Kalendarz Chrześcijanina 1983

■ ■

;■

/v;! ^

i

i; :

Kalendarz

Chrześcijanina

Kalendarz

Chrześcijanina

l i I I

Warszawa 1983

K o le g iu m R e d a k c y jn e E d w a rd C Z A JK O M ie c z y s ła w K W IE C IE Ń H . R y s z a r d T O M A S Z E W S K I

R e d a k to r te c h n ic z n y J a n W IŚ N IE W S K I

K-S5I30GC

1 9

^.

3

^{. -}

W Y D A W C A Z JE D N O C Z O N Y K O Ś C IÓ Ł E W A N G E L IC Z N Y W PRL, W A R S Z A W A , Z A G Ó R N A 10

Słowo wstępne

( / ł "Cr

Ż y j ą c w w i e l k i m s t r u m ie n i u w y d a r z e ń , z u p ł y w e m la t c o r a z w y r a ź n i e j z a c z y n a m y z d a w a ć s o b i e s p r a w ę z p r z e m i j a l n o ś c i w s z y s t k i e g o , c o l u d z ­ k i e — i co m a t e r i a l n e i c o t z w . d u c h o w e . T e m u p r o c e s o w i p r z e m i ja n ia na p i e r w s z y m m i e j s c u p o d l e g a j ą w s z e l k i e w y p o w i a d a n e l u b d r u k o w a n e s ł o w a . Bo n a w e t j e ś l i p r z e t r w a j ą ,,m a te r i a l n i e " — to j e d n a k w o s z a ł a ­ m i a j ą c y m t e m p i e t r a c ą s w ą w a r t o ś ć , s w o j e z n a c z e n ie . W l e n s p o s ó b m o ­ żn a z g ó r y p r z e w i d z i e ć , ż e w i e l e r z e c z y d r u k o w a n y c h p o w i ę k s z y — po p r o s t u — r o s n ą c y s z y b k o s t o s m a k u l a t u r y ; z d r u g i e j z n ó w s t r o n y w i e m y , ż e j e s t c ią g l e o g r o m n e z a p o t r z e b o w a n i e na p r a v z d z i w y p r z e k a z o s e n s ie , i o w a r t o ś c i l u d z k i e g o ż y c i a . N a l e ż y w i ę c ż y ć n a d z i e j ą , iż n a w e t w t y m t y g l u — j a k i m j e s t n a s z a c o d z i e n n o ś ć , i w k t ó r y m w s z y s t k o m ó w i o n e i p i s a n e p o d l e g a p r z e w a r t o ś c i o w a n i u , a w i ę c p r z e p ł a w i e n i u — o s t o i się to, c o j e s t p r a w d z i w y m ś w i a d e c t w e m . Z u i n o ś c i ą w i ę c s k ł a d a m y n a s z e ś w i a d e c t w o o P a n u i Z b a w i c i e l u , J e z u s i e C h r y s t u s i e , c h o c ia ż z g ó r y w i a ­ d o m o , ż e i o n o z o s t a n i e s p r a w d z o n e w t y m „ ż y c i o w y m ty g lu " . I w i a d o ­ m o t o r ó w n i e ż , ż e w s z y s t k o , c o w n im j e s t p r a w d z i w e — a w i ę c p o c h o ­ d z ą c e d o N i e g o S a m e g o — o s t o i się l

Z t a k i m w ł a ś n i e p r z e k o n a n i e m o d d a j e m y t e r a z d o rą k C z y t e l n i k ó w — i t y c h s t a r y c h , i t y c h , p o t e n c j a l n y c h , n o w y c h — n a s z ą k o l e j n ą p u b l i k a ­ c ję : „ K a l e n d a r z « C h r z e ś c ija n in a » " na r o k 1983. J a k p o p r z e d n i e —• z a w i e r a on o b o k t e k s t ó w j u ż d r u k o w a n y c h (np . A . W . T o z e r : „ K l u c z e d o g ł ę b s z e ­ go ż y c ia " ) , w ł a ś n i e z p o w o d u ich u l o t n o ś c i i u le g a n ia r o z p r o s z e n i u , r ó w ­ n i e ż z u p e ł n i e n o w e m a t e r i a ł y . T e k s t y s t a r e ( j e s t ich p r o c e n t o w o r z e c z b i o r ą c m a ło ) d r u k u j e m y w t y m cel u, b y j e z a c h o w a ć d la p a m i ę c i i d o u ż y t k u c o r a z t o n o w y c h C z y t e l n i k ó w , k t ó r y c h k r ę g i p o s z e r z a j ą z w ł a s z c z a m ł o d z i o d b i o r c y .

N a s z K a l e n d a r z w p e w n y m s e n s i e j u ż „ t r a d y c y j n i e " s k ł a d a się z t r z e c h c z ę ś c i , t r z e c h d z i a ł ó w , j a k — b i b l i s t y k a , d u s z p a s t e r s t w o i historia.

W d z i a l e b i b ł i s t y k i , p r z y k ł a d o w o , w y m i e n i a m y n a s t ę p u j ą c e o p r a c o w a -

5

nia: H. T u r k a n i k a —• „ K s i ę g a D a n ie la ( c z ę ś ć p r o r o c k a , r o z d z . 7— 9)", K. M u r a n te g o : B i b lijn e r o z w a ż a n i e o z n a c z e n i a k r w i B a r a n k a B o ż e ­ go " i E. C z a j k o : „ Z a k o n h u m a n i ta r n y i k u l t o w y w ś w i e t l e z w i a s t o w a n i a p r o r o k ó w . ( P r z y c z y n e k d o t e o l o g i i S t a r e g o T e s ta m e n tu ) " . D o d z i a ł u d u s z ­ p a s t e r s k i e g o o b o k w s p o m n i a n e g o j u ż t e k s t u A . W . T o z e r a ( K l u c z e do g ł ę b s z e g o ż y c ia ) , z a l i c z y l i ś m y o p r a c o w a n i e Z. L ig ę z y : „ G d y p a t r z y s z n a to, c o s i ę d z ie je " . W c z ę ś c i h i s t o r y c z n e j m o ż e m y w y m i e n i ć o p r a c o w a n i e M. K w i e t n i a p o ś w i ę c o n e o s o b i e i s ł u ż b i e e w a n g e l i z a c y j n e j w i e l k i e g o c h r z e ś c i j a n i n a d z i a ł a j ą c e g o w C h in a c h — W a t c h m a n a N e e . O b o k z a ś t e g o d r u k u j e m y f r a g m e n t r o z p r a w y d o k t o r s k i e j z d z i e d z i n y t e o l o g i i h i s t o ­ r y c z n e j , p ió ra H. R y s z a r d a T o m a s z e w s k i e g o : „ P o w s t a n i e i r o z w ó j ru ch u b a p t y s t ó w w P o ls c e w la ta c h 1858— 1939". W t e j c z ę ś c i K a l e n d a r z a z a ­ m i e ś c i l i ś m y r ó w n i e ż S ta tu t Z j e d n o c z o n e g o K o ś c i o ł a E w a n g e l i c z n e g o w PRL.

T e k s t S ta t u t u z o s t a ł z a t w i e r d z o n y p o d c z a s o b r a d X S y n o d u n a s z e j S p o ­ ł e c z n o ś c i k o ś c i e l n e j , w W a r s z a w i e , j e s i e n i ą 1981 r.

W C a l e n d a r i u m (i p o z a nim ) — j a k w p o p r z e d n i c h ra z a c h — z n a j d u ­ ją s i ę n o w e lu b j u ż p u b l i k o w a n e w m i e s i ę c z n i k u „ C h r z e ś c ija n in " i lu s t r a ­ c j e p r z e d s t a w i a j ą c e w i d o k i Z ie m i Ś w i ę t e j . W d a l s z e j z a ś c z ę ś c i p o w t a ­ r z a m y t e k s t , z a ty f u io w a n y ; „ D la c z e g o c h r z e ś c i j a n i e w P o ls c e p o w in n i m o d li ć się z a n a r o d e m ż y d o w s k i m ? " , J e s t e ś m y p r z e k o n a n i , ż e s p r a w a n a ś w i e t l a n i a w ł a ś c i w e g o s t o s u n k u P o l a k ó w w o b e c Ż y d ó w j e s t c ią g l e a k t u a l n a i w y m a g a k o n t y n u o w a n i a . M y w i ę c r ó w n i e ż , j a k o c h r z e ś c i j a n i e , p o w i n n i ś m y p o s i a d a ć b i b li j n e u k i e r u n k o w a n i e w o b e c t e g o N a r o d u , z k t ó ­ r e g o p o c h o d z i „ w e d ł u g ciała" —- J e z u s C h r y s t u s , n a s z Pan i Z b a w ic i e l . N a s z y m g ł ó w n y m p r a g n ie n i e m j e s t b o w i e m s k ł a d a n i e ś w i a d e c t w a — c ią g l e na n o w o , w c o r a z b a r d z i e j ż y w y i ś w i a d o m y s p o s ó b — o w i e l k o ś c i i o n i e z w y k ł o ś c i T e g o Pana, i Z b a w i c i e l a , k t ó r y m j e s t J e z u s C h r y s t u s — p r a w d z i w y S y n B o ż y . Ś w i a d c z y m y z g o d n i e z p r a w d ą n a s z e g o ż y c i a , ż e On S a m j e s t o d p o w i e d z i ą n a k a ż d y p r o b l e m — k a ż d e g o c z ł o w i e k a .

