Kolejowe Przysposobienie Wojskowe, 1938, nr 4 (119)

Warszaw a Nakład lO5 .OOO egz.

20 m arca 1938

KOLEJOWE

P R Z Y S P O S O B IE N IE W O JS K O W E DW UTYGODNIK Nr 4 (119)

Kolejowe Przysposobienie Wojskowe w dniach 18 i 19 m arca 1938 r.

18.III

Prezydium Zarządu Głównego Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w osobach preze­

sa posła Władysława Starzaka, wiceprezesów mjr. dypl. Jarosława Patoczki i inż. Bogumiła Hummla, sekretarza Józefa Tarkowskiego i skarbnika Kazimierza Nowaczka zameldowało się o godz. 11-tej w siedzibie Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, by złożyć Naczelnemu Wodzowi armii, do której formacyj rezerwowych KPW ma zaszczyt się zaliczać, wyrazy hołdu i oddania wraz z najserdeczniejszymi życzeniami imieninowymi,

W wielu Ogniskach KPW w tym samym dniu odbyły się zebrania świetlicowe, zwołane dla uczczenia imienin Wodza Naczelnego.

19.III

O godzinie 17-ej sprzed gmachu Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej wyruszyła kompania Okręgu Warszawskiego KPW ze sztandarem i orkiestrą. Na czele kompanii niesiono wieniec z napisem: ,,W hołdzie Wielkiemu Marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu — Kolejowe Przy­

sposobienie Wojskowe i Rodzina Kolejowa Za kompanią szli przedstawiciele Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej dyr. inż, Zienkiewicz, wicedyrektorzy inż. Widawski, mgr. Siekierski i inż.

Tyszko oraz prezes Zarządu Głównego KPW poseł Wł. Starzak i prezes Zarządu Głównego Ro­

dziny Kolejowej dyr. Ceceniowski, członkowie Zarządów Głównych i warszawskich Zarządów Okręgowych KPW i RK oraz pracownicy kolejowi z Ministerstwa Komunikacji, Dyrekcji W ar­

szawskiej i węzła warszawskiego z rodzinami, w liczbie kilku tysięcy osób.

Pochód przemaszerował przez miasto, udając się na dziedziniec Belwederu, miejsca pracy i zgonu Wielkiego Marszałka. Wśród głębokiej ciszy, gdy kompania KPW sprezentowała broń, wiceminister inż. J. Piasecki w otoczeniu przedstawicieli Dyrekcji Warszawskiej oraz prezesi KPW i RK poseł Wł. Starzak i dyr. Ceceniowski złożyli wieniec na stopniach pałacu Belweder- skiego przed popiersiem Marszałka Piłsudskiego. Po werblu żałobnym orkiestra KPW odegrała Hymn Narodowy i „Pierwszą Brygadę".

W całym kraju Ogniska KPW zwołały Kapewiaków dla wysłuchania przez radio o godz, 19.30 przemówienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej prof. I. Mościckiego ku czci Pierwszego Marszałka Polski.

Przed pomnikami Wodza Narodu i tablicami ku Jego czci, wmurowanymi w ściany wielu dworców kolejowych, delegacje KPW zwyczajem dorocznym złożyły wiązanki kwiecia.

Ochrona uczuć Narodu

Jednomyślnie, w formie manifestacyjnej, wy­

raźnie podkreślając wyjątkowy jej charakter, uchwalił Seljim ustawę o „ochronie imienia Józe­

fa Piłsudskiego, Pierwszego Marszałka Polski'4.

— „Zdawaćby się mogło — mówił w Sejmie sprawozdawca tej ustawy, — że zbędna jest w Polsce jakakolwiek ustawa o ochronie imienia Józefa Piłsudskiego44.

Szef rządki w związku z tym powiedział:

„Duch Narodów tak samo*, jak duch jednostek przebywa wyjątkowe, osobliwe momenty wzlo­

tów bohaterskich.

Napięcie i trwanie tych wzlotów ma wpływ decydujący na dalszy przebieg życia i historię danego narodu.

Józef Piłsudski stworzył okres bohaterski w życiu narodu polskiego, budząc nas ze stulet­

niego snu niewoli i .rzucając do walki o niepodle­

głość i przyszłość Polski. Życie Piłsudskiego — to walka o potężną Polskę.

W dniu śmierci swej — mocą idei i czynu ca­

łego życia zwyciężył ¡ideowych przeciwników i opanował serca Polaków. Po wieki żyć będzie w nas Jego Duch i przechodzić z pokolenia w po­

kolenie, póki godni będziemy imienia synów Polski.

Ale z pokolenia w pokolenie Polaków przekąs­

zać musimy nie tylko pamięć i kult, ale — wiel­

kość dzieła Józefa Piłsudskiego.

Wszystkie złe moce, godzące w wielkość tego dzieła — pokonamy.

Syk gadzin, które usiłują zatruć życie Polski po śmierci Wodza, stłumić należy siłą, siłą zor­

ganizowaną, siłą legalną44.

Tą legalną i zorganizowaną siłą jest — prawo.

Prawo postawić trzeba na straży tam, gdzie—- jak w Sejmie oświadczył minister spraw wojsko­

wych — „działa dywersja, wiodąca* do rozkładu, osłabienia44.

