Strona 1 z 15
KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
Etap Rejonowy
Drogi Uczniu
Witaj na II etapie konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję.
Arkusz liczy 15 stron i zawiera 17 zadań oraz brudnopis.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój arkusz jest kompletny.
Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem.
Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
Oceniane będą tylko te odpowiedzi, które umieścisz w miejscu do tego przeznaczonym.
Obok każdego numeru zadania podaną masz maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
Pracuj samodzielnie. Postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną.
Powodzenia!
Czas pracy:
90 minut
Liczba punktów możliwych do
uzyskania:
100
……… Kod ucznia
- -
Dzień Miesiąc Rok
pieczątka WKK
DATA URODZENIA UCZNIA
Strona 2 z 15 1. Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcie: (10pkt) a) konstytucja nadana odgórnie przez władcę to konstytucja:
………
b) nazwa, którą określano ziemie utracone przez Rzeczpospolitą na rzecz Rosji w rozbiorach:
………
c) zwierzęca siła pociągowa (np. para wołów) i odpowiedni sprzęt do orki, ich posiadanie było warunkiem przystąpienia przez chłopów w Prusach do procesu regulacji (od 1816 roku):
………
d) sąd powołany w kwietniu 1827 roku w Warszawie przez cara Mikołaja I dla osądzenia członków Towarzystwa Patriotycznego, w 1828 roku wydał łagodne wyroki:
………
e) nazwa koncepcji narodowej, reprezentowanej przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, zaprezentowana carowi Aleksandrowi I w 1805 roku, zakładała odrodzenie państwa polskiego pod przewodnictwem Petersburga, odrzucona przez cara:
………
f) forma kary stosowanej przez władze rosyjskie wobec uczestników powstania, polegająca na odbywaniu ciężkich robót w kajdanach:
………
g) tajni delegaci organizacji emigracyjnych, wysyłani na ziemie polskie dla nawiązania kontaktu z organizacjami spiskowymi pod zaborami:
………
h) dokument nadany przez cara w 1832 roku dla Królestwa Polskiego, stanowiący jego nową regulację ustrojową:
………
i) najwyższa jednostka podziału administracyjnego obowiązująca w Rosji, wprowadzona na miejsce województwa w Królestwie Polskim w wyniku zmian administracyjnych w 1837 roku:
………
j) nazwa używana dla określenia szeregu reform państwa przeprowadzonych w Rosji przez Aleksandra II na przełomie lat 50-tych i 60-tych XIX wieku:
………
Strona 3 z 15
2. Przyporządkuj odpowiednie informacje do nazw organizacji, wpisując wybrane symbole w wyznaczone miejsca. Możliwa jest więcej niż jedna poprawna odpowiedź: (11pkt)
Organizacja Hasła programowe Przedstawiciele
Hotel Lambert ………. ……….
Komitet Narodowy Polski ………. ……….
Towarzystwo Demokratyczne Polskie ………. ……….
Gromady Ludu Polskiego ………. ……….
HASŁA DO WYBRANIA:
I) działalność dyplomatyczna, podkreślanie roli odpowiedniego, korzystnego dla sprawy polskiej, układu sił międzynarodowych;
II) współpraca w tworzeniu spisków krajowych, uczestnictwo w europejskich ruchach wolnościowych;
III) ogólnikowy program polityczny, opierający się na hasłach odzyskania niepodległości przez Polskę, narodowy solidaryzm;
IV) przyszła Polska monarchią konstytucyjną;
V) potępienie szlachty jako odpowiedzialnej za klęskę Polski, liberalizmu i własności prywatnej;
VI) hasło: „Pierwej być, a potem radzić, jak być…”
VII) wywalczenie niepodległości przez Polskę własnymi siłami, przyszła Polska republiką parlamentarną.
PRZEDSTAWICIELE DO WYBRANIA:
A) Jan Nepomucen Janowski, Adam Gurowski B) Stanisław Worcell, Tadeusz Krępowiecki C) Joachim Lelewel
D) Adam Jerzy Czartoryski.
