagnozy i interwencje pielęgniarskie, Warszawa, PZWL, 2008.

12. Elżbieta Krajewska – Kułak (red): Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa europejskiego, Lu- blin, Wydawnictwo Czelej, 2007.

13. Anna Kwiatkowska (red): Komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie, Lublin, Wydawnictwo Czelej, 2003.

14. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych: Pielęgniarstwo polskie – pielęgniarstwem europej- skim: Konferencja Międzynarodowa 8 XII 2006, Warszawa, 2006.

15. Małgorzata Lesińska – Sawicka (red): Metoda case-study w pielęgniarstwie, Warszawa, Wy- dawnictwo Medyczne, 2009.

16. Barbara Ślusarska(red): Podstawy pielęgniarstwa + dysk optyczny CD –ROM, Lublin, Wyd.

Czelej, 2008.

17. Barbara Ślusarska(red): Podstawy pielęgniarstwa + dysk optyczny CD –ROM, Lublin, Wyd.

Czelej, 2008.

18. Kilańska Dorota- Międzynarodowa Klasyfikacja Praktyki Pielęgniarskiej. ICNP® w praktyce pielęgniarskiej, PZWL, Warszawa, 2014

2. LITARATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Scarabel Angelo - Islam, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004

2. Pielęgniarstwo transkulturowe, pod red. A. Majda, J. Zalewska-Puchala, B. Ogórek- Tęcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010

3. Olszewska-Dyoniziak Barbara - Zarys antropologii kulturowej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2000

4. Gavin Flood - Hinduizm. Wprowadzenie, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008

5. Grodzka Sylwia - Stereotyp Żyda i Cygana w przysłowiach polskich, Prace Języko- znawcze III, Olsztyn 2001, 39-46

6. Kudelska Marta - Hinduizm, Mała Biblioteka Religii, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006

7. Mejor, M. - Buddyzm. Zarys historii buddyzmu w Indiach, Warszawa 2001

8. Olszewska-Dyoniziak Barbara - Człowiek, kultura, osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej; wyd. II: Wrocław 2001, 2002, 2003, Wyd. Atla 2

Podpis koordynatora przedmiotu: Podpis kierownika jednostki

(13)

Opole, dnia 01.10.2018 r. Obowiązuje od roku akademickiego 2018/2019