„ P r z e t o i m y , m a j ą c o k o ł o s i e b i e t a k w i e l k i o b ł o k ś w i a d k ó w , z ł o ­ ż y w s z y z s i e b i e w s z e l k i c i ę ż a r i g r z e c h , k t ó r y n a s us id la, b i e g n i j m y w y - t r w a l e w w y ś c ig u , k t ó r y j e s t p r z e d nami, p a t r z ą c n a J e z u s a , s p r a w c ę i d o k o ń c z y c i e l a w i a r y . O p a d ł e r ę c e i o m d la ł e k o l a n a z n o w u w y ­ p r o s t u j c i e , i p r o s t u j c i e ś c i e ż k i d la n ó g s w o i c h , a b y to, c o c h r o m e , nie z b o c z y ł o , a le r a c z e j u z d r o w i o n e zo s ta ło... " (por. H eb r . 12,1— 2.12— 13).

R E D A K C J A

EDW A RD CZA JKO

Jezus Chrystus - władca pokoju

D r o d z y B r a c i a i S i o s t r y !

Pragnę, byśm y na początku naszego rozw ażania przeczy­

tali Słowo Boże z księgi p ro roka Zachariasza, z rozdziału 9, i w iersze 9 i połow ę 10: „W esel się bardzo, córko Syjońska!

W ykrzykuj, córko jeruzalem ska! Oto tw ój król przychodzi do ciebie, spraw iedliw y on i zwycięski, łagodny i jedzie na ośle, na oślęciu, źrebięciu oślicy. I zniszczy w ozy w ojenne z Efraima i rum aki z Jeruzalem u, a łuki w ojenne będą po­

łam ane. I ogłosi pokój narodom ..."

W słow ie tym jest mowa o pokoju i o tym, że przyszły król Syjonu będzie w ładcą pokoju. N iech zatem te słowa z proroctw a Zachariasza, słow a o pokoju i w ładcy pokoju będą tem atem naszego dzisiejszego rozm yślania.

I

Inny natchniony przez Ducha Św iętego prorok, Izajasz, w rozdziale 32, w w ierszach od 15 do 18 tak mówi: „Aż b ę ­ dzie w ylany na nas Duch z w ysokości. W tedy pustynia sta ­ nie się urodzajnym polem [...] I zam ieszka n a pustyni prawo, a spraw iedliw ość osiądzie na urodzajnym polu. I pokój sta­

nie się dziełem spraw iedliw ości, a niezakłócone bezpieczeń­

stwo owocem spraw iedliw ości po w szystkie czasy. I zamiesz-

T e k st k a z a n ia w y g ło s z o n e g o p rzez prezb . E dw ard a C za jk o p o d cz a s n a b o ­ ż eń stw a r a d io w e g o Z je d n o c z o n e g o K o śc io ła E w a n g e lic z n e g o , w dn iu 4 k w ie tn ia 1982 rok u , o g o d z . 18.00, w p ro g r a m ie II P o ls k ie g o R adia.

B y ło to p ie r w sz e n a b o ż e ń s tw o n a s ze j S p o łe c z n o ś c i e m ito w a n e na a n te n ie P o ls k ie g o R ad ia w p ro g ra m ie o g ó ln o p o ls k im (red.)

7

ka lud mój w siedzibie pokoju, w bezpiecznych m ieszka­

niach i w m iejscach spokojnego odpoczynku1'. A w ięc u ro ­ dzajność, dobrobyt i bezpieczeństw o są w ynikiem , owocem spraw iedliw ości. Gdy ludzie znajdują się w e w łaściw ym sto ­ sunku do Boga i do siebie naw zajem , to istnieją wówczas pomyślność, bezpieczeństwo, pokój i spełnienie celów ludz­

kiego życia. Ten now y porządek pow staje w tedy, gdy jest —- jak mówi prorok — „w ylany na nas Duch z w ysokości". Po­

kój jest owocem Ducha Świętego.

Duch Święty, k tóry je st źródłem pokoju, zstąpił na Jezusa i stale n a Nim pozostając, zdolnił Go do służby, potężnej w słow ie i czynie. Jezus C hrystus głosił poselstw o poko ju — poselstw o pełni, poselstw o zbaw ienia. „Posłał On [tzn. Bóg]

synom izraelskim Słowo, zw iastując dobrą now inę o pokoju przez Jezusa C hrystusa" — pow iedział apostoł Piotr w swoim kazaniu w ygłoszonym w dom u K orneliusza, rzym skiego setni­

ka, o czym możemy przeczytać w księdze Dziejów A postol­

skich. Poselstw o pokoju było następnie rozpow szechniane przez dw unastu apostołów i siedem dziesięciu uczniów Jezu ­ sa. Ci kaznodzieje Ewangelii mieli przynosić ludziom pokój, k tó ry Jezus przynosił. „Pokój tem u domowi" — tak ie było ich pozdrow ienie.

Jezus C hrystus sam posiadał w sobie pokój, k tó ry zw ia­

stow ał ludziom. Gdy mówi „pokój m ój”, znaczy to, iż jest to szczególna cecha Jego ch arak teru i osobowości. Jezus od­

chodząc z tego św iata nie pozostaw ił sw ojej cielesnej rodzi­

nie i swoim uczniom żadnego m aterialnego spadku. I naw et Jego jed yn a m aterialna własność, a m ianow icie Jego szaty, zostały podzielone m iędzy żołnierzy, którzy Go krzyżow ali.

Ale pozostaw ił On, Jezus C hrystus Pan nasz, duchow y spa­

dek. „Pokój zostaw iam wam, mój pokój d aję w am ” — po­

w iedział do swoich uczniów.

Pokój, k tó ry C hrystus w sobie posiadał, by ł pokojem w e­

w nętrznym , niezależnym od zew nętrznych okoliczności. J e ­ śliby ten pokój był uzależniony od sprzyjających okoliczno­

ści, to prędko byłby utracony. Gdyż, jak wiemy, po pu lar­

ność Jezusa na początku Jego służby w Galilei, prędko za­

częła słabnąć. W ielu spośród Jego uczniów i przyjaciół ode­

szło, a w rogość faryzeuszy i saduceuszy ciągle w zrastała.

Kiedy w ięc postanow ił pójść do Jerozolim y, to sy tu acja za­

częła być coraz bardziej niebezpieczna. I w łaśnie w okolicz­

nościach najm niej sprzyjających, bo w G órnej Izbie w przed-

dzień ukrzyżow ania, mówił Jezus o pokoju. Ten rodzaj po­

koju, niezależny od okoliczności zew nętrznych, jest darem Jezusa C hrystusa. „Pokój zostaw iam wam, mój pokój daję wam; nie jak św iat daje, J a wam daję. N iech się nie trw oży serce w asze i niech się nie lęka" — tak mówi Zbawiciel świata.

Pokój Jezusa C hrystusa był wynikiem , skutkiem Jego posłuszeństw a. Jezus p ragn ął w ykonyw ać w olę Boga. W Jego posłuszeństw ie woli Bożej w idzim y tajem nicę Jezusow ego pokoju. „Ja jestem w Ojcu, a O jciec w e m nie (...) Tak czy­

nię, jak mi polecił O jciec — pow iada Jezus (Jan 14,11.31).

Pan Jezus żył w doskonałej jedności z Ojcem, w jedności myśli, serca i woli. Prorok Izajasz zw racając się do w ygnań­

ców izraelskich w Babilonie łączy posłuszeństw o z pokojem :

„O, gdybyś był zw ażał na m oje przykazania, tw ój pokój by ł­

by jak strum ień" (Izaj. 48,18). A zatem żyć w posłuszeństw ie woli Boga, znaczy żyć w pokoju.

II

Dar pokoju C hrystusow ego otrzym ujem y dzięki Jego śm ierci i zm artw ychw staniu. Pokój je st darem zm artw ych­

w stałego Pana. Po zm artw ychw staniu stare pozdrow ienie n a ­ biera now ej treści: „Przyszedł Jezus, stan ął pośrodku i rzekł do nich: «Pokój wam!» A to pow iedziaw szy, ukazał im ręce i bok" — w spom ina ew angelista Ja n (20,19—20). To w łaśnie zm artw ychw stały Pan, k tó ry był ukrzyżow any, daje pokój i zbaw ienie. Przez Jezusa C hrystusa, ukrzyżow anego i zm ar­

tw ychw stałego, m am y pokój z Bogiem.

Jako ludzie nienaw róceni byliśm y w yobcow ani od Boga.

M iędzy nam i i Bogiem istniał stan obcości, stan wrogości.

Zanim przyszedł Jezus C hrystus, by nas uratow ać „byliśmy dalecy, obcy, nie m ający nadziei i bez Boga na św iecie" — że posłużym y się słowami apostoła Paw ła z Listu do Efezjan.