Strona 4 z 15 3. Obejrzyj ilustrację i wykonaj polecenia: (5pkt)
Zdjęcie, z : T. Kizwalter, T. Nałęcz, Historia Polski 1831-1939, Zabory – od powstania listopadowego, II Rzeczpospolita, Wyd. PWN, Warszawa 2008, str.20.
a) Podaj imię i nazwisko osoby przedstawionej na zdjęciu:
………
b) Podaj nazwę powstania, w którym osoba ta poniosła śmierć:
………
c) Podaj dokładną datę (dzień, miesiąc i rok) śmierci tej osoby:
………
d) Podaj imię i nazwisko dyktatora tego powstania:
………
e) Podaj ile dni trwało to powstanie:
………
Strona 5 z 15
4. Na podstawie ilustracji i własnej wiedzy wykonaj polecenia: (4pkt)
Obraz, Polska, XIX wiek.
a) Podaj imię i nazwisko przywódcy ruchu, który jest tematem obrazu:
………
b) Uzupełnij tekst, w miejsce luk wpisując właściwe informacje:
Wystąpienie chłopów galicyjskich przeciw szlachcie w 1846 roku zostało nazwane………
Przywódca tego ruchu pochodził z podtarnowskiej wsi o nazwie
………..
Ruch ten został nazwany „krwawymi……….
………
5. Rozpoznaj opisywane postacie. Podaj imię i nazwisko każdej z nich: (10 pkt)
a) działacz narodowy z Kaszub, uczestnik wydarzeń z 1846 roku, skazany przez władze pruskie w procesie z 1847 roku na ścięcie:
………
b) działacz narodowy z terenu Pomorza, Prus Zachodnich, pełnomocnik Ludwika Mierosławskiego i organizator sił zbrojnych w czasie Wiosny Ludów:
………
Strona 6 z 15
c) pastor z Mazur, walczący w obronie języka i tradycji Mazurów, wybrany na posła do sejmu berlińskiego w czasie Wiosny Ludów, zmarł przed objęciem tej funkcji:
………
d) król pruski, za którego panowania doszło do wybuchu Wiosny Ludów:
………
e) pomysłodawca i główny organizator zawiązanej w 1848 roku Ligi Polskiej, pisarz i filozof:
………
f) działacz pracy organicznej, założyciel utworzonego w 1835 roku w Gostyniu „Kasyna”:
………
g) uczestnik powstania listopadowego, emigrant popowstaniowy, w 1833 roku stanął na czele partyzantki w Królestwie Polskim, po nieudanej akcji przeniósł się do Galicji, aresztowany przez Austriaków:
………
h) uczestnik powstania listopadowego, emigrant, delegat emigracji w spisku przygotowującym powstanie 1846 roku, wobec wkroczenia wojsk austriackich do Krakowa 18 II 1846 roku opowiedział się za odwołaniem powstania:
………
i) Niemiec, po zlikwidowaniu urzędu namiestnika w Wielkim Księstwie Poznańskim przejął tam władzę, nadprezydent, zwolennik ścisłego związania Księstwa z Prusami:
………
j) prymas Polski, metropolita poznański i gnieźnieński, w 1848 roku stał na czele delegacji do króla pruskiego, która złożyła petycję z żądaniem niepodległości Polski:
………
6. Przeczytaj poniższe teksty źródłowe i uzupełnij wiadomości w wyznaczone miejsca wpisując informacje: (9pkt)
a) „ O Królu.
Artykuł 35.
Rząd jest w Osobie Króla. Król sprawuje Władzę wykonawczą w całej swej rozciągłości. Wszelka Władza wykonawcza lub administracyjna od Niego tylko pochodzić może.
Artykuł 36.
Osoba Królewska jest Święta i nietykalna.
Strona 7 z 15 O reprezentacji Narodowej.
Artykuł 86.
W osobie Króla i w dwóch Izbach Sejmowych polega Władza prawodawcza (…)”
Powyższy tekst to fragment konstytucji ……… ……….., podpisanej przez cara……….. w roku ……….
Cyt. za: P. Galik, Zrozumieć przeszłość, lata 1815-1939, Podręcznik do historii dla liceum ogólnokształcącego i technikum, część 3, zakres rozszerzony, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2014, str.
