"Gott ist Gabe : Meditationen über den Heiligen Geist", Theodor Schneider, Freiburg-Basel-Wien 1979 : [recenzja]

Stefan Moysa

"Gott ist Gabe : Meditationen über

den Heiligen Geist", Theodor

Schneider, Freiburg-Basel-Wien 1979

: [recenzja]

Collectanea Theologica 50/2, 207-208

względem siebie w twórczym napięciu, służą tem u sam em u celowi — głosze­ niu obecności Bożej w ludzkich sprawach.

Parę przykładów pozwoli ukazać, że autor tę myśl konsekw entnie w swoich rozw ażaniach przeprowadza. W m edytacji adw entow ej ukazuje on M atkę Bożą jako wzór w iary. Dała ona bowiem przykład, jak udać się całkowicie na tę drogę, którą Bóg w skazuje, choć jest odmienna niż droga innych ludzi. Wierzyć bowiem znaczy całkowicie zaufać Bogu, znaleźć w Nim podstaw ę i rację swojego istnienia, na Nim tylko budować.

Na Boże N arodzenie rozważa au to r tajem nicę wcielenia. Ukazuje ona, że Bóg wszedł w codzienność naszego życia i dlatego Boże Narodzenie jest najbardziej ludzką tajem nicą. Jest to uroczystość człowieka, w skazuje n a jego wielkość, k tórą tylko Bóg potrafi zadowolić.

Wielkanoc jest znów tajem nicą w iary. W iara w zm artw ychw stałego C hry­ stusa stonowi zasadnicze posłanie chrześcijaństw a, jest koncentracją w iary we wszystko inne. Z nią stoi i upada całe chrześcijaństw o. Daje ona wgląd w nową rzeczywistość.

W spomnijmy na koniec jeszcze o tajem nicy Zesłania Ducha Świętego. Duch Boży jest obecny w pełnej niepokoju i ferm entu rzeczywistości św ia­ ta. Przebyw a też w Kościele i daje się odczuć we wspólnych doświadcze­ niach gminy. Je st też obecny w życiu osobistym każdego chrześcijanina, w jego dążeniu do dobra i w jego zaangażowaniu, mimo że po ludzku biorąc, czasami nie zw iastuje ono skucesu. Duch Święty znajduje się również w mo­

dlitew nym doświadczeniu.

K a s p e r zmierza więc zawsze do samego centrum tajem nicy. Tam od­ n ajduje Boga i człowieka, w którym Bóg nie p rzestaje nigdy działać. Są to więc rozw ażania zarazem bardzo teologiczne i bardzo życiowe.

ks. Steja n Moysa SJ, W arszawa

Theodor SCHNEIDER, Gott ist Gabe, M editationen über den Heiligen Geist, Freiburg-B asel-W ien 1979, Verlag H erder, s. 109.

Duch Święty już nie jest — jak Go nazyw ano — „Wielkim Zapom nia­ nym ”. Szybki rozrost ruchów m odlitewnych i charyzm atycznych oraz zwią­ zana z nim i obszerna lite ra tu ra świadczą, że chrześcijanie coraz bardziej odkryw ają Jego obecność. Dopomóc w tym pragnie również mała książecz­ ka autorstw a profesora teologii dogmatycznej w Moguncji.

S c h n e i d e r trzym a się ściśle założeń bliższych. Przedstaw ia więc najpierw związek między Jezusem a Duchem Świętym. Jezus został nam asz­ czony przez Ducha Świętego, który na Nim spoczął. W kazaniu w Nazaret, 0 którym mówi św. Łukasz (4, 16—21) Jezus stw ierdza, że Jego m isja opo­ w iadania Ewangelii ubogim dokonuje się pod w pływ em Ducha. On też udzie­ lał Jezusowi m ęstwa i cierpliwości w podjęciu Męki Krzyżowej.

S tary Testam ent używa wyrazu ruah na określenie Ducha Bożego. Wy­ raz ten oznacza w icher, burzę, ale też oddech, tchnienie. Duch Boży jest więc mocą Jahw e, jest też tym, który daje życie. U Ezechiela jest on przed­ stawiony jako ten, który przem ienia serce człowieka.

Kościół jest w spólnotą w Duchu Świętym. Człowiek zostaje włączony do tej w spólnoty zbawienia przez chrzest dokonujący się w imię Ojca i Syna 1 Ducha Świętego. W iarę w Ducha Świętego w yznaje chrześcijanin w S y m ­

bolu apostolskim, który w yraża związek Ducha Świętego z Kościołem. Nie­

którzy też nazyw ają Kościół sakram entem Ducha, czyli skutecznym znakiem zjednoczenia z Bogiem przez Ducha Świętego.