Przyszedł Jezus C hrystus, Pan nasz i Zbawiciel, aby most przerzucić nad tą przepaścią. „Będąc nieprzyjaciółm i zosta­

liśm y pojednani z Bogiem" — czytam y z kolei w Liście do Rzymian (5,10). Zostaliśm y pojednani z Bogiem przez Boga, gdyż była to Boża inicjatyw a, k tó ra je st uw idoczniona w ca­

łej służbie Jezusa C hrystusa i k tó ra osiągnęła swój szczyt

w Jego zastępczej śm ierci na krzyżu. „Bóg w C hrystusie

św iat z sobą pojednał" — pisze apostoł Paw eł do Zboru

w K oryncie (2 Kor. 5,19). Ta czynność Boga jest kom pletna —

„zostaliśm y pojednani z Bogiem” — i stw orzyła ona dla czło­

w ieka now ą sytuację. Będąc w rogam i Boga zostaliśmy, d ro ­ dzy Bracia i Siostry, pojednani z Nim przez śm ierć Syna Jego, k tó ry został ukrzyżow any za grzechy nasze i w zbu­

dzony z m artw ych dla naszego uspraw iedliw ienia. „U spra­

w iedliw ieni tedy z w iary, pokój m am y z Bogiem przez Pana naszego, Jezusa C h ry stu sa” — głosi nam apostolski List dc Rzymian. Pokój z Bogiem jest w ięc darem Bożym. O trzym u jem y go przez w iarę i poddanie się C hrystusow i.

III

Z pokoju z Bogiem w ynika pokój Boży w życiu człow ie­

ka w ierzącego. Albow iem subiektyw ny pokój społeczności z Bogiem jest skutkiem obiektyw nego pokoju i pojednania z Bogiem przez Jezusa C hrystusa. Pokój jest zarów no p o ­ jednaniem jak i spokojem . Pojednani z Bogiem przeżyw am y w ew nętrzne scalenie, w ew nętrzną harm onię. O trzym ujem y to z w iary i posiadam y przez w iarę. W zw iązku z tym tak głosi prorok Izajasz: „Temu, którego um ysł je st stały, za­

chow ujesz pokój, pokój mówię; bo tobie zaufał. Ufajcie po wsze czasy Panu, gdyż Pan jest skałą w ieczną". A w ięc czło­

w iek stałego um ysłu jest zachow yw any w spokoju, bo ufa W szechm ogącem u Bogu, k tó ry jest w ierny i n a którym m o­

żna polegać: „Pan je st skałą w ieczną". „A Bóg nadziei n ie ­ chaj was napełni w szelką radością i pokojem w w ierze” — stw ierdza z kolei List do Rzymian.

A postoł Paw eł zw iastując o pokoju, przy ró w n uje go do straży, lub w arty. W Liście do Filipian tak pisze na ten te ­ m at: „A pokój Boży, k tó ry przew yższa w szelki rozum, strzec będzie serc w aszych i m yśli w aszych w C hrystusie Je z u ­ sie”. Pokój od Boga pochodzący może w spokoju strzec n a ­ szego serca. Znane je st rów nież na ten tem at piękne św ia­

dectw o chrześcijańskiego m istyka z Indii, Sadhu Sundar Singha. Pew nego dnia, o godzinie w pół do p iątej nad ranem będąc w sw ojej sypialni przeżyw ał rozpacz. Postanow ił skoń­

czyć ze swoim życiem, kied y nagle objaw ił się mu C hrystus.

„Upadłem M u do nóg i otrzym ałem ten w spaniały pokój, którego nigdzie nie mogłem znaleźć. Gdy w stałem , wizja zniknęła, ale chociaż w izja zniknęła, pokój i radość pozosta­

ły ze m ną na zaw sze" — w yznał ten w ielki chrześcijanin po­

chodzący z D alekiego W schodu.

Jednakże tego pokoju trzeba strzec. Słowa apostoła P a­

wła brzm iące: „m am y pokój z Bogiem” m ożna także p rze­

10

tłum aczyć (zgodnie z w ypowiedziam i niek tó ry ch kom enta­

torów N owego Testam entu) w zdaniu: „M iejm y pokój z Bo­

giem!" Słowa te przetłum aczone w ten sposób, są napom nie­

niem, czymś czego się od nas żąda —• czyli dar jest naszym zadaniem . To byłoby rzeczyw iście sprzeczne ze św iadectw a­

mi w iększości św iętych Bożych ludzi, gdybyśm y powiedzieli, że w ierzący człowiek może bez trudności zachow ać pokój.

Nie, pokój nasz je st atakow any. Pokój C hrystusa był sk u­

tkiem Jego doskonałej jedności z Ojcem, Jego posłuszeństw a woli Boga. Je st to droga pokoju rów nież dla nas. „W Jego woli je st nasz pokój" —- pow iedział w ielki Dante. O kazujm y czujność w obec w rogów naszego w ew nętrznego pokoju. Po­

kój nasz może być zakłócony przez grzech. Starotestam ento- w y prorok, Izajasz, obiecując pokój pokutującem u człowie­

kow i mówi jednocześnie o niepokoju tych, którzy nie chcą się upam iętać: „Bezbożni są jak w zburzone morze, k tó re nie może się uspokoić, a którego w ody w yrzucają na w ierzch muł i błoto. N ie m ają pokoju bezbożnicy — mówi mój Bóg"

(57,20—21).

Nie może być pokojow ej koegzystencji —• że tak po­

w iem — m iędzy rozm yślnym grzeszeniem, a pokojem Bożym.

Nie m ożna m ieć obu jednocześnie. A gdy się pokój utraci przez grzech, to jest tylko jedna droga do jego odzyskania, a m ianow icie w yznanie grzechu przed Bogiem, naw rócenie się do Boga, prośba o przebaczenie, a następnie przyjęcie tego przebaczenia w ufności w ofiarę złożoną przez Syna Bożego, Jezusa C hrystusa. Tak oto w zw iązku z tym mówi apostoł Jan w swoim I Liście (1,9.7): „Jeśli w yznajem y grze­

chy swoje, w ierny jest Bóg i spraw iedliw y i odpuści nam grzechy, i oczyści nas od w szelkiej niepraw ości (...) Krew Jezusa C hrystusa, Syna jego, oczyszcza nas od wszelkiego grzechu".

IV

Pokój w ystępu je w trzech w ym iarach. Jest on p o jed n a­

niem z Bogiem, je st spokojem czyli w ew nętrznym pokojem Bożym, i je st zgodą, pokojem m iędzy ludźmi. Z naszego p o ­ jed nan ia z Bogiem przez Jezusa C hrystusa płynie nie tylko ten w ew nętrzny pokój, o którym przed chw ilą mówiliśmy, ale także społeczność i zgoda, harm onia z innym i. Pokój ma m iejsce wówczas, gdy jesteśm y jedno, gdy jesteśm y zw ią­

zani w ięzam i miłości. Pokój znajdujem y w społeczności, która

została stw orzona przez Ducha Świętego i w k tó rej Duch Św ięty mieszka. To w łaśnie w społeczności w ierzących, dzie­

ci Bożych, Duch Święty w ytw arza owoc pokoju.

C hrystus przyszedł, by uczynić pokój m iędzy ludźmi.

W zw iązku z tym zw róćm y uw agę na następ ujący przykład.

W okresie apostolskim istniała jeszcze b arie ra oddzielająca pogan od żydów. Na przykład tylko żydzi mogli w ejść na w ew nętrzny dziedziniec św iątyni w Jerozolim ie. M iędzy tym w ew nętrznym dziedzińcem a dziedzińcem zew nętrznym do­

stępnym dla pogan, był m ur. A postoł Paw eł uw aża ten mur za symbol starego podziału i w rogości m iędzy żydam i i p o ­ ganami. A le w chrześcijańskiej społeczności b ariera ta zni­

knęła. „Albowiem On [Jezus C hrystus] jest pokojem naszym, On spraw ił, że z dw ojga jedność pow stała, i zburzył w ciele swoim stojącą pośrodku przegrodę z m uru nieprzyjaźni" — jak nam zw iastuje List do Efezjan (2,14). Je st to typow y przykład tego, co C hrystus uczynił dla całej ludzkości. On burzy mury, k tó re dzielą, zm ienia w rogów w przyjaciół, tw o­

rzy w spólnotę, w k tó rej w szyscy m ają tę sam ą pozycję sy ­ nów Bożych. „N ie masz Żyda ani G reka, nie masz niew olnika ani wolnego, nie masz m ężczyzny ani kobiety; albow iem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie C hrystusie" — głosi nam List do G alacjan (3,28).

Pokój ma rządzić w spólnotą. Kościoły, Zbory są w spól­

notam i niedoskonałym i, gdyż składają się z niedoskonałych jeszcze ludzi. Będą przeto napięcia. Będą pow staw ać różnice zdań i spory. I w ówczas ktoś ten problem musi rozwiązać.

A postoł Paw eł rozw ażając te n tem at przedstaw ia pokój jako arb itra i mówi: ,,A w sercach w aszych niech rządzi pokój C hrystusow y, do którego też pow ołani jesteście w jednym ciele" (Kol. 3,15). Pokój ma rządzić zarów no w naszych se r­

cach jak i we w spólnocie. Pokoju trzeba strzec. Może on bow iem być zagrożony. I dlatego w szyscy chrześcijanie m u ­ szą go gorliw ie strzec. M am y strzec pokoju w rodzinie, Zbo­

rze, Kościele, m iędzy chrześcijanam i.