Jakże wychowamy pokolenia obrońców Pol­

ski, tej, którą nam wskrzesił Józef Piłsudski, je­

śli tego wychowania nie oprzemy na fundamen­

cie wysokiego- morale, nie przepoimy „zwarto­

ścią wewnętrzną, mocą ducha, entuzjazmem i wiarą44? Jeśli nie wszczepimy w ¡całe 'społe­

czeństwo' idei autorytetu Wodza Naczelnego?

Najmocniejszym symbolem ¡tej „mocy ducha i wiary44, tego ducha zwycięskiego, tego naj­

wyższego morale w życiu publicznym — jest Józef Piłsudski. Jak to min. gen. Kasprzycki

w Sejmie stwierdził: „wielkim dobytkiem, * rego ciągle dla dobra Polski czerpiemy, jest ^

ło i imię Zwycięskiego Wodza“. ^ Bez względu na to, czy z tego skarbu nąć chcą cośkolwiek ręce zie i wrogie, c li ko nieświadome, idące jednak na rękę ty^

wersantom.

Więc słusznie też stwierdził minister ^ wojskowych w Sejmie, że „każdy podkop“

rowany przeciw imieniu Józefa Pifeuds^

jest „uderzeniem w morale armii“, a rów^ ¡fc;

śnie naruszeniem „jednego z najcenniei5 .klejnotów skarbnicy Ducha Narodu“. ^

Życie i dzieło Józefa Piłsudskiego ot^ ^ jest przez naród polski pancerzem najwztii k szych uczuć i wdzięczności. Kto ten chce skalać — wylmierza cios w n ajś^ ¡J

uczucie społeczeństwa. \

Ustawa nowouchwailona ma przestrzec K: fc go, ma być w księgach naiszych praw zaW^ * ostrzeżeniem dla każdego, kto by świadon^ ?

¡nieświadomie pokusił się o dywersję W i) ucziuć miłości narodu, ośmielił się szarg ać J k tość, jaką dla wszystkich jest i będzie

Odnowiciela Pólski. • 2

Litwa nawiazała stosunki z Polska

W momencie, gdy nad Dunajem ważyły się V i gdy oczy całego świata zwrócone były

„fakt dokonany“ Anschlussu, na północnej lnicy Polski zaszedł incydent, który miał toażne następstwa. Litewska straż gra- zna sprowokowała zajście, którego ofiarą tl żołnierz K. O. P., ś. p. Stanisław Serafim.

Wrażenie tego tragicznego wydarzenia by- Vstrząsające, zarówno w Polsce, jak i na Li­

fe. Ale wstrząs ten uczuciowy przybrał inne tny u nas, a inne w Kownie. Polacy, dotknię­

to głębi ohydnym mordem, dokonanym na ftierzu polskim, zapałali oburzeniem i słusz- H gniewem; na Litwie kowieńskiej, winowaj- toi mordu natomiast, zadominowało uczucie tohu. Zrozumiano tam bowiem, że polityka lo k a cji i jątrzenia, stosowana od lat wzglę- ft Polski, posunęła się za daleko, przekracza- granice tego, co znieść może naród wielki, 'rojony w poczucie swych praw historycz­

ki, notorycznie gwałconych przez Kowno.

Istna panika opanowała sfery kierownicze Vy. Rozeszły się plotki o bliskim wkrocze- wojsk polskich. Podniecenie wzmagał jesz- ogólny stan zdenerwowania, spowodowa- Vieściami o „taktach dokonanych“ nad Duna-

< Władze litewskie konsygnować zaczęły

$ka na granicy, mimo ostrzeżeń dowództwa, Me należy drażnić Polski i że armia litewska

^ec rażącej niewspółmiemości sił nie będzie da i tak stawić oporu.

kczej przedstawiała się reakcja strony -pol- li. Znamionowała ją powaga, stanowczość knowanie. We wsi Marcinfcańee, na pogra-

!U polsko - litewskim, odbył się pogrzeb uro-

$ty ś. p. Serafima, w którym wzięły udział

^tysięczne tłumy okolicznej ludności. W jed-

* mów pogrzebowych stwierdzono z nacis- K że ś. p. Serafim, to ofiara zaślepienia Pędnej nienawiści, wszczepianej od lat przez ize litewskie swojej ludności. Równocześnie 'lal odbyły się spontaniczne manifestacje w ki kraju. Pierwsza wystąpiła z potępieniem lokacji Kowna młodzież akademicka i ro- '¡cy. Za nimi pośpieszyły z wyrażeniem to oburzenia organizacje społeczne. Na wie- 1 masowych wskazywano jednogłośnie na 'tozność zmiany nieznośnego stanu rzeczy kanicy polsko - litewskiej.

fe wieść o incydencie mlin. Beck przyśpie- powrót z Włoch, taby zbadać na miejscu Morzoną sytuację. Ale nie tylko w Polsce*

I za granicą rozległy się głosy, potępiające

%isko i politykę Litwy. Zwłaszcza w pań- l^h bałtydkich, które od dawna zwracały

Litwie uwagę, że jej zaciętość krzyżuje interesy i solidarność wszystkich tych krajów, prowoka­

cja Litwy kowieńskiej wywlarla przykre i od­

stręczające wrażenie. Rozumieją tam foowieim, że państwa bałtyckie, do których należą wszak Polska i Litwa, są wspólnie zagrożone przez ekspansję innych mocarstw, co nakłada na nie obowiązek historyczny zblokowania się i plano­

wego odporu. Tymczasem Litwa kowieńska czyniła wyłom w tym murze, (sprzeciwiając -się wszelkiemu mawiązaniu stosunków z Polską ; ostatnio n. p. Litwa poróżniona z Niemcami o Kłajpedę, stała się wiernymi wasalem Sowie­

tów, a przez to rozsadńikiem niepokoju w tej części Europy.

