EWA STYCZYŃSKA (Warszawa)
Zakład Parazytologii UW
ACANTHOCEPHALA W BIOCENOZIE JEZIORA DRUZNO
[102)
Auto·rka opracowała materiał Acanthocephala zebrany przez kilka osób w czasie badań zespołowych nad parazytofauną jeziora Drużno w latach 1950, 1951, 1953.
Na obecność Acanthocephala zbadano 21 gat. ryb poławianych w je- ziorze, 3 gat. pospolitych płazów i przedstawicieli 40 gat. ptaków wodnych.
Postade larwalne AcanthocephaLa zebrnno z 1 g,at. Isopoda.-AseUus ciqua- ticus. Zanalizowano skład gatunkowy fauny kolcogłowów jeziora wyróż
niając gatunki: a) dominujące, b) rzadziej spotykane, ale zamykające swój cykl rozwojowy w obrębie badanego zbiornika, c) obce dla biocenozy Druż
na pochodzące z innych zbiorników. Do grupy a) należą: u ryb - Acantho- cephalus lucii M
u
11., :u płazów - Accinthoctphalus ranae S c h r a n k, u ptaków - Filicollis anatis Sc hr a n k. Grupę b) reprezentują pasożytyryb: Acanthocephalus anquillae Mu 11. i Neorhynchus rutili Mu 11.
Elementami obcymi w biocenozie Drużna są: u ryb - Corynosoma stru- mosum Ru d. jako element bałtycki oraz Polymorphus minutus G o e z e
związany :z obecnością nie występujących na Drużnie Gammaridae i za- wleczony przez ptaki z innych zbiorników.
Ostatecznych żywicieli dla gatunków dominujących uszeregowano wg stopnia zarażenia przez Acanthocephala wyróżniając żywicieli dominują
cych, drugorzędnych i rezerwowych. Za pierwszego dominującego żywi
ciela uważa autorka ten gatunek, u którego stwierdzono najwyższą inten-
sywność, ekstensywność i średnią zarażenia. Żywiciele o mniejszych
wskaźnikach zajmują kolejno drugie, trzecie itd. miejsca.
Żywicielami dominującymi są: wśród ryb: Perca fluviatilis L., Acerina cernua L., Esox lucius L., wśród płazów: Rana esculenta L., wśród ptaków:
Anas platyrhynchos L., Fulica atra L.
Żywicielami •O drugorzędnym znaczeniu okazały się ryby: Anguilla anguilla L .. Abramis brama L.; płe.•zy: Rana temporaria L., R. terrestris A n dr z.; ptaki: Nyroca nyroca L., N. ferina L., N. fuligula L., Quer- quedula querquedula L., Ga11inula chloropus L., Porzana pdrva Sc op.
Żywicielami rezerwowymi, u których robaki nie osiągają dojrzałości płciowej, są dla Filicc·11is anatis: PhiLomwchus pugnax L. i Tringa gla- reola L.
Stwierdzono, że jedynym żywicielem pierwszym dla dominujących ga- tunków Acanthocephala jest na Drużnie Ase11us aquaticus. W żywicielu
pierwszym pasożyty występują b. nielicznie (przeciętnie 1,1 O/o zarażonych
AseUus aquaticus) dopiero w żywicielach ostatecznych obserwuje się:
Wiadomości Parazytolog,iczme nr 5 - Sup-plem.entum
246 E. STYCZYNSKA
- - - - - -- - - - - - -- - ----·--- ----·---- - ·----
znaczne ich zagęsz.czenie (wzrasta wybitnie procent i intensywność za-
rażenia). O intensywności zarażenia żywicieli ostatecznych decyduje, zda- ni€m autorka to, jaki odsetek ich pokarmu stanowi Asellus, a z drugiej strony działać tu mogą jakieś mechanizmy immunizacyjne. Przypuszcza
się, że dług,ość życia ooohniczego u charakterystycznych dla badanej b.i:o- cenozy gatunków Acanthocephala nie przekracza roku, na co wskazują zauważone zmiany sezonowe w zarażeniu.
Autorka zanalizowała strukturę płciową populacji trzech gatunków Acanthocephala pospolitych w biocenaz1e stwierdzając, iie stosunek ilo-
ściowy płci u Acanthocephala przesunięty jest na stronę samic i wynosi 1,5 : 1 a nie, jak podawano dotychczas w literaturze 1 : 1.
ACANTHOCEPH.4.LA B EMO[l;EHO3E O3EPA ,n:PY)KHQ Pe310Me
Ha OCHOBaHJ/111 AaHHb!X ,n;Byx.neTHl1X l1CCJie,10BaHJ/IW napa311TOcpayHbl O3epa .D;py)KHO Bbip;e.neHhI BJ/1,ZJ;hI Acanthocephala: 1) ,n;orvrnpy10111J/le B 6J/!Ol.leH03e O3epa, 2) pe)Ke BCTpe<Ja10111:11ecH J1 3) '!Y)Kflble eMy, TIPOJ/ICXO,Zl;Hll.111e 113 f1pyn-1x 611o[\eH030B.
Hpoae,n;eHa TaKJKe TJ111113al.111H ,Zl;OMł1HJ1py1011111x 11 BTOPOCTeneHHb!X XO3HeB. 3aMe-
<JeHbI ce3OHHbie ł13MeHeHJ1H Ha.n11<JJ1H Acanthocephala. vlcc.nep;oBaHO TTOJIOBylO CTPYKTYPY nonyJIHl.11-1:11 Acanthocephalus lucii Mil 11., Acanthocephalus rana'.' SC hr a n k U Filicollis anatis Schrank, Bb!HBJIHH, '!TO '!J1CJIOBOe COOTHOIIIeH11e caMOK K caMri;aM paBHHeTCH 1,5: 1., a He 1 : 1, KaK yTBep)Kp;aJIOCb ,n;o CJ/IX nop B JIJ1TepaTYpe.
ACANTHOCEPHALA IN THE BIOCOENOSIS OF DRUŻNO LAKE Summary
Two years' research on the parasitofauna of Drużno Lake made .it possible to distingutsh the following species of AcanthocephaLa: (1) those dominating in the biocoenosis of the lake, (2) those occurring more ,seldom, (3) foreign ones coming from other biocoenoses. Hosts, too, dominant and secondary, were established.
Seasonal changes in the occurrence of Acan-thocephala were observed. The sexual structure of the populations of Acanthocephalus lucii Mil 11., Acanthocephalus ranae S c hr a n k and Fi!icollis anatis Sc hr a n k were exam1ned and ,H was found that the generał numerka! relation of males to females was 1,5: 1 and not 1 : 1, as literature has dai,med.