98.
b) „ W (…) bitwach rzadko który pan się znajdował. Sługi, rzemieślnicy i chłopi się tylko bili, oni tylko ginęli. Panowie z tych wojen korzyść odnosili. A chłopi? – śmierć lub kalectwo. (….) Ucisk i nędza naprowadziły wreszcie jednego chłopa na takie rozumowanie: Kiedy Pan Bóg w przykazaniach swych zakazuje zabijać, więc Bóg nie postanowił wojny. Kiedy Bóg nakazuje kochać bliźniego jak siebie, więc bardzo grzeszy ten, który bliźniego swego krzywdzi, a zatem ci, którzy każą zabijać i obdzierać nas, biednych, sprzeciwiają się Bogu.”
Cyt. za: P. Galik, Zrozumieć przeszłość, op. cit.. str. 131.
Powyższy tekst to fragment tzw (tytuł)………...
Jego rzeczywistym autorem jest (imię i nazwisko)………..
c) „ Będzie nam wolność, jakiej dotąd nie było”.
Powyższy cytat to pierwsze słowa pochodzące z dokumentu (nazwa)………
wydanego przez (nazwa)……….
w roku………
d) „ Wierzcie, panowie, że jestem ożywiony najlepszymi chęciami, ale waszą jest rzeczą ułatwić mi moje zadanie i dlatego raz jeszcze powtarzam to wam, panowie: żadnych marzeń, żadnych marzeń”
cyt. za: P. Galik, Zrozumieć przeszłość, op. cit. str. 142.
Tekst przemówienia, z którego pochodzi powyższy fragment, wygłosił (imię)………
Strona 8 z 15
7. Zaznacz zdania prawdziwe (w wyznaczonym miejscu wpisz „P”) i fałszywe (w wyznaczonym miejscu wpisz „F”). (5 pkt)
a) Jednym z członków utworzonej przez liberałów lwowskich w 1848 roku
Rady Narodowej był autor „Zemsty” Aleksander Fredro ………
b) Rada Narodowa wezwała ziemian do jednoczesnego darowania chłopom
pańszczyzny w dniu 23 kwietnia 1848 roku, gwarantując odszkodowania. ………
c) Gubernator Franz von Stadion w porozumieniu z Wiedniem ogłosił
zniesienie pańszczyzny z dniem 15 V 1848 roku. ………
d) Galicyjscy chłopi użytkujący grunty na których byli osiadli, otrzymywali
je na własność nie płacąc odszkodowań. ………
e) Odszkodowania dla szlachty za zniesienie powinności feudalnych miały
płacić władze rządowe. ………
8. W okresie Wiosny Ludów w Galicji uformowały się dwie formacje polityczne. Przyporządkuj do każdej z tych formacji jej przedstawicieli, wpisując w wyznaczone miejsca odpowiednie oznaczenia literowe: (2 pkt)
a) konserwatyści:
………
b) demokraci:
………
Postacie:
A) Franciszek Smolka B) Paweł Popiel C) Jan Dobrzański D) Florian Ziemiałkowski E) Antoni Zygmunt Helcel.
9. Na podstawie informacji o udziale Polaków w europejskiej Wiośnie Ludów zidentyfikuj każdą z opisanych postaci, wpisując w wyznaczone miejsce jej imię i nazwisko: (4 pkt)
a) generał, uczestnik rewolucji wiedeńskiej, zastępca dowódcy obrony miasta, po opuszczeniu Wiednia walczył na Węgrzech, był dowódcą frontu w Siedmiogrodzie a następnie przejął dowództwo całości sił powstańczych:
………
Strona 9 z 15
b) naczelny wódz armii badeńskiej, walczył przeciw wojskom pruskim, generał:
………
c) generał, dowódca armii Piemontu, w walkach z Austriakami nie odniósł sukcesu:
………
d) redaktor wydawanego we Francji pisma „Trybuna Ludów” głoszącego hasła międzynarodowej solidarności:
………
10. Uzupełnij tekst, wpisując informacje w wyznaczone miejsca: (4 pkt)
W okresie Wiosny Ludów w Galicji nastąpiło zaktywizowanie ukraińskiego ruchu narodowego. 2 maja 1848 roku we Lwowie zawiązała się jego reprezentacja pod nazwą
………
Na jej czele stanął duchowny greckokatolicki (imię i nazwisko)………..