I ostatnia myśl. C hrześcijanie żyją w św iecie i dlatego są pow ołani do życia w pokoju nie tylko m iędzy sobą, ale także — o ile to od nich zależy — do życia w pokoju ze w szystkim i ludźmi. „Dążcie do pokoju ze w szystkim i" — n a ­ pom ina nas słowo apostolskie. „Panie, uczyń nas narzędziem Tw ojego pokoju" —- modlił się Franciszek z A syżu. C hrze­

ścijanin w inien troszczyć się o pokój na świecie. Jego troska

12

o pokój i czynienie pokoju będzie się przede w szystkim uze­

w nętrzniać w głoszeniu w szystkim narodom Ewangelii po­

jednania, przynoszeniu ludziom pokoju, jaki Bóg już uczynił w C hrystusie. Ten pokój m ogą poznać i przeżyw ać ci w szy­

scy, k tó rzy przyjęli Boże zbaw ienie i w yko nu ją w olę Bożą.

N astępnie Bóg czyni pokój przez m odlitw y sw ojego ludu.

Zostaliśm y w ezw ani przez Słowo Boże do m odlitw y za w szy­

stkich będących w przełożeństw ie, byśm y mogli prow adzić ciche i spokojne życie. A w reszcie pam iętając o prorockim poselstw ie, k tó re mówi, że pokój je st skutkiem spraw iedli­

wości, chrześcijanie pow inni dążyć do ekonom icznej i spo­

łecznej spraw iedliw ości.

Czy Biblia obiecuje nam pokój na ziemi? Oczywiście, że nie. A lbow iem na tej ziemi „pszenica i kąkol" — że użyję słów z Jezusow ej przypow ieści — rosną obok siebie. N astę­

p u je rozw ój dobra, ale także i zła. Praw dziw y pokój zapa­

n u je dopiero w przyszłej rzeczywistości, rzeczyw istości K ró­

lestw a Bożego. A le czy to znaczy — jak m ów ią n iektórzy — że skoro stale tu czy ówdzie będą w ybuchać w ojny i p o ja­

w iać się w ieści w ojenne, nie m am y dążyć do pokoju na świecie? W pro st przeciw nie! Spraw a bow iem przedstaw ia się tak jak z naszym uśw ięceniem . Pełne uśw ięcenie nastąpi wtedy, k iedy ujrzym y Jezusa C hrystusa tw arzą w tw arz. Ale czy to znaczy, że nie m am y poddaw ać się Duchowi Świętemu, by nas kształtow ał, aby nas uświęcał? Je st to naszym obo­

wiązkiem! Podobnie w szystkie osiągnięcia ludzkości w dzie­

dzinie dobra zostaną przeniesione do K rólestw a Bożego. Tak­

że je j dążenie i czynienie pokoju. „I w niosą do niego [to znaczy do K rólestw a Bożego] sław ę i dostojeństw o n aro ­ dów " — czytam y w A pokalipsie czyli O bjaw ieniu św. Jan a '

(

21

,

26

) .

Chciałbym zakończyć to rozw ażanie w ezw aniem do po­

koju, do pojednania, w szędzie tam, gdzie to pojednanie jest potrzebne.

Jedn ajm y się z Bogiem! Jednajm y się z ludźmi, je d n aj­

m y się m iędzy sobą! Amen.

„W ś w ia tło ś c i T w o je j o g lą d a m y św ia tło ś ć " (Ps. 36,10). N a z d ję c iu : w id o k je z . G en ez a re t w Z iem i Ś w ię te j

S T Y C Z E Ń

DN! POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE i

S O B O T A — N O W Y R O K

2

N IE D Z IE L A

3 P o n ie d z ia łe k

4 W to r e k

5 Ś r o d a 6 C z w a rte k

7 P ią te k

8 S o b o ta 9 N IE D Z IE L A 10 P o n ie d z ia łe k 11 W to r e k 12 Ś r o d a 13 C z w a rte k 14 P ią te k 15 S o b o ta 16 N IE D Z IE L A 17 P o n ie d z ia łe k 18 W to r e k

19 Ś ro d a

20 C z w a rte k 21 P ią te k 22 S o b o ta

23 N IE D Z IEL A

24 P o n ie d z ia łe k

25 W t o r e k

1

26 Ś ro d a

9

27 C z w a rte k 28 P ią te k 29 S o b o ta Oco% N IE D Z IE L A

31 P o n ie d z ia łe k

1

„P rzez w ia r ę p o d b ili k r ó le s tw a , za p r o w a d z ili s p r a w ie d liw o ś ć , o tr zy m a li o b ie ­ tn ic e , z a m k n ę li p a s z c z e lw o m , z g a s ili m o c o g n ia , p o d ź w ig n ę li s ię z n ie m o c y , s ta li s ię m ę żn i n a w o jn ie ..." (H ebr. 11,33— 34a). Z d ję c ie p r z e d s ta w ia ją c e b o ­ h a te r ó w w ia r y S ta r e g o T e sta m en tu , rep ro d u k cja z je d n e g o z w y d a w n ic tw p r o te sta n c k ic h

L U T Y

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

1 2 3 4 5

W to r e k Ś r o d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta 6 N IE D Z IE L A

7 8 9 10 11 12

P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś r o d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta

13

14 15 16 17 18 19

N IE D Z IE L A

P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś ro d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta

20 N IE D Z IE L A

L J 21 22 23 24 25 26

P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś ro d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta

27 N IE D Z IEL A

28 P o n ie d z ia łe k

2 — K a le n d a r z C h r z e ś c ija n in a 1983

„ H o s a n n a ! B io g o s !a w io n y , k t ó r y p r z y c h o d z i w Im ie n in P a ń s k im " (M k 11,9).

N a z d ję c iu : f r a g m e n t u r o c z y s to ś c i o d b y w a ją c e j s ię w J e r o z o lim ie

M A R Z E C

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i W to r e k

2 Ś ro d a

3 C z w a rte k 4 P ią te k 5 S o b o ta 6 N IE D Z IE L A 7 P o n ie d z ia łe k

8 W to r e k

9 Ś ro d a

10 C z w a rte k 11 P ią te k 12 S o b o ta 13 N IE D Z IE L A 14 P o n ie d z i a łe k 15 W to r e k 16 Ś r o d a 17 C z w a rte k 18 P ią te k 19 S o b o ta

20 N IE D Z IE L A

21 P o n ie d z ia łe k

22 W to r e k

23 Ś ro d a

24 C z w a rte k 25 P ią te k 26 S o b o ta 27 N IE D Z IE L A 28 P o n ie d z ia łe k

29 W to r e k

30 Ś ro d a

31 C z w a rte k

„J ezu sa sz u k a c ie U k r z y ż o w a n e g o ; w s t a ł z m a r tw y ch n ie m a Go tu..." (por. M k 16,6). N a z d ję c iu sta r y g r o b o w ie c w J e r o z o lim ie, tz w . „G ard en Tom b"

K W I E C I E Ń

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i P ią te k — W ie lk i P ią te k 2 S o b o ta

3 N IE D Z IE L A — W IE L K A N O C 4 P O N IE D Z IA Ł E K W IE L K A N O C N Y

5 W to r e k

6 Ś ro d a

7 C z w a rte k

8 P ią te k

9 S o b o ta 10 N IE D Z IE L A 11 P o n ie d z ia łe k 12 W to r e k 13 Ś r o d a 14 C z w a rte k 15 P ią te k 16 S o b o ta

17 N IE D Z IE L A i

18 P o n ie d z ia łe k

19 W to r e k

20 Ś r o d a 21 C z w a rte k

22 P ią te k

23 S o b o ta

24 N IE D Z IE L A ■".W.:

25 P o n ie d z ia łe k

26 W to r e k

27 Ś ro d a

28 C z w a rte k 29 P ią te k 30 S o b o ta

M ó w i J e z u s : „ J a p ro s ić b ę d ę O jc a i d a w a m in n e g o Po c ie s z y c ie la , a b y b y ł z w a m i n a w ie k i" ( J a n 14,16). G o łę

b ic a — to je d e n z s y m b o li D u c h a Ś w ię te g o

M A I

DNI POWSZEDNIE I ŚWIĄTECZNE

1 NIEDZIELA — ŚW IĘTO P S A C Y

2 P o n ie d z ia łe k

3 W to r e k

4 Ś ro d a

5 C z w a rte k

6 P ią te k

7 S o b o ta

8 NIEDZIELA

9 P o n ie d z i a łe k 10 W to r e k

11 Ś ro d a

12 C z w a rte k — Sw . W n ie b . J e z u s a C h r y s tu s a 13 P ią te k

14 S o b o ta

15 NIEDZIELA

16 P o n ie d z ia łe k 17 W to r e k

18 Ś ro d a

19 C z w a rte k 20 P ią te k 21 S o b o ta

22 NIEDZIELA — P IĘĆ D ZIESIĄ TN IC A

23 P o n ie d z ia łe k

24 W to r e k

25 Ś ro d a

26 C z w a rte k 27 P ią te k 28 S o b o ta

29 NIEDZIELA

30 P o n ie d z ia łe k 31 W to r e k

„C zyż n ie w ie c ie , że w ty m , co je s t O jca m e g o , Ja b y ć m uszę?" (por. Łk 2, 40). N a z d ję ciu : c h ło p ie c ż y d o w s k i p o d cz a s Ś w ię ta N a m io tó w (ku czek)

i

1

2

_£

3 5

6 7 8 9 10

l i

12 13 14 15 16 17

l i

19 20 21 22 23 24 _25 26 27 28 29

C Z E R W I E C

DNI POWSZEDNIE I ŚWIĄTECZNE

Ś ro d a

C Z W A R T E K — B O ŻE C IA Ł O

P ią te k S o b o ta N IE D Z IE L A

P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś r o d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta N IE D Z IE L A