Martwa granica między Polską a Litwą wy­

tworzyła stosunki wręcz anormalne. Cierpiała na tym najwięcej sama Litwa, której rozwój gos­

podarczy zależy ściśle od! współpracy z Polską, bo Wileńszczyzna jest naturalnym zapleczem Kłajpedy. Warunki komunikacyjne, handlowe, celne !itp., by ły tutaj również inie do zniesienia;

z Wilna do Kowna i ina odwrót trzeba było je ­ chać okrężną drogą przez. Rygę, co było naj­

wymowniejszym symbolem absurdu historycz­

nego, jaki się wytworzył na osi Kowno — Wilno.

Obłędna polityka rządu kowieńskiego do­

prowadziła stopniowo do zupełnego wykoszla- wienia życia wewnętrznego tego kraju i zapę­

dziła go w ślepą ulicę w dziedzinie stosunków międzynarodowych. Dziś Litwa jest całkiem izo­

lowana na arenie 'politycznej —. jeśli pominiemy ryzykowne uzależnienie się od Moskwy — a wewnątrz przeżywa długotrwały kryzys, sztucznie Majstrowany bezduszną dyktaturą.

Okres dwudziestoletni suwerenności pań­

stwowej Litwy kowieńskiej wykazał jasno, że nie ma ona warunków do życia bez ścisłych związków z Póliską. Cały jej byt oparty jest nie na jakichś czynnikach pozytywnych, lecz na ne­

g a cji Poza nienawiścią do Polski, Litwa teraź­

niejsza nie reprezentuje nic, żadnych celów dal­

szych, żadnej tradycji kulturalnej, żadnych mo­

żliwości -twórczych.

I nie ma w tym nic dziwnego. Okres nieza­

leżności Litwy pogańskiej sprzed! unii z Pol­

ską, to pierwociny jej bytu, jej kultury ducho­

wej i struktury gospodarczo - ustrojowej. Do­

piero w łączności z Polską odnalazła ona sie-v bie, ocalała z paszczy niesytej krzyżackiego Za­

konu i zaczęła budować zręby wyższej cywili­

zacji. W pojęciu idealnym Litwy mieści się dziś Jagiełło i Witold, Sapiehowie i Radziwiłłowie, Mickiewicz i Piłsudski, ale czyż (da się oderwać któreś z tych nazwisk czy rodów od Polski, od

jej dziejów, od jej posłannictwa? Litwa zrosła się duchowo z Polską tak nierozerwalnie, że tylko bezmyślny gwałt mógł rozciąć to żywe ciało tradycji. Wszakże nie dawno jeszcze, w czasie powstań polskich, Litwą krwawiła wraz z na­

mi i cierpiała bohatersko ucisk nieludzkich Mu- rawiewów - Wieszatieli. Czy można przekre­

ślić takie karty historii? Czy można podrzeć w strzępy taką niewiarygodnie piękną legendę?

Nic dziwnego, że Polska nie mogła dłużej cierpieć dotychczasowej polityki litewskiej. Że przyszedł moment postawienia przed Litwą ka­

tegorycznego: albo — albo. Została rzucona na szalę wola zbiorowa narodu i siła oręża Rze­

czypospolitej. Podczas olbrzymich manifestacyj, jakie odbyły się w Warszawie, Wilnie i innych miastach, tłumy uniesione entuzjazmem, doma­

gały się wprost marszu na Kowno i zajęcia z bronią w ręku Litwy kowieńskiej, jako jedy­

nie godnej odpowiedzi na zaszłe wypadki.

Na pograniczu litewskim skoncentrowana zo­

stała kilkudziesięciotysięczna armia z licznym lotnictwem i bronią pancerną. Jednocześnie flota polska ruszyła w stronę Kłajpedy. Rząd polski wystosował do rządu litewskiego energiczne ul­

timatum 48-godzinne, w którym zażądał natych­

miastowego nawiązania stosunków dyploma­

tycznych między obu krajami. Litwa1 opuszczo­

na przez wszystkie mocarstwa, uznając słusz­

ność postulatów polskich, musiała ulec. W dsn.

19 marca rząd kowieński przyjął warunki pol­

skie. W najbliższym czasie (do 31 marca b. r.) ustanowione zostaną poselstwo litewskie w W ar­

szawie i polskie w Kownie.

Należy się cieszyć z pokojowego rozwiązania konfliktu. Wojna polsko - litewska, choć łatwa -dla nas i z góry zwycięska, byłaby przecież przelewem krwi bratniej. 20 lat rozdarcia nie przekreśliło węzłów wiekowych, jakie nas ra­

zem spoiły. Do dziś dnia cała starsza generacja na Litwie mówi lepiej po polsku, niż językiem Kiejstuta i Gedymina. Krew przelana ległaby na poprzek przyszłemu1 współżyciu obu naro­

dów, współżyciu, które w obecnych warunkach', po nawiązaniu stosunków sąsiedzkich, 'będzie można wspólnym wysiłkiem zorganizować.

Czy normalizacja stosunków dyplomatycz­

nych załatwia ostatecznie zaogniony problem li­

tewski? Oczywiście nie. Należy mieć nadzieję, że za normalizacją pójdą jednak dalsze fakty, kltóre nawrócą politykę Litwy na tradycyjny szlak historyczny, na którym oba narody pol­

ski i litewski przekonały się dowodnie, że ich rozkwit i moc zależy nieodłącznie od ich ¡bra­

terskiego współżycia.

