Olkusz - fara, malowidła ścienne.
Ochrona Zabytków 16/4 (63), 70
Od dłuższego czasu trw a ją p rac e k o n se rw a to rsk ie przy p óźnorenesansow ym pałacu zbudow anym w la tac h 1585—95, p rze b u d o w a n y m w o k resie późnego b a ro k u i neogotyku. P rz ew id u je się re a liz a c ję pełnego p ro g ra m u p ra c k o n se rw a to r skich i rem o n to w o -b u d o w lan y c h z przezn aczen iem b u d y n k u na liceum ogólno kształcące. W ykonaw cą je s t O ddział K ra k o w sk i PK Z. Z a k tu aliz o w an a d o k u m e n ta c ja histo ry czn a op raco w an a przez m g r A. F isc h in g e ra w nosi now e w nioski w za k resie pierw o tn eg o u k ła d u osi k o m u n ik a cy jn y ch p ałac u . P osłuży ona za pod staw ę do r e w izji dotychczasow ych założeń p ro je k to w y c h w ty m zakresie. O becnie głów ny n a cisk położono na stopniow ą k o n se rw a c ję fasa d , przy czym w ra m a c h p o rzą d k o w a n ia ich c h a ra k te ru stylow ego p rz y ję to k o m p ro m iso w ą zasadę, w y ra ż a ją c ą się w d ą żeniu do w ydobycia pierw otnego, p ó źnorenesansow ego c h a ra k te ru budow li, przy jednoczesnym pozo staw ien iu elem e n tó w n eogotyckich, ja k o r e lik tu re s ta u ra c ji ipa- łacu w okresie ro m an ty zm u . W u b ie g ły m ro k u w y k o n an o i częściow o uzupełniono k a m ie n ia rk ę elew acji w schodniej i zach o d n iej w południow ej części p ałacu. P ra ce te dotyczyły częściow ej r e k o n s tr u k c ji gzym su w ieńczącego, b oniow ania oraz o b ram ień okiennych. U stalono, że pochodząca z o k re su ro m a n ty z m u k a m ie n ia rk a okienna 2 p ię tra z bocznych części p a ła c u p rze n iesio n a zostanie do okien ry z a litu środkow ego, k tó ry zachow uje zw ieńczenie neogotyckie. Do okien 2 p ię tra w obu częściach pałacu w p ro w ad za się k a m ie n ia rk ę n e u tra ln ą , n a w ią z u ją c ą w c h a ra k te rz e do profilów renesansow ych (ryc. 3). .
Z am ek O ssolińskich z 2 ćw. X V II w., zniszczony podczas n a ja z d u szw edzkiego w 1655—57 r., od k o ń ca X V III w. ;W ru in ie . O d ro k u 19Θ1 tr w a ją iprace k o n s e rw a to rsk ie p row adzone przez O ddział K ra k o w sk i P K Z na po d staw ie p ro je k tu w y konanego przez O ddział W arszaw sk i P K Z . K o n su lta n te m je st d r inż. arch. A. G ru szecki. Założeniem ogólnym je st k o n se rw a c ja i zabezpieczenie całości jako trw a łe j ru in y z częściową odbudow ą b u d y n k u b ra m y oraz częściow ą r e k o n s tru k c ją o b w a row ań. Z realizow ano dotychczas p e łn ą o d budow ę k u rty n y północnej, u stalono po ziom drogi w ałow ej oraz w zm ocniono częściow o ław k i strze le ck ie i p rze d p iersia (ryc. 4). M ur k o n stru k c y jn y w części zre k o n stru o w a n e j w y konano z b eto n u z zew n ę trz n ą o k ładziną k a m ie n n ą (ryc. 5). N a w niosek d r inż. arch. A. G ruszeckiego po d jęto próbę p rzespoinow ania m urów . Z asto so w an o spoinow anie k am ien n y c h m u ró w w licu w celu zm niejszenia m ożliw ości p rz e n ik a n ia w ód opadow ych. P ra ce k o n se rw ato rsk ie są w toku.
W ro k u 1959 rozpoczęto pod k ie ru n k ie m prof. d r J. E. D utkiew icza b ad a n ia k o n se rw ato rsk ie w e w n ę trz u kościoła, w w y n ik u k tó ry ch o d k ry to w obrębie p re z b ite riu m znaczne fra g m e n ty d e k o ra c ji m a la rsk ie j ścian pochodzące z dw óch o k re sów. F ra g m en ty p o lichrom ii gotyckiej z n a jd u ją się je d y n ie w dolnej stre fie bocz nych ścian p rez b iteriu m . Na ścianie połud n io w ej zachow ało się m alow idło będące zapew ne częścią tab licy e re k c y jn e j z p rze d staw ie n ie m C h ry stu s a Boleściw ego, dw óch klęczących postaci z h e rb a m i T opór n a ta rc z a c h u góry oraz n ie zid e n ty fik o w an ą św iętą (pocz. XV w.). Na ścianie p ółnocnej m ieści się w u k ład zie d w u strefo w y m w k w ate ro w y c h podziałach m alow idło p rz e d sta w ia ją c e aleg o rię sie d m iu cnót i sie d m iu grzechów głów nych. Na dużych p o łaciach ściany w schodniej w okół odsłonię tego okna gotyckiego zachow ało się m alo w id ło ren e san so w e z końca X V I w. J e s t to, p o k ry w a ją c a dyw anow o całą płaszczyznę ściany, d e k o ra c ja w fo rm ie b u jn e j w ici ro ślin n ej, w śród k tó re j w id n ie ją m. in ta rc z e h erb o w e p o d trzy m y w a n e przez ro dzajow e postacie gw arków . P ra c e k o n se rw a to rsk ie p rz y m a lo w id ła ch ja k i p rzy późnorenesansow ym w yposażeniu ru ch o m y m p re z b ite riu m są w toku.
O prócz fryzów ty p u w aw elskiego o d k ry ty c h w sa lac h 1 p ię tra przez S tudium K o n serw ac ji A SP w K ra k o w ie w ro k u 1954, odsłonięto o sta tn io w je d n ej z sal te j sam ej k o n d y g n ac ji ren e san so w ą d e k o ra c ję m a la rs k ą ścian, za ch o w a n ą w e fra g m en tach . Z n a jd u je się ona w stre fie sk le p ie n ia pochodzącego z d ru g iej ćw. X V II w., d ostępna obecnie z poziom u II p ię tra. J e s t to d e k o ra c ja cało ścien n a skom ponow ana do pom ieszczenia k ry te g o p ie rw o tn ie stro p e m d rew n ia n y m . Z ach o w an e fra g m e n ty u k a z u ją ilu z jonistyczne m otyw y a rk a d w sp a rty c h na k o lu m n a ch oraz w idoczne