P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś r o d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta N IE D Z IE L A P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś ro d a C z w a rte k P ią te k S o b o ta

N IE D Z IE L A P o n ie d z ia łe k W to r e k Ś ro d a C z w a rte k

G ra ficzn e p r z e d sta w ie n ie w y d a r z e ń z ż y c ia b ib lijn e g o J ó z efa , s y n a Jakuba- -Izra e la —- w s t y lu w z o r o w a n y m n a sz tu c e sta r o e g ip s k ie j. Ilu str a c ja z czaso-

' p ism a „W ort + G e ist”

L I P I E C

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i P ią te k 2 S o b o ta

3 N IE D Z IEL A

4 P o n ie d z ia łe k

5 W to r e k

6 Ś r o d a 7 C z w a rte k

8 P ią te k

9 S o b o ta 10 N IE D Z IE L A 11 P o n ie d z ia łe k 12 W to r e k

13 Ś ro d a

1

14 C z w a rte k

I

15 P ią te k I

16 S o b o ta 17 N IE D Z IE L A 18 P o n ie d z ia łe k 19 W to r e k 20 Ś r o d a 21 C z w a rte k

22 P IĄ T E K — Ś W IĘ T O O D R O D Ź . P O L S K I 23 S o b o ta

24 N IE D Z IE L A 25 P o n ie d z ia łe k

26 W to r e k

27 Ś ro d a

28 C z w a rte k

29 P ią te k

30 S o b o ta 31 N IE D Z IE L A

9

„ P io tr i J a n w s tę p o w a li d o ś w ią ty n i w g o d z in ie m o d litw y , o d z ie w ią te j..."

(Dz. A p . 3,1 n a s t.) . N a z d ję c iu : m a k ie ta ś w ią ty n i je r o z o lim s k ie j z c z a s ó w ż y c ia i d z ia ła ln o ś c i P a n a J e z u s a i J e g o a p o s to łó w . R e p r o d u k c ja z m ie s.

„ M o o d y M o n th ly "

S I E R P I E Ń

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i P o n ie d z ia łe k ^,

2 W to r e k

3 Ś r o d a 4 C z w a rte k

5 P ią te k

6 S o b o ta 7 N IE D Z IE L A

8 P o n ie d z ia łe k

9 W to r e k

10 Ś ro d a

11 C z w a rte k 12 P ią te k 13 S o b o ta 14 N IE D Z IE L A

15 P o n ie d z ia łe k

16 W to r e k

17 Ś ro d a

18 C z w a rte k

19 P ią te k

20 S o b o ta

21 N IE D Z IE L A

22 P o n ie d z ia łe k

23 W to r e k

24 Ś ro d a

25 C z w a rte k

26 P ią te k

27 S o b o ta

28 N IE D Z IE L A

<29 P o n ie d z ia łe k 30 W to r e k 31 Ś r o d a

i ' '*'»«M Ł v i km v il h i \ o . i \f>

I V - ^ M c i c o y w vj-Ar

11

r r o t »sj> o n u ,« »

; , 1 C K O n - ł - a c J > v ^ A C c t H : « v

i' ««1XKSHT! H Vui t

M t C C t n O M f i» .» , M » * ę V n r * .f f f c x o « s » iT C « t} K M *

i t , ł'r<2**"0 \ ‘*A.»o y c 'i-s»fi

t ,\V .?W '««*rei«senxxi»»rt-«K )>.u-łi<>>

.c o w x łV K y » » w i« j« ł( w x » C f C iy x y i£ X K SM M V ł

i

K M t - t C 11 M e « J.» M O C l ( .M » SM -

Ä i x 1 » i ä > ä Ä S T ' 3 C Ä t f

6

c

'* *w w k o,*. K» e * to ń « ir > -

w j v9i«o<he. .i».»**» o* tuj»»'

juw*«'«>)>łi««lk*XVit|>«£»'t<UM> • 1; y ( 1 'v 'vÜV v i.,s X. ts* l"\ p I *X>V 1 O *« *<.*x«o<;ir vtv.vK^Ci'Msr.'kiM’.f ■iV

gO V 'M Ö M K*.»X'««A.ł',rO)>.<kO».‘'0 M

yM< fr »■«•»■ ’

« ' * - * ' ♦ < & * * » « i

M l* t*tSa*X> f A K .4 M** '

XSt i AK I « K'O X&4« fr «.<Ł. i tó-|-CKXO

:.

k o u K s »M* * rreK « iM > H > »»#"

K A I M K ll f u t o n 1\ K e i t t

M Ń c n w » * f « K » . » M e r . v W v v v v '

« n s r * i V K s y x V K A t - j - A y »-.vt*

K: y M } ;> J I'M A tfX A fA V lV H U lllttf« « k a.!A ;y*i*«i««*»*»>i>iis>rr«jA»w«»'«

f x,v »< t <>3^^ c . if-- f>*81 " * o y I *« AAO;K* «J» »V M» H-H.» V I ÓÓ< a| ■««**- C < M * 5 O K A I C K t n ' I A Ö . M A y » C V yA tJM fA «A»-M ÄfOrsot>!>.t«;i-(

O 'r **«.»*► » to n i t.VMCxOAtcs-* *.t<-i «.f

- l A r y - t f . f « * «a’

'r t O ^ O O ^ ^ V A i O M lC O v KAhW>>*»

<%'>«.«O t (AAMOUtAM (A.\»»AO

» v p r« , -VO*>».*»• ' o c . A Y i 'O t x '. e - i •to t'-» o - t i ,

x.vrrovi mas vx V ro w i«

" i x n ' K A o v j - » k o i M M a ö x» »•«

O , i o a m t r - r i x c - •

> 'l* >.vt- ) x p i ' l . V f ! O Y ä « C V O M O . M C v y j - O Y O » I A A f r j < 4 > M O O j< A a i A! 11>01 t o H , , M O 5O Y (V

«S A t , O M O A ł ł o t * > M lis.ii*r*,<ĄA ' r < A 4.» , 5 M t t J fr f-J , j t ; - , X J 4 J <J<V.J»S ^

t < A I A:? K-V , 0 4 .* 5 fr , * , , t - t , , N r «M x c > c f | Cf» rX C m tS K K t H b tM y-

-, A M O « r A o t A O f r K V e ' s e v x u o t » !

*r* o i < a m o » i*? -over»*» ? f- n ' M o » i A y r o j4 i < M i i \ f n ' o a * . y i l r: C V Y K e eV M IO « o » M O » ' s - - 1 v- x »«»a M ty y - r A y s‘Ai*f *

* » M X » - ! ' « » * « A f f

»r r e

t, r t

*» , p t y « r s '0 ? » o I , 1 1 v t ! .

(.<£.4.1 A y S '« .> « 0 < T i* łM » A A O M O t*

*» r t : p s ' i * < l > , j A ! » x » - r i u } , s > i t - i t u ' t> Y < « O I*»-1 A4 >H » « fril O »t s P t O M A«>

M t A S - A A W A T H O f S O A l f y

* r < f Y K < H ' , M o v K A i o s i i o y i « » f* 5 1 4 t O C ' K M S I v , C ? - S O ł T I O ł * f r « 4 J i k » .

