Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy IV (II etap edukacyjny)
Temat Prawdziwy przyjaciel to skarb.
Cele Uczeń:
1. Określa temat opowiadania pt. „Żółwik i przyjaciele”. (I.1.2.) 2. Wyciąga wnioski, które wynikają z przesłanek zawartych w tekście
opowiadania, dotyczące tego, jak powinien postępować prawdziwy przyjaciel. (I.1.9.)
3. Rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się podczas ćwiczeń dramowych. (I.3.5.)
4. Nazywa swoje wrażenia związane z opowiadaniem „Żółwik i przyjaciele”. (II.1.1.)
5. Konfrontuje sytuację bohaterów opowiadania z własnymi
doświadczeniami związanymi z przyjacielem/przyjaciółmi. (II.1.2.) 6. Wyraża swój stosunek do Żółwika i jego przyjaciół. (II.1.3.) 7. Ocenia bohaterów opowiadania. (II.2.10.)
8. Identyfikuje opowiadanie. (II.2.11.)
9. Tworzy samodzielnie opowiadanie z dialogiem na temat swojej najprzyjemniejszej przygody z przyjacielem. (III.1.5.)
10. Uczestnicząc w rozmowie o przyjaźni, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat oraz prezentuje własne zdanie. (III.1.8.) 11. Pisze poprawnie pod względem ortograficznym wyrazy z „rz”. (III.2.5.)
Wykaz nabywanych umiejętności
1. Znajomość wyrazów z „rz”.
2. Znajomość zasad, którymi powinien kierować się prawdziwy przyjaciel.
Metody 1. Elementy dramy (rzeźba, scenki improwizowane).
2. Integracyjna (zabawy integracyjne).
3. Poszukująca (rozmowa).
Formy 1. Praca z całą grupą.
2. Praca dzieci w grupach.
3. Praca w parach.
4. Praca indywidualna.
Środki dydaktyczne 1. Gazeta.
2. Karta pracy pt. „Kwiatek”.
3. Karta pracy pt. „Tekst opowiadania pt. ,Żółwik i przyjaciele’”.
4. Karta pracy pt. „Połącz sylaby”.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2
5. Karta pracy pt. „Prawdziwy przyjaciel” – zbiór zasad”.
6. Wycinki z kolorowych gazet.
7. Karta pracy pt. „Warto mieć przyjaciela, bo...”.
8. Karta pracy pt. „Znajdź słowa”.
9. Ćwiczenie interaktywne pt. „Znajdź słowa”.
Proponowany czas zajęć
90 min.
Opis sposobu realizacji
1. Dzieci siadają w kole. Nauczyciel wita się z nimi, przekazując promyczek przyjaźni i ściskając z uśmiechem dłoń dziecka siedzącego obok.
Uczeń przekazuje promyczek dalej, aż wróci on do nauczyciela.
2. Nauczyciel rozkłada na podłodze dużą gazetę. Prosi uczniów, aby wyobrazili sobie, że to jest tratwa, dookoła której znajduje się zimna woda. Trzeba przejść w taki sposób, aby się nie zmoczyć. Po każdej rundzie nauczyciel składa gazetę na pół dla utrudnienia. Dzieci powinny sobie pomagać.
3. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
‒ Co takiego zrobiliście, że nikt z was nie wpadł do wody?
‒ Dlaczego należy sobie pomagać?
4. Karta pracy pt. „Kwiatek”.
Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi wydrukowaną kartę pracy z kwiatkiem i prosi o dopisanie skojarzeń ze słowem „przyjaźń”.
5. Nauczyciel czyta historyjkę, pt. „Żółwik i przyjaciele”.
Może to być także inny, wybrany przez nauczyciela tekst na temat przyjaźni.
Dzieci słuchają.
Żółwik i przyjaciele
Dzień był przepiękny. Słońce grzało mocno, więc zwierzaki wyszły z lasu i wystawiły brzuszki do opalania.
