A N N A L E S
U N I V E R S I T A T 1 S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N ... P O L O N I A
VOL. L, 4 SECTIO C 1995
Instytut Biologii i Nauk o Ziemi UMCS Zakład Systematyki Roślin
Uniwersytet Warszawski
D o m in ik F I J A Ł K O W S K I , A n ie la M A T U S Z K IE W IC Z , A d a m P O L S K I
S z a ta ro ślin n a p ro je k to w a n eg o re z e rw a tu Staw y W ilczow skie Plant Cover of tlie Planned R.eservation Stawy Wilczowskie
WSTĘP
Obiekt położony jest, wśród lasów Kotliny Sandomierskiej i Parku Krajo
brazowego Lasy Janowskie, gmina Zaklików, województwo tarnoborzeskie.
Obejmuje on 25 stawów rybnych o łącznej powierzchni 125 ha (ryc. 1), same stawy zajmują 93 ha, użytkowanych w okresie międzywojennym. Na
zwa obiektu pochodzi od pobliskiego osiedla i gajówki Wilczów.
Po ostatniej wojnie tereny Stawów przejęły Lasy Państwowe, potem Pań
stwowe Gospodarstwo Rybne. Od r. 1969 zaniechały one prowadzenia go
spodarki rybnej. Na skutek tego nastąpiło trwałe obniżenie powierzchni lu
stra wodnego. Stąd w okresach letnich tylko na ok. 20% powierzchni sta
wów utrzymuje się płytka woda. Na pozostałych tafla wodna pojawia się okresowo, a latem poziom wód gruntowych opada stopniowo przeciętnie do 30 cm. Podłoże stawów jest piaszczyste. W suchszych partiach utworzyła się warstwa substancji organicznej w postaci kwaśnych torfów lub brunatnej bu- twiny. Wykształciły się tu sadzone sośniny lub zarośla brzozowe z udziałem wierzby uszatej, rzadziej wierzby szarej. Na terenach słabiej zakrzewionych wskutek dużego okresowego podtopienia ukształtowały się płytkie torfowi
ska przejściowe z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae i fragmentarycznie Oxycocco-Sphagnetea.
Stawy Wilczowskie stanowią prawdopodobnie jedyny w Polsce przy
kład, w jaki sposób siedlisko całkowicie przekształcone przez człowieka
72 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski
Ryc. 1. Rezerwat Stawy Wilczowskie — nazwy stawów Stawy Wilczowskie reservation — nanieś of ponds
może po wielu latach braku ingerencji przekształcić się w zespoły na
turalne, niezwykle rzadkie w Polsce, a nawet w Europie. Aby te zja
wiska dalej podtrzymać, obiekt należy objąć ochroną prawną jako re
zerwat przyrody lub użytek ekologiczny. Szczególnie duże walory flory- styczne ma największy staw (o powierzchni ok. 20 ha) Zielony Smug.
Nazwa ta wywodzi się z dominującego żółtozielonego koloru, pocho
dzącego od gromadnie rosnącej tu przygiełki brunatnej (Rhynchospora fusca).
Wartości przyrodnicze Stawów Wilczowskich są bardzo duże, zwłaszcza ze względu na bogatą i rzadką faunę, opracowaną przez ekologów warszaw
skich C i e ś l a k a i innych (1). Na podkreślenie zasługuje występowanie rzadkich gatunków motyli, ważek, mrówek, ptaków wodno-błotnych (bocia
nów, czapli, błotniaka stawowego, śmieszki), nadto żmii, padalca, zaskrońca,
rzekotki drzewnej, karczownika, badylarki, nornicy rudej, orzesznicy, kuny
i łosia.
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 73
Projektowany rezerwat położony jest między osiedlem Łysaków (od strony północnej) a Banią (od strony południowej), w odległości 2-3 km na wschód od osiedla Maliniec. Obiekt ten należy do Państwowego Gospo
darstwa Rybnego w Zaklikowie. Lasy natomiast są własnością OZLP Lublin.
Podłoże stawów jest piaszczyste, jednak po wielu latach rozwinęły się tu procesy torfotwórcze, które prowadzą do powstawania kwaśnych gleb bagiennych.
Średnie opady atmosferyczne w ciągu roku wynoszą 600 mm, a średnie roczne temperatury 7,5°C. Temperatury minimalne wynoszą ok. —35°C, a maksymalne ok. 36° C .
ZBIOROWISKA ROŚLINNE
Badania geobotaniczne Stawów Wilczowskich przeprowadzono w la
tach 1990-1993. W ich wyniku metodą Braun-Blanąueta 99 zdjęć fitoso- cjologicznych, które zakwalifikowano do 50 zespołów roślinnych i 9 zbio
rowisk nie określonej bliżej przynależności fitosocjologicznej (ryc. 2). Pod
stawą do wyróżnienia tych syntaksonów były prace M a t u s z k i e w i c z a (4) i F i j a ł k o w s k i e g o (2, 3). Wyróżnione zespoły zestawiono według klas:
a. Z e s p o ły z k la s y Lemnetea 1. Lemnełum gibbae (K o ch 1954) M iy aw et J. Tx. 1960 2. Spirodeletum polyrrhizae F i j a 1 ko ws k i 1991
3. Lemnetum minoris (O b e rd . 1957), M ille r et G o rs 1960
4. Lemno-Hydrocharitetum morsus-ranae (von L a n g e n d o n c k 1935) F ij a łk o w s k i 1991
b. Z e s p o ły z k i a, s y Potamogetonetea 5. Elodeetum canadensis (P ig n . 1953) P a s s . 1964
6. Ceratophyllctum submersi F i j a 1 k o ws k i 1991 7. Myriophylletum spicati Soó 1927
8. Nupharo-Nymphaeetum T o m a s z . 1977 9. Lemno-Utricularietum uulgaris Soó 1928
c. Z e s p o ły z k la s y Phragmitetea 10. Scirpetum lacustris ( A llo r g e 1922) C h o u a r d 1927 11. Sagittario-Sparganictum emerst R. Tx. 1953
12. Eleocharitctum palustris S en u i ko v 1919
13. Phragmitetum communis (G a m s 1927) S c h m a le l9 3 9
14. Typhctum angustifoliae (A 11 o rg e 1922) Soó 1927
15. Typhetum latifoliae S oó 1927
74 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski
R.yc. 2. Rozmieszczenie zdjęć fitosocjologicznych (1— 99) Stations of phytosociological records (1-99) 16. Sparganio-Glycerietum jluitantis Br.- BI. et S is s in Bo er 1942 17. Iretum pseudacori E g g le r 1933