*kpo ostatnich wydarzeń na arenie poli- 1H jest oszałamiające: jeszcze w pierwszych s k marca Austria była państwem nliepoidleg- feisiaj jest już częścią Rzeszy Niemieckiej.

^ • 13 marca-miał się odbyć w Austrii płebis- . Mowy, zorganizowany przez kanclerza J ^hmifgga, celem pokrzyżowania planów i^ftokich i pokazania całemu światu, że Au-

t

wo jska niemieckie /przekroczyły granicę [toką, przekreślając te rachuby i łamią/c za W ¡¡i zamachem postanowienia terytorialne 4 tu pokojowego. Nikt w Europie nie śmiał ri< godzić niemieckiej polityce „faktów doiko- 't *1“, nikt nie zdobył się na energiczne w y- J l % . Blady, papierowy protest Anlglii 5 * ^ii został przez Hitlera bez namysłu od- p%.

H Fiihrera do Austrii był istnym pochos

Zmienia się karta Europy...

Austria wcielona do Rzeszy niemieckiej

dem triumfalnym. Witało go bicie dzwonów, flagi ze swastyką i entuzjastyczne okrzyki tłu­

mów. Było to dla Hitlera argumentem wobec Europy, że zmiana regime‘u w Austrii jest prze­

sunięciem sił czysto wewnętrznym, w łonie na­

rodu niemieckiego, który ma prawo kierować swym losem, tak jak mu się podoba.

Organizacja tego piorunująco przeprowadzo­

nego Anschlussu była prawdziwie precyzyjna.

Kanclerz Seyss-Inąuart, przedstawiciel hitle­

rowców w rządzie wiedeńskim, wykorzystał zamieszki wewnętrzne w Austrii jako pretekst do wezwania pomocy Niemiec. Zrazu też woj­

ska niemieckie wkraczały do Austrii ¡pod przy­

krywką sąsiedzkiej wizyty. Ale entuzjastyczne przyjęcie i brak reakcji ze strony Europy, po­

zwoliły na zrzucenie maski. Austria została oku­

powana bez jednego wystrzału, wojsko austria­

ckie zbratało się z niemieckim na wyraźny

rozkaz swego wodza, gen. Schilhawskytogo, Schuschnigg usunął się, prezydent Miklas zło­

żył swą godność, a Hitler wjechał uroczyście do Wiednia już jako wódz całego narodu niemiec­

kiego, od Dunaju i Tyrolu po morze Bałtyckie.

„Jeden wódz, jedna Rzesza, jeden naród“ — wołały tysiączne tłumy.

Moment uderzenia wybrany był znakomicie:

WTłochy zdane na oś Rzym — Berlin i zaanga­

żowane w Hiszpanii, Francja sparaliżowana przesileniem rządowym, Sowiety zajęte głoś­

nym procesem moskiewskim, ¡odsłaniającym roz­

kład moralny komunizmu, Anglia jak zaw­

sze niezdecydowana i zdezorientowana roko­

waniami, nawiązanymi z Londynem przez Rib- bentroppa, ministra spraw zagranicznych R ze­

szy. W tej sytuacji Niemcy mogły mieć pew­

ność w 99%-tach, że nikt palcem nie ruszy w obronie Austrii. Tak oto przestała istnieć, już

ostatecznie, monarchia habsburska, potężne nie­

gdyś imperium, jedno z najstarszych i najświet­

niejszych w Europie. Tym razem nie znalazł się żaden Sobieski, który by ją ocalił.

W lakonicznie zredagowanej depeszy podzię­

kował Hitler Mussoliniemu za milczącą zgodę na wcielenie Austrii do Rzeszy. Istotnie, jedyne Włochy mogły nie dopuścić do usadowienia się Niemiec na ich granicy. I właśnie one, związane z Austrią i Węgrami przez protokuły rzymskie, uznały za konieczne zdać Austrię na łaskę Nie­

miec i ustąpić im miejsca w Europie Środko­

wej. Jest to z jednej strony skutek izolacji Włoch, spowodowany przez błędną politykę Anglii i Francji w stosunku do nich, a z drugiej strony następstwo odwrócenia się Mussolinie- go od Europy w kierunku ekspansji kolonialnej i rywalizacji na tym terenie z Wielką Brytanią.

Skutki bezpośrednie Anschlussu będą fatalne przede wszystkim dla Żydów, których gromad­

na ucieczka z Austrii już się rozpoczęła, a na­

stępnie dla katolicyzmu, którego ważną podpo­

rą polityczną był rząd zachowawczy katolickiej Austrii. Skutki pośrednie odczują wszyscy są- siedzi Niemiec; nowe Austro-Niemcy graniczyć będą teraz aż z 13-tu państwami.

Wraz z Austrią przybyło Trzeciej Rzeszy 634 miliona 'ludności, oraz duży, rozbudowa­

ny przemysł austriacki, oparty o szeroką bazę surowcową, specjalnie w dziedzinie produkcji żelaza i stali. Będzie to miało wielkie znaczę-

P r z y s z ł o ś ć i w s z y s t k i e

nie dla dalszego dozbrojenia Niemiec. Obecnie liczą Niemcy już 75 milionów ludności; sto­

ją «pod tym względem na drugim miejscu w Europie po Rosji (160 milionów), a przed An­

glią (47 mil.), Włochami (45 mil.), Francją (40 mil.), Polską (34 mil.) Ponieważ Rosja jest pań­

stwem na pół azjatyckim, więc Niemcy są, si­

łą rzeczy, największym i najpotężniejszym dziś mocarstwem na kontynencie i mogą sięgać śmiało po hegemonię w Europie.