SA O fr I Ay to t IO Afrfr’l -AOOfrVilrf»»»

■-xyroy»*« »»aiM«».*

/ Aortiiłfr

fr-J A t - r . v o t O f r 't A J A A C A Y t O y M f r * '

*»'•«'«■fo.»»•t-?-0v».rrfr K je c r v » i-»* , c m s ' X f r y i ^ o f r f r t A A f r i o t J S A O V Ä w # OCax» fr-r» SS-«»Ay foyofr'f-tt-sfrtitf * a v s ,< ,tjx > t;frs-(O Y ! x o t i Ai-.tim v«y<5V~r«äP»iö)w.ii4tr»*Ar€SM»xrt' «j

*jAifrriMoKjKOMOfr-frtmcfrfrAf j

■ * * 4 1 » C K tM C M <.'>A<Q»''U I»»«00*|‘

■ i * « . » > « , ! « } A l ' C t > * t > « | > » A O » K * A « a » t U ' J

CKtUfrfrOOSt CfvOJ I AYłfOOM'-

y

tA A » A Y » '* ,S O * »O P P« » X -'rO » M J^tP A K » » f r r * * O tO A " l< 0 t *5Xfr«M"tt

* 1 1 M -A A S O u rrtiA » * » » .?

rpA<Kti*yiM! t;

• O - A W A I A f r f r f I f r ,► »04 AC'S Hi XI > JUWCHI, fr'SOfr fr'l A > A |i , r » lA A X fr A e t « '8 f r l o « » ro tJ o fr* » M < o y c A -» -o - t s t 'aa, r t c frs'i >_>v,, 11 Kivt r t : ..

y*-4 »« »'»»CCS' »•»» *AH'»XY'txtSAAit . OC4J tfrAtC.» « «I Mfrfrfr i*-fr'H«<5»V»A •

•» «ArAI'-0»,*A« KAI l«v|>«MOf4»AVt <

O 'O I MOfrJ » 'i At t l o l 4>AOAW“ '

» i •) e '< M X P K A IIX frM A A ^

„ W z r a s ta j c i e w ła s c e i w p o z n a n iu P a n a n a s z e g o i Z b a w ic ie la , J e z u s a C h r y ­ s tu s a ...” (p o r. II P tr 3,18). I l u s t r a c ja s t r o n i c y z K o d e k s u A le k s a n d r y js k ie g o (I p o ło w a V w . p o C h r.). C o d e x A le x a n d r in u s j e s t p r z e c h o w y w a n y w B ritis h

M u s e u m w L o n d y n ie

W R Z E S I E Ń

DNS POWSZEDNIE I ŚWIĄTECZNE

1 C z w a rte k

2 P ią te k

3 S o b o ta 4 N IE D Z IE L A

5 P o n ie d z ia łe k

6 W to r e k

7 Ś r o d a 8 C z w a rte k

9 P ią te k

1° S o b o ta

11

N IE D Z IE L A 12 P o n ie d z ia łe k

13 W to r e k

14 Ś ro d a

15 C z w a rte k 16 P ią te k 17 S o b o t a 18 N IE D Z IE L A

19 P o n ie d z ia łe k

20 W to r e k

21 Ś ro d a

22 C z w a rte k ' 23 P ią te k

; 24 S o b o ta . 25 N IE D Z IE L A

26 P o n ie d z ia łe k

27 W 'to re k

28 Ś ro d a

29 C z w a rte k 30 P ią te k

„ C o d z ie n n ie te ż je d n o m y ś ln ie u c z ę s z c z a li d o ś w ią ty n i, a ła m ią c c h le b p o d o m a c h , p r z y jm o w a li p o k a r m z w e s e ­ le m i w p r o s to c ie s e r c a " (Dz. A p . 2,46). N a z d ję c iu : m a k ie ta p r z e d s t a w i a j ą c a Ś w ią ty n ię J e r o z o lim s k ą : r e p r o ­

d u k c ja z c z a s o p is m a „ M o o d y M o n th ly "

P A Ź D Z I E R N I K

DNI POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i S o b o ta 2 N IE D Z IE L A 3 P o n ie d z ia łe k

4 W to r e k

5 Ś r o d a \ .

6 C z w a rte k 7 P ią te k 8 S o b o ta 9 N IE D Z IE L A 10 P o n ie d z ia łe k 11 W to r e k 12 Ś r o d a 13 C z w a rte k 14 P ią te k 15 S o b o ta 16 N IE D Z IE L A 17 P o n ie d z ia łe k

18 W to r e k

19 Ś r o d a 20 C z w a rte k

21 P ią te k

22 S o b o ta

23 N IE D Z IE L A

24 P o n ie d z ia łe k 25 W to r e k

26 Ś ro d a

27 C z w a rte k 28 P ią te k 29 S o b o ta

30 N IE D Z IE L A

31 P o n ie d z ia łe k

3 — K a le n d a r z C h r z e ś c ija n in a 1983

„ Z a w s z e s ię r a d u jc ie ! Bez p r z e s t a n k u s ię m ó d lc ie ! D u c h a n ie g a ś c ie ! " (por.

I T es. 5,16 n a s t.)

L I S T O P A D

Dlsäi POWSZEDNIE 1 ŚWIĄTECZNE

i W T O R E K — Ś W IĘ T O Z M A R Ł Y C H

2 Ś ro d a

3 C z w a rte k 4 P ią te k 5 S o b o ta 6 N IE D Z IE L A

7 P o n ie d z ia łe k

8 W to r e k

9 Ś ro d a

10 C z w a rte k 11 P ią te k 12 S o b o ta 13 N IE D Z IE L A

14 P o n ie d z ia łe k

15 W to r e k

16 Ś ro d a

17 C z w a rte k 18 P ią te k 19 S o b o ta 20 N IE D Z IE L A

21 P o n ie d z ia łe k

22 W to r e k

23 Ś ro d a

24 C z w a rte k

25 P ią te k

26 S o b o ta 27 N IE D Z IE L A

28 P o n ie d z ia łe k

29 W to r e k

30 Ś ro d a

„ W y , k tó r z y b o ic ie s ię P a n a , b ło g o s ła w c ie P a n a ! N ie c h b ę d z ie b ł o g o s ła w io n y z S y jo n u P a n , k t ó r y m ie s z k a w J e r o z o lim ie ! A lle lu ja ! " (Ps. 135,20 n a st.} . N a

z d ję c iu : W id o k w s p ó łc z e s n e j J e r o z o lim y

G R U D Z I E Ń

DNI POWSZEDNIE I ŚWIĄTECZNE

1 2 3

C z w a r te k P ią te k S o b o ta 4 N IE D Z IE L A 5 P o n ie d z ia łe k

6 W to r e k

7 Ś r o d a

8 C z w a rte k

9 P ią te k

10 S o b o ta

11 N IE D Z IE L A 12 P o n ie d z ia łe k

13 W to r e k

14 Ś ro d a

15 C z w a rte k 16 P ią te k 17 S o b o ta 18 N IE D Z IE L A 19 P o n ie d z ia łe k

20 W to r e k

21 Ś r o d a 22 C z w a r te k

23 P ią te k

24 S o b o ta

25 N IE D Z IE L A — Ś W IĘ T A N A R O D Z E N IA P A Ń S K IE G O

26 P O N IE D Z IA Ł E K — Ś W IĘ T A N A R O D Z E ­ N I A P A Ń S K IE G O

27 W to r e k

28 Ś ro d a

29 C z w a rte k 30 P ią te k 31 S o b o ta

B ie g n ijm y w y tr w a le w w y ś c ig u , p a tr z ą c n a J e z u s a ..." (p o r. H e b r. 12,1 n a s t.j.

I l u s t r a c ja p r z e d s ta w ia s t a r y p a p ir u s (z k o ń c a III i p o c z . IV w ie k u p o C h r.

z a w i e r a j ą c y t e k s t z lis tu d o H e b r a jc z y k ó w 12,1— 11). P a p ir u s j e s t p r z e c h o ­ w y w a n y w B ritis h M u s e u m

A . W . TOZER

Klucze do głębszego życia

R o z d z i ał 1

NIE MA OŻYWIENIA BEZ ODNOWY

G

d z ie k o lw ie k s p o t y k a ją s ię d z is ia j c h r z e ś c ija n ie , z p e w n o ś c ią m o ż n a u s ły s z e ć je d n o , s t a le p o w ta r z a n e s ło w o : o ż y w ie n ie . W k a z a n ia c h , p ie ś n ia c h i m o d litw a c h -w c iąż p r z y p o m in a m y P a n u i s o b ie -n aw zajem , że ty m , c z e g o p o tr z e b u je m y d la r o z w ią z a n ia w s z y s tk ic h n a s z y c h d u c h o w y c h p ro b le m ó w , j e s t „ p o tę ż n e , j a k d a w n ie j, o ż y w ie n ie " . T a k ż e p r a s a r e lig ijn a w w ię k s z o ś c i d o s z ła d o w n io s k u , że o ż y w ie n ie j e s t w ie lk ą p o tr z e b ą c h w ili, i te n , k t o b y łb y w s ta n ie p r z e d s ta w ić r o z p r a w ę o o ż y w ie n iu , m o ż e b y ć p e w n y , że z n a jd z ie w ie lu w y d a w c ó w g o to w y c h ją o p u b lik o w a ć .

T a k s iln y j e s t p ę d k u o ż y w ie n iu , że n ie o m a l n ik t n ie m a d o s y ć o d ­ w a g i, b y s ię te m u o p rz e ć . R e lig ia , ta k j a k filo z o fia , p o lity k a lu b k o b ie c e s tr o je , m a s w o je m o d y . W ie m y z h is to r ii, że n a jw ię k s z e r e lig ie ś w ia ta m ia ły o k r e s y w z lo tó w i u p a d k ó w , i w z lo ty te s ą w p r o s t n a z y w a n e p rz e z k r o n i k a r z y o ż y w ie n ie m .