18. Caricetum rostratae R.iibel 1912 19. Caricetum elatae K o c h 1926
20. Caricetum uesicariae Br.-B I. et D e n is 1926
d. Z e s p o ły z k 1 a s y Litorelletea 21. Junco-Hydrocotyletum mlgaris F i j a 1 ko ws k i 1991 22. Eleocharitetum acicularis (B a u m a n n 1911) K o c h 1926 23. Ranunculu-Juncetum bulbosi N o rd h . 1921 O b e rd . 1957
e. Z e s p o ły z k la s y Molinio-Arrhenatheretea 24. Filipendulo-Geramctum K o c h 1926
25. Molinietum medioeuropaeum K o c h 1926 26. Scirpetum sylyatici K n a p p 1946
27. Deschampsietum caespitosae G r y n i a 1961
28. Holcetum lanati I s s l e r 1936
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 75 29. Poo-Festucetum rubrae F i j a ł k o w s k i 1959
30. Lolio-Cynosuretum R. Tx. 1937
f. Z e s p o ły z k la s y Scheuchzerio-Caricetea fuscae 31. Rhynchosporetum fuscae R. Tx. 1937
32. Caricetum lasiocarpae K o c h 1926 33. Carici-Agrostieturn caninae R. T x. 1937
34. Sphagno-Hydrocotyletum uulgaris F i j a ł k o w s k i 1991 35. Sphagno-Caricetum rostratae ( S te f f e n 1931) Sm. 1947 36. Junco effusi-Sphagnetum recurm P a łc z . 1964
37. Sphagno-Calamagrostietum canescentis F ij a łk o w sk i 1991 38. Sphagno-Eriophoretum angustifolii F ij a łk o w s k i 1991
g. Z e s p o ły z k la s y Ozycocco-Sphaynetea 39. Eriophoro-Sphagnetum recurm H u e c k 1929
łi. Z e s p o ły z k la s y Ałnetea glutinosae 40. Ribo nigri-Alnetum S o l.-G ó rn . 1975
41. Sphagno sąuarrosi-Alnetum S o l.-G o rn . 1975 42. Salicetum auritae ( J o n a s 1935) P a s s . 1961 43. Sphagno-Salicetum cinereae F i j a ł k o w s k i 1991
i. Z e s p o ły z k la s y Vaccinio-Piceet,ea 44. Betuletum pubescentis (H u e c k 1925) R.. Tx. 1937
45. Vaccinio uliginosi-Pinetum K le is t. 1928 46. Molinio-Pinetum M at. 1982
47. Leucobryo-Pinetum M at. 1973
48. Festuco ouinae-Pinetum K o b e n d z a 1930 49. Vaccinio vitis-idaeae-Pinetum F ij a łk o w s k i 1991 50. Querco roboris-Pinetum J. i W. M at. 1981
51-59. Zbiorowiska nie objęte nomenklaturą fitosocjologiczną
OPIS FLORYSTYCZNY I EKOLOGICZNY ZBIOROWISK
Zespoły roślinne Stawów Wilczowskich mają charakter wtórny. Kształ
towały się wraz z upływem lat przy małej ingerencji człowieka w stosunki wodne oraz bliskie otoczenie kwaśnych mokradeł i zwartych kompleksów le
śnych. W warunkach gospodarki ombrofilnej i wpływu lokalnych wód napły
wowych dominację wśród wkraczającej roślinności uzyskały gatunki i zbio
rowiska z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae. Tylko przy stałym lustrze
76 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski
wodnym o zwiększonym wpływie żyźniejszych wód napływowych wykształ
ciły się zbiorowiska wodne z klas Lemnetea, Potamogetonetea oraz szuwa
rowe z klasy Phragmitetea. Grupy tej roślinności mają charakter ustępujący.
Ich miejsce zajmują kwaśne murawy przechodzące do torfowisk wysokicłi (ryc. 3).
Ryc. 3. Zasięgi zbiorowisk roślinnych (1-19);
Rangę of particular plant communities (1-19);
1 — Algae, Lemnetea, Potamogetonetea, 2 — Phragmition, 3 — Magnocaricion, 4 — Ma
gnocaricion z udziałem Sphagnum, 5 — Sparganio-Glycerion, 6 — Phynchosporetum fu- scae, 7 — Caricion lasiocarpae, 8 — Caricion fuscac, 9 — Ozycocco-Sphagnetea i Vaccinio uliginosi-Pinetum, 10 — Molinio-Arrhenatheretea, 11 — Alnetea glutinosae — zbiorowi
ska drzewiaste, 12 — Alnetea glutinosae — zbiorowiska zaroślowe, 13 — Molinio-Pinetum, 14 — Querco roboris-Pinetum, 15 — Leucobryo-Pinetum, Peucedano-Pinetum, Vaccimo uitis-idaeae-Pinetum, 1C — Tilio-Carpinet.um, 17 — Sedo-Scleranthetea, 18 — zbiorowi
ska synantropijne murawowe (synanthropic graminaceous communities), 19 — zbiorowiska
synantropijne leśne (synanthropic forest, communities)
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 77 a. Z e s p o ły z k la s y Lemnetea
(tab. 1, zdj. 1-9)
W Stawach Wilczowskicłi i w ich otoczeniu stwierdzono 4 zespoły roślinności pływającej. Siedliska mezotroficzne zajmują skupienia Lenina minor (Lemnetum minoris) oraz Lemna minor i Hydrocharis morsus-ranae (Lemno-Hydrocharitetum. morsus-ranae). Pozostałe 2 zespoły stwierdzono w pobliskich jeziorach czynnych. Występują one tylko w bardzo żyznej wodzie. Szczególnie dotyczy to skupień z Lemna gibba (Lemnetum gibbae), mniej ze Spirodela polyrrhiza (Spirodeletum polyrrhizae).
Tab. 1. Skład florystyczny zespołów z klas Lemnetea i Potamogetonetea Floristic composition of associations from the classes Lemnetea and Potamogetonetea
s
g Nazwa z e s p o ł uName o f a s s o c i a t i o n T3 U (D .C O U
0 ( 0 6 2
O 3
g 2 21 g :
Numer z e s p o ł u N o. o f a s s o c i a t i o n
P o k r y c ie w arstw y r u n a c w %
C o v e r o f h e r b - l a y e r c i n % ' <o kO vo o- ' G łę b o k o ś ć wody w cm
D ep th o f w a te r i n cm Numer z d j ę c i a N o. o f r e c o r d
O i r > o * r > i n o i T \ Q i r \ Q o o
m oj (\i t- oj oj rn ro ro oj r- (\i
L e m n e te a : 1 . Lemna g ib b a 2 . S p i r o d e l a p o l y r r h i z a 3 . Lemna m in o r
4 . H y d r o c h a r is m o r s u s - r a n a e Lemna t r i s u l c a
P o ta m o g e to n e te a : 5 . E lo d e a c a n a d e n s is 6 . C e r a to p h y llu m subm ersum 7 . M y rio p h y llu ra s p ic a tu m 8 . N u p h ar l u t e a 9 . U t r i c u l a r i a v u l g a r i s
P o ta m o g e to n p e c t i n a t u s
6 7 ...