W ostatnim rozdziale au to r rozważa, w jaki sposób Duch Święty jest darem i to darem osobowym. Pojm owanie Ducha Świętego jako osoby stw a­ rza duże trudności, gdyż współczesne pojęcie osoby jest nieco inne niż było

w okresie ogłaszania dogm atu o Trójcy Świętej. Niemniej o Duchu św ięty m należy myśleć i mówić tylko jako o Kimś. W przeciw nym w ypadku zostaje

On sprowadzony do roli anonim owej siły.

Książka mim o swojej zwięzłości jest dobrym przykładem teologii na­ p ra w d ę egzystencjalnej i może się przyczynić do lepszego poznania i p ra ­ wdziwego przeżycia działania Ducha Świętego w Kościele i w każdym w ie­ rzącym człowieku.

ks. S tefa n Moysa SJ, Warszawa

.Bilder zu m Kirchenjahr. Seria 6: Sonntage im Jahreskreis A. Dias und T exte

zu den biblischen Lesungen, w ydaw ca F riedem ann F i с h 1 1, Zürich-K öln- -F reiburg in B r.-G elnhausen 1978, Verlag Benziger — C hristophorus — B urckhardthaus, s. 48.

Obrazy do roku kościelnego tworzą serię liczącą dziesięć części. Ta. szós­

ta pozycja obejm uje przede w szystkim przypowieści z ewangelii M ateusza, które w ystępują w czytaniach niedzielnych roku A w okresie w ciągu roku. Istotnym elem entem w niej jest dwanaście kolorow ych przezroczy do dw u­ n a s tu czytań. W ybór przezroczy obejm uje bogactwo chrześcijańskiej mowy

wyrażonej w obrazach — od późnej starożytności poprzez średniowiecze i barok aż do naszych czasów. Najwięcej obrazów pochodzi z średniowiecza, poniew aż sztuka czasów nowożytnych coraz mniej zajm uje się chrześcijań­

skim i tem atam i. Przy dobieraniu obrazów kierow ano się najczęściej możli­ wością zastosow ania do różnych okazji i różnych grup ludzi. Wiele obrazów jest m etaforycznych podobnie jak przypowieści i wym aga w yjaśnienia. W ska­ zówki do stosow ania zn ajdują się przy objaśnieniach przezroczy. Podany w m ałym zeszycie na końcu całej serii w ykaz haseł i spojrzenie na całość ułatw i zastosow anie i przyporządkow anie obrazów.

Na początku książki autorzy om aw iają kluczowe pojęcia dotyczące pe­ rykop czytań ustalonych w roku 1969. Następnie podają wykaz czytań na niedziele roku A okresu w ciągu roku. Umieścili również odnośniki do w szystkich trzech czytań i do odpowiednich obrazów podanych w całej serii. A do każdego czytania podano główne myśli, zaw arte w kilku krótkich zda­ niach. W tej części znajdują się trzy czarno-białe ilustracje.

Potem dopiero n astępują obszerniejsze ' omówienia dw unastu przezroczy. W tych omówieniach znajdują się w yjaśnienia przezroczy i słów ewangelii, m edytacje, rozważania, modlitwy, teksty pieśni z nutam i. Na początku każ­ dego tem atu został umieszczony czarno-biały obraz tej samej treści, co dane przezrocze. U łatw ia to w izualnie zastosowanie kom entarza z przezroczem. M edytacje i rozw ażania związane z tem atem perykop ewangelicznych są za­ czerpnięte z lite ra tu ry religijnej i niereligijnej. Spotykam y w nich teksty rozw ażań Daga H a m m a r s k j ó l d a , D ietricha B o n h o e f f e r a , A l ­ b e r t a W i e l k i e g o , św. J a n a C h r y z o s t o m a , ks. M ieczysława M a- l i ń s k i e g o , bajki А. К r у ł o w a, braci G r i m m i innych autorów . Są to więc niejako wypisy z lite ra tu ry światowej na tem at związany z peryko­ pą ewangeliczną. Dzięki tem u perykopy są mocno osadzone w ogólnej k u l­ turze ludzkiej, w której żyjemy. Dzięki tem u treść tych perykop staje się bliższa i bardziej przem aw ia do serc i świadomości naszej.

O m aw iana pozycja ukazuje zatem niezwykle cenny środek i pomoc dla wszystkich form nabożeństw, dla dni skupienia, dla duszpasterstw a prow a­ dzonego w parafii za pomocą listów, dla pracy religijnej z dziećmi czy mło­ dzieżą i dla osobistego użytku, zwłaszcza przy organizow aniu Mszy św. Seria umożliwia środkam i w izualnym i i tekstow ym i głębsze w nikanie i przeżywanie tajem n ic zbawienia, ukazanych w czytaniach Pism a św. w niedziele i święta .całego roku kościelnego.