N ie z a p o m in a jm y , iż w w ie lu k r a j a c h is la m p rz e ż y w a t e r a z o ż y w ie ­ n ie , że o s t a tn i e r a p o r t y z J a p o n ii d o n o s z ą , że p o k r ó tk im o k r e s ie z a ła ­ m a n ia , k t ó r y n a s t ą p i ł p o II w o jn ie ś w ia to w e j, s z y n to iz m p r z e ż y w a te r a z g o d n y u w a g i ro z w ó j. W n a s z y m k r a j u * z a r ó w n o w y z n a n ie r z y m s k o - k a -

1 N i e ż y j ą c y ju ż d r A . W . T o z e r b y ł s z e ro k o z n a n y w k r ę g a c h e w a n ­ g e lic z n e g o c h r z e ś c ija ń s tw a t a k ze s w e j d łu g o tr w a łe j i o w o c n e j p r a c y ja k o r e d a k t o r c z a s o p is m a ,,A l l i a n c e W i t n e s s " j a k ró w n ie ż z p a s t o r a t u w je d n y m z n a jw ię k s z y c h e w a n g e lic z n y c h k o ś c io łó w w C h ic a g o . J e d n a k ­ że b a r d z ie j je s z c z e z n a n y b y ł j a k o a u to r w n ik liw y c h k s ią ż e k o g łę b s z y m ż y c iu d u c h o w y m . W c a ły m k r a j u d o m a g a n o się je g o w y s tą p i e ń n a k o n ­ f e r e n c ja c h b ib lijn y c h . P o z o s ta ł w n a s z e j p a m ię c i ja k o P r o r o k D n ia D zi­

s ie js z e g o . (U ro d ź. 1897, zm . 1963 r.).

39

to lic k ie j a k i l ib e r a l n y p r o t e s ta n t y z m r o z w i ja ją s ię w ta k im te m p ie , źe s ło w o „ o ż y w ie n ie ” j e s t n ie m a l k o n ie c z n e , a b y o d d a ć i s t o tę z ja w is k a . D z ie je s ię to b e z w id o c z n e g o p o d n o s z e n ia s ię p o z io m u m o r a ln e g o je g o w y z n a w c ó w .

R e lig ia , n a w e t p o p u la r n e c h r z e ś c ija ń s tw o , m o ż e p r z e ż y w a ć g w a łto w n y ro z w ó j c a łk o w ic ie p o z b a w io n y p r z e o b r a ż a ją c e j s iły D u c h a Ś w ię te g o , a w ó w c z a s p o z o s ta w ia p r z y s z łe m u p o k o le n iu K o ś c ió ł g o r s z y n iż b y łb y , g d y b y ro z w ó j ó w w o g ó le n i e m ia ł m ie js c a . W ie r z ę , iż k o n ie c z n ą p o ­ tr z e b ą d n ia d z is ie js z e g o n i e j e s t p r o s t e o ż y w ie n ie , a le r a d y k a l n a o d n o w a , k t ó r a s i ę g n ie k o r z e n i n a s z y c h m o r a ln y c h i d u c h o w y c h d o le g liw o ś c i, z a j ­ m ie się r a c z e j p r z y c z y n a m i n iż s k u tk a m i, b a r d z ie j c h o r o b ą s a m ą n iż j e j s y m p to m a m i.

J e s t e m g łę b o k o p r z e k o n a n y , że w o b e c n y c h w a r u n k a c h w o g ó le n ie c h c e m y o ż y w ie n ia . S a m o w ie lk ie o ż y w ie n ie c h r z e ś c ija ń s tw a t a k ie g o , j a ­ k i e z n a m y w A m e r y c e d z is ia j, m o g ło b y o k a z a ć s ię m o r a ln ą tr a g e d ią , k t ó r e j o d r o b ić n ie m o ż n a b y b y ło n a w e t w c ią g u s tu le c ia .

O to m o je u z a s a d n ie n ie : W m in io n y m p o k o le n iu , j a k o r e a k c ja n a

„ n a u k o w y k r y t y c y z m " i b ę d ą c y j e g o w y n ik ie m m o d e r n iz m , p o w s ta ł w p r o t e s ta n t y z m ie p o t ę ż n y r u c h w o b r o n ie h i s t o r y c z n e j w i a r y c h r z e ś c i­

ja ń s k ie j . Z p r z y c z y n o c z y w is ty c h b y ł o n z n a n y j a k o fu n d a m e n ta liz m . R u c h t e n b y ł r a c z e j s p o n ta n ic z n y , n i e u j ę t y w r a m y w i e lk ie j o r g a n iz a c ji, le c z je g o c e le m , g d z ie k o lw ie k s ię p o ja w ił, b y ło „ z a tr z y m a n ie w z r a s t a j ą ­ c e j f a li n e g a c ji " w te o lo g ii c h r z e ś c ij a ń s k i e j o r a z p o n o w n e p r z e d s t a w i e ­ n ie i o b r o n a p o d s ta w o w y c h d o k t r y n c h r z e ś c ij a ń s t w a N o w e g o T e s ta m e n tu . T y le h is to rii.

O F IA R A W Ł A S N Y C H Z A B IE G Ó W

N ie z a u w a ż a s ię n a o g ó ł, ż e f u n d a m e n ta liz m r o z p r z e s tr z e n ia ją c się w ś r ó d r ó ż n y c h s e k t i g r u p n ie w y z n a n io w y c h p a d ł o f ia r ą 's w o ic h w ł a ­ s n y c h c n ó t. S ło w o u m a r ło w r ę k a c h s w y c h p r z y ja c ió ł. I n s p i r a c j a s ło w n a n a p r z y k ła d ( d o k tr y n a , k t ó r ą z a w s z e w y z n a w a łe m i n a d a l w y z n a ję ) , w k r ó tc e z o s ta ła d o t k n ię t a ś m ie r te ln ą c h o r o b ą . G ło s p r o r o k a z o s ta ł w y ­ c is z o n y , a u m y s ła m i w i e r n y c h z a w ła d n ę li u c z e n i w P iśm ie . N a w ie lk ic h o b s z a r a c h z a m a r ła w y o b r a ź n ia r e li g i jn a . N i e o f ic ja ln a h i e r a r c h i a d e c y d o ­ w a ła , w c o w ie r z y ć m a j ą c h r z e ś c ija n ie . N ie P is m o Ś w ię te , a le p o g lą d y u c z o n y c h w P iś m ie s t a ł y s ię w y z n a n ie m w ie r z ą c y c h . C h r z e ś c ija ń s k ie s z k o ły i s e m in a r ia , i n s t y t u t y i k o n f e r e n c je b ib lijn e , z n a n i k o m e n ta to r z y B ib lii — w s z y s c y p o łą c z y li s ię , a b y u p r a w ia ć k u l t te k s tu a liz m u . (T e k s tu a - liz m — d o s ło w n e , f o r m a ln e t r a k t o w a n ie i tr z y m a n ie s ię p r a w d S ło w a b e z z w r a c a n ia u w a g i n a ic h t r e ś ć z a w i e r a j ą c ą D u c h a i Ż y c ie , c z y li lit e r a a n i e D u c h ). S tw o r z o n o s k r a j n y s y s te m u ła t w i e ń u w a l n ia j ą c y c h r z e ś c ija n

40

o d p o k u ty , p o s łu s z e ń s tw a i n i e s ie n i a k r z y ż a , t a k że z o s ta ł ty lk o s e n s fo r m a ln y . C a łe p a r ti e N o w e g o T e s ta m e n tu b y ł y o d b ie r a n e K o ś c io ło w i i u s u w a n e w e d łu g s z ty w n e g o s y s te m u „ r o z b ie r a n ia S ło w a p r a w d y ” .

W s z y s tk o to s p o w o d o w a ło w u m y s ło w o ś c i r e li g i jn e j w r o g o ś ć d o p r a w d z iw e j w i a r y C h r y s tu s o w e j. C o ś w r o d z a j u z im n e j m g ły o s ia d ło n a f u n d a m e n ta liz m ie . P o d n i ą b y ł d o b r z e z n a n y g r u n t. B y ło n im , rz e c z ja s n a , c h r z e ś c ija ń s tw o N o w e g o T e s ta m e n tu , z a w i e r a j ą c e p o d s ta w o w e d o k tr y n y B ib lii, le c z k lim a t p o p r o s t u n ie s p r z y j a ł s ło d k im o w o c o m D u c h a .

O g ó ln y n a s t r ó j b y ł i n n y o d te g o , k t ó r y p a n o w a ł w p ie r w o tn y m K o ­ ś c ie le i w w ie k a c h p ó ź n ie js z y c h , k i e d y to w ie lk ie d u s z e c ie r p ia ły , ś p ie ­ w a ł y i w ie lb iły P a n a . D o k tr y n y b y ł y p r a w id ło w e , a le z a b r a k ło w n ic h ż y c ia . N ie p o z w o lo n o r o z w in ą ć s ię ż y c iu ty c h d o k tr y n . N a d z ie m ią r z a d ­ k o d a w a ł s ię s ły s z e ć g ło s s y n o g a r l ic y (g o łę b ia ), z a to p a p u g a z a s ia d a ła n a s w e j s z tu c z n e j g r z ę d z ie i s u m ie n n ie p o w t a r z a ła to , c z e g o ją n a u c z o n o , a w s z y s tk o b y ło p r z e s y c o n e p o s ę p n y m i t ę p y m n a s tr o je m . W ia r a , p o ­ tę ż n a i o ż y w c z a d o k t r y n a w u s t a c h a p o s to łó w , s t a ła s ię w u s t a c h u c z o ­ n y c h w P iś m ie z u p e łn ie c z y m ś in n y m , p o z b a w io n y m s w e j s iły . G d y l ite r a z a tr y u m f o w a ła , D u c h w y c o f a ł s ię , a w s z e c h w ła d n e p a n o w a n i e o b ją ł te k - s tu a liz m .