+ 1 6 5 4 . + . + . . . . . . 1 2 3 + 9 7 1 1 1 1 1 . ♦ . ♦ . ... 4 5 ...
. . ♦ 1 . 1 2 2 1 2 2 ...
... 4 3 1 1 + 1 . . ... + . 2 1 5 1 . + . . ...+ . 3 3 . . . ... . . . . 6 4 . ...7 . . . + . . . . + . . . + . + 1 . G a tu n k i t o w a r z y s z ą c e /A cc o m p an y in g s p . /
P h r a g m ite s com munis ♦ ...
G l y c e r i a a ą u a t i c a . ♦ . + + . . A lism a p l a n t a g o - a ą u a t i c a . . + . . . + E ą u is e tu m lim o su m . . + . ♦ . .
Comarum p a l u s t r e . . . .
O e n a n th e a ą u a t i c a +
Typha l a t i f o l i a ...
E l e o c h a r i s p a l u s t r i s ...
Sphagnum p a l u s t r e ...
H y d r o c o ty le v u l g a r i s ...
78 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski b. Z e s p o ły z k la s y Potamogetonetea
(tab. 1, zd.j. 10 17)
Roślinność zanurzona w wodzie reprezentowana jest przez małe skupienia roślinne należące do 5 zespołów. Trudno jest stwierdzić, jakie są różnice eko
logiczne między nimi, gdyż głębokość lustra wodnego nie przekracza 50 cm, a stopień eutrofizacji siedliska wodnego ma ogólny charakter mezotroficzny.
Dno z grubszą warstwą organiczną (powyżej 20 cm) zajmują najczęściej skupienia Elodea co.naden.sis (Elodeetum canadensis), Ceratophyllum sub- mersum (Ceratophylletum submersi) oraz Nuphar lutea i Nymphaea candida (Nupharo-Nymphaeetum). Dna piaszczyste z cienką warstwą substancji or
ganicznej o charakterze bardziej pionierskim zajmują skupienia z Utricularia uulgaris i Lemna minor (Lenino-Utricularietum uulgaris) oraz Myriophyllum spicaturn (Myriophylletum spicati).
c. Z e s p o ły z k la s y Phragmitetea (tab. 2, zdj. 18-32)
W szuwarach stwierdzono występowanie 8 zespołów roślinnych. Zaj
mują one małe płaty, z których tylko Caricetum rostratae i Caricetum elatae mają charakter ekspansywny. Pierwszy zespół związany jest z kwa
śnym podłożem (p2T=4,0-5,5), a drugi obojętnym (p/7=fi,0-7,0). Przy płyt
kim lustrze wodnym (10-20 cm) na osadach organicznych można znaleźć skupienia Sagittaria sagittifolia (Sagit.tario-Sparganietum) oraz Spo.rganium simplex i Glyceria fluitans (Sparganio-Glycerietum fluitantis). Na cienkich warstwach organicznych utrzymały się na płytkich wodach małe skupienia Scirpus lacustris (Scirpetum lacustris), Eleocharis palustris (Eleocharitetum palustris) i Phragmites australis (Phragmitetum communis). Miejsca tylko okresowo podtopione są zajmowane zwykle przez skupienie z dominacją Iris pseudoacorus (Iretum pseudacori) i Carex rostrata (Caricetum rostratae).
d. Z e s p o ły z kl a sy Litorelletea (tab. 3, zdj. 33-37)
Spośród stwierdzonych tu 3 zespołów na uwagę zasługują drobne (do kilku metrów kwadratowych) skupienia Eleocharis acicularis (Eleocharite
tum acicularis) występujące w strefie wysychającego lustra wodnego. Z kolei
skupienia z dominacją Hydrocotyle uulgaris (Junco-Hydrocotyletum uulga-
ris) i Juncus bulbosus (Rammculo-Juncetum bulbosi) związane są z cienką
warstwą kwaśnej substancji organicznej okresowo podtopionej przez wody
pochodzące z opadów atmosferycznych.
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 79 Tab. 2. Skład florystyczny zespołów z klasy Phragmitetea
Floristic composition of associations froin the class Phragmitetea
Nazwa z e s p o ł u Name o f a s s o c i a t i o n
S -H rH u O P O (U o «o ‘H o
u p o (0 4) o u to
« -p -p - o w to X3 O r-t 3 U 0)
H 3 3 C ta -P -P <0 h0 0) Qj bO 10 JC 42 U ■
Numer z e s p o ł u
No. o f a s s o c i a t i o n m vo c-- co cr>
20. Caricetumvesicariae
P o k r y c ie w a rs tw y r u n a c w % C o v e r o f h e r b - l a y e r c i n % P o k r y c ie w a rs tw y mchów d w % C o v e r o f m o s s - l a y e r d i n % G łę b o k o ś ć wody w cm B e p th o f w a te r i n cm
O O Q Q O O Q O Q O O Q O O O COCO O' C- CO c O Q O iA t^ C O u 'A - C O r' I I l i i i I I I ♦ o o ♦ ♦ o
x- x~ iT\
o t n m o t r t o o o o o rC oj (\j 4 r f\l r- i ■ i i ■
G łę b o k o ś ć p o zio m u wód g r u n to w y c h cm D e p th o f g ro u n d w a t e r l e v e l in cm
IT> O
Numer z d j ę c i a N o. o f r e c o r d
P h r a g m i t e t e a : 1 0 . S c i r p u s l a c u s t r i s 1 1 . S a g i t t a r i a s a g i t t i f o l i a 1 1 . S p a rg a n iu m em ersum 1 2 . E l e o c h a r i s p a l u s t r i s 1 3 . P h r a g m ite s a u s t r a l i s 1 4 . Typha a n g u s t i f o l i a 1 5 . Typha l a t i f o l i a 1 6 . G l y c e r i a f l u i t a n s 1 7 . I r i s p s e u d o a c o r u s 1 8 . C a re x r o s t r a t a 1 9 . Ga r e x e l a t a 2 0 . C a re x v e s i c a r i a
A lism a p l a n t a g o - a ą u a t i c a Humex h y d r o la p a th u m O e n a n th e a ą u a t i c a S p a rg a n iu m e r e c tu m E q u is e tu m lim o su m G l y c e r i a maxima B id e n s t r i p a r t i t u s B id e n s c e m n u s Ga liu m p a l u s t r e L y s im a c h ia t h y r s i f l o r a P eu cedanum p a l u s t r e S c u t e l l a r i a g a l e r i c u l a t a I r i s p s e u d o a c o r u s G y sim ac h ia v u l g a r i s Lythrum s a l i c a r i a Lycopus e u r o p a e u s
G a tu n k i to w a r z y s z ą c e : A c ro c la d iu m c u s p id a tu r a A g r o s t i s c a n in a C a re x n i g r a G a re x l a s i o c a r p a P o t e n t i l l a p a l u s t r i s T h e l y p t e r i s p a l u s t r i s F e s tu c a r u b r a J u n c u s e f f u s u s Sphagnum s ą u a r r o s u m Sphagnum p a l u s t r e D r e p a n o c la d u s ad u n c u s G a l l i e r g o n g ig a n te u m c a l i i e r g o n c o r d i f o l i u m
7 6 . + ...