Nagle Zajączek wpadł na pomysł:
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Jeśli w grupie są uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce, mogą wykonać to zadanie niesamodzielnie, w parze z kolegą/ koleżanką z ławki.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3 – A może pójdziemy do sadu za lasem? Rosną tam jabłka, śliwki, gruszki, soczysta trawa, co kto chce!
– Ooo, schrupałbym sobie słodkie jabłuszko – rozmarzył się Jeżyk.
– No to chodźmy! Będzie super! – krzyknął Borsuk, a pozostałe zwierzątka poderwały się na równe nogi.
Maszerowali przez łąkę, aż się za nimi kurzyło. Każdy chciał jako pierwszy rozpocząć owocową ucztę, a zwłaszcza Jeżyk, który biegł na przedzie. Tylko mały Żółwik nie mógł dotrzymać im kroku. Miał krótkie nóżki i nie nadążał za resztą grupy.
– Zaczekajcie na mnie! – zawołał przerażonym głosem, ale wśród śmiechów i wesołych rozmów nikt nie
zauważył, że Żółwik został w tyle. Zrobiło mu się bardzo przykro. Nagle poczuł się odrzucony i samotny, a na dodatek zachciało mu się płakać.
Na nieszczęście na niebie pojawiły się wielkie, burzowe chmurzyska.
– O nie! Przecież ja się boję burzy. Tylko nie to!
– zapiszczał Żółwik. Teraz łzy naprawdę napłynęły mu do oczu i ze strachu nie mógł zrobić ani kroku.
Pewnie zostałby sam na środku ścieżki, gdyby nagle Jelonek nie zauważył, że w grupie nie ma ich kolegi.
– Ej, słuchajcie, a gdzie jest Żółwik? – zawołał.
– Ojoj, nie mam pojęcia, co mogło się z nim stać...
Musimy go znaleźć zanim strzeli pierwszy piorun, bo jeszcze nam umrze ze strachu! – odpowiedział Zajączek.
Wszystkie zwierzątka zaczęły biec w przeciwnym kierunku. Nagle przyjaciele ujrzeli Żółwika leżącego pod krzaczkiem. Był bardzo przestraszony. Zajączek wziął go szybko na ręce i przytulił.
– Przepraszamy cię, przyjacielu, powinniśmy cię pilnować. Byliśmy zbyt zajęci sobą, śpieszyliśmy się do sadu i zapomnieliśmy, że ty chodzisz wolniej od nas.
– W imię prawdziwej przyjaźni zaniosę cię na miejsce!
– zawołał Jelonek.
– Będziemy się wspaniale bawić! – powiedzieli wszyscy zgodnie.
– I zjemy pyszne jabłuszka – przełknął ślinkę Jeżyk.
Żółwik uśmiechnął się i był szczęśliwy, że jego przyjaciele okazali się tacy kochani, że są z nim na dobre i na złe.
Pewnie nie uwierzycie, ale w tej właśnie chwili letni wiatr przepędził czarne chmury i znów zaświeciło słońce, na niebie i w sercu Żółwika.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4 6. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
‒ Jak możemy nazwać ten tekst? (opowiadanie).
‒ Czym charakteryzuje się opowiadanie?
7. Nauczyciel prosi jednego ucznia, aby wcielił się w rolę żółwika, a reszta klasy w zwierzaki z lasu.
Nauczyciel zwraca się do uczniów – zwierzaków, aby radośnie szli na koniec klasy. Uczeń – żółwik ma iść wolno, aż nagle zostaje sam, a zbliża się burza, której bardzo się boi.
Nauczyciel zadaje żółwikowi pytania:
‒ Żółwiku, jak się teraz czujesz?
‒ Dlaczego jest ci smutno?
‒ Dlaczego przyjaciele nie powinni się tak zachowywać?
‒ Jakie cechy powinien posiadać prawdziwy przyjaciel?
8. Nauczyciel prosi pozostałych uczniów, aby kolejno podchodzili do żółwika i próbowali go pocieszyć.
9. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
‒ W jaki sposób można pocieszyć przyjaciela, który jest smutny?