Zaczęła ona wydawać własne pismo pod tytułem……….
Od miejsca spotkań w katedrze unickiej zwolenników tej orientacji nazywano……….
11. Podkreśl właściwą odpowiedź, określającą czas wydarzenia: (4 pkt)
a) Związany z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim Związek Jedności Narodowej powstał - przed zawiązaniem w Paryżu Towarzystwa Demokratycznego Polskiego;
- przed utworzeniem Gromad Ludu Polskiego.
b) Książka Henryka Kamieńskiego „ O prawdach żywotnych narodu polskiego” została opublikowana
- po wybuchu powstania krakowskiego;
- po podpisaniu Manifestu Wielkiego TDP.
c) Napisana przez Adama Mickiewicza „ Dziadów” część III powstała - przed „ nocą listopadową”;
- po bitwie pod Ostrołęką.
d) Towarzystwo Pomocy Naukowej w Wielkim Księstwie Poznańskim powstało - przed likwidacją Wolnego Miasta Krakowa;
- przed utworzeniem Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Strona 10 z 15
12. Spośród poniższych zdań tylko dwa zdania są prawdziwe. Wypisz w wyznaczonym miejscu dwa wybrane przez Ciebie literowe oznaczenia tych zdań ( w przypadku wyboru większej liczby zdań będą oceniane tylko dwie pierwsze odpowiedzi). (2 pkt)
a) W wydanej w 1832 roku encyklice „ Cum primum” papież Grzegorz XVI poparł powstanie listopadowe.
b) W 1842 roku grupa księży założyła w Rzymie Zgromadzenie Zmartwychwstania Pańskiego, głoszące odrodzenie narodowe poprzez podporządkowanie się Kościołowi.
c) Na przełomie 1861/1862 roku na czele radykalnego ugrupowania Czerwonych stanęła kilkuosobowa Dyrekcja.
d) Latem 1862 roku radykałowie dokonali zamachów na wielkiego księcia Konstantego i Wielopolskiego.
e) Latem 1862 roku została zamknięta Szkoła Główna Warszawska.
Prawidłowe odpowiedzi: ……….
13. Podaj nazwy organizacji , scharakteryzowanych poniższymi opisami. Nazwy wpisz w wyznaczonych miejscach. (5 pkt)
a) Ruch utworzony przez Edwarda Jurgensa; skupiał przeciwników działalności spiskowej;
zwolennicy pracy nad rozwojem gospodarczym kraju; jego krytycy twierdzili, że kwestia niepodległości Polski została oddalona na tysiąc lat.
………
b) Potoczne określenie grupy liberalno – zachowawczych działaczy ziemiańskich, rzeczników pracy organicznej dążących do rozwoju rolnictwa i przemysłu krajowego; nazwa pochodzi od rezydencji Andrzeja Zamoyskiego.
………
c) Przedstawicielstwo społeczności Warszawy wobec rosyjskiej administracji, nieformalna władza miasta utworzona w lutym 1861 roku, reprezentowała finansjerę, rzemieślników, kupców, wolne zawody i duchowieństwo.
………
d) Organizacja ziemiańska założona w Warszawie w 1858 roku, realizowała program pracy organicznej poprzez wprowadzanie nowoczesnych metod gospodarowania i działalność oświatową.
………
e) Nazwa nieuzbrojonej policji utworzonej w 1861 roku przez nieformalną władzę Warszawy, liczyła około 2000 konstabli.
………
Strona 11 z 15 14. Obejrzyj ilustrację i wykonaj polecenia: (3 pkt)
a) b)
c)
Herb powstania styczniowego, Polska XIX wiek
Podaj nazwę każdego z trzech pól, na które podzielona jest tarcza herbu powstania styczniowego.
Wyjaśnij, jakie terytorium symbolizuje każda z tych trzech części.