. . 5 7 ...
. . + 1 ...
. . . ♦ 5 7 . + ...
... 6 + + + + 1 . + . ... ♦ 7 ♦ ♦ ...
5
+4 . . .
. . . 3 3 + - . , 1 ., ♦ 3 8 ♦ 3 1 3 ♦ ♦ • . ♦ <. 3 . ♦ 7 7 3
♦ 7
. ♦ + ♦ .
. ♦ .
+ ♦ ♦ . ♦ ♦ +
. + . ♦ ♦
. ♦ .
+ ♦ ♦
+ +
♦ ♦ i +
♦ ♦ ♦
. . ♦ 3 1
♦ 3 1 + 1 3 . + + ♦ i + +
. + . . ♦ + + . ♦ + 1 ♦
1 ♦ + ♦ 1 1 +
+
1 + 2
2 + ♦
+
♦ ♦
+ ♦ ♦
4 2 1 1 ♦ + ♦ + ♦ +
80 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski
Tab. 3. Skład florystyczny zespołów z klas Litorelletea i Moimio-Arrhenatheretea Floristic composition of associations from the classes Litorelletea and Molinio-Arrhena-
theretea
s §
<u P Nazwa z e s p o łuName o f a s s o c i a t i o n
> . M P p <-ł 33 -H <0 <0 3 3
I p XI -H O (U O 10 O 3 f l P . O U) O O 3 -H
Numer z e s p o ł u N o. o f a s s o c i a t i o n
1 03 Pr
P . -H «—( O O O a a 3 £3 p 3 f t a p s 3 +» a 3 w o OJ 0) ra -P 0) I
o « P o
-H P O O I H X) -H O ■—< O r-ł
0) U (U O O O a W « 33 3 . A
Z w a rc ie w a rs tw y krzew ów b w % <
C o v e r o f s h r u b - l a y e r b i n % Z w a rc ie w a rs tw y r u n a c w % c C o v e r o f h e r b - l a y e r c i n % u
Z w a rc ie w arstw y mszaków d w % + + + + + + + o + o o o + +
C o v e r o f m o s s - l a y e r d i n % t- -r-v
G łę b o k o ś ó po zio m u wód g ru n to w y c h cm o o o m o m o m m o o t n o o D e p th o f g r o u n d w a te r l e v e l i n cm r- vo cn Numer z d j ę c i a
N o. o f r e c o r d K rzew y:
S a l i x a u r i t a b S a l i x p e n t a n d r a b B e t u l a p e n d u l a b
K W lf\v flC -(D (J\O T-N IC IA *£) (A(C(O,(O(CtO|C<J
+ . . + . . 1 ...
... 1 ...
. . . . + . 1 ...
G a tu n k i c h a r a k t e r y s t y c z n e i w y r ó ż n ia j ą c e j e d n o s t k i f i t o s o c j o l o g i c z n e z k l a s y L i t o r e l l e t e a :
2 1 . K y d r o c o ty le v u l g a r i s 2 1 . J u n c u s a r t i c u l a t u s 2 2 . E l e o c h a r i s a c i c u l a r i s 2 3 . J u n c u s b u lb o s u s 2 3 . R a n u n c u lu s fla m rau la 2 3 . Sphagnum c u s p id a tu m
4 7 . . . . 1 ...
. . . + 1 ...
. . 8 8 ...
. . . . 2 . + ...
. . . . 1 . + ...
G a tu n k i c h a r a k t e r y s t y c z n e M o l i n i o - A r r h e n a t h e r e t e a : 2 4 . F i l i p e n d u l a u lm a r i a 2 5 . M o lin i a c o e r u l e a 2 6 . S c i r p u s s y l v a t i c u s 2 7 . D e s c h a m p s ia c a e s p i t o s a 2 3 . K o le u s l a n a t u s
i w y r ó ż n ia j ą c e z k l a s y ...2 2 ...
... 4 5 + + . + . ...8 . . . . . . . . + . . + • 1 4 1 1 + ...2 4 1 1 M o l i n i e t a l i a :
E ą u is e tu r a p a l u s t r e G aliu m u li g in o s u m L o tu s u l i g i n o s u s L y c h n is f l o s - c u c u l i J u n c u s e f f u s u s
A r r h e n a t h e r e t a l i a : 2 9 . F e s t u c a r u b r a 2 9 . P o a p r a t e n s i s 3 0 . L o liu m p e r e n n e 3 0 . C y n o s u ru s c r i s t a t u s
B r i z a m e d ia A n th o x an th u m o d o ra tu m
M o l i n i o - A r r h e n a t h e r e t e a : C e r a s tiu m h o l o s t e o i d e s P l a n t a g o l a n c e o l a t a R a n u n c u lu s a c r i s
2 2 2 3
1 2 1 1
2 3 5 2 2 2 2 1 . . + 2 + + 1 3 . + . 1 2 2 2 2
1 G a tu n k i to w a r z y s z ą c e z b l i ż o n e do k l a s ; A. S c h e u c h z e r i o - C a r i c e t e a f u s c a e : E r io p h o ru m a n g u s t i f o l i u m . . + + . D r e p a n o c la d u s a d u n c u s
D r o s e r a r o t u n d i f o l i a A g r o s t i s c a n i n a P o t e n t i l l a p a l u s t r i s
B. P h r a g m i t e t e a : L y s im a c h ia v u l g a r i s L y th ru m s a l i c a r i a L y c o p u s e u r o p a e u s E ą u is e tu m lim osum E l e o c h a r i s p a l u s t r i s G arex r o s t r a t a
1 . + +
+ + +
3 1 C . I n n e g r u p y r o ś l i n :
E p ilo b iu m p a l u s t r e A c r o c la d iu m c u s p id a tu m C lim ac iu m d e n d r o l d e s C a re x h i r t a
+ . + . + + + 1 + + + + + + 1 . 1
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 81 e. Z e s p o ły z k la s y Molinio-Arrhenath.ere.tea
(tab. 3, zdj. 38-46)
Zespoły łąkowe na Stawach Wilczowskich zajmują tylko małe płaty wy
kształcone na groblach i na dnie wysychających stale stawów. Reprezento
wane są przez 6 zespołów. Stosunkowo najczęściej można spotkać skupienia z dominacją Poa pratensis i Festuca rubra (Poo-Festucetum rubrae), Cynosu- rus cristatus (Lolio-Cynosuretum), Deschampsia caespitosa. (Deschampsie- tum caespitosae) i Molinia coerulea (Molinietum medioeuropaeum). Znacz
nie rzadziej występują zwarte skupienia Scirpus syluaticus (Scirpetum sylva- tici), Filipendula ulmaria (Filipenduło-Geranietum). Najsuchsze płaty (po
ziom wody gruntowej przy ok. 1 m) są miejscem dominacji Holcus lanatus (Holcetum lanati).