Niemcy przekonali się, że w obecnej koniunk­

turze światowej nikt nie odważy się przeciwsta­

wić ich dynamice rozwojowej. Nic dziwnego, że w Czechosłowacji panuje dziś nastrój paniczny.

Kraj ten 15-milionowy, wbity klinem w żywe ciało Niemiec i będący forpocztą Sowietów w sercu Europy, otoczony jest dziś przez Niemcy z trzech stron. A w granicach Czech mieszka 3 i pół miliona Niemców i półtora miliona innych mniejszości, nie licząc 2% miliona Słowaków, których stosunki z Czechami są mocno naprę­

żone.

Najdonioślejszym skutkiem Anschlussu jest usadowienie się Niemiec w basenie naddunaj- skim. Już dziś powiada marsz. Goering, że Niemcy zdobyły nieograniczone kierownictwo nad całą Europą Środkową. Wskutek tego i W ę­

gry mogą być wciągnięte do niemieckiego ryd­

wanu, zwłaszcza, gdy otrzymają za to nadzieję na zwrot Słowaczyzny. Stosunki rumuńsko- niemieckie mogą rozwinąć się po tej samej linii.

p o t ę g a P o l s k i w

h P o l a k ó w d

W ten sposób mogą Niemcy zbudować poi f Europę Środkową .pomost na Ukrainę, ii oderwanie od Rosji i związanie z Berlinem (

nują od dawna. i

Bez wątpienia Anschluss jest ciosem Francji i dla Wioch, gdyż oba te państwa u

raiy się o system sojuszów w Europie SrH wej, gruntując na nim głównie swoje znad fi

mocarstwowe. 8

Dla Polski to ogromne wzmożenie Plr niemieckiej ¡nie jest objawem (pomyślnym. Pic wszystkim zmienia się na naszą ¡niekorzyść &

porcja sil, na skutek zwiększenia tery# * i liczby ludności Rzeszy; po wtóre osł^

może znaczenie naszej przyjaźni polity J z Węgrami i sojuszu z Rumunią, gdy ipaf te dostaną się w orbitę wpływów niemiec [\

po trzecie zamknięte zostaną w dużej m ieri)l sze możliwości ekspansji mocarstwowej ^ J runku południowym, w obszarze naddunai \ Jedynym zrównoważeniem tych minusów11 fakt, że rozpęd Niemiec rozproszy się ter dwu kierunkach: na wschód i na południe, a żąc część ich sił nad Dunajem i na granicy h

skiej, b

Polska winna dziś szukać dróg, na ktUi mogłaby wyrównać dysproporcję sil, nagli k tworzoną. Zależy zaś to od naszej polityko granicznej, od konsolidacji społeczeństwa ^ wzmożonego wysiłku militanKHgospodafP;

całego narodu. «r

z j e d n o c z e n i u o b r e j w o l i

Proces moskiewski

Świat miał znów widowisko.

W Moskwie toczył się trzeci pro­

ces „wrogów narodu sowieckiego“ ; tak nazwano tych, którzy zasiadali ostatnio na ławie oskarżonych przed oczami prokuratora Wyszyń­

skiego i [przewodniczącego -najwyż­

szego sowieckiego kolegium sę­

dziowskiego tow. Ulricha i na pod­

stawie wyroku zostali rozstrzelani, jak poprzednio Tuchaczewskij, Zi- mowiew, Kamieniew i długi szereg innych.

Najwybitniejsi przywódcy partii komunistycznej, dygnitarze Związ­

ku Sowieckiego, członkowie rzą­

du, ambasadorowie, przyjaciele Lenina, twórcy ideologii sowieckiej

— byli szpiegami, agentami wy­

w iadu państw obcych, nasłanymi przez zagranicę mordercami, sabo- iażystami i złodziejami. Jagoda, szef krwawej „czerezwyczajki“, potem G.P.U. (Główny Urząd Poli­

tyczny), potem Narkomwnudieła

— rozstrzeliw ał i torturow ał na rozkaz zagranicznych sztab ów ge­

neralnych. Ryków, wieloletni pre­

m ier Związku Sow ieckiego, p rz y ­ g otow yw ał zam ach stanu i obale­

nie rządu... na którego czele sarn

stał. Bucharin, naczelny ideolog komunizmu, brał pieniądze od fa­

szystów za mordowanie człon­

ków biura politycznego partii ko­

munistycznej, tego biura, którego wszyscy członkowie również mieli pozostawać na usługach wywia­

dów obcych, a więc raczej byli czymś w rodzaju „kolegów po fa­

chu“ Bucharina. Czernow i Zufba- rew, komisarze, ministrowie so­

wieccy przez lat sześć i dziesięć byli prowokatorami na usługach carskiej jeszcze „ochrany“ już od 1908-go, względnie 191 I-go, a na­

stępnie „odziedziczył“ ich wywiad wojskowy angielski czy niemiecki...

Jest to wszystko jedno, czy twierdzenia sowieckich aktów o- skarżenia są prawdziwe, czy nie.