NAZWA POLA NAZWA ODPOWIADAJĄCEGO MU TERYTORIUM
a)……… ………
b)……… ………
c)……… ………
Strona 12 z 15
15. Poniższe ilustracje przedstawiają postacie związane z powstaniem styczniowym. Rozpoznaj każdą z postaci, wpisując obok ilustracji jej imię i nazwisko. Dopasuj do każdej postaci podane informacje, wpisując obok ilustracji odpowiednie do informacji oznaczenie literowe. (4 pkt)
Imię i nazwisko, oznaczenie literowe informacji:………...
………
Imię i nazwisko, oznaczenie literowe informacji: ……….
………
Imię i nazwisko, oznaczenie literowe informacji: ………
………..
Strona 13 z 15 Imię i nazwisko, oznaczenie literowe informacji: ………
………..
Informacje do wybrania:
a) Oficer, służył w armii rosyjskiej, jeden z przywódców Czerwonych, od 1862 roku członek Komitetu Miejskiego, później Komitetu Centralnego Narodowego, kierował akcjami terrorystycznymi.
b) Przeciwnik walki zbrojnej, zwolennik ugody z Rosją, dyrektor Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, następnie naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego.
c) Oficer, uczestnik powstania styczniowego, dowodził własnym oddziałem partyzanckim, ostatni dyktator powstania.
d) Generał, dyktator powstania styczniowego, po bitwie pod Grochowiskami przekroczył granice Królestwa Polskiego i został internowany przez Austriaków.
16. Uzupełnij tekst wpisując w wyznaczone miejsca odpowiednie informacje dotyczące powstania styczniowego . (7 pkt)
W powstaniu styczniowym po stronie powstańców walczyli cudzoziemcy. Był wśród nich Francois de (nazwisko) ………., organizator tzw.(nazwa) ………, powstańczej piechoty zorganizowanej na wzór oddziałów armii francuskiej walczącej w podboju Algierii. Rosjanie prezentowali wobec powstania różne postawy. Po stronie powstańców walczył (imię i nazwisko)………, który zginął w bitwie pod Skałą. Przeciwnikiem powstania był przywódca rosyjskiego środowiska nacjonalistycznego, Michaił (nazwisko)………..Ówczesny papież, (imię)
………., sympatyzował z walczącymi o niepodległość Polakami.
Zdecydowanego poparcia walczącej z powstaniem styczniowym Rosji udzieliły Prusy, podpisując w lutym 1863 roku tzw. konwencję (nazwa)……….Po upadku powstania styczniowego zesłańcy zorganizowali w 1866 roku krwawo stłumione powstanie (nazwa)………...
Strona 14 z 15
17. Rozwiąż krzyżówkę. Podaj imię i nazwisko osoby, której turecki przydomek jest hasłem krzyżówki. (11 pkt)
1.Imię podpułkownika Krzyżanowskiego, przywódcy Towarzystwa Patriotycznego po aresztowaniu Waleriana Łukasińskiego.
2. Nazwa jednej z Gromad Ludu Polskiego (obok Gromady Grudziąż).
3. Nazwisko generała kierującego działającym na emigracji Komitetem Narodowym Emigracji Polskiej.
4. Nazwisko podporucznika, instruktora i przywódcy spisku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie.
5.Nazwisko pułkownika, członka sztabu gen. Jana Skrzyneckiego, który w trakcie powstania listopadowego opracował znakomity plan ataku na wojska rosyjskie.
6. Nazwisko rosyjskiego generała, namiestnika Królestwa Polskiego po klęsce powstania listopadowego, okres jego rządów został nazwany „nocą ………..”.
7. Nazwisko pierwszego namiestnika Królestwa Polskiego, powołanego przez cara Aleksandra I.
8. Miejsce bitwy stoczonej 26 maja 1831 r., wojsko polskie poniosło tam klęskę.
9. Nazwa utworzonego w Poznaniu z inicjatywy Karola Marcinkowskiego kompleksu budynków mieszczących polski hotel, warsztaty rzemieślnicze i sklepy.
10. Nazwa emigracji po powstaniu listopadowym, nadana ze względu na jej liczebność oraz aktywność polityczną i kulturalną.
HASŁO - ………..
IMIĘ I NAZWISKO POSTACI - ………
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Strona 15 z 15
BRUDNOPIS