f. Z e s p o ły z k l a s y Scheuchzerio-Caricetea fuscae (tab. 4, zdj. 47-66)
Zbiorowiska torfowisk przejściowych są dominującą grupą Stawów Wil
czowskich. Różnicują się na 8 zespołów. Zespołem najrzadszym w Polsce jest Rhynchosporetum fuscae. Podstawowym jego składnikiem jest przy- giełka brunatna (Rhynchospora fusca) występująca w zwarciu dochodzącym do 90%. Na kilku arach powierzchni jest elementem dominującym tworzą
cym żółtozielone murawy z brunatnawymi kwiatostanami. Zajmuje mokre, kwaśne podłoże (pH=4,0-5,0) przykryte cienką warstwą organiczną. Przy wysokich stanach wód znajdują się one pod wodą, ale w okresie wege
tacyjnym woda zwykle opada do 30 cm poniżej powierzchni dna stawu.
W tych samych warunkach licznie towarzyszą tej roślinie Lepidotis inun- data, Drosera, intermedia, D. rotundifolia i kobierzec Polytrichum junipe- rinum. W zbliżonych warunkach wilgotnościowych i troficznych wykształ
cają się płaty z udziałem Carex nigra i Agrostis canina (Carici-Agro- stietum caninae), z Hydrocotyle uulgaris (Sphagno-Hydrocotyletum uulga- ris). Nieco bardziej podmokłe miejsca (woda blisko powierzchni) bardziej zakwaszone (p/f=3,5-4,5) i z wykształconym złożem torfowcowym zaj
mują skupienia Carex lasiocarpa (Caricetum lasiocarpae), Carex rostrata
(Sphagno-Caricetum rostratae), Juncus effusus (Junco effusi-Sphagnetum),
Eriophorum angustifolium (Sphagno-Eriophoretum angustifolii). Podobne
płaty, ale nieco mniej kwaśne (pH=5,0-6,0), są miejscem kształtowania
się skupień z Calamagrostis canescens (Sphagno-Calamagrostietum cenes-
centis).
82 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski g. Z e s p o ły z k la s y Oxycocco-Sphagnete.a
(tab. 4, zdj. G7-68)
Torfowiska wysokie w Stawach Wilczowskich mają charakter dopiero inicjalny. Wykształciły się prawdopodobnie w płytkich stawach z wodą za-
Tab. 4. Skład florystyczny zespołów z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae Floristic composition of associations from the class Scheuchzerio-Caricetea fuscae
Nazwa z e s p o ł u Name o f a s s o c i a t i o n
o o -h o
S S S i ;
Numer z e s p o ł u N o. o f a s s o c i a t i o n
Z w a rc ie w a rs tw y krzew ów b w % o o o o
C o v e r o f s h r u b - l a y e r b i n % cmcm t- cm 1 R ♦ O O IK\ T-
P o k r y c i e w a rs tw y r u n a c w %
C o v e r o f h e r b - l a y e r c i n %
8
0 0 0t - c - r - o o o o o
CD CD CO r ~ KO o o
c~- c~~
P o k r y c ie w a rs tw y mchów d w %
C o v e r o f m o s s - l a y e r d i n %
8R
O O O OlA r t CM CM O O O O O O r o to ko m ko <j»O O O KO •*}-O O O O
c o r o i o t o OCD 8 8
o o>o
P o zio m wody g r u n to w e j w cm
L e p th o f g r o u n d w a t e r l e v e l cm O t- »- uo ■«-i a o i a i a o £ 8 5 8 iaCM CM CM CM CM CM K \ o O ia o ‘A O Numer z d j ę c i a
No. o f r e c o r d K rzew y:
A ln u s g l u t i n o s a b B e t u l a p e n d u l a b F r a n g u l a a l n u s b P i n u s s y l v e 8 t r i s b S a l i x a u r i t a b
S c h e u c h z e r i o - C a r i c e t e a f u s c a e 3 1 . R h y n c h o s p o ra f u s c a
3 2 . C a re x l a s i o c a r p a
S c h e u c h z e r i e t a l i a p a l u s t r i s : Sphagnum c u s p id a tu m
Sphagnum su b secu n d u m L r o s e r a i n t e r m e d i a L e p i d o t i s in u n d a t a S c h e u c h z e r i a p a l u s t r i s C a re x li m o s a
M e n y a n th e s t r i f o l i a t a P o t e n t i l l a p a l u s t r i s 3 3 . A g r o s t i s c a n in a 3 3 . C a re x c a n e s c e n s 3 3 . C a re x e c h i n a t a 3 4 . H y d r o c o ty l e v u l g a r i s 3 5 . C a re x r o s t r a t a 3 6 . J u n c u s e f f u s u s 3 6 . Sphagnum re c u rv u m 3 7 . C a l a m a g r o s t i s c a n e s c e n s 3 6 . E rlo p h o ru m a n g u a t i f o l i u m
C a r i c e t a l i a f u s c a e : C a re x n i g r a
E p ilo b iu r a p a l u s t r e R a n u n c u lu s fla m m u la S t e l l a r i a u l i g i n o s a Y i o l a p a l u s t r i s
c—co <n o »- cm r- co cd o «- cm eo -m- iakoc— co ' F - 't ' t l A l A l A l A l A l A l A l A l A l A ' 4 ) KO KO KO KO KO KO KO KO
2 +
2 +
1 2
1
+ + 3 . .
7 6 5 5 5
• • • + • 6 8 7 5 + + 4 • + + + • + • 1 . •
+ ♦ 1 + 1 + 1 + 1 1 2 2 3
+ + + +
2 3 1 +
1 + +
+ + +
+ + + + + + +
1 1 1 + 1 + + + + 1 2 + + + + + 2 3 + ♦ +
+ + +
+ + + 1
3 1 4 5
1 3 + + + 3 6 4 + 2 + + .
+ 7 4 + .
4 3 4 2 1 + 1 +
+ + 7
♦ • 1 + • ♦ 2 5 4 . •
+ + + + 1 + 2 3 + 1 1 + + + + 2 1 .
+ + . + 4-+
1 + + + . + +
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 83 Ciąg dalszy tab. 4 — Table 4 continued
31 S c h e u c h z e r i o - C a r i c e t e a f u s c a e : C a l l i e r g o n stra m in e u m
D r e p a n o c la d u s a d u n c u s D r e p a n o c la d u s f l u i t a n s J u n c u s a r t i c u l a t u s .