D la ś c is ło ś c i n a le ż y d o d a ć , że t a k a b y ł a j e d y n i e o g ó ln a s y tu a c ja . Z c a ł ą p e w n o ś c ią , n a w e t w t y c h s m u tn y c h c z a s a c h b y li t a c y , k tó r y c h t ę s k n ią c e s e r c a b y ł y le p s z y m i te o lo g a m i n iż ic h n a u c z y c ie le . T a c y d ą ż y li d o p e łn o ś c i i m o c y , k t ó r e n i e z n a n e b y ł y c a łe j r e s z c ie . B y ło ic h j e d n a k n ie w ie lu , a p r z e c iw n o ś c i b y ł y z b y t s iln e , b y m o g li o n i r o z p ę d z ić m g ły u n o s z ą c e s ię n a d z ie m ią .

B łą d te k s tu a liz m u n ie j e s t b łę d e m d o k tr y n a ln y m . J e s t o n o w ie le b a r d z ie j .p o d s tę p n y n iż b ł ą d d o k t r y n a l n y , a z a r a z e m t r u d n ie j s z y d o w y ­ k r y c ia , le c z j e g o s k u tk i s ą r ó w n i e ś m ie r te ln e . B łę d n e b y ł y n ie p r z e k o ­ n a n ia te o lo g ic z n e , le c z z a ło ż e n ia .

Z a k ła d a ł o n n a p r z y k ła d , że j e ś li m a m y n a z w ę j a k i e j ś , rz e c z y , to - m a m y te ż t ę s a m ą rz e c z . J e ż e li c o ś j e s h w B ib lii, to j e s t i w n a s . J e ż e li m a m y d o k tr y n ę , t o z n a c z y , ż e m a m y r ó w n ie ż i p r z e ż y c ie (d o ś w ia d c z e ­ n ie ). J e ż e li c o ś b y ło p r a w d z iw e u P a w ła , to j e s t to t a k ż e k o n ie c z n ie p r a w d z iw e w n a s , p o n ie w a ż a k c e p tu j e m y l i s t y P a w ła j a k o n a tc h n io n e p r z e z B o g a. N a p r z y k ła d B ib lia m ó w i n a m , j a k m o ż e m y z o s ta ć z b a w ie n i, n a to m i a s t te k s tu a l iz m p o s u w a s ię d a le j i w m a w ia n a m , ż e je s te ś m y ju ż z b a w ie n i, a d o te g o s t w ie r d z e n ia n ie j e s t o n u p r a w n io n y . (P e w n o ś ć z b a ­ w ie n ia d a je t y lk o B ó g p r z e z D u c h a Ś w ię te g o k i e r u j ą c d o n a s o k r e ś lo n y te k s t B ib lii — p r z y p . re d .). W p r z e c iw n y m r a z ie p e w n o ś ć in d y w id u a ln e g o z b a w ie n ia j e s t n ic z y m in n y m , j a k t y l k o lo g ic z n ą k o n k l u z j ą w y p r o w a ­ d z o n ą z d o k t r y n a l n y c h p r z e s ła n e k , a w y n i k a ją c e z te g o p r z e ż y c ie , m a c a łk o w ic ie c h a r a k t e r u m y s ło w y .

41

B U N T P R Z E C IW T Y R A N II U M Y SŁU

P o te m n a d s z e d ł b u n t. U m y s ł lu d z k i m o ż e z n o s ić te k s tu a liz m ty lk o d o p ó ty , d o p ó k i n ie z a p r a g n ie o d n a le ź ć d ro g i w y jś c ia . T a k w ię c , s p o k o j ­ n ie i n ie m a l b e z ś w ia d o m o ś c i r o d z ą c e g o się b u n tu , m a s y p o d d a n e f u n ­ d a m e n ta liz m o w i z a c z ę ły p r o te s to w a ć , n ie p r z e c iw n a u c z a n iu B ib lii, le c z p r z e c iw t y r a n i i u m y s ło w e j u c z o n y c h w P iśm ie . Z d e te r m in a c ją to n ą c y c h w a lc z y li o d o s tę p do p o w ie tr z a , n a ś le p o to r o w a li d r o g ę d o Y /ięk szej s w o b o d y m y ś li i u c z u c io w e j s a ty s f a k c ji, k t ó r e j d o m a g a ła się ic h n a tu r a , a k t ó r e j o d m a w ia li im ic h n a u c z y c ie le .

W r e z u lta c ie , w c ią g u o s ta tn ie g o ć w ie r ć w ie c z a n a s t ą p i ł r e li g i jn y u p a d e k , n ie d a ją c y się p o r ó w n a ć z n ic z y m p r a w ie , o d c z a s u , g d y I z r a e l c z c ił z ło te g o c ie lc a . O n a s , c h r z e ś c ija n a c h b ib lijn y c h , m o ż n a s łu s z n ie p o w ie d z ie ć , ż e „ z a s ie d liś m y , a b y je ś ć i p ić , i p o w s ta liś m y , a b y s ię b a ­ w ić " . L in ia d z ie lą c a K o ś c ió ł o d ś w ia ta p r a w ie ż e s ię z a ta r ła .

Z w y ją tk ie m k ilk u , b a r d z ie j r a ż ą c y c h g rz e c h ó w , g r z e c h y z a p s u te g o ś w ia ta s ą o b e c n ie a k c e p to w a n e i s k w a p liw ie p o w ta r z a n e p r z e z s z o k u ją c y w p r o s t p r o c e n t rz e k o m o „ n a r o d z o n y c h n a n o w o " c h r z e ś c ija n . M ło d z i c h r z e ś c ija n ie w z o r u ją się n a n a jg o r s z e g o r o d z a j u lu d z ia c h ze ś w ia ta i s t a r a j ą s ię d o n ic h m a k s y m a ln ie u p o d o b n ić . P r z y w ó d c y r e lig ijn i p r z y ­ s w o ili s o b ie m e to d y s p e c ó w od r e k la m y : p r z e c h w a łk i, w a b ie n ie i b e z ­ w s ty d n e p r z e s a d z a n ie s t a ły s ię te r a z n o r m a ln y m i m e to d a m i p r a c y k o ­ ś c ie ln e j. W y tw o r z y ł s ię k lim a t m o r a ln y p o c h o d z ą c y n ie z N o w e g o T e ­ s ta m e n tu , le c z r a c z e j z B r o d w a y ’u lu b H o lly w o o d 'u .

E w a n g e lic z n i c h r z e ś c ija n ie p r z e s ta li b y ć p rz y k ła d e m , sa m i z a c z ę li się w z o ro w a ć , a ic h w z o r e m j e s t ś w ia t Ś w ię ta w ia r a n a s z y c h o jc ó w s ta ła s ię , w w ie lu p r z y p a d k a c h , f o rm ą w id o w is k a . Z a tr w a ż a ją c y m j e s t f a k t, że w s z y s tk o to p r z e s ią k n ę ło z g ó r y d o m a s w ie r z ą c y c h .

T a n u t a p r o te s tu , k t ó r a r o z p o c z ę ła się w r a z z N o w y m T e s ta m e n te m , i k t ó r a z a w s z e b y ła g ło ś n ie js z a , g d y K o ś c ió ł s ta w a ł s ię s iln ie js z y , z o ­ s t a ła s k u te c z n ie w y c is z o n a . R a d y k a ln e e le m e n ty ś w ia d e c tw a i ż y c ia , k t ó ­ r e n ie g d y ś s p o w o d o w a ły n ie n a w iś ć ś w ia ta d o c h r z e ś c ija n , z n ik n ę ły z d z i­

s ie js z e g o e w a n g e lic z n e g o c h r z e ś c ija ń s tw a . C h r z e ś c ija n ie b y li k ie d y ś r e ­ w o lu c jo n is ta m i — m o r a ln y m i, n ie p o lity c z n y m i — le c z m y z a tr a c iliś m y te n r e w o l u c y j n y c h a r a k te r . N ie j e s t ju ż n ie b e z p ie c z n ie b y ć c h r z e ś c ij a n i ­ n e m i n ic to n ie k o s z tu je . Ł a s k a s t a ła się n ie t y le w o ln a , co ta n ia . J e s t e ś m y d z iś b a r d z ie j z a ję c i d o w o d z e n ie m ś w ia tu , że m o ż n a d o ś w ia d ­ c z a ć w s z y s tk ic h k o r z y ś c i E w a n g e lii b e z z m ie n ia n ia s w e g o z w y c z a jo w e g o t r y b u ż y c ia . O f e r u je m y „ w s z y s tk o to , i N ie b o n a d o d a te k ” .

T a k i o b ra z w s p ó łc z e s n e g o c h r z e ś c ija ń s tw a , c h o ć n ie z a w s z e s łu s z n y , j e s t je d n a k p r a w d z iw y d la p r z y tła c z a ją c e j w ię k s z o ś c i d z is ie js z y c h c h r z e ­ ś c i ja n ., Z t e j p r z y c z y n y b e z c e lo w e s ą w y s iłk i d u ż y c h g r u p w ie r z ą c y c h s p ę d z a ją c y c h d łu g ie g o d z in y n a b ła g a n iu B o g a o z e s ła n ie o ż y w ie n ia .

42

/