Jest to wszystko jedno, czy ludzie, którzy dzierżyli jeszcze pełnię wła­

dzy, kiedy skazywano * Kamienie- wa, byli czy nie byli jego wspólni­

kami w przestępstwie i potępiali go, używając w tym celu zwrotów

„zezwierzęcona szajka gadów, morderców, szpiegów, zdrajców“, jalk o nich samych pisze prasa so­

wiecka po roiku. Znaleźli się sami po- kilku miesiącach na liście „krwa­

wych łotrów, porywających się na świętego wodza rewolucji świato­

wej Józefa Wissarionowicza Stali­

na“ — wszystkie cytaty tłumaczo­

ne dosłownie z „Izwiestii“ i „Praw­

dy“. A d co rządzą i piszą dzisiaj?

Kto z nich jutro okaże się agentem

„faszystowskich podżegaczy do wojny“? Przecież prasa sowiecka sławiła Jagodę za wykrycie spisku Zinowiewa, a dziś sławi Jeżowa za wykrycie knowań Jagody.

Ale to wszystko jedno«. Ktoś mu­

siał być odpowiedzialny za ruinę gospodarki sowieckiej, za głód, za katastrofy nieustające. Ktoś musiał odpowiadać publicznie za to, że przejawiają się w Sowietach coraz potężniej wielkie narodowe ruchy odśrodkowe ujarzmionych przez dyktaturę narodów, które ani rusz uwierzyć nie chcą w najnowsze od­

krycie demograficzne, polegające na wynalezieniu nazwy „naród so­

wiecki“. Dezorganizacja gospodar­

ki sowieckiej jest faktem, tak sa­

mo, jak ialktem jest przebudzenie się narodów, tworzących Związek Sowiecki i jak prawdziwe są ich tendencje do pozbycia się gniotące­

go jarzma. Terror władzy nie mo­

ze oziatac oez pozywiKi, a p<;

ki tej i usprawiedliwienia i -zai*

uprawnienia do dalszej akcji rystycznej dostarczyć musza cesy publiczne i rozpętana m tle propaganda. Zadaniem te pagansdy jest dostarczenie o<

kom Q.P.U., rozsianym .po <

olbrzymim terytorium Związki wiedkiego materiałów i arg' tów do występowania prze lokalnym „sabotażystom i com“. Po każdym procesie- skiewskim następuje seria w^

lub mniejsza procesów na pf ^ cji, następują aresztowania i ki śmierci, lub rozstrzeliwani >1; wyroków na całym obszarzlł]

wieakiej ojczyzny“ od K ry m biegun północny i od Oceanife kojnego do Dźwiny. Wielkie | sy moskiewskie poddają młi Parafrazy jej gra się na prota i cel jest osiągnięty: — sterr^o wane, pod biczem straszr strachu śmierci żyjące spoiw stwo różnonarodowe, ujar^jN przez krwawą dyktaturę, w f je biernie nakazy w ładzy, pór muje trw anie nieprzytomnego

perymentu. k

i

Dla usprawnienia prac Ognisk kapewiackich

Kursy dla Prezesów Ognisk KPW

tym przypadku prezes zarządu Ogniska, nie jest skazany wyłącz­

nie na swe własne siły | posiadane wiadomości; opiera się on w swej pracy ,na członkach zarządu, .kie­

rujących poszczególnymi referata­

mi. Jakkolwiek łatwiej jest nie­

wątpliwie znaleźć w zespole ludzi, wchodzących w skład zarządu, fa­

chowców do poszczególnych dzia­

łów pracy lulb przynajmniej łudzi, którzy ze względu na swe zamiło­

wania i zainteresowania łatwiej o- panują w krótkim czasie jeden z re­

feratów—to jednak takie całkowite oparcie się na wiadomościach czy talentach poszczególnych referen­

tów nie jest wskazane, jeśli chodzi 0 harmonijną współpracę wszyst­

kich referatów a więc osiągnięcie pełnych wyników w pracy Ogni­

ska.

Prezes Ogniska musi być orga­

nem koordynującym prace, musi być tym człowiekiem, który ma stale przed oczyma zasadnicze ce­

le i zadania swego Ogniska i który pod tym kątem widzenia reguluje kierunek i nasilenie prac poszcze­

gólnych referatów, nie dopuszcza­

jąc do nieuzasadnionej supremacji jednych nad drugimi.

Obserwując życie i pracę Ognisk widzimy, że w większości przy­

padków tak nie jest. Nawet w Ogni­

skach przejawiających dużą ak­

tywność można najczęściej zau­

ważyć, że kultywowany jest w nich specjalnie jeden z działów pracy, podczas gdy inne są mniej lub więcej zaniedbane.

Jakiż jest tego powód? Właśnie ten, że prezes Ogniska nie ogarnia całokształtu zadań i poprzestając na honorowym patronowaniu pra­

com, oddaje całą inicjaty wę w ręce referentów; wtedy oczywiście re­

ferent energiczniejszy, bardziej rzutki, zagarnia dla swego refera­

tu najwięcej sił i środków Ogniska 1 prace w tym dziale zaczynają rozwijać się kosztem innych dzia­

łów, które zamierają. Zdarza się

również, że prezes Ogniska sam jest „specem“ w jednym z działów, tym działem specjalnie się Intere­

suje i jemu dopomaga — co oczy­

wiście daje te same ujemne rezul­

taty w innych działach pracy.