C a re x o e d e r i .
O x y c o c c o -S p h a g n e te a : 3 9 . E r io p h o ru m v a g in a tu m 3 9 . Sphagnum f a l l a x
Ledum p a l u s t r e D r o s e r a r o t u n d i f o l i a Sphagnum nemoreum Sphagnum m a g e lla n ic u m Sphagnum re c u rv u m Androm eda p o l i f o l i a P o ly tr i c h u m s t r i c t u m V accin iu m o x y c o c c o s
G a tu n k i to w a r z y s z ą c e z b l i ż o A. M o l i n i o - A r r h e n a t h e r e t e a : A n th o x an th u m o d o ratu m D e s c h a m p s ia c a e s p i t o s a F e s t u c a r u b r a
G alium u li g in o s u m J u n c u s c o n g lo m e r a tu s L u z u la m u l t i f l o r a M o lin i a c o e r u l e a P oa p r a t e n s i s
B . P h r a g m i t e t e a : C a re x e l a t a L y s im a c h ia v u l g a r i s L y s im a c h ia t h y r s i f l o r a L y th ru m s a l i c a r i a P h r a g m i te s a u s t r a l i s P eucedanum p a l u s t r e
C. In n e g ru p y r o ś l i n : C a l l i e r g o n c o r d i f o l i u m D r y o p t e r i s c r i s t a t a P o ly tr i c h u m ju n i p e r in u m P o ly tr i c h u m commune Sphagnum p a l u s t r e Sphagnum s ą u a rro s u m S c u t e l l a r i a g a l e r i c u l a t a
+ 1 + + + ...
. . . . 1 . ♦ . + 1 1 + 1 + 1
+ + 1 2 2 2 1 1 4 b
+ 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 4 + + 1 + 2 2
+ + 1
i do s i e d l i s k z k l a s ; i +
+ ♦
+ + . + + +
+ +
1 + . + + ... 1 + +
. 1 1 + 1 . + +
+ + . + +
* 1 + 3
. . 2 + . . . . 1 2 1 1 1 3 3 3 2 1 + + 5 + 1 1 2 1 1 1 1 . . 1 . 1 1 3
. . 1
stoiskową i długo nie użytkowanych przez gospodarkę rybną. Pod wzglę
dem ekologicznym i florystycznym związane są niemal ze wszystkimi tor
fowiskami z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae, a szczególnie z Spha- gno-Caricetum rostratae, Junco effusi-Sphagnetum i Sphagno-Eriophoretum angustifolii. Pokryte są zwykle niskimi krzewami (Salix aurita) i brzo
zami (Betula pubescens, B. pendula), rzadziej sosną. Miejscami kobierce torfowców uwypuklają się, nadając powierzchni budowę kępkowo-dolin- kową. Dominującymi torfowcami są tu: Sphagnum magellanicum, S. re- curuum, miejscami Polytrichum strictum. Gdy wody opadają poniżej po
wierzchni torfowiska, kępki wyraźnie zatracają swój charakterystyczny kształt.
h. Z e s p o ły z k l a s y Alnetea glutinosae (tab. 5, zdj. 69-74)
Zbiorowiska olsowe na badanym terenie różnicują się wyraźnie na wyso
kopienne olszyny oraz zarośla. Olszyny występują wyłącznie na obrzeżach
84 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski
Stanów Wilczewskich. Siedliska żyźniejsze z dużym udziałem pokrzywy na
leżą do Ribo nigri-Alnetum. Natomiast na miejsca kwaśne (pH=5,0-6,0) wkraczają torfowce (Sphagno-Alnetum). Zarośla różnicują się również na 2 zespoły występujące na suchych dnach stawów oraz na groblach. Na mo
krych i kwaśnych siedliskach z wykształconą już warstwą torfu można zna
leźć płaty zarośli z dominującą Salix cinerea (Sphagno-Salicetum cinereae).
Na podłożu piaszczystym z cienką warstwą organiczną zagęszczają się często zarośla z Salix aurita, tworząc zespół Salicetum auritae. Gatunek nie ma tu charakteru typowego, gdyż jego liście są nieco kędzierzawe.
i. Z e s p o ły z k la s y Vaccinio-Piceetea (tab. 5, zdj. 75-90)
Bory występują przede wszystkim w otoczeniu Stawów Wilczowskich.
Tylko ich fragmenty wykształcają się w najsuchszych partiach opuszczo
nych od dawna stawów rybnych. Ich zróżnicowanie związane jest przede wszystkim ze stopniem uwilgocenia podłoża, a także jego żyzności. Mokre miejsca (poziom wody gruntowej przy ok. 50 cm) zajmują niskie brzeziny (Betula pendula, B. pubescens) zespołu Betuletum pubescentis. Mają one charakter mezotroficzny (pff=5,0-6,0). Mniej kwaśne płaty (pH =5,6-6,5) zasiedlają bory mieszane (Querco roboris-Pinetum), a kwaśne (pH=3,5-4,5) w tych samych warunkach stagnowania wody — lasy z udziałem krzewi
nek ( Vaccinium uliginosum, Ledum palustre) oraz kożuchem torfowców. Są to rozpowszechnione w Lasach .Janowskich bory bagienne ( Vaccinio uligi- nosi-Pinetum). Mniej podtopione bory (woda gruntowa przy 50-100 cm) i nieco mniej kwaśne (p/Z =4,5 -5,5) mają w runie dużą domieszkę Moli- nia coerulea (Molinio-Pinetum). Jeszcze wyżej położone bory (poziom wody gruntowej występuje poniżej 1 rn) z dominującą Yaccinium myrtillus tworzą bardzo rozpowszechniony zespół Leucobryo-Pinetum i Festuco ovinae-Pine- tum. Ostatni zespół ma liczną domieszkę (często do 50% pokrycia) Festuca ovina. Natomiast bory wykształcone na piaszczystych wydmach o dominują
cym udziale Vaccinium uitis-idaea oraz Dicranum scoparium tworzą zespół Vaccinio vitis-idaeae-Pinetum. Wierzchowiny wydm, zwłaszcza o wystawach słonecznych, mogą zawierać duży udział gatunków kserotermicznych piasz- czysk: Peucedanum ceruaria, Festuca psammophila, Arctostaphylos uva-ursi, Gypsophila fastigiata, Koeleria. glauca. Płaty takie znajdują się już poza pro
jektowanym rezerwatem i nie mają wpływu na kształtowanie flory.