‒ Dlaczego ważne jest, aby pocieszać drugą osobę, gdy jest jej źle?
10. Karta pracy pt. „Tekst opowiadania pt. ,Żółwik i przyjaciele’”.
Nauczyciel rozdaje uczniom tekst opowiadania i prosi, aby znaleźli w nim wszystkie wyrazy z „rz” i zapisali je w zeszycie.
11. Nauczyciel prosi uczniów, aby wybrali z opowiadania dwa wyrazy z literą „rz” i ułożyli do nich po trzy rymy.
12. Karta pracy pt. „Prawdziwy przyjaciel” – zbiór zasad”.
Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Rozdaje uczniom karty pracy, na których mają stworzyć zbiór zasad, jakich powinien przestrzegać prawdziwy przyjaciel.
Dzieci ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się mają połączyć sylaby w wyrazy, zapisać je starannie i podkreślić „rz” (karta pracy pt. „Połącz sylaby”).
Jeśli w grupie są uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce (np. w pisaniu), mogą wykonywać to zadanie
niesamodzielnie, w parze z kolegą/
koleżanką z ławki. Jedna osoba z pary może zapisywać zasady, a druga wycinać z dostępnych gazet wyrazy i określenia, które
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
5 13. Uczniowie czytają wymyślone przez siebie zasady.
Po sprawdzeniu wklejają „Przepisy na prawdziwego przyjaciela” do zeszytu.
14. Nauczyciel dzieli klasę parami. Z prawej strony stoją rzeźbiarze, a z lewej „materiał”, z którego powstanie
„rzeźba”. Jej temat to: PRZYJAŹŃ. Uczeń, który jest rzeźbiarzem, tworzy z ciała kolegi „rzeźbę”, która ma przedstawiać to pojecie.
15. Nauczyciel rozdaje rzeźbiarzom kolorowe karteczki i prosi, aby napisali na nich odpowiedzi na pytania:
‒ Co by powiedziała twoja „rzeźba”, gdyby miała głos?
‒ Jakich użyłaby słów, żeby podziękować swojemu przyjacielowi za to, że jest?
16. Nauczyciel prosi rzeźbiarzy, aby wręczyli karteczki swoim „rzeźbom”, a one czytają na głos odpowiedzi (mogą odczytywać te odpowiedzi z taką intonacją, jaką wskaże nauczyciel, np. smutek, radość, przerażenie…).
17. Karta pracy pt. „Warto mieć przyjaciela, bo...”.
Na zakończenie nauczyciel rozdaje uczniom karteczki w kształcie kwiatków, na których trzeba dokończyć zdanie: „Warto mieć przyjaciela, bo...”.
Uczniowie kończą zdanie i czytają na głos swoje odpowiedzi.
18. Nauczyciel prosi, aby uczniowie w domu napisali krótkie opowiadanie z dialogami na temat: „Najprzyjemniejsza przygoda, którą przeżyłem/przeżyłam ze swoim przyjacielem”.
do takiego przepisu pasują oraz uzupełniać przepis wycinkami.
Przepis powstanie wtedy wspólnie.
Jeśli w klasie są uczniowie,
o których wiadomo, że mają kłopoty z publicznym występowaniem i wypowiedziami na głos (np. uczniowie z niepłynnością mowy), wówczas to i następne zadanie wykonują tylko osoby chętne.
Dzieci, które mają problemy z czytaniem mogą dać swoją karteczką do przeczytania nauczycielowi.
Uczniowie z trudnościami w pisaniu mogą oddać pracę przygotowaną na komputerze.
Zadaniem alternatywnym (jeśli uczniów z trudnościami w nauce jest w klasie więcej) jest odczytanie ciągów liter, odnalezienie w nich wyrazów, rozdzielenie ich od siebie pionowymi, kolorowymi kreskami i zapisanie w zeszycie (karta pracy pt. „Znajdź słowa”).