Jeżeli natomiast prezes Ogniska jest dobrze zorientowany we wszystkich zasadniczych zada­

niach KPW, jeśli w pełni rozumie, że fragmenty prac wykonywanych w poszczególnych referatach to są środki, których suma dopiero pro­

wadzi do wytyczonego celu, wtedy postępuje odwrotnie, pozostawiając więcej swobody i inicjatywy re­

ferentom rzutkim i dobrze zorien­

towanym w zadaniach swego re­

feratu—sam zaś zaopiekuje się usil­

nie ¡referatami słabo pracującymi, dążąc zawsze do utrzymania ko­

niecznej równowagi i harmonii.

Sprawa dokładnego zorientowa­

nia prezesów Ognisk w zasadni­

czych zadaniach Organizacji oraz w kierunkach i możliwych meto­

dach prac poszczególnych refera­

tów jest więc jak widzimy nader doniosła i ma dla życia Organiza­

cji podstawowe znaczenie.

Z tych to względów Zarząd Główny KPW postanowił w br.

uruchomić krótkie bodaj kursy, na których mowoobrani prezesi Ognisk z początkiem swej dwuletniej ka­

dencji będą mogli zaznajomić się z zadaniami, przed którymi stanęh, będą mieli okazję przedyskutowa­

nia kierunków i metod pracy oraz otrzymają potrzebne rady i wska­

zówki.

Zarząd Główny zapewniając u- czestmikom ze swej strony tygod­

niowy pobyt w Zakopanem w domu KPW „Koliba“ wraz z pełnym u- trzymaniem — liczy na pełne zro­

zumienie znaczenia tej akcji ze strony prezesów Ognisk, którzy niewątpliwie bez wyjątków ofiaru­

ją ma ten cel tydzień swego urlopu wy po czynko we go.

Rozumiejąc, że w tych warun­

kach pobyt na obozie musi by jednocześnie wypoczynkiem, Za rząd Główny ustalił minitnahu program zajęć obowiązkowyci (4 — 5 godzin wykładów dziennie) przeznaczając codziennie całe po południe oraz jeden cały dzień ir spacery, wycieczki lub odpoczy nek uczestników. W programi kursu przewidziano jedną wyciecz kę połączoną z wyiazdem linów kolejką na Kasprowy Wierch, cc

umożliwi kolegom z nizin zapozna nie się z majestatycznym pięknen Tatr i dostarczy niezapomnianyc!

wrażeń. Będzie to szczególna oka zja dla tych, którym siły i zdro wie nie pozwalają na uprawianie turystyki wysokogórskiej.

Kursy dla prezesów Ognisk przy­

niosą niewątpliwie jeszcze jedną korzyść. Bezpośredni wzajemny kontakt prezesów pochodzących ze wszystkich Okręgów, reprezen­

tujących Ogniska małe i duże, le­

piej i gorzej zagospodarowane, po­

zwoli na szeroką wymianę myśli.

Będzie tu okazja do omówienia sposobów zwalczania trudności, ja­

kie w swej pracy napotykają nie­

mal wszystkie Ogniska. Wszak wiele Ognisk potrafiło trudności te skutecznie przełamać; prezesi ma­

jący już doświadczenie kilkuletnie zechcą się podzielić swymi uwaga­

mi z kolegami, którzy ostatnio po raz pierwszy objęli te stanowiska.

Inicjatywa, która dała już dobre owoce w jednym Ognisku, będzie więc mogła być przeszczepiona na inny grunt.

Jesteśmy pewni, że rezultaty kursów nie dadzą długo na siebie czekać. A ugruntowanie i rozrosi sił naszej Organizacji leży nam chyba wszystkim na sercu.

Zarząd Główny oczekuje więc na kursach wszystkich prezesów Ognisk — stosownie do wydanych zarządzeń.

Do zobaczenia — w Zakopanem.

Nowa ustawa o powszechnym obowiązku służby wojskowej

Sejm przyjął ustawę o powsze- foym obowiązku służby wojsko­

wi.

Powstanie, rolę i znaczenie woj- a ujmuje artykuł pierwszy tej u- st\vy. Trzeba, aby słowa, w ja-

sformułowana została zasad­

n a idea, przyświecająca nasze- Jn pogotowiu obronnemu, głębo­

ki wyryły się w mózgach i ser-

*wh wszystkich obywateli pań-

^a:

„Siły zbrojne stoją ma straży

»^pieczeństwa i praw zwierzch­

n y c h Rzeczypospolitej, są och- ,f|ą i ostoją jej niepodległości i

^¡Iności, oraz szkołą wychowania Skierskiego i obywatelskiego, h&krzeszone niezłomną wolą Na- liilu, Pierwszego Marszałka Pol- I Józefa Piłsudskiego oraz wy*

n^iem i ofiarą najlepszych synów oPzyzny, mają wcielać w życie r|o wskazania i cnoty rycerskie.

w zbrojne po wsze czasy pozo-

*ł|Wać będą pod szczególną op:e- dNarodu i Państwa**.

vya opoce tych zasadniczych tez Kfrty został najszczytniejszy o- :gfiązek służby — służby woj-

'Wej.