Zbiorowiska nie objęte systemem fitosocjologicznym (tab. 6, zdj. 91-99) zajmują często fragmenty zespołów o małej powierzchni, mające charak
ter inicjalny lub ustępujący. Skupienia z Aster lanceolatus stwierdzono na
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 85 Tab. 5. Skład florystyczny zespołów z klas Alnetea glutinosae i Vaccinio-Piceetea Floristic composition of associations from the classes Alnetea glutinosae and Vaccinio-
-Piceetea
s g P P Nazwa z e s p o ł u
Name o f a s s o c i a t i o n
uoptO«D -i Prflr Numer z e s p o ł u
No. o f a s s o c i a t i o n
•H 3 a p
© 3 fi O
(0 P 11 -d R
© © O C 3 p H « d P
© 3 <0 O 0)
r j « C + » -O O f l ffl p . p a> 3 co >h
w co o m p<> pm
Sg
. . © o 3 P d 01 U P © O CU Um C O w <D
<u -H ro -cl 3 ■
> d o- Fm
Z w arcie w a rs tw y d rz e w a w % C o v er o f t r e e - l a y e r a i n % Z w a rc ie w a rs tw y krzew ów b w % C o v er o f s h r u b - l a y e r b i n % P o k r y c ie w a rs tw y r u n a c w % C o v er o f h e r b - l a y e r c i n % P o k r y c ie w a rs tw y mchów w % C o v er o f m o s s - l a y e r d i n % P oziom wody g r u n to w e j w cm D ep th o f g r o u n d w a t e r l e v e l i n cm Numer z d j ę c i a
No. o f r e c o r d
D rzew a i k r z e w y : P i n u s s y l v e s t r i s a
P i n u s s y l v e s t r i s b B e t u l a p e n d u l a a B e t u l a p e n d u l a b 44. B e t u l a p u b e s c e n s a
B e t u l a p u b e s c e n s b A ln u s g l u t i n o s a a A ln u s g l u t i n o s a b P o p u lu s t r e m u l a a P o p u lu s tr e m u l a b 5 0 . Q u e r c u s r o b u r a
O u e r c u s r o b u r b 4 2 . S a l i x a u r i t a b 4 5 . S a l i x c i n e r e a b
S a l i x p e n t a n d r a b J u n i p e r u s com m unis b F r a n g u l a a l n u s b S o r b u s a u c u p a r i a b
G a tu n k i c h a r a k t e r y s t y c z n e i z k l a s y A l n e t e a g l u t i n o s a e : 4 0 . C a r e x e l o n g a t a
4 0 . R ib e s n ig ru m 4 1 . Sphagnum s ą u a r r o s u m
A ln e t e a g l u t i n o s a e : C a l a m a g r o s t i s c a n e s c e n s D r y o p t e r i s c r i s t a t a L y c o p u s e u r o p a e u s T h e l y p t e r i s p a l u s t r i s S o lan u m d u lc a m a r a u r t i c a d i o i c a
o o i i i o o o o o o o o o i o o ' o o o _ t— c~- c o T - tf jc o o d tc t^ m c o r- r- r- vo <o r-
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o O ^ c O i A C O K i c O K w O C O ^ - i n C ^ C T i t D ® CO r — <O <0 C— c— 00
O O O O O O + O O O O O O O O O O O 0 +0 o t o oj -m- c—- c o t o c o m c M t o c M i n t o t O K n t o cm t o
... 5 1 7 6 2 5 7 6 6 . 7 7 7 6 6 7
. . . . + .4 5 . . . 6 + + 1 + + +
1 + . . . . 1 . 1 + . . . 2 . . + . + . + .
+ + . . 2 . . 5 1 2 2 2 1 . 1 2 . . . . + +
2 + . . . . 4 ... + .
. . . 6 . . . . . . 7 7
. + . . 2 1 1 1 1 1 . . 1 2 5 + . . . . 1 ... 1 ... + ...
w y r ó ż n ia j ą c e j e d n o s t k i f i t o s o c j o l o g i c z n e
. 2 1 + 2 4 1 2 . + + . 1 . . . 6 7 7
+ . +
1 . + . 5 .
I
2 1 1 2
G a tu n k i c h a r a k t e r y s t y c z n e i w y r ó ż n ia j ą c e j e d n o s t k i f i t o s o c j o l o g i c z n e z k l a s y Y a c c i n i o - P i c e e t e a :
4 4 . L y co p o d iu m a n n o tin u m . . . +
45. A ulacom ium p a l u s t r e + +
45. Ledum p a l u s t r e ...+ + 1
4 5 . V a c c in iu ra o x y c o c c o s . . . . + . . . + +
4 5 . V a c c in iu m u li g in o s u m . . . . + . . + 5 5 . . + + .
4 6 . H ylocom ium s p le n d e n s ... + + + + + 1 1 + . +
4 6 . N o l i n i a c o e r u l e a . . . . 1 . 1 1 2 2 5 7 4 4 2 . + . . . 1 1
4 7 . L eu cobryum g la u cu m
4 7 . Hypnum c u p r e s s i f o r m e + + + . . + . + +
4 8 . F e s t u c a o v in a .
4 9 . D icran u m s c o p a r iu ra 1 5 5 . .
4 9 . Y a c c in iu m v i t i s - i d a e a . . . + 1 1 . . + 1 . + 2 1 2 4 + +
86 Dominik Fijałkowski, Aniela Matuszkiewicz, Adam Polski Ciąg dalszy tab. 5 — Table 5 continued
O T- 4 4 4 4 D i c r a n o - P i n i o n i V a c c i n i o - P i c e e t e a : L u z u la p i l o s a ...
44 m
4 'O
4 +
4 + 1
CD4
1 + CT>
4 1 .
om
+ 1
D icranum p o ly s e tu m . . . + 1 + + + 1 . 1 1
T r i e n t a l i s e u r o p a e a . . . + + + + . + . + 1 2
V accin iu m m y r t i l l u s ... 2 2 5 4 4 3 8 6 5 2 3 3 3 1 3 4
M ajanthemum b i f o l i u m ... + + + . 2 2
O x a li s a c e t o s e l l a . . . + • + + + 1 2
P o ly tr i c h u m form osum ... + • + . + +
P le u r o z iu m s c h r e b e r i ... 1 1 3 2 2 3 5 2 3 2 2 2 3 1 1 2 L ycopoóium c la v a tu m ...
Melampyrum p r a t e n s e ... + . + + 1 + + + + + 1 1 1 + 1 1 P te r i d i u m a ą u ili n u m ... . . + . . . + + . . + . * . . . •
S o lid a g o v i r g a - a u r e a ... + + . + + +
G a tu n k i t o w a r z y s z ą c e z b l i ż o n e do s i e d l i s k z k l a s ; A. M o l i n i o - A r r h e n a t h e r e t e a :
A c h i l l e a m i l l e f o l i u m
C lim ac iu m d e n d r o i d e s 1 + 1 .
C a l th a p a l u s t r i s 1 . + .
F i l i p e n d u l a u l m a r i a + + 1 .
G aliu m p a l u s t r e 1 1 + .
Poa p a l u s t r i s
B. S c h e u c h z e r i o - C a r i c e t e a f u s c a e : A g r o s t i s c a n in a
G arex n i g r a C a re x l a s i o c a r p a P o t e n t i l l a p a l u s t r i s Sphagnum p a l u s t r e Sphagnum nem oreum
C . S e d o - S c l e r a n t h e t e a i A g r o s t i s t e n u i s
C a l lu n a v u l g a r i s C la d o n ia r a n g i f e r i n a C o r y n e p h o r u s c a n e s c e n s C e r a to d o n p u r p u r e u s R a c o m itriu m c a n e s c e n s Rumex a c e t o s e l l a
. ♦ + 1 2 + . + + . ♦ . . + . . 1 . . + . .
• + • • • + ...
. . + 1 . 1 ...
. 1 1 5 + 1 1 2 . 1 . . . . + . . . + 1 1 . N a r d o - C a l l u n e t e a :
L . P h r a g m i t e t e a :
C a re x r o s t r a t a 1 2 + + 1 5 .
C a re x e l a t a 5 1 + 5 . ♦ .
L y s im a c h ia v u l g a r i s 1 + 1 + + + 1
L y th ru m s a l i c a r i a 1 + + + + + .
L y c o p u s e u r o p a e u s + + + . + + .
P h r a g m i te s a u s t r a l i s . + + . + . . E . G a tu n k i s y n a n t r o p i j n e :
H o lc u s m o l l i s ... + F i l a g o m in im a ...
F . I n n e g r u p y r o ś l i n : E u rh y n c h iu m z e t t e r s t e d t i i H y p ericu m p e r f o r a t u m hn iu m c u s p id a tu m P o ly tr i c h u m commune P o t e n t i l l a e r e c t a
1 + 1 ...
. . . + + ...
1 + + + ...
. . + . 5 . . 4 . 1 4 . . + 1 . . . . . + ... ... + . +
mokrym dnie stawów, blisko grobli. Na mokrym piasku stawowym duże zagęszczenie uzyskała Peplis portula (do 40%). Na mokrych obrzeżach sta
wów można znaleźć miejscami płaty z Nardus stricta, przypominające ze
spół Hieracio-Nardeturn. Piaszczyste groble, a zwłaszcza wilgotne piasz
czyste przydroża poza stawami, są miejscem częstego występowania ma
łych płatów z dominacją Calluna uulgaris. Przypominają one zespół Nardo-
-Callunetum. Na groblach zbudowanych z piasków luźnych wydzielają się
drobne skupienia z Holcus mollis, a jeszcze rzadziej z dominacją Filago
minima, Corynephorus canescens i Calamagrostis epigeios. Na północ od
stawów stwierdzono na powierzchni ok. 1 ara zwarty płat Arctostaphylos
uva-ursi.
Szata roślinna projektowanego rezerwatu Stawy Wilczowskie 87 Tab. 6. Skład florystyczny zbiorowisk nie objętych klasyfikacją fitosocjologiczną Floristic cornposition of the communitics not comprised with phytosociological classifica-
tion
Nazwa z e s p o ł u Name o f a s s o c i a t i o n
s <o <o k
1 d +> <u O CD
> 3 O M d
i s '
5 o + * „ _
J P. o q b
> 00 -d I »d i- ł •
• ? rd
• > O •
Numer z e s p o ł u No. o f a s s o c i a t i o n
Z w a rc ie w a rs tw y krzew ów b w%
C o v e r o f s h r u b - l a y e r b i n % P o k r y c ie w a rs tw y r u n a c w % C o v e r o f h e r b - l a y e r c i n % P o k r y c ie mszaków d w % C o v e r o f m o s s - l a y e r d i n %
ra oo
<u -d C P.
(D 0)
' d T3 d O CO P
• D< M d d d O I a> <D CO O -d p 1 d z O K f c c O CD
o o
ocr> o o o o o o o r- co o> co oa r-cn
P o zio m wody g r u n to w e j w cm o m o o o o o o o L e p th o f g r o u n d w a t e r l e v e l cm 10 £ o o o o Numer z d j ę c i a
No. o f r e c o r d r- CM K\ ■«+ m VO c~-
O CT> CT\ 03 CTi O> CT>co cr>
oaoa
G a tu n k i d o m in u ją c e r ó ż n y c h s i e d l i s k i s y n ta k s o n ó w : A s t e r l a n c e o l a t u s
P e p l i s p o r t u l a N a rd u s s t r i c t a C a l l u n a v u l g a r i s H o lc u s m o l l i s P o la g o m inim a
A r c t o s t a p h y l o s u v a - u r s i C o r y n e p h o r u s c a n e s c e n a C a l a m a g r o 8 t is e p i g e i o s
G a tu n k i z b l i ż o n e do s i e d l i s k z k l a s ; A. S c h e u c h z e r i o - C a r i c e t e a f u s c a e : A g r o s t i s c a n in a
D r o s e r a r o t u n d i f o l i a H y d r o c o ty l e v u l g a r i s H a n u n c u lu s fla m m u la Sphagnum p a l u s t r e Sphagnum s ą u a r r o s u m J u n c u s s ą u a r r o s u s
9 . . 4
6 3 . . . . 6 . . 1 + . . . 8 . . 1
1 7 9
B. M o l i n i o - A r r h e n a t h e r e t e a : A n th o x an th u m o d o ra tu m
P o a p r a t e n s i s P eu ced an u m p a l u s t r e A g r o s t i s a l b a J u n c u s e f f u s u s J u n c u s c o n g lo m e r a tu s F e s t u c a r u b r a P r u n e l l a v u l g a r i s A c h i l l e a r a i l l e f o l i u m
C . V a c c i n i o - P i c e e t e a : P o t e n t i l l a e r e c t a P o ly tr i c h u m ju n i p e r in u m P le u r o z iu m s c h r e b e r i M elampyrum p r a t e n s e L u z u la p i l o s a P ic r a n u m s c o p a riu m P eu cedanum o r e o s e l in u m F e s t u c a o v in a
D. G a tu n k i k s e r o t e r m i c z n e : H ie r a c iu m p i l o s e l l a
Humex a c e t o s e l l a H y p ericu m p e r f o r a t u m P i m p i n e l l a s a x i f r a g a A g r o s t i s t e n u i s C e r a to d o n p u r p u r e u s P o ly tr i c h u m p i l i f e r u r a C la d o n ia s y l v a t i c a C la d o n ia r a n g i f e r i n a C a re x e r i c e t o r u m C o r n i c u l a r i a a c u l e a t a T e e s d a l e a n u d i c a u l i s
E . G a tu n k i s y n a n t r o p i j n e : B id e n s t r i p a r t i t u s
P o a an n u a
E r i g e r o n c a n a d e n s is D i g i t a r i a ischaem um
1
. 1 ...