Powszechność tej służby zosta­

ła obecnie bardzo rozszerzona. Po­

jęcie „powszechnej służby wojsko­

wej“, zrodzone na początku 19-go stulecia w miejsce pojęcia służby zaciężnej lub werbunkowej, dopro­

wadziło w ciągu ubiegłego wieku do powstania dwu głównych ele­

mentów, z których składała się si­

ła zbrojna: armii stałej, koszaro­

wej, pochodzącej z poboru — i re­

zerw, złożonych z wysłużonych żołnierzy, oddających się w czasie pokoju różnym zawodom cywil­

nym. Doświadczenia jednak, po­

czynione zwłaszcza podczas woj­

ny światowej, dowiodły, że organi­

zacja siły zbrojnej, oparta tylko o te dwa elementy, nie ziszcza jesz­

cze postulatu, który określamy ja­

ko „naród pod bronią“. W orbitę bowiem działań, które ma wyko­

nać wojsko, wchodzi nie tylko ar­

mia koszarowa i nie tylko rezer­

wy — ale również i inne, tkwiące w społeczeństwie czynniki. Służba wojskowa — w nowoczesnym u- jęciu — wtedy jest naprawdę po­

wszechna. gdy obejmuje o wiele 'szerszy zasięg niż poprzednio, gdy

realizuje hasło: każdy obywatel żołnierzem, każdy żołnierz obywa­

telem.

To właśnie spełnia uchwalona o- becnie ustawa. Ona to dopiero sta­

wia faktycznie naród pod bronią.

Wprowadza bowiem — poza po­

borem do armii koszarowej i poza rezerwami, złożonymi z wyszkolo­

nych podczas służby wojskowej szeregów — służbę pomocniczą * zastępczą, oraz pociąga do służby pomocniczej kobiety.

W ten sposób tylko ludzie abso­

lutnie niezdolni do służby oraz przestępcy, niegodni tej służby — znajdą się poza ramami ustawo­

wego obowiązku obywatelskiego służenia w większym lub mniej­

szym zakresie idei obronności pań­

stwa.

Bardzo pożądaną inowację wpro­

wadza również nowa ustawa od­

nośnie terminu, w Jakim młodzież posiadająca wykształcenie średnie, a zapisująca się na wyższe uczel­

nie, ma być wojskowo wyszko­

lona. Wyszkolenie to odbywać się będzie bezpośrednio po maturze, nie tak jak dotychczas, gdy termin

ten mógł być ustalony przez pobo­

rowego dowolnie.

Zmiana przepisów co do tego ter­

minu zwiększy niewątpliwie kon­

tyngent oficerów rezerwy. A prze­

de wszystkim pociągnie doniosłe następstwa natury raczej moralnej i pedagogicznej: do wyższych uczel­

ni napływać będzie element nie tylko dojrzalszy, ale również i wy­

chowany w rygorze i karności, za­

hartowany fizycznie i etycznie, przepojony tą świadomością siły państwowej, jaka cechuje atmos­

ferę wojska. A ten duch rycerski, ta szkoła wychowania obywatel­

skiego, którą jest armia — promie­

niować będą z kolei poprzez nasze uczelnie, co niewątpliwie bardzo dodatnio odbić isię musi zarówno na toku ¡naliki, jak i przysposobieniu młodzieży do czekających ją zadań zawodowych i społecznych.

Uczyniliśmy ważny krok naprzód w realizacji hasła „narodu pod bronią“. Na straży naszego bezpie­

czeństwa, niepodległości i wolnoś­

ci stawiamy ogół obyw ateli. Każ­

demu z nich wyznaczamy miejsce właściwe, każdego sprzęgamy bez- pośrednioz ideą obronności Polski.

. Kierowanie jakąkblwiek komór-

|ką terenową, pracującą w ramach [większego organizmu mniej lub [więcej samodzielnie — czy to bę- idzie komórka administracji pań-

\ stwowej czy przedsiębiorstwa [państwowego lub prywatnego itp.

\r7 wymaga zawsze przygotowania [kierownika drogą odpowiednich ktudiów, egzaminów lub praktyki.

[2 zasadą tą spotykamy się zawsze V wszędzie, gdzie dla kierowania I Pracą konieczny jest pewien zasób

■Wiadomości specjalnych obok wro-

* lżonych zdolności kierowniczych i organizacyjnych.

Zastosowanie tej powszechnie u- I Gnanej zasady w organizacjach k Społecznych natrafia niestety na

^ duże trudności. Do kierowania pra­

cą komórek organizacyjnych po- fl Woływani są tu ludzie z wyboru, kia których samo spełnianie obo- 'iWiązków jest dopiero okresem c ^auki i praktyki. Biorąc pod uwa- Kę, że okres spełniania funkcji kie- P rOwniczych jest w tych organiza­

cjach ograniczony statutem i że ponowne wybory mogą przynieść to&mianę na stanowisku kierowni­

czym , widzimy że często nawet w iz ie o dobrych chęciach nie bę- im mogli podciągnąć pracy danej

^p-mórki, gdyż zanim zdążą zgłę- r^ić cel i wszystkie zadania oraz v/ Wybrać właściwe metody pracy—

ajhiżba ich na tej placówce dobieg­

nie końca.

Dotyczy to również nasze) Or­

ganizacji. Jeśli bowiem zastanowi­

my^ się nad zadaniami KPW reali- . Cwanymi przez poszczególne re- ctUraty, jeżeli do tych prac zasad­

niczych dodamy konieczność opa- yi Dwania przepisów normujących

^wnętrzne życie organizacyjne ańfaz gospodarkę pieniężną i ma- jriałową — dojdziemy do wnio­

s ą że.dla rzeczywistego kierowa­

ła pracami Ogniska potrzeb y

!$t spory zasób wiadomości.

Oczywiście przyznać trzeba, że Crownik komórki, jakim jest w